HAARLEM'S DAGBLAD. DKKDL BLAD. ZATERDAG 3 FEBRUARI 1912 ook aangenomen, evenals het wets voorstel betreffende de wijze van be rechting van de bij de jongste gebeur tenissen in Hechtenis genomen perso nen. Da opstand In China. Omtrent DEN TROONSAFSTAND doen nog allerlei tegenstrijdige ge ruchten de ronde. Nu heet het, dat het daarop betrekking hebbend edict reeds gereed ligt, maar in den eersten tijd geheim zal worden gehouden, uit vrees voor een uitbarsting van woede onder de Mantjoe-troepen, en dan wordt gemeld, dat de Mantsjoe-prin- sen in den troonsafstand toestemmen, maar zich verzetten tegen de daartoe door de republikeinen gestelde voor waarden. Nu komt 't gerucht, dat el len dag to Peking een edict verwacht wordt, waarbij DE REPUBE1KEINSCHE REGEE- RINGSVORM zal worden aanvaard, met behoud evenwel van den keizer als geestelijk hoofd. Wat zal nog eens 't einde zijn Een telegram verzekert, dat do re publikeinen Hsiaukan en 't arsenaal van Hnnjon bezet hebben, alsook hun vroe-ftere posities hij Hanjang weer innamen. Onlusten In Mexico. Reeds is per telegraaf meedeeling gedaan van een botsing tusschen vol gelingen van Zapata en regeerings- troepen, waarbij de eersten weiden verslagen. Maar ook elders in 't land komen weer onlusten voor. In Texas is het garnizoen van Ciudad Juarez in opstand gekomen. De muiterij van dc 300 soldaten was gericht TEGEN PRESIDENT MADERO, want de muiters trokken door do straten onder de. kreet „Leve Zapa ta Zij schoten naar alle kanten, sloegen do ruiten van winkels in, plunderden de koffiehuizen, bevrijd den de gevangenen en vernielden den spoorweg. De muiters verklaren zich te zullen verzetten, indien troepen ge zonden mochten worden. Een Ita- Itaanseh geneesheer heeft verklaard, dat hij in de straten der stad zeetien lijken tekle, onder de gedooden zou den uok twee Amerikanen zijn. De muiters zijn moester van de stad. Allerlei. EEN MINISTERCRISIS IN SERVIê. Het ministerie Milanovitch heeft zijn ontslag ingediend. In een brief aan den Koning wordt gezegd, dat de regeering met de Skoepstina niet wer ken kan, daar er geen 'voldoende meerderheid is. De Koning heeft nu voorgesteld, dc Skoepstina te ontbin den en nieuwe verkiezingen uit tc schrijven, Z. M. heeft.bet ontslag dan ook nog 'niet aangenomen. Er worden onderhandelingen ge voerd met do leiders der verschillen de politieke partijen. Het is waarschijnlijk, dat er een nieuw coalitie-kabinet benoemd zal worden, bestaande uit leden der twee radicale groepen. Dit zou tot nieuwe verkiezingen moeten leiden. DE FRANSCIIEN IN MAROKKO. Do aanwezigheid der Fransche troe pen in Marokko heeft gedurende 1911 (opmarsch naar Fez, enz.) do schat kist tier republiek 57,673,968 francs gekost De Frunschen moeten er wel wat voor over HébbenGisteren werd door de Fransche Kamer met hand opsteken een motto aangenomen) waarin de houding tier regeering wordt goedgekeurd, en vertrouwen uitgesproken, dat do regeering in Noord-A.frika een rechtvaardige en beschavende politiek zal voeren. EEN BEPERKTE ZELFREGEER1NG VOOR IERLAND. Omtrent 't to verwachten wetsont werp op home-rule, wordt meege deeld, dat 't lersche parlement volle dige contröle zal verkrijgen over do to heffen invoerrechten eu accijnzen: dat het ontwerp bepaling zul bevat ten ter verzekering van den voortduur- van vrijen handel tusschen Engeland en Ierland, dat Ierland van het rijk gedurende 15 Jaren een subsidie van 24 milüoen gulden per jaar zal ontvangen, en dat na afloop van genoemd tijdvak van Ierland, naar verhouding van zijn inkomsten, een bijdrage in de uitgaven van het rijk zal worden ge vorderd. Amsterdamsche Kout «XIII. Paleis-raadhuis. Dicht gingen de deuren Woensdag, toen de vaderen in vroedheid gezeten waron om het licht hunner geesten tc laten schijnen over «le netelige paleis- raadhuisquaestie. Want netelig is zij. Nïfleliger dan ooit is zij geworden door den berg juridische bezwaren van het achtbaar hoofd onzer ge meente. Ik zal mijn lezers besparen de voor geschiedenis en dc verschillende pha se», die het patois-raadhuis-vraagsluk doorloopen heeft. Aangestiot mag worden, dat de hoofdstad van ons land, de fiere koopman-stad, met recht en reden het Paleis op den Dam, Jacob van Cam- pen's achtste wereldwonder» voor zich wonscht als stadhuis barer waar dig. Kr gaan steeds meer stemmen op, die verlangen dat de lu>ofdstad oen stadhuis krijgt, dat met rechtniatigou trots aan landgenoot en vreemdeling getoond kan worden. Nu moge het Paleis niet zóó ver: bouwd kunnen worden, dat alle tak ken van dienst er in kunnen worden ondergebracht, een feit is het, dat men toch aan dit bouwwerk het aller eerst denkt bij den wensoH naar een waardig stadhuis voor Amsterdam. En niet het minst uit traditie. Het Paleis daa-rover is iedereen het eens ls als woonverblijf voor de Koninklijke familie ten eenenmale ongeschikt. Ten zeerste is dit weer gebleken bij de bezoeken van vreemde Staatshoofden, verleden jaar aan ons land gebracht. Wat ligt dus méér voor do hond, dan dat het bestuur der hoofdstad zegtgeef ons liet Paleis als stad huis, zooals het in onzen lieren bloei tijd was, en laat het Rijk zorgen voor eèii waardig Koninklijk Paleis. Het is overbekend, dat do qüaestie heel wat ponnen in beweging heeft gebracht, dat er heel wat over ge schreven en gewreven ls vóór zij kwam in het tegenwoordig stadium, dat, als do teekeiiem niet zeer bedrie gen, béste/nd is om de definitieve op lossing te brengen. De qüaestie komt voor het ogen blik hierop neer Burgemeester en Wethouders, die vanwege de juridische (sic) bezwa ren zich blijkbaar niet gaarne de handen branden aan de zaak, willen liefst de Regeering voor de oplossing laten opdraaien. Zij hebben een buitengewoon lis tig voorstel gedaan. Heeft u, Regeering, willen zij .vragen ook bijgeval de behoefte ge voeld orn in Amsterdam een nieuw paleis voor H. M. de Koningin to bouwen Als u die behoefte zoo heel erg voelt, wilt u dan niet de gemeente Amsterdam over dien bouw in onder handeling treden en wilt u dan ever het tegenwoordig Paleis weder aan de gemeente do beschikking laten DA voorstel zal in de volgende Raadszitting behandeld worden. Als de Raad het aanneemt wat tusschen haakjes niet denkbaar ls dan zal, hoogstwaarschijnlijk de Re geering nuchtertjes antwoorden „Hoe komt u er bij 9 Wij hebben hec- lemaal geen plan een Paleis te bou wen." En op een dergelijk antwoord heb ben, als ik mij niet bedrieg, B. en W. bij bun voordracht gerekend. Antwoordt de Regeering ontken nend op dc vraag ot zij voornemens is een nieuw Paleis voor de Koningin te bouwen zij het dan met finan- cieele medewerking van de hoofdstad dan krijgt z ij de verantwoording te dragen, en de groote massa voor- Standers van paleis-raadhuis zullen het haar dan wijten, indien hun wenschen niet in vervulling gaan. Dit hebben verschillende Raadsle den van rechts heel goed begrepen. Zij hebben naar ik uit goede bron gehooid heb Woensdag tijdens de Raadszitting een geheime voor-verga dering gehouden en daarin besloten tegen de voordracht van B. en W. te stemmen, omdat zij niet wenschen het odium op de Regeering te bren gen. Dat moet ook, naar ik hoor, in do geheime Raadszitting, waarin de Pu- deïs-Raadhuis-kweslie behandeld werd onomwonden zijn gezegd. Deze, leden gaan dus niet mee met de voordracht van Burgemeester en Wethouders. En de linker-raadefractie evenmin. Tegenover de voordracht van U. en W. slaat het voorstel des heeren Laun- brecht8en van Rithem c. s., om der Regeering te berichten dat, Indien 't Poleis op den Dam aan zijn oorspron kelijk© bestemming wordt teruggege ven, de gemeen to Amsterdam bereid is voor de stichting van een waardig nieuw Koninklijk verblijf binnen Am sterdam een som van drie inillioen bij te dragen. Dat is ten minste iets. De vraag nu daargelaten of Am sterdam ühefhaupt wel verplicht is bij te dragen voor den bouw van een Koninklijk paleis, met, het oog op de grondwettelijke bepalingen, is het voorstol-Lambrechtson c. s. ër een, waarover te praten valt. Alleen do drie millioen zden er ■wat bar uit. D oude Cuypers heeft gezegd, dat t al mooi zou zijn indien Amsterdam aanbood: een stuk grond en één inil lioen. Maar dat js, met het voorstel- Lenibrochteen c.s. een gradueel ver schil, waarover men het eens kan worden. Do alleruiterste linkerzijde, de soci aal-democraten willen zonder meer aan de Regeering verzoeken het Pa leis weer voor zijn oude bestemming: raadhu s, terug te geven. Zij zijn van oordeel, dat de Grond wet het Rijk verplicht te zorgen voor de huisvesting der Koninklijke fami lie en niet de gemeente Amsterdam. Naar ik hoor, zal do linkerzijde, wanneer de Paleis-Raadhuiskwestie aan de orde komt, voorstellen de voor dracht te splitsen, nl. in die: bestem ming van het Pale s tot Raadhuis en in die betreffende den bouw vata een nieuw Koninklijk Palcis. Zóó staat dc zaak thans. Ik schreef hierboven: in-eon sta dium, waarin de definitieve oplossing waarschijnlijk spoedig verwacht kan worden. Dat die oplossing zal zijn in den zin van hen, die zoo gaarne het Pa leis zouden zien bestemd voor hetgeen toch eigenlijk inderdaad 'dc bestem ming is: raadhuis, Vrees ik het ergste. Hel college van Burgemeester en Wethouders heeft, men vergele dit niet, zelf aan de Regeering de wa penen in handen gegeven om met kracht en klem te weigeren het Pa leis tot raadhuis tc bestemmen. In een lijvig stuk hebben zij op gesomd alle bezwaren, die er aan verbonden zijn om het Palels tot raadhuis in te richten. Zij vonden het, kort gezegd, voor raadhuis abso luut ongescliikt. De Regeering. die toch reeds niet zeer geneigd schijnt met voo'rstellen te komen om gelden te voleeren voor een niéuw Koninklijk verblijf in de hoofdstad zal, indien het argument wordt opgeworpen dat het zoo wen- schclijk zou zijn in het Paleis het stadsbestuur te vestigen, antwoorden met het betoog van B. en W. zelf, dat liet paleis voor raadhuis niet geschikt is. Het js jammer. Het is jammer, dat do kwestie zoo verprutst en verlroebeki is. Hot Patois- 1-s geen koninklijk ver blijf, en het Prinsenhof geen waar dig stadhuis voor de hoofdstad. ifet wordt hoog tijd dat Amsterdam fier genoeg is om to eischen dat h'et Paleis op den Dam de zetel wordo van haar gemeentebestuur en aan vl:er* ciscli den noodigen nadruk weet te gevent En daarvoor zal het best zijn dat do Raad aanneemt het voorstel-Lam- b'rechtscu c.s. geamendeerd in den zin a's door den ouden architect Cuype-rs aangegeven. Maar... ik vrees. AMSTERDAMMER. BEURS-OVERZIGHT van de Firma E. SASSEN en Co. Parklaan 14 B, Telefno. 2061. 24 Jan.—2 Fehr. Het verloop der groote beurzen was in do afgeloopcn week voor wat Lon den betreft niet ongunstig. De reeds lang boven do markt hangende vrees voor een staking in do kolenmijnen wordt thans als ongegrond be schouwd, zoodat men zich aldaar we der ongestoord kan bezighouden met do werkelijk gunstige toestanden op industrieel gebied. Van de hieruit voortvloeiende gunstiger stemming konden in de eerste plaats Engelsche spoorwegen profitoeren, welke dan ook voor cto voornaamste soorten ver beteringen van 14 2% kunnen aan wijzen. terwijl ook industrieele waar den, waaronder in do eerste plaats Marconis, krachtig konden verbete ren. Consols, do nooit falende baro meter van de stemming aan de Lon- densche beurs, konden van 77 1/4 tot 77 3/4 verbeteren, behalve op grond van bovengenoemde beï chteïl. op de verwachting dat Mr. Lloyd Georg bij zijn aanstaand bezoek aan de City eenige bolangrijke linancieeto roodc- deelingeu zal doen. Ook Zuid-Afrik. Mijnwaarden deelden lp. do algemee- ne verbetering, terwijl ook Petro- leumwaa'rden vast gestemd waren. Shells verbeterdon van 83 op 85 sh. N.-York had deze week den druk van verschillende ongunstige factoren te verduren, welken druk do marl t niet zonder gevoelige verliezen heeft kunnen doorstaan. Op een dividend verlaging dor Chic. Milwaukee en een interview, van don pi-es dent dezer Maatschappij, waarbij hij verklaarde dat do vooruitzichten vodr den oogst beter zijn doch dat zijne verwachtin gen van do zaken in het algemeen, tengevolge van het verlagen on in Buitenlandsch Overzicht De oorlog lusschon Italië en Turkije EEN TURKSCHE AANVAL. 400 Turken en Arabieren deden oen aanval op de Italiaunscho versterkin gen bij de bron Fogat, maar wei-den teruggeslagen niet oen verlies van 12 dooden. EEN OPMARSCH DER ITALIANEN naar Gariars wordt voorbereid. 20.000 man infanterie en 5000 ntan artillerie, cavalerie en genie zullen daaraan deelnemen. De Italianen hebben liet plan om Zoeara te bezetten opgegeven, omdat dit punt eigenlijk van.niet voel belang is en... omdat 't moeilijk te ne men is. Heel goed schieten dc Italianen bij de verovering van Tripolis toch niet op 1 EEN PROTEST TEGEN DEN OORLOG. Het vredesgenootschap heeft oen protest, opgesteld tegen het optreden van Italic jegens Tripolis. Het pro test berust zuiver op volkenrechtelij ke overwegingen. Het stuk brengt bul- de a;-n de verdiensten der Italianen en betreurt, dat de daad van Italië ten opzichte van Tripolis deze verdien sten aantast. 124 bakende Engelsche, Fransche, Duitsche. Oostenrijksche en Nederlandsche rechtsgeleerden heb ben het protest onderteekend. Van de ondertekenaars behooren er acht tot het Instituut voor volkenrecht. Onrust In Portugal. De onlusten ia Lissabon en omstre ken duren nog stoeds voort. Do schei*: pe maatregelen, door de regeering ge troffen, worden voortgezet, en de mi litairen, die de republiek trouw ge bleven zijn, schijnen zeer krachtig te gen de oproerige» op to treden. Uit Badajoz werd geseind; De regeering heeft de staking \oor geëindigd ver klaard, maar ei heerscht nog een zeer groote onrust. De cavalerie galop peert door de straten en maant dc voorbijgangers voortduren'.! aan, ver der te gaan. Veto gewonden en groe pen gevangenen, door cavalerie en in fanterie geëscorteerd, passeeren de straten. Iu de gelieele stad worden huiszoekingen gedaan en vele inen- schen van naam gevangen genomen. De politie zoekt naar Spaansclie en Cubaansche anarchisten, die zich in Lissabon moeten ophouden. Enkelen dezer zijn reeds gevangen genomen. EEN BOM.ME.NFABRIEK ONTDEKT. In liet hoofdkwartier van liet Ar- boiders-syndikuat is een bomuieufa- briek ontdekt, een groote voorraad ontplofbare stoffen werd in beslag genomen, terwijl in een tuin een hoe veelheid revolvers en dolken opgegra ven werd. De Senaat heeft de beslissing-'van de Kamer met betrekking tot do ver-' lenging van den staat van beleg en de bijeenroeping van bet congres om over de Verdaging van het parlement te beslissen, goedgekeurd. Een motto van vertrouwen in dc regeering werd Haarlemmer Halletjes EEN ZATERDAG AVOND-PR AATJ E. De prijsvraag, die ik in mijn vorige Zaterdagavondpraatje uitschreef, heeft groot succes gehad. Niet minder dan vijftien inzendingen kwamen in en hoewel het gemakkelijk was, don eersten en den tweeden prijs toe te kennen, was er aarzeling voor den derden, een bewijs, dat er gced werk is geleverd. Zooals bekend is, was de beoordeeling van dc teekeningen over gelaten aan de redactie, maar daar ik het door een merkwaardig toeval altijd eens ben niet don directeur van dit blad en ook met den hoofdredac teur, is de beslissing van do redactie volkomen overeenkomstig mijn moe- ning. zoodat ik daarover met groote opgewektheid schrijven kan. De winnaar van den eersten prijs, de heer Duijs, voelt blijkbaar veel voor symboliek. Niet alleen omdat hij hier de plaatselijk© directe belasting voorstelt als een ooievaar, die op een gesyinbohseerdeii kikker, den belas tingschuldige, zit te loeren, maar ock omdat hij in de hangsloten op dc geldkist te kennen hoeft willen geven, hoe moeilijk het is de dubbeltjes van den belastingschuldige machtk- te wordeu, terwijl ik in do kronkelende dieren onder in het kader deze uit drukking wil vindon hij (de belas tingbetaler) is te vangen als een aal bij zijn staart. De heer Duijs hoéft zich veel moeite gegeven en een mooie teekening go- maakt. waarvoor hein hier hulde wor de gebracht De winner van den tweeden prijs, de heer Nuijens, heeft het symbool dichter bij gezochtiu een mangel, waaronder de belastingschuldigen worden gemangeld, totdat zij met een benauwd gezicht huu. penningen laat ik zeggen afgeven. Let op de bijzon derheden op het ontstelde gezicht van den man, die pas gemangeld is en nu, plat als een plank en zonder een cent op zak, gaat vertrekken let ook op de angstige physionomie van den dikke, die aanstonds op zijn beurt onder den mangel moet, op het iro nische niet dringen en op de vroolijk© gezichten van de mange laars ja, alles wordt gewoonte. De teekening van den heer Petri, waaraan de derde prijs is toegekend, is wat druk, maar geeft verschillende aardig© momenten van den ouden lieer vóór het loket, die zich achter het oor krabt, den niet minder beden kelijk kijkenden belastingbetaler, die aan het jonge, mcnsch betaalt (zoo'n kwasterig ventje vind je in de heelv Haarlemscho administratie niet); van den stakker, die onder de pers ligt; den vergenoegden vriend op den stoel, wiens belastbaar inkomen wordt genieten, en van den snuiter in dc kooi, over wie» je jo afvraagt, of Inj opgesloten is wegens fiscale zon den of taalkundige, daar hij immers o n w i I i e- schreef met één 1. Aon tweede- en derdeprijs-winner eveneens mijn gelukvvensch. Als cliché's geen geld kostten (ik ducht tot dusver, dat do fabrieken zo maakten tot verduidelijking van wat in dc wereld voorvalt, maar de direc teur verzekert mij van niet), dan zou den we al de inzeudingeu reproducee- ren. Nu moet er dus maar met een kort woord tots over gezegd worden. In 't algemeen is de strekking van dc teekeningen somber. Men schijnt iets togen het betalen van belasting te hebben. Of is het geen droevig taf reel, voorgesteld op een van de tee- kenïngeh, dat do ambtenaren, onder toezicht van .den controleur, den be lastingschuldige' doorzoeken en niets vinden in zijn leege zakken Niet vroolijk is dc teekening. waarbij het behangsel van de wachtkamer, zeer vernuftig moot ik zeggen, zóó getee- kend is, dat j© overal het woord B e- talen leest, tot in het oneindige herhaald. IJselijk is dc afbeelding van een ge zin. dat aan tafel rit met open raam (in deze temperatuur), waardoor een soort vun duivel komt binnensprin gen, voorstellende de belasting, die zogt„IK ben de belastingpiroot (Pierrot) en haal je do kaas van het brood." Dc huisvader antwoordt daar op terecht.,wat verdraaid snood De afbeelding van een arbeider, die met vrouw en kind op straat wordt gezet, terwijl zijn inboedel onder toe zicht van deurwaarder en politie agent wordt weggehaald (denkelijk voor belastingschuld) is een gevolg van al te troote fantasie. Dat komt bij de plaatselijke inkomstenbelasting weniig of niet voor het was. zei men ons, in geen jaren gebeurd. Ver der dan tot het dwangbevel laat men het niet komen. Niet kwaad van tockening is een voorstelling, waarbij een belasting betaler door een schrikkelijk kwaad aardig uitzïendon ambtenaar gewogen wordt laat ik er dadelijk hij zeg gen, <iat hij volstrekt niet op den controleur lijkt. Minder goed van tee kening is een spin in een web, die gereed zit (arme, brave heer Al bert i I) om haar slachtoffers uit te zuigen. En een andere inzending zou wel voor een prijs in aanmerking gekomen zijn, wanneer ze beter geteckend was. De vooj-stcling is deze: een kat. met tiet woord controleur op haar staart, steekt den kop diep in een kan, waarop staat duiten en /Aigt tot oen hond, die als „B. en W." wordt aantreduid „Kon jij cr niets meer uithalen, Max Nu, 't is niets, ik zal wel het onderste uit de kan halen." Daarop komt dc huisvrouw aan- loopen (voorstellende dc burgerij) eu roept; ontsteld dc handen omhoog hef fende ook dal nog! Indien er iets oneerbiedigs in deze voorstelling wezen mocht, vraag ik voor den teekonoar vergiffenis, wiens naam trouwens geheim blijft, opdat hij niet wegens gebrek aan respect aan dc galg komt. Het is mij niet mo—lijk, al de in zendingen te bespreken. Aan allen, die niet bekroond werden,"mijn dank: ik wonsch hun een volgenden keer meer succes. Iloe groot de belangstel ling was, kan hieruit blijken, dat tomand, die niet teekenen kan, ter versiering van des controleurs kale wanden toch een bijdrage wou zen den in den vorm van ©en spreuk Hoe slim de ontduiker weren mag. Do waarheid komt toch aan den dag. Dit chapiter is voor zeer veel uit breiding vatbaar. Misschien kau ook dienen een verzuchting, vrij naar Borger En nu Ik kan mijn centen tellen. Maai- wie telt mijner schulden tal Of deze smeekbede, letterlijk aan ton Kate ontleend O, geef dan d'arine een hart, gevoe lig voor zijn lijden. Uw hart, bij 't penningske uitgeleid. En wanneer de controleur zelf aan d-e wanden van de kamer een bemoe diging wil lezen, kan hij het mis schien met dit citaat uit Eliofc Boswel l doen Gelukkig wie maar doodbedaard In lijdzaamheid zijn hart bewaart. Ja, 't is of heel T menschdom zich tegen mij schaart. Maai- 'k lijd bedaard, och dood be daard. Dit ten slotte. Wanneer de belas tingschuldigen hel betalen van hun belasting boschouwen als ©en ramp, een ellende, een gruwel, een kwel ling, dan komt dat omdat zij op het •belastingbiljet zelf nooit herinnerd worden aan datgene, wat zij er voor krijgen. Toch zou dat zoo eenvoudig wezen en menigeen met het belastingbetalen Er zou dan op den achterkant van het biljet kunnen worden afgedrukt De gemeentelijke belasting, die van u gevorderd wordt, dient tol het ge ven van onderwijs aan uw kindereu, uw neven en nichten, uw buurtjes tol liet instand houden der straten en het aanleggen van asphalt (aha tot het bezoldigen der politie, die voor u waakt en van de reiniging die uw vuil wegliaalt, tot het steunen van kunst en wetenschap, het bevorderen van de openbare gezondheid, eu zoo voorts. „Al die dingen", zou een verstandig belastingbetaler zeggen, „zou ik moe ten missen, wanneer ik geen belas ting mocht (oho) betalen 1" En wanneer ik dan nog eens weer een vraag uitschreef voor versiering van de kamers van den controleur, zou hij misschien uit pure dankbaar heid worden afgebeeld als een wel doener, die als gevolg van zijn scher pen blik ©n onderzoekenden geest, weldaden om zich hoon kou doen ver spreiden. FIDELIO.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1912 | | pagina 9