NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
28« Jaargang. No. 84T3
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
ZATERDAG 4 FEBRUARI 1911 A
HAARLEM'S DAGBLAD
ABONNEMENTEN ADVERTENTIËN:
per dr,b maanden» Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
Voor Haarlem J ,aj Haarlem van 1—5 regels 1.elke regel meer ƒ0.20. Reclames 30 Cent per regel.
Voor de dorpen In den omtrek waar een Agent gevestigd Is (kom der Biï Abonnement aanzienlijk rabat.
gemeente) i W Advertenttgn van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels. 25 Cts. per plaatsing:
Franco per post door Nederland 1-65 MT 50 Cts. voor 3 plaatsingen contant. a'
Alzonderlijke nummers0.02H T PTV
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.37V4 Kfidactie en Administratie: Groote Houtstraat 53.
de omstreken en franco per post 0.45 IntercommunaalTelefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Uitgave der Vennootschap Loorens Costfer. Directeur J. C. PEEREBOOM. Ocö Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 6. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentifin en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem In dit blad is uitsluitend gemadhtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BI.AD.
AGENDA
ZONDAG 5 FEBRUARL
Soc. Vereeniging: Matinée Haart.
Muziekkorps, 3 uur.
Schouwburg: Het Vroolijk ToonecJ:
^De dame van Maxim'', 8 uur.
De Kroon: Ned. Operette-Ensemble:
,De kuische Suzanna," 8 uur.
Soc. Vereeniging: Biosooopvoor-
aterling.
KI. Vereeniging: Concert, 8 uur.
MAANDAG 6 FEBRUARI.
Schouwburg: „Nur ein traum", E
nur.
Soc. Vereeniging: Concert „Zang
en Vriendschap", 8 uur.
Gebouw H. J. V.: Lezing door dir.
A. H. de Hartog, 8 uur.
KJ. Vereeniging: Concert, 8 uur.
OM ONS HEEN
No. 1301.
Veertig jaar in de muziek.
Op de smalle Bakenessergracht
woont de heer N. H. Andriessen.
makkelijk zijn huis te vinden, toen
ik hem Donderdagmiddag volgens af
spraak spreken ging. Gastvrij werd
me de gemakkelijke stoel in den hoek
aangewezen. „Mijn vader is nog niet
thuis", vertelde Willem, en knabbel
de op een pastille, of zoo iets, tegen
de verkoudheid. „Ja, de compositie
voor het Utrechtsche studentenfeest
schiet al op, een gedeelte heb ik Wi
genaar voorgespeeld en 't heele werk
moet met April klaar wezen, maar
de Commissie heeft me uitdrukkelijk
gevraagd, er nog niets van te vertel
len, ze zal zelf voor de publiciteit
zorgen."
En toen zijn vader binnenkwam,
ija.ni hij afscheid„neem mij niet
kwalijk, maar ik moet nog wat gaan
etudeeren", en verdween in de
terkauier, waar een oogenblik later
de vleugel parelende klanken hooren
liec
„Wat wou je nu weten", vroeg
heer Andriessen, en zonder op ant
woord te wachten, haalde hij een
photo voor den dag. „Kijk, die heb
ben ze me cadeau gegeven, dat vind
ik heel aardig". Het kiekje stelde
hem zelf voor, aan een klein orgel
gezeten, met als achtergrond een
groot gebouw, verscholen tusschen 't
groen, ,,'t Is van Pórtzgen en dat ge
bouw is Rolduc, waar ik zes jaar ge
weest ben als organiske, zooals
ze daar zeggen. Dat was een goeie
tijd. 'k Ben zelf een Limburger, moet
je weten en het Limburgsche bloed
is heel anders, dan 't Hollandsche.
Toen ik pas op Rolduc was, kwam ik
in een café en dronk een glaasje
bier. „Wie is dat daar vroegen ze
aan de stamtafel. „Dat is den An
driessen. de neue organist van 't
klooster 1" Dadelijk was 't klaar, ik
moest bij ze komen zitten en mee
aanstooten. Er werden rondjes gege
ven, enfin, alles heel anders dan
hier.
Vóór dien tijd was ik ook nog vier
Jaar aan 't seminarie geweest te Nij
megen voor de muziek. Ja, ik moet
Jiog oven vertellen, hoe 't ging met
mijn dienen. Ik lootte raak en moest
er aan gelooven. Geld om een rem-
placant te koopen had ik niet. Maar
Bergansius was er, die was nog in
onze familie, neef Bergansius zeien
wij. Daarheen, probeeren of ik er
niet vrij van komen kon. Maar dat
ging heelemaal niet „Al kwamen
ook alle broers of neven", zei Ber-
gansius, „daar kan ik niets aan j
doen." En toen het er op aankwam,
heb ik niet eens gediend, want de
paters kochten een remplacant voor
me en dat moest ik langzamerhand
inverdienen. Mijn broers waren daar
door vrij, die hadden er eigenlijk ook
wel aan mogen meebetalen, maar
daar is niets van gekomen.
Nu, ik ben dan in Februari 1871,
dat is dus veertig jaar geleden, als
organist gekomen aan de kerk in de
Jansstraat, die toen de Haartemsche
kathedraal nog was. Of dat een druk
ke betrekking is? Soms niet, dan
hoef je alleen maar tweemaal op
Zondag te spelen, maar andere koe
ren is het wel twaalf of veertien maal
in een week. Als ik niet kon, was er
wel iemand, die me verving. Natuur
lijk ben ik van datzelfde oogenblik af
ook muziekles gaan geven, zoodat ik
eigenlijk mijn dubbel jubilé van or
ganist en muziekleeraar herdenk.
De meeste bekendheid heb ik ge
kregen met de oprichting (ik geloof iu
1875) van Crescendo. En op dit
oogenblik ben ik nog directeur van
twee liedertafelsHaarlem's Zang
genot. dat heel aardig werkt in mijn
geest, en Cecüia te Amsterdam, waar
mee ik ook al heel wat op concoursen
heb behaald. Jammer, doodjammer
is het. dat Jan Albert Ban niet is
blijven bestaan...."-
En toen ik een oogenblik wat hul
peloos moet gekeken hebben, als
iemand, die niet dadelijk op de hoog
te is, zei hij er bij „Weet u niet
meerdat was het groote gemengde
koor van Roomsch-Katholieken, dat
bier onder mijn leiding bestaan heeft!
Voor de Leesvereeniging hadden we
De Schepping uitgevoerd en
dat was zoo in den smaak gevallen,
dat. iedereen zei 't moest in mekaar
blijven. Gonnet heeft er een naam
voor gezocht en we zijn vol moed be
gonnen, maar toen de financiën te
kort scholen, was het mis. Het ont
brak aan voldoenden steun, één man
moest alles betalen en die kon dat op
den duur toch ook niet blijven doen.
't Is heel jammer geweest, 't was
een mooi koor.
Werk heb ik anders nog genoeg.
Zoo g .ef ik les aan het pensionaat
du Sacré Coeur te Bennebroek
en al die jaren heb ik les gegeven
aan een massa personen in piano en
zang. Menigeen heeft van mij diri-
geeren geleerd. Aan Willem heb ik
ook les gegeven, zoodat hij zoover
i, dat hij dadelijk op het Conser
vatoire kon komen. Maar die heeft
zelf ook hard gewerkt,"
Daarvan hoorde ik op dat zelfde
oogenblik het bewijs in den klaren
stroom van klanken, die uit de ach
terkamer, door de gesloten tusschen-
deur heen, toch tot ons doordrong en
die waarlijk niet hinderlijk, maar
wel aantrekkelijk was.
Boven klonk zwak de klonk van
een verwijderde piano dat was de
dochter van den heer Andriessen, die
voor zang studeert.
„Op welken dag mijn Jubilé valt?
Ik ontvang op den 12den. U weet,
dat Zanggenot een concert geeft, met
mevrouw Vogel—Vladeracken, Zals-
man en Van Kempen als solisten.
Daar worden mijn Stalboef en
mijn compositie Columbus uitge
voerd. Wil u wel gelooven, dot de
menschen nog beter weten, wat Co
lumbus, don wat een Stalboef Is
Boef, boef, zeggen ze, 't is net of het
dieven gaat, maar 't beteekent
natuurlijk stalknecht, staljongen, zoo-
als je uit Hofdijk's vers toch ook wel
merken kunt Ja, ik dweep met Zuid-
Limburg en met de balladen van
Kennemorland. Waarom de compo
nisten niet méér muziek schrijven op
een verhalenden tekst, begrijp ik
nieL Wat hebben mannen er nou
aan, om te zingen van „de lucht is
blauw en groen het dal 1"
Zoover de heer Andriessen.
Het leven en bestaan van den mu
sicus is in Nederland niet gemakke
lijk. Vooral niet in 't Noorden, waar
de menschen wat koel en terugge
trokken zijn, angstig om zich eens te
geven ik heb me kunnen begrijpen,
dat de heer Andriessen met zooveel
genoegen sprak van zijn tijd In Lim
burg, waar do menschen toeschietelij
ker zijn en gemoedelijker. Toch zou
hem een terugkeer naar de woon
plaats van zijn jeugd allicht niet
meer voldoen. Dat leert de ervaring.
En het moet gezegd hij erkent zelf
met dankbaarheid, wat hij in Hol
land voor goeds gevonden heeftIn
de eerste plaats een trouwe, verstan
dige echtgenoote en dan kinderen,
niet zonder begaving, die vlijtig wer
ken voor de positie, die ze zich willen
veroveren. In hun midden zal hij zijn
veertigjarig juhilé zeker met vreugde
vieren, vergetende wat hem teleur
stelde en dankbaar denkende aan het
vele goeds, dat hem geschonken
werd.
J. C. P.
Stadsnieuws
„DINGEN, DIE NIET IEDEREEN
WEET".
In ons blad van heden wordt het
eerste nummer van de tweede jaar
serie van onze rubriek „Dingen, die
niet iedereen weet" opgenomen. Wan
neer de stof daartoe aanleiding geeft,
zal in de nieuwe reeks de tekst met
een figuurtje of krabbeltje worden
toegelicht. Om onzen lezers nog eens
een overzicht te geven van den aard
dezer rubriek, drukken wij hieron
der de inhoudsopgave af van de In
het eerste jaar verschenen reeks. Van
deze inhoudsopgaaf zullen in den loop
der volgende week afdrukken ver
krijgbaar worden gesteld, voor dege
nen, die nummers in de daarvoor ver
strekte enveloppe hebben bewaard.
Dan wordt tevens een nieuwe enve-
loppo rorkrijjrbaar pcalcld VOOT <30
tweede serie.
De inhoud van de rubriek luld.de in
1910 als volgt
I. Wat Is electriciteit
II. Hoe ontstaat de z.g. kolendamp
verstikking
III. Iets uit den kalender.-
IV. Wat zijn bacteriën
V. Wat weten we van de zon
VI. Hoe werkt de telefoon?
VII. Hoe komt een wet tot stand
VIII. Iloe ontstaat het onweer
IX. Wat is suggestie
X. Hoe ontstaan eb en vloed
XI. Hoe werkt een locomotief?
XII. Iets over de Christelijke feest
dagen.
XIII. Hoe ontstaan de winden
XIV. Hoe bepaalt men de plaats op
de verschillende deelen der aarde
XV. Wat is warmte
XVI. Hoe zijn onze hersenen Inge
richt
XVII. Hoe werkt de telegraaf?
XVIII. Wat is kortsluiting?
XIX. Hoe denken wij
XX. Over vliegmachines.
XXI Hoe wordt gas bereid
XXII. Hoe wordt beton gemaakt
XXIII. Waarom geeft men tegen
woordig in de electrische centrale de
voorkeur aan draaistroom
XXIV. Hoe zijn de nieuwe spoorta-
rieven
Serenade.
Naar wij vernemen zal het fanfare
corps „Die Onthoudam-Bazum", he
denavond een serenade brengen aan
don hoer Pieters, Kleine Houtstraat,
ter gelegenheid van diens 25-jarig
huwelijksfeest
WEER EEN GOEDE VANGST VAN
DE RECHERCHE.
Het trekt in den laatsten tijd zeer
do aandacht, dat de Haarlemsche re
cherche zulke uitnemende resultaten
bereikt.
Ouder leiding van den onlangs
aangesteldeln inspecteur van de re
cherche Van der Beek, treedt deze tak
van den politiedienst zeer vlug en
doelmatig op. Uit do berichten der
laatste maanden blijkt dan ook, dat
in een groot getal gevallen de be
drijvers van di els taliën worden inge
rekend en het gestolen® terechtge
bracht.
Onlangs werd bij den rijwielhande
laar Radder aan den Schoterweg een
rijwiel gehuurd, door iemand, die zei-
reiziger te zijn en te Schoten to
wonen. Hij huurde die flets voor een
week.
Het rijwiel werd echter niet terug
gebracht.
Onze rechercheurs togen naar Am
sterdam, waar zij evengoed thuis
zijn, als hier In de stad en vonden
uit, dat de man van de fiets was de
21-jarige anto-stuuxder A. A., wonen
de Oudezijdskapelsteeg te Amster
dam.
Deze bekende het rijwiel gehuurd
te hebben, maar het was hem... ont
stolen, toen hij het even bij de Vel-
ser Pont had laten staan.
De Haarlemsche politie deed met
deze vangst haar Amsterdamsche
coHlega nog een dienst, want de man
wordt te Amsterdam verdacht van
den diefstal van een damesrijwiel.
Daarom is de chauffeur te Amster
dam in verzekerde bewaring geble
ven.
Na
het mannenkoor „Kunst door Oefe
ning"', dir. de heer Carl Phlippeau,
deelnemen aan den zangwedstrijd uit
geschreven door de mannen zangver-
eenigïng „ApaLLo" te Amsterdam in
JunL
De vereeniging zal uitkomen in de
derde -afdeel in g.
COöP. BROODBAKKERIJ EN VER-
BRUIKSVEREENIGING
„DE EENDRACHT',
De voortdurende groei van het le
dental der Coóp. Broodbokkerij dn
Verbruiksvereeniging „De Eendracht'
alhier, is oorzaak, dat de bestaande
gebouwen als bakkerij, magazijn,
<v.z. te klein zijn geworden en dat
tót verbouwing van een en ander zal
moeten overgegaan worden.
De voorbereidende werkzaamheden
daartoe zijn nu zoover gevorderd, dat
de aanbesteding van den verbouw
zal plaats hebben.
Met ongeveer een 100-tal leden be
gonnen, telt genoemde vereeniging
thans, 'na een bestaan van ruim 6
jaar, omstreeks 1200 leden.
Kunst na "Arbeid.
Deze maand zal het Chr. Fanfare
korps „Kunst na Arbeid" ,ond-orafd.
van de Haarlemsche Joh gel. Vereen.
Pred. 12 vers la, zijn 12 1/2-Jarig bes-
staan herdenken. Van de oprichting
der vereeniging af is de heer George
Schmidt haar directeur. Zij nam drie
keereh deel aan wedstrijden, uitge
schreven door den bond vnn Chr.
Harmonie en Fanfarekorpsen, waar
bij de Vereeniging is aangesloten, zag
zich driemaal bekroond en wel met
een 2e prijs B, een 2en prijs A en
een eersten prijs.
Willem Andriessen.
Naar wij vernemen zal de heer Wil
lem Andriessen het volgende jaar
zich in De'n Haag vestigen, alwaar
hij, naar men weet, leer aar aan de
muziekschool is en bovendien vele
lessen geeft aan particulier dn.
TE GOED VOOR MOEDER GEZORGD
Twee jongens werden door hun
moeder er op uitgestuurd, om op eern
handwagen adn de Lichtfabrieken
een Hectoliter calces te gaan holen.
De jongens deden dit, maar op het
terrein vah de opslagplaats vonden
zij nog andere kolen, die zij ook wil
den meenemen.
Zij raapten 10 liter op en twee dn
een halve briket. Toen zij weg wilden
gaan, werden zij gesnapt door
der ambtenaren.
Baden.
In het douchebadhuis aan het Leid-
scheplein zijn ih de afgedoopein week
genomen 950 baden; in dat aan den
Koudenhorn bedroeg dit aantal 589.
Gev. Voorwerpen.
Terug te bekomen bij:
A. van Aaltsiz, Schotersingel 77,
een fantasiebroche.
E. Hessels, Vooruitgangstraat 132,
een paardendeken.
Sociëteit Vereeniging, een porte-
monnaie met inhoud.
Rietfort, Gierstraat 44, een gou
den ketting.
J. Wubbo, Lange Ileerenvest 40,
een naar kinderhandschoenen.
J. Metselaar, Leidscheplein 16, een
beugel van een gouden horloge.
J. J. Beekelaar, Leidschestraat 46,
een rozenkrans.
J. van Tongeren, K. Margaretha-
straat, een herdershond
H. Mouwerik, Rozenstraat, 51 e,
een zweep.
J. van Dam, Kampervest 19, een ro
zenkrans.
B. Webed, Baljuwslaan 16, een
duimstok.
(Zie verder Stadsnieuws onder laat
ste berichten).
Uit de Omstreken
BLOEM ENDA AL.
ONREGELMATIGE GELD-
LEENINGEN.
Naar de „Zwolsche Ct" mededeelt,
heeft het onderzoek naar de verduis
teringen van den thans geschorsten
ontvanger van de gemeente Elburg
geleid tot de ontdekking van een ad
ministratieve vreemdigheid, die nog
niet voldoende is opgehelderd.
Toen de tegenwoordige burgemees
ter van Bloemendaal, Jhr. A. Bas
Backer, nog burgemeester van Elburg
wae, moeten er in October 1900
door het dagelijksch bestuur van die
gemeente twee lecningen, groot f 1000
elk, gesloten zijn, om te voorzien in
een tijdelijke behoefte aan kasgeld,
zonder dat die leeningen door den
Raad of door Gedeputeerde Staten
waren goedgekeurd.
Althans de notulen van B. en W.
en van den Raad vermelden niets
over deze aangelegenheid. Het geld
werd verstrekt door mevrouw de wed.
V., die daarvoor twee schuldbekente
nissen ontving, waarvan er één is
geteekend door burgemeester Bas
Backer en den secretaris, en de an
dere door den loco-burgemeester en
den secretaris.
De ontvanger schijnt de rente over
1909 uit eigen zak te hebben betaald.
Waarschijnlijk heeft de man van B.
en W. machtiging ontvangen, om de
2000 aan de leenster terug te beta
len, doch heeft hij de 2000 gebruikt
en uit eigen middelen de rente be
taald, waardoor de ontdekking voor
komen is.
Tot zoover het bericht In de „Zwol
sche Ct.".
Wij hebben bij burgemeester Bas
Backer geïnformeerd naar de al-of-
niet juistheid der medegedeelde fei
ten.
Jhr. Bas Backer deelde ons mede,
dat hij van den togenwoordigen bur
gemeester van Elburg een schrijven
heeft ontvangen over deze aangele
genheid. Daar het feiten van 11 jaar
gelden zijn, herinnerde zich de heer
Bas Backer niet meer, hoe de zaak
zich had toegedragen. Echter zal er
een nadere bespreking plaats hebben,
om deze aangelegenheid op te helde
ren.
Wat nu de zaak zelf betreft, willen
wij daarover het volgende aan tee
kenen
Wanneer de feiten juist blijken,
zooals de „Zwolsche Ct." deze geeft,
ziju de geldleeningen op onregelma
tige wijze tot stand gekomen. Dit
valt zeker of te keuren. Vermoe
delijk heeft zich de zaak zoo toege
dragen, dat het gemeentebestuur op
eeu onvoorzien oogenblik geld voor
de kas noodig had en er geen tijd
was den Raad bijeen te roepen. Ech
ter had dan de leening later door den
Raad gesanctiouneerd moeten wor
den.
Binnenland
te gebruiken tot handhaving van
den godsdienst.
Hoofdstuk II werd zonder stem
ming goedgekeurd.
Maandag half 2: Buitenlandschn
Zaken.
'T STOOMSCHIP „VAN IMHOFF'
VERONGELUKT.
Blijkens bij de Koninklijke Paket-
vaari-Maatschappij uit Batavia out-
vangen telegrafisch bericht is het
stoomschip „Van Imhoff" in Straat
Sape tusschen Soembawa en Flores
vergaan.
Passagiers en bemanning werden
gered en aan land gebracht.
KOELIE-OPROER OP BILLITON.
De Billiton-maatschappij ontving
uit Indië het volgende bericht
„In het district Manggar op Billi-
ton hebben bij gelegenheid van het
Chineesche Nieuwjaar op 31 Januari
ongeregeldheden plaats gehad, ver
oorzaakt door twist tusschen ver
schillende Chineesche stammen over
verdeeling van de Tetu-Konggel-
den.
Nadat hierbij twee leiders waren
vermoord, was de politie genood
zaakt op te treden en legde drie
man neer, terwijl één gewond werd.
„De assistent-resident, die zich ter
plaatse bevindt, requireerde tachtig
man troepen ter verzekering van orde
veiligheid"
Uit dit bericht valt af te leiden, dat
geen sprake zou zijn van een op
stand onder de koelies.
In een telegram, dat de regeering
ontving, Is ook slechts sprake van lo
zending van „eenige troepen naar
Billiton, in verband met ongeregeld
heden onder de Chineêzeu Ie Matig
gar."
Het regeeringstelegram zoowel als
het bericht van de Billiton-Mij. bren
gen de zaak terug tot eene aangele
genheid van locaal belang, hoezeer
dan ook tiet verzoek om militaire hulp
van het gewestelijk bestuurshoofd
ijst op den ernst van den toestand
in Manggar, een der vijf districten,
waarin het eiland is verdeeld
De Nieuwe Ct. ontving van zijn cor
respondent te Batavia het volgende
telegram:
„Particuliere telegrammen melden,
dat Tandjong Pandan is afgeloopen
en platgebrand. De hoofdadministra
teur der Bilüton-Maatschappij is ver
moord."
Daarentegen meldt de directie der
Billiton-Muatschappij het volgende:
.Hedenmorgen werd bericht van
Billiton ontvangen, dat de toestand
te Manggar onveranderd is en he
denmiddag twee officieren en 80
man aan de reede van Manggar ver
wacht worden. Het alarmcerende be-
xioht opgenomen in een dei- bladen
van hedenmorgen is dus blijkbaar
van allen grond ontbloot,"
Koloniën
DE EERSTE KAMER
heeft gisteren de algeuieeaie beschou
wingen over de StaatsbegTootmg ten
einde gebracht.
Na de repliek van den heer Staal,
die het militair beleid van het Kabi
net—De Meester verdedigde, voerden
nog enkele andere leden en ook mi
nister Heemskerk het woord. Deze be
twistte dat de Regeering het streven
zou hebben om een wereldlijk zwaard
CHOLERA.
Naar hot „N. v. d. D. van N.-I."
meldt, heeft zich te Batavia van i -5
Januari geen nieuw geval van chole
ra voorgedaan.
DE BLONDE EUROPEAAN IN DE
TROPEN.
Over dit onderwerp schrijft dr.
Kohlbrugge in de „Vragen van den
dag o.a.:
De donkere huidkleur der tropen
bewoners is niet een gevolg van net
klimaat. zooaJs men dikwijls ge
meend heeft. \V are dit wel zoo, dan
zouden de Europeanen door een lang
durig verblijf in de tropen donker
moeien worden, of hun kinderen en
kleinkinderen zouden in opvolgende
geslachten donkerder moeten worden;
dit is evenwel niet het gevui. Verder
zouden de inboorlingen, die dicht bij
den aequaior wonen, allen zwart
moeten zijn, die bij de keerkringen
allen lichtbruin en die dor meest noor
delijke bewoonbare deelen der aardo
zouden een blank vel moeten verton
nen. Nu weet wel iedereen, dat men
aan den ae«|uator zwarte, donkerbrui
ne en lichtbruine menschen vindt, en
dat men bij de polen oiuter Eskimo's
en Laplanders donkere tinten op
merkt. liet blonde type was, zoover
wij kunnen nagaan, steeds tot ge
deelten van Azië en Europa beperkt,
die niet tot het koudste gedeelte dor
