HAARLEM'S DAGBLAD. TWEEDE BLAD. VRIJDAG 18 AUGUSTUS 1911 Bnitenlandsch Overzicht De Algemeens Spoorwegstaking In EngelaDl afgekondigd. Gisteravond ontvingen we hot vol gende telegram DE SPOORWEGSTAKING IS HE DEN AFGEKONDIGD. DE ARBEI DERS HEBBEN DE DOOR DEN MI NISTER AANGEBODEN BEMIDDE LING NIET AANGENOMEN. De arbeiders hebben 't dreigement dus volvoerd. Eerst was er nog hoop, dat het groote conflict voorkomen zou worden, door juiste tusschenkomst der regoering. maar deze hoop is ijdcl gebleken. Op de bijeenkomst aan hot ministe rie van handel gisteren gehouden - - heeft minister Buxton den vertegen woordigers van het spoorwegperso neel een aantal vragen gesteld. Daar op antwoordden zij dat de directies in letter en geest de overeenkomst van 1907, waarbij verzocningsraden zijn ingesteld, hebben gebroken en dat het hun zonder staking onmogelijk was herstel van grieven te verkrijgen. Minister Asquith stelde daarop voor, een koninklijke commissie te benoe men. ten einde te onderzoeken, welke wijzigingen in de overeenkomst wen- schelijk zouden zijn. De vertegenwoordigers dor directies nurnen dat voorstel aan. die van het personeel weigerden echter, omdat de ondervinding hun -rieerd had, dat het lang duurt alvorens zulke commissies tot een besluit komen, terwijl hunne besluiten dikwijls geïgnoreerd worden <la.Rr de zwakste partij meestal de on derliggende is. Asquith zei toen aan do vertegen woordigers van liet personeel, dat de regeering onpartijdig bleef, maar mot kon toelaten, dat het geheele spoor verkeer wordt stilgezet en zij dus de poodige stappen moet nemen om dat te beletten. DE REGEERING ZAL DUS MAAT REGELEN NEMEN, OM DEN TREIN DIENST ZOOVEEL MOGELIJK TE HANDHAVEN. /n het Lagerhuis heeft minister Churchill gezegd, dat de toestond te Liverpool het ernstigste is. liet sta- kingscoroité heeft ook de werklieden van de electriciteitsfabriek opgeroe pen om te staken. Daardoor komt LIVERPOOL ZONDER TRAM- DIENST. ZONDER SPOORW EG- VERKEER EN ZONDER LICIIT. Dat geeft ©en zonderlingen toe stand. "Veel ondervindt belemmering en last, zelfs moesten de couranten te Liverpool hun uitgaven verkleinen. De bladen moesten bovendien per auto's verzonden worden. Ook DE VERLICHTING VAN LONDEN WORDT BEDREIGD, want ook de mannen dor gas- en electriciteitsfabrieken in deze wereld stad hebben van 't stakingscomité or der ontvangen, onmiddellijk te staken. DE) SPOORWEGSTAKING deed zich cristeravond al meer gevoe len. Telegrammen uit verschil Ion de doo ien van het land meldden plaatselijke spoorwegstakingen en tengevolge daarvan ontwrichting van het zaken leven. Te Blackburn hebben o. a. duizend man het werk neergelegd. Aan het stakingsmanifest is op de Loudensche stations gistermiddag slechts mat is gevolg gegeven. 500 goe derendragers aan hot St. Pancras- station slaken, maar de witkielen wei- gorden zich bij hen aan te sluiten. Nie mand staakt er aan Euston-station en slechts 25 aan het Kings Crosstation. Gestaakt werd gister reeds te Leeds. Bradford, Liverpool. Manchester, Nortwich, Blackburu en Sheffield. lieden verwacht men nog meer uit breiding der spoorwegstaking. Wat de SCHEEPVAARTSTAKING betreft, hebben de reeders te Liver pool een manifest uitgevaardigd, waarin zij aanbieden op zekore voor waarden de uitsluiting in te trekken. Dit manifest is gevolgd op een be sluit van het uitvoerend bewind van de vakvereenigingen der spoorweg- werkers, inhoudende, dat deze hun strijd niet zouden opgeven, zoolang niet de uitsluiting, die tegen hun mede-arbeiders gericht is omdat dezen het spoorwegpersoneel to Liverpool en elders steunen, is ingetrokken en zij weer in dienst zijn genomen. Er worden MAATREGELEN VOOR DE ORDE genomen. Het hoofd van de polilio te Londen heeft vrijwilligers opgeroopen om dienst te doen als bijzondere politie ambtenaren ingeval de toestand orger wordt. Nog meer troepen dun er nu al zijn zullen Londen binnenrukken. In de wereldstad komt een groote militaire macht. £)ok naar andere plaatsen worden of zijn reeds militairen gezonden. Minister Lloyd George hoeft gister middag in het Lagerhuis een over zicht gegeven van het behandelde in de CONFERENTIES. Hij legde er den nadruk op. dat de door de regeering voorgesteld© com missie van onderzoek zou bestaan uit drie leden, een de arbeiders vertegen woordigende. de twee anderen de werkgevers. Er was niet bedoold, dat de commissie de zaak op do lange baan zou schuiven, maar om te han delen. Lr is een misverstond geweest ten aanzien van het voorstel der regeeriug en hij zei vol vertrouwen te zijn op een bevredigende regeling, als de ar beiders het doel der commissie begre pen indien zij niet tevreden waren met baar adviezen, dan konden zij nog altijd gebruik maken vau het machtige wapen der staking. Ramsay Macdonald zei, dat or in al le opzichten misverstand was geweest en hij hoopte, dat de heropening der tfank tot een oplossing zou lelden. Deze oplossing ia, zooals men uit do afgedrukte telegrammen ziet. niet gekomen. De bemiddeling is afgewe zen. Uit de meedeolingon van den mi nister weet men nu evenwel, dat ge-, tracht is den strijd to voorkomen. Ook ls er nog een klein kansje, dot de aanbiedingen der regeoring nog worden aangenomen, ook al Is de sta king al in werking. WAT EEN STAKING VAN DEN SPOORWEGDIENST ZOU BETEEKENEN, wordt reeds in verschillende Engel- sche bladen uiteengezet. Elke dag, dat de dienst op de spoorwegen van het Vereenigd Ko ninkrijk gestaakt is, zou een verlies voor do maatschappijen beteekenen van 340,000 p. st. Ongerekend de abonuées zouden er 3,580,000 passagiers geen treinen vin den om hen te vervoeren en 1,409,300 ton goederen zouden blijven liggen. De „Daily Mail" is ook eens na gegaan. wat wel het gevolg zou zijn van een werkelijk in alle opzichten doorgevoerde spoorwegstaking. En het blad kwam tot hot resultaatdat het materiaal voor de fabrieken spoe dig verbruikt zou zijn en fabrieken en werkplaatsen dan gesloten zouden moeten worden dat de voedingsmid delen, die aangevoerd moeten worden uit het buitenland of enkele centra in het binnenland met den dag schaar- scher zouden worden, waardoor de prijzen ee- hoogte zouden bereiken als in tijden van hongersnood, wat na tuurlijk het zwaarst zou drukken op de armere klassen; dat de kolenmij nen gesloten zouden worden en de mijnwerkers dus buiten werk zouden geraken, omdat de kolen toch aan de mijnen zouden moeten blijven liggen; dal het straatverkeer voor een groot gedeelte gestremd zou zijn, omdat er geen voeder voor do paarden on geen benzine voor de auto's aangevoerd zou kunnen worden. EEN EIGENAARDIG INCIDENT in deze stakingsdagen voorgekomen, is 't volgende: Kon-ing George zou aan den dieren tuin te Dublin een leeuw ten geschen ke geven. De leeuw zou voorioopig worden verzorgd in den dierentuin te Londen en zou nu van het dok naar dezen tuin worden overgebracht. On der sterke politiebewaking werd het dier in zijn kooi op den wagen ge bracht en de wagen vertrok van het dok. De stakers op de straat echter, niet wetend welke lading de wagon vervoerde, trachtten het voertuig te gen te houden. Zij dreigden don wa gen om te werpen. Plotseling echter liet de leeuw een doordringend gebrul hooren. De menigte week verschrikt terug en toen de politieagenten, be grijpend dat de leeuw zelf de boste beschermer van het vervoe'r was, do dekkleeden wegsloegen en de stakers het woedende dier zagen, namen ze do vlucht. Zoo kon de wagon vorder ongehinderd de stakingsposten pas seer e'n, Over DE MAROKKO-ONDERIIANDE- LINGEN wordt in de pers veel geschreven. Eenige bladen doen. of zo precies weten, hoe het met de onderhande lingen staal. Of dit werkelijk zoo is? Uit alles blijkt evenwel, dat de on derhandelingen nog heel, heel weinig gevorderd zijn. Zou het dus heusch naar oen nieu we Ma'rokko-conferentie gaan? DE KRETENSER-QUAESTIE. Met het oog op het spoedig afloo- pen van hel mandaat van den Regee- ringscommissaris voor Kreta heeft Turkije zijn gezanten bij de bescher mende mogendheden opgedragen een definitieve oplossing te vragen van de K re tenser qnaestïe, wijzende op 't gevaar om de netelige geschillen on opgelost te laten. Turkije klaagt over de slechte be handeling die de Christenen op het efland den ICretenser Mohamedanen doon ondergaan, en verklaart, dat de Kretenser regeering beslist onbe kwaam is om orde en rust te verze keren. Turkije eindigt mot een beroep op de vriendschappelijke en welwillende gevoelens van de beschermende mo gendheden. Zullen de mogendheden het nu ef.n- delijk eens aandurven de Kretenser- quacstie die al vele jaren hangende isl eindelijk eens afdoende te re gelen? Of hebben ze het hu met Marokko weer te druk? Stadsnieuws Dg vergiftigingszaak te Hleuwe Meer voor de Rechtbank: (Vervolg van den eersten dag). Daarna wordt Dr. FOLMER nog eens voorgeroepen. Deze vertelt, dat hij op 1 9Januari voor 't eerst is ge roepen hij de vrouw Van Exter. llij dacht toen. dat zij weer last van do oude kwaal had. Dan kreeg zij altijd iets tegen het braken. De klacht over een drogen keel, uitte zij. eerst op 23 Januari llij en Dr. SCHOO verklaren, dat dit droog-worden van de kool ook eenige daeen na het vcrgif-inucmen kan geschieden. HET REQUISITOIR. Daarna is het woord aan Mr. Hoyer. den substituut-officier van justitie, om het reouisitoir te nemen. Spreker wijst op het gewicht van de zaak, die Nieuwe Meer een tijdlang in lieroering heeft gebracht. De s'^ijd met dezen vijand is voor don rechter commissaris en spreker zeer moeilijk geweest. De beklaagde hooft zich voortdurend verschanst achter goed- begroeide heuvelen. Voortdurend heeft hij zich verscholen achter stil zwijgen. Maar hij is uit zijn bedekking gelokt, ofschoon hij zelf van moeuing is, dai hij buiten schot is gebleven. De grondslag van dit drama is passie. Van Exter was onverschillig geworden voor zijn vrouw. Vrouw Hogenhout was ook koud geworden voor haar man. Toen 1 lebben die twoe elkander ontmoet en passie voor el- kuar opgevat. Toen hebben zij ten slotte naar een middel gezocht, om zich van hun echtgenooten te ont doen. De moeder ran vrouw Van Exter heeft het pijnlijke tooneel ge zien, dat haar schoonzoon, toen zijn vrouw dood was, in intieme houding bij vrouw Hogenhout stond en haar zoende. Reklaagde had er belang bij, om zijn vrouw uit den weg te ruimen, om aan zijn passie ten opzichte van vrouw Hogenhout te voldoen. De ambtenaar wijst op bet cynisch gezegde, dat zijn vrouw ©en tijdje van de baan was, toen zij ziek en ellendig op het bal lag. Den 19d©n werd de vrouw ziek. Zij was wel is waal- zwak, maar toch ■normaal, zonder kwalen. Spreker gaat hot ziekte-verloop na en hoo Dr. Folmer tot de gedachte is gekomen, dat de ziekte geen normaal verloop had. Nadat Dr. F. lot de conclusie kwam, dat de vrouw Van E. vergif- t.gd was, en den Burgemeester ken nis daarvan gaf, heeft de Justitie zich met do zaak bemoeid. Van E. nam dadelijk de houding aan, die hij hier ook aanneemt. Hij ontkende al les en vertelde, dat hij met zijn vrouw in een ideaal huwelijk had geleefd. Maar anderen vertolden heel wat andeïs. Dadelijk hebben de Rcch- ter-Commissaris^ en spreker den in druk gekregen, dat Van Exter zijn vrouw heeft vergiftigd. Vervolgens betoogt spr. op grond van het rapport der deskundigen, dat men hier te doen beeft gehad met eon acuut verloop. Ilct is bewezen, dat men hier mot ©e'n aflsenic-vergïftiging te doen heeft, Arsenicum is gevonden in het bloed, de lever en de urine. (Bovenstaande is reeds gedeeltelijk in ons vorig nummer opgenomen). De substituut-officier van Justitie, Mr. HOYER, vervolgt zijn requisitoir aldus Eenmaal heeft de beklaagde zich buiten de verschansingen gewaagd. Toen heeft hij een schot gekregen. Hij had namelijk dadelijk ontkend, arsenicum gekocht te hebbeu. Waar om deed bij dat? Hij had ©en systeem- van-ontkennen vooraf opgesteld. Daarom gaf hij onmiddellijk dit ont kennend antwoord. De verklaring van den heer Kunst is echter zuiver en pertinent Hij herkende den man aan zijn hinkend gaan en de stem. Waarom lieeft hij niet bekend, arse nicum te hebben gekocht Hij liad toch kunnen zeggen „Ja, ik heb ar senicum gehad, waarom zou ik dat niet gehad hebben Teekenend vindt spreker liet, dat men liet flesch- je van honderd gram, waarin de ar- s eni c um-oplossi ng was, niet hoeft kunnen terugvinden, hoewel de man 1oeh alle flesschen, van geruimen tiid her, bewaarde. Do ambtenaar wijst op liet verloop der ziekte. Op 19 Januari waren er Jirakingen. Later is de droogte in de keel gekomen. De deskundigen bevestigen, dat die 'brokingen cm de keeldroogte verband met elkaar houden. Wie kwamen er belialve Van Exter, zijn kinderen en de moeder der zieke, in huis Alleen vrouw Hogenhout. Maar alleen Martinus van Exter heeft zijn schoonmoeder geholpen bij de verpleging. Dat is een aanwijzing. Spieker wijst op de groote dosis vergif, die niet-wetenschappelijken gewoonlijk toedienen, omdat zij de kracht niet kennen. Hier is, iioowel liet niet valt te bewijzen, waarschijn lijk arsenicum in opgelosten toestand toegediend. Mr. Hoyer neemt als vaststaand aan, dat Van Exter zijn vrouw om liet leven heeft gebracht. De taak der rechtbank is een moei lijke, tenzij er een psychisch moment komt, dat de beklaagde zijn geweten nïot langer bezwaren kan met de ont kenning. Maar dit mom-ent zal hier niet voorkomen. Daarvoor behoeft men niet bevreesd to zijn. Het zal hier gaan als met de zaak legen Imke Beetsina, waar de beklaagde zei: „Zij zullen op mijn gezicht niet zien, dat ik schuldig ben." Daarna sprak de ambtenaar de ver wachting uit, dat de rechters een stemmig de overtuiging zouden heb ben. dat Van Exter schuldig was. llij vorderde nu LEVENSLANGE GE VANGENISSTRAF tegen den be klaagde. Tegen zulk een pervers in dividu kon hij niets anders vragen. Deze man was eiken dag bij zijn vrouw gekomen, zag haar met een koel gezicht wegkwijnen. Op den dag van haar dood ging hij naar vrouw Hogenhout toe. Zulk een uian moet de maatschappij uit, want hij is tot alles in staat. De beklaagde hoorde don eisch kaiin aan. Op zijn gezicht was geen trek, die verrassing of smart ver ried. De PRESIDENT waagtHoor je, wat meneer de officier vraagt Y BEKLAAGDE Jawel, levens lang. De PRESIDENT Erken je nu, je vrouw vermoord te hebben BEKLAAGDE Neen, ik heb het niet gedaan. i HET PLEIDOOI. De verdediger, Mr. Dr. VIS, ia ver wonderd, dat na zoo weinig bewijs de zaak voor de rechtbank is ge bracht. Ook de splitsing dar zaken heeft spreker verwonderd. Te bewe ren, dat door de aangebrachte uou- wijzingen wettig en overtuigend be wezen is, dat de beklaagde schuldig is aan moord op zijn vrouw, gaat pleiter te ver. Het O. M. heeft in de dagvaarding ten laste gelegd, dat boklaagde de dader of de mededader ia. In het requisitoir heeft het O. M. geen keus gedaan, het oordeel aan den rechter overlatend. Het feit, dat het O. M. geen keus heeft kunnen doen, bewijst de geringheid der aangevoerde be wijzen. Spreker ontkent nu, dat men aan de gedane aanwijzingen bewijskracht mag toekennen. Dat is in strijd inet het systeem der wet. Pleiter ontkent, dat men uit het samenkomen van Van Exter en vrouw H. het bewijs mag putten, dat Van Exter door zulk een passie werd gedrongen, dat hij zijn vrouw lieeft vergeven- Wat beteekent die verhou ding Hoogstens dat zij elkaar lief hadden. Maar daaruit mag niet af geleid worden, dat hij daarom zijn vrouw vermoord heeft. Het geheele gebouw der beschuldi ging berust op de verklaring van den heer Kunst, dat Van Exter arsenicum bij hem lieeft gekocht Pleiter acht het volkomen psycho logisch te verklaren, dat Van E. dat ontkent, ook al is herwaar, dat hij erkelijk arsenicum gekocht heeft. Want op den dag van den dood van Hogenhout komt het gehoele samen stel der Justitie op liem af en beschul digt hem van moord. Hij is met de Justitie niet bekend. Maar hij weet, dat, als hij erkeat arsenicum go- kocht te hebben, hij een ernstige aan- wljzigm-g tegen zich krijgt. Daarom ontkent hij dadelijk. Ook dat hij do nntkennimr volhield, is te verklaren. Want. wanneer hij eerst ontleent en later bekent, dan zal dat ten zijnen nadeele worden uitgelegd, liet niet- vinden van het aisenicum-fleschjo acht spr. niet de moeite waard, om er op in te gaan. De ambtenaar zal het ook niet willen volhouden, dat dit een aanwiizing van schuld is. Dat Van Exter de familie niet heeft meegedeeld dat zijn vrouw ernstig ziek was, heeft pleiter eerst onaangenaam getroffen, ■iianr later is het "hem duidelijk ge worden, dat dit niet ten nadeele van Van E. uitgelegd kan worden. Hij zag den toestand niet zoo ernstig in. Als aanwijzingen voor de onschuld an Van Exter wijst pleiter er ten eer ste op, dat het niet aannemelijk is, dat Van E. zïin vrouw zal vergiftigen in een tijd dat zijn schoonmoeder bij hem thuis is, die hem voortdurend op de vingers ziet, terwijl hij dat toch gemakkelijker zou kunnen gedaan hebben, wanneer hij met zijn vrouw alleen was. Ten tweede Is liet niet aan te nerneu. dat Van Exter de urine naar Dr. Folmer zou hebben laten brengen, wanneer hij zijn vrouw ver geven had. Daardoor liep hij immers d© kuns. dat zijn misdrijf uitkwam. Hij iu»d de urine of niet. ol hij had andere kunnen zenden. De liefdesverhouding tusschen Van on vrouw H. besprekende, zegt pleiter, dat die verhouding aanleiding geeft tot liet vermoeden, dat niet Van E., doch vrouw H. de vrouw van den bakker heeft vergiftigd. Bij gebreke aan rechtstreeks be wijs komt de ambtenaar met aanwij zingen. Maar die moeten dan aanne melijk gemaakt worden. Nu ontwikkelt de verdediger een systeem, waardoor het aannemelijker moet worden, dat vrouw II. en niet de bakker de schuldige is. De vrouw had evenveel belang bij het doodgaan an de vrouw van Van Exter. als de hakker. De gedachte, om iemand uil den weg te ruimen komt eerder op hij een vrouw, dan bij een man. Dat is niet sterk, maar het is toch wel mees tentijds het geval. Nu zijn de brakin- gen opgetreden eenige uren nadat vrouw II. de pap lieeft gebracht, waarvan de zieke eenige Iepels gege ten had En in die paar lepels kan vergif genoeg geweest zijn, verklaren de deskundigen .om iemand te vergif tigen. Bovendien is bewezen, dat rouw 11. in December arsenicum in huis had. Bewezen is, dat vrouw 1L de pap bracht, niet bewezen is, in het stelsel v an het O. M.. dat op 19 Januari, wel ke datum aangenomen wordt door den ambtenaar, als de dag waarop het vergif werd toegediend, door Van Exter iets aan zijn vrouw is gegeven. Pleiter noemt als den datum, dat de vrouw vergif heeft ingekregen don 23sten Januari aan en logt er don nadruk op dat na de melk, die Van E. zijn vrouw gaf. vrouw H., om elf uur ties morgens, pap hoeft gebracht. Mr. Vis merkt op, dat het zijn taak niet is, om te bewijzen, dat vrouw 11. clen moord heeft gepleegd, maar hij heeft willen aantoonen. dat men weinig waarde kan hechten aan het systeem van het O. M., waardoor dat tot do schuld van Van Exter besluit. Verder betoogt de verdediger, dat de Rechtbank iemand niet mag veroor- deeien op een overtuiging gevestigd builen bewijzen om. De wet gebiedt, dat die overtuiging moet gevestigd zijn op de bewijsgronden. Ten-slotte komt pleiter tot de straf en merkt op, dat het hier gaat om een menschenleven, of Van Exter uit de maatschappij gestooten en opgeslo ten zal worden. Dat is een straf er ger dan de dood. Spreker meent, dat de Rechtbank hier een non liquet zal moeten uitspreken, en dat zal moeten blijven doen, zoolang de zaken van heden en morgen gescheiden blijven. Met een beroep op art. 408 Wetb. voor Strafvordering verwacht pleiter, dat de rechters naar huh geweten zullen oerdeel en. Beklaagde bleef gedurende hot grootste deel van het pleidooi zijn kalmte bewaren. Alleen toen mr. Vis er over sprak, dat levenslange go vangen!ss!raf erger is dan de dood, toonde hij rich ©enigermate bewogen, wat hij merken liet, doordat hij nige malen met de linkerhand langs de oogen wlschte, als om zijn tra'non tegen te houden e® een paar moeilijke slikbewegingen maakte. RE- EN DUPLIEK. De AMBTENAAR VAN HET O. M. merkte in zijn repliek op, dat niet hem, inaar de Rechtbank do schuld trof, wanneer het onjuist was, dat op zulke geringe aanwijzingen de zaak voo'r de Rechtbank was gebracht, want de Rechtbank is het, die do verwijzing naar de openbare zitting beveelt Het is altijd een waag van het O. om met zulke ger nge aanwijzin- >n, omdat de verdediging in zulke gevallen heel sterk sterk stond. Gaarne had spreker met recht- streeksche bewijzen gewerkt, maar ür die ontbreken, moet men mot aanwijz*ngen komen. De rechtbank zal de kracht dezer aanwijzingen te hebben onderzoeken. De ambtenaar houdt vol, dat niet Vrouw H., maar Van Exter de dader is. De liefdesverhouding is een aan wijzing. Dat het brengen der urine pleiten voor de onschuld van Van E., ziet mr. Hoyer niet in, want Van E. dacht immers, dat niemand er tets van wist. De tegenwoordigheid van de schoon moeder bewijst evenmin lets.Beklaag- de kon alles doen, zonder dat de 72- jarige vrouw het zag. Het is best mo gelijk, dat hij het vergif in het glas heeft gedaan, om zoo de moeder haari eigen dochter te laten vergeven. Mr. VIS dupliceert en handhaaft zijn meening omtrent het systeem van overtuiging huiten het bewijs om, dat in strijd as met de wet; ook dat de rechtbank tot een non-Lquot moet komen. DE BEKLAAGDE* VAN EXTER, nogmaals onder- raagd, beweert thans kalm en On bewogen, dat hij onschuldig is. Mis schien heeft zijn vrouw zelfmoord ge pleegd. In d en tijd ging zijn zaak niet goed. Zijn vrouw had gezegd', zij dit niet overleven zou. Aan haar moeder had zij verteld, dat zij liever dood was, dan voort ta leven, zoo ge brekkig als zij deed. En tegen haar zuster had zij gezegd, dat zij (van haar ziekte) er niet meer boven-op zou komen. De behandeling der zaak wordt daarop gesloten en de uitspraak be paald op Woensdag 30 Augustus. HET MEERTJE VAN CAPRERA. Men schrijft ons: Welk rechtgeaard Bloemendaler kent niet dit eenige meertje? Welke Haa'rlemmer lieeft Met op een Zon- dagwandoling gerust op de zware houten bank, bekend als de De Ge- nestetbamk? Een schoon landsciiap ligt daar voor hem. Een pracht/ig uitzicht heeft de wandelaar hier op schoon gevormde duinen, op donkore wilde boschpartijen en frissche wei den, waarin de waterspiegel van „hot meertje van Berkhout" blinkt. Rondom het vredig© meertje ligt nu nog als een groene krans do frissche weide, waarin bonte runderen gra zen. In een ruimen kring scharen zich de begroeide duinen statig rond het kalme meertje. Hoe laïig nog vra gen we onwillekeurig. De De Gcnes- telbank. Maandag 14 Augustus J.I. onthuld, had menig vereerder van den sympathieken d chter lievor hier geiiem Onoverkomelijke bezwaren waren daartegen, zoodat de officieel© De Genestctbank nu bij Duin en Daal staat. Nog staat hier aan den Mee- ronbergerweg bij den koepel van Wildhoef de populaire De Genestet- bank. Reeds ziet men hoe dreigend de villa's in de weide van liet oude Saxeuburg 't meertje en bijna den Aelbrechtsweg, den weg naar 't oude jachtslot Aelbrechtsberg naderen. Ge ruchten verspreiden z.ch, dat binnen afzionbaren tijd de weide langs het meertje ook zal bebouwd worden en dan is de stille waterplas met zijn hoog© duinen op den achtergrond aan het oog onttrokken. We spraken reeds van meertje van Caprera. De lezer heeft zekör reeds begrepen, dat het zoo heet naar de buitenplaats hier op de gronden van do oude Schapenduinen. Het is oen eh 't zelfde met 't"meertje van Berk hout Naar men zegt is het een over blijfsel van den overouden lang ver zanden Rijntak, die langs de duinen vloeide en boven Bergen dn zee vleL Waarschijnlijk is dit dezelfde Rijn tak, die tusschen Petten en Kamp in zee vieL Men weet dat h-er de beken de zeedijk ds gelegd, tot welks onder houd alle grondeigenaars benoorden het IJ bijdragen. Een kort voetpad met een dreigend bordje „Verboden toegang" begint aan den Meerenbergervreg tegenover huize Caprera en leidt tot het Oost einde van 't vredige watertje, terwijl 't westdinde de bouwvallen van Ael brechtsberg nadert Aan de Noordzijde is de oever met laag hout begroeid. Aan den duin kant zien we een klein boschje, waar in 't overblijfsel van 't genoemde gra felijk slot ligt Aan zijn andore zijde ls het begrensd door een ander zeer dicht begroeid boschje met drassigen bodem. Het vormt daar een kleine kreek met talrijke rietgrassen groeid. De bodem bevat veel klei en onder de planten, vertelde Van Eeden vóór 50 jaar, zijn er vele\ die alleen bij groote rivieren worden gevonden. Hij noemt o.a. de bastaardwederik, d< ruige weegbree. Aan den voet der Molenduincn vin den we nog de Cypresachtig© Wolfs-1 molk, ook een rivierplant. Dit wijst op een vroegdre rivier, die er dan, zoo we zeiden, volgens overlevering is geweest. Als bewijzen zouden we kunnen aanvoeren de ligging van 't meertje in een lange, smalle vlakto^ de bouwvallen van een slot nabij den oever, en de aanwezigheid van ri vierplan ten. Deze rivierarm zou later verzand zijn bij een doorbraak van de Zui derzee. Misschien stond 't meertje van Berkhout in overoude tijden in erband met e^n vroegere u.tmond ng van het IJ ot met het aloude water tje de Rekere. Waarschijnlijk was 't deel van een rivierarm, die uit het Zuiden kwam, die ongeveer ge- loopen heeft langs 't Volmeer (bij Kraantjelek) en Bentveld. Zoo wordt ook beweerd dat 't slot Brederodo door een groot water omringd is ge weest. Als bewijs wordt daartoe aan gevoerd de klei, die in de weilanden rondom wordt aangetroffen. Hoe 't ook zij, wij hopen, dat voor onao natuurminnaars het eenige zitje op de lievelingsplek van den dichter nog lang blijft bestaan. Vergunning Drankwet. B. en W. van Haarlem brengeb ter openbare kennis, dat bij Gedeputeer de Staten der provincie Noord-Hol land is ingekomen een verzoekschrift van F. J. Hee'ring, om vergunning tot het verkoopen van sterken drank in 't klein voor gebruik ter plaatse van verkoop alleen aan logeergasten :n het salon en de ontbijtzaal van het perceel aan de Kruisstraat no. 17. ORGELBESPELING op Dinsdag 22 Aug., des nam. van 1—2 uur, in de Groote- of Sint-Bavo- kerk alhier, door den Heer W. Ezer- rnan, met welwillende medewerking van Mej. Maria Louisa Kosters, so praan uit Bremen. No. 1. Preludium en Fuga, Handel. No. 2. a. Pfingstcantate. J. S. Bach. b. E. Schlafendes Jesuskind. Hugo Wolff. c. Ueber Nacht, Hugo Wolff. No. 3. Sonate, Ch. Fink. a. Allegro moderato. b. Andante. c. Allegro risoluto. No. 4. a, Jesuslied, Eugen Ilildach. b. Wandelt wie die Kinder dos Lichts, Eduard Nössler. c. Gebet, Eduard Nössler. No. 5. MaTche Solennelle, A. Mailly. Gevonden voorwerpen. Terug te bekomen bij D. Oostonden, N. Kerksplein no. 19, oen poedelhond. Th. Hofstee, De Haasstraal 2, een voetineter. B. Willem sen. Bakkerstraat no. 68, 2 loten-landbouw. Portier Brinkmann, Gr. Markt, een ring met sleutels. Het Bureau van Politie, twee lees boeken. H Broekmpn, Nassauloan 5, een halsketting. L. Metz. Sinedestraat 3. oen porto- mormaie met inhoud. A. Toeset, Sophiastraat no. 47, een zakmesje. J. Jansen, Lange Wijngaardstraat 27. eon hond©nhalsband met ketting. M. Hoenderdos, Wijde GeWelooze- pad 2, een das. IL Eras, Emmakade I rood, een duimstok. J. Weaterman, Burgwal no. 3, ee® hond. Rubriek voor Vragen Geabonneerden hebben bet voorrecht, vragen op verschillend gebied. mit9 voot beantwoording vatbaar, in te zenden bij da redactie van Haarlem's Dagblad, Groote Houtstraat 53. Alle antwoorden worden geheel kostelooa gegeven en zoo spoedig mogelijk. Aan vragen, die niet volledig naam en woonplaats van don inzender venneldeu wordt geen aandacht geschonken. VRAAG: Mijn kanarievogel is schor en zit erg in elkaar. Kunt u ook zeg gen wat daar aan te doen is? ANTWOORD: Geef hem om den andoren dag wat suikerwater to drinken on als voedsel raapzaad met gepelde haver. Dagelijks een stukje eie'rbrood strekt tot aanbeveling. VRAAG: Kunt u mij ook een goed en voor het dier onschadelijk middol geveti om een poes van vlooien te zui veren? ANTWOORD: De poes terdege in wrijven met raapolie en dan na een halven dag schoonwasschen met lauw water en zeep. VRAAG. Ik heb een dochter, die dienstbode is. Zij heeft haar loon met Augustus ontvangen, maar geen kennisfooi gekregen, ofschoon zij in betrekking blijft Mag mevrouw de kermis fooi achterhouden ANTWOORD. Recht op een fooi kan natuurlijk niemand, ook geen dienstbode, laten geldon. Maar een vast gebruik om ©en kermisfool te geven, bestaat wel. En sommige gebruiken worden door ouderdom en onveranderlijkheid bijna tot wet. VRAAG. Kunt u mij ook inlich-, tingon geven betreffende het iiuna- ken van augurken Hoeveel water la noodig voor een half pond zout ANTWOORD. 1 11/2 L. Voor meerdere inlichtingen zie u werkjes, die u tegen geringen prijs bij iede- ren boekhandelaar koopen kunt.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1911 | | pagina 5