NIEUWS- en ADVERTENTIEBLAD.
3
3
4
9
29e Jaargang. No. 3600
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
DONDERDAG 6 JULI 1911 B
ABONNEMENTEN ADVERTENTIÊN:
per drie maanden: Van 5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
Voor Haarlem 1.20 3 Haarlem van 1—5 regels 1.elke regel meer ƒ0.20. Reclames 30 Cent per regel.
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der Biï Abonnement aanzienlijk rabat.
gemeente)1.30 J/jAdvertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing;
Franco per post door Nederland1.65 rMIIP/ 50 Cts. voor 3 plaatsingen a contant.
CeTMustreenf ZoTda^blad, voor Haarlem 'JSil Redactie en Administratie: Groote Hontstraat 53.
de ornstreken en ^anco Per P°st °-45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie724.
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA
Warmoesstraat 7678. Amsterdam. Telephoon interc. 6229.
TWEEDE BLAD.
OM ONS HEEN
Ne. 138t
Da Haarlcmsche
Raadsverkiezing.
'Al do aftredende leden werde" on
middellijk herkozen en hunne te gen -
candidaten blive-v ver in de minder
heid.
Dat wil zeggen niet nu, in 1911.
maar zes jaa- vroeger, in 1905. De
toestand was toen zóó de Liberale
Unie stelde al de aftredenden, de
R.-K. Kiesvereeniging en de neutrale
kiesverecnigmg Burgerplicht candi-
deerden er acht en lieten de heerèn
Groot, Schram en Moduo weg. De
S. D. A. P. stelde alleen den heer
Groot en vier nieuwe candidaten, de
heeren Dijksterhuis, Joosten, Koppen
en Timmer.
Er werden in district I, waar de
heeren v. d. Berg, Rinkema, Seig-
te en Winkler aftraden, 988 van de
20G7 stemmen uitgebracht, in II,
waar de heeren Van de Kamp,
Schram en Thijssen aftraden, 1411
van de 2951, in III, waar de heeren
Loosjes, Modoo en Van Rossum af
traden, 1250 van de 3272. Er is dus
toen slap gestemd, wat bij de heer-
schende eenstemmigheid geen won
der was en, zooals ik zeide, al de al
tredenden werden herkozen.
Dezen keer is de verkiezing niet zoo
eenvoudig afgeloopen. De Liberale
Unie en de Vrijz. Dean. Bond stelden
in II Dr. Lotsy tegenover den heer
Van de Kamp en in III den heer
Nagtzaam tegenover den beer Las-
schuit. Met dit wonderlijk gevolg,"dat
de bestredenen met den heer Van don
Berg in I do ©enigen zijn, die dade
lijk gekozen zijn en dat al de andere
candidaten, behalve de heer Van
Marie, in herstemming komen. Zelfs
kregen do heeren l.asschuit en Van
de Kamp het hoogste aantal stem
men, hooger dan de heer Van den
Berg.
Het is, tot juist begrip van de zaak,
niet nutteloos aan dezen uitslag een
korte beschouwing vast to knoopen.
In III, waar slechts één rechtsclie
candidaat, de heer Lasschuit, uitrad,
hebben de rechtsclie partijen blijk
baar al haar krachten op het behoud
van dien éénen zetel geconcentreerd.
Niet zoo eenvoudig, oppervlakkig be
zien, is de onmiddellijke herkiezing
van den heer Van de Kamp in II te
verklaren. Hij werd door de linksche
groepen bestreden, om hem hadden
zoifs de Chrïstelijk-l-Iistorisclien dit
maal het accoord van samenwerking
met de andere rechtsche groepen op
gezegd en een eigen candidaat, den
heer Van Marle, gesteld. Niettemin
is de heer Van de Kamp, zij het ook
met slechts drie stemmen boven de
volstrekte meerderheid, direct ver
kozen I
Een gedeelte van dit raadsel wordt
opgelost door vergelijking van zijn
stemmoncijfer (959) met dat van Mr.
Thijssen. 843. Hieruit blijkt, dat ook
andere dan kiezers van rechts op
den lieer Van de Kamp hebben ge
stemd, want Mr. Thijssen geldt, al
heeft hij het presidium der kiesveree
niging neergelegd, nog steeds voor
het hoofd der R.-K. politieke partij,
zoodat aangenomen mag worden, dat
allen, die van rechts ter stembus zijn
opgetrokken, hun stem op hem heb
ben uitgebracht Indien dit juist is,
dat namelijk de heer Van de Kamp
ook van linksche kiezers steun heeft
gekregen, dan komt de vraag naar
voren waarom En dan kan ik ter
beantwoording niet beter doen, dan
weergeven, wat mij op d© tram door
©en linkschen kiezer werd gezegd
„ik heb gestemd op Van de Kamp en
dat wil ik wel weten ook, hij heeft
meer dan eens goeie dingen in den
Raad gezeul en ook nog wel eens voor
'iemand partij getrokken. En dan
stemt hij precies zooals hij zelf wil en
is voor iedereen te spreken."
Mij dunkt, hier is de oplossing in
een notedopde heer Van de Kamp
is bij een groot aantal kiezers popu
lair 1
Voor twee groepen was deze verkie
zing een krachtproef voor de Chr.-
Historische, die anders nooit alleen
candidaten stelt, en voor de vrije libe
ralen, die dezen keer voor het eerst
onverzeld op het wijde veld der ver
kiezing zijn getreden. Welnu, de heer
Van Marle verkreeg in II 360 stem
men en de heer Hijmans in I 321. Als
gevolg van de belachelijke bepaling,
die onze stad voor Raadsverkiezingen
in drieën deelt, komt de heer Hij
mans in herstemming, terwijl de heer
Van Marle met grooler aantal stem
men afvalt.
Ten slotte is het de moeite waard,
op het stemmemcijfer van de candi
daten der S. D. A. P. te letten. Niet
zoozeer in III, waar de heer Nagt-
zaam den steun der andere linksche
groepen genoot en zijn stemmen cijfer
dus geen uiting kan wezen van de
kracht der S D. A. P. alleen, maar
in I en II. In I verkreeg de heer
Poppe 475 stemmen, in II de hoer
Joosten 613. Zijn aan den laatste
stemmen van vrijzinnig-democraten
te beurt gevallen Men zou het bijna
meenen, als men ziet. dat de heer
Schram 821 stemmen verkrijgt en
Dr. Lotsy, gesteld door dezelfde com
binatie, maar 738. Het omgekeerde
schijnt afgeleid te moeten werden uit
liet stemmencijfer van den heer Rin
kema 663 en dat van den heer Van
Emmerik 534,. hoewel ook deze twee
candidaten waren van dezelfde com
binatie. Mogelijk Is het zeker, dat
een deel van dit verschil den heer
Hijmans ten- goede is gekomen, maar
dit zijn alle maar veronderstellingen.
Menschen, die het oplezen van de
stemcijfers hebben bijgewoond, ver
halen van allerhande vreemde samen
voegingen op de biljetten systeem
lag en ligt er niet in.
In elk geval zijn de stemmencijfers
der candidaten van de S. D. A. P. be
langrijk hooger dan in 1905, toen de
heer Joosten in I als hoogste 174
stemmen haalde (de heer Poppe nu
475) in II kreeg de heer Joosten in
1905 303 stemmen, nu 613.
Bij de herstemming gaan we dus
voor een groot aantal candidaten in
het vuur en er zal wel heftig om wor
den gestreden. Zonderling is de toe
stand in III waai- vier candidaten van
de twee linksche kiesvereenigingen
(één hunner bovendien nog candi
daat van de S. D. A. P.) drie zetels
moeten verdeelen. Eén hunner zal
moeten afvallen en al geven de Libe
rale Unie en de Vrijz. Dem. aan hun
vrienden het wachtwoord, om in den
bestaand en toestand niet meer op den
heer Nagtzaam te stemmen, de kie
zers beslissen en wij zien, dat zij ad
viezen niet altijd opvolgen. De kie
zers van rechts kunnen hier zeker
grooten invloed uitoefenen.
Hoe het gaan zal in II, is onmoge
lijk te voorzeggen. Mocht men van
rechts slechts één candidaat aanbe
velen te stemmen, natuurlijk dan Mr.
Thijssen, dan zal van links voor de
twee zetels gestreden worden tus-
schen de vrienden van de heeren
Schram, Joosten en Lotsy, die res
pectievelijk de vrijzinnig-democraten,
de sociaal-democraten en de liberalen
vertegenwoordigen. Wie van de drie
afvallen zal, is nog lang niet zeker
en de heer Schram schijnt niet bui
ten gevaar.
In I eindelijk hebben, meen ik, de
aftredenden de beste kansen, maar
wie met den derden zetel gaat strij
ken, zou ik nog niet durven voor
spellen.
Alles hangt af van afspraken en
overeenkomsten, die in de volgende
dagen, vóór de herstemming, zullen
worden getroffen. Over dit onder
werp zullen langs telefoondraden en
tusschen muren van vergaderzalen
vele woorden gesproken worden. Men
kan er op rekenen, dat alle krachten
zullen worden ingespannen, om die
onverschillige kiezers in grooten ge
tale naar de stembus te jagen dezen
keer zijn er weer troosteloos velen
thuis gebleven.
J. C. P.
Uitslag der Raadsverkiezing in Haarlem.
DISTRICT I.
o,
O
o VI
c "2
8-5
3 c
ia
p. p
S p
H
p
v
B. E. C. Seignette
(R.K. aftr.)
319
226
186
731
H. van den Berg
(R.K. aftr.)
374
249
220
843
H. B. Weyland Jr
(Cand. R.K. en Ant-Rev.)
283
217
197
697
E. H. Hijmans
(Cand. Vrij-Lib.)
205
66
60
321
A. Rinkema
(Lib. aftr.)
365
134
164
663
J. F. van Emmerik
(Cand. Lib. en Vrijz -Dem.)
216
130
188
634
L. J. C. Poppe
(Cand. S.D.A.P.)
127
136
212
475
G
14
638
429
490
1557
661
713
2422
Gekozon ls dus de heer
/an de
n berg.
Al de anderen komen in herstemming.
DISTRICT II.
SI
p p
Schoter
straat.
Friesche
Varkens-
markt.
Totaal.
Mr. J. N. J. E. Heerkens Thijssen
(R.K. aftr.)
264
267
312
843
W. A. J. van de Kamp
(R.K. aftr.)
291
307
361
959
(Cand. Chr.-Hist.)
137
93
130
360
(Vrijz.-Dem. aftr.)
322
212
257
821
(Cand. S.D.A.P.)
183
234
196
613
Dr. J. P. Lotsy
(Cand. Lib. Unie en Vrijz.-Dem.)
296
215
227
738
6
19
650
612
638
1930
1052
1122
1123
3297
Gekozen is dus alleen de heer w. a. j. van de kamp.
Al de anderen, behalve de heer J. VAN MARLE, komen in herstemming
DISTRICT III.
r
■o
P|
H
E7 -o
s
a
"5.2.
p B'
a
Totaal.
Vincent Loosjes
(Lib. aftr.)
191
300
335
826
(Lib. aftr.)
194
284
318
796
(Vrijz.-Dem. aftr.)
261
320
364
945
J. B. Lasschuit
(Chr.-Hist. aftr.)
315
347
436
1098
A. Nagtzaam
(Cand. S.D.A.P., Vr.-Dem., Lib. Unie)
269
238
298
805
8 j 13
6
27
Uitgebracht
590 j 651
780
2021
1017
1250
1563
3830
Gekozen ie due alleen de heer J. B. LASSCHUIT.
Al de anderen komen In herstemming.
De herstemmingen zijn bepaald op Vrijdag 14 JulL
DINGEN, DIE NIET IEDEREEN
WEET.
XXXI OVER EDELE METALEN.
De voornaamsten onder de edele me
talen (de overige komen weinig voor)
zijnplatina, goud, zilver en kwik
zilver. Van die vier heeft het goud de
meeste waarde. Platina is minder
kostbaar, en wordt veel minder ge
bruikt. In hoofdzaak benut men het
oor de vervaardiging van bepaalde
instrumenten, en het voornaamste
productieland van platina is dan
wel Rusland, dat het leeuwenaandeel
levert. Want er wordt in het Oeralge-
bied de meeste platina gevonden. Ook
komt het metaal nog wel voor in en
kele streken van Amerika en Austra
lië, en op Borneo. In ruwen staat gaat
het naar verschillende steden (o. a.
Parijs, Londen) waar het gezuiverd
en \erwerkt kan worden.
Do kleur van het platina is witach
tig, doet eenigszins denken aan. zil
ver.
Goud wordt gewoonlijk gevonden
__i brokken, die dan ook voor een ze
ker deel uit andere metalen (soms
zilver, koner) bestaan, ook wel als
stofgoud, in rivierzand. De goudpro
ductie is reusachtig gestegen, toen de
goudlanden in Amerika omstreeks
1500, ontdekt werden. In de helft der
negentiende eeuw kwam opnieuw eeu
geweldige stijging in de goudop
brengst door de ontdekking van goud
velden in Australië, in Zuid-Afrika,
in Noord-Amerika (Aljaska, Klondy-
ke). Tegen een totale opbrengst van
5300 K.G. platina stond in 1910 een
dito van goud, groot 385000 K.G.
In datzelfde jaar bedroeg de z i 1-
e r-opbrengst niet minder dan
5.479.000 K.G. Amerika had daarin
wel verreweg het grootste aandeel,
speciaal Mexico is langen tijd het
voornaamste zilverland geweest. Do
Vereenigde Staten kwamen ten slotte
bovenaan in de zilverproductie, die
oorspronkelijk in Zuld-Amerika
hoofdzaak was geweest.
In Europa bezit eigenlijk alleen
Duitschland een. groote opbrengst van
zilver, ©enige andere staten produ-
ceeren het in veel mindere male.
Door de geweldige toeneming der
zilver-voortbrengst in de 19e eeuw (er
is tusschen 1800 en 1900 een stijging
geweest van 654500 K.G. tot 5.479.000
K.G.) ging de zilver-waarde natuur
lijk hard achteruit, en de verhouding
in waarde van zilver tot goud werd
geleideliik grooter, ging van 115 tot
1 35. Evenals platina en goud komt
zilver in gedegen toestand voor
Ten slotte het kwikzilver, een
metaal, dat ook al veel wordt aange
wend bij de vervaardiging van in
strumenten, speciaal natuurkundige.
Dikwijls wordt het in verbinding ge
bracht met andere metalen. Als ge
neesmiddel worde/i kwikverbindingen
ook aangewend.
De productie van kwikzilver (dat
gemeenlijk in verbinding met zwavel
als de roodgekleurde cinnaber voor-
leemt) geschiedt hoofdzakelijk in Ca-
lifornie, r- in Spanje en Oostenrijk-
Hongarije. Ook wordt het product in
Rusland en Italië gevonden.
Kwikzilver heeft de bijzondere eigen
schap, dat het vloeibaar is bij gewo
ne temperatuur. Het totaal der pro
ductie heeft in 1S99 ongeveer 3,4 mil-
lioen K.G. bedragen.
Buitenlandsch Overzicht
Uit de telegrammen in ons vorig
nummer weet men, dat
OOSTENRIJK-HONGAR1JE EN
ITALle DE POLITIEK VAN
DUITSCHLAND STEUNEN
wat ze trouwens aan den driebond
verplicht ziin. Een officieus Oosten-
rijksch regeeringsorgaan schrijft o. a.
„Natuurlijk volgt Oostenrijk-Honga-
rije den jongsteu stap van de Duitsche
regeering met sympathie, aie bij de
zen maatregel niet alleen zich beroe
pen kan op het voorbeeld door Frank
rijk en Spanje gegeven, docli ook op
het internutionaal erkende recht van
elke beschaafde mogendheid, om haar
onderdanen te beschermen, waar hun
leven eu de eigendommen bedreigd
worden.
De maatregel an de Duitsche regee
ring schijnt geschikt om, lettende op
haar eerlijke verklaring, die zich aan
past bij gelijksoortige verklaringen
van Frankrijk en Spanje, bij te dra
gen tot het brengen van opheldering
in den niet meer duideliiken toestand
in Marokko, in dien zin, dat de begin
selen van bet Algeciras-verdrag onge
wijzigd gehandhaafd blijven. In elk
geval zal een oplossing door alle par
tijen toegejuicht worden, die de Ma-
rokkaansche quaestie weer in het sta
dium brengt van de Europeesche jus
titie.
Dit standpunt nemen vooral de mo
gendheden in, die, als Oostenrijk-Hon-
garije bij de Marokkaansche politiek
niet geïnteresseerd zijn. doch er des te
grootere waarde aan moeten hechten,
dat voor hun handel het principe van
de open deur, in de Algeciras-akte
vastgesteld, blijft bestaan.
Rekening houdende met bet feit, dat
Oostenrijk-Hongarije onder de met
Marokko handeldrijvende landen de
vierde plaats inneemt, zal do monar
chie bij eventueele bespreking vooral
op haar economische belangen letten."
In dit betoog proeft men een plei
dooi voor
Of we daarnaar verlangen moeten
Iets moet er wel is waar gedaan
worden, maar aan de vorige conferen
tie hebben we zooveel onaangename
herinneringen, dat we haast zouden
-&JUOD U03S -EB Tl UI 'SOJIV UO3S02
rentie
De Fransche pers gaat voort de hou
ding van Duitschland te besproken.
De „Figaro" noemt 't avontuurtje van
Duitschland
EEN PROEFPEILING,
of krachtproef. Duitschland is gereed
om te handelen, naar den graad van
tegenstand zoo Frankrijk kalm,
maar vastberaden tegenstand biedt zal
Duitschland niet verder gaan, maar
anders zal het alles nemen, wat het
krijgen kan. De „Figaro" geeft de re
geering van Frankrijk den raad een
eigen gedragslijn te volgen en niet Ie
wachten nn wat Engeland en Rusland
zullen doen.
De bekende socialist Jaurès pleit in
de „Humanité" krachtig tegen het uit
zenden van Fransche schepen naar
Marokko. Frankrijk moet onderhan
delen, maar zij, die hopen Duitsch
land schadeloos te stellen door het el
ders concessies te doen, voor het op
geven van elke verwachting in Marok
ko, bedriegen zich. Duitschland kan
niets aannemen dan
ZIJN DEEL VAN DE MAROKKO-
PUDDING,
zoolang er isof het vertrek van al
len uit Marokko. Daarom zoo meent
Jauirès moet het komen tot vertrek,
Frankrijk het eerst. Een oorlog over
Marokko zou monsterachtig zijn, en
het Europeesche volk zou daaraan
niet meedoen.
In verband met den verderen loop
der quaesties is 't van belang te weten
HOE ENGELAND ER OVER DENKT
Do Engelscho pers bespreekt de hou
ding van Duitschland on kalmen toon,
behalve de „Daily Mail", die aanzet
tot bet, uitzenden van een Fransch en
een Engelsch oorlogsschip naar Aga-
dir en dus blijkbaar een Fransche po
litiek, tegen Duitschland gericht, door
'ik en d"n trouw wil blijven.
De „Dailv Graphic" die over het
algemeen over de diplomatieke stem
ming in Engeland goed ingelicht is
spreekt vertrouwen uit in eeu sjioedi-
ge oplossing door kalme diplomatieke
besprekingen.
Do „Times" die gewoon is een
vijandige houding tegen Duitschland
aan te nemen bespreekt slechts de
stemming in Duitschland zelf. En
terwijl het blad den vorigen dag be
te ogde, dat het optreden der regee
ring in Duitschland met chauvinisti
sche toejuichingen werd begroet, zegt
het nu, dat men elkaar in Duitschland
toefluistert geen lawaai te maken.
De „Standard" erkent, dat de FTan-
sche bezetting van Fez een schending
der acte van Algeeiras is het blad
zegt dan verder„Wij kunnen geen
bezwaren hebben tegen de aanwezig-
heid van een Duitseh oorlogsschip, op
een punt, waar Duitsche belangen
werkelijk worden bedreigd maar wij
moeten honen, dat de toestand niet
zoo dringend is, dat stappen moeten
worden gedaan, die tot een verdere,
zeer ongewenschte verwikkeling lei
den. Tevens verwachten wij, dut Span
je en Frankrijk alles zullen doen. om
do meening te voorkomen, dat de Acte
van Algeeiras reeds nu buiten wer
king is gesteld."
Uit Weenen wordt geseind Zooals
bekend is heeft de Fransche regee
ring in een den 8sten April 190J met
Engeland gesloten verdrag verklaard,
dat zij niet van plan Is, den politiek en
toestand in Marokko te veranderen
De Neue Freie Presse meldt nu, dat
in politieke kringen in Weenen la
kend is gewcuxlen, dat Frankrijk zich
in
EEN GEHEIM VERDRAG
tegenover Engeland verbonden heeft,
niet toe te staan, dat eenige vreemde
mogendheid een haven aan de Oceaan-
kust beget.
Zelfs wordt er gedacht aan
OORLOGSGEVAAR IN DEN
BALKAN,
in verband met de geschillen tusschen
Turkije en Montenegro, loopende over
de opstandige Albaneezen.
