Het mooiste St. Nicolaascadean.
De Wonderen der Techniek
*X'(*
De Wonderen der Techniek.
ro winden waai^u en stijgt met ae
erste zon. De groote tijd die geweest
i i, keert weerom. Nog één stengel
slant op de oude plant, als een herin
nering wanneer die, straks, afgeval
len zal zijn, wringen de bege'erige, vu
rige knoppen den bodem uit.
Van Bouwmeester zou men nog
gaarne een zelfvernieuwing hebben
gezien. Zoo krachtig als hij nog staat,
zoo jong I Indien hij voor zijn feest
gekozen had een nieuwe trotsche rol,
oen Lear of een Holofernes, die in ons
land hij alleen spelen kan t
Heeft hij dit niet bogeerd Uit ge
makzucht? Uit behoefte nog eens le
schitteren In hot Shylock-karakter,
waar hij in is gegroeid
De Nieuwe Rotterdnmnche CL
En ach, de beperktheid van Bouw-
moesfer's repertoire I Ik heb haar toch
eigenlijk te breed uitgemeten. Want
dat beperkte is eigen aan alle we
zenlijk geniale acteurs. Hun mcester-
rollen, d. z. die, waarvan zij een crea
tie gaven, die den dichter gecomple
teerd en in zijn hoogste macht ge
openbaard hebben, zijn bij hen allen
op tien vingers of te tellen.
Louis Bouwmeester is een kunste
naar, door en door Hollandseh in zijn
'deugden en mindere eigenschappen.
Hollandseh in zijn macht van schil
dering en zijn vun kleur verzadigde
plastiek; Hollandseh, ln het aan geen
grenzen van conventie te boeien indi
vidu eele, dat op al wat van hem uit
gaat zijn scherp gesneden stempel
drukt. Hollandseh in zijn afkeer van
salon-kunst.
Een rasmensch, in zijn onwil en
vanzelf in zijn genie
De Telegraaf
Ach. dat de hand, die deze woorden
schrijft, verzengd ware in het vuur
van den geestdrift, waarmede Bouw
meesters terugkeer begroet is, ik zou
geen minvriendelijke woorden behoe
ven neer te schrijven, niet over Bouw-
meester's Shylock prachtkerel, dat
ik je omhelzo I maar over de ver-
looning, waarmede dit „Konink-
1 ij k" gezelschap voor den dag durfde
komen. Een schande 1 Zoo ongeveer
dezelfde bezetting als 30 jaar geleden
en als het zoo door gaat, dezelfde be
zetting van over een nieuwe 30 jaar.
Stijve beenen, dikke buiken, versleten
kelen en rheumatieke armen. Een
tijger in een besjeshuls, dat was deze
Shylock. Ach, had-ie ze maar verslon
den 1 Geen ponden, maar tonnen
vleesch had-ie ze kunnen uitsnijden,
en cr waren nog genoeg overgebleven
om een heel leger te voeden. En een
aankleeding als van een gekleurde
ceuts-kaart uit miju prille jeugd. Ar
me Roy aards, arme Verkade. arme
Ternooy, arme V. d. Horst, die dit
een avond lang hebben moeten aan
zien.
Een marteling.
Bouwmeester terug in zoo'n omge
ving Ik hoop, dat-ie verstandiger zal
zijn, al bieden ze hem twee duizend
gulden per maand. Het zou zijn ar-
tistieken dood zijn. Dan maar liever
,,De Kroeg" en „De Greep" en „De
Klauw" spelen in het Bioscoop-thea
ter 1
Pers-Overzicht
Kerk en Schooi
P. J. M. STEUNS.
Te Venlo is bericht ontvangen, dat
e heer P. J. M. Steijns, directeur der
H. B. S. te Venlo, en arrondisse-
ments-schoolopziener te Aken, waar
heen hij zich begeven had, plotseling
KRACHTIG GEZEGD.
De Haagsche Crt. schrijft
Ieder 't zijneDe heer Wentholt
heeft den vlootdomlnee, de heer Went
holt mèt den heer Cool, de ,,46 mil-
lioen", de minister van Justitie de
Papendrechtsche zaak te zijnen laste.
Dr. A. KUYPER IN DE TWEEDE
KAMER.
De overzichtschrijver van t Alg.
Handelsblad schrijft:
De linkerzijde kon blij kei ijk nog
maar altijd niet vargten, trots de
reraad-uitspraak, dat de Kuyper die
daar stond te spreken, toch
lijk... óók dezelfde was gebleven, net
zoo goed als de coalitie en als 't Ka
binet. Dat hij nog altijd de Kuyper
was van de Lehmnn-Westmeijer-
zaak. Dat Is nu toch ook eenmaal
historie.
En telkens grijnsden, uit dr. Kuy-
per's eigen woorden, de fatale herin
neringen op. Sprak hij van „politieke
leiders en agenten", onweerstaan
baar glinsterde in alle oogen links de
heugenis en hoorde men daar fluis
teren: agenten „in echt Eiigalschen
stijl"...? Had hij het over het verkee-
ren in het gezelschap „van anders
denkenden", terstond vonkte de naam
„Lehmann" door de zaal...
Die Gelsten die Ihr einst
fen, dio raakt gij, dr. Kuyper nooit
meer kwijt.
't Was maar goed, dat hij 't
pel niet kon hooren.
Maar het gemeesmuil heeft hij kun
nen zien.
Rechtszaken
PRIJSVRAAG VREDESPALEIS.
Voor het gerechtshof te 's-Graven-
liage is gepleit in hooger beroep van
het vonnis der Ilaagsche rechtbank,
waarbij niet ontvankelijk was ver
klaard da vordering van een aantal
architecten tegen het bestuur van de
Carnegie-stichting, tot ontbinding
van een overeenkomst 1905—1906 tus-
scheu gezegde stichting en 216 medo-
dingers onder wie de eischers
aangegaan betreffende de competatie
voor een prijsvraag voor den bouw
van het Vredespaleis en tot schade
vergoeding. Art. 5 van het program
voor de prijsvraag bepaalde, dat bij
aldien de vervaardiger van eenig
ontwerp een der bepalingen van het
programma niet behoorlijk nakomt,
zijn ontwerp bulten aanmerking
blijft voor eenige onderscheiding.
Verder moest de jury de voorkeur
geven aan die ontwerpen, „welke het
best aan da eischon van het pro
gramma beantwoorden en uit het
oogpunt van kunst en constructie het
meest uitmunten."
Do uitspraak en het rapport der
jury verwekte onder de mededingers
en in de architectenwereld groote
verontwaardiging «r zou o. a op
ernstige wijze voornamelijk wat
betreft do bouwkosten tegen art. 5
van het program zijn gezondigd. Uit-
vloeïsc* vatf die verontwaardiging
was een deurwaarders-exploit van Je
thans oischende architecten tegen de
Carnegio-sUchtlng, houdende protest
tegen do uitkeering der prijzen en
bekroningen. Toen dit niet hielp en
de Carnegie-stichting deze toch uit
keerde. volgde een procedure voor de
Haagsche rechtbank tot ontbinding
der overeenkomst, waarbij de prijs
vraag was uitgeschreven, tusschen
de stichting eenerzijds en do oven-
tueolo deelnemers anderzijds.
Het afwijzend vonnis der recht
bank berustte in hoofdzaak op de
zen grond, dat hier slechts sprake
was van een eenzijdige overeenkomst
waarvan geen ontbinding kan wor
den gevraagd.
Van deze beslissing kwamen do
architecten bij het hof in appói en
namens hen heeft mr. A. Lind, uit
Amsterdam, o. a. betoogd, dat hier
geen unilaterale overeenkomst was
en Indien wèl, dan toch ontbinding
van zoodanige overeenkomst niet is
uitgesloten
Jhr. mr. E. N. de Braun, voor de
Carnegie-stichting optredend, be
streed die stellingen en was verder
van oordeel, dat bij die stichting van
wan-prestatle geen sprake was, om
dat zij zich bij de uitspraak der jury
moest neerleggen.
De procureur-generaal zal over 3
weken conclusie nemen.
Is overleuen. Da overledene was r!3-
der ln de Oratijc-Nassauurde en ruim
25 jaar directeur der R. H. B. S. te
Venlo.
NED. HERV. KERK.
Aangenomen te Bolsward da. J. D.
N. Zuithoff te Aartswoud (N.-H.).
DE KWESTIE TE NEDERHORST
DEN BERG.
De synodalo-commissie der Ned.
Hervormde kerk heeft het vonnis van
het pnov. kerkbestuur van Noord-
Hodland, d.d, 22 Juni 1910, waarbij
da A, Veenhuijsen te Nederhorst den
Berg ln zijne bediening voor 3 maan
den werd geschorst vernietigd.
Door ds. A. Veenhuijsen waren niet
minder dan 13 cussatlemlddelen daar
tegen aangevoerd.
Eén dier middelen: „Strijd met
art 14 regl. kerkel. opzicht en tucht"
achtte de commissie reeds voldoende
voor vernietiging van het vonnis;
alle andere werden door haar dan
ook buiten beschouwing gelaten.
De zaak Is verwezen naar het prov.
kerkbestuur van Utrecht
Gemengd Nieuws
DE TOESTAND IN ZUID-WALES.
De toestond ln Wales wordt hoe
langer hoe ernstiger. Na een korten
tijd van rust, waarin men de taktiek
volgde van een optreden in kleine
troepjes op verschillende afgelegen
plaatsen, zijn thans weer ernstige on
geregeldheden op groote schaai voor-
gokomen. Weer la Tonypandy het
brandpunt der onlusten geweest De
gevechten die daar Maandag plaats
hadden, worden beschreven als de
ergste en felste, tot dusver voorgeko
men.
Den geheelen dag was het Maan
dag te Tonypandy al onrustig ge
weest, maar tegen den avond verza
melde aich een groote menigte sta
kers, die naar het station trokken. De
politie trachtte de lieden te versprei
den, maar zij slaagde hierin niet,
zoodat versterking moest aanrukken
en ook troepen te hulp werden geroe
pen. Er heerschte een ware paniek
onder de bevolking, de winkels wer
den wederom gebarricadeerd. De rus
tige burgers, die zich op straat had
den gewaagd, moesten onder politie-
geleide naar huis worden gebracht.
Omtrent den aanval op eenige
journalisten vertelt de verslaggever
van de Daily News enkele bijzonder
heden. Deze verslaggever wilde met
eenige collega's naar Penygraig
gaan, waar eveneens onlusten zou
den zijn uitgebroken, Nauwelijks wa
ren de journalisten op weg, of zij wer
den omringd door oen afdeellng poll-
tiolieambten, die met knuppels ge wa
llend op hen afkwamen, hen terug
drongen en aan den lijve onderzoch
ten, voordat hen eenige gelegenheid
werd gegeven, om uit te leggen wie
zo waren. Ten slotte kregen ze last
terug te keeren.
Te Tonypandy was inmiddels de
politie meester van den toestand ge
worden. De menigte was uit de omge
ving van het station verdreven, en
steeds chargoerende slaagde de poli
tie er ook in de straten schoon te
vegen.
De directeur van den Taff-Vale-
Spoorweg heeft aan de pslitle kennis
gegeven dat verschillende treinen
door de stakers waren aangehouden
en doorzocht, omdat men meende dat
arbeidswlLllgen zouden worden aan
gevoerd. De stakers lieten de treinen
stilhouden, doordat ze een wissel
wachter onder zware bedreigingen
hadden gedwongen, het signaal op
onveilig te stellen.
De politie en de troepen hebben nu
maatregelen genomen, en de toegang
tot de stations is nu aan de staklngs-
posten verboden.
Behalve te Tonypandy en ln de
omgeving zijn ook ongeregeldheden
voorgekomen te Aberaman en enkele
andero plaatsen. Er hadden zeer veel
arrestaties plaats, en aan belde zij
den zijn tal van gewonden gevallen.
Minister Churchill heeft verklaard,
dat in het Tonypandy-dlstrict vijftien
constabels zoo ernstig zijn gewond,
dat ze van den dienst ontheven moes
ten worden. Veertig anderen kregen
minder ernstige verwondingen, zoo
dat zij tijdelijk buiten dienst moesten
worden gesteld, maar nu weer her
steld zijn.
In het Abernman-district zijn zes
politiebeambten ernstig gewond. 8lj
de ongeregeldheden op Maandag kre
gen dertig politiebeambten min of
meer ernstige verwondingen.
ZELFMOORD IN DE RECHTSZAAL.
Te Berlijn stond de 48-jarige make
laar in hypotheken Kicpe terecht we
gens zeer ernstige oplichterijen. x.e
man werd tot 2 1/2 jaar tuchthuisstraf
veroordeeld.
Nauwelijks had hij zijn vonnis
vernomen, of Kiepe knielde in zijn
beklaagdenbank snel neder, haalde
een mes uit zijn zak en sneed zich de
keel af. De gerechtsdienaar kwam
toesnellen en voerde den hevig bloe
denden man weg. Er bestaat slechte
weinig kans op levensbehoud.
SNEEUWSTORMEN.
Uit Bardö, in noordelijk Noorwegen
wordt naar Christiania geseindDe
Russische mailboot en andere sche
pen, die hier blnneneeloopen zijn,
melden, dat in de IJszee, langs de ge-
heele Murmankust van het schier
eiland Kola, gedurende de laatste da
gen vreeselijke sneeuwstormen heb
ben gewoed. Een groote stoomboot en
acht kleinere vaartuigen, voor 't meer-
endeei van Russische of Noorsche her
komst. zijn gestrand en met man en
muis vergaan. Het aantal dooden
wordt op ongeveer honderd geschat.
Vele lijken zijn reeds aan wal ge-
i kust Is als bezaaid
van schepen en
XXXV
150OO (zegge VIJFTIEN DUIZEND) exemplaren waren In het voorjaar van 19IO verkocht van
het standaardwerk der uitvindingen en van de vorderingen der techniek,
waarmedo dezo belangwekkende boeken geheel uitverkocht waren, terwijl wij onafgebroken dagelijks tal van orders bleven ontvangen, vooral door aanbovellngen van hen, die het
werk reeds bezitten. V/ij besloten daarom deze collectie fraaie, interessante en leerzame boeken te doen herdrukken. In dezen nieuwen uitgaaf, die thans gereed is. zijn al dlê
aanvullingen aange'radii, welke de vuuruitgang der techniek in de enkele jaren, sinds wij dit werk begonnen, noodzakelijk maakte. Overigens Is deze nieuwe uitgaaf, wat inhoud,
degelijkheid eu sierlijkheid van uitvoering betrelt, gelijk aan den vorlgen, doch hebben wij nu tevens aan de reeds bestaande vijf deelen, een nieuw zesde deel toegevoegd,
bevattende de nieuwste vorderingen op het gebied der uitvindingen en ontdekkingen.
zoo groote beteelcenis Uitgegeven onder redactie van H- J. BORGERHOFF VAN DEN duidelijk verstaanbaar en allcasins volledig TOOI den belangstellende»
immer ia do heling- BEriGH, electrotechnisch IngenieurJ. P. ENKLAAR, Luit. der leaer beschreven. Blader v'yf minuten in dit degelijke «o «och
de allea hervormende art,Leeraar a d Kon. Mil. Academie te Breda; J. A. EIJMERS, zoo
uitvindin- Leeraar; G. M. DE LINT, Leeraar H. B. S.; Dr. J. H. L 6deeh
TERW0GT, Arts; B. J. VAN TROTSENBURG, Leeraar in do laat
chemie; H. VERHAGEN Jr., Mijnbouw-lugenieur, en A. J. L boude
WILLEKENS, werktuigkundig Ingenieur. den pl
lezende werk, schenk tdn minuut san elk na i»
t, Hl kloeke deelen. Ruim 1
hlndziiden. Heer don 400 platen,
hunstbUlagen en andere illustraties
Is
Jlnrhlnel«i«ier en .tuurstoel van de AmeriV.
„Holland I>e groot.» /.linger regelt do machinerie,
bool op de verlangde diepte houdt -
met den tijd
te Vunnoo meegum, hom te begrijpen en rich de voortbrengselen der
beschaving ten nutte lo kuunen iniken. Ons werk geeft jong en oud
gelegenheid d««
kennis te verwer
ven, hot bevat in
woord en beeld on
ln bcgrtjpclijkon,
anntrekkelijkcn
Vorm, alles, wat de
beschaafde meuscU
groote en interes-
«ute rijk dor nil-
vindingen en ont
dekkingen weten
moet. het vormt
een nog niet ba-
staand populair
standaardwerk,
eene nog niet ho
meer van schelden. Gij xolt volmondig erkennen dexea achat van
wetenschap op een gebied wear iedereen dagelijks direct of indirect
mede in aanraking komt, niet te kunnen missen, wilt g» niet ten
achter raken ln beschaving en ontwikkeling.
Een Sieraad voor de Huiskamer.
ons een poetwissel van f 1.75 als eerste betaling, en wij
zenden n franoo en goed verpakt do hiernevens afgebeelde fraaie,
moderne eikenhouten óUgèra, met het prachtwerk van 6 dooien
in prachtig» ledoren bandon, waar gij eu uw gehoala gezin UW
leven lang
Het aluminium karkas van Zeppelin's lnchtschl^
arbeider, in hot
kort voor iedereen
van wnnrde ia, die
zijns kennis wil
uitbreiden, zich op
nuttige wijze bezig
houden of zijne
krachten verder wil
De hoogte der étagère Ia eoo halve Heter.
Een postwissel van f 1.75 brengt deze eiken
houten étagère met de boeken in uw bezit
fl "7 E contant en het geheels complete Werk, be-
I U staande uit zes deelen, gebonden In fraaie
praohtbanden, worden u metde eikenhouten étagèrefranco
toegezonden. Eerst nadat gij de boeken een maand lang
In huls hebt gehad, betaalt ge weder een luttel bedrag.
Het Volksonderwijs regt: Voor ona liggen twee .van de aea
deelen, waarin ds Wonderen dor techniek aijn verschenen. En we
leggen het met eerlijke bewondering welke d
Hel nieuwste op het g-' ■-*j |d
daarin een plaats, 1_
WIJ achten iIbjo uitgave, ook oin do uitnemende v
king, een groote aanwinst voor ona zelf on voor on
welltomo vriend en leermeester voor elk bolangsti
a tijd n
üïïïïa tl
nitocfenen, ten dlonate van de beschaafde menachhcid. Dit werk is
eeuig ia zijn soort en de nieuwste vorderingen der techniek zijn
HET GROOTE REGISTER OP DEN INHOUD
beslaat alleen reeds zeventig bladlijden met verwijzing naar
RUIM 3600 ONDERWERPEN.
Dit la wel bet beate bewijs voor den enonncn omvnug van het werk.
ven de eerste tot de laatste bladzijden leerzaam e»
boelend ia hooge mate. Men kan er grepen uit doen, U hei
midden, in bet begin, aan het einde, overal k hot intereeeant.
ONDERHOUDEND, LEERZAAM en NUTTlQ
voor IEDEREEN en voor het GEHEELE GEZIN.
ad boekjes en populaire gescbrlftjons, welke op
■onto all uitgebreide gebied <ler technische uit-
^.telling trachten te wekken voor dat dool van
uien) u/nar meestal zijn dia werken M te veel
Ds Bredasche CU ïegti Van dit omvangrijke werk beves
tigt elk doel ons gebeet In de meening, dal wij hier te doen hebben
tuut eene uitgave ten ra
ti bet aantal handboekje
bet eren Interessante
vin Hogen belaag»!
1 inenaoheluk »ot._
vakkundig i>f te oppervlakkig 1
wel bun nut kunneo behhon, maar geen ruim. peak kuunoi.
op den titel: aten 'aardwork. Uit nu la bd „de Wonderen der
Techniek" wel hot geval, daar ln dit werk de onderwerpen aoo-
danig behandeld worden, dat èn de man dor praktijk 4u de leek
er hun licht kunnen opdokeni tonder oppervlakkig te worden, ie
toch nimmer het ^/-schrovene doorspekt mot de technbiche uitdruk-
ssc
Zes kloeke deelen. Ruim 1800 bladz.
Heer dal 400 platen, kunstbijlagen en andere illustraties.
Teneinde oonlgsiin- «n denkbeeld te kunnen geven van c
uitgebreidheid.
ion van dee menechon Te7."5"*h"I Van Breostraat 44.
onwillekeurig aan don vragen, waarvan wij d
erk Is de menech". Ook sjjl gij nu nog .eke
ildbel/1. voeliijdlgbeld en volledigheid van dit werk,
aantrekkelijkheid der bohandelde onderwerpon, van
de uitnemende vrij te waarop de schrijvers zich van hunne
taak: gemaVkelyk begrijpelijk en nochlbuiu niet oppervlakkig
te schrijven, bebbon üokwoteD, van do rijk» toelichtende
Illustratie» en van de mmle uitvoering, hebben wij eeuo uit
voerige brochure als proeve van bewerking doen soincnutellon.
Deze brochure wordt op aanvrage gratia on franco toe
J. C. DAUWEIJEfl to Ametor
uitroep - -
De Kath. school i«gti Mot groot genoogen bobben wij doso boeken voorgele»». De schrijver»,
»llc ervaren mannen, siln erin geslaagd ln soOr onderhoudenden en aangennmen vorm een duidelijk
beeld te govoo van de behandelde onderworpen. Rn do knnallge illustratie draagt er niet
weinig toe bU om dit boek te maken tot een PBETTIBM LEIOSBA*. EE* QEZCLLI0EN VRIERO.
artij eaDgebroken h
o franco oo goed V(
Ineens'compleet te "ontvangen, terwijl gij het op gemakkelijk»
W()ie kont betalen. Voor verdere Inlichtingen lea» me
Hierlangs af te knippen
ee zenden san den Uitgever J, C. DALMEIJEft,
Van Breestraat 44 te Amsterdam.
Zend my gratis en franoo de uitvoerige brochnf*
over „DE WONDEREN DER TECHNIEK."
Naai
Apuïsi
Plaatzi
(ALLES OUIDEUJK l.v.p.)
