NIEUWS= en ADVERTENTIEBLAD. 29e Jaargang. No. 3760 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. VRIJDAG 12 JANUARI 1912 A HAARLEM'S DAGBLAD ABONNEMENTEN A D V E R T E N TI N: per drie maanden: ^an refie's 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement Voor Haarlemƒ1.20 XT;3 Haarlem van 1—5 «egels ƒ1.elke regel meer ƒ0.20. Reclames 30 Cent per regel. Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der Bij Abonnement aanzienlijk rabat. gemeente)'-30 J/j x Advertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing; Franco per post door Nederland1.65 x-j 50 Cts. voor 3 plaatsingen a contant QeSUustreenf Zondagsblad, 'voor Haarlem" 1 I I I 03!X XAXM^-^A.C Redacde en Admuiisfratie: Groote Houtstraat 53. de omstreken en franco per post „0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724. Uitgave der Vennootschap Loarens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12. Telefoonnummer 122. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA Warmoesstraat 7678. Amsterdam. Telephoon interc. 6229. DIT NUMMER F~STAAT UIT ACHT BLADZIJDEN. EERSTE BLAD. AGENDA ZATERDAG 13 JANUARI. Brongebouw: Opvoering van Rood kapje, 2 uur. Schouwburg: Tou'rnéo Louis Bouw meester. ÖpvoeriDg van Narciss, 8 uur. Soc. Vereeniging: Concert „Scmpre Crescendo', 8 uur. OM ONS HEEN No. 1474 Verzefeering tegen ongelukken. Van de Rijksverzekeringsbank ont vangen wij een overdruk uit do on gevallenstatistiek betreffende het tijdvak 1 Januari 1906 tot 31 Dec. 1906. Het boekje bevat een beschou wing van dc oorzaken en de finan- cieele gevolgen van de ernstige onge vallen, voorgekomen gedurende dc jaren 1903, 1904 en 1905. De ernstige ongevallen. Zij maken het kleinste percentage uit van het gezamenlijk aantal, slechts 2.6 van de 100, dus ruim twee on een half procent, maar veroorzaken na tuurlijk verreweg de grootste kosten, namelijk 72.2 procent. Het is dan ook geen wonder, dat de Rijksverzeke- ringbank de aandacht vestigen wil op de oorzaken van al die ongelukken, die blijvende gevolgen hadden of den dood veroorzaakten de directie hoopt" daarmee iets bij tc dragen tot vermindering, Want het aantal is groot. Als ik maar zeg, dat het boekje 85 bladzij den vol ongevallen opsomt, die elk maar een regel of wat beslaan, kan men een denkbeeld krijgen van den omvang der ongevallen. Hier is het wijsgeerige gezegdeeen ongeluk ligt in een klein hoekje, volkomen op zijn plaats. Daar is in de eersfe plaats de onoplettendheid, onver schilligheid, eigen schuld, liet is bij na ongeloofelijk, hoe onvoorzichtig een arbeider wordt bij het omgaan met machines, vooral wanneer hij daarmee- iederen dag te inuken heeft en uit den aard van de zaak »s dat bijna altijd het geval, omdat Iemand een machine pas goed kan bedienen, wanneer hij dat eiken dag doet. Maar juist die gewoonte kan den werkman noodlottig worden. Hij ziet het go- vaar niet meer, zal er, merkwaardig genoeg, een ander die in de nabijheid komt, voor waarschuwen, maar schijnt onder den indruk te verkee- ren, dat de machine is als een kwa de hond, maar die den baas niet bijt. Tal van gevallen in het boekje bewij zen het tegendeel. Hoe is 't mogeiijk, zal men zeggen, dat -de machinist van een polderge maal, na het afzetten van de stoom, bet vliegwiel van de machine met do hand wil tegen houden? Re sultaat een gebroken pols. Waarom stopt© de scheepstimmerman niet even, toen hij een moer wou aan draaien, om de zaag vaster te stel len Nu kostte het hem zijn arm. Is bet niet onverantwoordelijk, dat een slagersknecht met de hand vleesch in een worstmachine stopt, terwijl die in gang is'? Natuurlijk gingen er een paar vingers bij verloren. Zoo zijn de staaltjes voor het grij pen. Altijd hetzelfde do menschen zien het gevaar niet meer. En hun zelfvertrouwen is zoo groot, dat het ook niet baai, hen daarop attent te maken. Inderdaad gaat het jaren lang goed, totdat eindelijk de kwude hond toehapt en ook den haas ver minkt. De tweede aanleiding tot ongeval- Ion is, als 't kan, nog gevaarlijker. J Zij is de onvoorzichtigheid van kame- zaden. Wat baat het, of de arbeider voor zichzelf op alle gevaren let, wan- boer de kameraad, met wien hij sa- men werken moet. nonchalant te •werk gaat 1 Zulke aevallen. ko-men o. a. bij het hïjsclien van zware lasten dikwijls voor. De stoom!ier is ©en onmisbaar werktuig, maar kan zeer gevaarlijk worden, wanneer ze niet naar de re gelen bediend wordt. Meermalen trof daardoor den man die zich bij den last ophield, de dood of zware verwonding. Een derde oorzaak van ongelukken ligt nog verder buiten het hereik van het individu zelf. Dat is de invloed van de elementen. Bij het verkeer le water is natuurlijk de wind het groo te gevaar, op het land zou behalve in den storm, risico gelegen zijn in he vige sneeuw-, hagel- of regenbuien en de gevolgen daarvan. Wie het boek je doorbladert, komt dan ook licht lot de kleinmoedige vraag van den angstige„waar berg ik mij, om al die gevaren te ontgaan Op straat durfde hij niet meer komen, in huis beschouwde hij het plafond met wan trouwende blikken, 2elfs begreep hij, dat één struikeling over de kachel plaat. hem het leven zou kunnen kos ten en hij was dan ook al van plan, zijn bed als de meest veilige plaats van dc wereld op te zoeken, toen een vriend hem met de opmerking, dal „de meeste menschen juist in hun bed sterven", aan het lachen en tot betere gedachten bracht. Inderdaad, we zijn allen omringd door gevaren, die wij wel meestal kunnen vermijden, maar niet voor goed ontloopen, en het meest zijn daaraan blootgesteld de menschen, die omgaan met machines, hoogten moeten beklimmen of afdalen, in de nabijheid van electrische stroomen werken, sjouwerwerk verrichten en zoo meer. Hoe kan hun gevaar nu worden verminderd Natuurlijk in de eerste plaats door bescherming van de werktuigen, waarmee ze omgaan. Maar niet al tijd zijn de daarvoor aangegeven maatregelen practisch, soms overdro ve», soms belemmerend voor den ar beid, zoodot de arbeider zelf do be scherming er afneemt en ze eerst dan er weer opzet, wanneer het rijkstoe- zicht binnen de werkplaats is. Het is voorgekomen, dat een van de ambte naren een zeer goed ingerichte werk plaats kwam inspecteeren en zulke onbenullige op- en aanmerkingen maakte, dat de directeur eindelijk, geprikkeld, hem vroeg of hij wel ooit j in de practijk van de Industrie werk zaam was geweest. Het antwoord was I ontkennend. Als zulke menschen, zonder practïsehe ervaring, op onze nijverheid worden afgestuurd, is het geen wonder, dat de patroon zich aan hun voorschriften ergert en do werkman er om lacht. Andere voorzorgen zijn natuurlijk: voorkomen dat vloeren glad worden, geschikte ladders gebruiken, goede kielen dragen, waarvan de mouwen goed dichtgeknoopt zijn en tal van andere kleine maatregelen, die, elk op zichzelf onbeleekenend of zelfs kinderachtig schijnend, toch bijbren gen tot vergrooting van de veilig heid. Maar er zijn twee dingen, die vóór dat alles in aanmerking behooren te komen. Het eene is de bevordering van den algemeenen gezondheidstoe stand. het tweede de verbetering der vakopleiding. De gezondheidstoestand en dan in zijn meest uitgebreide beteekenls Het drankmisbruik is ontzaglijk af genomen, maar een arbeider, die op Maandagmorgen met een zwaar en beneveld hoofd te werk komt, is ziek door zijn eigen schuld en loopt veel grooter gevaar, dan een ander. Al wat hij verzuimt om zijn lichaam zoo gezond mogelijk te maken en toch binnen zijn bereik ligt, zijn huid rein houden, frissche lucht in zijn woning toelaten, mond en tanden onderhou den en zoo meer, benadeelt zijn alge- roeenen gezondheidstoestand en ver groot zijn gevaarbansen. En dan de vakopleiding. Het is, om maar liet sterkst sprekende staaltje aan te wijzen, een absurditeit, dat menschen die hun arbeid op en langs het water vinden, niet kunnen zwem men en ellendig verdrinken, wanneer zij te water vallen. Zwemmen moest een deel van zoo iemands opleiding uitmaken. In andere vakken is het nauwelijks beter. Duizenden weten van hun vak precies zooveel af als noodig is om eiken dag een zekere hoeveelheid werk af te leveren. Maar ook niets meer dan dat 1 Dat doet do gebrekkige vakopleiding niet alléén, dat vloeit ook voort uit onverschillig heid. Zoodxa deze menschen, door welke omstandigheid dan ook, éón stapje moeten doen buiten het platge treden pad, loopen zij gevaar voor ongelukken. Deze verbeteringen kunnen niet snel, niet dadelijk, niet nu komen en ik kou mij voorstellen, dat de samen stellers van het boekje ook iels voor het heden hebben willen doen. Hun overzicht is een lofwaardige poging, die misschien nog een weinig kan worden uitgebreid. Indien de onge vallen in elk vak afzonderlijk werden uitgegeven en aan de werkge vers rondgezonden (de ongevallenver zekering is toch eenmaal een kostba re zaak) dan zouden zij die aan hun personeel kunnen ronddeeleu. Ik vrees, dat de dikke boekjes, die nu zijn rondgegaan, te veel in de boe kenkast te recht komen, waar ze geen nut meer stichten voor hen, die in de eerste plaats van de waarschuwingen di© het bevat, konden profiteeren. J. C. P. Stadsnieuws Gesnapt. Vreusv P. kwam zich beklagen dut haar man met werkte, maar wèl drenk en'haar sloeg. Nu had hij weer 'n fiesch likeu'r te pakken. Do pon tile vond dat verdacht en zocht P. op, d.e h» stevig aangeschoten toe stand op 't bureau werd gebracht, t Onderzoek werd voortgezet en men vond ten buize van P. een 3 1/2 L.- flesch waarin nog wat likeur, een gonjezak en twee marskrammen. P. bekende, die voorwerpen respectieve lijk to hebben ontvreemd uit het pak huis der f.rma Roozekrans in do Helmbrekerssteeg, uit een onbeheerd staanden handwagen en uit een ge reedschapsbak op de werf Hubert ine. Diefstal. 'Jen nadeele van een bewoner dei* Bolhuizen was een konijn ontvreemd De politie vond N. v. D. en J. K. P.. die bekenden het beestje te hebben weggehaald en voor f 1.40 te hebben verkocht. Binnenbrand. In een timmermanswerkplaats aan de Bercklieydestraat van den heer H. J. L. (wonende Schoterweg) brak g.steravond brand uit. Om 7 1/4 uur werd er alarm gemaakt, en een:ge minuten later was de brandweer ter plaatse. Met drie slangen op de wa terleiding weixi het vuur, dat woed de in die benedenverdieping, ge- bluscht. De werkplaats brandde even- i wel grootendeels uit. Vermoedelijk is de brand ontstaan doordat dc heer L. die evenals de knechts ©enigen tijd ee'rder was ver trokken urt zijn werkplauts, een si gaar aanstak. Waar hij de lucifer had gelaten kan hij zich niet herinne ren. 't Is mogelijk dat die met conig carbolineum in aanraking is geko men. De heer L. was verzekdrd tegen brandschade maar laag. G e v. Voorwerpen. Terug te bekomen bij: W. Huysman, de Witstraat 24 D„ een vaarboom. J. Zuidarn, Molensteeg 8, een da messchoen. P. N. v. d. AaT. Oudenwog 2 rd, gemeente HaarlemmerLede en Spaarnwoude, een duif. B. Smit, Oost-Indische kade 38, een portemonnai© met inhoud. J. Rodenburg, Leidscheslr. 107, een klomp. B. Rijbroek, Warmoesstr. 16, een teelten boek Agent van politie Drenth, Teyler- i plein 11, een damespo'rtemonnai© m. inhoud. P. van Meu'rs, Oranjeboomstr. 23b, een rozenkrans in étui. J. Vermeer, Wou wermanst raat 9 root1 een witharig hondje. Instantaneés. Vraaggesprek van den dag. MET EEN WETHOUDER VAN ZANDVOORT. 'n Vraaggesprek met een wet houder van Zand voort Natuurlijk over de dlphtherie 1 zegt allicht de (natuurlijk) schrandere lezer. Nu, 't begin van 't gesprek met den heer Zwaan ging werkelijk over de diph theric. In verband daarmee begonnen we over de Noordbuurt, over de slechte woningtoestanden daar, die voor 'n zich respecteerende bacil zeer aanlokkelijk moeten zijn. De gemeen te heeft tot dusver niet veel arbei derswoningen gezet, om verbetering te brengen. Maar er komen er misschien wel meer antwoordde de heer Zwaan. Heel spoedig kunt u een voorstel tot bouw van arbeiderswo ningen in den gemeenteraad verwach ten, waarschijnlijk al in de eerstvol gende raadszitting. En zouden dat er dan veel zijn? Een veerug kunnen we er zetten op 't terrein, dat de gemeente nog heeft naast do twintig arbeidersw ningen die er indertijd al gebouwd zijn. Maar zulke menschen als daar in de Noordbuurt bv. zitten, verwonen heel weinig. Een daalder toch wel? Een daalder? Negentig cent be talen sommigen, of een gulden. En de twintig huisjes, die we nu sinds twee jaar hebben doen 11.60 in de week dat is hun te duurl Zou de gemeente er dan nu nog goedlkoopere beschikbaar moeten stel len? Daar zijn wel plannen voor. Een gulden, 22 stuivers of zoo iets zouden wo er voor moeten vragen. Maar toen we in 't voorjaar van 1911 gelegen heid hebben gegeven om aanvragen voor arbeidershuisjes te doen, waren er... drie U begrijpt, dat de gemeen te geen twintig huisjes gaat zetten als er drie aanvragen zijn. Dat is te ris kant. In 't najaar kwamen er even wel 26 aanvragen in, en nu zou er dus wel tot den bouw van een veer tig huisjes kunnen worden overge gaan. Maar hoe zal de gemeente ze goedkoop genoeg kunnen bouwen? Gieten misschien in beton? Zooals t proefhuis te Santpoort? Precies, daar zegt u iets! De in specteur van de Volksgezondheid, me neer Wentink uit Utrecht, heeft daar over gesproken en scheen er zelf nog al voor te voelen. Maar natuurlijk moeten er eerst nog veel inlichtingen over ingewonnen worden over de prijzen enzoovoorts. Daarenboven moet, eer we aan de vraag der wijze van uitvoering toekomen, de Raad dan toch eerst een principiëel besluit hebben genomen, dat er arbeiders woningen gezet zullen worden. Zijn er nu ook aanvragen van menschen uit de Noordbuurt en om geving —Ja zeker, die ook. Och kijk-u 'es, die luitjes die daar wonen hebben ge woonlijk ongeregelde inkomsten. Er zijn bijvoorbeeld visscherlui bij, die 'n tijd naar zee gaan en genoeg ver dienen om zichzelf, maar niet om hun gezin te onderhouden. Als ze dan thuiskomen hebben ze wel h sommetje, 'n zestig gulden of zoo, bij zich. Maar al dien tijd heeft de vrouw met uit werken te gaan den kost moe ten verdienen. Zulke menschen kun nen geen 1,60 verwonen l Met den heer Zwaan zijn we do huidige 20 arbeiderswoningen keu rig en ruim opgevat voor den mati gen huurprijs even gaan bezichti gen. Daarnaast is 'n flink terrein, dut voor de plaatsing van veertig huisjes gelegenheid te over biedt. Zouden 't beton-woningen worden Ons zal "t benieuwen, of Zandvoort zóo vooruitstrevend zal zijn 1 TENTOONSTELLING ALG. NED. VERBOND. Zaterdag 20 dezer zal de reeds aan gekondigde tentoonstelling van alles wat op onze taal en stam betrekking heeft en uitgaande van de afd. Haar lem en Omsreken, van het Alg. Neói. Verbond in ,,"t Nut" geopend wor den. Kaarten en statistieken geven een overzicht van 't werk der Boeken- commissie. Deze verzameling heeft op de Brussolsche tentoonstelling een gouden medaille verworven. De inzending is reeds eerder te Rot terdam te z.en geweest KINDERKOOR „HOSANNA' Van de te Haarlem bestaande kin derkoren is „Hosanna" bet oudste. Reeds in 1888 opgericht, heeft dit koor zich steeds in warme belangstelling mogen verheugen. En dat verdient het ook. De heer A. W. Wesselius. die thans de kleinen leert zingen, voert al veel jaren de directie en heeft daarmee veel succes. Hij heeft zuiver leercu zingen en heeft ze goed aan den stok. Hij stelt ook een pro gramma samen, waarvan de tekst op bouwend moet werken. Wij noemen b.v. Vogelen-Fee, cantate van L, v. d. Laken. Dat lieve meisje, dat haar spaar duitjes opoffert om den door den vogelaar eevangen vogeltjes de vrij heid te hergeven, zal zeker indruk op do zangertjes gemaakt hebben. Dit was tenminste te merken ondanks de af en toe wat rijzende en dalende iutonatie, zongen de kinderen mot eel ambitie. De heer Wesselius kan over het be reikte met zijn kinderkoor tevreden ziju, daar deze compositie door haar moeilijke verminderde en overmatige accoorden veel moeite zal opgeleverd hebben bij do instudeering. Het koor werkte dit nummer, alsook de andere op het programma voorkomende stukken, zeker naar het genoegen van den directeur af. Enkele solisten traden op. De eer ste was de violist de heer J. P. van der Kaay, die de Romanze van L. von Beethoven speelde en daarmede ook veel succes oogstte. Hy gaf de Sere nade van Drla als extra-nummer. Wij voor ons vonden de uilvoering Beethoven's Romanze niet bijster lukkig onzuiverheid en een <lie een toon te hoog uitkomt, ziju dit •muzikale werk onwaardig. De lieer AnhoJt (violoncel) was ge lukkiger, al mag het nummer, dat hij speelde, namelijk Slurner Song van Squir, niet hoogstaand muzikaal ge noemd worden. Hij spc-ekte in ieder geval zuiver en met nuanceering. De heer H. J. Hesse, pianist, ver diende een beter instrument, evenals mej. v. d. Burg, die het koor met haar begeleiding krachtdadig steun de. Later vereenigde het trio zich en speelde een Fantasie Rïgoletto. Hier- medo hadden de heeren veel succes, want bekende motieven zijn door het publiek altijd gewild. Ten slotte voerde het koor nog do Kerstcantate van L. Dobbelsteen uit K. Goed afgeloopen. Gisterenmiddag omstreeks 12 uur ontspoorde aan de» Adm. de Ruiter- weg een motorwagen van een der zandtreinen van de E. S. M. Het personeel van de personentram- konieude van Amsterdam, kreeg nu opdracht over verkeerd spoor naar Slotérdijk te rijden. Evenwei kwam tegelijkertijd een personentram uit de richting Slo térdijk, die elkaar ontmoetten juist in den bocht voor de gasfabriek. Alleen door bet krachtig remmen van den wagenvoe'rder, komende uit de richting Slotérdijk, is een bot sing voorkomen, zoodat bet nog goed afliep. BOND VOOR VROUWEN KIESRECHT. Naar wij vernemen bestaan er plannen om hier een afdeeling van boveugenoeinden Bond te stichten. W. A. J. VAN DE KAMP. De heer W. A. J. van de Kamp on dervond heden den dag van zijn 12 l/(i(far)g Raadslidmaatschap veel blijken van belangstelling. De vereouiging „Onderling Belang" zond een bloemstuk. Ds ovordekte Zv/em- en Badinrichting. Wij vernemen, dat de conclusie vaft de Raadscommissie in zake de over dekte Zwem- en badinrichting strekt, om in Gemeentelijke exploitatie te nemen een te stichten overdekte Zwem- en Badinrichting. Voorgesteld wórdt om liet oude li. B. S.-gebouw in de Jacobijuestraat vóór dit doel te bestemmen. GEVOLGEN VAN AANSLAGEN. We hebben nog eens geïnformeerd hoe de heeren Senft Sr. en Jr., Ron- fanz en I.e Noble, die verleden jaar bij aanslagen gewond zijn, hel ma ken. De heer Senft Jr. en de werkmees ter Rönfanz blijken nog last te heb ben van de opgedane verwondingen. Do eerste, wien een zenuw in do hand doorgestoken is, kan dit lichaamsdeel nog niet gebruiken. Wel wordt liet laugzaam-aan wat beter, maar de hand is nog heel zwak. De werkmeester Rönfanz, die niet meer iu betrekking is bij de firma Go»nermann, heeft nog steeds een kogel in 't lichaam, hetgeen hem «enigen last veroorzaakt. De twee andere getroffenen Lebbert geen letsel bekomen. EEN AANKLACHT. Op 27 December j.L werd de lieer H. S. P. Robin, die anders op 29 December 371/2 jaar iu dienst der firma Joh. Enschedé Zonen alhier zou geweest zijn, op staanden voet ontslagen. Als reden van dit ontslag werd op gegeven overtreding van art. 27 van het algemeen reglement op de Dienst- betrekking van genoemde firma. Dit artikel luidt„De leden van het per soneel zijn verplicht tot geheimhou ding van de bijzonderheden van het bedrijf". Van dit ontslag werd den volgen den dag in de z.g. wagenpoort van het fabrieksgebouw openlijk aan het personeel kennis gegeven door aan plakking van een geschrift, waarin als reden werd aangegeven het schenden vau fabrieksgeheimen. Daar de heer Robin ontkent, zich daaraan schuldig te hebben gemaakt en in die publicatie een aanranding van zijn eer en goeden naam ziet, heeft hij deswege bij den officier van justitie een aanklacht ingediend té gen de tegenwoordige firmanten, de heeren Mr. Cb. Enschedé en Mr. 11. J. D. D. Enschedé. De zaak is thans in onderzoek. BROOD- EN KOFFIELTTDEEL1NG. De deelneming was heden 416 kin deren, 67 volwassenen. DE BRANDSTICHTER. Wij hebben reeds gemeld, dat Maandag a.s. voor de Rechtbank wordt behandeld een zaak tegen een brandstichter, F. E. van S., die te VeJsen drie malen brand lieeft ge sticht of dreigen te stichten in do jaren 1908, 1909 en 1911. In de dagvaarding wordt Va» Scluukel ten laste gelegd, dat hij: lo in den nuclit van 7 op 8 October 1908 onder Vclson opzettelijk den brand heeft gestoken i'n den hooiberg in gebruik vij Christ:aan van Wecl- deren, staande die hooiberg op onge veer 3 meter van het woonhuis der boerderij bij voormelden C v. Weel- deren in gebruik, waardoor groot ge vaar ontstond, dat de brand over sloeg naar de met riet bedekte wo ning van v. W. en do andere getim merten, tot die boerderij behorende, naar het huis in bewoning bij de fa milie Bólim, onmiddellijk grenzend* aan de voormelde boerderij aismedf naar de huizen m gebruik bij de fa milies van Heyst, Vos en Steen, a!l« welko huizen in de korte nabijheid van gemelde boerderij gelegen zijn, ontstaande tevens levensgevaar voor de bewoners dier huizen, wier be woners rich als toen in hunne nacht rust bevonden. 2e. Op of omstreeks 29 Juli 19C$ in den avond onder Velsen opzettelijk brand heeft gesticht in den hooitas van Christiaan van Weelderen, staan de op diens erf aldaar, van welks brandstichting gemeen gevaar voor

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1912 | | pagina 1