Tandarts SWAêP,
Osramlampei.
Stoom-Wasch- en Strijkinrichting,
MAGGI Producten
A. H. DE WILOE,
I"^!'ADVERTENTI!ËN
HAARLEMSCHE HANDELSVEREENIGING.
N. V. Bronwat8rfabriek „Hollanii" - A'dam
Aardappelen
Geachte Burgers!
TURFMARKT 34 - hoek KAMPERVEST.
Petroleumkachels. Tegelplaten.
Assurantiekantoor,
NIEPHAÜS A BLAN8ERT,
Firma Jb. SMITS ZOON, Bloemendaal.
Overijselsche Veenkolonlën 34 aard
appel meelf abriekon, waarvan het af
valwater met dat der cartonfabrieken
Ijverig samenwerkt om de kanalen der
Veenkoloniën te verpesten. De vreem
deling die deze stroken bezoekt, ruikt
do zich ontwikkelende gassen al op
een afstand en hij kan zich maar niet
begrijpen, hoe do Veenkoloniaal zijn
gezondheid bewaart in een zoo ver
ontreinigde atmosfeer. Toch schijnt
•it oen hygiënisch oogpunt het kwaad
niet zoo erg te zijn dat in de Veenko-
kmión bepaalde ziekten méér optre
den dan in andere oorden des lands,
is niet bewezen en van een ongunsti
ge afwijking der volksgezondheid in
't algemeen"is niots bekend. Do Veen
koloniale neus gewent verder al
spoedig aan de onaangename reuk
stoffen en wanneer de vreemdelingen
het der bewoners niet telkens weer
herinnerden, dat de kanalen zoo stin
ken, wanneer de bezwijkende vis-
schen en de verkleurde deur- en raam
kozijnen het niet telkens weer getuig
den, dat er toch werkelijk met het ka
naalwater iets niet in hot reine is, hij
zou er zeer zeker al heel weinig aan
dacht aan schenken. Intusschcn zorgt
zoowel de visscherman, die voor de
belangen der waterbewoners in dc
bres springt, als de landbouwschci-
kundigc, die in den afvoer van zoo
veel waardevolle stoffen naar zee een
economische zondo ziet, dat de vervui
ling der openbare wateren, ook door
de aardappelmeelfabrieken, een
vraagstuk is van onzen tijd.
Dat die economische zonde van niet
gerinco beteekenis is, kan blijken uit
dc volgende cijfers. Nemen wc non,
dat por laar 10 milliocn H.L. aardap
pels fi 61 kg. door de fabrieken wor
den verwerkt, dan beloopt dit een
kwantum van 610 millioen kg. Kellner
geeft aan, dat aardappels gemiddeld
2.1 pet. ruw eiwit bevatten, waarvan
0.1 verteerbaar werkelijk eiwit. Er
gaat dus jaarlijks 610 duizend kg. ver
teerbaar werkelijk eiwit in zee. Dit
berekend a 20 ets. per kg. geeft een be-
'drag van 122 duizend gulden. De
reste&rende 2 pet. mag volgens ge
noemden schrijver geen voedorwaax-
de worden toegekond. Maar de stik
stof daarin heeft bemestingswaarde,
welke geschat mag worden op een be-
'drarr van 610 millioen maal 0.02 maal,
0.16 maal 40 cent is 780 duizend 800
guldon. Wolff geeft verder aan. dat
aardappels gemiddeld 5 8 kali en
1.6 phosphorzuur bevatten. Dus be
vatten 610 millioen kg. aardappels
3.538.000 kg. kali en 976.000 kg. phos
phorzuur. Dc kali berekend naar 16
ct. en hot phosphorzuur naur 20
per kg vinden we hier dus bedragon
van resp. ƒ560080 en ƒ195200. Ergo,
het afvalwater der gezamenlijke fa
brieken per jaar vertegenwoordigt een
voeder- en bemestingswaarde van
ruim 1 2/3 millioen gulden.
Het heeft natuurlijk niet aan pogin
gen ontbroken, om althans een deel
van dit kapitaal voor den landbouw te
behouden.
't Was, in den luatsten tijd, vooral
Dr. D. Sjollcma, die deze kwestie tot
oplossing trachtte te brengen vol
gens zijn procédé werd bet aardappel-
sap tot pl. min. 75 gr. C. verwarmd,
alsdan stolde het eiwit en werd door
filtratie afaezonderd als dan vervol
gens dit water door een veenlaag
werd gefiltreerd, bleven de resleeren-
de stikstofverbindingen en een deel
der kalizouten daarin achter, liomvel
bij toepassing van het idee-Sjollema
een waardevol veevoeder werd ver
kregen, leed Locli de pi oef financieel
schipbreuk. Dit neemt niet weg, dat
de kwestie voorloopig wel aan de or
de zal bliiven niet alleen, maar dat
ook het vermoeden gewettigd is, dat
zij, hetzij dan gedeeltelijk, ook tot op
lossing zal geraken.
C. 1
Letteren en Kunst
BOUWMEESTER-JUBILEUM.
Men seint uit Soerabaja aan de N.
Ct.:
Gisteren heeft alhier het gouden
jubileum van Bouwmeester plaats
gehad. Hij trad op in De Fabrieks
baas.
De heeren Royaards en Van Riems
dijk hadden den heer Fabricius op
gedragen namens hen den jubilaris
van ieder hunner een krans aan te
bieden.
Volgens de „Tel." zou Louis Bouw
meester een contract hebben gesloten
om te Amsterdam in het Bioscoop
theater te spelen.
JOURNALISTIEK.
Men meldt nader uit Amsterdam
aan do ,,N. R. Ct"
Met 1 November a.s. zal de heer
Schaap aftroden als hoofdredacteur
van „De Echo" hij wordt opgevolgd
door den heer Schabeek, tot dusver
redacteur-binnenland van het „Alg.
Handelsblad", die tevens do directie
zal voeren.
HET CONCERTGEBOUW ORKEST.
Voor eenigen tijd berichtten wij,
dat het concertgebouw-orkest eene
uitnoodiging had ontvangen om eene
Teek3 van concerten te geven in
schillende ItaJiaansche steden. Thans
verneemt de N. R. Ct. dat het bestuur
van het concertgebouw deze uitnoo
diging in ernstige overweging neemt.
In do rondreis zouden worden opge
nomen: Milaan, Rome, Napels, Bou
logne en Venetië, op de heenreis n
Italië zouden concerten worden ge
geven in Parijs en in Luzeni.
MAATSCHAPPIJ DER NEDER-
LANDSCHE LETTERKUNDE.
In de vergadering van de Maat
schappij der Nederlandsche Letter
kunde to Leiden werd tot voorzitter
der Maatschappij benoemd dr. A.
Kluyver te Leiden.
Tot leden der Commissie voor Ge
schied- en Oudheidkunde werden be
noemd de heeren prof. dr. F. Pijper
en prof. dr. E. C. van Leersum, bei
den te Leiden, en tot leden der Com
missie voor Taal- en Letterkunde de
heeren prof. dr. H. Kern Sr., te
Utrecht en dr. G. J. Boekenoogen, te
Leiden.
Gemengd Nieuws
OPROERIGE GEVANGENEN.
Vijf gevangenen In het tuchthuis
van Sing Sing hebben hun bewakers
aangegrepen en gekneveld, waarna
zij nog, alvorens te ontvluchten, de
telephoondraden doorsneden, tenein
de de vervolging te bemoeilijken en
aldus een belangrijken voorsprong te
behalen.
Do vluchtelingen waren bij verzen
ding van het bericht nog steeds op
vrije voeten.
EEN VREESELIJKE RAMP
viel in de nabijheid van Sorori, aan
don oever van den Ganges, voor.
Duzienden pelgrims waren op de
oevers dor rivier gekampeerd, om
straks naar aanleiding van een gods
dienstig Hindoe-feest, een bad in den
Ganges te nemen, toen het water
plotseling roes en honderden pel
grims medesleurde, die dientengevol-
daarvan verdronken.
GROOTE BRAND.
In de wijk Bermondsey te Londen
heeft een brand belangrijke schade
aangericht in de magazijnen van de
firma Younghusband, w aar een groo-
te voorraad katoen en lijnzaad lag
opgestapeld.
De financieele schade wordt op
15.000 pond sterling geschat.
EXPLORATIE VAN SPITSBERGEN.
Do Noorschc expeditie ter explora
tie van Spitsbergen is in de vorige
maand te Christiania teruggekeerd
Zoowel op geografisch als op meteo
rologisch en geologisch gebied heb
ben Isachsen en zijn medewerkers
veel werk verricht. Verschillende on
bekende gedeelten van het eiland
werden In kaart gebracht, terwijl
stelselmatig waarnemingen werden
gedaan ten einde cenig inzicht te krij
gen in den golfstroom voor zoover hij
zich in deze regionen laat gelden.
De geologen ontdekten con uitge-
werkten vulkaan en heete spring
bronnen op 78 gr. 28 min. breedte en
13 gr. 28 min. lengte. De krater ge
leek op dien van den Vesuviushet
water uit de geisers had ongeveer
een temperatuur van 80 gr. F.
Zij namen vele fossielen en speci
mina van gesteenten mede, welke
thans nader zullen worden onder
zocht.
STEENKOOLINDUSTRIE.
De productie van antlrracietkolen in
de Vereenigde Staten bedroeg in Sep
tember 4.967.000 ton.
MUITERIJ ONDER KAFFERS
Over de muiterij van kaffers in
Duitsch Zuidwest-Afrika verneemt
men de volgende bijzonderheden:
De verandering van de spoorlijn bij
Wilhemsthal wordt uitgevoerd door
een consortium van aannemers. Een
half jaar geleden is men er aan be
gonnen en in het geheel zijn 3000 in
boorlingen aan het werk bezig. Op
enkele honderden na, die uit de in
boorlingen van de kolonie zelve geno
men zijn, is het overwegende deel uit
de Kaapkolonie ingevoerd. Het staat
daarom te vreezen, dat de zaak ook
in politiek opzicht minder aange
name gevolgen zal hebben, nu het
Engelsche onderdanen geldt.
Bij Wilhemsthal, waar de muiterij
ontslaan is, zal naar schatting een
kolonne van 100 tot 120 kaffers aan
hot werk geweest zijn, Nog de laatste
uit Windhoek ontvangen berichten
roemden ten zeerste de goede verhou
ding, die tusschen de aannenjers en
dc zwarten bestond. Die berichten
doen uitkomen, hoe die tevredenheid
ook gebleken is uit dc brieven, die
de kaffers naar huis schreven. De
aannemers hadden dan ook alle mo
gelijke moeite gedaan, om het hun
naar den zin te maken en zelfs le
vensmiddelen uit hun eigen land la-
\m komen. Men weet dus voor de
muiterij geene verklaring te vinden.
Met weet, dat bij de onderdruk
king van het oproer een goede twin
tig menschen gedood of gewond zijn.
EEN GEVAARLIJK MEISJE.
Te Frankfort heeft een dienstbode
van den koopman L. Fontein dezen
doodgeschoten, daarna de politie
door de telefoon gewaarschuwd en
vervolgens een eind aan haar eigen
leven gemaakt.
Hetzelfde meisje had al eenigen
tijd geleden een kind van vier jaar
uit, hetzelfde gezin doodgeschoten.
Zij was toen, omdat men haar niet
toerekenbaar achtte, vrijgesproken,
een tijd lang in een gesticht ver
pleegd en; toen zij hersteld leek, weer
bij haren vroege ren meester in dienst
ONDANK IS 's-WERELDS LOON.
Een kloek matroos van het Ameri-
kaanscbe oorlogsschip „Kansas" is
om het leven gekomen bij het redden
van een vrouw.
De vrouw geraakte bij het gedrang
op een steiger in de rivier de Hudson
te water en de matroos, Eugène
Audit, sprong onmiddellijk er in om
haar te redden, llij dook onder haar
en wist haar boven water te houden,
tot zij door zijne kameraden veilig
in een boot was geholpen
Zelf trachtte hij te vergeefs in de
boot te komen; zijn krachten bega
ven hem, hij dreef weg met den
stroom en zonk vóór men hem kon
bereiken.
Maar de door hem geredde vrouw,
die een juweelen ring van haar vin
ger miste en meende dat die in de
boot was gevallen, riep: „Helpt mij
toch mijn ring zoeken en laat hem
alleen wurmen IWat komt zoo'n el
lendige matroos er op aan!"
Het had weinig gescheeld of Audit's
verontwaardigde kameraden hadden
de ondankbare, ongevoelige vrouw
weer in 't water geworpen; zij werd
met moeite door een officier be
schermd en onder politiegeleide weg
gebracht.
EEN KOLONEL ALS TESTAMENT-
VERVALSCHER.
't Is natuurlijk weer in Rusland!
De keizerlijke stalmeester en kolo
nel in het garderegiment, prins Wonl-
jarljarski, is in hechtenis genomen,
beschuldigd von valschheid in een
testament te hebben bedreven in de
rnillioenen-erfenls van prins Ogineki.
Deze arrestatie, zoo wordt uit Peters
burg gemeld, verwekt in de hooge
Kruisstraat 40,
- HAARLEM. -
mat gebesl nieuw zulgapparaat,
waarnoor Kunsttanden even vast
zitten ala natuurlijke tanden,
WIET GARANTIE.
Operatiën beslist geheel gevoelloos.
kringen, waartoe de ge
behoort, groot opzien. Reeds
nige maanden werd die zoon v
kolonel, de kapitein Wonljaiijaroki,
In verband, met deze testament-ver-1
valsching gearresteerd} vele andere,
aanzienlij ke personen waren in hot
geval betrokken. Bij het onderzoek
tegen den kapitein bleek, dat de va-
der nog meer schuldig was den do
zoon. De rechtbank gelastte toen een
spreekuur dagers vanl0-4aur
ln beslag werden genomen. De kolo
nel werd gearresteerd en bood een
cautio van 200.000 roebel aan-, zoo hij
op vrije voeten word. gelaten; doch doj
rechtbank wees dit aanbod af. j
KAMERPLANTEN.
Een goed middel om kamerplanten
gezond te houden is het volgende:
Om de week of zes worden ze in een
tobbe gezet en gaat er een gieter vol
lauw warm water over heen. Allo
luis en ander ongedierte spoelt er af
ze zijin nu het bad zoo frdsch als
men maar wonschen kan. Zulk een
behandeling geeft veel meer dan al
lerlei kunstmiddeltjes.
Schildluis op kamerplanten ver
drijft men, door ze onder te dompelen
in een aJkooksel van tabak.
Men kan de planten er gemist eeni
gen tijd onderste boven in laten
staan de kluit mag er niet inko
men daarna worden ze weer met
schoonwater afgespoeld.
MIDDEL TEGEN MOTTEN.
Het volgende middel wordt aanbe
volen om stoelen, sofa's, tapijten,
enz. voor motten te vrijwaren.
Men neemt reepen goedkoop rood
of blauw flanel, doopt deze in opge
lost rattekxuid en hangt zo dan over
de meubels. De motten gaan, dooi
de Meur aangetrokken, op de stroo-
ken zitten en zoodra ze er van gege
ten hebben, gaan ze dood.
In Amerika wordt dit middel veel
aangewend.
PLAKMIDDEL VOOR ETIQUETTEN
Een uitstekend plakmiddel voor eti-
quetten op glas is v orach eiwit. Men
klopt het olwit tot schuim en laat ko9ten hij
het dan staan tot het schuim verwij- H. DE VRIES, Leldschastraat 106
derd kan worden en de vloeistof over
hoek Gasthuislaan,
Di ijlt. i
Met een penseel bevochtigt men do 3.IÜ p«T mild.
etiquetten er mea_eu drukt ze dan Monsters worden gaarne aan huis
met een schoonen doek op het glas. hezorgd.
Wanneer het eiwit eenmaal goed'
droog is laten de etiquetten door
vochtigheid en door Loud water niet!
meer los. Wenscht u goedkoope gedragen
Mans- en Vrouwenkleederen, zoo als
De krijgsraad te Konstantinopel j duffelsche Jassen, Jekkers, Panta-
heeft de invrijheidssteilling van 22 ion3[ Costuums, ook Gramophoons,
personen gelast, die sedert eenigen piaten, Naalden, Veoren, te koopen,
Men wordt geraden inlichting te vragen aan het bureau}
JANSWEG 11, voor dat men levert aan
gewoond hebbende KENAUSTRAAT 10 zwart, en later
KENNEMERSTRAAT, doch wiens tegenwoordige woon
plaats onbekend is.
HET BESTUUR.
Kunstmatige Apunta18' et.
Dracbeuquella11
EmserIS
Faehlngsn18
Frans Jozef B. W18' ut.
Ttcby25
Victoria11
Wlldungan25
ALLES PER LITERSCHROEFFLESCH.
VerkrüBhaar DIJ D l. KE'üR, Apotliaker, Zijlstraat 73, Tel. 448
Harplaatet wegens misstelling.
FUIK BESTE FRIESCHE BOMERS
JAEGER ONDERGOEDEREN
voor Dames, Heeren en kinderen, ook naar maat. j
Jaeger, Tricot en Flanel per ei. Dames- en Heeren-
Flanellen met en zonder mouwen. Tricot- en Fla- j
nellen Dames-Onderrokken, Jaeger Dames- en
Heerenkousen, enz.
P. P. RIETFORT, Gierstraat 44. Telefoon 1492.
Aan de Vsrkoopers van
deelon wif beleefd mede, dat aan ons
Magazijn al de artikelen tegen de gewone
fabrieksprijzen verkrijgbaar zijn gesteld.
A_, m TURNHOUT REINALQA,
Lange Boogaardstr. 11-13 - Tel. 1480
lijd gevangen werden gehouden
ter beschuldiging, dat zij deel uit
maakten van een gohel'u genoot
schap. Elf, waaronder de afgevaar
digde Riza Noer, blijven in arrest.
Stoomvaartberichten
KON. HOLL. LLOYD.
Het stoomschip Rijnland vertrok 8
October van Amsterdam naar Brazi
lië en Buenos Ayres.
Hel stoomschip Zaanland (uitreis)
passeerde 8 October Teneriffe.4
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
Het st. Aüi&teldijk, naar Boston
en Philadelpliia, passeerde 8 Oct. Do
ver.
Het st. Brayhoad arriveerde 7 Oct
van Hamburg te Montreal.
Het st. Kawi vertrok 8 Oct. van
Rotterdam naar Batavia.
Het st Medan vertrok 8 October
van Rotterdam naar Hamburg.
KON. WEST-IND. MAILDIENST.
Het st. Prins Frederik Hendrik ver
trok 7 Oct. van New-York naar W.-
Indië.
Het st. Pains Willem I, uitreis, ar
riveerde 7 Oct. te Madera en heeft de
reis voortgezet.
HOLLAND—AMERIKA-LIJN.
Het st. Rijndam vertrok 8 Oct van
Rotterdam naar New-York en was
des voorm. 6 uur 40 m. in zee.
STOOMV.-MAATSCHAPPIJ NE
DERLAND.
Het st. Java, thuisreis, is 7 Oct.
Perim gepasseerd.
Hel st. Koning Willem I, thuisreis,
vertrok 7 Oct. van Tanger.
Het st. Koningin Wilhelmlna> ver
trok 6 Oct van Batavia naar Amster
dam.
Het st. Prinses Juliana, uitreis,
vertrok 7 Oct. van Lissabon.
Het st. Vondel, thuisreis, is 7 Oct.
Perim gepasseerd.
dan moot u naar den
Schoterweg No. 70,
want menigeen heeft de bewijzen dat
E. DE GROOT deze artikelen ver
koopt tegen concurreerende prijzen.
Jombo Gloria Ankers, Lyrophoon-
Plaleu van 1.50 en 1.80, thans bij
mij alleen 1 Gulden.
TËBRST VALLENTGOED,
Spaarndam laveren franco huis
Haarlem en Omstreken puike WIN
TERAARDAPPELEN. Bravos voor
3.50, Blauwe 3.20 en Bravos f 2.65
per H.L.
Ontvangen de nieuwste modellen
JAARSMA HAARDEN,
Glorisa iCacSxels,
Vulkachels ColonifèreSj nieuwste constructie.
Zeer billijks prijzen Telefoon Intercomm. 1525
FAILLISSEMENTEN.
Uitgesproken:
Leeuwarden, B. Buma, huisschil
der, te Franekcr. Hechter-commissa
ris: mr. C. W. S.iiceman; curator:
W. H. W. van Calsbeek.
Amsterdam .C. A. Borstlap, winke
lier in damesconfectie. Amsterdam.
Reohter-comm.mi'. L. Offorhaus Jzn.
curator: mej. mr. Joh. C. Nleuwkamp
H. Dijns ,te Hilversum. Rechter-
comm.: mr. L. Offerhaus Jzn.; oura-
tor: mr. A. A. van Oven.
Opgeheven:
J. F. M. van Bussel, koopman, 4e
Heeze; A. Ivits, koopman, te Woen-
sel.
"Geëindigd:
F. Wouters, koopman te Nuenen; P.
van der Spant, timmerman, te Woen-
sel; J. Maas, koopman, te Knegsel.
A. Kortschot, voorheen koopman en
winkelier, te Zwolle; L. J. Son, te
Utrecht.
ALGEMEEN
Nassauiaan 27rood,
BRAND-
SPIEGELGLAfl-
TRANSPORT-, (ZEE-
RIVIER- en LAND-)
CASCO-
ONGELÜKKEN-
LBVBNS.
WATSRLEIDING8-
80HADE-
INBRAAK-
POST-
WA8CH.
BORG-
ItBRING-
KRIJG8DIENST-
BAGAGÏÏ-
RUWIBLr
HAGEL.
PENSIOEN-
Solide en fliake AGENTEN
gevraagd.
LANGE
rVEEBSTBAATt
32
Gaat en vraagt
een gratis proefles
aan bij de Berlitz-
School en gij zult I
tot de overtuiging
komen dat men
daar vlug, zuiver
en goedkoop mo
derne talen leert.
CD
C3
tsi
„Bloemendaals Begin",
Vraagt geïllustreerde Tarleflijst.
