NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD. 28e Jaargang. No. 8443 Verschijnt dagelijks, behalve op ion- en Feestdagen. zaterdag 31 december 1910 c Tot de plaatsing van advertentiön en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemadhtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA Warmoesstraat 7678/Amsterdam. Telephoon interc. 6229. ABONNEMENTEN PER DRIE MAANDEN: Voor Haarlem1-20 Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd re (kom der gemeente)1.30 Franco per post door Nederland1-65 Afzonderlijke nummers0.02^ Geïllustreerd Zondagsblad, voor HaarlemQ-37H de omstreken en franco per posf 0:45 Uitgave der Vennootschap Lourens Gosftsr. DIrectenr J. C. PEEREBOOM. ADVERTENTIËN! Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Bulten het Arrondissement Haarlem van 1—5 regels 1.elke regel meer ƒ0.20. Reclames 30 Cent per regeL Bij Abonnement aanzienlijk rabat. Advertentifin van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing; 80 Cts. voor 3 plaatsingen k contant Redactie en Administratie; Groote Houtstraat 53. Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie724. Drukkerij; Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122. DERDE BLAD. Parijsche Brieven CCLVL Als men nagaat, dat, om slechts t «terksprekendste voorbeeld ie noe men, de Franschen een standbeeld hebben opgericht voor den Duitschei' Gaten berg en er geen GaJiisohen Lou rens Janszoon Coster tegenover heb ben gesteld, dan zaJ uien mij wel willen toegeven, dat de Franschen, in tegenstelling van de meeeta ande re volken, in den cultus voor illustere do oden geenszins buitenlandsche be roemdheden uitsluiten. Wij hebben een paar weken door gemaakt van vereering voor beroem de dooden. Het vertrek van Suily- Prudhomme, aan den Faubourg Salnt-Honoré, is heropend. De meu bels van Balzac, Rue Raynouard, ■Ijn onttrokken geworden aan de grijpgrage handen van een geldzuch tige» huisjesmelker, die den gTooten doode tot zelfs in zijn graf met deur waarders lastig viel. Het Collége do France heeft plechtiglijk hulde ge bracht aan de nagedachtenis van 'den geleerde Regnault, vader van iden nog beroemden schilder, die als een held in den Fransch-Duitschen oorlog is gesneuveld. Men heeft be sloten, het familiehuis van Pasteur te Arbois aan te koopen. En, last not least, er is aan het huis aan do Place Vendöme, waarin 62 jaar gele den Chopin is gestorven, een ge denkplaat bevestigd. Het was in 1830, dat Ghopin, dioor een toevalligen samenloop van om standigheden, voor het eerst in Pa rijs kwam. In 1810 nabij Warschau geboren, beschermd door graaf An ton Radziwill, had de Poolsche pia nist van Fransche afstamming ver scheidene winters achtereen concer ten ln Polen en Rusland gegeven. Men ried hem aan, ln Londen, de stad der sovereigns, te concerteeren. Hij pakte zijn koffers en ging op reds. Een paar weken zou hij in Frankrijk verblijven, diat hem aan trok, omdat het 't land zijner voor vaderen was. Hij kwam te Parijs, zag... nu ja: speelde, en overwon. De groote wereld haalde hem in zijn landgenoote gravin Potocka werd zijn beschermvrouw en Chopin bleef te Parijs, vergat Londen. Zijn muziek ein zijn spel, te fijn Voor het groote publiek, dat gewend was aan het technisch volmaakte, doch ziellooze getokkel, met rumoe- Haarlemmer Halletjes EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE. Ik weet natuurlijk wél, dat gebruik is om op den Oudejaarsavond minder voor- dan achteruit te zien. Maar waarom moet een mensch nu altijd precies hetzelfde doen Ik zie er de noodzakelijkheid in 't geheel niet van in en zoo beu ik dus voornemens, eens geen „terugblik" te geven, maar een „vooruitblik" en verslag te doen van wat er op den Oudejaarsavond van het jaar 1950 in Haarlem alzoo te zien zal wezen. Hel spijt me, dat ik het zeggen moet, maar de spoortrein is in het jaar 1950 verouderd. Zelfs de electri- scho treinen, die door den Staat, na dat hij in 19J5 de concessie van de Hollandsche Spoor had overgenomen, waren ingevoerd, brengen weinig porsonen meer over en wanneer het niet de Staat was, die den dienst ex ploiteert, dan zou die al lang gestaakt zijn. Do eenigen, die er nog gebruik van maken, zijn bejaarde menschen of lieden, die geen haast hebben, wel ke laatste soort evenwel snel aan 't uitsterven is. De groote meerderheid verkiest de luchtschepen, waarvoor tal van vaste diensten zijn opgericht. Een daarvan is een dienst op Amster dam om de vijf minuten, waarvan de schepen het traject in tien minuten afleggen, dat is met een snelheid van ruim honderd kilometer per uur. Terwijl het spoorwegstation er ver laten uitziet, heerscht er leven en be weging in het luchtstation op de Groote Markt. De menschen herinne ren zich nog levendig, hoe in 1930 door kortsluiting in de electrische ge- rige krach Is ui tin gen, van Kalkbren- ner, Thalberg en dergeflijke virtuo zen Liszt was, tusschen twee haakjes, n'en déplaLse k sommige musicologische langooren, wèl een groot musicus Chopin's muziek en spel, zei Ik, brachten de echte ken ners der groote wereld, die toen veel orustiger dan nu de schoone kunsten beoefenden an beschermden, in ver voering. Ook zijn persoonlijkheid trok sterk aan zijn fijnbesneden gezicht, zijn golvend baar, zijn hoog voorhoofd, zijn somtijds koortsig schitterende oogen, bruin, van kleur, zijn welgevormde mond, en niet het minst de dichterlijke weemoed, die er van gansch zijn wezen uitging. Het is hier niet de plaats om de treurig geëindigde liefdesgeschiede nis tusschen Chopin en George Sand op te rakelen, doch wie zich de per soonlijkheid van den Poolschen pia nist voor den geest wenscht te ha len, kan niets betere doen dan „Lu- orezia Floriani" der groote Fransche schrijfster te lezen, in welken roman zij haar gewezen vriend ten voeten uit heeft afgebeeld onder den naam van prins Karol. Intusschen zij het mij vergund, over te vertellen, wat George Sand heeft gesahireven over do oompositaire werkwijze van Cho pin. „Zijn schepping was spontaan". Hij kwam het idee/tegemoet zonder liet te zoeken. Het kwam tot hem aan 2e piano, plotseling en volledig, of wel bloeide het in hem op tijdens een wandeling, en haastte hij zich, hot op het papier vast te leggen. Dooh dan kwam voor hem de vreeselljke arbeid. Do oompositaire r gesteldheden van het thema stonden hem dan niet duidelijk meer voor den geest; de ar me musicus schreef, schrapte, maak te bijvoegingen, wijzigde, transpo neerde, hervond eindelijk zijn ver- foeóalijke bezieling en verviel in een sombere wanhoop. Gedurende gan- sche diagen sloot hij zich op, loopend, schreiend, zich de haTen uitrukkend, de geschreven hladen verscheurend, twintigmaal een maat, een akkoord, een noot veranderend. Hij besteedde, zoo noodig, zes weken awn een enkele bladzijde, zonder tot tevredenheid te geraken. En dan te zeggen, dat ik componis ten ken, die zoo maar composities uit hnn mouw schudden! Wel is waar zouden zij goed doen, die voortbreng sel em huns muzitoalen geestes dade lijk met do mouw weg te wisschen... Den 16den Februari 1848, dus eerst achttien jaar na zijn komst te Pa- leiding brand ontstond in het Café restaurant Brlnkmann. Het woei dien avond een storm en het vroor twintig graden, zoodat al het water onmiddel lijk tot ijs verstijfde en na een half uur elke poging tot blusschen moest worden opgegeven. De groote winkel van comestibles en de bazar, die in het vroegere huis van de familie Crommelin waren gesticht, brandden mee af, evenals het kantoor van de firma Labouchóre Oyens Co. op den heek en de bedden- en meubelwinkel in de Barteljorisstrnat. Aan den an deren kant ging ook de Kroon in vlammen op en de rij winkels ten Oos ten daarvan, benevens het oude ge bouw van de hoofdwacht. Door den vonkenregen zouden zeker de Groote Kerk en de vleeschhal vernietigd zijn, wanneer niet de wind was ge draaid. De opengekomen plek nu was door het gemeentebestuur, met hulp van den Staat, voor aerodroom onteigond. Er heerschte op den Sisten December 1950 groote levendigheid. De direc teur, Frits Koolhoven, ln zijn jeugd een bekend vliegenier, had bet druk met het houden van toezicht op de tal- looze vertrekkende en aankomendo luchttreinen en luisterde dan ook maar met een half oor naar wat de burgemeester van Haarlem, de beer Willem van Amstel, tot hem zei. De burgemeester merkte dat niet op hij was juist den vorigen dag voor zes jaar weer door de burgerij herkozen on was dus recht in zijn schik. „De trein is laat, directeur", zei hij, „ik wou vanavond nog even naar mijn zoon ln Londen en met den nachttrein van drie uur weer terug." „Een oogenblik geduld, burgeme>e$- rijs, maakte hij zioh gereed om naar Londen te vertrekken, van waar uit men hem met grooten drang had ver zocht, te willen overkomen. Voor het laatst vereenigde hij zijn bewonde raars om zich heen. Hij toog naar Londen... en keerde naar Frankrijk terug om te sterven. Zijn ziekelijk ge stel, zijn neurasthenie, zijn moreele angsten, zijn teleurstellingen in de liefde, zijn Impopulariteit bij de groo te menigte dat alles deed dezen grootsten aller pianocamponisteui on tijdig ten grave dalen. Den 17den October 1S49 bites hij den laatsten adem uit. Aan zijn sterf bed zong gravin Delphlne Potocka op zijn verzoek, de door hem meest geliefde aria, met name „Beatrice di Tenda" van Bellini. Zijn begrafenis werd met groote plechtigheid in de Madeleine ingeze gend. Naar zijn uiterste wilsbeschik king werd Mozart's „Requiem" uit gevoerd, onder leiding van Meyer beer; de soli werden gezangen door de beroemde zangeressen Paulino Viardot en Castellan. Zijn stoffelijk overschot rust ln het kerkhof Perè-Lachaise te Parijs, on der Pooleclxe aarde, tevoren door hem uit Warschau overgebracht Hoevele anderen zijn daarna niet onder de tonen van Chopin's „Mar- che Funèbre" ten grave gebracht... Die doodenmarsch is te Parijs ge componeerd. Een der getuigen dttar- van is nog in leven: het is de ruim tachtigjarige schilder Ziem. die, zoo geen groot, dam toch een hoogst be kwaam en vrij beroemd kunstenaar ia, wiens groote, pittoreske villa hoog op den Montmartiro tot de merk waardigheden van Parijs gerekend wordt. De grijsaard vertelt uitvoerig, hoe Chopin zijn doodenmarsch heeft ge componeerd, naar aanleiding van een scherts met een geraamte in een schildersatelier. Chopin telt in Frankrijk duizenden bewonderaars. In den Jardin du Lu xembourg staat een monument van Chopin een zuil, waarop de buste van den Poolschen kunstenaar; een van de zijden {Ier zuil vertoont de sil houette van bet bovenlijf eener vrouw, dat, vaag, teeder en aethe- risch als het grootste deel van Cho pin's muziek, schijnt op te rijzen naar hoogere sferen. Niet zelden vindt men bloemguirlandes om dóe zuil geslingerd, stille hulde van ver eerders of vereersters, in wie zijn muzikale scheppingen de teerste ge- ter", zei de heer Koolhoven. „Ik zie in den vèrziener de groene lichten van den sneltrein, hij gaat juist over Leiden en zal bij deze vaart in een kwartier hier zijn. U neemt mij niet kwalijk, maar ik heb bezigheden." En weg ging hij, de lucht in, met het kleine apparaat van Vbnckors en Dekker, dat aan al de directeuren van luchtstations werd verstrekt. Er ging namelijk boven in de wolken iets on gewoons om. De trein van Parijs was in botsing gekomen met dien van Berlijn en beide hingen nu stil in de lucht, zoodat de directeur vermoed de, dat er eenig ongemak was ont staan aan de gecomprimeerde Licht motoren. De bestuurder van den Franschen trein stelde.hem genist, zijn machinerie was niet beschadigd, zoodat bii onmiddellijk kon dalen. Daartoe ging hij ook dadelijk over, het gevaarte van tien aan elkaar ge koppelde, lange wagens, die te oor- deelen naar de hoofden yoor de hel verlichte portieren propvol wezen moesten, zonk bijna loodrecht naar zijn plaats op het terrein. Met den Berlljnscheu trein waB het evenwel minder Tied gesteld de stuur-in- rlchting was gedeeltelijk afgebroken, zoodat dalen gevaarlijk was. De di recteur handelde oogenblikkelijk, gaf een lichtsignaal naar omlaag en kreeg dadelijk antwoord. „Blijf rus tig hier", gelastte hij den treinbe stuurder, „binnen twee minuten is de rcddingsvloot boven, ik ga weer aan mijn bezigheden." En snel naar beno den schietende landde hij precies op de plaats, waar de onderdirecteur be zig v/jis, de twaalf kleine luchtsche pen naar boven te zenden, die ln ge val vap nood de passagier» uit een voelens en stemmingen hebben wak ker geroeipen. Verleden jaar vond er een heftiger huldebewijs plaats. Een Poolsche schilder, dien ik persoonlijk kende, joeg er zich een kogel door het hoofd. Een van Chopin's vrienden zei eens, dat hij, Chopin, nog Poolscher was dan Polen. Was bovenbedoelde schilder nog weemoediger dan Chopin en had hij nog moer moreele angsten? Ik weet het niet Ik weet alleen, dat zijn makkers, schoon even onbemiddeld als hij, bij zijn begrafenis Chopin's treurmarsch hebben doen uitvoeren... OTTO KNAAP. 't JAAR 1910. IV. MERKWAARDIGE GEBEURTENIS SEN IN DE OMSTREKEN. BLOEMENDAAL. 25 Februari. Bloemententoon stelling te Overveen. 4 Maart. Brand bij C. Warnier- dam te Mariabosoh, onder Vogelen zang. 12 Maart, Weer Zondag-wedren nen op „Woestduin". 30 Augustus. Mr. P. Tideman wordt te zijnen huize mishandeld. 19 September. Frits Koolhoven doet zijn eerste vlucht te Reims. SPAARNDAM. 30 Juli. Bloedige vechtpartijen tusschen Spaarndammers en Belgi sche landarbeiders. 5 November. Moord op den heer Melchior en zijn zuster. ZANDVOORT. 10 Januari. Hevige brand. 25 Aug. Twee Amsterdamsclie vrouwen bij het baden verdronken. 23 Oct. Een ballon in zee gevallen. De inzittenden worden gered. HAARLEMMERMEER. 28 Januari. Mr. Crommelin neemt afscheid als kantonrechter. 24 Mei. Plechtige herdenking van de 50-jarige stichting der R. K. kerk van den H. Johannes den Dooper. VELSEN. 4 Februari. Hevige brand te Sant poort. 22 Februari. Bij do Haaks ver gaat. een IJmuider trawler. 3 Maart. Brand bij C. Smit te Vel sen. 1 Mei. Burgemeester J. C. A. Weert» treedt af en wordt den 8sten Juni vervangen door Mr. Ver Loren trein moesten gaan halen. Verschil lende reizigers hadden evenwel de komst van de reddingsbrigade niet af gewacht zij hadden den zijwand van hun luchtschip naar buiten ge draaid en zweefden een voor een, met het valscherm, dat door de maat schappij uan eiken reiziger verstrekt werd, rustig naar beneden. „Waar dient die overmatige haast voer?" bromde directeur Koolhoven geër gerd, „ze komen maar ln botsing met. de 8diepen van mijn reddingsbriga de en klagen dan steen en been over kneuzingen, alsof lk het helpen kon I" Maar hij klaarde weer op, toen een vroolijke stem hem goeienavond zei. 't Was de heer Havelaar, vroeger di recteur van de gemeentelijke duin waterleiding, die evenwel al sinds 1935 gesloten was, omdat de heer Ha- velaar het middel had gevonden, om brak- en zelfs zeewater drinkbaar te maken, 20odat uit Zandvoort een nieuwe distrlbuüeleiding was aange legd, die heel de streek van het beste drinkwater voorzag. De ouderwet- sche en omslachtige waterwinning uit de duinen was dan ook geheel op gegeven. De heer Havelaar, 'die zich met zijn nieuwe vinding grooten naam had verworven, gaf in weerwil van zijn hoogen leeftijd, den indruk van een man te zijn, die een goede gezondheid genoot.. Hij was een van de eersten geweest, die zich onderworpen had aan do inenting met paratout, een nieuwe ontdekking van een Jon gen Nederlandschen dokter, Van der Hagen. Het was hem gelukt een se rum te bereiden, dat niet als de vroe gere beschermde y<?or de gevolgen van Themaat, burgemeester van Baflo. 4 Mei. Inbraak in de R. K. kerk te Driebuis. 1 22 Juni. Installatie van Mr. Ver Loren van Themaat als burgemees ter. 14 Juli. Onthulling van het graftec- ken op het graf van Dr. Eliza Lauril- lard. 14 Augustus- Het hotel-restaurant „De Prins" afgebrand. 21 Augustus. Er branden vier huizen af. BEVERWIJK. 6 Februari. Brand te Beverwijk. 12 Maart. - Hevige brand bij den heer Steijn in de Breestraat te Bever wijk. OVERLEDENEN. HAARLEMMERMEER. 16 April. J. W. Lantzendorffer, oud burgemeester. VELSEN. 7 Augustus Wethouder L. Uiten- daal. BLOEMENDAAL. 13 Dec. J. W. Eldering, oud-wet houder. 17 December. J. H. A. A. Kalff. Esperanto. ALGEMEEN MAANDELIJKSCH WERELDOVERZICHT. B o h e m e n. Het tweede congres der Bohoemsche Esperantisten had 2425 September onder groote be langstelling te Praag plaat». 14 da gen achtereen hadden o.m. de Praag - 8che trams reclamebiijetten gedra gen. 26 Boheemse lie Esp. clubs waren vertegenwoordigd; eveneens waren aanwezig afgevaardigden uit Enge land. Duitschland, Polen, Bulgarije en Duitsch-Oostenrijk, welke allen zich uitsluitend door Esperanto met elkander onderhielden. Verschillende redevoeringen in het Tsjechisch en Esperanto werden ge houden, afgewisseld door uitstapjes en feestjes. Het volgend jaar zal in Praag de 2e. Alg. Oostenrijksche Esperantis- tenconfcrentie plaats hebben. B u 1 g a r ij e. Te Dupniiza nam de gemeenteraad eenstemmig het voor stel aan Esperanto op het leerpro gramma van hot jongens gymnasium te plaatsen. Duitschland. Een Esp. cur sus voor dames werd ln Bad-Reidheu- hall geopend. In Dessau en Wilmers- van hondsdolheid, of van dlphtheri- tls of van roodvonk alleen, maar dat gebleken was een specifiek verweer middel te zijn tegen verschillende ziekten en aandoeningen, waaraan de mensch anders blootstond. Indi rect werd daarmee ook het verval door ouderdom tegengehouden, zoo dat tal van wat vroeger genoemd werden hoogbejaarde menschen in Haarlem en heel Nederland in flinke gezondheid leefden. Frits Koolhoven met zijn 63 jaar werd dan ook door deze menschen voor een volwassen man, maar meer ook niet, aangezien. „Gaat u op reis vroeg hij, daar de heer Have laar een taschje in de hand droeg. „Ja", antwoordde deze, „ik moet eveai naar Amerika voor mijn zeewa ter-sterilisatie. Is de wereldtrein al voor „Daar komt hij juist", antwoordde Koolhoven en wees naar een bliksem snel uit het noorden komenden lucht trein, die een oogenblik later begon te dalen .Dit wonder van weelde was nog maar twee -jaar in dienst. Behal ve de gewone dag- en slaapwagens wo» er ook een badwagen, ©en biblio theek- en een correspondentiewagen, in welken laatste ook de inrichting voor draadlooze telegrafie was aan gebracht, benevens een paar telefo nen zonder draad, waaraan toestel len waren bevestigd om dengene met wien men sprak, ook te zien en een ander apparaat, waarmee de telefoni sche boodschap tegelijk mondeling en schriftelijk werd overgebracht, waar van vooral kooplui en fabrikanten veel gebruik maakten om abuizen te voorkomen. Do reis over den Oceaan was in dorf werd een speciale cursus voos onderwijzers geopend; ib Charlotlen- burg voor diaconessen en schoolkin deren; in Göttingen en München voor de vrije studenten; in Maagdenburg zijn reeds 9 cursussen; in Worms ne men de leerlingen der H. B. S. deel cian een Esp. cursus. Verder zijn cursussen geopend te Charlottenburg, Augsburg (2), Han nover, Potsdam, Kassei, Rostock, München, Stettin. Een arbeiders Esp. g^oep werd te Wiesbaden gesticht F r a n k r ij k. In verschillende ste den werden nieuwe groepen gesticht. In Parennes is verschenen ..Fervoja Esperantisto" orgaan van de Int Ver. van Esp. Spoorwegbeambten. Catalonië. Op het 30—31 Octo ber in Barcelona gehouden Spaansch Arbeiderscongres werd een rapport ten gunste van het Esperanto voor de internationale arbeidersbeweging voorgelezen door de groep Libero'5. Negentien Esp. groepen uit Barcelo na vierden het le herdenkingsfeest van het aldaar plaats gehad hebbend 5e Int. Esp. congres. Rusland. Het Esperanto vindt in diit land nog steeds bijval en groei, ondanks de bureaucratische' moeilijkheden, die de oprichiing van cursussen of vereenigingen telkenma le ondervindt. In Moskou voorai groeit de beweging sterk. De nieuw? burgerschool nam Esj?eranto in haax programma op. De pers is zeer gun stig gestemd. Do studentongroep „Esperanto" te Moskou, hield 29 Oct. haar jaarverga dering, waar de bekende filoloog Prof. Brandt een sympathieke rede over Esperanto hield. De Universiteitsgroep van Esp. studenten te Petersburg telde begin 1910 reeds 100 leden; de student P. leidt een specialen cursus voor Po tersburgsche arbeiders. DE UNIVERSALA ESPERANTO ASOCIO. Dat deze vereen iging, wier doel be staat in bet vergemakkelijken dei betrekkingen tusschen de verschil lende naties en het tot stand brengen van een hechten band onder haar lo den, geen onnoodig bestaan voort sleept, mogen wij afleiden uit de sta tistiek over 1909. Zij verleende, niettegenstaande dit pas haar 2e levensjaar was, reeds door middel harer handelsconsuls 1753 maal diensten op handelsgebied; dezen trein zoo veilig mogelijk, omdat hij, wanneer de gewone motoren de fect raakten, nog gedreven kon wor den door reserve-machines en wan neer ook deze den dienst weiger den, de heele trein als een schip ge- ruimen tijd op het water kon drij ven, totdat de per telegraaf en tele foon ontboden hulp zop zijn aange komen. Drie minuten later had de heer Ha velaar zijn Amerikaansch uitstapje begonnen. De heer Koolhoven keek naar de groote klok, waarmee ten ge makke der luchtvaart de tijd in cijfers van 20 meter lengte werd aangege ven. Het was zijn tijd om heen te gaan. Met zijn klein vliegapparaat besteeg hij even het platte dak van het luchtstation en gaf in westelijke richting een lichtsein van bepaald af gesproken teekens, waarmee de men schen, door een uitvinding van de Fransche geleerde, Madame Curie, met elkaar uit de verte gesprekken konden voeren. Een oogenblik wachtte hij, toet flikkerde er in 't Westen een lichtsig naai omhoog, waarin hij het ant woord las. „Ik word verwacht, ik ben eigenlijk al te laatja, ja, maar de dienst heeft zijn eischen op een dag al» vandaag." Nog even daalde hij naar het lan dingsterrein, drukte den onderdirec teur de hand en wenschte hem een aangenaam einde van 't jaar. Toen steeg hij pijlsnel op en vloog in den donkeren nacht naai- zijn woning in do Bloemendaalsche duinen. FIDELIO.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1910 | | pagina 11