HAARLEM'S DAGBLAD.
TWEEDE BLAD.
KONINGIN HELENA
WOENSDAG 15 MAART 1911
OM ONS HEEN
No. 1325.
Haar Boskoop.
IL
Natuurlijk la dit niet de eerste ten
toonstelling, die in Boskoop aal wor
den gehouden. Vroeger zijn er wel
meer geweest, maar op kleine schaal
Waarschijnlijk heeft de Haarlemsche
tentoonstelling invloed op den om
vang van deze expositie gehad, er
ftgt Iets aanstekelijks In, en men
heeft in Boskoop natuurlijk wel dege
lijk opgemerkt, welk een prachtige
reclame Haarlem verleden jaar voor
de bloembollencultuur gemaakt heeft
En al is en blijft de Boskoopsche een
gemeentelijke tentoonstelling, de Sta
ten van Zuid-Holland hebben de be-
teekenis daarvan zoo goed ingezien,
dat zij voor een niet onbelangrijk be
drag in het mogelijk verlies wen
schen bij te dragen.
Midden in het dorp ligt het teTrein,
dat wanneer eenmaal de expositie
geopend is, wel over een flinke brug
te bereiken zal zijn, maar dat wij nu
betraden over een van die eigenaar
dige draaibruggetjes, die met do
hand in beweging worden gebracht
de eenige reden, die de vreemdeling
kan vinden waarom dat geen vaste
bruggen zijn, is dat ze misschien de
ondeugende jongens van het betreden
van verboden grond afhouden. Al het
geëxposeerde zal in de zalen worden
ondergebracht, die grooter ruimte
opleveren dan de Haarlemsche
bouwen Indertijd. De inrichting
met zorg geschied, de perken zijn op
gehoogd met zand, dat niet dichterbij
te halen was dan bij Piet Gijzenbrug,
in een vertrek van tien bij tien meter
zullen hooge gasten ontvangen wor
den want Boskoop hoopt wel, dat
Prins Hendrik de tentoonstelling zal
komen openen en ook de zestig jury
leden moeten naar behooren gereci
pieerd worden.
Daartegenover is een soort van
gaanderij aangelegd, vanwaar de be
zoeker een mooi overzicht zal hebben
over het geheel, en waarin een nis is
gemaakt, die naderhand een Flora-
beeld zal bevatten. Een gezellige ge
legenheid, om van het gedrentel in de
zalen uit te rusten, is natuurlijk niet
Vergeten eigenaardig is, dat het
tentoonstellingsbestuur geen vergun
ning heeft gewild, hoewel het die krij
gen kon. „Aon verlof', zoo werd mij
gezegd, „hebben wij genoeg".
Natuurlijk zal er veel muziek ge
maakt wordeu in de daarvoor speci
aal ingerichte ruimte. En wat de
hoofdzaak, de bloemen, aangaat,
daaraan wordt met ijver gewerkt.
Dat klinkt vreemd ten opzichte van
kinderen der natuur, maar wéér is
het toch. De Boskoopsche kweeker is
gewend aan de kweek op den vollen
grond, zijn kassen dienen hem alleen
om de soorten te verbeteren. Forcee-
ren is zijn vak niet En toch komt
het er voor deze gelegenheid op aan,
bloemen van verschillenden bloeitijd
op een en hetzelfde tijdstip op haar
mooist te hebben. Daarom moet hier
versneld, daar weer wat geremd wor
den. met diverse temperaturen wordt
afgestuurd op deD datum van de ope
ning der tentoonstelling.
Op dit oogenblik is er natuurlijk
ln de zalen niets te zien, dan het
houten geraamte, maar dat de bloe-
menschat, die er in April te zien zal
wezen, prachtig zijn zal, daarvan
kunnen we zeker wezen. In Haarlem
maakten niet meer dan vijf Boskoo-
pers een uitstekenden indruk, boe-
veel te meer is er nu niet te verwach
ten, wanneer er veertien maal zoo
veel naar den eerepalm dingen- We
kunnen er op rekenen, dat de inzen
ders komen zullen met het mooiste,
dat zij hebben, al was liet alleen om
aan de vele vreemdelingen, die ver
wacht worden, een goeden indruk
mee te geven. Het ls bijvoorbeeld een
bewijs van de belangstelling in Bos
koopsche culturen, dat de heer Fin-
telmann, chef van de koninklijk-kei
zerlijke tuinen te Sans Souci, zijn be
zoek heeft aangekondigd.
Als lk Boskoop ergens mee verge
lijken moest, zou het zijn met de
Zaanstreek, wat betreft de smalle
wegen, de slooten, de taUoozo brug
getjes. Alleen gaat, zoodra we de cul
tuur gaan bezien, de vergelijking
niet meer oil Overal strekken zich
de wijde akkers uit. Het is niet enkel
een vak voor kapitalisten, al is de
prijs van den grond hoog, want ook
hier doet de hectare tienduizend gul
den. De groote firma's kweeken op
zes tot acht hectare, het landbezit van
anderen varieert op allerlei wijs, en
we zien ook hier het eigenaardige
verschijnsel van den knecht-kweeker,
aanvankelijk in zijn vrijen tijd
een stukje grond bearbeidende, lang
zamerhand zelfstandig kweeker gaat
worden, dikwijls met steun van de
groote firma's. Oppervlakkig schijnt
het, of dezen daarmee concurrenten
scheppen, dikwijls zijn het meer me
dewerkers, omdat zij zich gaan toe
leggen op culturen, die de groote
kweeker niet beoefent en toch voor
zijn handel noodig heeft. Zoo ls bij'
voorbeeld de rozenteelt er een voor
beginners. Boskoop ts er het bewijs
van, hoe. ook voor den onbemiddelde,
kans is om vooruit te komen, wan
neer hij zijn vak verstaat en werken
wil. Er is meer dan één villa in Bos
koop (en er zijn er heelwat) bewoond
door een man, die aldus zijn positie
zelf beeft veroverd.
De gronden hebben verbinding door
smalle bruggetjes, soms niet
dan twee planken breed. Het is
om er niet af te vallen, want de sloo
ten zijn licht vier vijf meter diep
Zooveel grond wordt jaarlijks ver
zonden in de kluit, die om de plant
gelaten wordt om haar voor de scha
de van het vervoer te beschutten, dat
telkens de gronden moeten worden
opgehoogd. De waarde van een kwee
kerij in de toekomst wordt dan ook
bepaald door de vraag, of een kwee
ker elders grond bezit, waarmee hij
zijn akkeo-8 aan kan vullen. Dat is
een van zijn zorgen, de andere, de
grootste, is het veredelen van zijn
planten.
In de kassen, waar een bijna pijn
lïjke reinheid dient te heerschen,
houdt de kweeker zich bezig met en
ting ter veredeling van de soort,
soms ook met kruising, die daarin
bestaat, dat het stuifmeel van de eene
plant wordt gebracht op den stampei-
van dio andere. Op die twee manieren
worden de fraaiste resultaten ver
kregen wie eens nagaat, wat wij
ijf en twintig jaar geleden voor bloe
men bezaten en wat er nu op de
markt komt, zal beseffen, welk een
vooruitgang in deze cultuur
gekomen is. Daaraan hebben we de
prachtige Juliana-rhododendron, die
ik al noemde, te danken.
Natuurlijk slaagt de veredeling niet
altijd, soms is het product minder
goed en dan gaat het op den vuilnis
hoop. Het aniroeerende van deze cul
tuur moet wel zijn, dat de kweeker
zelf vooruit niet weet, wat de verede
ling worden zal zc is voor hem zelf
een verrassing. En deze sensatie
blijft altijd, omdat telkens nieuwe
soorten uit het buitenland worden
aangekocht, waarmee dan weer proe
ven genomen worden.
Maargewerkt moet er worden 1
In de kweekerij, waar ik een kijkje
mocht nemen, vond ik deze kweekers-
pbilosophie met groote, zwarte let
ters aan den wand geschilderd
Op ieder van ons is gerekend.
Een oogenblik verliezen schijnt
ons niets, maar hoeveel jaren
gaan op die wijze, in den vorm
van oogenblikken, verloren 1
En daaronder
Hoevelen leven in de natuur,
zonder daarvan iets te leeren I
Duitschland, Engeland en Amerika
zijn van Boskoop de groote afne
mers. Amerika nog niet lang. Pas
twintig jaar geleden bood de
Boskooper zijn waar aan de Yankees,
op dit oogenblik wordt Amerika door
wel veertig Boskoopsche firma's
reisd. Menige vreemdeling komt ook
zelf de kweekerljen bezoeken en doet
daar zijn keus, zelfs van de monster
lijk leelijke Kippen, hanen, honden
en dergelijke, waarmee Aalsmeer zich
verleden jaar op de tentoonstelling,
verdienstelijk maakte en die de Aals
meerders naar Boskoop leveren voor
het volledig maken van de verzame
ling.
Dit weet ik wel zeker, dat ik
als de tentoonstelling geopend
weer een kijkje ga nemen. Hoe men
in het dorp ontvangen zal worden,
durf lk afleiden uit de gulle gastvrij
heid, waarmee een oud-Boskoopsche
familie mij wel in haar kring wilde
opnemen, dat de tentoonstelling mooi
zai wezen, daarvoor staat de energie
van de Boskoopers ons borg.
Het is wel een troetelkind van Flo
ra, dat kleine plekje tusschen Leiden
en Gouda, één tuin van bloemen
Juli en Augustus, die nu, tor eere van
de tentoonstelling, zijn bloeitijd heeft
vervroegd.
Naar Boskoop! zullen uit
Haarlem en omstreken de bloemisten
en de bloemenliefhebbers trekken en
ze zullen zich, dunkt me, die reis niet
beklagen.
J. C. P.
Buiieniandsch Overzicht
DIT HET ENGELSCHE
LAGERHUIS.
Sir Edward Grey, minister van bui-
tenlsndsche zaken, nam gister bij de
besprekiner der verdediginersnuaestie
het w<-*ird en zei, dat men uit de ver
meerdering der uitgaven voor lever
vloot voor dit jaar niet mocht af
leiden. dat de betrekkingen met bet
iienland gespannen zouden zijn.
Wat Frankrijk betreft, wee-; hij op 't
Mt, dat nadat eenmaal brido regee
rt ntren haar geschillen uit den w>g
Vmddon geruimd fustscheo beide vol
ken hartelijke betrekkingen zijn ont
staan. Hetzelfde is het geval geweest
ten aanzien ven Rusland en de minis
ter wenschte daaraan toe te voegen,
dat evenals de onderlinge hartelijk
heid niot verminderde, toen Frankrijk
einde maakte aan zijn geschil met
Duitschland omtrent Marokko, ook de
vriendschappelijke verhouding met
Rusland niet leed, toen dat rijk on
langs met Duitschland in vriend
schappelijke besprekingen trad.
..Wij wenschen van harte", ver-
klnande de minister, „dat onze vrien
den ook met andere mogendheden op
.nóden voet zijn (toejuichingen! en
zien zulks aan niet alleen zonder ja
loezie, maar zelfs met groote bevre
diging."
Grey sloot zich met groote warmte
aan bij de jongste vriendelijke uitla
tingen van graaf v. Aehrenlhal, v
Bethmann Heilweg en Asquith ten
opzichte van Italië.
Sir Edward Grey wees er ook op,
dat de staatkunde van Engeland ge
richt was op loyale nakoming van alle
ernlichting<m en bevordering van
rede betrekkingen aan alle zijden.
De last der bewapeningen is een groo
ter gevaar dan dut van oorlog, want
net doet de natiën in tijden van vrede
doodbloeden. Z. Excellentie besprak
ulgens de mogelijkheid van een
overeenkonïst met Duitschland be
treffende een
VERLAGING DER OORLOGS-
DITGAVEN.
Zulk een overeenkomst zou natuur
lijk een beperkte strekking hebben.
Er zou iets gedaan kunnen worden
door een wisseling van inlichtingen
door do wederzijdsche marine-atta
chés. Over dat alles houden de regee
ringen besprekingen. De minister
deed verder uitkomen, dat de moge
lijkheid bestaat op uitgebreidere in
ternationale arbitrage, ten einuo de
verlaging der kosten van do bewape
ning te verzekeren.
Hij herinnerde aan de rede van pre
sident Taft, waarin een maatregel ter
bevordering van de arbitruge werd
uiteengezet van zóó wijde strekking,
als nog nimmer door een staatsman
in zijn positie was ontwikkeld. Taft
had een denkbeeld uiteengezet, dat
zeer zeker overweging verdiende en
indien een overeenkomst in dien geest
aan ons (Engeland) zou worden
voorgesteld, dan zouden we ons van
harte hierover moeten verheugen.
Maar het zou zoo ver-reikende gevol
gen kunnen hebben, dat niet alleen de
toestemming der beide regeeringen
noodig zou zijn, maar ook
nauwgezette overweging verleende
goedkeuring van het parlement. Maar
de heer Grey twijfelde niet, of die zou
worden verkregen.
DE RUSSISCHE MARINE.
Een keizerlijk rescript van den mi
nister van marine wijst er op, dat de
commissie tot onderzoek van het be
heer van het hoofdbestuur van den
scheepsbouw, der marine-werken en
oórlogshavens zeen grond gaf tot de
veronderstelling, dat misbruiken
plaats hadden; doch wenscht, om
storing in den regelmatigen arbeid
van het departement van marine in
de toekomst te voorkomen, overleg
ging van het reglement voor de sa
menstelling en de uitvoering van
scheepsontwerpen, en gelast verder
dat de admiraliteitsraad over de
qua es lie der reorganisatie van het
hoofdbestuur van don Bcheepsbou
zal beraadslagen, dat het ontwerp tot
reorganisatie van het centrale be
stuur van het marine-departement, zal
worden overgelegd, dat de gebreken
in het bestuur der marinewerken zul
len worden weggenomen, en dat voor
het bestuur der oorlogshaven een
nieuwe resreling zal worden getroffen.
IN DE SPAANSCHE KAMER
is gisteren 't gerucht-makende finan-
cieele debat voortgezet.
Aan de orde was neg het ontwerp
betreffende de wijziging van den
dienst van de openbare schuld,
minister van financiën verklaarde,
dat het. verminderen vgn de buiten-
landsche schuld een groote weldaad
is voor het land en verwierp 't denk
beeld, als zou het voorstel in het be
lang van godsdienstige vereenigingen
de schatkist benadeelen.
De afgevaardigde Urzaiz beant
woordde den minister en verklaarde
al zijn beweringen van Maandag on
verminderd te handhaven, waarop de
minister bij gebrek aan, argumenten
niet vermocht te antwoorden. Stuk
ken van de buitenlandsche schuld, die
op 97 genoteerd staan, tegen de no
minale waarde terug te koopen, is z
i. een moreele onmogelijkheid.
DE GRONDWET-QUAESTIE VOOR
ELZAS-LOTHARINGEN
is nog altijd aan de orde van den
dag. Èr zullen nog heel wat bezwaren
en bedenkingen uit den weg geruimd
moeten worden, voor een goede rege
ling verkregen is.
Toch is men al weer een klein stap
je verder. De Rijksdagcommissie
stemde principieel toe in hot voorstel
om de Riiksgrondwet zoo te wijzigen,
dat aan Èlzas-Lotharingen drie stem
men in den Bondsraad kunnen wor-
?n toegestaan.
Tusschen
FRANKRIJK EN MAROKKO
is er weer iets niet in den haalc Do
Fransche regeering beslóot twee bn-
'aljons en twee secties artillerie nanr
Casablanca te zenden, ter boscher-
•nintr der posten, het toezicht op de
stammen en de verzekering van de
veiligheid der handelsverbindingen
in het Chaujagebied. Do regeering zal
er voor waken, dat op snelle en be
sliste wijze de aanval op 14 Januari
loor eeniee stammen op Fransche on
derdanen gedaan, door Moulay Hafid
zal worden gestraft.
Dit is voor den Sultan alles behalve
aangenaam. Men weet, dat hij met de
stammen vrijwel op voet van oorlog
leeft en zïïn leger niet sterk genoeg
ls, om zijn bevelen met geweld uit te
voeren. Wat hij nu zal doen
De Fransche regeering hechtte ook
haar goedkeuring aan do finaneieele
overeenkomst met Marokko, waar
door aan den Maghzcn de noodige
middelen worden verschaft voor de
organisatie eener Marokaansche le
germacht. die het gezag van den sul
tan over de stammen za! kunnen
handhaven voor het onderhoud der
politie in de havens, en voor de uit
voering van dringende openbare wer
ken in het belang van de economi
sche ontwikkeling van het land en de
welvaart der inlanders.
RUSLAND EN CHINA.
De Russische Telegraafagentuur
meldtDe Russische gezant kreeg de
opdracht aan tien Wai-Woe-poe ('t
in het district Kobdo, bewijzen ziet
van de onvriendschappelijke houding
van China tegenover Rusland.
De Russische regeering verzoekt der
Chineesche regeering in het vervolg
bij zulke handelingen te overwegen,
dat zij onvermijdelijk tot verstoring
van de vriendschappelijke betrekkin
gen tusschen Rusland en China moe
ten leiden.
Dreigen er
NIEUWE VERWIKKELINGEN
Een nader bericht meldt nog, dat
Rusland opnieuw een ultimatum naar
Peking gezonden heeft.
Ook worden er door Rusland weer
trepenverwisselingen gehouden,
brigades bevinden zich reeds op 100
K.M. van Koeldsja.
Nieuw oorlogsgevaar in 't verre
Oosten
UIT DEN BALKAN.
De Turksche en de Bulgaarsche af
gevaardigden hebben een verdrag on-
derteekond betreffende de grensbewa
king en het opstellen der grenswach
ten aan beide zijden.
Moge dit eindelijk eens een eind ma
ken aan de gevaarlijke grensconflic-
Onze Lachhoek
ten.
UIT MEXICO
wordt geseind, dat de opstandelingen
de regeering aangeboden hebben hun
wapens te zullen nederletrgen, op
voorwaarde, dat hun straffeloosheid
wordt toegezegd en eenige wijziging
in het ministerie wordt gebracht, Zij
wenschen nl. dat vice-president Cor
ral, de vermoedelijke opvolger van
Diaz, die tevens minister van binnen-
landsche zaken is, van het staatstoo-
neel verdwijnt.
Als reden voor deze plotselinge toe
nadering treven zij op, dat alle pa
triotten, nu er gevaar dreigt, dat
Amerika zich in de Mexicaansche za
ken gaat mengen, zich aaneen moeten
sluiten. De president elscht lntus-
schen, dat de opstandelingen zich on
voorwaardelijk onderwerpen.
Over
'T COMPLOT IN DEN CONGO
verklaarde de Belgische minister van
koloniën in den Senaat, dat hij ge
looft, dat het gebeurde sterk overdre-
en is, en dat het slechts een opstoot
je is geweest van inlanders uit een
streek!
OPROER IN COMBODJA.
Uit Saieon wordt geseind, dat de
Mecsstammen in het district Haziang
n opstand zijn gekomen, en een aan-
.al op verscheidene Chineesche pos
ten gedaan hebben. Van Fransche zij
de zijn maatregelen genomen, om de
orde te herstellen.
Stadsnieuws
Men schrijft ons
Aan de Huishoud- en Industrie
school hier ter stede, namen tot nog
toe eenige dep opleidingscursussen
voor meis'es, die de lagere school ver
laten hebben, een aanvang met Mei
«n September.
Sedert nu de openbare scholen met
April en October hunne leerlingen
ontslaan, waren de ouders, die hunne
dochters dadelijk na het verlaten de-
scholen. no<? gedurende een jaar
of langer aan één der opleidingen
on de Iluishoudscho-l we nichten te
doen deelnemen, vcrp'Ieht. de moiste=
huis te huiden, totdat bet tijdstip
an opneming bij de Huishoud- en In-
dustrielessen was aangebroken.
Nu is het bestuur der Huishoud- en
Industrieschool er op bedacht ge-
eest. om weder de belangen van
haar aanstaande leerlingen te bevor
deren. Voortaan zullen de opleidin
gen in huishoudelijke bezigheden en
tot dienstbode (kindermeisje, werk- en
keukenmeisje, enz., enz.) aanvangen
mot April en October.
De industrie-opleidingen beginnen
met September, doch voor de
meisjes, die zich daarvoor wenschen
geven, maar reeds in April of
klei do lagere school verlaten, zal ge
legenheid zijn, tot het volgen vau eon
verkorten cursus in huishoudelijke
bezigheden van April tot J u 1 i.
Het bestuur hoopt, dat vele ouders
an bovenvermelde gelegenheden ge
bruik zullen maken, om hunne doch
ters zulk onderwijs te doen genieten,
Idat haar niet alleen bekwaamt voor
een vak, maar bovendien van nut en
waarde is voor het geheelo volgend
v.leven, welke hare omstandigheden
Russische regeering in het antwoord j ook mogen zijn, en daardoor bij dra
van de Chineesche regeering over de j gend tot haar levensgeluk,
belemmering van den Russischen j Voor verdere inlichtingen wende
handel door monopolies en over de i men zich tot de directrice,
oprichting van Russische consulaten
HU TOCH DE BAAS.
Zij werd zoo boos, dat zij ver<
klaarde direct naar haar moeder te
rug te willen loopen.
En hebt gij haar dat kunnen b*.
letten
Neen, beletten niet. Maar zij bod
haar morgenjapon aan, de meid waa
uit en... zij kan geen van haar japon
nen zelf vast krijgen.
EEN „NET' CAFé-RESTAURANT.
Mijn hemel, de kellners zien er
zoo netjes uit en de heeren zijn zoo
allemaal in rok, er is geen onder
scheid meer. Hoe te weten, wie gast,
wie keliner is
Dat is toch makkelijk genoeg.
Hoe dan
De kellners blijven allen kalm en
krijgen ook niet het geringste stuk in
de kraag l
Vakschool voo'r Kleerma
kers.
Het bestuur der vereeniging voor
vakopleiding in het kleedermakersbo-
drijf heeft tot secretaris-administra
teur benoemd de'n heer Ed. A van
Bilderbeek, die deze benoeming heeft
aangenomen.
Teylerf eest.
Het jaarliiksche „Teylerf eest"
wotdt 'door de bewoners van het
Doopsgezind Bested el ingenihuJs op
Woensdag a.s. gevierd.
GEMEENTELIJKE ARBEIDSBEURB
Nieuwe Gracht 3. Telefoon 11T0.
Ingeschreven: 2 timmerlieden,
machinale houtbewerker, 1 wa
genmaker, 3 meubelmakers, 1 mo
delmaker, 8 metselaars, 11 opper
lieden, 1 stucadoor, 8 witters, 4
machinebankwerkers, 1 monteur,
8 grofbankwerkers, 4 metaaldraaiers
8 vuurwerkers, 1 ketelmaker, 6
burgersmed n, 3 machinisten. 9 sto
kers, 2 electriciens, 1 instrument
maker, 2 koperbankwerkers, 2 ko
perslagers, loodgieters, 2 schoen
akers, 2 zadelmakers, 1 kieerma
»r, 6 schilders, 2 behangers. 1
stoffeerder, 7 bloemisten. 9 tuin
lieden, 2: grondwerkers, 3 Dakkera,
•- banketbakkers, 1 slager, 4 krui
deniersbedienden, I keliner, 18 ma-
-azijnknechts, 22 loopknechts, 3 huis-
Knechts, 1 sigarenmaker, b" kantoor-
oedieuden, 1 boekdrukker 1 letter-
zeiter, lithograaf, l binder, 2#
osae werklieden 1 dienstooden,
werksters, I naaister, 2 kook
tere, i nuishouuster, 9 viou-
veiijke kantoorbedienden, ad9pi-
ant bouwk. ops., steenhouwers-
voegers.
EEN NIEUWE FILM.
Deze week zal voor het eerst in do
Kroon-zaai draaien een nieuwe fihu,
an loOO Meter lengte, die een vol uur
de aandacht gespannen houdt.
Het is een geschiedenis, getrokken
uit den beaenden roman van den Ëu-
gelschen schrijver William T. Stead,
handel in blause slavinnen
beschrijft, tiet verhaal is burleugo-
vooh ingewikkeld en leent zich niet
oor nav ertellmg.
Laten we daarom alleen meede*.
len, dat het gaal over een jong meis-
e uit Kopenhagen, dat na den dood
barer ouders door een tante in En-
goiaud zai worden opgevoed, en op
daarheen in handen van een
agente van een bureau voor blauke
siavmnen valt Na vele avonturen,
die het gruwelijke van dezen vrou
wenhandel uitnemend lilusireereu,
wordt de jonge vrouw gelukkig ge
red. Het geheele uur door houdt de
ze geschiedenis de aandacht gespan
nen en de toeschouwer verveelt zich
geen oogenblik.
De film. zelve is wat het technische
gedeelte betreft van buitengewone
schoonheid.
Tooverachtige effecten worden door
fantastische licht-werkingen verkre
gen, het decoratief is rijk en stijlvol,
de natuurgetrouwheid treft den toe
schouwer, en houdt hem in stijgende
verbazing.
FEUILLETON
HOOFDSTUK L
In het Kabinet van den
Keizer.
Het was zes uur 's morgens van
een dag in Januari. De aristocrati
sche bevolking van Dettinen, de
hoofdstad van het groote keizerrijk
Gramand, sliep nog. Zelfs de knechts
en kamermeisjes begonnen er ternau
wernood over te denken, zich los ie
maken uit dat heerlijke sluimeruur-
tje, dubbel heerlijk omdat het half
gestoten is. dat met het aanbreken
van den dag samengaat. Pas over
een paar uur minstens zouden hun
respectieve meosterb a meesteressen
hen weer noodig heb. en, en ofschoon
er voor dien tijd nog '<"l een en an
der moest afgemaakt v. rden en toe
bereidselen gemaakt, toch was er nog
wel wat tijd om de zoo hoog noodige
rust te smaken.
Eén uitzondering was or echter op
den algemeenen regeléén man voor
wien weelderige gewoonten geen aan
trekkelijkheid hadden, wiens huis
houding zich kenmerkte door den
grootsten eenvoud, militaire nauw
keurigheid, soberheid en stiptheid.
Het huis was het Paleis van Detti
nen, en de man, de Keizer Frans Fer
dinand van Gramand, een man, die
in het oog der wereld de hoogste
sport van de levensladder had be
reikt
Om vijf uur 's morgens was de Kei
zer gewekt, had een kop zwarte kof
fie gedronken en een stukje geroos
terd brood gegeten. Om half zes had
hij zijn ronde gedaan langs de wach
ten en de kazerne bezocht van liet
kranige regiment, waaraan de be
waking van het keizerlijk paleis was
toevertrouwd.
Nu zat hij aan een lange, smalle
tafel in zijn kabinet een sigaar te roo-
ken. Een lessenaar stond voor den
keizer, maar hij schreef niet, of
schoon papier, pennen en inkt vlak
onder zijn bereik waren.
Behalve de doorluchtige meester
was er niemand in dit vertrek. Het
was een eenvoudig gemeubileerde ka
mer van kleine afmetingen, langwer
pig van vorm, met beschilderde ven
sters terwijl in het middenpaneel
het keizerlijke geslachtswapen was
aangebracht
Dat zelfde onderscheidingsteeken
was afgedrukt op de roodbruin-leeren
ruggen van die zware eikenhouten
stoelen, die in plechtige opeenvolging
en op regelmatige afstanden langs
de twee kanten van de kamer waren
geplaatst. Aan beide kanten stonden
massieve schrijftafels met gesloten
laden beneden en loketten van boven.
Boven ieder van die loketten stond
een letter van het alphabet. Er waren
geen staatsgeheimen in die open lo
ketten verborgen, anders zouden zij
niet open gew eest zijn. De documen
ten, die daarin lagen, waren niets
dan herinneringen aan de overeen
komsten en bescliikkingen. die Ferdi
nand II, om hem zijn officicelen titel
te geven, zelf regelde, en die ieder
ander monarch zou hebben overgela
ten aan de zorgen van een of anderen
Secretaris van Staat.
De laden beneden waren gesloten,
en een deel van den inhoud zou zeker
van belang genoeg geweest zijn, als
hij door een onbescheiden mensch uit
zijn schuilhoek was te voorschijn ge
haald tenminste wanneer die per
soon er het leven en zijn inlichtingen
af bracht, en wist te ontsnappen aan
den alom tegenwoordigen ijver van
het merkwaardige systeem, dat in het
paleis van Dettinen heerschte.
Om echter de papieren to vinden,
waarvan het lot der volkeren afhing,
waardoor de effecten op de geldmark
ten der hoofdsteden duizenden mijlen
ver zouden rijzen of dalen, om de
documenten té ontdekken van den
meest overheorschenden Staat, dio
■hel evenwicht van Europa in zijn
macht had, daarvoor zou men de
groote, stalen brandkluis in den muur
in een hoek van de kamer aan den
linkerkant achter den stoel van den
Keizer moeten openen.
De slotenmaker, die in staat zou
zijn, zijn weg te vinden in die bewaar
plaats van kostbare documenten,
moest misschien nog geboren wor
den in eik geval zou Ihj ecu meester
van zijn gilde zijn. liet geheim, of
liever de reeks van geheimen, waar
door deur na deur toegaf aan hel
..Sesam, open u totdat ue binnen
ste schuilplaats was bereikt, was al
leen maar bij twee personen bekend
Keizer Frans Ferdinand zelf en
zijn knecht Neumann, die al van zijn
jongensjaren af zijn doorluchtigen
meester had gediend, en die een on
schatbaar voordeel had voor tiet bezit
van zoo'n vertrouwen, namelijk dat
hij schrijven noeh lezen kon.
Neumann opende maar heel zelden
die brandkluis, en dan alleen nog op
verzoek van zijn meester, als deze
eenige papibren noodig had, waar
van hij een beschrijving kon geven,
zoodat zij hem gebracht konden wor
den. Maar het was noodzakelijk, dat
iemand het geheim doelde, anders
zou het wel eens kunnen gebeuren,
dat de kluis voor Ferdinand's opvol
ger even ontoegankelijk was als voor
iederen inbreker, die mocht probeeren
haar nu te openen. Een val van zijn
paard, een kogel in den strijd, een
verongelukte boot, een vlaag van een
krankzinnige, of een vooraf beraam
de wraak van een of ander individu,
dat meende slecht behandeld te zijn,
dat ailes kon een einde maken aan
het leven en de loopbaan van Ferdi
nand 11, maar Neumann, de obscure,
zou het groote geneun bewaren voor
den opvolger van den Keizer van
Gramand, die, ofschoon zijn oudste
zoon nog niet in de geheimen van
zijns vaders regelingen en politiek
was doorgedrongen, toch elk oogen
blik sterven kon.
Ferdinand ii was op dit oogenblik
ruim vijf-en-veertig jaar oud, op liet
toppunt van zijn macht. In zijn krul
lend zwart haar was nog geen grijs
te bespeuren, en zelfs boven zijn sla
pen was nog geen teoken van nade
rende kaalheid op te merken.
Zijn zwarte oogen waren stoutmoe
dig en doordringend, z.jn mond be
weeglijk en gevoelig, zijn fljnbesne-
den neusvleugels wezen op trots, ter
wijl zijn kin van een beslist, bijna
koppig, karakter getuigde.
De magere, rustelooze. zenuwachti
ge handen, gebruind door voortdu
rend verblijf 111 de open lucht en ge
taand door de zilte zeelucht, vol
maakten dit beeld. Het portret was
dat van den eersten man in Europa,
en daarom van de wereld.
Ferdinand keek op een mooie ver
gulde pendule in een hoek va.11 de ka
mor. toen het volle en zeer muzikale
speelwerk aanduidde, dat het kwart
over zes was. De Keizer strekte zijn
hand uit en drukte op een kleine
electrische bel naast zijn schrijftafel.
Een minuut later stond Neumann in
de kamer en wachtte eerbiedig de
bevelen van zijn meester af.
Is Graaf Kalya gisterenavond ln
tiet paleis aangekomen
Ja, Uwe Majesteit. Hij was hier
te middernacht, of iets later.
Dat is goed. Is hij nu ai opge
staan
Ik berichtte hem, dat Uwe .Majes
teit er op gesteld was, hein vroeg
audiëntie te verleenen, en hij zetde
zijn knecht, hem om zes uur te roe
pen.
O heeft hij een knecht meege
bracht vroeg dc Keizer met iets
verstoords in zijn uiterlijk.
lk geloof, dat hij wel te vertrou
wen is. De Graaf vertrouwt hem vol
komen. en ik heb hem eenige jaren
geleden zelf gekend.
Er zijn niet veel dienaren als
Ralph Neumann op de wereld.
merkte Ferdinand op, terwijl hij zijn
woorden vergezeld liet gaan van oen
dier zeldzame blikken van vertrou
wen en toegenegenheid, waardoor hij
een eerste plaats innam in de harten
van hen, die zoo'n blik kregen. Als
Kalya zijn vertrouwden dienaar ook
ten volle kan vertrouwen, dan heeft
hij een kostbaren schat gevonden.
(Wordt vervolgd).
