NÏEUWS= en ADVERTENTIEBLAD.
23e Jaargang. No. 6668
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Z TERDAG 23 SEPTEMBER 1911 A
ABONNEMENTEN Jb. A D V E RT EN TI E N:
per drie maanden: Van 15 regels 50 Cts.: iedere rege! meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
Voor Haarlem1-20 Haarlem van 1—5 regels 1.elke regel meer/0.20. Reclames 30 Cent per regeL
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der 2^ - f® Bij Abonnement aanzienlijk rabat
gemeente)1.30 A Advertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing*
Pranco per post door Nederland1.65 50 Cts. voor 3 plaatsingen k contant
Zondagsblad, voor WlVm 1 I I W** Administratie: Groote Houtstraat 53.
de omstreken en franco per post „0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEF.REBOOM. tlO Drukkerij: Zuider Baltenspaarne 12. Telefconnnnsmer 122.
Tot da plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd liet Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA
Warmoesstraat 7678. Amsterdam. Teleplioon interc. 6229.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ZESTIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
AGENDA
ZONDAG 2-1 SEPTEMBER.
Verkoop Sobrictas-bloem.
Muziek iu den Hout.
Schouwburg: Opvoering van „De
Graaf de Sï. Germain, door D. I. U.
Smedsstr. 43: IIiTsh. GczelJenvcr-
ga-i rmg oor Grondwerkers, 10 uur.
Soc. Vereeniging: Specialiteitón-
en Bioscoopvoorstelling. 8 uur.
KI. Vereeniging: B o scoop voorstel
en gen, 2, 5 eu 8 uur.
Bloemendaal, Rusthoek: Concert
Amstardamsch Trio.
Vati orszen Relzsrsdan
Redat-ter?r.
DE GROOTE MANOEUVRES.
NEETESON TEGEN BRUCE.
Vrijdagavond.
De beide legermachten, de roode
van het noorden uil opgetrokken
naar het zuiden onder generaal Nee-
'teson en de blauwe uit het zuiden
'naar het noorden opgetrokken onder
generaal Bruce, beginnen elkaar te
naderen. Nadat beide legers partij
gangers (als wielrijders) op elkaar
hadden afgezonden om voeling te
k'ri.igon, hebben ook cavalerte-pa-
trouilles vvederzijdsch omzichtig de
posities verkend. De blauwe partij, in
't be7.it van vliegmachines, zond drie
vliegeniers af om de positie der roo-
den op te nemen cn zich te overtuigen
van de waarheid en juistheid der be
richten van haar verkenners te paard
en te 'rijwiel. Het gelukte een der
vliegeniers tot boven Rlienen te ko
men en dive na omstreeks een lialf
uur vroeg in den morgen boven de
steil'ngen der rooden te. hebben ge
vlogen, keeïde ongehinderd huis
waarts en zoo kwam generaal Bruce's
blauwe macht, in 't bezit van een kost
baar aantal gegevens, die hem in
staat stolden zijn plan van aanval en
oprukking na.irde omstandigheden te
ijzigaa.
De roode macht van généraal Nee
tesou echter, den vliegenier boveii
Rher.cn bemerkt hebbend, wachtte 't
vertrek afom daarna, met behulp van
veld'telegraaf en dra ad telegraaf een
aantal marschroutes en bewegingen
onmiddellijk te wijzigen.
Voor ons journal.sten weid het,
door deze improvisaties uiterst moei
lijk het oprukken der beide partijen
te volgen. Want de generale staven,
hoe zeer dan ook bij (leze manoeu
vres met „premières" en „primeurs"
en „surprises" werkend, wcnscht
haar geheimen eerst prijs le geven,
nadat publicatie in de pers voor de
tegenpartij niet meer van nut kan
zijn. Helaas waarom konden wij
niet één der twee personen zijn, die
in de tweedekker, die boven Rlienen
vloog, zaten? Welk zalig gevoel voor
den luitenant, die als passagier mee
vloog. oin het geheole vijandelijk ter
rein te kunnen opnemen, wie weet
zelfs te photografeoren! Want het
weer was uitstekend, helder, droog,
gematigde temperatuur en weinig
windt
Nee'.e on (rood) marcheerde ra twee
colonnes naar den Ncderrijh, met de
westelijke colonne (Reg. Grenadiers
en Ja::-::s cn le cn 2c Ras. Veld-artil
lerie; op Amerongen aan. de oostelij
ke c.'lonrte (rest der divisie) op Rhe-
nen. Een viertal bataljons zou te
Rhenen de rivier overtrekken naar
den zuider-oever om dan de blauwen,
tegemoet te gaan. De cavaler e-bri-
gade werd bevolen van Kesteren uit
liaar verkenningen voort te zotten en
den patron lle-rijders ingescherpt
door activiteit en snelheid van bewe
ging het nadeel van het gemis der
vl.cgmachmcs zooveel mogelijk goed
te maken. Wat in het burgerlijk le
ven de strijd tusechen paard en auto
is geweest, werd hier op het oorlogs
terrein den strijd tusschen paard en
vliegmachine. Het divisie-stafkwar
tier werd tc Rhenen gevestigd.
Ons bleef nu de keus naar Tiel en
Kerk-Avezaath te gaan, waar de Ko
ningin en de Prins zouden komen of
te Rhenen het optrekken der rooden
bij te wonen. De omstandigheden
dwongen ons de bewegingen le Rlie
nen te volgen, daar de auto. door ons
bij den heer Lissone besproken, op 't
laatste oogeublik niet beschikbaar
bleek. A quelque chose malheur est
bon. Dit komt vooral „in den oorlog"
uit. Want tegen elf uur verschenen
II. M. de Koningin en Prins Hendrik
aan het Ingeosche veer tegenover
Eist, westelijk van Rhenen waax on
der leid ng van generaal Nceteson de
grenadiers en jagers uit Den Haag
en 't eerste en tweede regiment veld
artillerie den Nederrijn van den
noo'rdelijken oever naar den zuidelij
ken oever overtrokken, gebruik ma
kend van een pontveer. Het ging n'et
vlug, maar hoogst ordelijk en rustig.
Geeii geschreeuw, geen overbodige
drukte, ieder man, ja men zou kun
nen zeggen, ieder paard wist zijn
plaats en zonder ongevallen werd dit
vrij ingewikkelde krijgsbedrijf ten
uitvoer gebracht. Eerst werd een sec
tie van 25 man vooruit gezonden, di'e
onmiddellijk na aankomst op den zui
delijken oever een z.g. „lovend brag-
gehoofd" vormden, dat is een verdedi
gende stelling innemen, ten einde de-
gene'n die volgen tegen eventueel©
aanvallen te dekken. Daarna volgde
ee-n afdeeling veld-artillerie, die aan
den zuidelijken oever een hoog punt
innamen, eveneens ter verdediging
van den overtocht.
Waren de blauwe'n lvier opgeko
men, dan zouden zij dus een warm
onthaal gevonden hebben. De over
tocht, die ruim twee uren duurtde ge
schiedde zonder eenig o'ngeval, in de
meest volmaakte orde. Generaal Nee-
teson scheen redenen te hebben om
den overtocht niet te Wgetni.ngon te
hcbbeii doen plaats vinden aan het
Lexsche veer. Want wel had de com
mandant vara de varende poiTtcmtrein,
die te Parmcrdeu was blijven liggen
omdat de sleepboot aan den grond
was gevaren wegens te lagen water
stand, vaardig een motorboot gere-
quireerd, die de pohtonvloot verder
optrok. Doch deze had te elf uur het
Lexsche veer nog niet bereikt en het
zou onaangenaam zijn geweest, Ko
ning! n en Pruis bij een mislukte over
zetting uit te noodigen al was de
ze mislukking dan ook aan onvoorzie
ne omstandigheden te wijten. De les
uit deze mislukte ponton-bewegng te
trekken is, dat men bij lagen water
stand zorgen moet of sleepbooten met
geringen diepgang of motorbooten ter
beschikking le hebben.
Hoogst voldaan keerden H. M. de
Koningin en Pn.ns Hendrik in auto's
weder terug, in de richting Ommeren,
Zoelen.
Wij begaven ons naar het veer over
den beneden-Rijn te Rhenen, waar
het i ierde regiment infanterie uit Gou
da per pontveer zou overgezet worden
om vervolgens stellingen te Lienden,
Ommeren, Ingen. Kesteren ca Ophetis-
den in ie nemen.
Tegen half vier kwamen de mannen
aan, bestoft, moede, maar voor een
groot deel toch nog tot arbeid ge
schikt. Er waren er bij, die reeds zes
tien uur niet uit de kleeren waren ge
weest. Een man viel weenend neer. Ilij
had 's nachts op wacht gestaan en
moest toen in den morgen mee mar-
cheeren was dus in T geheel zestien
uur op de been. De dirigeerende offi
cier \an gezondheid deelde ons mede.
dat de gezondheidstoestand der man
schappen uitstekend was. De genera
le staf onder bevel van generaal Nce
teson te paard vertoefde voor het veer
huis. ïiier werden den generaal van
alle zijden berichten gebracht de
belangrijkste door een luitenant-mo-
torwielrijder, die op zijn uitmuntend
karretje kolossaio afstanden had af
gelegd cn nu. afspringend vóór den
generaal te paard, kort, zakelijk, bon
dig zijn bevindingen mededeelde, waar
hij blauwe partijgangers had gezien,
welke wegen vrij waren, welke bewe
gingen de blauw© patrouille-rijders
maakten, enz.
Een kort bevél werd gegeven en do
infanteristen, die voor een deel dade
lijk op den grond waren neergevallen
om van de korte rust te genieten,
sprongen op en opnieuw zag men de
troepen der rooden bii gedeelten van
vijftig man in de pont over den Neder-
Rijn varen. Onderwijl kwam ook de
vesting-artillerie aanzetten, die ge
volgd werd door de wagens met leef
tocht vcor mannen en paarden. Bin
nen anderhalf uur was het bravoure-
stuk van de overzetting van infante
rie en vesting-artiilerie met trein vol
bracht en ook thans moest men de
rust en orde van deze massa-beweging
bewonderen.
Het moe© waar zijn, dat het prach
tige weer medewerkte, zoodat do we
gen niet slibberig waren, regen het
uitzicht niet belette, hitte niet tot de
pressie of ziekie aanleiding gaf en ook
verontrustend vijandelijk vuur uit
bleef toch blijft het overzetten van
tweeduizend man en 400 paarden met
één pontveer in zoo korten tijd, een
bedrijf, dat organiseerend talent ver-
eisclit. Zullen dezo manschappen een
rnsligcn nacht hebben op den gevaar
lijken Zuidoever, waar zij thans de
blauwen te ge moet trekken
De blauwen, onder generaal Bruce,
bestaande uit 2 regimenten infanterie,
het 1ste en 3e regiment veld-artillerie,
een ponton-afdeeling en een halve
comp. vcldmonniors, waren bij 't krie
ken van den morgen bij Rossom over
de Waal ~ctrokken. Het Ge regiment
veld-artillerie en ee-n halve comp
veldpioniers, waren te vijf uur 's mor
gens van Zalt-Bommel noordelijk op
getrokken. Het 3e regiment inf., 11 en
3 reg. veldart 4 mitrailleursafd. en
een telegraafafdeoling maakten een
uur later den afmarsch naar Bru-
chem. De 3e comp. wielrijders was
naar Tiel en drie kwart van 't eerste
regiment huzaren trok bij Zult-Bonv
mel over de Waal met bestemming
naar Geld ennalscn. Een kwart van 't
eerste regiment huzaren trok op naar
Wamel.
Thans staan <le beide legers tus
schen Waal en Neder-Rijn tegenover
elkaar en het is mogelijk, dat reeds
in den nacht van Vrijdag op Zaterdag
het eerste werkelijke treffen plaats
vindt. \V:' hebben tegen vier uur
's nachts ©en post zuidelijk van Rhe
nen over den Neder-Rijn uitgekozen
in wachting van dat treffen, 't welk
wij op een rijwiel achter partijgan
gers zullen volgen. Volgens algemee-
ne order voor do troepen zal de oor
logstoestand van Zaterdag 23 Sept
4 uur 's namiddags tot Maandag 25
Sept. 8 uur 's voormiddags opgeheven
zijn. Dit ter will© van de Zondags
rust, die onze troepen deze vvcok wer
kelijk verdiend hebben 1
Als laatste bericht, kan ik u mel
den .dat de vliegenier van Bussel
door de roode partij ia gevangen ge
nomen en dat boven Wagen in gen twee
vliegeniers gezien zijn, die als passa
giers eik ee-n officier me© haddon ge-
r.omcu.
Man seint nns uit Tiel
In don afgeloopcsn nacht to dén
uur werd de pontonbrug over het
I.i ngen ach© Vcor gelegd, waarover te
vijf uur hedenmorgen de roode par
tij grenadiers, jagers, artillerie on
infanterie ongehinderd trokken, en
in twee colonnes op Tiel aantrokken
De Koningin cn de Prins woonden
ruim anderhalf uur hot overtrekken
van de pontonbrug bij, vergezeld van
generaal De Meester.
Tegen half twaalf kregen dc blau
wen voeling met de rooden en in dc
straten van Tiel hadden voorposten
gevechten plaats tusschen wielrijders-
compagnieën, waarbij aan beide zij
den krijgsgevangenen worden ge
maakt. Te twaalf uur werd hel ge
vecht geslaakt, daar genei-aal De
Meester de troepen rust wenschle t©
gunnen.
Maandagmorgen acht uur voortzet
ting van liet treffen op precies de
zelfde stellingen als heden twaalf
uur. Het weder was bij uitstek
prachtig. De geest onder de troepen
is, ondanks de vermoeienis, opge
wekt.
Minister Colijn was bij de rechter -
colomie der rooden te Tiel in uni
form aanwezig.
Stadsnieuws
OmOnsHccn.
In het Derde Blad van dit num
mer vinden onza lezers een artikel
„Drankzucht en haar genezing" in do
rubriek Om Ons Heen.
Chr. Patroonsvereeni ging
„Boaz".
Gisteravond vergaderde de afdee
ling Haarlem van de Vereeniging van
Nederlandsen© Christen Patroons
„Boaz'.
Tot afgevaardigden naar de alge-
mee ne vergadering te Utrecht weiden
de heeren G. ten Boom en G. de Vries
Gz. benoemd
Verder werd besloten tot dc oprich
ting van een spaar- cn voorschotbank.
Deze bank heeft ten doel den midden
stand op gemakkelijke wijze credict te
verlcenen. De voorloopig© bestuurders
zijn de heeren G. ten Boom, voorzit
ter, mr. J H. Monnik. G. Keen, A. v.
d. Lande en j. j. do Waal Malofijt,
leden.
Hierna werd de vergadering geslo
ten.
Museum van Kunstnijver-
heid.
De prachtige Ttaliaansche, Slavisch©
en andere borduurwerken, die in de
rotonde van het Museum van Kunst-
rljverheid ter bezichtiging zijn gesteld
zullen de volgende week weder naar
bet buitenland teruggezonden worden.
Hot is derhalve de laatste Zondag, dat
deze tentoonstelling geopend is.
Zondag is de toegang kosteloos.
WETTELIJK OOK BILLIJK?
A. van der Molen Jr. was van 21
April 1904 tot 24 Maart 1911 in dienst
van de gemeente. Hij verliet dien op
eigen verlangen voor een betere be
trekking.
Nu zijn in het nieuwe werklieden-
reglement de loonen verhoogd en om
dat de behandeling daarvan zoo
schrikkelijk en schromelijk lang ge
duurd heeft, werd aan dat besluit te
rugwerkende kracht gegeven tot 1
Januari 1910.
Men zou dus mcenen, dat van der
Molen nu recht heeft op het bedrog
waarmee zij salaris verhoogd werd
van 1 Januari 1910 af tot Si Maart
1911 toe.
Dat is niet het geval, omdat de
Raad besloten heeft, wat de vaste
looiien betreft, dat het nieuwe werk
lieden reglement in werking zal tre
den op 1 Juli j.l. ten aanzien van die
genen, die op 1 Juli 1911 nog in dienst
der gemeente zullen zijn.
Van der Molen was 24 Maart ver
trokken en heeft dus geen aanspraak
méér op de verhooging.
Formeel is dit standpunt van B. en
W. natuurlijk volkomen juist. Het
College mag aan den Raad tü et
voorstellen een verzoek in te willigen,
dat in strijd is met een door dien
Raad genomen besluit. Maar hoe
staat het met dat besluit zelf? Welke
redeneert ng heeft dén Raad er toe ge
bracht, te bepalen dat iemand, d\e op
1 Juli niet meer in dienst van de ge
meente was, nu ook geen cent van
den bijslag op het loon meer zou krij-
geu? Dc stand van zaken was toch
feitelijk zoo: de Raad had ingezien,
dat de loonen te laag waren en die
verhoogd. Inziende dat de zaak veel
sneller had moeten loopen, gaf de
Raad aan dfce verhooging terugwer
kende kracht tot .1 Januari 1910,
daarmee als 't ware verklarende: „die
bijslag komt u, gemeente-werklieden,
van 1 Januari af toe."
Is deze redeneering juist, en wij
kunne'n er geen fout in vilnden, dan
behoo'rt aan van der Molen de bij
slag van 1 Januari 1910 tot 24 Maart
1911 te worden uitgekeerd en moet
de crimineelo bepaling, op grond
waarvan R. en W. zijn request afwij
zen, beschouwd worden als een van
dio voo'rschriften, welke aan het oog
van den Raad zijn ontsnapt, althans
bij geen enkel lid de bedenking heeft
doen rijzen, dat zou kunnen ge
beuren, wat nu gebeurd is. Geen
wonder, wie eenmaal in gemeente
dienst iis, vetlaat dien zelden.
Wij verwachten, dat in de a s.
Raadszitting door een of meer leden
nog wel een voorstel zal worden ge
daan, om van der Molen te betalen
wat hem toekomt en dan, natuurlijk,
den bijslag ook uit te koeren aan een
ander, die volgens een ingezonden
stuk in dit blad, in hetzelfde geval
verkeert.
DOOPSGEZINDE SOCIËTEIT.
In de feestelijke avond-samenkomst
ter herdenking van liet honderdjarige
bestaan der Algemeens Doopsgezinde
Sociëteit, op Zondag 1 October te
Haarlem, zullen alle drie predikanten
dor Ve'reenigde Doopsgezinde Ge
meente aldaar het woord voeren.
Een vermiste revolver.
Th. L., koopman „in alles", ra de
Rozenstraat, vermiste een revolver.
De politie spoorde het ding op. en 't
bleek, dat het vuurwapen een heele
reis had gemaakt. Een 15-jarige rij
wielreparateurs-leerling, P. B., had
de revolver weggenomen en voor /0,75
aan zekeren S. verkocht. Die deed het
ding weer voor 1 aan een groente-
venter over.
De politic nam de revolver bij den
groente venter en de 75 cents bij B. In
beslag.
B. zal wel meer van dit zaakje hoo
ien.
Manoeuvre!
Op en tusschen de forten Wijk er-
meer, Spaarndam, Penningsveer cn
t.iëde zijn de militaire manoeuvres be
gonnen tal van tenten en kanonnen
zijn geplaatst, telegrafische verbindin
gen gelegd, uitkijktorens geplaatst,
enz.
Z a n g w e d s t r d te Worra«r
De Liedertafel „Haarlem's Zangge
not" neemt Zondag deel aan den nat.
zangwedstrijd to Woriner. Zij komt
uit m de 1ste afdeeling met de koor
werken „De Martelaren in het Coli
seum" van Rillé, en Psalm 83, van
N. H. Andriessen.
In de tweede afdeeling dingen twee
mannenzangvereenigragen uit Scho
ten mee, namelijk Excelsior '.direc
teur de heer Henri Berghuis en
Euterpe (directeur de heer J. H. de
Jong).
VAN HET 10e OP T MANOEUVRE
TERREIN.
Meldde ik reeds, dat van 21 op 22
September het 1ste en 3de bataljon
van het 10de regiment Infanterie, na
bij Barr.eveldVoorihuizen een bi
vak hadden betrokken onder draag
baar tentmatericel, terwijl het 4de
bataljon en de regiments-staf te
'voorthuizon werd ingekwartierd, te
7 uur v.;n. op den 22sten stond het
regiment marsch vaardig.
Bij een der bataljons in het tenten-
bivak werd te 41/2 uur v.m. loos
.-darm gemaakt, alleen om te zien,
hoeveel tijd er noodig was eer de
troep gereed was.
Daarna werden tenten afgebroken
en weid alles weer tot vertrek ge
reed gemaakt.
Te 7 uur marcheerde het regiment,
gevolgd door den gevechtstrein, eon
afdeeling veld-artillerie en de niitrail-
leur-afdeeling, van Voortbuizen over
Barneveld, Renswoude naar Veenen-
daal, alwaar te ongeveer half één in
den middag een uurtje rust werd ge
houden, waarna werd gemarcheerd
langs Veenendaal naar Remmerden
door het 3d© bataljon het eerste ba
taljon betrok kwartieren te Rhenen,
het 4de bataljon een tentenbivak na
bij Sparrenburg, 1 K.M. ten Noorden
van Rhenen, terwijl do regimentsstaf
nabij Dikkenberg werd ingekwar
tierd.
In de legerplaats bij Rommelden
zijn thans bijeen twee bataljons van
het Me regiment infanterie, één ba
taljon van het 10de regiment infan
terie en een afdeeling veld-artillerie.
liet kamp is mooi gelegen aan den
straatweg, die van Arnhem naar
Utrecht voert.
Niet zooals den eersten maxschdag
kan gezegd worden samen uit, sa
men thuis. Reeds spoedig waren er
achterblijvers en het getal werd, hoe
verder we trokken, grooter was ©r
niet een bagagetredn achter de colon
ne gevolgd, die vele invaliden weder
meenam, het getal achterblijvers zou
vrij groot geweest zijn.
Toch mag hierin geen reden wor
den gezien voor bevestiging van wat
dikwijls beweerd wordt, dat infante
rie niet meer marcheeren kan, daar
in twee dagen de geheele divisie van
de Noordelijke punten in de Veluwe
naar het Zuidelijkste deel marcheer
de, afstanden van ruim GO K.M.,
waaraan dan toch zeker 95 pCt. van
den troep voldeed.
HELING VAN RIJWIELEN.
Dezer dagen meldden we, dat een
rijwielhandelaar in den Vijfhoek wo
nend, veroordeeld was wegens heling.
De eenig» rijwielhandelaar die in
den Vijfhoek woont, de heer S., ver
zoekt ons me© te deelen, dat de ver
oordeelde rijwielhandelaar in een
aangrenzende straat van den ijf-
hoek woont, daar hij ten pnrechtc
wordt aangea.en tegen de strafwet
gezondigd te hebben.
Wijziging in dedienstre-
geling.
Door de directie van de E. S M. is
bepaald, dat de tram van 6,10 nam. uit
Amsterdam, voortaan in Amsterdam
oj) alle halten mag stoppen Lot liet in
laten van reizigers, en in Haarlem, op
tijdig verzoek, op alle halten tot het
uitlaten.
Voorheen stopte die tram alleen in
Amsterdam, Spuistraat en M&rnix-
straat, in Haarlem alleen Turfmarkt
en Tempeliersstraat.
(Zie verder Stadsnieuws onder laat
ste berichten).
Uit de Omstreken
SANTPOORT.
Het gegoten hnis.
't Is kort geleden - g, dat we uit
voerig de gieting en later de ontman
teling beschreven hebben van het
huis, dat de Mdrvograni Constructie
Company volgens haar merkwaardig
beton-procédé te Santpoort had doen
gieten. Dezer dagen ontvingen we 'n
invitatie vah dc directie, om de nu
geheel „aangekleed©" en afgewerkte
woning te komen bezichtigen. Van 25
September tot en met 1 October be
staat daartea voor genoodigden gele
genheid, én vanmorgen ging t „be
zoek van de pers" vooraf.
't Gegoten huis Is merkwaardig op
geknapt en sierlijker van aanzien
geworden, nu 't in een smaakvol éa
kleurig toilet is gestoken, zoowel in-
als uitwendig. Van den straatweg ge-
zier., maakt 't al een aardigen in
druk, met z*n in Engolsclien stijl
aangelegd voortuintje, begrensd door
eeu meter-hoog beton in uurtje.
De tuinaanleg Is vol van zomer»
sche frischheld en kleur. En 't huis
zelf, met z'n roodgeschilderde raam
kozijnen, met de hansplanten boven
in 't balconnetje, niet de lichte gor
dijntjes voor de kleine vensters en
met de bloemenversiering in dc deur-
portiek 't maakt een typisch ef
fect. Met z'n gladde muren en kleur
rijke décor doet liet denken aan een
woning ergens in 't verre Zuiden,
midden in 't zachtgroene lommer ge
legen.
't Intérieur doet voor den buiten
kant niet onder. De kamerwanden
zijn met behang of „linerusta" be
dekt. de vloeren met linoleum. Er ia
'n keurig woning-ameublement in do
boven- en benedenkamers eu in de
keuken gebracht, en 't heele show-
house is inwendig en uitwendig een
waar specimen van Hollandsche nel-
h©.d Heel wat firma's hebben voor
voltooiing en inrichting van het eer
ste betonhuis hun welwillende mede
werk in gverleend; ze zien er 'n goede
reclame in om 't nieuwe bouwproduct
te helpen aankleeden!
O.a. zijn er keurig© oud-Holland-
sche meubeltjes, en in de woonkamer
van 't huis :s een aardig schoorsteen
manteltje van tegels in aanbouw.
De buitendeuren van de woning
zijn van asbest, dus brandvrij. En
zelfs de dakbeklcedfrig hebben de
persmenschen bezichtigd. Die bekloe-
düig is van „ruberoid een roodach
tige stof. En 'n loodrecht ijzeren lad
dertje laags den buitenmuur stelt den
bezoeker in staat hel platte dak te be
reiken. Er l>ertcnd vanmorgen veel
animo voor deze klimpartij, en ecni-
ge heeren verbaasden zich er over
dat de toekomstige bewoners klaar
blijkelijk hun athlotische tra innig
zullen moeten zoeken in een op en
neer rennen van gemeld laddertje.
Tegen duizeligheid kan men er zich
bovendien uitstekend op trainen.
Maar allo gekheid op 'n stokje.
De hoer Hartms heeft ons nog ver
teld hoe het staat met de vorderingen
van het nieuwe bouwsysteem in bin
nen- én buitenland. Hij toonde zich
daarover tevreden. Met verschillende
landen is men in onderhandeling, in
Frankrijk is al een syndicaat ge
vormd dat al bestellingen heeft. Ook
met Egypte is men al 'n eind gevor
derd.
Een tweetal ingenieurs van de Bel
gische Staatsspoorwegen zijn te Sant
poort geweest, in opdracht van hun
maatschappij om een rapport over "t
gegoten huis uit te brengen. Hun
advies heeft zeer gunstig geluid, zij
hebben aangeraden volgens dit sys
teem de gebouwen der Mij. te gaan
uitvoeren.
Wat ons land betreft men hoeft
reeds een order van een maatschap
pij te Amsterdam om een 50-ial hui
zen op een terrein in dc Watergraafs
meer te bouwen, eventueel zal dit
aantal tot ongeveer een 100 kunnen
stijgen. Verder is de firma in onder
handeling voor het bouwen van
strandvilla's in Zeeland; de architect
11. P. Berlage heeft daartoe al een
plan ontworpen.
Het huis te Santpoort blijft uislui
tend „show-house", hoewel het mis
schien bünnen eenigen tijd wei be
woond zal worden, om zooals een
der firmanten .opmerkte „den
menschen toch vooral duidelijk te la
ten zien dat 't heusch goed bewoon
baar is."
Thans is ook de openbare lager©
school wegens diphlherltis tijdelijk ge
sloten.
De eerste leesavond. uitgaande van
de commissie voor godsdienstige lezin
gen, zal Dlaats hebben 10 November
a. s. Als spreker hoopt dan op te tre
den Dr. C. E. Hooijkaas uit Vlaanlin-
gen.
HEEMSTEDE.
Bouwen.
Het bouwterrein, gelegen tegeuover
het Raadhuis, begint ra exploitatie te
komen.
Bij B. en W. is een plan ingekomen
voor den bouw van een dubbele villa
aldaar.
Legaten.
Door wiilen den heer C. II. van den
Berg is aan verschillende kerkclïfkft
