HAARLEM'S DAGBLAD.
TWEEDE BLAD.
Donkere Schaduwen
WOENSDAG 25 MEI 1910
DINGEN, DIE NIET IEDEREEN
WEET.
XIII. IIOE ONTSTAAN DE WINDEN?
Do winden ontstaan voornamelijk
door ongelijke verwarming der aard
oppervlakte.
Door verwarming zetten de licha
men uit, ook de lucht. Daardoor is
wanne lucht lichter dan koude lucht
ten gevolg hiervan is, dat de zwaar
dere koudere lucht zal toestroomen,
naar een plaats waar lichtere war
mere lucht Is. Die toevloeiing van
lucht noemt men wind. Daar nu ver
schillende deelen der aarde, door ver
scheidene oorzaken, verschillend ver
warmd worden, is de lucht bijna ner
gens in rust en ontstaan er steeds
stroomingen van streken met hooge-
jon luchtdruk naar die met lagen
luchtdruk.
Daar de streek van den evenaar t
sterkst wordt verwarmd zou daaruit
volgen, dat op het noordelijk half-
r-ir.d (bij ons) steeds een noordenwind
naar het zuiden woei on op het zui
delijk halfrond een zuidenwind
steeds naar het noorden gericht Dat
zou ook het geval zijn, als de aarde
niet draaide. Volgens de verklaring
van deu Nederlandschcn geleerde
pp.f. Buys Ballot veroorzaakt de
draaiing der aarde op het noordelijk
halfrond een afwijking van den wind
Baar rechts en op het zuidelijk half
rond naar links. De noordelijke en
zuidelijke winden, die op bovenom
schreven wijze ontstaan, noemt men
passaten. De afwijkingen door de
draaiing der aarde verandert de
richting der passaten bij ons in een
noord-oosten wind en op het zuidelijk
halfrond in een zuid-oosten wind. Zoo
is het ten minste aan de oppervlakte
der aarde; maar in de hoogere lucht
lagen zien we juist een ander ver
schijnsel.
Aan den evenaar is b.v. óp een
hoogte van 4000 M. de luchtdruk groo-
ter dan naar de polen. Uit het bo
venstaande zal duidelijk zijn, dat op
deze hoogte nu winden ontstaan, juist
tegenovergesteld aan die, welke aan
do oppervlakte der aarde waaien. De-
zo bovenstroom noemt men anti-pas
saat.
Zooals men weet is de aarde bolvor
mig. Naar de polen toe neemt dus
de omvang van den aardbol af. Wan
neer nu die anti-passaten van den
evenaar naar de polen waaien, dan
is er bij do polen feitelijk geen ruim
te, waar de lucht gelijkmatig kon
afvloeien.
De anti-passaten reiken dus niet
tot aan de polen, maar dalen reeds
op 30 gr. Noorderbreedte, dus al aan
de noordkust van Afrika. In Europa
komen do anti-passaten dus niet
voor.
De winden tusschen 30 gr. N.B. en
30 gr. Z.B. vormen nu een gesloten
kringloop. De anti-passaten gaan van
den hoeten gordel bij den evenaar
naar het noorden en zuiden, dalen
op 30 gr. van den evenaar en stroo
men dan weer naar den evenaar-gor
del terug. Die gordel langs den eve
naar, die de gordel van de windstil
te wordt geheeten, omdat daar a. h.
w. de lucht in evenwicht is, volgt
den stand van de zon naar het noor
den. De grens van dezen gordel ligt
echter op 10 gr. N.B.
Boven deze luchtstroomiing schijnt
ook op hoogere breedte een boven
stroom naar de polen te bestaan. Die
stroom komt ook non de oppervlakte
Van hot zuidelijk halfrond der aarde
voor, in verband met de omstandig
heid, dat dit zuidelijk halfrond bijna
geheel met water bedekt is. Op het
noordelijk halfrond bepalen vastland
en zee de heerschende benedenwin
den.
Aan de kust waaien des nachts
landwinden en des daags zeewinden.
De oorzaak van die tegengestelde
.windrichting is de volgende:
Vaste stoffen (de bestanddeel en van
het land) worden sneller verwarmd
dan vloeistoffen (de zee), maar zij
verliezen ook sneller haar warmte.
Do zee wordt dus langzamer warm
door de zonhitte, dan het land, maar
behoudt die warmte ook langer. Over-
dag, als de zon schijnt Is de zee dus
minder warm dan het land. Er ont
staat dus een luchtstroom van de zee
naar het land, dus een zeewind.
Des nachts is de zee warmer dan
het land, daar dit spoediger zijn
warmte verliest. Des nachts waaien
hier dus landwinden, een luchtstroom
van t koudere land naar de warme
re zee.
De droge en natte moessons in In-
diö zijn ook dergelijke land- en zee
winden. Als de zon ten noorden v
den evenaar staat worden de groote
vlakten in Vóór-Azië en Midden-Azië
sterk verwarmd. Er ontstaat daarom
een wind van zee naar land. Is de
zon nu ten zuiden van den evenaar,
dan stroomt een luchtstroom van het
spoedig afgekoelde land naar den
dan wanneren Indischen Oceaan, en
Australië waar dan de zon bijna lood
recht boven staat. Daarom waait er
van October tot April ten noorden
van den evenaar een N. O. wind, in
den overigen tijd van het jaar een
Z.-W. wind. Ten zuiden van den eve
naar waait van October tot April een
N.-W. wind en de rest van het jaar
een Z.-O. wind. Tusschen de natte en
droge moessons ligt een periode van
overgang, die afwisselend plotselinge
stormen, stilten en onweders ople
vert.
In onzen zomer ligt een hooge
luchtdruk boven den Atlantischen
Oceaan, die Amerika en Europa
scheidt. Van dit centrum van hoogen
luchtdruk vloeit de lucht naar alle
kanten af. In West-Europa hebbeu
wij dus het meest een luchtstroom
uit het westen, dus voor "t meeren-
deel westenwinden. In den winter is
boven het noorden van den Atlanti
schen Oceaan een lage luchtdruk.
Hier vloeit de lucht dus naar toe.
Daardoor krijgt men in Januari b.v.
in het grootste deel van Europa W.
en Z.-W. winden.
Overigens worden de heerschende
winden dikwijls bepaald door plaat
selijke invloeden.
Buitenlandsch Overzicht
EEN VREDESBOND DER EURO
PEESCHE STATEN.
De voorzitter van 't Nobelcomité
(dat elk jaar een prijs voor den groot
sten bevorderaar van de vredesidee
schenkt en dus een belangrijk aan
deel neemt in de beweging voor de
vreedzame verbroedering der volken)
heeft in een der bladen over de beken
de uitlating van keizer Wilhelm, over
de oprichting van een Vredesbond
der Europeesche staten, geschreven.
Hij verklaart in dit schrijven, „dat
het na de ontvangen korte mededee-
lingen nog niet vaststaat, wat de kei-
ker eigenlijk bedoeltof 'hij wensebt,
dat de Europeesche staten zich dusda
nig zullen organiseeren, dat zij de
verplichting op zich nemen den vrede
te bewaren en hem te handhaven
als iemand hem mocht verstoren, of
dat de staatkunde zich in het alge
meen het vredes- en beschavingswerk
ten doel behoort te stellen."
De schrijver zal vermoedelijk wel
geen direct antwoord op z'n vraag
ontvangen, want de uitlating van kei
zer Wilhelm is vaag geweest 't Ge
sprek heeft plaats gehad, bij 't bezoek
te Londen, waar Duitschland's re
geerder en de Fransche minister van
buitenlandsche zaken elkaar ontmoet
ten en spraken over de verdiensten
van wijlen koning Edward als bevor
deraar van den vrede. Hoe een pers
man er achter gekomen is, zal voor
velen een raadsel zijn
We kunnen evenwel met eenigen
grond een veronderstelling maken,
Eenige daaen vóór 't gesprek, heeft
keizer Wilhelm oen ontmoeting ge
had met den oud-president van Ame
rika. Deze winner van den Nobel-
vredesprijs is een ijveraax voor een
statenbond. Bij zijn bezoek aan Chrjs-
tiania heeft Roosevelt over deze
quaestie een rede gehouden. In ons
nummer van 7 Mei hebben we een
verslag daarover opgenomen. Daarin
stond o. a. te lezen
„Ten slotte zou het een meesterzet
zijn, indien die groote mogendheden,
die 'den vrede wenschen, een vrede
bond zullen vormen, niet alleen om
den ouderlingen vrede te bewaren,
maar ook om zoo noodig door geweld
te beletten, dat de vrede door anderen
wordt verstoord Zulk een bond zou
zich voorloopig ten doel kunnen stel
len, om den vrede te verzekeren bin
nen zekere grenzen en onder zekere
voorwaarden, maar .,de regeerder of
staatsman, die zulk een combinatie
zou tot stond brengen, zou zich voor
alle tijden een eereplaats in de ge
schiedenis en het recht op de dank
baarheid van het mensclidom hebben
verzekerd."
Keizer Wilhelm wil nu blijkbaar de
door Roosevelt aangeprezen combina
tie bevorderen.
Moge hij daarbij succes hebben
Als we nu al eeu vredesbond had
den, zou deze misschien met succes
kunnen optreden tegen
*t Gevaar dreigt op dit moment voor
namelijk van den kant van Grieken
land en Turkije, want 't gaat nog al
tijd om de Kretenser kluif.
De Grieksche regeering is blijkbaar
niet op oorlog gesteld. Ze beeft beslo
ten, om zoolang Turkije met door sa
mentrekking van troepen aaa de gren
zen eeu aanvallende taktiek toont,
een strikt behoorlijke houding in
acht te nemen. Zij zal evenwel, in
dien Griekenland tot een oorlog
wordt uitgedaagd, dadelijk tien lich
tingen mobiliseeren, te zamen 15,WO
man. Bovendien zal zij in geval van
nood een bmneulandsche leening
plaatsen, die de Nationale Bank, de
Atheensche Bank, de Levant-bank en
de rijke oud-minister Skoeioedis wil
len verschaffen.
De vloot, die uit drie pantsersche
pen en zes torpedo-jagers bestaat, zul
vandaag naar KephaJonia en Korfoc
vertrekken, z. g. om oefeningen te
houden.
Uit Kreta wordt gemeld, dat de re
geering besloten heeft, de bevolking
algemeen te wapenen, zoodat het
eiland eerlang een groot militair
kamp zal zijn, dat in een oorlog met
Turkije op alle punten hulp zou kun
nen velleenen.
Wat zuilen de mogendheden doen
Van Fransche zijne verzekert men,
dat de kabinetten van do beschermen
de mogendheden zich verstaan heb
ben over een nieuwe bezetting van
het eiland, en de ontbindiug van de
Kretenser Kamer met geweld. Het
brutale optreden van den dictator
Veniselos en de uitsluiting van de
Mohammedanen uit de Kamer moeten
de eensgezindheid onder de mogend
heden bevorderd hebben, zoodat zij
tot liet standpunt van Turkije be
keerd zouden zijn.
Als 't inderdaad weer tot bezetting
van 't eiland komt, is wel te verwach
ten, dat de Kretensers oproerig zul
len worden. De Turksche regeering
werkt inlusschen druk met nota's.
In een van deze heet 't, dat ze niot
langer doof kan blijven voor de ver
zoeken van het trouw gebleven deel
der bevolking en den mogendheden
verzoekt maatregelen to overwegen,
die aan den huidlgen toestond een
einde zullen maken.
Ook is er voor de vredesvrlenden
wat te doen
IN 'T WOELIGE NICARAGUA,
waar een burgeroorlogje blijkt te
heerschen. De regeeringstroepen zijn
met do volgelingen van een nieuwe
regeeringspartij slaags geraakt.
Gemeld .wordt, dat 't er heet is
toegegaan, want niet minder dan 24
uur- achter elkaar heeft de artillerie
geschoten.
De regeeringstroepen moesten ten
slotte wijken, maar thans verzame
len ze zich weer voor een nieuwen
strijd.
OVERSTROOMINGEN IN
FRANKRIJK.
In het Zuidwesten van Frankrijk is
door de hevige regens van de jongste
dagen weder een overstrooming ver
oorzaakt.
In verschillende plaatsen staan de
straten blank, kunnen de fabrieken
niet meer werken, storten de huizen
in en wordt het vee door den stroom
medegevoerd.
Hoogst ernstig is de toestajjd vooral
in het departement Tarn.
Het treinenverkeer op de lijn Cas-
tres—Vlane is geslaakt, op de lijn
CastresBédarieux eveneens.
De bruggen over de Sant zijn ver
nield, vijf huizen ineen gezakt, ando
re dreigen leder oogenblik in te stor
ten.
Soortgelijke berichten komen uit
alle plaatsen in den omtrek.
De toegebrachte schade bedraagt
thans reeds meer dan 10 millioen
francs.
SCHEEPSRAMP.
Het Duitsche barkschip „J. C. Vin-
ne" is te Cowes aangekomen met be
schadigden boeg.
Het rapporteerde, dat het In het
Kanaal in aanvaring was geweest
met het Britsche stoomschip „Sker-
ryvore", dat dientengevolge was ge
zonken.
Van de opvarenden van de „Sker-
ryvore" waren 23 man verdronken,
slechts één werd gered.
Stadsnieuws
Hinderwet.
B. en W. doen weten, dat op alle
werkdagen van 9 tot 2 uur, tot 7 Ju
ni o. k. 's namiddags te 11/4 uur. ter
gemeente-secretarie (7de Afdeeling)
ter inzage is ncdcrgelegd hei verzoek
schrift met de bijlagen van het Be
stuur van den Coöperatieven Veehou-
dorsbond „Gemeenschappelijk be
lang", om vergunning tot uitbreiding
van de inrichting tot zuivelbereiding
in de perceelen aan de Spaarnwouder-
straat nos. 34—32, door plaatsing van
een stoomketel van 5 vierk. M. ver
warmend oppervlak ter vervanging
van den bestaanden stoomketel van
3.8 vierk. M. verwarmend oppervlak,
on dat 7 Juni te 11/4 uur op bet Raad
huis de gelegenheid zal worden gege
ven, om bezwaren tegen het uitbrei
den der inrichting in te brengen.
MUZIEKPROGRAMMA'S.
Haarlcmsch Muziekkorps, directeur
Ch. P. W. Kriens, Donderdag, Groote
Markt, 8 uur.
1. Vólksliederen. 2. Unter dem
Friedensbanner Marsch, Novowisky.
3. Ouverture Les Cloches de Corne-
ville, Pianquet. 4. Wiener Bon
bons. Walter, Strauss. 5 Fantaisie
l'Etoile du Nord, Meyerbeer. 6.
Ouverture Banditenstreiche, Suppé.
1. Ungaria Fantaisie. Tastan. 8.
Am Neckarstand, Walzer, Millöcker.
9. Potpourri a- d- Posse Die Herren
von Maxim, Hollander.
Vrijdag. 8 uur, Groote Markt.
1. Feestklanken op Internationale
Europeesche Volksliederen, Kriens.
2. Ouverture Lustige Weiber von
Wimior, Nicolai. 3. Scène et valse
de l'opéra Gretna Green, Guiraaud.
4. Ballet de l'opéra Henri VIII,
Auber. 5. Ouverture (Sarafan Rus-
se), Eirich. 6. Waldmeisters Braut,
Eilenbcrg. 7. Le Vage, Valse,
Metra. 8. Potpourri a. d. operette
der Feldprediger, Millöcker.
HAARLEMSCHE AMBACHTS
SCHOOL.
In de gisteren onder presidium van
den heer"P- Kleiweg Dyserinck gehou
den ledenvergadering van De Am
bachtsschool alhier, werden jaarver
slag en rekening en verantwoording
over 1909 goedgekeurd, nadat door de
financieele oommissie, bestaande uit
de heeren M. W. Savrij, J. W. van
Santé en mr. F. W. van Styrum, bij
monde van den heer Savrij daartoe
geadviseerd was.
De bijzonderheden van de verslagen
van secretaris en penningmeester
vermeldden we reeds In ons num
mer van Dinsdag.
In de plaats van den heer Kleiweg
Dyserinck, die periodiek als be
stuurslid aftreden moest, werd geko
zen de heer M. W. Savrij, die eerst
om gezondheidsredenen meende te
moeten bedanken, maar onder den
aandrang der vergadering verklaar
de het voer een jaar te zullen pro-
boeren.
De tweede voorzitter van „De Am
bachtsschool", do hoer A. Rinkema,
dankte den heer Dyserinck in een
hartelijke toespraak voor al hetgeen
hij in de afgeloopen negen jaren
voor de inrichting gedaan heeft, en
sprak tevens den wensch uit, hom
nog eens den presidentszetel weer te
zien Innemen.
Tot leden der financieele commis
sie voor 1910 werden benoemd de
heeren J. W. van Santé, C. G. Loo-
meyer en J. A. Jonker, tot hunne
plaatsvervangers de heeren J. W. A.
Beynes, A. de Clercq en H. A. Broos.
Bij de rondvraag werd opgemerkt,
hoe eigenaardig het is, dat zoo weinig
timmerlieden de dagschool bezoeken;
terwijl de avond-vakteekenschool bij
hen juist zeer in den smaak schijnt
te vallen.
Ook willen de meeste smeden op
geleid werden voor bankwerker, ter
wijl zij toch als vuurwerker in later
jaren een veel betere betrekking
zouden kunnen krijgen. Aan vuur
werkers is over 't algemeen ge
brek; van bankwerkers is er over
vloed.
Tevens is t opmerkelijk boe wei
nig vakpatroons lid zijn, terwijl steu
nen der inrichting toch op den duur
in eigen belang zou blijken.
Goed zou het zijn voor de smeden-
afdeel ing, wanneer de reorganisatie
haar beslag «al gekregen hebben, een
luchtkamer aan te schaffen. De heer
Kleiweg Dyserinck zegde hiervoor de
eerste 100 toe.
Dammen.
Door den kampioen-damspeler van
Nederland, den heer J. de Haas,
werd Maandag tot opening van
instructie-avonden, die de vereeniging
Damclub Haarlem voortaan «al hou
den, de eerste practische oefening
leid.
Verschillende standen, die in
partij kunnen voorkomen en waar
van een goed damspeler het afspel
dient te weten, wil hij met succes de
partij verder behandelen werden
op het grocte instructie-bord duide
lijk aan de aanwezigen getoond. De
fraaie combinaties, door bekende
meester-spelers In partijen uitgevoerd
wekten veel bewondering.
Het applaus, dat de heer De Haas
na afloop inoogstte, bewees wel de
groote belangstelling waarmede de
aanwezigen zijn causerie hadden ge
volgd.
Verplaatst
Met ingang van 1 Mei is de klerk
der posterijen en telegrafie le klasse
J. H. B. Küpers van het telegraaf
kantoor naar het bij-post- en tele-
graaf-kantoor aan de Frans Hals
straat, alhier, verplaatst
De hulp-telegrafist J. H. Schat is
in Amsterdam naar Haarlem ver
plaatst
Algemeen Belang.
Maandagavond hield het Haarlem-
sche Ondersteuningsfonds Algemeen
Belang zijn gewone halfjaarlijksche
ledenvergadering.
Uit het door den penningmeester
uitgebracht verslag bleek, dat de fi
nancieele toestand van het fonds
vooruitgaande ia.
In de plaats van den heer Sanberg
werd als secretaris gekozen de heer
Stultiëns.
GEMEENTELIJKE ARBEIDSBEURS,
Nieuwe Gracht 3. Telefoon 1170.
Ingeschreven: 8 timmerlieden,
machinale houtbewerkers, wa
genmaker, 1 meubelmaker, 1 mo
delmaker, 9 metselaars, 6 opper
lieden, stucadoors, 1 witter, 5
machinebankwerkers, 1 monteur,
9 grofbankwerkers, 1 metaaldraaier,
3 vuurwerkers, 1 ketelmaker, 9
burgersmeden, 3 machinisten, 4 sto
kers, 1 electricien, 1 instrument
maker, koperbankwerker, 1 ko
perslager, 2 loodgieters, 1 schoen
maker, zadelmakers, kleerma
kers, 8 schilders, 2 behangers, 1
stoffeerder, 1 bloemist, 3 tuin
lieden, 8 grondwerkers, 1 bakker,
1 banketbakker, slagers, 8 krui
deniersbedienden, 1 kellner, 6 ma
gazijnknechts, 6 loopknechts, 1 huis
knecht, 1 sigarenmaker, 2 kantoor
bedienden, 1 boekdrukker, 2 letter
zetters, 1 lithograaf, binders, 16
losse werklieden dienst
boden, 4 werksters, 1 naaister, 2
kooksters, huishoudster, 2 vrou
welijke kantoorbedienden, adspi-
rant bouwk. opz., houtdraaier.
Maatschappij van Wel da-
digheid.
Gisteren vergaderde in een der bo
venzalen van Café Brinkmann de af
deeling Haarlem en Omstreken der
Maatschappij van Weldadigheid, on
der presidium van den heer H. L.
inssen van Raay.
Tot afgevaardigde naar de al ge
in eene vergadering werd benoemd
Mr. P. van Tienhoven. De rekening
en verantwoording van den penning
meester over het afgeloopen jaar
werd goedgekeurd. De inkomsten be
droegen 909.47, en het batig saldo
4.72.
Mr. Zubli had het voornemen te
kennen gegeven, als penningmeester
te willen aftreden; als zoodanig werd
benoemd Mr. C. W. Thöne.
Uit de Omstreken
BLOEMENDAAL.
Vergadering van den Raad der ge
meente Bloemendaal, te houden op
Vrijdag 27 Mei. des middags Uj 3 uur,
zoo noodig des avonds voort te zetten;
in dat geval schorsing tusschen 5 uur
~a half acht
Agenda
1. Ingekomen stukken.
2. Vaststelling kohier Ilondenbclas*
ting
3. Vaststelling kohier Schoolgeld
lste kwartaaL
4. Vaststelling kohier P.einigingsbe»
lasting lste kwartaaL
5. Yerleenen van een credlet van
f 1000 voor het uitbreidingsplan.
6. Wijziging verkeersverordening.
7. Wijziging verordening tot hef
fing van schoolgeld.
8. Wijziging der Algemcene Politia-
verordening.
9. Aanbieding van het Gemeente
verslag.
^10. Suppletoirs begrooting diens!
12. Betaling uit den post onvoor
ziene uitgaven dienst 1909.
13. Crediet voor meerdere politie
bewaking Koninginneduin, enz.
14. Benoeming van leden voor da
stemburea-«x
15. Aankoop van een huis aan den
Zijlweg.
16. ftnadhiiislerrein.
17. Reclames inzake belastingen.
18. Waterleiding.
RAADSSTUKKEN.
B. en W. steH«n een \vijz:gfng voor
der verkeersverordening voor de ge
meente Bloemendaal Zij wenschen in
artikel 3 vervalling van bet woord
„bespannen", in artikel 4 invoeging
van de woorden „eigenaars of' tus
schen de woorden „voor" en „be
stuurders", in art 5 bijvoeging 'van
de woorden „we.'ke niet beneden 10
kilometer per uur mag zijn" achter
de woorden „aangegeven snelheid",
in art 7 vervalling van het bepaalde
in sub d., in art. 9 vervalling van de
woorden „en op de voetraden niet
tot wegen behoorende, von, zoover die
niet vallen onder het reglement op de
wegen in Noord-Holland en In art. 11
vervanging van het woord „inrijdt"
door „berlidt".
en W. bieden ter vaststelling
een verordening aan tot heffing van
schoolgeld in de gemeente Rloorr.cn-
daal. Art 1 houdt in. dat met uitzon
dering van kinderen van bedeelden
van ieder kind schoolgeld wordt ge
heven. Dit bedraagt per maand bij
een geschat jaarlijksch inkomen van
500 of minder voor het eerste kind
0,20, het tweede 0.1G en het derde
:lk meerder kind /0.12. Naarmate
het inkomen stijgt tot 2100, wordt
voor elk eerste kind 5 ct. meer, elk
tweede kind 4 cent rneer en elk derde
kind 3 cent meer betaald voor elke
f 100 meer inkomen. Bij een inl<omon
van /2000 bedraagt derhalve het
schoolgeld voor het eerste kind 1,
voor het tweede f 0 80 en voor het der
de 0,60 per maand.
Voor elke 100 meer inkomen dan
f2100 tot ƒ2900 is 10 cents meer ver
schuldigd voor het eerste, 8 cent vnop
het tweede en C cent voor het derde
kind. Bij een inkomen van ƒ2900 tot
ƒ3000 moet betaald worden voor het
eerste kind ƒ2, voor het tweede ƒ1.00
en voor het derde 1.20. Bedraagt het
inkomen ƒ3001 tot ƒ3100 dan kost het
eerste kind 2.25, het tweede 1,60 en
het derde 1,50 en bij hoogere inko
mens het eerste ƒ2,50, het tweede f 2
en het derde 1,50. Voor kinderen,
die den cursus volgen in een der
vreemde talen wordt bovendien nog
1.50 voor bet eerste, 1.20 voor bet
tweede en 0.90 voor elk meerder
kind uit één gezin.
Art. 3 houdt o. a. in, dat kinderen
van onvermogenden uit andere ge
meenten alleen toegelaten kunnen
worden met toestemming van 15. euW.
In Art 4. staat vermeldt, dat voor
kinderen, die eeo volle maand we
gens ziekte of andere wettige reden
met voorkenüis van liet schoolhoofd,
de school hebben verzuimd, geen bij
drage voor dien tijd is verschuldigd,
B. en W. wenschen, dat deze ver
ordening ook van toepassing zij vooi
het herhalingsonderwijs met iuacut-
neming van hetgeen daarvoor afzon
derlijk is bepaald en dat ze in wer
king treedt op 1 Juli a. s.
B. eu W. stellen een wijziging voor
der algemeene politie-verordening
voor de gemeente Bloemendaal. Tus
schen art. 22 en art. 23 wenschen zij
een nieuw artikel ingevoegd, waarin
FEUILLETON
Naar het Dultsch.
Door
PAUL HENKENS.
71)
Dat kan ik maar niet gelooven,
zei hij. Waarom zou de dame,
als zij in correspondentie stond met
haar neef, van de bemiddeling van
den uitdrager gebruik gemaakt heb
ben, van wien zü immers een indiscre
tie kon verwachten
U vergeet, dat zij heel voorzich
tig moest zijn, omdat zij van haar
0<>m afhing, die immers met Hugo v.
Engler op een voet van oorlog
fctoiid.
Maar zij had toch immers de
brieven gerust op de post kunueu
doen, zij deed immers dagelijks bood
schappen Bij die gelegenheid kon
'zij altijd een brief in de naasthijzijn-
:de brievenbus doen en hem zoo ge
makkelijker en zekerder aan den ge
adresseerde doen toekomen, zeide
JGrösser.
Alberti keek een poosje nadenkend
*oor zich.
IJ kan wel gelijk hebben, zei
BÜ ten slotte. Intusschen geloof ik
toch, dat de jonge baron de geadres
seerde is geweest. Volgens zijn eigen
getuigenis is hij immers dikwijls hij
den uitdrager geweest Bij die gele
genheid nam hij dan zeker ook de
brieven in ontvangst
Toch kan ik dat niet gelooven,
hield de commissaris hardnekkig
vol. Eerstens om de pas aangevoer
de redenen, maar ook omdat wij geen
enkelen brief van Dora in het bezit
van den gevangene gevonden hebben.
Ik maak u er nogmaal opmerkzaam
op, mijnheer, dat dé door mij per
soonlijk geleide huiszoeking in ae
woning van den baron niet het minste
bewijs tegen hem heeft opgeleverd.
Wij hebben stellig met een bij
zonder üstigen knaap te doen, die
ons nog voor veel raadsels «al zet
ten.
Dat kan zijn, maar de geadres
seerde is hij niet Het komt mij veel
eer voor, of Dora met iemand 'n
briefwisseling heeft gestaan, wiens
adres zij óf zelf niet wist, öf aan
wien zij om een of andere reden niet
rechtstreeks wilde schrijven. Het
komt immers dikwijls voor, dat een
oude jongejuffrouw, die zich aan den
eersten den besten knaap weggooit,
en hem, ofschoon hij in beschaving
en maatschappelijken stand bij haar
achter staat, ten slotte zelfs trouwt.
Naar mijn idéé hebben wij hier met
zulk een geval te doen freule Von
Gerstenberg was daarbij zeer voor
zichtig. Er wordt geen naam ge
noemd, zelfs de onderteekening is on
bepaald, ofschoon de toon van den
brief op groote vertrouwelijkheid
wijst. Nu geloof ik echter, dat wij we
gens die laatste omstandigheid niet
aan den jongen baron moeten den
ken. Aan hem, die toch in elk geval
een fijnbeschaafd man Is, zou zij In
meer uitgezochte termen geschreven
hebben, terwijl zij zich In de bewuste
regelen geheel heeft laten gaan.
U kan wel gelijk hebben, zei
Alberti peinzend. Alleen al de ver
leidelijk afgeschilderde uitnoodiging
tot een goed souper met lekkeren
wijn zou tegenover den baron een
vreemden indruk maken en in elk
geval geen getuigenis afleggen van
den tact der afzendster. Maar overi
gens zal u moeten toegeven, dat dit
alles de verdenking tegen den gevan
gene niet vermindert, dat hij vroe
ger
Een tikken aan de deur belette den
rechter zijn zin af te maken. Op zijn
„binnen 1" kwam de schriftkundige
de kamer binnen.
Alberti bracht hem van zijn wensch
op de boogie eu de expert begon da
delijk met zijn werk.
Zijn oordeel kwam volkomen met
de gevolgtrekkingen der beide andere
heeren overeen.
Het Is ongetwijfeld één en het
zelfde handschrift, antwoordde hij.
Wol xljn in den brief de letters wat
vluchtiger, hij is blijkbaar in de
grootste haast geschreven. Maar de
karakteristieke lettertcekens bijv.
de overal lang uitgerekte, smalle
halen Yan de h, de g en de k zijn
in alle drie handschriften even dui
delijk, als de eigenaardige ronding
van de a, b en o. Ik ben steeds be
reid, de identiteit van alle drie hand
schriften op mij te nemen, zelfs een
eed wil ik er op doen.
Weer kwam do gerechtsdienaar
binnen en berichtte, dat de redacteur
Stichler van de „Pagpost" buiten
wachtte, en om een onderhoud ver
zocht in betrekking tot de zaak Von
Engler.
Alberti keek verrast op de klok.
Hm, dat past mij eigenlijk niet
goed. het is al vijf uur on den mid
dag. Zijn mevrouw Godesberger en
haar dienstmeisje misschien al ln de
wachtkamer vroeg hij aan den
bode.
Deze antwoordde ontkennend.
Nu, laat mijnheer dan maar
binnenkomen, besliste de rechter.
De bewuste redacteur trad dadelijk
daarop de kamer binnen. De schrift
kundige nam afscheid, terwijl de com
missaris zich, op een wenk van zijn
supérieur, in een vensternis terug
trok.
Wat verschaft mij de eer van
uw bezoek vroeg Alberti op be
leefden toon, terwiji hij den bezoeker
begroette. lk heb het genoer
mijnheer Stichler, redacteur van de
Dagpost", voor mij te zien, niet
waar
Zoo is mijn naam, luidde het
antwoord van den neer, die een bril
op had, waardoor een paar intelli
gente, energieke oogen den rechter
aankeken.
Op een handgebaar van den heer
Alberti nam hij tegenover den laat
ste plaats.
Ik heb van de inhechtenisneming
van den jongen baron Von Engler
gehoord, het eerste bericht daarover
heeft u zeker al in het ochtendblad
van heden gevonden. Mijn huis ligt
vlak tegenover het zijne, en lk be
schouw het als mijn plicht, eenige
misschien onbelangrijke bijzonderhe
den te vertellen, die ik, zooals ik mij
toevallig heel precies herinneren kan,
in den moordnacht van 20 op 21 Juli
van dit jaar heb waargenomen.
En welke bijzonderheden zijn
dat?
Als ik mij niet vergis, werd ln
de rechtzitting van gisteren vastge
steld, dat de moord van den ouden
baron v. Engler op xljn laatst om
twee uur 's morgens en op zijn vroegst
om één uur na middernacht moet
zijn gepleegd, ging Stichler voort.
Nu meen ik in de gelegenheid te
zijn aan te toonen, dat de jonge
ron om dien tijd in zijn eigen huis
was.
Werkelijk riep da rechter
.au instructie verrast uit, en ook de
commissaris was plotseling één en al
belangstelling. Dat is i:i <Ik geval
een gewichtig bericht. Waarmee kan
u d3t nader verklaren
Stichler glimlachte even.
Ik herinner mij dien nacht heel
duidelijk, want juist op d3t uur,
waarop de moord gepleegd moet zijn,
schonk mijn lieve vrouw mij een
flinkeu jongen, onzen aanstaanden
stamhouder Nu moet ik eerst wat uit
wijden. Zooals dat gaat, wanneer
men zijn eersten spruit verwacht, ik
was in een opgewonden stemming.
In het aangrenzende vertrek wachtte
ik vol ongeduld en eindelijk ging ik
voor het venster staan. Er wareu
geen menschen op straat, het on
weer, dat dien nacht gewoed had,
was juist wat bedaard. De lantarens
waren, omdat het volgens het pro
gramma volle maan was, uitgedraaid
èn daarom heerschte er bulten een
ondoordringbare, pikzwarte duister
nis. De huizenrij tegenover mijn wo
ning was volkomen in duisternis ge
huil. Ik herinner mij nog boel dui
delijk de gevoelens, die mij op dat
oogenblik bezielden. Ik benijdde de
gelukkige, vreedzame menschen. die
daarover achter de gesloten vensters
kalm sliepen en zich over niets onge
rust behoefden to maken. Toevallig
viel mijn blik op de vensters van den
Jongen baron, vlak tegenover de mij
ne. fWordt vervolgd).
