HAARLEM'S DAGBLAD.
TWEBDB BLAD.
DONDERDAG 15 DECEMBER 1910
zich niemand interesseerde. Zelfs het
feit, dat daar volle uren en aan do H.
B. S. maai- vijftig minuten por uur
les wordt gegeven, vermocht geen
tong los te maken I Zonder verzet
werd de tractementsregeling, zooal9
B. en W. die voorstelden, aangeno
men.
Maar des te meer welsprekendheid
werd besteed aan de verordening be
treffende de betaling van loonen van
beambten en werklieden bij ziekte.
Het nieuwe instituut, zooals bet
plechtig werd geheeten, van den con
troleerenden medicus bij ziekte van
gemeentelijk personeel, stond te wor
den ingevoerd. Ik geef toe, dal het las
tig was. Contróle-maatregelen zijn al
tijd moeilijk. Als je te weinig toezicht
houdt, is het niet goed en als het te
veel gebeurt is 't nog veel slechter.
En bij do zaak in auaestie was het
bezwaar, hoe de verhouding zou we
zen tusschen den huisdokter en den
controleerenden medicus, 't Zijn alle
bei geneesmeesters, maar zij gaan uit
den aard van de zaak van verschil
lend standpunt uil. Terecht zei een
van do sprekers, dat de huisarts er
in hoofdzaak aan denkt, den toestand
van zijn natiënt in de goede richting
te leidon, zonder zich er al te zeer om
tc bekommeren, wanneer hij weer
aan 't werk zal kunnen gaan, terwijl
de namens de gemeente controleeren-
de. geneeskundige, bij al zijn belang
stelling voor den zieke, toch dat mo
ment van 't hervatten van den arbeid
steeds voor oogen heeft.
Hoe de iuiste formule te vinden, die
dit bezwaar oplossen zou? De beer
Van den Berg deed er een poging
toe, door voor te stellen den patiënt
alleen dan aan de voorschriften van
den controleerenden arts te onder
werpen, wanneer deze met den huis
arts tot overeenstemming gekomen
zou zijn, een regeling waarvan de
Raad evenwel de moeilijkheid al te
goed voelde en er dus niet op inging.
De hoeren Thyssen en Van Lynden,
gedachtig aan het tres facient
collegium wilden in geval van
verschil een derden dokter halen,
wat tot merkwaardige arbitrage aan
het ziekbed had kunnen leiden en
zoo waarlijk bijna aangenomen was. j
en W. hielden zich aan het mijns
inziens eenig Juiste beginsel, name
lijk dat geen dwingende voorschrif
ten voor alle gevallen kunnen worden
gegeven en veel moet worden overge
laten aan de tact van den controlee-
renden geneesheer. Het zal niemand
zijn hoofd kunnen kosten, wanneer
eens een rustige proef met het stelsel
genomen wordt, hoewel het zeker is,
dat do titularis met groote zorg
dient gekozen en een in alle opzichten
hoogstaand man zal moeien wezen.
Een model van zelfbeperking was
de discussie over deze aangelegen
heid niet. De voorzitter werd er iro
nisch van, toen hij aan drie sprekers
het woord had te geven en er bij
voegde „zijn er soms nog meer hee-
ren, die het woord wenschen Och.
dat toch ieder zweeg, die niet iets
ti effends te zeggen had 't is wel
waar, dat elk allicht aan zijn rede
dio hoedanigheid toekent.
Aan den heer Schram kwam in
elk geval de eer toe. het merkwaar
digste woord in deze vergadering te
hebben gesproken. De heer H. M. van
Bemmelen moest periodiek als ze
gent van het St. Ellsabeths-gasthuis
aftreden en stond, naar gewoonte,
No. 1 op de voordracht, met den heer
P. H. Craandijk als No. 2. Dat kon
de heer Schram niet goed hebben, j
Allebei de voorgedragenen wonen in
Heemstede, waren er dan onder de
70.000 inwoners van Haarlem geen
geschikte personen te vinden?
Onze wethouder van financiën,
denkend aan wat hem '1 naaste ligt,
verklaarde dat do heeren als foren
sen in de belasting bijdragen en dat
de heer Van Bemmelen gTOote ver
diensten jegens het Gasthuis heeft.
J e g e n s, zeg ik, want van ver
diensten aan het Gasthuis is na
tuurlijk geen sprake. Ik wil maar zeg
gen, dat de heer Van Bemmelen en
andere personen voor dit regent
schap hun tijd, moeite en zorgen
over hebben, zoodat het wel wat
vreemd klinkt als er gevraagd wordt,
of zij aan dezen of aan genen kant
van de grens wonen. Zou de heer
Schram hot recht can aan Haarlem-
sche instellingen onbezoldigde dien
sten te bewijzen, alleen willen toe
kennen aan ingezetenen van de ge
meente Dan zal ook in 't bestuur
van de Nuts-spaarbank een oprui
ming noodig wezen, waarmee zij
evenwel noch gesticht, noch gediend
zou zijn.
Ik zou de zaak liever willen omkee-
ron en er onze huren erkentelijk
voor wezen, dat ze, hoewel ze in een
andere gemeente wonen, hun belang
stelling in Haarlem nog metterdaad
blijven toonen.
O ja, er werd ook nog een verzame
ling verordeningen aangenomen,
waarbij de quoestie van zekerheids
stelling door ambtenaren te pas
kwam. Ik zie heusch geen kans, van
dit debat iets leesbaars te zeggen.
Wie wil, moet het maar in ons raad»-
verslag nalezen.
J. C. P.
Buiteniendsck Overzicht
VERKIEZINGEN IN ENGELAND
is thans
251 unionisten.
223 liberalen.
38 leden der arbeiderspartij.
62 lor en, Redmondislen.
8 Ieren, Obrienisten.
De unionisten winnen 24 zetels, de
liberalen 19 en de arbeiders 4. De
totale winst van de unionisten be
draagt dus één zetel.
Op zooveel zeiels wordt er 1 ter
nauwernood geteld, zoadat wel ge
zegd kan worden, dat ook de stem
bus-oogst van gisteren geen verande
ring in de verhouding der politieke
pari ij en bracht.
Alles is bij het oude gebleven.
Beteekenend vooral voor de toe
komst in de Engelsohe politiek is
een artikel in de „Morning Post",
eon blad dal in de conservatieve par
tij nogal wat te vertellen heeft.
De Morning Post" betoogt, dat
Balfour na 1868 thans voor de derde
maal bij de verkiezingen de neder
laag lijdt. Zoo ongelukkig is ruog geen
enkel politicus geweest. In verband
mot deze teleurstellingen wordt go-
wezen op de mogelijkheid van oonc
afscheiding der Taxief-hervormers en
Unionisten. Het is niet meer moge
lijk, den ernst te ontkennen, waarin
de Unionistische partij is gekomen
ten gevolge van Balfour's onprac-
tisch en ongelukkig denkbeeld, om de
tariefhervorming aan een referen
dum to onderwerpen. De „M. P." is
van oordeel, dat de tarief hervormers
volstrekt niet iets tegen de oude
Britsche constitutie hebben, waar-te
gen Balfour nu een slag heeft ge-
riclu on het blad meent, dat de tarief- j
hor vormers aan hei behoud van die
oude Britsche constitutie moeten vast
houden in hun komende campagne.
In elk geval moeten zij er zonder
verwijl op aandringen, dat duidelijk
wordt vastgesteld welken weg men in
samenwerking roest de unionistische
partij zal volgen.
De gisteren voortgezette bogroo-
tingsdobatten
IN DEN DUITSCHEN RIJKSDAG
hebben weer tot een vrij rumoerige
zitting geleid, veroorzaakt door oen
botsing tusschen het „blok" en de
linkeizijde.
Na oen rede van den anti-semiti-
schofl afgevaardigde Raab, waarin
krachtige uitvallen voorkwamen to
gen de vrijzinnigen en de socialisten,
wilde men de vergadering verdagen.
Mot één stem meerderheid word
evenwel besloten door te gaan. Do
rijkspartij, de Polen en de agrariërs
gingen bij de stemming mét de
kerzijde mede.
Terwijl door de rechterzijde voort
durend opgewonden geïnterrumpeerd
werd, sprak de leider van den boe
renbond, dr. Ëoehme, tegen de ver-
kieziugsactie van den bond der land
bouwkundigen,
't Was een rumoerzittixtg.
Maar nu hebben de heeren ook
weer den ttjd om op verhaal te ko
men. Na eau zitting van tien uren is
besloton, om het leger-ontwerp in
handen eener begrootingscommiasie
te stellen, waarna de Rijksdag tot 10
Januari verdaagd werd.
Ook
is het gisteren levendig toegegaan,
wan', de Tsjechen maakten groot tu-
mult-
'i'och wend, na een verdediging
door den minister-president Von Bie-
nerth (die, zooals men weet, ontslag
genomen heeft, maar met de overige
ministers alleen de zaken nog wat
gaande houdt) het voorloopig regle
ment van kracht verklaard tot het
einde van 1911.
De begrootlngsdiseussies in
DEN ITALIAANSCHEN
SENAAT
waren heel wat vredelievender.
In don loop der zitting verklaarde
do minister van buitenla-iulsche za-
kon o. a., dat het hoofddoel dor Itali-
aarische politiek is, in Europa ver
trouwen ie wekken, omdat dit ver
trouwen een belangrijke factor voor
het behoud van den vrede, het even
wicht en den vooruitgang is.
Voor eenige dagen zijn nogal sen
satie-berichten verspreid over cene
oproerige beweging, die er onder de
onderofficieren in Italië zou heer-
schen.
van oorlog
deelde thans in de Kamer mede, dat
het bericht omtrent een geheime ver
gadering van onderofficieren, van al
len grond ontbloot is.
WATER-ELLENDE.
Eerst wat Italië betreft
Do meren van Como en Lugano en
het Groote Meer zijn overstroomd,
waardoor de spoorwegen vernield
zijn.
De Po overstroomde Piacenza; de
verbinding tusschen Genua en Vinli-
miglio is verbroken.
De Tiber is zes meter hooger dan
het normale peal.
Ook in Spanje blijft de toestand
ernstig.
Een aantal dorpen in de omstre
ken van Malaga, Sevilla, Valladolid,
Badajoz, Zamora, Öviedo en Corunnu
zijn overstroomd.
Do verbindingen zijn verbroken, do
oogsten vernield en er begint gebrek
te heersohen.
Een aantal schepen hebbota bij de
kusten schade opgeloopen, één is zelfs
vergaan, waarbij 4 matrozen om liet
leven zijn gekomen.
In F r a n k r ij k verergert de toe
stand woor.
Tengovolge van een hoos is een
spoordijk in Zuid-Frankrijk over een
groote uitgestrektheid weggeslagen,
r geheel ge-
VOOR DEN WERELDVREDE.
De bekende Amerikaansche million-
nair Andrew Camegie heeft gisteren
aan een commissie van beheerders
voor tien millioen dollars hypothe
caire obligaties ter hand gesteld,
waarvan de rente zal besteed worden
tot bespoediging van de afschaffing
van den oorlog. De beheerd eis kozen
Root tot voorzitter.
Taft heeft zich bereid verklaard het
eere-prosidum te aanvaarden.
Hoe hel geld besteed wordt, is
natuurlijk nog niet bekend, maar we
hopen, dat 't goed zal zijn.
EEN OPROER.
Eenige dagea geleden werd bericht,
dat Drusen en Bedouienen een deel
van de bewoners van Kerak bij de
Doodo Zee hadden vermoord en een
aanval hadden gedaan op de Hedjas-
lljn. Thans blijkt, dat de opstand in
do streek tusschen Palestina, Syrië
en het Noorden van het Arabische
schiereiland nog veel ernstiger is dan
men vermoedde.
Uit Beyrouth komen namelijk zeer
onrustbarende berichten omtrent den
toestand in Hauran, Palestina en
Noord-Arabië. Op verschillende plaat
sen werden de Christenen gedwongen
gomeene zaak te maken met de op
standelingen. De telegraaflijnen zijn
doorgesneden en tal van ambtena
ren, voornamelijk van de spoorwe
gen, zijn vermoord, terwijl andoren
verdwenen zijn. De oproerlingen heb
ben treinen doen ontsporen, stations
verwoest en wagens verbrand. Ook
worden, naar het heet, reizigers ge
vangen gehouden.
Een Turksoh bataljon is door op
standelingen omsingeld.
De Turksche bevelhebber Sami-
pasja is naar het tooneel van den
opstand vertrokken met vijf batal-
een wel wat povere strijdmacht,
meer men bedenkt hoe uitgebreid
liet gebied van den opstand is.
Stadsnieuws
Kunst Adelt.
Men schrijft ons
Op den Dinsdag gehouden oefe-
ningsnvond van het geheelonthou
ders zangkoor „Kunst Adelt" werd de
heer J. W. Sevenhuysen, die week
te voren bij acclamatie was benoemd
tot ee re-voorzitter, geïnstalleerd. Na
dat de heer Sevenhuysen en zijn
echtgenoote door een paar der be
stuursleden waren binnengeleid, wer
den ze ontvangen met het lied „Onze
Zang". Hierop riep de waarnemend-
voorzitter, de heer B. de Nobel, hen
het wolkom toe, terwijl hii in herin
nering bracht, hetgeen de beer Seven
huysen voor het koor gedaan had,
alsook de sympathie, die er tusschen
het koor en den heer Sevenhuysen
wederkeer! g bestond.
Daarop hechtte een der dames-
leden den heer Sevenhuysen het ver
guld bestuurs-insigne op de borst,
terwijl een der andere dames-leden
mevrouw Sevenhuysen bloemen aan
bood.
De heer Sevenhuysen, antwoorden
de, zeide niet te kunnen begrijpen,
hoe juist hem een zoo groote eer
werd aangedaan, tenzij het hierin
mocht bestaan, dat de warme belang
stelling, die hij voor het koor koes
terde, de liefde, welke hij het koor
toedroeg uit hoofde ran het beginsel,
bij de leden wederkeerig sympathie
had gewekt. Hij beloofde zijn uiterste
best te zullen doen, zich de eer, hem
aangedaan, waardig te maken.
Nadat het koor zijn gasten nog had
toegezongen „Muziek", van den lieer
Beyerle, werden den heer Sevenhuy
sen en zijn echtgenoote weder uitge
leide gedaan.
Nog werd medegedeeld, dat op het
eerstvolgend concert in Januari als
solisten hun medewerking zullen ver-
leeneu de dames Brohins, sopraan tc
Amsterdam II. Scholten, alt te
Haarlem, en de heer Krul, te Over-
Gevonden voorwerpen.
Terug to bekomen bij
W. van Heul, Gierstraat no. 56, een
zilveren armband.
M. de Lanoy, Wilhelmdnastraat 57,
oen remontoir-horloge.
H. Wubbe, Molen steeg 29, een grij
ze pet.
Gemeentelijke Reiniging, een porle-
monnaie met inhoud.
J. Blankwater, Gen. Cronjèslraat
I, Schoten, een meisjesboek.
A. Tijsseling, Wagenweg 7, een
koperen hangslot.
J. Klein, Voorzorgstraat 80, een
witte popperunuts.
J. Dekker, Ged. Voldersgracht, een
lapje en eon rolletje blauwe zijde.
Verlof Drankwet.
B. en \Y. van Haarlem brengen ter
openbare kennis, dat is ingekomen
een verzoekschrift van R. van Baar.
om verlof" tot het verkoopen van al
coholhoudenden drank anderen don
sterken drank voor gebruik ter plaat
se van verkoop in het perceel aan de
Nieuwe Kruisstraat No. 14.
Rubriek voor Vragen
Gcebonneoraen hebben het voorrecht,
vragen op verschil! end gebied, mus voor
I beantwoording vatbaar, sq Ie zenden bij do
J Redactie van BoarLaTs Dagblad, Groote
jHou' t:.-.at ö3.
Al ic unity oorden worden geheel kosteloos
gegeven en zoo spoedig mogelijk,
i Aan vrngeo, dio niet volledig naait
woonplaats van den inzendor vermelden
wordt geen aandacht ge3chonkc-n.
VRAAG. Wat is het adres van
het maandblad voor vakonderwijs V
ANTWOORD. U bedoelt waar
sell ij nl ijk het „Maandblad voor Vak-
Onze Lachhoek
De automobilist kwam eindelijk hij
gend en puffend onder zijn wagen ta
voorschijn. Zijn vriend, die ar prijs
op had gesteld, een handje mee te
helpen, hield de oliekan nog in de
hand.
„Ik heb, terwijl je onder den wa
gen bezig was, dien eenen cylinder
maar eens flink met olie ingespoten,"
sprak hij voorkomend.
„Cylinder!", gromde de ander, het
was geen cylinder; het was mijn
ocnrl"
UIT VLAANDERLAND.
De chochéteijt van de Felle Jannen
as vergaderd in den „Plezanten
Hof", Your ne concours van vierpoo-
ters.
De president, Petrus Teume, deed
zijnen discours.
Mannen. zeit hij, 't en zijn
iet veel peerdennouders in ons cho-
cheteijt, we zullen moeien ne con
cours van ezels doen 't en man koe
ren geen o bij ons. Maar me moeten
al wel 't akkoord zijn. 'k Zie da Gust
Speelman, Tiaste Slapkousse en Leo
den Beef afwezig zijn. Ge moet-ze ver
wittigen, want er en mag geen eenen
ezel achterblijven 't es veur d'eere
van 't korps.
't Zal en schoone ezelsfeeste zijn,
zeit de sekretaris ter zal veel volk
komen kijken 1
VERZUCHTING.
'A'. Wat zou het leven toch schoon
zün, als die verwenschte schulden er
niet waren Men moet er niet aan
denken 1
B. Ik denk er ook niet aan,
maar mijn schuldeischers des te
opleiding". Dat wordt uitgegeven doot
F. Rommerts te Leeuwarden, en ge
redigeerd door M. de Jongh, Mau-
ritslaan 17, te Hilversum.
VRAAG. Op welken dag en da
tum in 1907 heeft de automobiel-wed
strijd van Scheveningen naar Bloe-
mendaal plaats gehad
ANTWOORD. Die vraag kunnen
we zóó niet beantwoorden. Als u ons
maand op te geven weet, willen
we het wel voor u opzoeken.
VRAAG. Op welke wijze kan
men medailles vasthechten
ANTWOORD. De bedoeling van
uw vraag ontgaat ons. Kunt u haar
niet zóó stellen, dat het ons duide
lijk wordt, wat u eigenlijk wenscht
te weten
VRAAG. Hoe moot een gekalkte
muur behandeld worden, opdat het
behangsel niet los laat
ANTWOORD. Ons onbekend. U
doet het best een behanger en stof
feerder over deze zaak te spreken.
Uit de Omstreken
HAARLEMMERMEER.
In do afdeeling Vijfhuizen heeft de
Unie-collecte I 82.40 opgebracht
IJPOLDER.
Bij den landbouwer Kuyper is een
rund aan miltvuur gestorven; de wet
telijke voorschriften worden op last
van het Veeartsenij Staatstoezicht
.toegepast
Binnenland
TWEEDE KAMER.
De Minister van Waterstaat heeft
het spoorwegdebat beantwoord in
snel trein tempo. De woorden van mr.
L. Regout stroomden met 'n snelheid
van 120 Kilometer j?er uur. Zoo gaat
er onwillekeurig voor den hoorder
veel verloren, maar dit was te min
der bezwaarlijk voor ons, omdat wij
's Ministers beantwoording van al
lerlei lokale spoorwegbelangen en
van allerlei klachten bijvoorbeeld
over vertragingen, te zwakke loco
motieven, te weinig ruimte in de ou
de spoorwegwagens veilig ter zij
de kunnen laten om ons tot de groo
te zaken te bepalen.
OM ONS HEEN
No. 1271.
Nabetrachting van den
Gemeenteraad.
Zoo Is dan de quaestie Borgman-
Thlel aan de orde geweest en, ik mag
zeggen, veel verzacht. Vooral door de
verklaring van den heer Thiel, dat
hij volkomen instemt met den lof, die
door B. en W. aan Dr. Borgman
wordt gebracht Over het algemeen
was de toon van spreken van Mr.
Thiel belangrijk lager, dan den vori-
gen keer. Alleen werd hij toch nog
weer door den voorzitter tot de orde
geroepen, omdat hij tweemaal van
een roadedeoling van B. en W. zei, dat
ze niet waar was. Zal ik mij overi
gens nog weer in cijfers verdiepen
Nagaan, hoe de heer Loosjes voor
68 aan een leerling van de H. B. S.
met 3 j. c. en handelsschool het gees
telijk voedsel meende te kunnen doen
geven dat hij noodig heeft, terwijl
Mr. Thiel een nadeelig saldo van
100 per leerling raamde Ik denk er
niet aan. We hebben in deze laatste
'dagen van memorie en contra-memo
rie al cijfers genoeg geslikt, de lief
hebbers vonden die in ons Raadöver-
slag van gisteren. Voer Mr. Thiel be
daarder in zijn bootje rond, B. en W.
hadden de vlag in hun fregat hoog op-
gcheschen. En zoo komt op den duur
alles weer in 't gelijk, de school die
Dr. Borgman wil zal verrijzen, in
weerwil van Mr. Thielhet eenige,
waarnaar we nu benieuwd zijn, is of
do burgemeester nog voldoen zal aan
het verzoek van den heer Kleynen-
berg, om Dr. Borgman te verzoeken,
in den Raad een voordracht te hou
den over handelsonderwijs. Dit is
een onderwerp, waar 't College wei
nig van weet een van de weinige
natuurlijk
Hiermee waTen we evenwel van het
onderwijs nog niet af. Aan de orde
kwam weer het verzoek van de afd.
Haarlem van den Bond van Nederl.
Onderwijzers, om aan de hoofden een
klus te geven, waarop B. en W. afwij
zend hadden geadviseerd, maar dat
aangehouden was, om er de school-
autoriteiten over te hooren. Welis
waar hadden B. en W. die adviezen
niet willen publiceeren, maar gunstig
voor adressanten waren ze daarom
niet. Noch de inspecteur, de heer Fa-
bius, noch de dïstricts-schoolopzie-
ner, de heer Roodenburch, achtte ge
raden de hoofden van z.g. dubbele
Bcholen van 12 A 14 lokalen, voor de
klas te zetten. Iets anders zou 't zijn,
als er kleine scholen van 6 A 7 lokalen
worden gebouwd, die nu ja,, de
eischen van onderwijs wisselen als
die van do mode op dit oogenblik
weer meer in den smaak schijnen te
zijn. Waarom, zoo vroeg de wethou
der, begon de heer Fabius, als hij er
dan voor gevoelde, om een hoofd van
een zovenklassige school een klasse
te geven, niet met de rijks-leerschool,
waarvan het hoofd ook ambulant is
Dat het voor de onderwijzers, die
in grooten getale ter publieke tribu
ne verschenen waren, rnis zou loo-
pen, was duidelijk. Een poging van
Dr. Timmer, om de adviezen te doen
publiceeren en inlusschen het voor
stel van B. en W. aan ie houden,
met welke onderwijs-specialiteit
had de spreker wel overlegd
moest sneuvelen en daarna werd het
voorstel van B. en W., om het Bonds-
request van de hand te wijzen, een
parig goedgekeurd. Onmiddellijk liep
de publieke tribune leeg.
Ditmaal hadden de vluchtende on
derwijzers geen ongelijk. Waarvoor
zouueu zo gebleven zijn Ze hadden
al rustig aangehoord, hoe voor het
request der leeraren aan het gymna
sium, om verhooging van salaris,
Yaa Kunst en Kunstenaars.
VI
Men noon en leest nu eenmaal
graag over het pnvé-leveu dor kun
stenaars, wier werken man bewon
dert, of lief heelt. Volstrekt niet dial
die kenuis van het pnvé-leven beslist
immer noodzakelijk is om die werken
beter te doen begrijpen... och neen,
maar het heeft iets knussigs, niet
waar, zoo een beetje op de noogte te
zijn, hoo een artist staat tegenover
de dingen van het leven, waar wij
gewone menschen óok tegenover
staan, als daar zijn: onze school
meesters, de liefde, het belasüngbu-
roau, sport en het huwelijk. En nog
talrijke dingen xnear. Vandaar zoo
vele biographische schetsen in de ge-
illustreerde tijdschriften, want liefst
willen we niet slechts hooren, dtoch
ook zien hoe het atolier van dezen
beeldhouwer, het „home" van genen
schilder, de vrouw en kinderen, be
nevens het dienstpersoneel van dien
dichter en dramaturg er uit zien. 't Is
heusch een onschuldige liefhebberij,
en het meerendeel dier kunstenaren
in het b'ij zonder zij die „aardige"
ateliers, homes, vrouw, kinderen en
jporsoneel het hunne mogen noemen,
pullen zich niet ongaarne aau de weet
tierigheid van den interviewer, de
.sciharpziiendiheid van dien camera
man onttrekken. Dezen zijn toch im
mers met de beste bedoelingen tot
den artist gekomen en ouder hen
schuilen gewoonlijk geen psychiaters
die van des kunstenaars omgeving
een Papendxecht willen maken.
Is men zoo gelukkig den schilder
zelf aan liet vertellen te krijgen dan
wordt die schets er nog interessant bij
op don koop toe. En het maximum
van aardigheid bereikt ge zoo een
beeldand kunstenaar ziju stukje auto
biographic nog met illustraties van
eigen hond verduidelijkt.
liet is voor zoo*n alleraardigst
brok eigen-levens-y erhaal dat ik een
oogenblik uwe aandacht wilde vra
gen. Eerst éen dezer dagen kreeg ik
het boekje in handen. En daar het,
naar op het titelblad vermeld stond,
oen exemplaar was van het tachtig
ste duizendtal, mag ik me niet er
mee vleien, de ontdekker van de
„aardigheid" in bedoeld werkje te
wezen. Wat toch niet wegneemt, dat
ik hot als een Kerstcadeautje voor
éen mijner schilderende vrienden heb
weggelegd, en het voor een enkolcn
onzer lezers misschien dezelfde func
tie vervullen kan.
U wilt mij de lange inleiding wel
vergeven? Ik kom nu dadelijk „zur
Sachle". Het boekje heet „Das Haus
in dar Sonne", geschreven en ge
ïllustreerd door den Zweedschen
schilder Carl LaTsson en in zijn vele
diuizanditaUon verschenen bij Koirl
Robert Langewische. Prijs éen
mark tachtig. Waarmede het ple
zier, diat een gezand mensen in dit
hoekje hebben kon, niet te duur ge
kocht is!
Een gezond mensc-h. Zweden en
Denemarken hebban altijd een idee
van gezondheid bij mij wakker go-
roepen. Een idee van gemüthliohes
Loben, waarin veel plaats toot lief
de voor do natuur, voor eenvoud en
fiere levens-,,houding". Komt het
door de Zweedsche heilgymnastiek
en de Deensclie modelboeren? 'k Weet
het niet maar zeker is dat de Zweden
ook in hun beeldende kunst dat rus-
tig-frissche van gezond buitenvolk
bezitten. Zweden is troef op het mo
rn mt. In Berlijn hebben de Zweed-
sche schilders als groep ten toon ge
steld. Maar ik mag daarover niets
schrijven, daar ik principieel nooit
schrijf over wat ik niet gezien heb.
Wel weet ik dat Carl Larsson a!
sinds jaren door de jonge Zweden als
hun voorman erkend wordt en zijn
successen, ook buiten zijn land tal
rijk zijn.
Wat hij schildert en hae hij schil
dert. Hij zelf verhaalt van esn anec
dote die Iemand vragen laat: „Wat is
de overeenkomst tusschen Chronos
on Carl Larsson?" Waarop don het
antwoord luidien moet: „Deze, dat
beiden van hunne kinderen leven".
Inderdaad heeft Larsson met bijzon-
diare. bijna uitsluitende voorliefde
zijn kinderen en huieg'enootcai oJs
model doen zitten en is het bijna
steeds zijn home en het prachtige
laud van Dalarna dat daarvoor als
achtergrond dienst doet. In 1852 ge
boren, is Larsson niet meer tot de
jongeren te rekenen, maar de frisch-
heid van zijn wezen is hem bijgeble
ven en zijn, thans twintigjarig hu
welijksleven heeft hem jong gehou
den.
Zoo is hij er voer eenige jaren toe
gekomen in zijn leuken, goedmoedi-
gon verteltoon, nu en dan een beetje
sentimenteel, maar niet zóó dat het
hinderlijk is, van zijn leven met en
voor have en hof het een en ander
neer te krabbelen; nu eens in eenvou
dig proza, dan weer in een paar aar
dige potloodlijnen. AJ die dingetjes
zijn met ean zestiental reproducties
naar grootere, complete werken sa
mengebracht in een album en dat is
het hoekje waarvan ik den titel Lo
ven afschreef. Ge ziet Larsson met
rijn jongste boven op de schouders,
voor den spiegel om hun betder con
tortoitsel te kunnen maken, Karin,
zijn vrouw met de ondeugende Kov-
sti, iets verder hun knappe dochter
Suzanne, ge krijgt een kijkje in do
hulskamer, iu den tuin, in de slaap
kamer waar de kleine meisjes naar
bod gaan, in de keuken en in den
tuin bij hot hondenhok. Soms geoft
hij humoristische voorstellingen van
zijn strijd tegen Kerstl, die met alle
geweld haar duim in de natte verf
van zijn nieuw schilderij wil plan
ten. Of hij schildert, werkelijk heel
fijn van kleurverhouding, zijn Karin
dio na lange ziekte herstellende is.
Hij schildert het alledaagsche leven
rondom hem.
Itoo hij het doet? Ge moet u weer
eens even verplaatsen buiten de sfeer
waarin wij door onze groote impres
sionisten gebracht zijn. Hij doet het
heel anders dan Jacob Maris, ook
zoo'n in-gezonde prachtmensch die
zoo graag zijn kinderen schilderde
in hun kleuren warm interieur in de
Bazorstraat. Herinnert <ge u Jacob
Maris' Baker met zijn oudste doch
tertje? Of zijn Tine aan de piano" of
den jongen Willen viool spelend?
't Is heel, heel anders van Larsson
en misschien is onze landsman rij
ker, weelderiger in zijn verfmaterie.
Maar wel hebben beiden de liefde in
him werk doen doorklinken, de mooie
liefde van den man voor zijn kroost.
Larsson is meer illustratief, niet zoo
„olympisch" als men Jaap graag
noemt, Larsson is kleuriger, niet zoo
diep van kleur als deze. Maar hij is
toch niet banaal zelfs waar hij bij het
bonte af is, die goedmoedige Zwocd-
sche kunstenaar, en in zijn kinder
krabbetjes geeft hij een simpele ge-
iKiegelijkheid te aanschouwen, waar
voor Maris misschien juist te „olym
pisch" was. Larsson is vóór alles
heel gewoon, maar van een gewoon
heid, wfctarachier ge toch een heel
fijne geaardheid vermoeden kunt.
Op deze reproducties kritiek te ge
ven lag niet in mijn bedoeling. Eer
stens al omdat het reproducties zijn
en dan.... och, met onze streng kri
tische inzichten te rade gaand, niet
al onze Holiandsche zwaarwichtig
heid van kunstfilosophen heen en
weer balanceerend, zou er ook op
Larssou's origineele v.;rken wel wat
af te dingen zijn. Maar waarom? Als
wij toch den inleider van Larssou's
werk gelijk moeten geven, wanneer
hij van den schilder verzekert dat
velen bij liet noemen van diens naam
moeten denken san de woorden van
Emerson: „Wie den aienschen laat
zien hoe zij een rijk en schoon Hel
denleven kunnen leven te midden der
armzalige alledaagscbbedd in onze
steden en dorpen, wie mij leert mijn
brood te eten, mijn rust te genieten
en met mcnscher. om te gaan, zóó,
dat ik mij daarover later niet behoef
te schamen, deze geoft aan het
mensch-bestaau zijn glans terug en
deze zal in de geschiedenis in waar
de gehouden worden".
Hetgeen een te mooi citaat is, om
er niet bij te eindigen.
J. H. DE BOIS.
12 Dec. '10.
