NIEUWS= en ADVERTENTIEBLAD. V8ETBALVERSLAGEN. 28e Jaargang. No. 8467 Verschijnt dagelijks, behatve op Zon- en Feestdagen. zaterdag 28 januari i9ii a HAARLEM'S D ABONNEMENTEN AD VERTENTIËN: PER drie MAANDEN: ^an regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement Voor Haarlem i v.' Haarlem van 1—5 regels ƒ1.—elke regel meer ƒ0.20. Reclames 30 Cent per regel. Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kotn der B'j Abonnement aanzienlijk rabat gemeente) J-30 sAV Advertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing: Franco per post door Nederland„1.65 (WAF J3& ffc 50 Cts. voor 3 plaatsingen a contant. Afzonderlijke nummers 0.02 H Tf SSiP^J fts-feifetsfl*=aM v* n - Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem t 0.37H Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 53. de omstreken en franco per post „0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724. Uitgave der Vennootschap Lourens Cosfer. Directeur J. C. PEEREBOOM. Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA Warmoesstraat 76—78, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. DIT NUMMER BESTAAT UIT ZESTIEN BLADZIJDEN. EERSTE BLAD. Aan onzo Sport-medewer- kers verzoeken wij dringend, de verstagen van op Zondag ochtend ot Zondagmiddag ge houden wedstrijden, DBEN. ZELFDEN avond nog te be zorgen in de brievenbus van ons bureau GrtOOTc HOUT STRAAT 53, volgens over- eenkomst. AGENDA ZONDAG 29 JANUARI. Schouwburg: Opvoering van do Operette „Prinses Witje", 2 uur. Schouwburg: „De big vah het 168- ete8 uur. Soc. Vereeniging Matinée Haart. Muziekkorps, 3 uur. De Kroon: Bioscoopvoorstellingen, 2 en 8 uur. Soc. Vereeniging: Vleugels' Specia- liteitengezelschap, 8 uur. KI. Voreoniging: Concert, 8 uur. Overvoen: BloemboUeiitentoonst-el- llng, 10—5 uur. MAANDAG 30 JANUARI. De Kroon: Alg. Verg. Vacanticko- Kl. Vereeniging: Concert, 8 uur. lonies, 8 1/2 uur. Bouwmesstsr's gouden itunsienaarsfeest. In alle groeiende steden is bij de i de neiging merkbaar, om bij voorkeur te gaan wonen aan de randen der stad. Haarlem plaatste zijn „Kleverpark" en zijn ,,Boseh-eu- Vaart" de weilanden in Den Haag groef „Duinoord" in het zand; Rotter dam blokte de huizen reeksen van ,,'t Noorden" op het polderland uit, en Amsterdam schoot do massale huizen complexen als een rusachügen stee- nen kogel ver in de Watergraafs meer. Werd het menschdom. in de eeuwen, toen de steden ontstónden, als het ware, aangegrepen door een middel punt-zoekende kracht, wijl het zijn woningen rondom dc burchten der edelen bouwen ging, thans schijnen de stedelingen onderhevig te zijn aan een tegengestelde kracht een mid- delpuntvllèdende-kracht zou 'k haar willen noemen, wanneer 'k niet bang was, dat alle natuurkunde-leeraren mij op de vingers zouden tikken met 'n afkeurend die middelpunt-vlieding bestaat niet. "t Is traagheid, inertie, leidelijkheid, volhardingsvermogen, wat je maar wilt. maar kom als-je- blieft niet meer aan met die middel puntvliedende ketterij. Hoo dit zij, een trek-naar-den-rand- beweging valt niet te ontkennen. Als we oio kracht gaan ontbinden, vinden wij als componenten meer licht en lucht in de buitenwijken, meer gerief in de nieuworwetsche woningen en, als de stadswijken tot over de grens weggeschoven zijn wat ook in Am sterdam gebéurde mindering van belasting. Zoo snel heeft soms die uittocht der midden-stads-bowonera plaats, dat de 1 pon is geweest, dat hij aan 't Nederl. kunnen laten voorkomen als zij de stad in willen. Ik schreef do Inleiding echter alleen ter wille van dat bakje. Dit was nl. de oorzaak, dat m'n Interview bijna mislukte. „Want het rijtuig zou om acht uur voorkomen en mijnheer moest zich gaan kleedenkreeg ten antwoord. Tot mijn excuus moet 'k vertellen, dat ik niet eigener beweging op ongezetten tijd van zeven uur in den avond in de Paul Krugerstraat aan belde. 'n Telefoontje van had mij omstreeks dien tijd beschei den. Evenwel daar bleek de heer Bouwmeester onkundig van. Toen 'k daar met het dienst meisje aan 't onderhandelen was, zag 'k den grooten man, in een costuum, waarin ik hem nog nooit op de plan ken had gezien. De heer Bouwmeester had 't zich blijkbaar de uren te voren gemakke lijk gemaakt. Want ik zag liem door de glazen deur in een blauw over hemd u weet welblauw met te streepjes waarop de grijslintige bretels een sober sierraad vormden. Laat 'k er aan toevoegen, dat 'u afwe zig boordje z'11 ldeeding on-voltooide. II n'y a point de héros pour les va lets de chambre, mompelde 'k Mada me Cornuel na, toen 'k de lichamelijk- kleine figuur zoo voor mij zag. Gelukkig, grootheid schuilt niet in de kleeding. (Laat af. gij lezer, van de woordspeling, die zich bij u dringt Ik ben er in 't minst niet bevreesd voor, dat de hoer Bouwmeester er mij boos om zal aanzien, dat ik deze inti miteiten van zijn after-dinner-toilet vermeld hij is or te joviaal voor. Dat bewees ook z'n ontvangst. „Ja, een praatje..., zeker..., graag..., maar 'k sta net klaar om'naar boven te gaan, om mij te kleeden. Als u mij exciiseeren wil, dat 'k u zoo ontvang en een onnavolgbuar toon eel gebaar wees met één hnndbeweeg dc onvol tooide kleeding aan, kom u dan maar binnen", klonk de zwaar-ge- timbreerde slem al uit den salon, waar hij een vlammetje in de glazen licht-kooi van het gnsornament liet op-ploffen. En dadelijk zaten we te genover elkaar in den blauwen salon, waarvan 'k niet bepaald-merkwaar digs kan vertellen. De groote tooneelspeler zat te luis teren naar de nadere ontvouwing van het doel mijner komst. &ijn lin kerbeen had hij als het ware wegge zet de kamer in en zijn rechter bleef gebogen, zoodat zijn houding mij den ken deed aan een soort zittenden uit- valsstand, als dat „stand" niet met 't „zittenden" in lijnrechte tegen spraak was. Zijn rechterhand hield een lange sigaar met den grijzigen aschkegel op 't al-verder weggloeien- do vuur-bandje tusschen de lippen en zijn linker met een vreemden zwar ten armband om den pols en zwaar- gouden ringen, waaruit vloeiende- wijn-roodo en zacht smaragd-groeni ge steenen de tintelige lichtflltsjes te rugketsten, lag op de tafel. Het korte, ferme hoofd niet. de In-dringen de vas te grijze oogen en den typisch-Bouw- meesterige lok op 't voorhoofd, stond met zijn in-tropischen-zonnebrand bruin-geblakerde expressieve trekken, sterk op den romp gedrongen. Ik zei het hem. dat ik niet gekomen was, om een breedvoerig interview, want dat hebben honderd collega's vóór mij al gedaan en wie van Bouw meesters leven iets sveten wil, vindt in elke enrvclopuedie genoeg biografi sche ge fwena dat hij op 5 September 1842 te Middelharnis geboren Is en dus vu ton G8 jaar is, dat hij na ln on dergeschikte rollen te zijn opgetreden, hij Bpvs en Judels op 19 December 1861 debuteerde als Fridolln In „De gang naar de Ijzersmelterij", dat hij erschillende tooneelgezelschap- toestanden zich niet gauw genoeg wijzigen kunnen, om bij den nieuwen stand van zaken aan te passen. In Amsterdam bijv. zijn de stads wijken het tramnet ontgroeid, mee hierdoor, dat 'n stad zich precies aan haar grenzen moet houden en zich met haar bevolking daarbuiten niet mag bemoeien. Wie dan ook in de „Meer" zoo noemt een Amsterdam mer tegenwoordig do stadswijk inde Watergraafsmeer moet zijn, moet van 't eindpunt van lijn 9 nog een flinke wandeling maken. Bij Bouwmeester. In dit niet-makkolijk-bereikbare oord woont, sedert zijn terugkomst uit lijdié, Louis Bouwmeester, die 'k gisteravond eens ben gaan opzoeken, om wat kopy uit hem te slaan, nu hij op 3 Februari hier ter stede zijn gou den jubileum als tooneel speler komt - - - - vieren. Ik heb op de afgelegenheid bttdden- »En 't zal voor u toch wel van 't Amsterdamsche forensen-kwar- 8oen verrassing zijn I" tier niet den nadruk gelegd, om „Neörland's eersten tooneelspeler" door de lezers te doen beklagen. Dit laatste hoeft in geenen deele Want Bouwmeester behoort tot de fortuin lijke stervelingen, die een „bakje" Tooneel verbondon was.... Ja, het „Nederlandse!»" 1 't Nederlnndsch Tooneel". „Ook over uw verhouding tot het „NedaHandsch Tooneel" zal 'k u niets vragen", stelde ik den heer Bouw meester gerust. Z'n rechterhand ging afwerend de hoogte in met oen Neen-alsjeblieft- niet-gebaar. Eu hij zei er met z'n diep ste stem bij „Neen, met dat „Neêr- landsch", dat is treurig I" Maar, of hij al gehoord had, dat men te Haarlem groote plannen had „Neen, dat heb 'k nog niet gehoord. Zoo, zoo... willen zij mij in Haarlem ook huldigen I" 'k Zeide dat 'k niet uit do school klapte door hem dat te zoggen, want dat wij 't Vrijdagavond in de courant Wat hem 't meest ln de hu diglngen treft „Och neen, met die verrassingen, hoe gaat dat, hé Maar 'k vind het toch waarachtig wel aardig. Ook hier in Amsterdam. Vooral die ovatie van 't volk buiten, dat deed me goed. Die menschen. die daar verdorie van half negen tot half één op me hadden staan te wachten, dat was vreeselijk aardig, dat was zoo geheel spontaan, zoo hartelijk. Dat dee' me goed. 't Deo' me denken aan 'n voorval toen 'k naar lndie ging. De „Koningin Regentes" had van IJmuiden koers gezet naar Southampton. Daar onder onze kust lag een visschersboot. 'k Was bij den kapitein op de brug en daar staat in eens een oude visscher op en zwaait met z'n zuidwester hoog op en roept „Dag Bouwmeester; God zegen je; 't ga je wel, hoor 1" Zie je, dat deed me nou 200 echt goed, daar van zoo'n eenvoudigen kerel. Zoo'n eigenaardig, maai' toch weemoedig gevoel heb 'k ook eens gehad in 't Suezkanaal. Daar zijn ze aan 't verbreeden en dat doen voor 't grootste deel werklui van een Dordtsche firma. Nu, je vaart daar heel langzaam In stil water. Br waren veel Hollanders bezig. Nou zag 'k die kerels wel, en dat ze keken en keken, maar 'k had er geen erg in, dat 't voor mij was. Toen ineens schreeuwden ze uit alle macht„Le ve Louis Bouwmeester I" Zie je, dat lijk geen tijd voor die dingen", waag de "k daartegen ln te brengen. „Ja, geen tijd en ook geen lust. Ik hou' er niet van. Want als je later dood bent, dan gaan familieleden er in wijzigen en leggen roso-verfjes, waar het zwart gekleurd had moeten zijn", zei Bouwmeester met iets van mismoedigheid in z'n stem. „Neen", zei hij 'k geloof meer tot zichzelf, dan tot mij „dat doen we niet." En 't nog eens herhalend „Dat doen we niet 1" Als om over wat anders te praten, bracht Bouwmeester 't gesprek op de kunst„Ik heb altijd zoo moeten la chen, om dat geschetter over kunst, dot je zooveel moet studeeren en die dingen meer. 'k Heb van mijn leven nog nooit één minuut gestudeerd. Zeg dan ook altijd tot de jongeren ..Kinderen, 't Is geen kunst, 't is een gaaf. En heb je die, wees er dan blij om en wees er een beetje zuinig mee 1" Maar al dat gepraat over ern stig nadenken over Je rol en dat ac- teeren binnenskamers voor den spie-' gel, daar heb 'k altijd om gelachen. vond 'k verduiveld aardig." En de glinsteringen in z'n oogen-grijs bewe zen. dat hij nu géén komedie speelde. Heeft u nog bijzondere herinnerin gen aan Haarlem informeerde 'k er eens tusscnen door. S p on t a a n-H aarlem ln 19 01. „Mijn aangenaamste herinnering aan Haarlem", vertelde Bouwmees ter, „was die huidigiug bij mijn veer tig-jarig jubilé. Die was eenig, die was uniek, die was onvergetelijk. Ja, die ovatie van het volk zal 'k nooit van mijn leven vergelen. Toen heb ben ze in Haarlem gedaan, wat ze nu tien jaren later iu Amsterdam heb ben nagedaan. Ja, ja, <le Haarlem mers hegben dat aan de Amsterdam mers geleerd. „En heeft u er nog andere merk waardige dingen beleefd „Neen, bijzondere dingen herinner ik mij niet meer. Maar ik heb ook", zei Louis met 'n spotziek lachje in de kele, snorlooze lippen, „in tegen stelling mot veel andere acteurs, geen dagboek bijgehouden I" ,'t Wag misschien toch wel interes sant geweest, ma er u had waarschljn- Neen. natuur moet het zijn, natuur getrouw moet Je ln het kunstvak blij- Ên vraag je nou, wat ik het mooi ste vind, dan zeg 'k de dramatische school Dat is 't ware. Ja, niet waar, hoeveel verschillende karakters moet je niet uitbeelden. Er is geen gemoeds toestand van het menschel ijk wezen te bedenken, of ik heb dien in die vijf tig jaren uitgebeeld. Ja, dat is juist 't mooie Wat ik ln Haarlem poef? „De wel doeners der Menschheid" van Philip- pL Ja, je hebt zooveel kous. Eerst was ik van plan met „Hoog Spel" van Van Riemsdijk te komen. Maar dat is zoo sterk bezet. En ik ruoel er eeu tournee van 30 dagen door het heele land mee maken. Daarvoor is l»et te I sterk bezet I" „Nu hoor ik", ging Bouwmeester voort, „dat Jonker Van Riemsdijk j stilletjes bezig is om mij te verrassou. Hij moet nu, naar ik hoor, aan een tooneelstuk voor mij bezig zijn. Tot- 1 nu heeft hij altijd de hoofdrol ge- schreven voor een vrouw, maar nou j gaat-ie, geloof 'k, van batterij veran- j deren en nou schrijft-ie wat voor mij. j Daar beu 'k wel verlangend naar. Want zijn stukken doen 't 'in toch maar. „Mea Culna". dat is eeu coed stuk, dat vind ik zijn mooiste stuk. Ik had er een kleine rol in, u weet nog wel, toen met 't „Haarlernscli Tooneel", die rol van den Baron. Die was klein, maar ik heb haar met voorliefde gespeeld. En als Van Riejnsdijk het er op gezet heeft, dan wordt het wel iets goeds." Wat h ij doen gaat „En wat denkt u in de toekomst te doen Denkt u over Indié „Och", antwoordde de heer Bouw meester, met een gebaar van wat moet ik er van zeggen. „Dat hangt nog alles zoo in de lucht. Nu speel ik in het Bioscoop-theater tot den lsteu. Dan ga ik naar den HoLlandschen Schouwburg en maak dan een tour- née van 60 dagen door het geheele land." „Zestig dagen heen-en-weer-lrek- ken vroeg ik met bewondering voor zulk een krachügen man vftn bij de zeventig. „Vermoeienis Och ja, we trekken naar Antwerpen, Brussel, Mechelen en de provincie in. En het is bijua zoo goed ais vast, dat 'k van den zo mer naar Londen ga Waar ik speel Waar Sarah Ber nard en Ré jane gespeeld hebben, in Music llalL Daar speel ik „De Greep" en het laatste bedrijf van den „Koopman". Alleen liet laatste be drijf want ik mag niet langer dan 20 minuten spelen. Dat zit zoo. zei de acteur, toen ik hem verwonderd aankeek over zulk een tijdsbeperking, aan een artist opgelegd. In Music Hall komen de builcnlandsche ster ren. Laat men die nu geheele stukken opvoeren, dan is de concurrentie voor de Engelsche gezelschappen te groot. Nu speleu we een fragment, dat is dus geen tooneelstuk, maar net zoo iets als zang." Ik meende, dat Bouwmeester „De Greep" wol heel snel moest spelen, om die in 20 minuten af te krijgen. Maar dat bleek niet zoo. „Al die stukken van De Grandguig- nol dureu maar n 20 minuten, net als „De Blinde", dien ik nu in het Bioscoop-theater speel zei de lieer Bouwmeester. „Doch al duurt „De Greep" maar twiulig minuten, ik word er moe van, maar mijn ver moeidheid duurt nooit langer dan vijf minuten. Als er ooit van inspanning sprake is. dan is het bij „De Greep". Ik ben er altijd veel moeier van, dan van den heelen „Koopman". Wat daar in 3 uur geconcentreerd is, moet ik in „De Groep". In 5 minuten doen. Je bent er geen oogenblik Je-zelf ln, niet één oogenblik heb je om te pau- seeren. Dat is dus voor Londen. En op Lon den zal Amerika wel volgen, tenmin ste mijn impressario, die mij voor Londen heeft, wil ook naar Amerika. Daar speel ik den „Koopman" in z'n geheel, waarschijnlijk met een Engcl- schen of Duitschen troep, dat kan mij niet schelen. In Amerika zijn er zooveel van den oud-HolIandschen stam. Die zullen misschien wel eens naar mij komen kijken." „is u over Nederland nogal tevre den, ua uw terugkomst „ik ben best tevreden, ja, ja, best. Hier. m'n jubilé iu Amsterdam, dat was vreeselijk mooi, en ook iu het Bioscoop-theater, heel goed. in lndie hebben zij mij eveneens heel. heel goed onlvuugen. In Bata via, dal wiis groot, dat was mooi, en in Bandoeng Ook. Iu Batavia is ge beurd, wat daar zelden gebeurt. Toen ik weg ging, rees het heele publiek op. Oude Batavianen hebben mij ge zegd „Dèt hebben we nog nooit ge zien, hier in Batavia". „Nou is 't kwaad in Indië met die koléra", de menschcu gaan niet naar deu schouwburg. Maar ik zeg altijd maar „Geen moed verloren 1" "Ve hadden nu een half uurtje zit ten praten, maar de heer Bouwmees ter had al veel verteld. Ik mocht hem geen slachtoffer laten worden van zijn welwillendheid. Immers, straks zóu het onvermurwbare „bakje" ko men, om den acteur naar het Bios coop-theater te rijden, waar hij te half lü moest optreden. Bovendien had de verteller al met een huivering gezegd ,,'t ls maar een koud landje. Hol land, 't bevalt mij hier niet, want je raakt zoo aan warmte gewend, en sinds Genua is 't al zoo als nu I" Daarom wilde lk afscheid gaan nemen, maar deed vooraf de stereo type vraag, om z'n portret voor de krant Met 'n kwasi-waohopig ge baar naar een groot portret, salon- formaat, aan den muur „Dat heb 'k alleen nog maar over. Ze hebben mij geplunderd", voeg de hij er lachend aan toe. Maar de heer Bouwmeester kon mij toch helpen. W ant Lex Post, in kunstbroeder, had or nog een en L.èx Post woonde vlak Bij ln de Paarden- kraal9truat, ook uJ aan het uiterste raudje van Amsterdam. Of ik dan maar even in de huiskamer wilde ko men, daar zat 'k makkelijker. Terwijl lk het Saksisch porcelain aan den wand en een thee-servies van dezelfde fiiue steensoort or> bat fraai bewerkte eiken buffet bekeek, en bij me zelf de opmerking maakte, dat het hekje om de kachel en de kin derstoel in den hoek wezen op kleine kleuters ln den huize-Bouwmeester, schreef mijn welwillende gastheer, in het vriendelijk-gele lamplicht aan ziin groot bureau in de serre het ver zoek om het portret op een visite kaartje. Dat de heer Post hes corner feilsel afstond, bewijst de afbeelding op deze pagina. Om het handschrift van den groe ten tooneelkunstenaar onder de oogen onzer lezers te brengen, heeft onze teekenaar de opdracht, aan de omme zijde van 't portret, onder de teeke- ning overgenomen. In de vestibule wees de heer Bouw meester mij een kolossale wajang-pop, zoo'n grillig, leikleurig met veel goud en rood opgelegd, houten beeld. „Dat heb ik van de inlanders ca deau gekregen". En met gerechten trots vertelde de eenvoudige, groote man. dat de in landers hem ter eere een wajang vertooning hadden gegeven. Dat deden inlanders, wat zullen de Haarlemmers Vrijdag doen JAC. C. M. Jr. Stadsnieuws BOUW'MEESTER-JUBILé. Tegen Maaudag zijn vertegenwoor digers van muziek-, zang- en tooneel- vereenigingen bijeengeroepen tot een vrgadering, om nadere bijzonderhe den vast te stellen voor de aan Bouw meester te brengen hulde Het plan is, de betoog mg ln en bui ten den Schouwburg zoo te regelen, dal zij die de voorstelling hebben bij gewoond, na de huldiging op het too neel buiten komende, daar gelegen heid zullen hebben om de hulde mee te maken, die Bouwmeester te beurt valt, zoodra hij op het balcon ver schijnt, BESLAG OPGEHEVEN. Het door Jhr. Mr. van Styrum ge legd beslag ln zake de ultkeerlug in het faillissement Schmier, Ls opgehe ven. Goed afgeloopen. Gistermiddag omstreeks 2 uur had de draaier J. M. uit draaierij II van de Centr. W erkplaats het ongeluk met zijn kiel door de machine gegre pen te worden. De man werd over de bank geslingerd, zijn kleederen wer den in flarden gescheurd en zeer ze ker zou hij door de machine vermor zeld zijn, had niet de werkman J. D. de behendigheid gehad de machine tot stilstand te brengen. Toch was de man zoo door den schrik overmees terd, dat hij niet met zijn werkzaam heden door kon gaan. Jubilé. Gisterenavond op de repetitie der Typo- en Lithografische zangvereni ging „Kunst na Arbeid'' werd het feit herdacht, dat de heer M. Kwantes voor 12 1/2 jaar werd benoemd tot secretaris der vereeniging. Na eerst door den voorzitter te zijn toegesproken, werd het woord geno men door-een der werkende leden, die den Jubilaris namens do leden een fraai inktstel aanbood en den wensch uitsprak, dat de heer K. nog Jaren lang in het belang van K. N. A. zou blijven medewerken. Dr. DE HARTOG EN DE GERE FORMEERDEN. W'ij vonden gister in de „N. R. Ct."- een bericht, dut een aantal ortho doxen zich uiet vereenigeu kunnen met hetgeen Dr. De Harlog in zijn re de over „Orthodox en Modern" heeft gezegd. Zij zouden daarom Dr. De Hartog hebben uitgenoodigd, om een debat aan te gaan met eeu der lei ders der Amsteiviaiusclie Gereformeer len, maar Dr. De H. zou dut gewei gerd hebben, meldde dit bericht. W'ij hebben Dr. De Hartog naar de al of niet juistheid van dit bericht ge vraagd. W'ii ontvingen van hem de mede- deeling, dat hem niet du-.delijk is, hoe zulk een bericht kan zijn ontstaan, aangezien hij geen officieole uitnoo- diging van of namens een der lei ders der Gereformeerden lieeft ont vangen, terwijl hij ln zulk een geval zeer zeker bereid zou zijn om van gedachten te wisselen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1911 | | pagina 1