NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD. :8S8 Rcdadie en Groo'e Houts,raat 53- 27e Jaargang. No. 8198. Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. WOENSDAG 16 MAART 1910. A HAARLEM S DAGBLAD ABONNEMENTEN ADVERTENTIËN: per drie maanden: ttffi Van 15 regels 50 Cts.: iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement Voor Haarlem1-20 Jfy; Haarlem van 1—5 regels ƒ1.elke regel meer/0.20. Reclames 30 Cent per regeL Voor de dorpen In den omtrek waar een Agent gevestigd Is (kom der «n/Bij Abonnement aanzienlijk rabat. gemeente)1-30 Advertentiön van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing; Franco per post door Nederland1-65 SV fi0 Cts. voor Plaatsingen k contant de omstreken en franco per post „0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724. Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122. Tot de plaatsing van advertentien en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA Warmoesstraat 76—78, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. DIT NUMMER BESTAAT UIT ACHT BLADZIJDEN. EERSTE BLAD. AGENDA DONDERDAG 17 MAART. Groote kerk: Orgelbespeling, 2-3 u. De Kroon- Voordracht door prof. dr. Frans van Cauwelaert, 8 1 f2 uur. Sint Bavo: Cursus in de Katholie ke geloofs- en zedenleer. Onderwerp: lAdam en Eva na de zonde. Stadsnieuws Om Ons II e e n. In het Tweede Blad van dit num mer vinden onze lezers een artikel „Van een fabriek die niet bestaat", In de rubriek Om Ons Heen. TUINBOUW EN PLANTKUNDE. Dinsdagavond vergaderde de afdee- ling „Haarlem en Omstreken" van de Nederlandsche Maatschappij van Tuinbouw en Plantkunde, onder pre sidium van den heer Joh.-de Breuk. Uit de rekening en verantwoording ■van den penningmeester, den heer M. J. F. Bolderdijk, bleek, dat de re kening over het afgeloopen jaar in ontvangsi cn uitgaaf sluit met een bedrag van 1577.33. Hierna deed de secretaris mede- deeling van de behaalde bekroningen op de Onderlinge Tentoonstellingen. Het resultaat over 1908 was, dat de verguld zilveren medaille behaald werd door den heer Deys, de zilveren door den heer Van Nieuwenhuizen, do bronzen door den heer Van Nor den. 1909 gaf den volgenden uilslag de beer Van Nieuwenhuizen verguld zil veren medaille, de heer Deys zilveren medaille, de heer Wallenburg bron zen medaille. De medailles zullen aan het hoofd bestuur worden aangevraagd, en waarschijnlijk in de volgende verga dering uitgereikt worden. Hierop werd verslag uitgebracht door den afgevaardigde ter algemee- ne vergadering, die te Utrecht ge houden is. Besloten werd voorts 50 bij te drogen tot de groote bloemenkeuring, die A April op het terrein der tentoon stelling in den Hout zal gehouden worden. Verder werd het besluit genomen, het lidmaatschap van de Kamc-r van Koophandel te Londen op te zeggen, aLs zijnde voor de aldeeling van geen belang meer. Na eenige discussie werd de heer E. van Nederhasselt afgevaardigd naar de vergadering van de commis sie, zich ten doel stellende een goede invulling der vragenlijsten van de Re- geeriug inzake de werkloosheid. Deze vergadering zal op 17 Maart gehou den worden. Ingekomen was nog een schrijven - van den heer Lodder, waarin deze zich bereid verklaarde, in April voor de leden der afdeeling beschouwingen te houden over de Maatschappij en hare afdeelingen. BEGRAFENIS-WESSEUUS. Hedenmorgen werd op het nieuwe gedeelte van het kerkhof aan den Schoterweg het stoffelijk overschot van den heer J. Wesselius ter aarde besteld. Een 10-tal leden van den Christelijke» Werkmansbond, waar van ook de overledene lid was, dr gen de haar, waarop zich een krans bevond van de Chr. Bewaarschool in de Oranjestraat, die de heer Wesse lius heeft helpen oprichten. Aan de groeve sprak ds- B. J. Swaan die den overledene herdacht als een oprecht Christen en een deelnemend vriend, dfe veel voor zijn medemen- schen over had, en daarom niet licht vergeten zal worden. Vervolgens nam ds. A. W. Baksteen bet woord, als vertegenwoordiger van de bewaarschool-commissie en na mens de Zondagsschool om zooais hij zeMc geen aardsche, maar eeni ge goddelijke bloemen in den vorm van Bijbelsche spreuken te strooien op dit grof. Een toepasselijke psalm, door de aanwezigen gezongen, besloot de plechtigheid, waarvoor veel belang stelling werd getoond. Examens. Het toelatingsexamen voor de Rijks- Normaalschool alhier, Zaterdag j.l. beginnen, zal Vrijdag en Zaterdag a. s. worden voortgezet. Er meldden zich 23 candidate» aan, H u I s v 1 ij t-tentoonstelling Het Hoofdbestuur van den Volks bond tegen drankmisbruik heeft voor de op 15 April a. s. te openen Huis- vlijt-tentoonstelling der Afdeeling een zilveren en twee bronzen medailles aangeboden, geslagen op den stempel van den Volksbond. Van 't Kantongerecht EEN LAATKOMER. Eenigen tijd geleden trachtte iemand, die nog, 't was al zeer laat in den avond, naar Leiden moest, op een reeds in beweging zijnden trein te springen, 't Werd hem echter door een conducteur belet, die de coupé deur, welke de laatkomer trachtte te openen, van binnen vast- en dicht hield. De man, die niet in Haarlem kon blijven, omdat hij geen geld bij zich had om hier te overnachten wierp zich echter ras besloten in een ander compartiment, en kwam zoodoende wel op de plaats zijner bestemming, maar zag tevens proces-verbaal tegen zich opzemaakt Beklaagde was hedenochtend niet verschenen de ambtenaar van 't O. M. achtte de feiten echter wettig en overtuigend bewezen, en eischte mits dien 6 boete, of bij niet-betaling een hechtenisstraf van 3 dagen. TE HARD GEREDEN. Een chauffeur hud zich te verant woorden, omdat hij door de kom van de gemeente Haarleminerliede en Spaarnwoude is gereden meL een auto die een grootere- snelheid dan 12 K.M. had. De brigadier-titulair Reynders, die er een chronometer op nahoudt, lieeft berekend, dat hij over een af stand van 200 M., zooals die met pa len langs den weg is aangegeven, slechts 22 seconden reed. Dit wordt dus in een uur 32 K.M. De ambtenaar van 't O. M. achtte het volledig bewijs geleverd en vroeg 10 boete, subs. 4 dagen hechtenis. EEN RUZIEMAKER. Jemand in de Ruychaverstraat heeft zich op den rechercheur Fenger ge weldig boos gemaakt, omdat deze den naam wenschte te weten van een da me, die kwart na twaalf zijn huis ver liet. Do man wond zich, niettegen staande herhaalde aanmaning om zich kalm te houden, hoe langer hoe meer op, en ten slotte veroorloofde hij zicli uitdrukkingen, die hem weldra in de Smeaoslraal brachten. Beklaagde had zich hedenmorgen wegens 't maken van nachtelijk ge rucht te verantwoorden, maai- was niet verschenen. De ambtenaar van 't O. M. eischte ƒ5 boete, subs. 3 dagen hechtenis. UITSPRAKEN. lieden werden de navolgende uit-1 spraken gedaan: J. A. W., te Velsen, overtreding Jachtwet, 3 boete of 3 dagen hech tenis. K .v. d. D. en N. II. te Velsen, en M. E. S. te Heemstede, overtreding Drankwcf, 5 boete of 3 dagen hech tenis! f 2 boete of 1 dag hechtenis, en 20 boete of 8 dagen hechtenis. J. B., te Haarlem, en 3 anderen, overtreding Arbeidswet, 1 boete of 1 dag hechtenis. A. de W., te Beverwijk, en J. A. v. D., te Velsen. overtreding Leerplicht wet, 6 boete of drie dagen hechtenis, en i boete of een dag hechtenis F. rle K., en J. C. R., te Schoten, overtredingen IJkwet, vijf maal ƒ0.50 boete of vijf maal een dag hechtenis, en twee maal 0.50 boete of twee maal een dag hechtenis. J. D te Wijk aan Zee, straatschen derij, 1 boete of een dag hecht. .1. S. en 10 anderen, te Heemskerk, nachtrumoer, 2 boete of twee dagen hechtenis. P. v. d. A., te Hillegom, cn 2 ande ren, loopen op verboden grond, 5 boete of drie dagen hechtenis, en 3 boete of drie dagen hechtenis, J. G. C. S., te Haarlem, vrijgesproken. B. C. R. van S. en K. J. L. V., te Haarlem, overtreding Bouwverorde ning Haarlem, ƒ10 boete of drie da gen hechtenis. M, 11., te Haarlem, overtreding der Prostitutie-verordening Haarlem, 2 boete of een dag hechtenis, en 1 boe te of een dag hechtenis. 0. de W., te Haarlem, en 10 ande ren, overtreding Politieverordening Haarlem, 2 boete of een dag hech tenis en 1 boete of een dag hech tenis. G. II.te lJmuiden, en 2 anderen, overtreding Politieverordening Vel sen, f 3 boete of drie dagen hechtenis, ƒ2 boete of twee dagen hechtenis, en ƒ0.50 boete of een dag hechtenis, J J. B., te Haarlem, ontslagen van rechts vervolging. A. S., ie Haarlem, overtreding Politieverordening Bloemendaal, 5 boete of twee do.gen hechtenis. H. J. v. d. B., te 's-Gravenhage, overtreding Motorverordening Haar leminerliede, ontslagen van rechts vervolging. P. B. en C. de W., te Haarlemmer meer, overtreding Politieverordening IJaarlenimerliede, ƒ2 boete of een dag hechtenis. J. G. en A. V., te Velsen, overtre ding Reglement Visschershaven ƒ3 boete of drie dagen hechtenis J. T., te Velsen, en L. v. d. K., te Heemsberk, overtreding Provinciaal Reglement, 1 boete of een dag hechtenis, en 2 boete of twee dagen hechtenis. J. P. M., to Haarlem, en 2 anderen, overtreding Motor- en Rijwiel-Regle ment, 1 boete of een dag hecht. Voorts vyerden er nog 4 personen veroordeeld wegens openbare dron kenschap tot 2 boete of twee dagen hechtenis. DE NIEUWE BURGEMEESTER VAN AMSTERDAM. Gelijk we voor eenige dagen reeds meldden, had gisteren de beeediging plaats van den nieuwbenoemden bur gemeester van Amsterdam, Jhr. Mr. A. Röell. Dit geschiedde te half vijf door den Commissaris der Koningin voor Noord-Holland, mr. G. van Tien- hoven, ten Gouvernementshuize al hier. Te zeven uur vereenigden de heer Van Tienhoven en mevrouw aan hun tafel 42 gasten, waaronder de oud burgemeester van Amsterdam, mr. W. F .van Leeuwen, de oud-wethou der van Amsterdam, mr. Th. Heems kerk, minister van Blnnenlnndsche Zaken, het College van B. en W, van Amsterdam, de commandant der Stel ling Amsterdam, generaal-majoor S, I. van Nooten, de commandant dei- zeemacht te Amsterdam, vice-admi- raal J. H. L. J. baron Swecrts de Lan- das VVyborgh, de president van het gerechtshuf te Amsterdam, mr. R. van de Werk, en de procureur-geiio- raal, mr. J. C. baron Baud, de presi dent van de rechtbank te Amsterdam, mi1. P. Coninck Westenberg, en de of ficier van justitie, mr. C. Baart de la Faille, de oud-minister J. F. Cremer, de rector-magnificus der Amsterdam- sche Academie met het college yen curatoren, de stads-advocaat van Am sterdam, mr. Kanpeyne van de Cap- pello, de hoofdcommissaris van poli tie te Amsterdam, de heer W. J. van Wagtendonk en verdere genoodigden. BOND VAN BLOEMBOLLEN- HANDELAREN. Aan 't jaarverslag over 1909 van de zen Bond ontleeuen wij het volgende Het jaar 1909 is voor den Boud een gunstig jaar geweest; het ledental vermeerderde met 5 groepsleden, en daar sedert Januari 1910 wederom 12 nieuwe groepsleden zijn aangenomen, kan van een sierke toeneming van 't ledental gesproken worden. Het groepsledental bedroeg op 31 Decem ber 161. Het informatiebureau be schikt over inlichtingen aangaande •3505* firma's, terwijl in den regel om trent elk dier firma's meerdere infor maties voorkomen. In het afgeloopen jaar werden over 6780 firma's informaties verstrekt, te gen 5635 in het vorige jaar. Waren in 1907 de resultaten van het broeien slecht en was daardoor in 1908 het geïncasseerde bedrag abnor maal hoog, nl. 1US0O0 in het aige- loopen jaar is dit weer eenigszins ge daald en bedroeg ƒ96,510. 82U vorde ringen werden ter incasseering aan het"bureau toevertrouwd. Sedert de oprichting van den Bond werd een to taal bedrag geind van 732.310. Daar er in 1910 vanwege den Bond bij ge legenheid. van de Nationale Tentoon stelling te Haarlam eene feestelijkheid zal worden gegeven, werd besloten het mcasso-percentage, dat eenige ja ren niet geheven werd, weder in te voeren, en wel tot een bedrag van 11/2 der geïncasseerde gelden. Door de Alg. Vergadering werd besloten een viertal gouden medailles voor de ze tentoonstelling beschikbaar ie stel len. De stookproeven werden ook dit ja3r voortgezet. Schietwellst; ij d. Konden wij voor een paar dagen geleden in ons blad melden, dat aan de afdeeling Haarlem van deu Ko ninklijken N'ederlandschen Bond van Oud-Onderofficieren drie medailles waren geschonken voor den schiet wedstrijd in April te houden, nu we der is bij den secretaris van het uit voerend comité bericht; ingekomen, dat door mevrouw de Douairière Mi-. D. Visser van Hazerswoude, geb. Van Mcrlen als eere-prijs in den korps wedstrijd een groote verguld zilveren medaille, en door den heer J. J. Zee- vvoldt, majoor-commandant van vereeniging „Voor Vaderland en Ko ning" een zilveren medaille voor ge lijk doel is beschikbaar gesteld. Onder Officiersvereeni ging „Mars". De sergeant-fourier Van Ommeren zal van heden af optreden als secre taris en de sergeant le klasse Kö- nings als vaandeldrager. Muziek. Op het concert van Haarlemscb Muziekkorps in het Brongebouw zal onder meer worden uitgevoerd de 5de Symphonie van Beethoven, de Légen de Zorahayda van Svendsen en de ouvertures Egmont en FreischOt?. Advies tot breed spoor. Verleden week reeds, meldden we, dat Prof. Flranco, te Delft in zijn rapport adviseert om breed spoor te gebruiken bij den aanleg van de elec- trische tramlijnen door de stad. Thans ontvangen we het 'rapport, dat 27 blz. druks telt. Door het Gemeentebestuur was de volgende vraag gesteld: „Welke spoorwijdte ts, in verband „met de bestaande toestanden, het „meest aanbevelenswaard, en welke „voor- of nadoelen ten opzichte van „andere spoorwijdten, brengt deze, „uit een technisch oogpunt be schouwd, mede?" Bij de beantwoording daarvan stel de Prof. Franco zich een aantal vra gen, die we hieronder laten volgen met het antwoord er bij. I. Moet met de trom goederen- materieel van den spoorweg kunnen worden vervoerd? Blijkens de plannen komt geen aansluiting aan den spoorweg voor; bovendien zou het doorvoeren van groot spoorwegmaterieel door de ge meente mede in verband met het groo te wageuprofiel van de spoorwegen tot bezwaren aanleiding geven. Trouwens art. 1 van de concessie voorwaarden sluit goederenvervoer uit; doch bovendien ligt het ook niet ln de bedoeling van de Noord-Zuid- Hollandscbe Tram, naar mij door den lieer Van Eelde werd verzekerd, o mgroot spoorwegmaterieel op haar Intercommunale lijnen -te vervoeren, daar op die lijnen de dubbele sporen op 2.70 M. hartafstand zullen worden gelegd. Deze quaestie kan derhalve buiten beschouwing blijven. II. Moet de tram geschikt zijn om, aansluitende aan andere trams, rei zigers zonder overstappen, of goede ren zonder overladen, of beide door te voeren? Uit de concessie-voorwaarden moot worden opgemaakt dat het niet in de bedoeling ligt van den Raad om, al thans direct, toe te staan dat op het nieuwe tramnet met eventueel aan sluitende andere nelten doorgaand verkeer van het materieel zal plaats hebben. De slotzinsneóe van art. 29 van de concessie, luidende: „De grootste lengte van lederen wagen mag hoog stens 10 Meter bedragen", maakt het vrijwel onmogelijk om op de gecon- cessioneerde lijnen 4-assïge rijtuigen te Laten loopen en het is juist dit type dat voor aansluitende intercommuna le tramlijnen, voor groote trajecten het meest in aanmerking komt, tenzij daarvoor de in de laatste jaren in zwang komende voertuigen met go- sloten imperiale, dus met twee ver diepingen in toepassing zullen wor den gebracht Ik zou dus ook vraag II buiten be schouwing kunnen laten, indien niet de quaestie der mogelijke latere aan sluiting, volgens het beweren van de zijde der H. IJ. S. M. altijd in de be doeling zou hebben gelegen. Omtrent de kwestie van het Rfjks- loezicht, indien de Haairlemsche lijn een deel een er intercommunale lijn werd, kan Prof. Franco geen positie ve oplossing aan de hand doen. doch hij kan zich wel vereenigen met de door den heer Van Eelde meegedeel de opvatting van concessionarisse, dat door de aanvaarding der conces sie, waarbij aansluitingen niet moge lijk zijn zonder nadere goedkeuring van deu Raad, de concessionarisse de risico voor al of niet aansluiting, on der voorbehoud der ontheffing van liet Rijkstoezicht, draagt en niet de gemeente Haarlem. III. In hoeverre zullen de aanleg en exploitatiekosten en de te verwach ten opbrengst invloed uitoefenen op de keuze der spoorwijdte? Het eigenaardige geval doet zich voor dat de concessionarisse aan dringt op een spoorwijdte welke voor haar, wat aanlegkosten aangaat, duurder zal zijn dan smal spoor. Blijft het geconcessioneerde net ge ïsoleerd, dan zal naar het mij voor komt^ de opbrengst wel onafhankelijk zijn van de keuze der spoorwijdte, doch de exploitatie-kosten znllen, in dien het geconcessioneerde net met smalspoor, de andere lijnen der N Z. H. T. M. echter met normaalspoar gemaakt zijn, voor exploitante zeker hoogor worden, dan Indien alle lij nen, het geconcessioneerde net inbe grepen, normaal of smalspoor heb ben ,al ware het alleen dat het ma terieel niet kan worden uitgewisseld de voorraad reservedeelen grooter moet zijn. IV. In hoeverre heeft het tracé van den weg, in verband met nauwe stra ten, hellingen en bogen invloed op de keuze der spoorwijdte? Met het oog op de geringe straat breedte In sommige steden, wordt veelal ln de concessie een maximum wagenbreedte voorgeschreven. Ten opzichte van de spoorwijdte wordt hierbij gee nverschil gemaakt. Wat betreft het door de II.IJ. S. aangevoerde argument dat bij nor maal spoor de wagens zijdelings min der buiten de rails uitsteken en er derlialve minder gevaar zou bestaan voor aanrijding dan bij smalspoor, moet ik opmerken dat het verschil in overstek bij normaal- vergeleken bij 1 M. spoor, ongeveer 0.22 M. bedraagt, doch dat naar het mij voorkomt bij het passeeren van voetgangers en bestuurders van voertuigen, voor het schatten van „hoeveel moet worden uitgeweken" niet zal worden gekeken naar de rails, doch naar het naderen de tramrijtuig; trouwens bij het pas seeren van niet op rails loopende voertuigen, wordt, toch ook geheel uitgeweken naar schatting door de bestuurders naax gelang van den vorm der elkaar passeeren de voer tuigen. Gaat men de drie ontworpen lijnen a, dan vindt men zes bezwarende punten. de geringste straatbreedte 5.85 M. in de Gierstraat, nabij de Doelstraat, de geringste afstand tusscheu de troitoirs 4.05 M-, op dezelfde plaats, de geringste afstand tusschen hart- spoor en trottoirband 1.15 M., in de Gierstraat, en de geringste afstand tusschen hart- spoor en verst afgelegen trottoirband 2.55 M. hoek Groote Markt en Koning straat daarop volgt de Gierstraat met 2.90 en de Barteljorisstraat met 3 M. Voor een wageubreedte van 2.10M-, welke gemeten over de lijsten 2.20 M. bedraagt, en waarvan de halve breed te derhalve 1.10 M. is, blijft er (be halve in de bochten) over om uit te wijken voor de voertuigen Iloek Groote Markt 1.45 M. Gierstraat, bij de Doelstraat 1.80 M. Barteljorisstraat, bij de Zijlstraat, 1.90 M. Gierstraat op het eind en Smcde- straat 2.05 M. Barteljorisstraat begin 3.30 M. Ten opzichte van den meest nabij gelegen trottoirband, is de ruimte tus schen tramrijtuig breed 2.20 M. en de trottoirband Op de nauwste plaats in de Gier straat 1.15 M. verminderd met 110 M., is 0.05 M., in de Sme*iestraat 0 10 M., Bartel- jorisstraat nabij de Zijlstraat 0.15 M., Hoek Markt en Koningstraat (afge zien van de bocht) 0.G5 M. en begin Barteljorisstraat 0.95 M. Jn sommige plaatsen is voorgeschre ven, dat er tusschen den wagen en het trottoir ccn breedte van 0.30 M. of meer aanwezig moet zijn, in andere steden wordt daarentegen toege staan, (lui deze breedte gelijk 0 is. Bij Informatie bleek mij o. a., dat zoowel in Amsterdam als in Den Haag er tal van punten zijn, waar geen voertuig naast een tramrijtuig kan passeeren, zelfs straatgedeelten van belangrijke lengten, waar zulks voor eenigszins breede voertuigen niet mo gelijk is. Zoo is in Amsterdam in de Vijzel straat bij het Sophiaplcin over eene lengte van 65 M. de afstand van liart- spoor tot trottoirband 3.2S M. In Den Haag bedraagt deze maat in de Vlcerstr. over '140 M. lengte 2.90 M. Herderstr. over 80 M. lengte 2.90 M. Wat er voor de passage overblijft, blijkt, wanneer men de halve breedte van het tramrijtuig van die maten aftrekt. ln dit opzicht ls het geconcession- lieerde net gunstig te uchten, aange zien versperringen van het verkeer zich slechts tot enkele punten be perken en niet over lengten van «eni gen iimvang, uitstrekken. De breedte der voertuigen, welke het meest aangetroffen worden, is gewoonlijk onder 1.85 M. Zoo is o.a. de breedte van een vigelan'e ongeveer 1.80 M. een open \r..chtwagen met 1 paard ongeveer 1.65 M. een gesloten vrachtwagen met paard ongeveer 1.85 M- Rii een aantal groote vrachtwagens tapissières van een 5-tal expedi teurs en vrachtrijders in Haarlem op gemeten, bleek te bedragen bij de meeste wagens, de grootst» breedte 2.10 M., bij enkele wagens werd een breed!» an hoogstens 2.30 M. geconstateerd. Er zijn derhalve een vier- of vijftal punten in net geconcessionneerdc net, waar plaatselijk de passage voor voertuigen, indien de tram passeert, belemmerd wordt, en wel: Hoek Groo te Markt, Gierstraat bij de Doel-' straat, Barteljorisstraat bij de Zijl straat, op het einde der Gierstraat, alsmede op hei nauwste gedeelte van de Sinedestraat Op deze punten zou de verbreeding van deu weg door het sloepen van gebouwen zeker ten bate in het verkeer komen. Uit een erf ander volgt, dat even* tueele belemmeringen in het verkeer in de nauwe straten in het centrum der gemeente niet afhankelijk zijn' van de te kiezen spoorwijdte, doch an de breedte der tramrijtuigen. In het schrijven van B. en W. van Haarlem wordt o. a. met betrekking tot eventueele werken aan riolen, gas- en waterleidingbuizen, kabels voor electrisch licht enz. enz. gezegd, dat deze bij smalspoor met minder he ren gepaard zullen gaan. Heb komt mij voor, dat dit ook Inderdaad het geval zal zijn, doch dat de om vang daarvan, zonder het. in detail nagaan der lokale toestanden niet h priori is vast te stellen, ln ieder' geval zullen deze meerdere werken zich alleen bij den aanleg voordoen. Met het oog op het tijdelijke van deze bezwaren, en het feit, dat de kos ten volgens art. 20 der concessie ten laste van de concessionnarisse ko-< men, acht ik het niet juist, dat dit in vloed op de keuze der spoorwijdte waaraan grooter belangen zijn ver bonden zoude uitoefenen. De héllingen kunnen hier, bij de bepaling der spoorwijdte, buiten be schouwing blijven. In een schrijven van de H. IJ. S. wordt verklaard, dat de scherpste bo-, gen een straal van ongeveer 20 Meter zullen hebben. Er dient dus hier te worden besproken, of voor bogen met dergeiijken straal de voorkeur aan smalspoor boven normaal spoor zou de moeten worden toegekend. Er is hoegenaamd geen bezwaar, li ook bij noi-maalspoor bogen van 20 M. straal toe te passen met de ge bruikelijke wagens met vaste assen. Uit bovenstaande overwegingen be treffende den aanleg, de aanwezig heid van nauwe straten, hellingen en bogen, concludeer ik, dat voor het gèconcessionneerde net in Haarlem, geen bepaalde voorkeur behoeft te worden gegeven aan het normaal- spoor boven smalspoor of omge keerd. V. Hoe zal het Technisch bedrijf zijn voor geval normaal- of wel smal spoor wordt toegepast Wat is bij den aanleg van tramnetten tegenwoordig de opvatting omtrent do toe te passen spoorwijdte Er zijn 3 oorzaken, die deu gaug van den motorwagen onrustig, dus onaangenaam kunnen maken, deze zijn lo. Eene beweging in de lengte richting van den wagen, het zooge naamd galoppeeren. 1 2o. Eene slingerende beweging. (Slangsgewijs). 3o. Eene beweging in dwarsrich- ting van den wagen. (Schommelen of wiegen). De galoppeerende beweging ls het gevolg van de groote verhouding varv de lengte van het rijtuig tot den rad stand. dat is de afstand van de beide assen. Verbétering te dezen opzichte ls al leen te vinden ln eene goede con structie van het onderstel van den wagen, zoo groot mogelijken rad stand, zwaar profiel van de rails, en eene goede vlakke ligging van do sporen. De spoorwijdte zelf heeft hierop geen invloed. De slingerende beweging ontstaat in hoofdzaak door onzuivere ligging ui het spoor en kan bij slechten toe stand van het onderhoud der osscu en wielen op hinderlijke wijze optre den, vooral ter plaatse waar in het spoor bogen voorkomen. De mate van slingeren is ook al weer afhankelijk van de lengte der rijtuigen, want zij ontstaat door eene draaiing in het horizontale vlok van één der beide assen om het midden van de andere. Hangen de balconsi dus ver over. dan zul de draaiende beweging van de assen in het hori zontale vlak in vergrootc mate op de balcons worden overgebracht en eene minder aangename gewaarwording! bij de passagiers tc voorschijn roepen. M. i. staat de spoorwijdte hier ook geheet buiten, doch zal eene goed» ligging der rails op den rechten weg, maar vooral ook in de bogen, gepaard met goed onderhoud van het mate rieel, dit zoo hinderlijke slingeren van de rijtuigen voorkomen. Rest ten slotte de beweging In dwarsrichting van den wagen. Dez» beweging kan worden veroorzaak! door onjuiste ligging der beide rallsi

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1910 | | pagina 1