ma, dat hil ge-en bijzonder groote eer
bied voor de volksvertegenwoordiging
bezat.
Toch heeft 't optreden van Stolypin
voor de Russische staatkunde veel be
teek en is gehad.
Ook zijn heengaan kan dit nu heb
ben. Toch gelooven we niet, dat
liet optreden van een nieuwen mi-
i isier-president, veel verandering in
de binnenlandsche staatkunde in het
land van Vadertje zal brengen.
Dit bet Staatsblad.
ONZE TREKHONDEN.
II. (slot).
Om nu terug te komen op den over
gangsmaatregel. waarvan wij in ons
eerste artikel spraken, kunnen wij
mededeelen dat bij nader koninklijk
bc-.-i it het volgende is bepaald:
Indien trekhonden vóór 1 Septem
ber 1914 vóór de kar worden gespan-
i en, bedraagt de vereisehie schouder
hoogte vijftig centimeters. De vcr-
eischto hoogte van zestig centimeters
gekit dus eerst na 1 September 1914.
De hoogte van 50 centimeters blijft
v oortdurend gelden voor honden die
onder de kar worden gespannen.
Er is dus nu tijd om in overleg te
treden, tot het bekomen van een goed
rus. De vereeniging van eigenaren
;van trekhondente Utrecht is reeds aan
;het werk gegaan en heeft de hulp in-
[gort^epen van den heer Kroon, loc-raar
van 's Rijks veeartsenijschool aldaar,
Deze heeft de aandacht gevestigd op
een in België algemeen gebruikten
trekhond, den Matin. Men zal nu
trachten, met steun en voorlichting
van den bond, eenige goede honden
te koopen. De jongen dezer dieren
zullen onder de leden der vereeni-
giiiL' worden verkocht en de opbrengst
zal dienen om nieuw fokmateriaal te
koopen. Od die wijze hoopt men bin
nen enkele jaren een groot aantal
trekhonden te verkrijgen, die zeer ge
schikt'voor den arbeid zijn en zelfs
ecne grootere hoogte dan van CO cen
timeters hebben.
Wij vestigen nu de aandacht op de
^verdere voorschriften ter uitvoering
van de wet, namelijk op die welke be
trekking hebben op het tuig, de be
spanning en de geleiding.
Uok daarmede is het in de praktijk
allertreurigst gesteld. Niet zeldeu bo
st.-at het tuig uit een versleten lapje
steenhard leder, met een paar eind
jes touw, t een en ander zoo ellendig,
dat het beest er niet dan met moeite
in werken kan.
Volgens de nieuwe bepalingen moe
ten Kt het tuig bebooren een borst
riem van minstens vier centimeter
bi eedte van zacht leder, reikende tot
achter de voorpootea en met strengen
verbonden aan een spoorstok, onder
de hondenkar vastgemaakt iusschen
de twee uiteinden van do boomen,
een draagriem van minstens zes cen
timeter breedte en een buikriem van
minstens vier centimeter breedte.
De hondenkar moet voorzien zijn
van steunsels. die voorkomen dat zij
den houd drukt, wanneer hij in rust
is, benevens van een drinkbak.
Op de kar moeten de naam van den
houder en van de gemeente waarin
hij woonplaats heelt, alsmede iiet
nummer van do kar goed leesbaar
.voorkomen.
Als geleider van de hondenkar mag
uiot optreden een persoon die den
leeftijd van veertien jaren nog niet
heeft bereikt.
Indien de hondenkar met meer dan
één hond is bespannen, moeten de
honden naast eikander worden go-
spannen.
Vóór de kar mogen niet meer dan
drie en onder de kar niet meer dan
twee honden worden gespannen.
Onder de kar mogen geene honden
.worden trespannen die, te rekenen
naar de schouderhoogte, niet rechtop
onder de kar kunnen staan.
liet is verboden dat meer dan twee
pt! sonen op de hondenkar plaats ne
men.
De lading, met inbegrip van den
pci soon of de personen, op de kar ge
zeten, moet zich in evenwicht bevin
den. en haar gewicht inag niet zóó
groot zijn, dat het trekken bovenma
tige inspanning vereiseht
De snelheid mag niet grooter zijn
dun die van een paard in draf.
Verder is bepaald dat de inschrij
ving van den houder van n honden
kar 2«schiedt in eene doorioopendo
nummerreoks, met dien verstande dat
Voor elke hondenkar een afzunderlijk
nummer wordt gebezigd.
Is zoodanige inschrijving onherroe
pelijk doorgehaald, dan is eene nieu
we inschrijving- eerst toegelaten na
vei loop van dertig dagen na de door
haling.
Van belang is het vooral ook. vol
gens deskundigen, te letten op de ge
schiktheid van het voertuig, hetwelk
dc-or den hond moet worden getrok
ken. Beiden moeten om zoo te zeggen
bij elkdrnJcr passen en dit geldt In
dubbele mate voor dieren, welke vóór
dc kar gespannen worden.
Vooral de karren op vier wielen,
die verschillende voordeelen aanbie
den en van zelf in evenwicht zijn,
worden zeer aanbevolen. Jammer dat
zij kostbaarder en minder gemakke
lijk te trekken zijn over zandige en
zware wegen. Bijzonder gescliikt
schijnen zij te wezen voor handelaren
die van deur tot deur met hun no
waren gaan. of die althans geen snel
vervoer behoeven.
Van welk uitnemend gewicht do
zaak is. welke wij in dit en ons vorig
arukcl bespraken, blijkt vooral ook
wunneer wij letten op de uitkomsten
dér in deze verzamelde statistieke ge
gevens. Men is uitgegaan van het ze
ker niet overdreven denkbeeld, dat
ecu hond >>er dag voor de waarde van
ongeveer 25 cents aan nuttigen arbeid
levert. Stel men nu het jaar op 280
werkdagen, dan komt men tot eene
waarde .m zeventig gulden aan ar
beid per jaar, ea wanneer men dit
bedrag vermenigvuldigt met het zoo
ge cd moge-l ijk geschatte aantal trek
honden in het geheele land, dan komt
men tot een bedrag van tien millioen
gulden.
't Is dus waarlijk geen kleine zaak,
dio het hier geldt en in het belang
waarvan de wet gemaakt is. Wij ver
trouwen dan ook dat de eigenaars
van trekhonden, gedwongen voor zoo
veel noodi om wat meer op het be
lang van hunne dieren te letien dit
des te eerder zullen doen, waar zij
zullen moeten erkennen dat hun per
soonlijk belang er tevens ten nauw
ste bij betrokken is.
W.
„Da RoDdo Diasdag."
I.
Do tijden veramtóren! Don bur
ger der Geünieerde Provinciën doen
de 't weinig, wie er over hem re-
geerdo. „Wij betalen schot an lot", zefi
hij schouderophalend en liet het be
stuur over aan de „heeren", die ge-
williglijk deze taak op zich namen
niet alloem, doch er zelfs zoo den
smaak vah beet kregen, dat zij het
gohoele bestuursbesiel voor hun fa
milies opeischien. Zoo werd gebrek
aan politeke belangstelling in de
dieper-liggende volkslagen de oor
zaak, dat de vrije Republiek, die in
den Tachtig-jarigen oorlog gevormd
werd tot een oligarchie verwerd eh
mede tot haar val meewerkte.
Toen de politieke belangstelling der
etad-18-de-eeuwscbe Nederlanders
eindelijk ontwaakte, was het te laat.
De regen te nkaste, door de lauwheid
des volks gekweekt, dacht er niet aan
de leiding der zaken uit handen te
geven, dacht er zelfs niet aan, om
aan do rechtmatige verlangens der
burge is te voldoen en een eind te
maken aan ernstige misbruiken en
wantoestanden. De strijd om de po
litieke macht bracht de Republiek in
do bestaande gedaanten ten ander en
schiep het Batuafscbe Gemeemebest.
Maar de Nederlanders hebben niet
lang plezier gehad van hun bemoeie
nis met de politieke zaak.
De Franscho vrienden van het „LI-
berté, egalité et fraternité" bleken die
ware hroedc'rs niet.
En Napoleon eindelijk, maakte een
eind aan elke „liberté". Zoo slecht
was onzen voorvaderen het regee-
rv nkje spelen bekomen, dat zij na 1813
maar heel weinig moer over dat stuk
praatten. Ternauwernood hadden zij
nog zooveel politiek besef, dat zij een
terugkeer, wat den 'regeeringsvorm
betreft, tot vóór 1795 wisten te verijde
len, toen d3 regentenfamilies den la-
terea Koning Willem I als Stadhou
der WtUem VI wilden doen uitroepen.
De Grondwetten van 1813, 1815, 1840
1848 en 1887 wijzen er echter op, hoe
langzaam weer de politieke balang-
s telling in de natie is ontwaakt. Want.
inderdaad is in de bepalingen, om
trent den tnvioed, die ons volk op de
samenstelling der Siaten-Generaal is
toegekend, neergelegd, wat in het
staatkundig gevoel der natie leefde.
Stapje na stapje is men vooruitge
gaan: van veelmaals getrapte tot de
rechtstreeksche verkiezingen, van een
zeer exclusief tot een meer algemee-
ner k:esrecht van een zuiver aan wel-
stamlscischen gebonden kiesrecht tot
eeu kiesrecht dat ook met capacitei
ten rekening houdt.
Ik schrijf geen uitvoerige geschiede
nis over het politiek besef van het
Nederlandsche volk, daarvoor spaar
'k den lezer details, maar de vluchti
ge aanstipping van de feiten, in-ver-
band-met-elkaar kan eenig historieei
licht werpen op de beteekenis van den
„Rooden Dinsdag". In tweeërlei op
zicht.
De beweging voor algemeen kies
recht toch is een voortzetting van de
beweging die nu ongevee'r een eeuw
voortduurt. Vele belemmeringen, di.e
den invloed de3 volks op de regeering
in den weg standen, zijn wegggeno-
mea.
Nu strijdt men voor de laatste uit-
breid.ng en wil de welstands- en ont-
wikkelings-e genschap, die de huid ge
kiezer bezitten moet, vervangen door
den simpeden eisch, dat men Neder
lander zij, niets meer.
Onze parlementaire geschiedenis
kent nog een volkspetionnement Het
was na de aanneming van de Lager
Onderwijswet van Minister H. Kap-
peyne van de Copello in 1878, dat aan
Koning Willem III door 300.000 Ne
derlanders verzocht werd, deze wet
niet te bekrachtigen.
Maar de manier van aanbieding is
thans anders. Ik behoef daarover
niet uit te weiden: in deze courant is
reeds veel geschreven over deze aan
gelegenheid.
Den Haag, Dinsdagmorgen.
Reeds in den morgen heerschte er
in de stad een groote levendigheid.
Dat is steeds het kenmerk van den
„Prinsjesdag", zooals da Hagenaar
den derden Dinsdag in September
noemt. Van heinde-en-ver komt men
er dan om den Koninklijken stoet te
zien, wanneer de Koningin de Sta-
ten-Generaal gaat openen.
Voor 't onaanzienlijke deurtje, dat
tegenover de Ridderzaal op 't Bin
neiïhof, toegang geeft naar de Pu
blieke tribune houden de menschen
uren, zelfs een nacht lang, wacht, om
een goed plaatsje op de niet al te
ruime galerij, boven-in de vergader
zaal der Twee-de-Kamer te bemachti
gen, of zooals «lat de laatste jaren
het geval is, belegeren zij de Ridder
zaal zelfs, wanneer daar de Ope
ning.-zitting der Kamers gehouden
wordt.
Nu opent de Koningin de Staten-
Generaal niet Weliswaar missen de
Hagenaar en de buiten-stedeling de
praal van den optocht niet, want Mi
nister Heemskerk rijdt nu in den Ko
ninklijken koets naar het Binnenhof.
Maar met allen eerbied voor den
Minister president zij 't gezegd, liet
volk komt om de Koningin te zien.
Echter ditmaal zijn er duizenden,
die op Prinsjesdag naar Den Haag
komen, zonder naar den luisterrijken
stoet om te zien. Zij komen kijken
naar dien anderen optocht van de
duizend afgevaardigde vereenigin-
gen, die straks het Volkspetionne
ment naar 't Ministerie van Binnen-
huadsche Zaken o-nttn bremzen.
Vooral in den omtrek van het IIol-
landsclie Spoorstation is het zeer
druk. Daar komen al uren long de
duizenden botoogers in extra-treinen
aan. De groote groepen zooals Am
sterdam en Rotterdam, die onder
scheidenlijk 2000 en 1200 manifestan
ten zenden, gaan in optocht van 't
station naar t terrein aan den R-aam-
weg. Ilaarlom zendt een optocht van
200 betoogers naar de Residentie.
Omstreeks. 12 uur zal de betooging
op 't terrein aan den Raamweg, dat
ten wosten van het Haagsche Bosch
buiten de stad gelegen is, be
ginnen.
De Voorzitter van het partijbestuur
zal do bijeenkomst openen, waarna
de heeren Troelstra, Hugenholtz,
Schaper, Ter Laan, Helsdingen en
Duys op zes verschillende tribunes
liet woord zullen voeren.
Dan spreken de heeren Henri Polak
Mendels, Wibaut, Oudegeest, Her
mans en Hegeraat en de dames Suze
Goroeneweg en Ankersmit
Deze toespraken worden afgewis
seld door muzieknummers.
Vervolgens begint men om kwart
voor tweeën den stoet op te stellen.
Om drie uur hoopt men daarmee ge
reed te zijn.
Vooraan gaat het Partijbestuur der
S. D. A. P., dan liet Comité van Actie
en de Soc. Dein. Kamerleden.
Daarna komen de rijtuigen, waar-
In de doozen staan, die de lijster,
met liandteekeuingen bevatten. Ach
ter do rijtuigen komt het eerste mu
ziekkorps van de acht, die in den
stoet meegaan. Dan komen de betoo
gers op de fiets en de vertegenwoor
digers van het dagblad „Het Volk"
In ten langen stoet volgen nu de 20S
federaties en afdeelingen der S. D.
A. P. Hierop volgt de Bond van Soc.-
Dem. Vrouweuclubs met 17 afdeelin
gen. De nlet-aangesloten clubs ko
men na de aangesloten vrouwen-ver
een i gingen, dan de S. D. P., de Chris
ten-socialisten, kiesvereenigingon en
dan de zeer lange stoet van vakbon
don met hun afdeelingen. Ten slotte
komen de Bestuursbonden, do afdee
lingen van de Nederlandsche Veree
niging tot afschaffing van .Alcohol
houdende dranken, de Arbeiders-cor
poraties en de Arbeiders-zang vereeni-
gingon.
De duizend vereen igingen dragen
oen C0U banieren mee en vela bonden
mat leuzen betreffende hei algemeen
kiesrecht.
Met muziek en ontplooide banieren
zal omstreeks 3 uur worden opge
rukt. De stoet gaat de Java-straat (iu
Westelijk-Den Haag) in en trekt over
het Plein 1813 door de Alexander-
straat en Parkstraat (die evenwijdig
loopt met het Noordeinde, waar het
Paleis staat) naar het Lange Voor
hout. Het voorste gedeelte van den
stoet trekt dan naar den Kneuterdijk
en de Plaats.
Daar gaat oen deputatie von 1~
personen naar het Bumenliof, met «ie
rijtuigen. Daar wordt aan het Minis
terie van Binnenlandsche Zaken het
Volkspetitionneinent afgegeven.
De stoet gaat dan over den Lange
Vijverberg (langs den Hofvijver, waar
de Parlementsgebouwen aan den
overkant aan grenzen), over het Tour-
nooiveld, liet Korte Voorhout, langs
het Malieveld en de Koningskade
naar het terrein terug.
(Men zie venier het Eerste Blad).
Stadsnieuws
DE BETOOGING VOOR ALGEMEEN
KIESRECHT.
Maandagavond te half negen is in
het Brongebouw de aangekondigd®
bijeenkomst als betoogiing voor het al
gemeen kiesrecht gehouden. Men
woet dat volgens 't programma na af
loop een optocht zou worden gehou
den. Die zou gaan van 't Bronge-
bouw naar *t Staticfn, om de afgevaar
digden vodr den Rooden Dinsdag
uitgeleide te doen.
De vergadering is druk bezocht
Nadat de aanwezigen verschillende
socialistische Lederen hebben gezon
gen, opent de voorzitter van liet Haar
lemsch Arbeiders-Secretariaat, do
liee L. J. C. POPPE, met een enkel
wocird de bijeenkomst, deelt de voor
den optocht genomen maatregelen
mede en maant allen aan zich volko
men ordelijk te gedragen. Spr. geeft
het woord aan den heer
A. H. GERHARD,
uit Amsterdam, die 't een opwekkende
en aangename plicht noemt hier op
te treden. En dat om verschillende
redenen. Op het petitionnement zijn
in rond cijfer 316000 _ndteekeningon
verkregen (Applaus) en dat heteekent
dat 316.000 mannen en vrouwen in
Nederland, zich volkomen bewust van
den inhoud wan het adres dat zij tee-
kenden, 't algemeen kiesrecht als een
on v o o rwa ardei ij ken eisch beschou
wen. Aan den vooravond staan we
nu van den Rooden Dinsdag.
Er :is nooit eon petitionnement als
dit gehouden, waarbij zóóveel men
schen van handteekeningen zijn alge-
houden. Van alle andere zijden is
daarvoor gewerkt. Maar er mag
geen handteekemng worden gewon
nen op een ander argument dan dit:
„zijt ge voor het algemeen kiesrecht
als wapen in den strijd".
Is het niet voorgekomen dat men
hoeft gedreigd, met alle mogelijke he-
melsche straffen om de menschen
van toekenen van dit petitionnement
af te houden? Maar dit petitionne
ment is de geduchts te uiting van ar-
beiderswil die ooit in Nederland is
vertoond, zegt spr. (onder applaus öe'r
vergadering). De heer Gerhard geeft
thans eon hzstórischen terugblik,
waarin hij nagaat hoe men tot de
actie tot uitbre.ding van het kiesrecht
is gekomen.
Hij memoreert hot optreden der ver
eeniging voor algemeen kies- en
stemrecht, die veel en goed werk ge
daan heeft.
In 1885 was het dat we ook optrok
ken naar Den Haag en daar manifes
teerden. Ook daa'r liepen we met
vaandels en "riepen uit onzen eischvan
algemeen kiesrecht. In 'die demon
stratie was een uiting van volkswil.
Maar na die Septemberbeweging van
18S5 die zulk een geweldigen indruk
Ln Nederland had gemaakt kwam de
grondwetsherziening van 1887 met
een alleronnoozelste uitbreiding van
kiesrecht. Na die grootscbe beweging
van '85 kwam een tijd van gtroote te
leurstelling on ook een tijd van groo
te Inzinking, Niet onwaarschijnlijk is
't dat sommigen onzer tegenpartijen
den Rooden Dinsdag van dit jaar zul
len gaan vergelijken en gelijkstellen
mot den 3en September van het jaar
1885. Maar wie lessen uit de geschie
denis we t to putten zal tot do over
tuiging komen dat die dag in 1885
noodig b geweest om de beteekenis
van den dag van morgein goed te
doen verstaan.
Er worden geen hervormingen in
24 uur gemaakt, en elke teleurstel
ling, hoe grnol zij ook zij, is een be
langrijk paedagogisch moment in de
volksgeschiedenis. In de beweging
van '85 w as er nog iets, dat er op
wees, dat .uien nog hoopte op u
heerschende klasse, die men zou
kunnen bewegen om recht ie doen.
En dat was de vergissing van '85. De
beweging was ook een wilsuiting van
ten naar verhouding slechts "klein
gedeelte van de Nederlandsche ar
beidersklasse.
iu '96 breidde men met een zeld
zaam goochel aars tal en t het kiesrecht
zóó uit. dat de eene arbeider het wél,
en do andere het niet kreeg.
Maar do 26 jaar sinds die manifes
tatie van den 3den September zijn
niet vcrgeefsch voorbijgegaan. Men
weet nu, dat het algemeen kiesrecht
niet de vrucht kan zijn van alleen een
uiting van rechtvaardigheidszin,
maar van een krachtige, wel-overwo-
gen volksbeweging. Wij vragen hot
algemeen kiesrecht niet als een
recht, maar als een w a p e n.
Dat „vragen" is trouwens slechts een
wellevend haidsterm. Wij vragen
op den Rooden Dinsdag het algemeen
kiesrecht niet, wij eischen het
evenmin, maar wij zeggen „Het
algemeen kiesrecht kom t!"
en dr^t is een diepgaand verschil.
Wij zijn ons bewust van onze kracht.
Nog nooit is er iemand geweest dje
gepoogd hoeft net recht van algemeen
kiesrecht te betwisten. Zelfs onze
vroohjke minister niet(Gelach). Een
argument, dat men er tegen heeft
aangevoerd, is b.v. „het is zoo ge
vaarlijk uf„het is zoo gevaarlijk
voor jullie zelf I"
Do ervaring heeft geleerd, dat al
wat in net maatschappelijk leven
gebeurt, slechts uitloopt ten nadeele
van do onderliggende klasse. Wij
zullen het recht slechts bezitten als
wij de macht hebben het te verkrij
gen. Wij moeten het algemeen kies
recht vermoren. Morgen zal het in
schitterenden glans uitkomen, dat na
mens het Nederlandsche volk op een
waardige wijze wordt verklaard
Het algemeen kiesrecht
komt!
(Daverend applaus).
DE OPTOCHT.
Na afloop van 's heeren Gerhard's
rede, vóór half tien, wordt in den
tuin van het Brongebouw de stoet
samengesteld, waarin ruim een
twintigtal vereenigingen met banie
ren en transparanten deelnemen.
Daar zijn o. a. vertegenwoordigd de
Haarlemsche afdeelingen van den
Bond van Nederlandsche Gemeente
werklieden, van d«n Ned. Stucadoors-
bond, van den Centralen Bond van
Bouwvakarbeiders, van de Vrouwen
Ontwikkelingsclub, van den Alg. No-
derl. Typografen bond, van den Alg.
MetaaJbeworkersbond. van de Neder
landsche Vereeniging van Spoor- en
Tramwegpersoneel, van den Nederl.
Bood van arbeiders in de Kleeding-
industrie, vau de S. D. A. P., van
den A. N. T. B., van den Dienstnoden-
boiid do Schotensche afdeelingen
\uii de Soc.-dein. vrijz. Prop. Club,
■van de S. D. A. P. enz. enz.
De luuziekvareenighig „Vooruit
gang" opent den stoet, die zich over
het Houtplein in beweging stelt in de
richting-Station, geëscorteerd, door
veel politie.
De marscli wordt snel volbracht
langs Groote Houtstraat, Groote
Markt, Smedestraat, Kruisstraat,
Kruisweg en Stationsplein. Het ge
heel verloopt in de beste orde. al
trachten een stelletje rumoerige
avundwandelaars door geschreeuw
en gezang er op hun manier 'n pretje
van te maken.
Te half elf wondt de stoet op het
Stationsplein ontbonden.
TER AARDEBESTELLING VAN Dr.
M. J. HEN GEVELD.
Maandagmiddag te half twee weid
zoo als we reeds in 't koet meldden,
hel stoffelijk overschot van Dr. M.
J. HeagevóLd te'r aa'rde besteld.
Velen die den heer Hengeveld ge-
kond hadde'n, hadden zich om de
groeve geschaard. De heer F. Smit
Kiene sprak eenige woorden. Hij
schetste het karakter van dien overle
dene, die in zijn lijden zoo opgeruimd
bleef. Gedurende dit lijden had liij
nog vreugde en zaligheid gekend.
Spreker roemde al zijn daden en
noemde hem een held, die doör zijn
vrienden geeerd werd.
Als slot van zijn toesprak herdacht
spr .hem als iemand, die trouw was
in vriendschap, oprecht in woorden
en beminnelijk in omgang.
De heer Tm mink te 's-Gravenliage
sprak hiesrna nog eenige woorden,
waarna de oudste zoon van den over
ledene bedankte voor de vele blijken
van belangstelling.
ÏÏET TOONEEL
Opening van hst Twweelselzosn.
Het tooneelseizoen is begonnen. Al-
lorwegen branden de voetlichten in do
theaters en gisteravond heeft de lieer
Van Gasteren ook de deuren van den
schouwburg aan den Jansweg laten
openzetten.
Dat is weer een knus-vertrouwelijk
zitten in ons schouwburgje. Wol wa
ren wo er ai verleden maand met de
kermis, maar toen had men neut geen
tooneelselzoen-lmpressles. 't Late zon
licht on de snikheete zaal geven niet
het interieur. Nu 't weer keuder is en
de dag al vroeger om lamplicht vraagt,
heb je meer 't gevoel, dat het nu hoort,
hier zoo te zitten.
Royaards (officieeier ..Het Tooneel")
is gisteravond de eerste voorstelling
kanon goven. Dit tconeelgezelschap
heeft met hetzelfde stuk. als hier, te
Amsterdam het seizoen geopend, nl.
met „Vriend Fritz" van Erckmann
Chcitrian.
Voor Royaards en de zijnen is
„Vriend Fritz" een novum, niet alzoo
voor den Nederlandschen schouw
burgbezoeker. Want Erckmann-Ciia-
trian's urie-bcdrijvig tooneelstuk heeft
reeds tientallen van jaren het theater
publiek aangenaam bezig gehouden.
Willem van Zuylen, Rosier Faassen,
Possart en Bouwmeester hebben in
de hoofdrol vau den rebbe triomfen
gewerd. En menig Jong tooneelspeel-
ster heeft geschwarmt oor de rol van
Suze.
Van Boem. die op 29 September zijn
gouden jubileum als tooneelspeler in
deze rol zal vieren, is nu de rebbe. Hij
heeft reeds iu dit stuk gespeeld, toen
hij in 't zelfde gezelschap als Willem
van Zuylen was. Do tegenwoordige
nestor onzer tooneelisten speelde ook
nu met gevoelige innigheid den rebbe
baud Slchcl.
Royaards zelf was do Fritz Kobus.
tVriend Fritz). Hij speelde vlot en
vroolijk. Ziin spel kenmerkte zich door
geestigheid vooral iu het tooneeltje
met den landmeter Froderik en den
ontvanger Iienero.
Annie Jurgens gaf een lieftallige
Suze Christel.
Het slottooneel maakt», mee door 't
goede spel der anderen, veel indruk.
Over 't geheel wordt het stuk door
Royaards in een dezen eigene opvat
ting gespeeld. Deze opvatting geeft
iets vroulijkoi's aan 't stuk, waar
mee het wat snellere tempo overeen
stemt.
Do costuums waren zeer fraai.
AD-INTERIM.
Gevonden voorwerpen.
Terug te bekomen bij
H. J. B. llarring. Oranjestraat 19
roud, een scliildershemd.
J. A. Derr, Weverstraat ncv 9, een
bril.
W. Schraudt, Glasblazerstraat 2,
een zilveren vingerring.
D. Smits, Kleine Houtstraat no. 49,
een zilveren armband.
li. Kerkhof, Verspronekweg 7, een
zilveren schakelarmband.
Th. Lefóbre, Anthoniesiraat no. 85,
een ijzeren hondemn uil korf.
Het bureau van politie, een bruin-
lodercn dan.oeporiemonnaie.
W. de Kruijff, Klein Heiligland 40,
een ceintuur igouddraad).
J. Verzijl hogen, Schneevoogtstr. 12
rood, een bril.
G. Assendelft, Ursulastraat 3, een
R.-K. vragenboekje.
J. Jansen, Leidschestraot 116, een
knipmesje.
H. Bank, Vaartstraat no. 11, twee
portretten.
W. Spiers .Anthoniestraat 38, een
zwarte ceintuur.
E. van Gogh, Kennemerplein 18,
een nikkelen rozenkrans.
II. Oosterbaan, Tulpenstraat No.
5 rood, een wit kindei manteltje.
C. do Bas, Spionkopstraat 15, te
Schoten, oen daineshandtaschje met
inhoud.
Het bureau van politie, een jon
genspot.
II. Zwart, Patientiestraat 17, een
kinderschoentje.
A. van Dijk, Amsterdaanstraat 64,
een stopsleuteL
H. Daudey, Groote Houtstraat 163,
een zilveren armband.
L. G. van Buuringen, Patientiestr.
13, een foxterrier.
J Prinsen, Casteleynstraat 19, een
bril
IETS OVER PLATVOETEN.
Men schrijft ons
De ooncurrentie der groot-industrie
wordt voor het handwerk steeds
drukkender. Er is oijna geen prac-
tisclie schoenmakerij, waarop zij zich
niet heeft begeven de xechuiek ver
richt in de schoenfabricatie thans
leeds wonderen. Met dit succes is de
groot-industrie int us sc hen nog lang
niet tevreden, maar stelt alies in hel
werk, om nieuwe, steeds betere tech
nische hulpmiddelen te vinden, en
daarmede het geheele gebied van de
schoenmakerij voor zich te veroveren
en het handwerk overbodig te maken.
Tot het succes der groot-industrie
draagt echter in onze branche het
handwerk een groot gedeelte, zij het
ook tegen wil en dank, bij.
Het pubhek wordt dikwijls door
den iiiaat-schooninakcr niet beter,
maar soms slechter bediend, dan door
do groot-industrie. Wie kan het nu
het publiek euvel duiden, als het de
besteld-schoenmakerij mijdt en zijn
laarzen in een winkel koopt, waar ze,
al zijn bet vaak marteltuigen in
de grootste keuze en netheid vootr
goedkooper prijs aangeboden wor
den V En de klanten, die bij een
schoonmaker verzachting en genezing
zoeken van hunne voetkwalen, maar
die niet vinden, omdat de schoenma
ker geen orthopaedisch goeden
schoon weet te makenwie zal het
hun kwalijk nemen, als zij naar een
schoenwinkel gaan Waar zenuwen
gedrukt, de bloedsomloop gestremd,
de voeten gezwollen zijn, lijdt de ge
heele mensch vele menschen hebben
ware folterkwalen aan him voeten te
dulden, grootendeels alweder door
de schuld der schoenmakers.
Er zijn helaas maar weinig schoen
makers. die deze kwalen met beleid
kunnen verhelpen en tegengaan. Hoe
hoog zou niet het handwerk in zijn
producten en in de achting van het
publiek staan, als het in staat ware
op wetenschappel ijken grondslag te
werken. De groot-industrie zou niet
op liet halve succes bogen, dat zij
thans heeft.
Voor de schoenmakerij staat nog
een oneindig groot gebied open. Dit
is het gebied van individueel- en ab
normaal schoenwerk, want op dit
gebied zal de groot-industrie er wel
niet in slagen, het handwerk op zij
te duwen de technische bezwaren
zijn te groot.
De platvoet is een der meest voor
komende abnormale voeten. Een pas
in wending zijnde platvoet is te ge
nezen door doeltreffend schoeisel, de
platvoetzolen kunnen de pijn ver-
lichtep, voor bon, die maat-schoen-
werk voor dergelijke voeten niet kun
nen betalen evei\wel is de platvoet-
zool een handelsartikel.
Is echter do voetkwaal verouderd
en het voetgewelf geheel doorgezakt,
dan is de verzakking op te hcffon
door doelmatig schoeisel, maar «lil. ig
voor do beurs van een werkman niet'
te bereikendeze moot zich behelpen
met plat/voetzolen. Deze zolen wor
den eenvoudig ln do confectielaars
gestopt en na eenigen tijd zakt én
zool én laars geheel door. wat na
tuurlijk de pijn niet vermindert. Kun
nen de patiënten den prijs van een
paar aangemeten laarzen betalen,
dan zal zonder twijfel do medicus zijn
patiënt verwijzen naar een ervaren
orthopaedisch schoenmaker.
Rubriek voor Vragen
Goaboooeerden hebben bet voorrecht,
vragen op versohillend gebied, mils ioor
beantwoording vatbaar, iu tc zenden bij de
Redactie vau Haarlem's Dagblad, Oroola
Houtmaat 53.
Allo antwoorden worden geheel kosteloos
gegeven en koo spoedig mogelijk.
Aau vragen, dio ni6t volledig naam «n
Woonplaats van den inrc-ndar vermelden
wordt gaen oaadaoht geschonken.
VRAAG. Wanneer een vader een
huis verkoopt, maar niet heeft over
gedragen, en de moeder daarna
overlijdt, zijn de kinderen dan ver
plicht het huis over te dragen
ANTWOORD. De kinderen zijn
ou voor htm deel in het eigendoms
recht getredenmaar wat verkocht
is. blijft verkocht en zij zullen met
den vador moeten transporteeren.
Ook kan een boedelscheiding worden,
gemaakt, waarbij het huis aan den
vade-r wordt toebedeeld, en dan kaï^
deze de overdracht zelfstandig be
werkstelligen.
VRAAG. Ik ben aangeslagen,
voor 1400 inkomstenbelasting en
voor bedrijfsbelasting krijg ik een
aanslag van 7.15. Hoe komt dat
uit?
ANTWOORD. Uw inkomen is
dan voor de bedrijfsbelasting bepaald
op /1000 en dan kan uw aanslag in
komstenbelasting ook wel uitkomen,
want u moet denken aan den aftrek
van f 500 voor noodzakelijk levens
onderhoud. waarbij dan misscliien:
nog vrij wat komt voor kmderaftrek.
Hadt u ons alles opgegeven, dan zou
den wij het precies voor u hebber
uitgerekend.
VRAAG. Het bedrag der belas
ting op hedrïj's- en andere inkomsten
is voor mij bepaald op f 12.10. Hue
groot is dan mijn inkomen
WJ'WOORD. Het wordt geschat
op 1300 ii 1350.
VRAAG. Ik had permissie, om
Zaterdagavond half tien weg te gaan
en Zondag om twaalf uur thuis te
zijn. doch om de redenen, die ik op-
gecevétj heb, kwam ik een dag ie
iaat om kwart voor negenen in mijn
dienst en ben toen zonder betaling
weggezonden. Heeft men daar recht
op
ANTWOORD. De redenen, die u
ons opgeeft voor het te laat komen,
komen ons niet voldoende voor. U
hebt aanleiding gegeven voor onmid
dellijk ontslag en zijt daarom schade
loosstelling verschuldigd.
VRAAG: Ik heb een huiis gekocht,
maar 'nog niet laten overboeken. Nu
is de moeder overleden en willen de
kindé'ren het huis verkoopen. Hebben
zij daar recht op?
ANTWOORD: Neen, als u eenig be
wijs hebt van den koop, vervoeg u
dan bij oenen advocaat, want dan
zullen de gezamenlijke erfgenamen
tot leveling moeten worden gedag
vaard.
VRAAG: (motto B). Als men in de
bedrijfsbelasting f 15.40 moet betalen,
op hoe hoog is dan het inkomen be
rekend.
ANTWOORD: f 1500. De buitenge
wone opcenten zijn onder uw aanslag
begrepen.
VRAAG: Mijn dienstbode kwam I
Mei in dienst. Thans heb ik haar den
«Lenst opgezegd tegen 15 Sept. Nu heb
ik haar met 6 Aug. geen kermis gege
ven. Had ik daar 'recht op?
ANTWOORD: Ja; in uw geval is het
geen gebruik om de kerinisfooi nog
te geven.
VRAAG: Is een meisje dat gehuurd
is voor dag en nacht en een godspen-
ming ontvangen heeft, verplicht dien
terug te geven als bet haar met be
valt?
ANTWOORD: Ja, wanheer do
dienstbetrekking maar niet langer
dan drio maanden geduurd heeft.
Binnenland
DE KONINGIN NAAR DE
MANOEUVRES.
Na een bezoek van den comman
dant van Tiel's vrijwilligerskorps aan
Het Loo, is vastgesteld, dat, om zoo
veel mogelijk uiterlijk vertoon te
voorkomen, de wacht door dit korps
niet, zooals aanvankelijk was vastge
steld, zal betrokken worden tijdens
het verblijf von II. M. de Koningin te
Kerk Avezantli.
Gedurende het verblijf van H. M.
do Koningin zijn aldaar maréchaus-
sées gestationneerd.
MISHANDELING.
Te Alkmaar heeft de scharenslijper
J. J. F. met oen scheermes zijn vrouw
en zijn schoonzuster vrij diepe wou
den tn den hals toegebracht, die ech
ter niet levensgevaarlijk zijn.
STAKING.
Op de stoom houtzager ij van de fir
ma A. de Haan en Zn. aan de Jacob-
Calskade, te Amsterdam, hebben gis
ter 60 werklieden om een looneischi
gestaakt
In den loop van den dag kwamen
zich volgens meedeeling detr firma
weder arbedera aanmelden.
