HAARLEM'S DAGBLAD.
TWEEDE BS AB
ZATERDAG 3 SEPTEMBER 1910
Haarlemsche
Handeisvereenigitig
Goedgek. bij Kon. Besl. van 12 Nov. 1899,
De Haarlemsche Handels vereeni
ging hier ter stede, opgericht 10 Mei
1882, heeft in den loop van den tijd
wel hoor recht van bestaan bewezen,
In zeer vele gevallen, zaken van ver
schillenden aard betreffende, is zij
opgetreden en dikwijls met groot
succès. Jammer echter, dat men alge
meen niet meer blijk geeft,
waardeereu, door als lid der Vereem-
ging toe te treden, Er zijn wel meer
dan 600 leden, maar dut is niet vol
doende. Elk bandelaar, neringdoen
de, ja zelfs particulieren, moesten lid
worden, om ten minste te laten gevoe-
leu, dat men het werk op prijs steil,
dat de Haarlemsche Handelsvereeni-
ging steeds opneemt, als doende, wal
hare hund vindt om te doen.
De voordeelen, die de Vereeniging
buiten hare bemoeiingen van ver
schillenden aard, haren leden aan
biedt, zijn zeer vele en zeer groote
tegenover de geringe jaorlijksche
contributie van 3.50, die gevraagd
wordt.
De Haarlemsche Handelsvereeni-
gmg bemoeit zicb in de eerste plaats-
er mede, de belangen van bare leden
te bevorderen, door onwillige beta
lers voor hen tot betaling aan te
manen en information voor hen in te
winnen. Bovendien hebben de leden
het recht, het hun gratis te verstrek
ken advies van den rechtsgeleerden
adviseur dor Vereeniging te vragen,
die ook in proceduron en faillisse
menten gratis voor hen optreedt, na
tuurlijk alleen voor zaken betreffende
den handel en het bedrijf der leden.
Als proef kunnen voortaan nieuw*
ledeu voor een half jaar worden aan
genomen, doch slechts liet 2e halfjaar
(van 1 November tot en met 30 April,
ad I 1 75 de halve contributie.
Hechtsgeleerde adviseurs der Ver
eenig-ng zijn de heeren Mrs. Tb. de
Haan Hugenholtz en A. H. J. Merens,
Spaarne 94, alhier, die voor de leden
eiken werkdag van 2—4 uur des na
middags zijn te spreken.
Het bureau der Vereeniging is ge
vest. gd Jansweg 11.
Voor incasso's door bemiddeling
der Vcreemgïng wordt een vast
recht van 5 pet. der vordering bere
kend.
Bovendien moet 10 cent voor port
steeds worden bijgevoegd, bij inzen
ding van vorderingen door bemidde
ling der advocaten te innen.
De kosten van ioformatiën naar
buiten tie stad woonachtige personen
bedragen 60 ets. per informatie, plus
vijf cents porto-vergoeding. Informa
tion naar binnen do stad wonende
personen worden gratis verstrekt.
Pre ten tien op buiten de stad wo
nende personen worden niet behan
deld. wanneer niet 10 ets. voor porto-
vergoediug is toegevoegd.
Ruim 1748 informatien en rechts
geleerde adviezen werden in het af-
gelimpen jaar gegeven.
Ir. Juni en Juli 1910 zijn S9 vorde
ringen tot een bedrag van 1S43.25
betaald; 16 vorderingen worden af
betaald, 13 vorderingen zijn uitge
steld.
Volgens art 7 dient het geheim der
lijsten van wanbetalers ongeschon
den ie blijven.
Alle brieven, aanvragen, reclames
of wat ook, moeten worden geadres
seert aan het Bureau, dat geopend is
dagelijks van 9 tot 5 uur en waar ook
verdere inlichtingen zijn te bekomen.
11 Pt Bestuur heeft bemerkt, dat men
soms meent, dat men, hoewel geen
lid der H. H. V toch van haar infor
matien kan bekomen, en brengt nu
nogmaals en uitdrukkelijk ter kennis
dat alleen aan leden der Vereeniging
informatfën door haar worden ver
strekt, en dat voor informatiën op
hier ter stede woonachtige personen
uooit betaling mag worden gevor
derd.
HET BESTUUR.
Brusselsche Kout.
Gedachtig aan het spreekwoord:
,Het hemd is nader dan de rok", had
ik zeker reeds lang eenige aandacht
moeten vragen voor het paviljoen
Groot-Nederland, maar er is ook een
ander spreekwoord, waarop een vari
atie tc maken is: de omstandigheden
vormen den schrijver en het dag
blad-artikel. Dit ten- verontschuldi
ging.
Hot paviljoen Groot-Nederland is
gewijd aan onze taal, aan de taal ge
sproken in Groot, in taalkundig Ne
derland, van Delfzijl tot Duinkerken,
in Amerika, Azië en Afrika. Hier von
den we de collectieve inzending van
den Ne-d. Boekhandel, die te belang
rijk is, dan dat ik er mij met eenige
woorden zou mogen afmaken. Hierop
kom ik dus later terug. Maar het
meest in 't oogspringende propagan
distische is de inzending van het Alg.
Ned. Verbond, die ons Iaat zien hoe-
vcol bladen door de geheele wereld
in 't Nederlandsch verschijnen, hoe
lang zo verschijnen (we zien hier cou
ranten uit Leiden van 1618 en uit
Haarlem van 1656). Ze zien hier ver
der de oudste Oprechte Haarlemmer
an 1GS3, en de thans nog verschij
nende couranten uit de geheele we
reld, terwijl ten slotte om een denk
beeld te geven van de vooruitgang die
de Ned. Pers in de laatste halve
eeuw gemaakt heeft, naast elkaar go
legd zijn de eerste jam-gang van de
Rotterd. Ct. van 1844 en die van
1909. Een aardig verschil in dikte.
De Duitsche afdeeling, zij die het
eerst gereed was, is een tentoonstel
ling zelf, oneindig belangrijker en be
zienswaardiger dan die welke jaren
lang in Nederland aJs nationale of
internationale tentoonstellingen zijn
lepresenteerd.
Wanneer men door de eerste poort
hinnen komt, wordt eerst uw aan
dacht gevraagd voor de kunst. We
zien don een museum van moderne
schilderijen.
Docli laten wij na dit bekeken te
hebben nu eens eerst .even een wan
deling gaan maken. Dan passeeren
wij een reeks zaaltjes in stijl gemeu
bileerd als' een Tuinkamer, een zaal
voor een kleinen gemeenteraad-, waar-
dio van Karlsruhe tót voorbecJd
werd genomen, 'n eetzaal, badkamer,
ontbijtkamer, -slaapkamer, diverse
boudoirs, de perszaal, en ten slotte de
leeszaal, waar alle mooie geïllustreer
de Duitsche tijdschriften gratis ter
lezing liggen. Iemand die hier wat
langer verblijf houdt, wil hier alleen
graag een halve dag zoek brengen,
want zoo'n keur van lectuur en
mooie plaatwerken of aardige „wit-
zen" ziet men maar zelden bij elkaar
en als men er van zou willen profitee-
ren, zou het anders aardig in de pa
pieren looperi.
De Duitsche drukkunst staat heel
hoog en in deze afdeeling is men ook
niet in gebreke gebleven dit te toonen.
Zoo is hier een magnifieke bibliotheek
voor Middelbaar- en Hooger onder
wijs en aan beide takken en al haar
onderdeeie» zijn een reeks van zalen
gewijd. Men ziet hier niet alleen ge
heele scholen volgens Saksisch en an
der model ingericht, maar zelfs scho
len voor achterlijke kinderen en blin
den. Met eerbied en stilzwijgen pas
seeren we de afdeeling van optische
instrumenten ,om dan het wonder
mooie werk van de Rijksdrukkerij
(ook wol steendruk) en particuliere
.drukkerijen te bewonderen. Na even
gekeken te hebben in de zalen gewijd
aan fotografie en de verfstoffen voor
kleurendruk, komen we in een zaal
waar eigenlijk een allegaartje is
beelden, schilderijen, wijn, chocolade,
enfin, allerlei artikelen, die men
graag k contant in 't klein wil \erkoo-
pen.
Reusachtig zijn de zalen, waar
auto's en auto-onderdeelen zijn geëx
poseerd en daar achter vindt men
weer een - concertzaal, waar meester
werken worden vertolkt per pianola.
Entree stalles geheel vrij. Natuurlijk
passen hier verschillende zalen met.
muziekinstrumenten bij aan. Een zaal
voor ontplofbare stoffen en oorlogsm»-
terieel heeft Duitschland natuurlijk
niet vergeten.
De machinezaal kan haast door men-
schen van 't vak niet verlaten wor
den. Ik kan echter over alles moeilijk
schrijven wil alleen wijzen op <1
lieuwste pers van de „Petit Bleu
ie een vernuftige combinatie van een
snel- en rotatiepers moet zijn.
Een bovenzaal is geheel gewijd aan
linoleum en verder alles wat met hel
bouwvak in verband staat, 't Spreekt
van zelf, dat men hier ook weer de
ingenieurs-afdeelingen (bruggenbouw
en elevators) met ver heeft te zoeken,
a als naar de reusachtige
Duitsche mailsteamers.
Een geheele zaal is verder gewijd
in electromotoren en toepassingen
der electriciteit, terwijl de Duilscne
spoorwegen eon geheel eigen hal in
richtten ,waai' men de fraaie wag
gons van snel- en locaaltreinen kan
bewonderen.
Een aantrekkelijkheid van de Duit
sche afdeeling is ten slotte de speel
goedafdeling" op een bovenzaaltje
gevestigd. Ieder wil de Neurenberger
kermis gezien hebben, de kleinen na
tuurlijk in do eerste plaats, maar de
grooten willen het toch ook niet ver
zuimen.
Sinds eenigen lijd is het Tbéitre de
l'Alhambra geopend en wordt daar
door een uitmuntend gezelschap een
drama opgevoerd „Bagne d'Enfants".
Dit Kinderbagne geeft een scherpe
criliek up wat wij tuchtscholen of
verbeteringhuizen zouden noemen en
daar 't verbazend handig geschreven
is en uitmuntend vertolkt wordt,
maakt het een verpletterenden in
druk.
Het prachtige theater, dat mis
schien nog grooter is dan de Stads
schouwburg te Amsterdam, zeker nog
mooier is, maar er veel overeenkomst
mee vertoont, is ondanks het prachti
ge weer, dan ook eiken avond uitver
kocht.
H. HENNING Jr.
Van de Residentie en haar
hewnners,
LXXII.
Voor 1911 hebben we geen belssting-
verhooging te wachten dat is verre
weg het aangenaamste, dat de be-
grooüng voor 1911 ons leert.
We waren er anders al aardig aan
gewend, telken ja re wat dieper in den
zak te moeten grijpen ten bate van de
gemeente het went zoo gauw, want
reclameeren is meestal onbegonnen
werk, dat geeft maar veel last en
soms een negatieve uitkomst.
Stagnatie in den opwaartschen be
lastinggang is daarom dubbel wel
kom het zal heel wat zwartzieners
waaronder in de eerste plaats de
wethouder van financiën wat min
der bezwaard maken wat de gelde
lijke toekomst van Den Haag betreft
De inkomstenbelasting zal zelfs ruim
een half millioen minder behoeven
op te brengen, dan bij de behande
ling in den raad gerekend werd, en
het percentage moet vermoedelijk
vastgesteld worden op 3 3/4 pCt.
De vier bedrijven gas, waterlei
ding, telefoon en centrale brengen
naar verwacht wordt een zuivere
winst van 6 ton in het landje, waarbij
we moeten bedenken, dat rente en af
lossing door de bedrijven gedragen
wordt.
Nu de mogelijkheid bestaat, dat
binnen betrekkelijk korten tijd een
particulier bouwplan goedgekeurd
zal worden en de te bouwen 'straten
namen behoeven, kan het volgende
misschien van pas zijn.
In het jaarboekje van ,,die Haghe"
geeft de heer Morren, secretaris van
die vereeniging, een kritiek op een
boekje over Haagsche straatnamen,
verleden jaar verschenen, welke kri
tiek hij reeds voor de leden van de
vereeniging uitsprak en waarin hij
soms grove fouten in de samenstel
ling aanwijst. Vooral wat betreft de
jaartallen van ontstaan, schijnt de
waarheid nogal eens geweld aange
daan.
Ten slotte groepeert de lieer Mor
ren de straten naar de afleiding van
do namen en het lijstje, dal hieruit
op te maken is, is nogal aardig.
In Den Haag Scheveningen niet
meegerekend zijn 61 straten ge
noemd naar vorstelijke personen, wat
dan ook 'in de residentie wel mag. Op
deze 61 volgen 51 schilders, die stra
ten naar hen genoemd zagen. Van de
zeehelden zijn er slechts" 12 vereeu
wigd, van de dichters 10 en van de
letterkundigen1.
Zuid-Afrika vindt 29 bekende na-
en op Straathoeken, Oost- en West-
ïndië slechts 21; naar Gouverneur-
generaals worden er 18 genoemd,
naar werktuig- en natuurkundigen
29, naar waterbouwkundigen 7, naar
ontdekkingsreizigers 4.
Haast al deze straten zijn natuur
lijk in de nieuwere wijken te vinden;
de o\ide stad heeft meer kaxakteris
tieke namen. Het is daarom gemak
kelijk wat meer evenredigheid in de
jetalien te brengen en daardoor weet
nen meteen in welke richting de
nieuwe namen gezocht moeten wor
den.
Is het, met allen eerbied voor Zuid-
Afrika niet wat dwaas, dat onze ko
loniën slechter vertegenwoord igd zijn
dan het boerenland en heeft Neder
land nooit meer dan 12 zeehelden ge
had?
En dan de letterkunde! Slechts één
naam, die van Bosboom Toussaint, is
aan haar ontleend en dat tegenover
liefst 29 natuur- en werktuigkundi-
;en.
"Waar nieuwe namen voor evenlu-
eele straten te zoeken zijn, weten we
dus. Nu zal men misschien beweren
dat het niet aangaat een tweede zee-
heldenwijk te maken, waar er reeds
een bestaat, maar vergeten moet niet
worden, dat die wijk verre van „zui-
is, want liet i3 wel wat vreemd
de Bazarstraat en Bazarlaan, Anna
Paulownastraat, Jacob van de Over
straal en de Spieghelstraat in
het gezelschap van de zeehelden te
vinden. Waar zoo weinig eenheid in
naam betracht werd, kan het geen
bezwaar zijn een nieuwe wijk naaT
en te noemen.
Van de Huisvlijttentoonstelling be
gint langzaam het einde te naderen:
een dubbel einde zelfs. Op 30 Sep
tember wordt gesloten, dat eind komt
dus van zelf, maar een ander dreigt
ook nog: een aantal suppoosten is
ontslag/en omdat hun salaris te duur
werd, nu geen bezoekers kwamen op
dagen.
Dat laatste zal niemand verwonde
ren, behalve het tentoonstel lingsbe-
stuur, dat nog maar steeds muzikale
middagvoorstellingen organiseert,
waar ecu troepje kennissen van de
uitvoerenden komen luisteren, maar
vergeet de arbeidende klasse voor de
uitgestalde voorwerpen te interessee
ren.
Die nalatigheid begint zich tc wre
ken, en op gevoelige wijze ook: in de
kas.
Waarom b.v. niet eens propagan
da gemaakt op liet volksfeest op Ko
ninginnedag in den Koekump, waar
een 20.000 personen, uit den werken
den stand hoofdzakelijk, bijeen wa
ren? Een knap mensch die het ant
woord weet.
Het was er aardig druk op het veld
in het Bosch, dat slechts twee malen
per jaar betreden mag worden, maar
evenals vorige jaren, was op de voor
stellingen weer veel aan te merken.
Zooals reeds meegedeeld zouden de
Verkadisten „Lanseloet" spelen
daarvan kwam, nog minder terecht
dan ik vermoedde.
Het tooncel; aan twee lengtezijden
open, toonde zoo goed als geen aeur
en een klankscherm er boven ontbrak.
Vlak er naast schetterde een orkest
de nieuwste operettedeuntjes en rond
om drensde een menigte van een paar
duizend personen, die cr niets van
snapte en dat overluid vertelde.
Het was om meelijden met de
tooners te krijgen Zelfs op de eerste
rijen kon niemand hen geregeld vol
gen en de spelenden, die heel goed be
merkten. dat. alle voeling met het pu
blick ontbrak, begonnen onwillekeu
rig sterk t.e accentueeren, nadrukke
lijker te gebaren, wat juist bij een
stuk als „Laneeloet" zoo heel verkeerd
Van een afstand gezien had het veel
van een eindelooze, onbegrijpelijke
pantomime een meneer in een lange
groene jas, die heftig met zijn armen
te zwaaien stond, voor een juffrouw,
die alleen door oogenknippen liet blij
ken, dat ze nog leefde.
Verkade e. s. deden hun best, zelts
meer dan dat, maar de omstandighe
den waren tegen henze kwamer
niet aan het woord, maar dat was
hun schuld niet, want waar is de ac
trice, is de acteur, die het op een open
veld opneemt tegen ten fanfaregezel
schap, dat aan het Dollarprinsessen
is
Laat het comité toch ook geen zwa
re stukken te verwerken geven aan
een publiek, dat in feeststemming
uit is.
De dood van Van Maasdijk heeft
hier een oogenblik diepen indruk ge
maakt. Hagenaar als hij was, hadden
velen hem gekend, waren met hem
schoolgegaan, en dat maakte, dat de
slag zoo trof.
Wanneer we pas een vliegmachine
door het luchtruim hebben zien voort-
schieten, als wegwijzer naar plaatsen
waar we het onmogelijk waanden ons
te bewegen, hoog boven ons hoofd,
zien zwenken, zien rijzen en dalen,
als meester van de lucht, dan kunnen
we dat zoo moeilijk vercenigen met 't
begrip dood.
Toch moeten we dat, en wol voor de
tweede maal. Eerst met Lefèbvre, nu
met Van Maasdijk beiden kwamen
om. kort na hun tochten in Den Ilaag.
Wel mogen luchlvaarders vrij zijn
in bijgeloof als zij hier mogelijk eens
komen vliegen I
SINTRAM.
Stadsnieuws
Een waarschuwing.
De Burgemeester waarschuwt de
lotelmgen dezer gemeente, voor de
personen, die er hun praktijk van ma
ken. om aan Intelingon, tegen betaling
van een som grids, hun hulp aan te
bieden, ten einde liun ongeschiktver-
klaring voor den millfiedienst te ver
krijgen.
De bemoeiing van die personen kan
in goon enkel opzicht tot afkeuring
van den betrokkene leiden, terwijl de
raadpleging van die personen den lo-
tellno- slechts geldelijk nadeel kan be
rokkenen.
Tevens wordt met nadruk gewezen
op liet bepaalde in artikel 206 van liet
Wetboek van Strafrecht, luidende als
volgt
„Met gevangenisstraf van ten hoog-
„ste twee jaren wordt gestraft
„lo. hij, die zich opzettelijk voor
„den dienst bij de militie ongeschikt
„maakt of laar maken
,,2o. hij, die een ander op diens
„verzoek opzettelijk voor den dienst
„ongeschikt maakt. Indien in het
„laatste geval het feit den dood ten
„gevolge heeft, wordt gevangenisstraf
„van ten hoogste zes jaren opgelegd."
GEMEENTELIJKE ARBEIDSBEURS,
Nieuwe Gracht 3. Telefoon 1170.
Ingeschreven: 3 timmerlieden,
machinale houtbewerkers, wa
genmaker, 3 meubelmakers. mo
delmaker, 2 metselaars, 8 opper
lieden, I stucadoor, 3 witters, 4
machinebankwerkers, 1 monteur,
9 grofbankwerkers,— metaaldraaier,
•uurwerkers, ketolmaker, 4
burgersmeden, 3 machinisten, 6 sto-
ners, 4 electriciens, instrument
maker, koperbankwerker, 1 ko
perslager, 8 loodgieters, schoen
maker, l zadelmaker, kleerma
kers, 8 schilders, 1 behanger, 1
stoffeerder, l bloemisten, 2 tuin
lieden, 8 grondwerkers, bakker,
banketbakker, slagers, 1 krui
deniersbediende, keilner, 6 ma
gazijnknechts, 8 loopknechts, 2 huis
knechts, sigarenmakers, b kantoor
bedienden, 1 boekdrukker, 1 letter
zetter, lithograaf, binders, 20
losse werklieden dienstboden,
werksters, 2 naaisters, 1 kook
ster, 1 huishoudster, 2 vrou
welijke kantoorbedienden, adspi-
rant bouwk. opz., houtdraaier.
Uit de Omstreken
Benoemd.
De gemeenteraad van Gouda heeft
tot leeraar in de oude talen aan het
gymnasium benoemd dr. A. Rutgers
te Haarlem.
HEEMSTEDE.
Verlof.
De burgemeester dezer gemeente is
van verlof teruggekeerd.
HAARLEMMERMEER.
Met de spoorlijnen, die de Haarlem
mermeer zullen doorkruisen, begint
men reeds aardig op te schieten, en
bij een tochtje door den polder en zijn
omgeving ziet men hier en daar do
spoordijken liggen, of kan men er
getuige van zijn, hoe ploegen werklie
den bezig zijn aan den bouw van een
brug. Onder handen zijn thans de ge
deelten Haarlem—Uithoorn, Hoofd
dorp—Lelden en Aalsmeer—Amster
dam.
Den 20sten September zal aanbe
steed worden de bouw van een brug
bij Aalsmeer, terwijl van de brug
over het Zijl bij Leiden de bovenbouw
onder handen is.
liet station te Amsterdam komt ach
ter de <revangenis aan den Amstel-
veenschen wegde bouw is nog niet
aanbesteed.
Naar we vernemen, zal vermoede
lijk tegen het einde van het jaar het
traject Aalsmeer—Haarlem gereed
zijn ,de geheele lijn, bestemd vooreen
lokaal verkeer in deze streek, moet op
5 April 1912 gereed zijn.
(N. v. N.)
Haarlemmer Halletjes
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE.
Hoe de tijden toch veranderen
Als er vroeger een openbaar feest
werd gevierd, dan hielden de com
missies wat zij noemden volksspelen.
Dan werden er prijzen en premies
uitgeloofd voor wie overwinnaars wa
ren in mastklimmen, zukloopen en
dergelijke vertooningen meer, die
eigenlijk hierop neerkwamen, dat een
stuk nf wat, meestal arme stakkers,
den clown speelden voor de toeschou
wers, zeker niet met hun zin, maar
om hel prijsje te verdienen. Ik herin
ner me uit mijn jeugd, dat er op het
ijs hardrijderij werd gehouden om
spek, zoogenaamde spekrijderij, met
de bepaling, dat iedere deelnemer
zoo- en zooveel pond spek krijgen zou,
of hij won of niet. Daar kwamen liei-
hebbers op af, onder andoren een
postbode, die een groot gezin had en
verder onzen onbarmhartigen lach
lust opwekte door zijn buitengewoon
slappo boenen. De man kon haast up
zijn schaatsen niet staan, veel minder
rijden, maar toen hij onder algemee-
ne pret de baan was afgesukkeld,
had hij zijn pondjes spek verdiend.
Ik zeg het niet, om mezelf in de hoog
te te steken, maar ik vroeg mij af,
waarom het noodig was, den man dit
dwaze figuur te laten slaan de com
missie had hem zijn spek ook zonder
die paljasserij wel kunnen geven.
Langzamerhand zijn deze en derge
lijke dingen afgeschaft en het is al
jaren geleden, dat er op een verjaar
dag van onze Koningin nog volks
spelen zijn gehouden on de Gedempte
Oude Gracht, die trouwens, als ik
mij wel herinner, door de houding
van het publiek in de war zijn geloo-
pea.
Best. De volksspelen hooren bij de
trekschuit en wc verlangen het een,
noch het ander terug.
Na de volksspelen kwamen de kos-
telooze uitvoeringen in verschillende
lokalen. Tal van vereenigingen en so
listen traden op in de Sociëteit Ver
eeniging, den Schouwburg, de Kroon,
St. Bavo en, naar ik meen, ook in het
Brongebouw. Een dag of drie van te
voren werden de kaarten uitgegeven
cn dan was het letterlijk een bestor
ming, waarbij menigeen moest wor
den teleurgesteld. Op den avond van
den Koninginnedag zaten al die ge
bouwen vol, de vertooners werden
flink toegejuicht en verdienden dat
gewoonlijk ook, want er werden
meestal goede voorstellingen gege
ven. De voorzitter van de vereeniging
reed dan met zijn secretaris de ver
schillende zalen rond, hield er een
korte toespraak, ter herdenking van
den feestdag, kortom, het scheen, als
of deze vorm van feestvieren jaren
stand zou houden.
Dat is een abuis. Het vorige Jaar
was or op een van de feestdagen één
kostelooze uitvoering in een zaal.
Eén maar, nog wel in de mooiste, die
we hebben, de concertzaal van de
Sociëteit Vereeniging. De toegangs
kaarten werden afgehaald, 't liep wel
niet zoo hard als vroeger, maar ze
gingen toch van de hand. En op den
avond van de uitvoering was de zaal
op verre na niet half vol.
Natuurlijk werd daarvoor een aan
leiding gezocht. Er was dien avond
illuminatie, de mensclien hadden ook
op straat wat tc zien.
Dus werd liet dit jaar weer gepro
beerd, want er was nu geen illumi
natie. Twee bekende vereenigingen
en een dubbel mannenquartet zou
den zingen in de mooie Vereeniging-
zaal. Er lieorsclite weer ontzaglijke
belangstelling voor de gratis-kaarten,
zoodat de aanwezigheid van de poli
tie, die de zaak regel tie (en heel goed
regelde), niet overbodig was.
En op den avond van de voorstel
ling? Dc gaanderij was flink bezet,
de zaal omstreeks voor de helft Bui
ten op straat was in die uren niets
te doen. Ra, ra, wat is dat
Ik zou een proef willen voorstellen,
namelijk om een volgend jaar kaar
ten uit te geven voor een dubbeltje,
recht gevende op een besproken plaats
en voor de honderd gulden, die daar
van te verwachten is, een solist te
engageeren, dien men anders niet
kan komen hooren, omdat hij niet
optreedt op volksuitvoeringen. Mis
schien komen er dan ook meer vol
wassenen en niet bijna alleen kinde
ren, voor wie de uitvoeringen toch
niet in de eerste plaats bestemd zijn.
Dit onderwerp is haast te ernstig
voor deze rubriek, zoodat ik eindigen
wil met een aardigheid
Een muziekliefhebber, gewichtig
maar onwetend, zegt tot zijn neefje
„Kareltje, denk cr om. Beethoven
heeft drie symphoniën gesclireven, de
Eroïca, de Pastorale en de negende."
'Als vaders of moeders den direc
teur van een hoogore burgerschool
komen spreken, dan is dat gewoonlijk
niet om met hem een beurtzang over
de deugden hunner kinderen aan te
heffen, maar wel om van gedachten
te wisselen over hun gebreken en te
kortkomingen.
Vandaar, dat 't verblijf in dc wacht
kamer nooit heel plezierig is, ieder
die er zit houdt den mond stijf dicht,
is te veel in eigen bezwaren verdiept
om mededongen te voelen mot ande
ren, die er ook zitten te wachten, en
hunkert maar naar het oogenblik,
dat het gesprek met den directeur
zal kunnen aanvangen en vooral...
eindigen.
Maar toen ik deze week Dr. Borg
man moest spreken en een poosje
geduld diende te oefenen, heb ik toch
met belangstelling de omgeving, waar
ik wachten moest, eens opgenomen.
De kamer in het gebouw in de Jaco-
bijnestraat is namelijk vol symbo
liek, ten opzichte van handel en nij
verheid, waartoe de leerlingen hier
woixlen voorbereid. Daar is vooreerst
de kaalheid van de kamer, die den
aanstaanden jongen koopman toe
roept „wees eenvoudig in uw be
hoeften"; het tweekleurige behangsel,
waaruit hij leeren kan, dat iu de we
reld niet alles couleur de rose
kan zijn de gebarsten ruit, die hem
als 't ware toeroept„denk er aan,
dat een ongeluk in een klein hoekje
ligt", en ten slotte een teekening,
voorstellende wolven om een inge
sneeuwde hut dwalende, waarmee de
teekenaar stellig te kennen heeft wil
len geven, dat wanneer er wat te
halen valt, overal concurrentie op
komt dagen.
Op den schoorsteenmantel heb ik
eenige voorwerpen opgemerkt, waar
van waarschijnlijk evengoed kan ge
zegd worden, dat ze van onzekere
waarde, dan dat ze van zekere on
waarde zijn, maar die voor den jeug
digen beschouwer de les bevatten
„wie 't kleine niet eert, is het groote
niet weerd". Daarboven hangt een
symbolieke voorstelling van handel,
nijverheid en scheepvaart, met in het
midden een Mercurius-figuur, die den 1
anderen kant uitkijkt- Beseft wel
ieder, welke diepe wijsbegeerte hierin
schiult Het is deze „houd moed,
o jongeling, ook wanneer de god van
den koophandel u den rug heeft toe
gekeerd."
Ik mag niet nalaten, in dit ver
band ook nog te wijzen op groote
inktvlekken, die ik op het vloerkleed
mocht waarnemen. Zij zijn ongetwij
feld het symbool van den ijver. Waar
inkt wordt gebruikt, is arbeidzaam
heid.
Mijn vrouw kon, tot mijn leedwe
zen, met deze laatste beschouwing
niet instemmen. Ze zei„de ware
vlijt schrijft met inkt op papier, maar
smijt dien niet op den grond. Overi
gens zou ik uit je beschrijving willen
opmaken, dat die wachtkamer niet
heel mooi is
„Vrouw", zei ik en liief een waar
schuwende hand op, „wat ik je ver
zoeken mag, ga niet verder. De ware
levenswijsheid is ontberen. Als de
aanstaande koopman en fabrikant dat
maar leert, kan het nooit anders dan
meevallen. Jij zou in zoo'n kamer
wel een Deventer tapijt willen leggen,
een goudleer behangsel laten maken,
een piano laten zetten, om de verve
ling van liet wachten mee te verdrij
ven, en een electrisclio kroon laten
hangen 't is waar ook, er staat nu
zelfs geen kousje op den brander. Hou
de jongelui eenvoudig, oefen en staal
ze in tegenspoed. Daar heb Je bijvoor
beeld het schoolgebouw zelf, dat voor
een deel bestaat uit gangen en gaten,
holen en hoeken. Een beeld van het
leven, zeg ik je, dat toch ook geen ge-
asphalteerd plein is Bovendien is
het in de lokalen aan tie Jacob ij ne-
straat dikwijls onmogelijk, door het.
geraas van wagens en karren, om
den leeraar te verstaan. Alweer een
verborgen les stel u in de zaken
met kleine winst tevreden. Er zijn
plannen tot verbouwing in de maak,
waarvoor het gebouw eenige meters
achteruit moetis het niet, of een
aanstaanden koopman geraden
wordtblijf op den achtergrond als
het noodig is Diezelfde verbouwing
zou meebrengen, dat er eenige loka
len boven elkaar worden gebouwd.
Alweer symboliek.klim altijd hoo-
ger dan een ander
Mijn vrouw zweeg, toen ik deze
lange toespraak ten einde had ge
bracht. Ze keek me alleen maar aan.
zoo strak en stijf, of ze mijn geheim
ste gedachten in mijn binnenste wou
lezen. Eindelijk zei ze „dat lange
betoog van jou is in symbolieken zin
een bewijs van lofwaardige volhar
ding. maar in de letterlijke bet eekenis
is het niets anders dan klets 1"
„Vrouw", riep ik, ontsteld door lit
optreden.
„Klets, zeg ik, want als de ge
meenteraad goed onderwijs wil laten
geven, dan behoort hij ex ook voor te
zorgen, dat er een goede school voor
is. En anders doet de raad zijn plicht
niet. Dat kun je hem uit mijn naam
zeggen."
Hiermee vertrok ze, mij figuurlijk
in zak en assche, letterlijk verslagen
achterlatende
tfTDELlO.
