HAARLEM'S DAGBLAD.
TWEEDE BLAD.
WOENSDAG 8 MAART 1911
Buitenlandsch Overzicht
in de Pruisische Kamer is gisteren
veel gesproken over
DE MODERNISTEN-EED-
QUAESTIE,
die in Duitschland reeds meermalen
tot gedachten wisseling aanleiding ge
geven heeft. Do zaak kwam ter sprake
bij de begrooting voor eerediensL
De Roomsch-Katholieke afgevaar
digde Dittrich v erdedigde' het stand
punt van het Vaticaan, zeggend
..Het modernisme tast de grond
slagen van het ketholïeke geloofstel-
sel en de grondslagen van het chris
tendom aan. Als tegenmaatregel vor
dert de Paus den modernisten-eed.
Door dien eed wordt het vrije onder
zoek en de beoefening der wetenschap
aan de universiteiten niet bedreigd.
Andore sprekers, behoorende tot de
liberale en vrijzinnige partijen,
ren het hiermee niet eens en f
eon afkeurend oordeel over den
dernisten-eed.
Ook werd het woord gevoerd door
den minister-president Von Beth-
mann Hollweg. Hij verklaarde, dat
de katholieke faculteiten door den
modernisten-eed op bedenkelijke wij
ze in waarde zijn verminderd, maar
dat het onjuist ls, dat die eed in-
druischt tegen de beginselen van de
grondwet.
De waaide van de katholieke facul
teiten mag niet onderschat worden
haar afschaffing ware niet in het be
lang van den staat en even ongerecht
vaardigd zou het zijn, alle priester
leeraren, die den modernisten-eed af
gelegd hebben, uit te sluiten van het
onderwijs aan gymnasia, enz. Toch
zal de staat in het vervolg een zekere
terughouding in acht nemen.
Wat de quaestie van tegenmaatre
gelen aangaat, verklaarde de minis-
ter-president dat niemand een „Kul
tuurkompf" terug verlangt. „Ik ben
vast overtuigd", zoo zei hij. „dat ook
de Pau6 handhaving van den vrede
tusschen staat en kerk wenscht.
Hierna besprak Von Betlimann
Hollweg het gezantschap van het Va.
ticaan en zei
„Gebrek aan wederzijdsche samen
werking zou koren zijn op den molen
van de tegenstanders van het gezant
schap.
De Pruisische regeering blijft de
hoop koesteren, dat de huidige toe
stand van voorbijgaan den aard zal
zijn. Wij allen wenschen den vrede k,
handhaven, zoolang dat kan geschie
den zonder afbreuk te doen aan do
werkelijke belangen van den Pruisi-
schcn staat en zijn waardigheid'
(Levendige toejuichingen).
Ecu besluit werd tot lieden niet ge
nomen waarschijnlijk zal het ook hij
deze gedachtenwisseling blijven.
De positie van
HET NIEUWE FRANSCHE
MINISTERIE
wordt, naai- aanleiding van de regee-
•riugsverkiaring van Maandag, druk
in de pers besproken.
Natuurlijk is liet zooals altijd, de
xegeeringsbladen zijn vol lof en de
andere hebben bedenkingen.
Ue socialist Jaurès noemt in zijn
„llumanité" de geruststellende ver
klaringen over do kiesrechthervor-
niing het duidelijkste resultaat van
dien dag.
Zooals men weet. is de motie van
vertrouwen in het nieuwe ministerie
aangenomen met 309 tegen 114 stem
men. Van de tegenstemmers waren
57 progressisten, 26 leden van de ac
tion libérale, 18 leden van de rechter
zijde. 1 socialistische radicaal, 1 lid
van de democratische linkerzijde, 1
onafhankelijk socialist en 10 wilden.
127 leden hebben blanco gestemd.
Van deze stemmen vallen 70 op de
geünificeerde socialisten, verder 1
socialistische radicaal, 21 leden van
de democratische linkerzijde, 12 radi
calen. 15 progressisten, onder wie Be-
noist, 2 leden van de action libérale,
6 wilden en 1 onafhankelijk socialisL
Onder de afwezige leden worden
genoemd Briand en Jonnart. De leden
van het vorige ministerie hebben al
len vóór gestemd, evenzoo de leden
van het eerste ministerie-Briand, die,
ibehalve Viviani, allen aanwezig wa
ren.
DE FRANSCHE KAMER
was gisteren heel meegaand voor het
nieuwe ministerie. Ze nam met 466
tegen 74 stemmen het ontwerp betref
fende den bouw van twee slagschepen
in zijn geheel aan.
Bij onze naaste Zuidelijke buren
anders. Gisteren hebben
afgespeeld. Behandeld werd een in
terpellatie betreffende een schoolcon-
flict, in het afgoloopen jaar voorge
vallen in de gemeente Muysen.
Levendige incidenten doden zich
voor. De socialist Hubin spuwde o.a.
den katholiek Wauwermans in het
gezicht.
Ten slotte stelde Vandervelde een
motie voor. waarin de houding van
het gemeentebestuur van Muysen
werd afgekeurd.
De voorzitter van den ministerraad
stelde de quaestie van voorkeur, die
met 76 tegen 10 stemmen werd ver
worpen.
Een groot aantal leden van
meerderheid hadden de zitting
laten op het oogenblik van de stem
ming. De motie-Vandervelde weid
met 75 tegen 18 stemmen aangeno-
is gisteren door den Rijksdag goed
gekeurd.
Eveneens is het wetsontweip
treffende de sterkte van het leger in
vredestijd zonder debat bij de derde
lezing aangenomen.
EEN VERKIEZING VOOR DEN
DUITSCHEN RIJKSDAG.
Bij de herstemming voor den Rijks
dag in het district Immenstadt,
dusverre vertegenwoordigd door een
lid van liet centrum, werden 14.286
stemmen uitgebracht op dr. Tlionia,
liberaal, en 12.774 op Emmingen van
het Centrum, zoodat Thoma geko
zen is.
Het Centrum verliest dus 1 zetel.
Een particulier telegram
UIT PORTUGAL
meldt
De bisschop van Oporto heeft den
herderlijken brief doen voorlezen. De
stedelijke gouverneur eischt, dal
bisschop verbannen zal worden. Alle
priesters, die den herderlijken brief
hebben voorgelezen, zijn in hechtenis
genomen.
De minister van justitie heeft den
bisschop van Lissabon ontvangen,
die 3 uur noodig had om verklarin
gen af te leggen.
Twee Katholieke dagbladen zijn ge
schorst.
In de „Republics" deelt de minister
van Binnenlandsche Zaken mede, dat
regeering thans de namen kent
van al de deelnemers aan de monar
chistische samenzwering, zoowel
Lissabon als te Rio de Janeiro en el
ders.
De leiders, die in Portugal wonen,
zullen gevangen worden genomen,
terwijl de andere samenzweerders
uit het land zullen worden gezet.
Met Londen, Rio de Janeiro, Parijs
Madrid zijn onderhandelingen
aangeknoopt over de uitlevering van
de Hoofden dei' beweging, welke zich
'n die plaatsen bevinden.
EEN AANSLAG OP DEN SPAAN-
SCHEN KONING
Blijkens officieelo mededeeling uit
Madrid is aam het station Alcazar
voor het passeeren van den koninklij
ken trein, een verdacht individu ge
arresteerd, dat naderhand in de ge
vangenis een poging tot zelfmoord
heeft gedaan.
Het vermoeden is, dat de man een
aanslag tegen het leven van den ko
ning in den zin had.
EEN TUMULT IN DE TURKSCHE
KAMER.
Het is gedurende de behandeling
van de begrooting reeds herhaaldelijk
eigenaardig toegegaan, maar zulk
een woelige zitting, als die van Maan
dag, was echter tot dusverre nog niet
voorgekomen.
Ismail Kiamil Bey, de Albaneesche
afgevaardigde, hield toen een opge
wonden rede, waarin hij zich traent-
te schoon te wasschen van tegen hein
ingebrachte beschuldigingen, en zich
daarbij zoodanig door zijn drift liet
vervoeren, dat hij de regeering ver
weet, dat zij zich had schuldig ge
maakt aan corruptie in spoorweg
zaken.
Toen de Albanees de tribune ver
liet, snelden de grootvizier, Rifaat
paqja, de minister van buitenland -
sche zaken, DJavid bey, de minister
van financiën, op hem af.
„Herhaal nog eens wat gij gezegd
hebt", riep de grootvizier met een
dreigend gebaar. Op hetzelfde oogen
blik sloeg een Dervisj-afgevaardigde,
die vlak bij de tribune zat, Ismail
Iüarail in het gelaat. Dit gaf aanlei
ding tot een algemeen tumult, daar
de leden niet anders meenden, dan
dat de grootvizier den slag had toe
gebracht en dezen dus te lijf wilden.
Met veel moeite golukte het eindelijk,
do woedende ministers en volksverte
genwoordigers te scheiden, waarop
de zitting verdaagd werd.
DE TOESTAND IN TURKIJE.
Men verneemt uit Konstantinopel,
dat er in regeerings- en politieke
kringen van gedachten gewisseld
wordt over de handhaving van den
staat van beleg. De grootvizier be
pleit de opheffing, maar de meerder
heid van het Kabinet, alsook de
meerderheid der Jong-Turksche Ka
mer-partij, zijn tegen opheffing.
Ook wordt gemeld, dat er in elk ge
val binnenkort strengere wetsbepalin
gen verwacht worden betreffende de
vrijheid der drukpers en hqt recht,
van vergaderen.
Over de
ONRUST IN MAROKKO
blijven de -berichten zeer ongunstig
luiden. Verzekerd wordt, dat de troe
pen van Moelay Hafid te weinig in
aantal zijn, om een krachtigen aan
val te kunnen wagen.
De minister van Oorlog voert het
opperbevel en hij wordt door de
Fransche militaire missie in deze
moeilijke taak gesteund. Uit een
thans ontvangen telegram zou men
opmaken, dat de opstandelingen me;
succes tot den aanval zijn overge
gaan. Fez is geheel van troepen ont-
bloo.t, zoodat er geen sprake vuil is,
liet legertje, dat tegen de opstande
lingen is uitgezonden, te versterken.
"3 opstandelingen hebben reeds
boodschappers van de Dmtsche, dc
Engelsche en de Fransche legatie
overvallen en uitgeplunderd. De ver
binding tusschen langer en Fez is
dan ook verbroken.
Te Fez begint ook schaarschte aan
levensmiddelen te heersehen.
Het gerucht gaat, dat de opstande
lingen den ex-Sultan Abdoel Azis
weer op den troon willen zetten.
stadsnieuws
HET ONGELUK AAN HET „HUIS
TER SPIJT."
Aan de Kleverlaan staan twee over
blijfselen uit oude tijden, n.1. het
„Huis ter Geef' en het „Huis ter
Spijt". In Haarlem worden die namen
nogal eens verwisseld, vandaar, dat
men ons gister opgaf, dat liet onge
luk aan de Kleverlaau gebeurd was
aan het „Huis ter Cleef'. Dit moet
zijn aan et „Huis ter Spijt".
Omtrent het gebeurde vernamen we
nog, dat de beide metselaars op 'n
hogte van vier meters op een plank
zaten, die op twee kapbalken rustte.
Zij waren bezig met het aanstrijken
in dakpannen.
Een van die eeuwenoude balken
brak af met ihet reeds gister gemel
de gevolg.
Het is later gebleken, dat die balk
innerlijk geheel vermolmd was.
Beide kwamen terecht op den lager
liggenden zolder. Zij vielen, als straks
gemeld, dus vier meter naar beue-
an.
Martinus Kuiper klaagde over pijn
in het hoofd en in den rug. Eerst in
't Gasthuis is hij des middags tot be
wustzijn gekomen. De geneesheer con
stateerde een hersenaandoemng.
Maar zijn toestand is niet gevaarlijk.
P. van den Nieuwenhof, die 48 jaar
oud is, kluagde ook over pijn, maar
is, gelijk bericht, later naar zijn wo
ning kunnen gaan.
DAAR RIEP 111J DE POLITIE
NIET VOOR.
Een winkelier, hier ter stede, riep
de hulp in van de politie, omdat hij
last had van baldadige jongejis. Heel
welwillend .hielp de politie en de win
kelier was daarmee bijster in z'n
schik.
De polilioneele voorkomendheid
had echter een minder prettig resul
taat voor den man, want toen de
agent voor den winkel op post stond,
bemerkte hij, dat de winkelier ite
Arbeidswet overtrad, door vier meis
jes te lang te laten werken. Om die
reden werd proces verbaal opge
maakt.
„Van den regen in den drop", zal
de man gedacht hebben.
Snoepers.
Vijf jongens hebben uit een pakhuis
op de Korte Heeronvest, behoorende
aan Ph. in de Anthoniestraat, drie
K.G. suikerwerk weggenomen
Daartoe hebben zij eerst een ruit
ingeslagen.
De jongens hebben het lekkers ge
deeltelijk opgesnoept, gedeeltelijk
erkocht
Mr. R. H a 11 i n k.
Mr. R. Hatiink, laatstelijk oom
mies-redacteur ter secretarie alhier,
is ter beschikking van den gouver-
nneur-generaal van Ned.-Indië, om te
orden benoemd tot eerstee
ter Algemeene Secretarie te Buiten
zorg.
Pensioen.
Aan den heer H. J. van Mierop,
laatstelijk omvanger der directe be
lastingen, alhier, is een pensioen toe
gekend van 3000.
WEER EEN.
Men schrijft ons:
In de Middeleeuwen vestigde me
nig boer zich in de stad. omdat hij
daar zich binnen de poorten veiliger
voelde. Vaak werd toon weiland bin
nen de muren aangetroffen. Zoo ook
te Haarlem.
Nog zijn daarvan de overblijfselen.
Zoo vinden we nog in de Cornel is-
steeg een koestal, zoo ook aa"n den
Kampersingel bij de Kamperstraat
Verleden jaar nog was er een boer
dorij in de Margarethastraat (nu nog
melkhandel). Over de Zijlbrug is ook
nog een boerderij. Ge kent wel de
witgekalkte boerenwoning, verder
nog een achter de spoorbaan bij
viaduct aan den Zijlweg. Het Huis
ter Kleef was nog voor weinige
maanden een boerderij en nu zal ook
het Huis ter Spijt aan de Kleveiiaan
naast de Cavaleriekazerne waar
schijnlijk onder sloopersha'nden val-
We meldden Zaterdagavond
reeds per advertentie den verkoop
an de bijbehoorendo landerijen. Aan
de boerderij is niets bijzonders.
Vroeger, misschien wel een 150
jaar terug, was het een herberg.
Hinderwet.
B. en VV. van Haarlem maken be
kend, dat van heden op alle werkda
gen, van des voormiddags 9 tot des
-middags 2 uur, tot 21 Maart e.k.
voormiddags ten 11 3/4 ure, ter
gemeente-secretarie (7e Afdeeling) ter
is neder gelegd het ingekomen
verzoekschrift met de bijlagen van
den directeur van het Haarlemsch
Medico Mechanisch Zander- en Rönt-
geninstituut, om vergunning tot uit
breiding van die inrichting in het
perceel aan den Kleinen Houtweg no.
31, door vervanging van bestaanden
electromotor van 3 P.K., door een en
electromotor van 3 1/2 P K., en dat
op den veertienden dag na heden,
zijnde 21 Maart e.k., en wel des voor
middags ten 11 3-4 ure op het Raad
huis der gemeente de gelegenheid zal
worden gegeven, om ten overstdan
van het gemeentebestuur of een of
meer zijner leden, bezwaren tegen 't
uitbreiden der inrichting in te bren-
B. en W. maken bekend, dat hun
beslissing op het verzoekschrift van
N. Bijnsdorp, om verirunning tot op
richting van een opslagplaats voor
petroleum in het perceel aan de Kin-
derhuisvest No. 47, kad. Sectie C No.
4889, opnieuw is verdaagd voor den
tijd van twee maanden.
25-j arig jubileum.
Op den 15en dezer zal het 25 jaar
geleden zijn dat mevrouw A. Choop
Koopmans—Bunge als regentesse van
't Geref. Weeshuis alhier optrad. 1
VEREENIGING TOT BEV. D. GE
ZONDHEID IN DE GRAF. VAKKEN.
In de vergadering der afd. Haar
lem van de Vereeniging tot bevorde
ring der Gezondheid in de Grafische
vakken in Nederland, werden versla
gen uitgebracht door den secretaris
en penningmeester. Uit hét verslag
van den secretaris bleek, dat het le
dental met 27 was vermeerderd. Het
verslag van den penningmeester
sloot met een batig saldo. Tot secre
taris werd verkozen de heer Flame-
ling, in de plaats van den heer Bak
ker, welke aan de beurt van aftre
ding was, en niet meer in
king wenschte te komen.
Besloten werd f 5 uit te trekken
voor de loting ten bate van een op
te riohten sanatorium.
HET ÏÖÖNEEL
TE AMSTERDAM.
KONINGSBRUID,
een romantisch sprookjesdrama in 5
bedrijven, van J. A. Simons—Mees,
door de Ned. Tooneelvereeniging.
Mea, het boschkjnd, heeft drie nach
ten achtereen gedroomd, dat zij met
den Koning van haar land zou trou
wen en ook aan Godefried, den zacht-
moedigen en toeren prins, is het in
zijn slaap gezegd, dat Mea zijn bruid
zal zijn. Doch wanneer Ottomar,
werkelijke koning en oudere broeder
van Godefried, Mea ontmoet, wenscht
hij haar tot vrouw. Ottomar is in alle
opzichten het tegenbeeld van zijn jon
geren broeder en Mea huivert terug
voor hot denkbeeld, dat haar droom
eens in vervulling zal komen. In den
strijd, dien de twee broeders voeren,
om het bezit van het mooie boschkind,
ordt Godefried verslagen en door
Ottomar in een spelonk opgesloten,
aar hij den hongerdood zal moeten
sterven.
Doch dan weet Mea, die in haar
anbidding voor haar jongen prins
alles voor hem veil heeft, den koning,
voor wien zij liefde huichelt, naar de
grot te voeren, waar zij hem door
steekt om Godefried te kunnen verlos-
en met hem te vluchten. Gode
fried wordt koning en de droom van
Mea zal eindelijk werkelijkheid wor
den. Maar vrouw Gondar, de waar
zegster uit Mea's bosch, heeft voor
speld, dat zij' den dag, waarop zij
met den vorst zou trouwen, niet
-echt overleven en als Angélique in
Le lieve vau Zola sterft de jonge ko
ningskruid op het oogenblik van haar
ziootsle geluk.
Dit is in het kort de inhoud van het
nieuwe of eigenlijk moeten wij zeg-
ren het „oudestuk van mevr. Si
mons—Mees, waarmee de Nederland
sche Tooneelvereeniging morgen-
vond in Haarlem komt. Een sprook
jesdrama neemt de schrijfster het
een sprookje is het te weinig, dramn
soms te veel geworden. Voor een
sprookje is het geheel niet teer, niet
naïef genoeg, is de handeling dik-
,-ijls te reëel, terwijl het barokke, het
sprookjesachtige", het drama in den
weg staat,
Toch hebben wij. dank zij het su
blieme spel van Tilly Lus. de herinne
ring aan zeer veel moois mee naar
huis genomen zij was den geheelen
a\ ond door ©en sprookje. Zij heeft ons
door haar fijn, „marchenhaft" doen
de wereld van Andersen gebracht.
Haar spel aan de bron in het tweed©
bedrijf welk toon eelt je wel heel
sterk aan Die Versunkene
Glocke van Hauntmann herinner
de haar eerste ontmoeting met Go
defried, de bekentenis en het sterven
het slot, het was alles zoo poëtisch
teer. dat wij de fouten van het
stuk er 'geheel door vergeten. Er ging
een zeer groot© bekoring van haar
uit.
Wij wisten het reeds na Uit
komst eu Hanuele's Hemel-
aart, maar zagen het nu weer in
deze Komngsbruid beiesiigd, dat Til
ly Lus in uergeiijke rollen door nie
mand ui ons lonu gee\enaard worut.
Deze jonge, talentvolle acuice als Mea
te zien, is een gang naar den schouw
burg alleeu reeus dubbel waard.
Naast Mea wisten haar drie speel-
nooien en de prins de heer Gii-
huys in den stijl van het sprookje
te blijven.
Na de voorstelling in Haarlem ho
pen wij nog op het stuk en liet spel
terug te komen. Alleen willen wij nog
zoggen, dat de décors van Toutsrna
en de costuums naar de ontwerpen
van J. en B. Midderigh-Bakhoist bij
zonder mooi waren.
J. B. SCHUIL.
Rubriek voor Vragen
Geabonnoerden hebben het voorrecht,
vragen op verschil lend gebied, mits voor
beantwoording vatbaar, in te zenden bij do
Redactie van Haarlem's Dagblad, Grooto
Houtstraat 53.
Alle antwoorden worden geheel kosteloos
gegeven en zoo spoedig mogelijk.
Aau vragen, die niet volledig naam ca
woonplaats van den tozender vernielden
v.vrdt geen aandacht geschonken.
VRAAG. 1 Mei 1906 huurde ik ecu
huis voor een jaar, met 3 maanden
vooruit opzeggen. Ik bleef echter wo
nen van jaar tot jaar zonder nieuw
contract. .Maar nu is met Maart het
huis verkocht en wil dc nieuwe eige
naar mij er met 1 Mei uit hebben, of
schoon mij op 1 Febr. de huur door
den ouden eigenaar niet is opgezegd.
Ho© staat het nu rnet het recht
ANTWOORD. Wanneer de verkoop
u met gerechtelijk is aangezegd, hebt
u met den nieuwen eigenaar niets to
maken. De oude eigenaar is de jjcr-
soon met wien u in rechtsbetrekking
staat. Hij kan u de huur opzeggen,
mils in acht nemende don termijn,
dien hol plaatselijk gebruik vordert
en dat zal wei 3 maanden zijn, daar
u zeker ook per 3 maanden betaalt,
t wee maanden of korter is in elk go-
val geen termijn. Voor maandwo-
ningen is de gewone termijn een
maand.
VRAAG. Mag men onder vrienden
i bekenden ©en kunstvoorwerp ver
loten, zóó dat er 100 nummers zijn en
do prijs toegekend wordt aan dengeno
die het no. bezit, zijnde de 2 laatste
cijfers van het nr., waarop in de
Staatsloterij de f 100.000 valt?
ANTWOORD. Als die vrienden en
bekenden niets te betalen hebben eu
ook geen andere voorwaarden te ver-
uilen hebban, dan wel. Wij veron
derstellen echter, dut d 11 uw bedoe
ling met wezen ral en de lootjes wel
geld zullen kosten.
VRAAG. Ik krijg van mijn huurder
f 3. als huur der laatste week. Hij
niet betalen. Kan ik hem door
den deurwaarder laten dwingen en
voor wien komen de kosten
ANTWOORD. Als hij het tot dag-
aarding of veroordccling laat ko
men, dan voor hom maar bedenk,
dat u alle kosten moet voorschieten en
dan maar moet afwachten of het op
hem te verhalen is.
VRAAG. Als een dagmeisje haar
loon per drie maanden ontvangt, heeft
ij dan recht om per week te vertrek-
,en en mag zij haar godspenuing be
nouden ais zij er pas zes weken is
ANTWOORD. Zij moet minstens
is weken te voren den dienst opzeg
gen en wanneer zij dan bij haar ver
trok niet langer dan zes weken in
dienst is, mug zij haar godspénniog
niet behouden.
VRAAG. (Op verzoek niet overgeno
men, als zijnde van zeer kieschen
aard).
ANTWOORD. Zonder toestemming
der ouders is het huwelijk beslist on
denkbaar. Hierdoor is de beautwoor-
din- uwer overige vragen geheel over
bodig.
VRAAG. Wat zijn de ouders ver
plicht aan ©en minderjarigen zoon,
die met hun goedvinden de deur uit
gaat, mede te geven
ANTWOORD, üuaromtrent bestaan
geen de minste voorschriften het ge
val behoort onder de gewone, alge
meene verplichting der ouders, om
voor de opvoeding en het onderhoud
hunner minderjarige kinderen te zor-
VRAAG. Ik bewoon een winkel-
huisje van f 2.50 per week. Hoeveel
personeele belasting moet ik nu beta
len
ANTWOORD. U zult niet veel moe
ten betalen maar wij kunnen onmo
gelijk zeggen hoeveel, omdat dit voor
ecu deel afhangt van gegevens, die
wij niet kennen. Vraag aan het belas
tingkantoor.
VRAAG. Ik heb mijn dieust met
Nieuwjaar tegen Mei opgezegd. Nu
zegt mevrouw 19 Febr. mij den dienst
op. Heb ik nu recht op 4 weken loon,
kost- en waschgeld
ANTWOORD. Wanneer mevrouw u
FEUILLETON
Waarom hij niet meer
trouwde.
i)
Gaat u „Köölg Lear" niet eens
zien vroeg men aan een Amster
damsehen dokter. Hij werd giste
ren prachtig opgevoerd.
Neen. Dank je. Zulke ellende
Ivoor pleïzier op de planken te gaan
bekijken, laat ik over aan niensciien,
die in de werkelijkheid miuder ellen
de zien dan ik,
Nu ja, ik kan mij die stemming
in een dokter wel begrijpen maar
zoo'n wijze van beschouwing gaat
toch niet op Kunst is kunst, eu als
de werkelijkheid artistiek wordt weer
gegeven,
Je weet wel, ik heb eenmaal niet
wat jelui eene artistieke natuur
noemt. Ik ben een man van de prac-
tijk, en al d-e kunst-theorieën gaan
(mij tegenwoordig veel te hoog. Als
piot. tooneel meewerkte om den men
schel) hunne gebreken en dwaashe
den too te houden, zoodat er kans
bestond, dat de wereld er wezenlijk
leen beetje beter door werd...
Een stuk van Shakespeare goed
Ae zien spelen, is een hoog en edel
fmnstgenot, en moet stellig ook ver-
Kielend werken.
Wel, dan mag ik lijden, dat
..King Lear" in iedere stad van Ne-
Berland dezen winter ©en paar dozijn
tnalen uitstekend gegeven wordt,
pant vooral op dat thema heeft de
wereld nog heel wat vermaningen
noodig.
Gelooft u dan, dokter, dat in de
werkelijkheid ooit zulke dingen ge
beuren als in dat verschrikkelijke
stuk vroeg eene dei- aanwezige
dames.
Dat oude vaders een ellendig-
eenzamen ouden dag hebben door het
eigenbelang van hunne kinderen
Ja zeker, gebeurt dat. Mij dur^g, dat
kunt u dikwijls genoeg met uw eigen
oogen zien.
Toch niet zooals in het tooneel-
stuk, waar hij zelf armoe lijdt, terwijl
zijn kinderen in weelde leven
Wat deed die kerel ook zoo'n
malle verdeeling van zijn rijk te ma
ken bracht nu een ander in het
midden. 't Was zijn eigen schuld.
Dat komt er van als iemand zich uit
kleedt voor dat hij naar bed gaat. In
dit opzicht wordt men tegenwoordig
wel wat wijzer men doet dat niet
meer.
Zeg dat niet, merkt© een der
de op. ln de mindere standen ge
beurt het heel dikwijls. Bejaarde
ouders zijn daar doorgaans heele-
maaJ afhankelijk van hunne kinde
ren.
Het gesprek werd nu meer en
meer algemeen. Iemand herinnerde
zich, uit Beets' gedichten, het, in zijn
eenvoud zoo aangrijpende „Jan Jan
sen". Het wend opgezocht en voorge
lezen en toen dit was afgeloopen.
stonden er in verscheiden© oogen
tranen.
Een, die zich die tranen niet be
kennen wou, zocht ze te overdekken
met ©ene staathuishoudkundig© be
spiegeling.
Menschen. die met hunne han
den den kost moeten verdienen, zijn
ei-, als die handen zwak en rheuma-
tiseh worden, treurig aan toe. Daar
om is het hoog tijd, dat er arbeiders-
pensioenfondsen opgericht worden....
Ik meen, viel eene stern in,
dat er onder Turgenew s verhalen
een is, dat m het Duitsch „Kin Ko
ning Lear der Steppe" heet
Nu, goedeu avond, groette de
dokter, opstaande. ik ga nog eens
naar mijn Koning Lear van de Hee-
rengraoht kijken 1
Op de Heereu gracht, een Koning
Lear Wie dan
Beroepsgeheim I
Neen maai-, op de Heeren-
graoht Een fatsoenlijk man Ook al
door de tijdsomstandigheden onge
lukkig geworden Ja, 't is wat te
zeggen tegenwoordig
De „tijdsomstandigheden" heb
ben hier heel weinig mee te maken.
Geldgebrek heeft de man niet Hij be
hoeft ook volstrekt niet in weer en
wind over de hei te dwalen. Hij woont
•in een gotd huis, en er zal nu wel
een flink briquettenv uurtje branden.
Maar wat eenzaamheid en verlaten
heid aangaat, staat hij in mijn oog
niet achter bij Koning Lear. Adieu.
En de dokter sloeg den weg in
naar de Heerengracht en ging den
heer X. bezoeken, bij wien zijn hulp
was ingeroepen.
Een kleine dertig jaaa* geleden was
de hoer X., destijds lid van eene be
kende en geachte koopmansfirma,
een man in de kracht van zijn leven.
Het ging hem goed in de wereld het
ging hem goed ook in zijn gezin; tot
dat eensklaps een zware Blag hem
trof in den dood zijner vrouw, die
hem met vier kinderen achterliet De
slag was verbijsterend. In de eerste
dagen wist de man niet wat hij zou
aonvaugen. Wat er te handelen viel,
liet hij aan zijn naaste bloedverwan
ten over. Zijn moeder en zuster na
men voorioopig de zorg voor zijne
huishouding op zich, en bezorgden
hem toen eene „juffrouw".
Toen hij tot de werkelijkheid ln
het leven terugkeerde, wijdde hij
zich met alle macht aau zijn kinde
reu. Hij meende de nagedachtenis zij
ner vrouw liet best te eoren, door te
trachten haar plaats hij hen, zooveel
doenlijk, zelf te vervullen. Hij haalde
ze van school, hielp ze aan hun les
sen, bemoeide zich met hun voeding
en kleeding, speelde, wandelde en
stoeide met hen, besteedde aan hen
alle oogenblikken, die hij van zijne
zaken kon uitsparen.
Iniusschen kwam, na eene wijle,
de gedachte aan hertrouwen in hem
op. Hij wist zeer goed wat en wie hij
wenscht©. en durfde hopen, dat zijn
aanzoek zou aangenomen worden.
Doch eensklaps viel hem de mogeluk-
heid in. dat zijne kinderen onder dit
tweede huwelijk zouden kunnen lij
den dat de nieuw© banden de oude
voor hom losser zou kunnen maken
enhij achtte zich verplicht zijn
plan op te geven. Het werd .een bange
strijd in zijn gemoed. Soms drong
zich liet denkbeeld bij hem op, dat
zijne kindoren zelf er beter hij zouden
veren, indien hij hun eene goede
tweede moeder bezorgde; indien op
nieuw eene beschaafde vrouw naast
hem aan het hoofd van zijn gezin
stond, niet het gezag van een© onbe
twistbare meesteres liet beheer voerde
over het dienstpersoneel, en met eene
fijn© hand d© duiz©nd kleinigheden
ra dë opvoeding vooral der meisjes
leidde. Het was thans, af en toe, vrij
wel een toestand van regeeringloos-
heid in zijne woning.
Binnen vier jaar was hij aan de
zevende huishoudster. Er was onder
dat zevental meer dan ééne geweest,
die een goede figuur gemaakt en
hare positie gehandhaafd zou heb
ben. indien zij aanstonds met den
rang van echtgenoote in die woning
gekomen ware maar die, juist om
dat zij zacht en bescheiden van oord
was, optornde tegen de halfslachtige
verhouding ©ener „Juffrouw bij een
weduwnaar".
De toon in zijne huiskamer vergrof-
de er doorde gezelligheid was van
eene zeer twijfelachtige soort. Waar
lijk, liet werd tijd, dat hij zich haast
te, eer de kinderen te groot werden.
Het zou veel beter voor hen zelveu
wezen.... Doch, nauwgezet als hij
was, hield hij deze overlegging voor
eene ingewikkelde inblazing van zelf
zucht. verweet zich zijn gebrek -aan
opofferende trouw, uam nieuwe maat
regelen om persoonlijk in bijna alles
to voorzien, en beproefde het op
nieuw niet eene deftige, bejaarde we
duwe als juffrouw.
Weldra weiden werkelijk de kinde
ren te groot. ITet ergste struikelblok
der verschillend© juffen, het nu vijf
tienjarige oudste dochtertje, was
thans gaandeweg zóó ver gekomen,
dat zij ook voor ©ene stiefmoeder oen
ernstig bezwaar zou opgeleverd heb
ben. Hij had haar gewend aan zijnen
arm op straat te loopen, en op ©ene
van die vertrouwelijke wandelingen
verdiept© zij zich in bespiegelingen
over de toekomst.
Nietwaar, pa, nu hoef ik na deze
vacantie nog maar twee jaar naar
schoolen dan kom ik heeleinaaJ
thuis Dan zendt u alle juffrouwen
weg, en mag ik uw huishouden doen?
Trouwen doet u toch nooit weer, hè,
pa en dus dan blijf ik voorgoed
bij u.
We zullen eens zien. Eerst goed
hot huishouden leeren Als je netjes
alles kunt. ja, dan word je mijn huis
houdstertje.
En dan krijg ik mama's sleutel
mand en mama's horloge, is het niet?
Ziet u, de jongens gaan toch al gauw
het huis uit, en Marietje is zooveel
jonger, en dus dan is liet huishouden
zoo groot niet. Wat zullen wij dan
Iieeriijk gezellig bij mekaar zitten, al
tijd samen uit en samen thuis, hè,
pa U en ik, wij hooren bij mekan-
der.
Het lang opgeschoten praatstertje
had barer moeders stem en droeg
harer moeders naam.
Jij bent mijn beste Jeanne I
zei papa tot éénig antwoord.
Toen Jeanne van school kwam.
stond papa er op. dat de huishoud
ster nog een vol jaar zou blijven,
maar daarmee had de jonge dame
geen vrede. Juist met deze, die den
titel van „mevrouw" droeg en zich
airs gaf alsof zij wezenlijk de vrouw
van den huize was. kon zij het min
der dan ooit vinden. Als het er nog
eene van de vorigen wasMaar
wat was het noodig Zij durfde best
het heele bestuur op zich nemen en
wat er nog te leeren viel. van koken
enz., dat leerde zii veel liever van «1©
oude Trui. de keukenmeid, dan van
dat dikke mensch met al die proton*
tiet
(Slot volgt).
