De VOORZITTER antwoordt dat
liij meent dat nwu aan het euide der
ovar ;e nemen wuge.ii is gekomen.
,u den toestand met dun tol betruit
spr. noemt dion middeleeuwse h.
Er is ook o1.er du quucsUe van dun
weg, d'iu inj dezelfde maatschappij ;n
onooiuoud is, al col gesproken,
maar zonder resuT.oat tot tl as ver.
iiuuhuus, gaan wo nu overnemen
dun moeten we er een scltuld van
I 13000 t»-.j gaan oen ion, en daarvan
do rente en aflosuig betalen.
Do heer v. lTKNuOVEN vermoedt
dat do aandeelhouders der Mij. ijl
dat geval verheugt tullen zijn, maar
maakt or thans oen voorstel van, dat
£5 en \V'. zulieu trachten eenigo over-
ooakomst te treffen met de betrokken
maatschappij, waardoor de gemeente
den toestand der tollen en van den
weg zal kunnen verbeteren.
Dit voorstel wordt aarigonomen.
Do hoor BISPINCK meent, dat het
goed zal zijn de zaak dan op een
vriendschappelijke wij zo te regelen.
De heer BIJVOET dacht, dat derge
lijke quaesties door de gemeente al
tijd op een vriendschappelijke manier
werden behandeld.
Do heer BISPINCK herinnert er
san, dat dezelfde zaak indertijd oen
minder aangename discussie heeft
uitgelokt, waardoor zij toen geen re
sultaat had.
Ter behandeling van de nieuwe ver
ordening op den technischou dienst
gaat do Raad 1111 over in geheime zit
ting, die ongeveer een uur duurt
Daarna wordt de openbare zitting
heropend.
UITBREIDING DER WATERLEI
DING IN AERDENHOUT-BENT
VELD.
Do VOORZITTER opent de bespre
kingen over deze quaestie door het
rapport der benoemde raadscommis
sie voor te lezen (we maakten daar
van reeds uitvoerig melding. Red.)
en tevens het schrijven der gezond
heidscommissie.
De heer A. F. BIJVOET vraagt of
het net geheel wordt betaald door de
gemeente o£ ook gedeeltelijk door de
aanvragers van bet water.
De heer BISPINCK antwoordt dat
volgens het voorstel van de commis
sie de gemeente de kosten (gezamen
lijk geraamd op f 33500) zal botalen.
Deze kosten zijn, gezien wat men er
vuor krijgen za), en de goede quali-
leit daarvan, niet hoog.
Het voorstel van B. en W. wordt
met algemeene stemmen
aangenomen.
Aan de orde komt bij punt 7 de
vaststelling van een uitbreidingsplan
voor de bebouwde kom te Vogelen
zang.
Do VOORZITTER licht het belang
van deze zaak toe.
De heer v. STOLK meent dat men
alleen uitbreidingsplannen moet ma
ken als er Eans op uitbreiding is.
Spr. nu kent Vogelenzang en meent
dat er meer aanleiding is voor hot
maken van een inkrintpingsplan (ge
lach). Gebouwd wordt er niet, en als
men den Vogelenzaugschen weg ver
breedt bewijst men daarmee, oen
dienst aan anderhalven automobilist.
Die kannen we beter 'nier omrijden,
dat is wel zoo goedkoop! Laten we
er een bordje zetten: verboden voor
automobilisten!
De VOORZITTER meent dat men
door bet ontwerpen van eon plan een
basis heeft voor een mettertijd moge
lijke exploitatie van Vogelenzang.
Wc geven nu nog geen gold uit; we
doen niets meer dan het aangeven
van groote lijnen.
De heer V. STOLK gelooft dat er
in lengte van dagen nog geen gele
genheid zal zijn om Vogelenzang uit
te breiden. Het uitbreidingsplan is
nu nog niet noodig, als 't in de toe
komst nog eens mocht noodig zijn
kan het nog altijd gemaakt worden.
Spr. is er in ieder geval vóór, geen
uitbreidingsplan to maken vóór de
gemeente een decsiio heeft genomen
over eventueele uitvoering van den
nieuwen weg naar de Leidsche vaart.
Wethouder DE WAAL MALEFIJT
meent dat men thans on den verkeer
den weg is. Laten we nu alleen wij
zigen als er reclames zijn ingekomen
die dat noodig maken.
De h&"-r v. STOLK is 't hiermede
n:ei eens, en blijft bij zijne meening.
Wat het reeds gedane werk aan hei
uitbreidingsplan betreft dat is niet
verloren ca blijft in ierier geval toch
bestaan voor T geval we tater tot
«t-ri vaststelling geraken.
De VOORZITTER houdt vol dat het
uitbreidingsplan leiding geeft aan de
uitbreiding. Later kan de Raad nog
afwijken van do gemaakte plannen
Het voorstel van B, en W. (het uit
breidingsplan) wordt a a n g e n o-
m e n met 7 togen 3 stommen (de hee-
rcu v. d. Hulst, van Stolk en A. F.
Bijvoet stemmen tegen).
De VOORZITTER stelt voor, den
opzichter de Jong f 50 gratificatie te
geven voor verrichte werkzaamheden
bij de dïphtheritisbestrijding.
Dit voorstel wordt bij acclamatie
aangenomen.
Tevens wordt besloten don gemeen-
te-architect. den heer Robbers, een
toelago van f 300 op zijn salaris toe
te kennen voor de uitvoering van
eenigo werken.
De rondvraag levert verder geen
punten van belang op, en de raads
zitting wordt te ruim vijf uur geslo
ten.
Binnenland
TWEEDE KAMER.
De MiliU&wet werd gi stoten aange
nomen met 53 tegen 34 stommen.
Voor stemde de rechterzijde met de
hoeren Van Karnebeok, De Beaufort
en Tydcraan; tegen de linkerzijde
uiet den heer De Stuers.
De heer De Stuers had wel eon ei
genaardig avontuur gehad, te vorien.
Mot don heer Van Hamel had hij bij
den Minster aangedrongen op ver
andering der toepassing der voo'rloo-
pigo hechtenis in Indië (o.m. door
vrijlating tegon borgstelling) toon en-
kole leden van links beweerden, dat
do heer De StuOrs „biet aanwezig"
was; Lij bad nl. de presentelijsi riet
geleekeml Het was een grappig mo
ment toen de heer De Stuors de hem
plagende medeleden verzocht n.et op
zijn zenuwen te werken. De lieeren
Van Hamel en Van Idsinga liehandel-
den voorts de rechtspleging tegenover
christen-inlanders en verzetten zitih
bij voo'rbant togen oen specifiek recht
voor dezen. Het was bij dezelfde af-
dreeling, Justitie, dat de heor Scha
per heftig te velde trok tegen de be
noeming van rechterlijke ambtena
ren zonder behoorlijk onderzoek, wijl
twee hunner thans in Nederland „in
do kast zaten". Het kwam niet te pas
dat men dergelijk „vuil" naar Indié
liet nfstoomen en bepaaldelijk wraak
te spreker de benoeming tot ambte
naar van een familielid van een in
vloedrijk lid der Kanier, die wel is
waar in rechten was vrijgesproken,
doch niettemin een ongunstig verle
den had. Een en ander ging gepaard
met heftige uitvallen eener- en ern
stige vermaningen van den voorzitter
anderzijds.
De Minister antwoordde dat de be
doelde persoon als bureau-ambtenaar
goed oppaste cn dat hem reeds de be
noeming was toegezegd vóór dat hij
terechtstond. Overigens was de Mi
nister zeer slecht te verstaan. De ge
opperde bedenkingen ten aanzien van
de rechtspleging zou hij aan de In
dische Regeering overbrengen. Vóór
gratis-rechtsbijstand in civiele gedin
gen was het aantal inlandsche rechts
geleerden te gering.
De Minister wilde evenzeer de pre
ventieve hechtenis beperken, maar
zag in borgstelling vele bezwarieto. De
door den heer Van Hamel geopperde
bezwaren tegen „Kromgetuigen" in
strafzaken zou hij overbrengen.
Te voren had de beer Duys weor
eens het salaris van den GouverneuT-
Generaal te groot geoordeeld, zich
daarbij beroepend op den heer Bo-
gaardt (als vroegere correspondent
van De Echo). Deze gaf te kennen
dat zijn eisch van vermindering pas
te in een geheel stelsel van ande're
salarisregeling in de hoogste ran-
geil. De heer Duys hield overigens
een philippica tegen de posten voor
tafel- en receptie gelden en tegen de
reiskosten van den G.-G. De M.nLster
noemde die uitgaven noodig (in ver
gelijking met Brilsch-Indië zelfs laag)
om in Oostersche maatschappij het
bestutfrsprestige op te houden. Meer
dere vrijheid voor de Indische pers,
waarop de heer Duys had aange
drongen (bewerende dat de Indische
pers moreel hooger stond dan de Hoi-
laudsche, <lie wel erkende niet altijd
de waarheid to kunnen schrijven),
achlie de Minister niet gewensebt, of
schoon do hoor Bogaardt ook de mo
gelijkheid aannam.
De heeren Sclieurer, Schaper en v.
Vlijmen drongen hij de Regeering aan
op meerdere bestrijding van liet opi-
umnusbruik, waarop de Minister ant
woordde, dat de regie reeds beper
kend werkte en dat de Regeer.ng ook
thans het gebruik van opium stolsel-
matig tegenging.
In de avondvergadering kwam de
begroeting van Justitie aan de orde.
De lieer Jannink betuigde zijno in
genomenheid inet 's Miasters mede
deel mgen in zake zijn plannen met de
Administratieve rechtspraak ca de
voorwaardelijke ten uitvoerlegging
van straf. Spr. kwam op tegen de on
gelijkmatige toepassing, in de ver
schillende rechts-ressorten, van de bc-
pal.ngen omtrent de uitkeeringen do Cr
ouders bij ontzetting uit de ouderlijke
macht. In het ressort 's Graven,ha ge
wordt de verplichting tot udtkeering
zeer dikwijls opgelegd, zelf3 méér
keoren dan in verschillende andere
ressorten te zauieu.
Waar dit het geval is gaat het niet
aan bovendien nog eens de bevoegd
heid te scheppen nalatige ouders, bij
niet betaling der uitkeo'r.ng, in Rijks
werkinrichtingen op te nemen.
Laat men liever de Voogdijraden
eens op het verschil wijzen dat om
trent het gebruik maken der bestaan -
de bevoegdheden in de verschillende
ressorten bestaat.
De heor Van Vuuren kon niet in
zien, dat er geen reden is tot scherper
dwang en releveerde een geval waar
in bij de ontheffing uit de ouderlijke
macht een Protestant benoemd werd
tot voogd over een katholiek kind
niettegenstaande een katholieke com
missie voor kinderbescherming te
Utrecht a.ch bereid had verklaard de
voogdij op zich te nemen. Spr. meen
de, dat de rechtbank te Alkmaar, wel
ke ia deze zaak vonnis had gowezen
daarmede rekening had moeten hou
den. De godsdienst van het kind mag
niet in gevaar komen. Voo'rziening op
dit punt achtte hij noodig.
De hoer Ankerman sprak zijn groot
vertrouwen uil in het bateid van de
zen Minister en prees diens optreden
ler iestrijding van de zedeloosheid.
Met bijzondere sympathie heeft spr.
vernomen wat de Minister denkt te
doeu voor den geestelijken bijstand
in gestichten waar kinderen worden
opgenomen. Hij prees mede 's Minis
ters vastheid van karakter gebleken
o.a. uit diens houding in zake de to
tal IsatorquaestiO en het eedsvraag-
aluk. Spr. vestigde 's Ministers aan
dacht op de verzorging de'r verwaar
loosde jeugd en de toepassing der
ki nderwetten. Speciaal ook wat bo-
treft de ultkecringon dooT de ouders
en spruk er zijne verbaziDg over uit,
dat de heer Jannink tegen scherper
dwangmiddelen in deze is, hetgeen
absolute onbekendheid met de prac-
tijk verraadt.
Intusschen gaf spr. toe, dat de se
cretarissen der Voogdijraden meer
één lijn moeien trekken. Betere boxol-
digiug d.er secretar ssen achtte hij
gewenschL In strijd met den heer
Jannink achtte hij wel scherper mid
delen gewcnscht tegen ouders ril*
gebreke blijven de uitkeeringen te be
talen.
De heer Snoeck Ilenkomans kwam
op tegen de bede van den heer Van
Vuuren wat betreft de benoeming van
voogden door den rechter. Het spreekt
van zelf, dat deze wel rekening met
den godsdienst van het kind zul hou
den. Gevallen aLs waarop de heer
Van Vuuren doelde zijn zeldzaam.
Spr. zet het Alkmaarscbe geval uit
voerig uiteen. Het kind was bij de
Protestantsche menschen 3 1/2 jaar
liefderijk verpleegd.
De heer Schaper juichte de beslis
sing de'r Alkmaarscbe Rechtbank toe
en hinderde zich over het vorengaan-
de gekibbel. Vervolgens enkele pun
ten van het Arbeidscontract bespreken
de, beitoogde hij, dat op het ge&led
de'r gedwongen winkelnering nog veel
verkeerds bestaat. Dikwijls wordt nog
zijdelingsche pressie uitgeoefend. Er
moet eene strafbepaling zijn tegen
de gedwongen winkelnering.
De heer Duys achtte de den Minis
ter gebracht hulde voor de uitvoering
der zedelijkheiswetten wat voorbarig
al werken enkele bepalingen, bijvoor
beeld die tegen de souteneurs, goed.
Hij begreep niet dat men den Minis
ter huldigde over zijn houd vastheid
in zake de totalisators. Spr. brengt
een artikeltje onder de aandacht van
Ds. J. P. van Melle te Krai.ngeh over
de „Kwakzalvers" onder de gerefor
meerde dominees, de „triomfeeren
over alle eischen van kieschheid."
Hij wees op het geval, dat een pre
dikant van den kansel af de weder
geboorte behandelde zoodanig, dat 't
alle perken van kieschheid te buiten
ging. De weit op de zedeloosheid ver
mag tegón de werkelijke onzedelijk
heid niets.
Spr. bepleit vervolgens wijziging
der bepalingen op het Arbeidscon
tract; de goede bepalingen zijn niet
van dwingend recht en worden, op
het voorbeeld van de Nederl. Vereen
van Werkgevers uitgeschakeld, waar
tegen zelfs een bisschoppelijke aan
schrijving aan de katholieke patroons
werd gericht, welke aanschrijving
echter niet algemeen wordt opgevolgd.
Spr. drong er bij den Min, op aan,
de h.erbedoelde bepalingen wèl van
dwingend recht te maken en criti-
seerde de uitvoering er van door de
rechterlijke macht.
Voorts bracht hij ter sprake de
brochure-Schellens, waarin verschil
lende met name genoemde rechterlijke
ambtenaren te Rotterdam worden be
schuldigd ten eigen hate griffierech
ten te hoog te hebben berekend. Spr.
vroeg, waarom deze heeren vrij uit
gaan, terwijl een wörkman, die een
klemigheid steelt, de kast ingaat. De
schrijver laat zelfs uitkomen, dat de
Min. wel op de hoogte moet zijn van
dergelijke practijkeu.
Spr. vroeg dringend nadere verkla
ringen van den Minister en bepleitte
ten slotte betere regeling van den
rechtstoestand der ambtenaren.
De Minister van Justitie deelde me
de, dat a.s. Maandag zijn antwoord
in zake de adm nistratieve recht
spraak de Commissie van Voorherei-
d.ng zal bereiken. Wat den Alkmaar
scbe voogdijraad betreft, het sou de
ondergang der Kinderwetten zijn, in
dien men bij de toopassing in de een
of ande're richting proselieten ging
maken. Do practijk der Kinderwetten
ls zóó, dat wetswijziging overbodig
is. Ook ten opzichte van het invorde
ren van opgelegde uitkeeringen is
nog geen reden tot Ingrijpen aanwe
zig.
Omtrent de werking der zedelijk-
heidswet kan spr. geen bepaalde ge
gevens verstrekken. Dc bestrijding
der pornograLe is uitnemend, het
spel is uit; een poging daartoe is Zon
dag onderdrukt; de bepalingen tegen
souteneurs en vruchtafdrijvers werken
goed. Spr. is vast overtuigd, dat hij
het volgend jaar een massa gegevens
zui kunnen geven, want de wetten
werken tot heil en zegen van het
volk.
De feiten ln de brochure Schellens,
zeer ongelijke heffing van griffie
rechten, waren oen gevolg van do
vroegere regeling, die thans vervan
gen is door uniformiteit in de heffing
dier 'réchten.
Voor eon strafrechterlijke vervol
ging was geen grond, betoogde de
Min.
Wat het arbeidscontract* betreft, de
zaak van de gedwongen winkelnering
hoort grootend eels thuis bij den Mi
nister van Landbouw.
Alleen tot het brengen van desbe
treffende strafbepal-ngen in het Wet
boek van Strafrecht zou de Minister
moeilijk tot herziening daarvan kun
nen overgaan. Ook het dwingend ma
ken van de andere bedoelde bepalin
gen gaat thans evenmin. Wat de Am-
stcrdamsche socialist Fortuyn schreef
nl. dat de toepassing der wet op liet
arbeidscontract door de rechterlijke
macht op voldoende wijze geschiedt,
geldt naar 's Min. oordeel niet alleen
vóór Amsterdam, maar in het alge
meen.
Spr. heeft de belanghebbenden vroe
ger nimmer gerustgesteld' ten opzich
te van het behoud van den totailisa-
tor. Wel heeft de Min. in een onder
houd met het bestuur de'r Ned. Hard
draverij- en RenvexeenigLng beloofd,
voor het behoud van den totalLsatori
te zullen strijden, indien het bestuur
zou waken tegon misbruiken. Op een
desbetreffende vraag, had de Min.
gezegd, geen reden te a en voor het
bestuur tot het bezoeken van de Ka
merleden. Het is niet zeker, dat hel
amendement zou zijn verworpen, als
wel alle Kamerleden waren be
zocht; misschien had 't amendement
dan nog meer stemmen gekregen.
Na replieken werd de vergadering
togen middernacht verdaagd tot he
den half elf.
AAN DE WONDEN BEZWEKEN.
De soldaat der Koloniale Reserve,
Van Hees, die Dinsdagavond m een
twist met een mes werd gesloken
door oen korporaal deri Koloniale
Reserve, is in het ziekenhuis te Nij
megen overleden.
EEN REDDING.
De reddingboot van de Noord- en
7m d-Holiandsche Reddingsmaat
schappij te Midsland op Terschelling
l»eoft tien man van een Duitschen
stoomtrawler gered.
DIEFSTAL VAN EEN SCHILDERIJ
UIT HET STEDELIJK MUSEUM
TE AMSTERDAM.
Naar aanleiding van de berichten
in de pers vefrschenen over den dief
stal van een portret van BUdordijk
uit liet -Stedelijk Museum, stelt de
burgemeester, jhr. mr. dr. A. Roèll,
een persoonlijk onderzoek naar de
veiligheid ln dit Museum in.
ONTROUW CURATOR.
Een bevel tot slw'ttog der instruc
tie, met verwijzing naar de terecht
zitting, is beteekend aan mr. Jac. S.,
vroeger ambtenaar bij den landraad
te Seraariang, thans gedetineerd in 't
huis van bewaring te Leeuwarden,
verdacht van verduistering (als cu
rator ïn eeu een faill eten boedel gel
don onttrekken).
(TeL)
ONTPLOFFING.
Gistermorgen is aan de kunstmest-
fahriok Van Krol en Co. aan het
Zwartewater te Zwolle een zeer ern
stig ongeluk gebeurd. De 42-jarige ar
beider G. StremmeTaar zou een vat
vullen en hield de lamp ór dicht bij,
waardoor een ontploffing dntstond.
Beide bodems sloegen uit het vat.
Den arbe der werden de beenen ver
brijzeld. Een dert.gtal ruiten van de
fabriek sloegen kapot. De ongelukki
ge werd verbonden en per brancard
naar het Sophiaziekenhuis overge
bracht.
WEER GEVAT.
Te Ilee'renveen is gevankelijk bin
nengebracht de beruchte inbreker li
L., die uit de marechausseekazerne te
Oosterwolde ontsnapte. Hij werd te
Appelscha aangehouden.
Letteren en Kunst
MET T00NEEL
te
Amsterdam.
Mevrouw W. van der Horst-
v. d. Lugt Meiseri en haari
25-jarig jubileum.
Het eenige, wat aan het jubileum
vah mevrouw Van deri Horst heeft
ontbroken, was het mil.ou. Want,
hoezeer wij het ook van den heer
Roy aards op prijs stellen, dat hij deze
hoogst begaafde actrice in de gele
genheid heeft gesteld, haar 25-jarig
feest te vieren, wij hadden haar toch
nog liever bij de vereemging zien ju-
bileeren, waa'rvan zij zoo tol van ja
ren de ster dn de ziel ds geweest. Het
was ons nu, of wij een zilveren brui
loft meemaakten zonder bruidegom
en familie. De bruid was bij Vreem
den in bals, en de verwanten hadden
deh bruidegom meegenomen. Op het
zilveren feest van meVr. Van der
Horst sped do de Nod. Tooneeiver-
oeniging voor het eerst „Op Hoop van
Zogen" te Rotterdam zonder haar.
„Een spel van het Noodlot" heet dit
in de taal van Heyermana Kniertje
zal gisterenavond haar Jo, Jo haari
Kniertje terdege hebben gemist.
Maar dit was dan ook de e>ri.ge
schaduwzijde. Het publiek was dank
baar, eindelijk eens openlijk hulde te
kunnen brengen aan deze bescheiden
en groote kunstenares. E ere-avonden
heeft mevri. Van der Horst tin haar
leven vele gekend, want een eere
avond in den goeden zin des woords
was voor haar elke première van eeu
nieuw stuk van Heyermana. Doch
oen feestavond, waarop allo hulde, al
het applaus en alle bloemen voor
haari alleen waren, heeft deze een
voudige vrouw nooit gevierd. Bij de
Nod. Tooneelvereeniging werd be
halve door de voortreffelijk*» movr.
De Boer-Van Rijk nooit „gejubeld".
Wanneer er een jubileum werd ge
vierd, dan was het 't 12 1/2- of 15-ja-
rig bestaan dér Vereen ging, van die
groote familie waarivan ze immers
allen lid waren.
Misschien zou het 25-jarig feest van
mevr. Van der Horst dan ook onge
merkt voorbij zijn gegaan, als zij niet
toevallig dit jaar hij „Hel TooneeT
was gekomen. Laten wij dus nu zij
liet volgend jaar oris toch voor goed
gaat vdrlaten dankbaar zijn, dat
wij tenminste in de gedegenheid zijn
gesteld cun te getuigen v,au onzen
eerbied eh onze bewondering voor
hare kunst.
Wij bebbe'n mevr. Voh der Horst
zeer vele malen zien spelen; nooit
was zij slecht, zelden middelmatig,
doorgaans zeer goed en heol dikwijls
supérieur. Mevr. Van der Horst
neemt onder onze Neddrlandsche ac
trices een zeer aparte plaate in. Ik
heb wel eens hooren beweren, dat
haar talent eetozijd g zou zijn en dat
zij „verheijennansd" ia.
Moari dit is m.L allerminst juist.
Ik zou zelfs weinig actrices kunnen
noemen, die zoo véélzijdig zijn als
mevr. Van der Ho'rst. WH men het
bewijs?" Ik noem slechts erokelo rol
len van haar répertoire: R e g li n a
uit Desclioone Slaapster
vdn Heyermaris, J o uit Op Hoop
van Zegen, Pollie uit Be
schuit met m uis j es, G ul-
ditta uit De Tweeling
zusters vun Fulda, J a c q u o li-
neuitDeOnbekendeVroaw,
Toinette uit De Geneosh eeri
tegen wil en dank, Rita uit
Allerzielen en Charlotte
Ferivul nit Het Scha ndaal.
Hoe verschillend zijn deze vrouwen
en hoe schitterend om niet te zeg
gen, hoe volmaakt heeft mevr.
Van der Horst zo gespeeld.
Naast de realistische temperament
volle Jo en welk een nuanceering
is er niet in deze eene rol de ro
mantische figuur uit bet hlijspel van
Fulda, naost de door smart gebroken
Pollie of de zioligo Lotte uit Het ze
vende Gebod oen fleurige Toinette,
tintelend van geest en van vernuft.
Toch bestond ar hij oppervlakkige
beschouwing eenigo grond voor het
oordeel, dat liet talent van mevr.
Van der Ho'rst beperkt zou zijn. Zij
was bij de Ned. Tooneelverieeniging
steeds de aangewezen persoon voor
de uitbeelding der „lijdende vrouw"
en er hebben in den loop der jaxen
bij dn vereeniging met haar eertigs-
zins „beschruirkt" repertoire heel
wal lijdende vrouwen over de plan
ken gewandeld; wij zagen mevr. Van
der Horst doorgaans in de mineur
stemming. Nu erkennen wij gaarne,
dat naast mevr. Tartend geen Hol-
landsche actrice in staat is, zóó so
ber en innig waar de door smart ge
broken vrouw weer te geven als mevr.
Van der Horst, doch wanneer men
een actrice steeds weer op het tooneel
ziet huilen, dan gaat men onwille
keurig geloovon, dat &ij het lachen
verlee'rd heoft. Maar dan herinner ik
aan den gullen overmoodigen lach
van Jo uit Op Hoop van Zegen m Le
eerste bedrijven en aan haar levendig
fleurig spel in sommige Duïtsche blij
spelen en kluchten. Wie zooals ik
mevr. Van der Horst indertijd als
een Parijseh, luchthartig juffertje
in Een dolle Dag of had do
klucht een anderen tiiel?' heeft ge
zien, spetend mot een "verve cu een
brio „au brólant les planches", zal
nooit meer durven beweren, dat haar
talent éénzijdig is.
Voor haai- jubileum heeft mevr.
Van dor liurst Nura van lbsen ge
kozen. De keuze van deze rul. welke
zij te voren nooit had gesjieeid, ge
tuigt van haar ernst en toewijding
voor haar kunst.
Van haar ernst sprak trouwens dit
hecle foost. Zoo lang het spel duur
de, merkte men nauwelijks, dat er
„gejubeld" werdmevr. Van der
Horst was Nora, niet de jubilaresse.
Geen bloemen ol andere uiterlijke
huldeblijken na elk bedrijf, ja, op liet
hartelijk, lang aangehouden applaus
bij haar opkomst reageerde zij nau
welijks. Zij verschikte de pakjes voor
den Kerstboom, zij speelde door, ais-
of het handgeklap huiten haar om
ging en eerst op bet allerlaatst knik
te zij even, nauw merkbaar, tot
dank.
Mevrouw Van der Horst beeft als
Nora vooral in de laatste twee be
drijven zeer voel moo:s gegeven.
Misschien zullen sommigen zich dit
kindvrouwtje ln het eerste bedrijf an
ders, zoTgeJoozer en vroolijker hebben
gedacht, maar waarschijnlijk heoft
mevr. Van der Horst, baar opzette
lijk zoo gespeeld om den grooten om
mekeer in III meer verklaarbaar te
maken. Ook bereikte mevr. Van der
Horst niet als vete andere Nora's
het hoogtepunt in het dansen der
tarantella haar kracht lag meer in
het sublieme weergeven van den stij
genden angst, en het gespannen
wachten op bet wonderbare.
En het slottooneel maakte door haar
spel een aangrijpenden indruk.
Wat is Nora toch een sterk drama,
maar wat stelt liet ook hooge eischen
aan de uitvoerenden. De groote Pa-
ieiszaal is al heel ongeschikt voor dit
stemmingsdrama en het is daarom
moeilijk een juist oordeel uit te spre
ken. Misschien hebben wij later gele
genheid om uitvoerig op het spel en
de opvatting van sommige medewer
kenden terug te komenvoor van-
toog willen wij ons bepalen tot het
jubileum, waarvoor wij gekomen
waren.
Toen het gordijn na het derde bo-
drijf weer openging, was liet wonder-
hare in den huize Helmers reeds ge
schied. De eenzame, pas verlaten Hel
mers stond te midden van tal van
menschen met blijde, vroolijke ge
zichten en zijn sombere kamer was
in een bloemhof omgetooverd.
Zoodna mevr. Van der Horst, aan
den arm van haar echtgenoot, ver
scheen, daverde het applaus door ;ie
zaal en de gebrul kei fjke ovatie be
gon. Allereerst nam de voorzitter van
het comité, de heer Van Leeuwen, het
woord. Hij wees er op, hoe de be
scheiden doch groote actrice velen io
de afgeloojien Jaren aan zich ver
plicht had. Men had haar willen hul
digen op een wijze, zooals slechts de
grootsten gehuldigd worden, doch de
bescheidenheid der Jubilaresse had
zulks onmogelijk gemaakt. Tot onze
spijt kwamen wij niet te weten, wat
het icomité zoo gaarne had willen
doen wij vernamen thans alleen,
dat de heor Van Leeuwen haar bloe
men aanbood, en de teekening van
een stuk, dat door den heer Éduard
Jacobs wordt gebeeldhouwd.
Mevrouw Holtrop—Van Gelder
die zelve nu allereerst aan de beurt
komt om bejubeld te worden bood
namens de collega's van Het Neder-
landsch Tooneel een bloemstuk aan
in den vorm van een ster. en zij
wensc-hte hare kunstzuster daarbij
toe, dat het sterretje van geluk haar
steeds zou mogen blijven beschijnen,
ook in haar nieuwe vaderland, waar
zij zeker aller bewondering zou af
dwingen voor haar groot en heerlijk
talent.
De heer Sequor'ra kwam met een
groot bloemstuk namens de directie
van den Hollandschbn Schouwnuig,
waar mevr. Van der Horst 1(1 jaren
achtereen had gespeeld en up één der
linten stonden de woorden „Op Hoop
van Zegen", als een wcnsch voor haar
toekomst en als oen herinnering aan
het stuk, dat het me-"-1 n den lIolL
Schouwburg was gespreid.
De heor Chrispijn, aan vvion mevr.
Van deri Horst als art.ste veel te dan
ken hoeft, was verhinderd te komen;
maar zijn tweede ik, mev r. Chritpijn,
was de vertolkster van zijn har.elij-
ke gevoelens.
En daarna werden van alle V nten
bloemstukken aangedragen en telkens
klonken er bekende namen, als Louis
Bouwmeester, Hen tv de Vries, So
phie de Vries, Ed. Verkade, ie Neder-
landsehe Too'neelvereeniging, mevr.
De Boer-v. Rijk,Kniertje Stoel
en Spree, het Studentontooneel, De
VosPoolman, Jh'r. Van Riemsdijk,
enz. enz. enz.
Mevr Royaards las bij de aan
bieding van hare bloemen een zeeri
hartelijk en waardeoro'nd telegram
voor van den heer Royaards, die do
zen avond in Assen speelde en dus
niet tegenwoordig kon zijn.
Maar het allermeest werd mevr.
Van der Horst getroffen door het
bloemstuk, dat hare confraters en
con frateressen van Het Toemeet haar
aanboden, want in dit bloemstuk hin
gen, tusschen boschvvooitje verscho
len de klompen van Jo, die zij 365
malen in Op Hoop van Zegen had ge
dragen.
Van den geestelijken vader van Jo
hoorden wij niets; Heijermans had
zijn kind verloochend.
Zeer onder den Indruk trad einde
lijk mevr. Van der Horst naar voien.
Zij probeerde te spreken, maar zij
kon niet. De aandoening was le groot»
„lk had zoo voel willen zeggen,"
bracht zij er ten slotte met moeite uit,
„maar nu kan. ik niet. Als d'.e klom
pjes er niet bij waren gekomen, dan
was het wel gegaan, maar nu... ik
dank u, ik dank u allen zeerl"
De kunstenares, die zoo dikwijls
met heel haari ziel de aandoeningen
hoeft doorleefd van de personen, d e
zij had te vertolken,, stond ook hij
haar jubileum niet boven haar roL
Ook bij haar zilveren feest scl.ro do
zij echte tranen.
Wij kunnen dit verslag met een.
goede tijding eindigen: mevrouw Van
der Horst komt 7 December ook h er
te Haarlem met Nora. De schouwburg
aan den Jansweg behoort dien avond
stampvol te zijn, al was het alleen
maar uit dankbaarheid voor het ge-
nol, dat doze zeer begaafde, ernst:ge
vrouw ons heeft geschonken als Jo,
in welke rol zij meer dun 25 keer Ie
Haarlem is opgetreden.
J. B. SCHUIL.
Gemengd Nieuws
MALVERSATIES TE BERLIJN'.
De bekende Berlijnsche bankier
Siegel heeft eenige dagen geleden de
vlucht genomen, nadat hij als direc
teur der Allgemeine Deutsche Com-
missiensbank groote sommen ver
duisterd heeft. Siegel is waarschijn
lijk naar Engeland gevlucht zijne
aanhouding is bevolen. Do door bom
gepleegde verduisteringen bcloopen
verscheidene honderdduizenden Mk.
EEN TREIN VERONGELUKT.
Een trein van Angers naar Poitiers
passeerde gister in de nabijheid van
Montrouil sur Bellay. toen de spoor
wegbrug door de overstrooming word
medogesleurd, cn de locomotief en
alle wagens op drio na in de rivier
werden geslingerd.
Vele reizigers poogden zich door
zwemmen te redden, maar alle vaar
tuigen waren door de overstrooming
meegesleurd. De trein bevatte veel
rijtuigen. Men weet niet hoeveel per
sonen gedood zijn, maar het aantal
is zeer groot.
Nader wordt gemeld, dat 22 lijkeu
opgehaald zijn en dat zich nog onge
veer 30 slachtollers in de gezonken
wagens bevinden.
De geheele trein was onmiddellijk
onder water, behalve een waggon,
waarop 10 reizigers hulp afwachtten.
De redding was zeer bemoeilijkt door
het hooge water.
STAKING TE BERLIJN.
De coupeurs, kleermakers en kleer
maaksters in liet dames confectie vak
to. Berlijn hebben besloten te staken.
Deze staking omvat de mantel- cn
kindergarderobe-branche eu de cus-
tuum-afdeeling.
50.000 arbeiders en arbeidsters heb
ben het werk neergelegd. De organi
satie van werknemers vraagt 10 tot
13 pCt. loonsverhooging. De werk
gevers weigerden.
Deze staking is voor do werkgevers
zeer onaangenaam, o nul at nu de
monsters niet op tijd kunnen klaar
zijn, voor de reizigers, die binnen
kort naar Engeland en Amerika dach
ten te vertrek*ken.
Stoomvaartbericliten
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
Hot stoomschip Kediri (uitreis)
vertrok 22 Nov. van Perim.
Het stoomschip Monado (thuisreis)
passeerde 22 November' Gibraltar.
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
Het stoomschip Noordam, van
New-ork naar Rotterdam, passeerde
23 November, 6 uur 30 voormiddags,
Lizard.
Het stoomschip Rijndam arriveer
de 22 Nov. .des nam., van Rotterdam
le New-York.
KON. HOLL. LLOYD.
Het stoomschip Rijnland (uitreis)
vertrok 22 November van Monte
video.
Het stoomschip Zeelandia (thuis
reis) arriveerde 22 November te
Santos.
