NIEUWS» en ADVERTENTIEBLAD. Haidée. 29« Jaargang. No. 8822 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. MAANDAG 25 MAART 1912 B HAARLEM S DAGBLAD ABONNEMENTEN ADVERTENTIËN: PER drie maanden: "wiiiip Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement Voor Haarlemƒ1.20 Haarlem van 1—5 regels ƒ1.—elke regel meer ƒ0.20. Reclames 30 Cent per regeL Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd Is (kom der Bij Abonnement aanzienlijk rabat. gemeente)-30 Advertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing: Franco per post door Nederlandaf-^ -f 50 Cts. voor 3 plaatsingen a contant. Ceiü'üSi'rd0Zondagsblad, 'voor Haarlem' I 03VA X Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 53. de omstreken en franco per post „0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724. Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12. Telefoonnummer 122. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd liet Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon interc. 6229. TWEEDE 13 LAD. Buitenlandsch Overzicht De mijnworkersstaklogen De toestand IN ENGELAND is nog niet veel veranderd. Allo hoop is thans gevestigd op de conferenties, dac lieden tusschen de mijndirecties en mijnwerkers op nieuw beginnen züllon. De inhechtenisneming van den ar- bèidersleider Tom Mann heeft de cri sis weer wat vertroebeld. Vele mijn werkers moeten verklaard hebben de staking te zullen doorzetten, tenzij Mann wordt vrijgelaten. De autoritei- teu weigeren dit, zelfs tegen borg tocht. Zooals men weet wordt Mann beschuldigd van ophitsing tijdens de staking Kair Hardie, de voorman van de Arbeiderspartij in "t Lagerhuis, heeft verklaart, dat de vakvereenlgingen ge ld hebben om den strijd nog wel eer maand lang vul te houden. Zal 't nog zoo lang moeten duren De „Daily Mail" hangt een treurig tafereel op van de vrccselijke ellende, die in het noorden van Engeland ten- gevolgo van de staking wordt gele den, vooral onder de kinderen. Er zijn natuurlijk maatregelen genomen 0111 althans ©enigszins in de behoefte van die stakkers en gedeeltelijk ook van do ouderen te voorzien, bij het buitengewoon groote aantal hulpbe hoevenden is die steun echter bij lan ge na niet voldoende. Nijpend is vooral het gebrek aan brandstof. Een correspondent heeft gezien, dat er gohcelo straten in een der voorsteden van Manchester zijn, waar de haard koud moet blijven bij gebrek aan kolen. Toen in een der straten een kar kwain aanrijden met asch en sintels, werd zij in minder dan geen tijd leeggerakold door een vijftigtal vrouwen, die de nog niet to taal uitgebrande stukjes kool als een Kostbaren schut bijeenzochten. Het ziekenhuis 1e Leeds kan bij gebrek aan kolen .niet meer verwarmd wor den, en er kan zelfs niet gekookt wor den. En soorgelijke Iwrichten komen uit verschillend© plaatsen in het noor don. fn vakvereenigïngskringen in Enge land is men zeer verheugd over liet feit, dat d© rogeering feiteliik gedwon gen werd. om een minimumloon voor de miinwerkers vast to stellen. Een der arbeid or sbla'len schrijft „Er is niet voel verbeeldingskracht noodic, om te vermoeden, dat die wet ook weldra tot andere categorieën van arbeiders zal moeten worden uitge breid. De mijnwerkers hebben den strijd gestreden voor den geheclen georga- niset rden arbeid. Zij hebben de over winning behaald en hiertegenover vallen de financieel© offers, die de vakvereenigingen hebben moeten brengen, gelvoel in het niet." IN DÜITSCHLAND. begint do stakingsbeweging steeds minder te botcoLonen, maar normaal is dc toestand nog uiet. Ook de staking m Honthen iu Opper Silezic is geëindigd. De niijiidirectïcs in 't Ruhrdistrict blijken verschillende stakers thans uitgesloten to hebben. IN FRANKRIJK. Moge al het gebied, waar gestaakt wordt, iets grooter worden, het a au- t a 1 stakers neemt langzaam af. Er komt evenwel eon gerucht, dat men er in syndicalistische kringen over een algemeene staking op 1 Mei of 1 Juni, denkt. IN BOHEMEN. Do stakingsbeweging nam eerst in kracht af tengevolge van tegemoetko mingen door de mijneigenaars aan geboden, maar thans wordt geseind, dat de mijnwerkersbond do algemee ne staking heeft afgekondigd. IN SPANJE gaan do mijnwerkers ook mot staking dreigen. Ds oorlog tusschen ItaliS en Turkije De Turksehe minister van oorlog publiceert het volgende telegram, ontvangen van den commandant van Benghazi „In don nacht van den 12en Maart viel een Turksch-Arabi- sche afdeeling van 2000 man het fort Toja aan. De stormaanval duurde den geheelen nacht. De Italiaansche strijdmacht bestond uit drie regimen ten infanterie, twee batterijen veldge schut en twee afdeclingen mitrailleu ses. Do Italianen gebruikten verder hun 15 c.M. kanonnen. De vijand liet een batterij veldgeschut op het slag- void achter en vluchtte naar het fort terug. Hei was voor de Turken onmo gelijk deze kanonnen door het vuur uit de vesting mede te nemen. De Italianen verloren meer dan 1000 doo- den, waaronder 42 officieren. Do Tur ken hadden 130 do oden en 55 gewon den. De Italianen hebben zich sedert dien tiid nog niet weder buiten de wallen gewaagd." Uit Konstantinopel wordt geseind, dat het stoomschip „Augusta Victo ria" van do Norddeutsche Lloyd Vrij dag hij het binnenstoomen van dc Dardanellen is teruggekeerd, daar door den storm vele mijnen losgerukt cai gedeeltelijk reeds ontploft waren. Na dien tijd zijn de Dardanellen ge sloten vpor alle passagiersschepen. Daar zal men nog wat van beleven Uit de Duitsclie politiek. Verzekerd wordt, dat na don terug k«er van den Duitse Een Keizer int Koffoo de beslissing zal valleai of de heer v. Bethmann-Hollweg al dan niet Rijkskanselier zal blijven. Het, verschil van meening tusschen den Keizer on den Rijkskanselier moet gezocht worden in do uiteenloo- pende opvattingen omtrent de mede voer ing van den Engclschen minister Churchill. De Keizer en de minister van marine von Tirpitz zien in deze redevoering een poging om den baas over Duiischland te spelen, een in menging in Duitsche vloot-aangele- genhoden. die afgewezen dient te worden. Vooral de lieer von Tirpitz staat op het standpunt, dat met En geland niet onderhandeld kan wor den over het verminderen van de vloot, zoolang niet do versterkingen aan dc Noordzee en het Noord-Oost zeekanaal gereed zijn. Daarentegen beschouwen de herren von Bethmann- Hollweg en von Kiderlen-W&chtêr de redevoering van Churchill als oen ge schikte basis voor onderhandeling. De verstandhouding tusschen do heeren von Bethmann-Hollweg en von Tirpitz laat reeds lang te wen- schen over, daar dc Rijkskanse lier do zeer ingrijpende eischen van den mi nister van marine tot versterking van do vloot niet verkoos in te willigen. Allerlei. DE DUITSCHE KEIZER OP REIS. Keizer Franz Jozef heeft den Duit- schcn Keizer in hot palcis van Schönbrunn oen diner aangeboden. Daarna is Wilhelm naar Venetic ver trokken. UIT DE RUSSISCHE POLITIEK. Dc dorde Doema nadert het einde van haai- parlementair bestaan. Tn het laatst van Juli zal do Doema op recès gaan, om niet weder terug te keeren. De nieuwe verkiezingen zul len in den herfst worden gehouden, do vierde Doema zal in October bij eenkomen. DE SPANJAARDEN IN MAROKKO. Naar de laatste berichten meldden sneuvelden in het gevecht bij Melil- la 1 luitenant-kolonel, 3 luitenants en 20 minderen en werden een kolonel, 4 luitenants en 77 minderen gewond. Do Marokkanen lieten een groot" aan tal lijken op het slagveld achter. Kr is dus nog al raak gevochten DE OPSTAND IN PARAGUAY. Volgens de laatste berichten uit Asuncion is de toestand in Paraguay zeer ernstig. Er werd oen aanval op Asuncion verwacht en vrouwen en kinderen werden op de oorlogsvaar tuigen in veiligheid gebracht De opstandelingen behaalden de overwinning. De president heeft een schuilplaats gevonden in de legatie van Uru guay. Zeshonderd man vielen in het ge vecht. EEN POLITIEKE MOORD. De vorst van het Turksehe eiland Santos de Griek Andreas Kopassis Elfendi word door een Griek met een revolver doodgeschoten. Stadsnieuws GEMEENTERAAD. Vergadering van don Raad der ge- meento Haarlem, op Woensdag 27 Maart 1912, des namiddags te 11/2 uur, in <te Statenzaal (Prinsenhof). Do volgende zaken zullen aan de ordo wcyxlen gesteld 1. Mededeel ingen en 'ingekomen stukkeu. Ontslag, onderwijzer Opleidings school voor jongens. 2. Voorstel 13. en W. verzoekschrift K Oljj, voorzitter, en C. Wesselius, secretaris afdeeling Haarlem Bond van Nederlandsc-hc gemeentewerklie den, inning contributie leden organi satie enz. op fabriek en in werkplaats. 3. ld. id. nl. C. L. F. Sarlet. kosle- loozen aanleg dienst!eidinger. water leiding. Id. id bestemming terrein vroe gere boomkweekerij Schotersiiigel. 5. Id. id verzoekschrift Dr. A. lluijs- man en A 11. Baron van Harden- brock vun Ammerstoi, huur grond, enz.. Spanjaardslaan. 6. Schri'ved. id. inzake marktgeld Botermarkt, 7. Voorstel id. verzoekschrift be stuur Al gem. Ned. Opzichters- en Teekenaa rsbond, extra-bezoldiging bezit diploma's. 8. Id. id. id H. van Bilderbeek. 2e- secretaris, en K. Olij. voorzitter nfd. Haarlem Bond van N'ed, gemeente werklieden, om.5 'V. rente op bijslag loon 1910. 9 Schrijven id. voorstcl-J. II. Bre- gonje, afschaffing kermis. 10. Voorstel id. aankoop grond bij Oostsingelzraeht. 11 Id. id herziening regeling be zoldiging adjunct-directeur Openbare Werken, niet nader schrijven van B. en W. 12. IdL Commissie art. 166 gemeen tewet. wijziging urtt il en 62 der Al gemeene Politieverordening 13. Id. B. en \Y. verzoekschriften J. D. Houtman e. a. en II. Cohen en J. P. Senft. afsluiting poort Kruis straat. li. Id. id. vaststelling tarief her stelling straten werken E. N. E. T. 15. ld. id. beschikbaarstelling gel den bouw administratiegebouw ge- met-ri te-el eet riciteitsbedr ij f. 16. Id. id. beschikbaarstelling Sol den meubelen, enz.. School 6. 17. Id. id. adres D. Schouten e. a. om bevordering tot werklieden in vasten dienst. 18. RL id. id. II. Bulk, om gratifi catie of plaatsing in lioogere loon- klasse. 19. Voordracht id. l»eno©ming twee onderwijzeressen School No 5. 20. Id. id. id. onderwijzeres School No. 6. 21. Id. id benoeming onderwijzeres School No. 4. 22. Benoeming tijdelijken Wethou der. De Nederlandscbe Reisvcreenlging De schooue Spaarnestad met haar prachtige omstreken, waar de zwel lende knoppen en hel ontluikende groen, reeds het voorjaar aankondi gen, was dit jaar door de Noden Reisvfeneeniging voor haar jaarver- er i.-i i og uitverkoren I, Haarlemsche afdeeling was dus gastvrouw, en toonde zich voor die taak ten volle berekend, '/.ooals tiet eeno goede gastvrouw betaamt. haal gasten zoo hartelijk en luisterrijk mo gelijk te ontvangen, zoo heeft de af deeling Haarlem de afgevaardigden en loden uit alle oorden des lands, verwelkomd. Zondag-middag om twaalf uur kwa men gastvrouw en gasten bijeen in de bovenzaal van het Brongebouw, waar-.de eerste hartelijke begroeting ph» yts. vond. Afgevaardigden uit Den Ilaag, Rot terdam, Amsterdam, Nijmegen, Gro ningen, ze ontmoetten "elkander, cn hernieuwden de vroegere kerausma- Dcafdeeling Haarlem was uit den aard der zaak hel sterkst, vertegen woordigd. Haar voorzitter, de hear J. G. P. Sabel, suruk een hartelijk welkomstwoord tot do hoofdbestuurs leden, de afgevaardigden cn verdere aanwezigen en hoopte dat dc beide to Haarlem door te brengen dagen uitstekend mochten slogan, en zoo ge noeglijk ziin, dat zij bij allen nog lang in herinnering zouden blijven. (Ap plaus). Dit welkomstwoord werd op niet minder hartelijke wiizo beantwoord door don Algemconen Voorzitter don beer A. Pieters, uit Den lluag, die oen groote maar welverdiende pluim stuk op den hoed der Ilaarlemsche afdee ling. De bestuursleden keken glunder, hun neuzen krulden, en liet audito rium applaudisseerde. De ontvangst was schitterend. En daarna om 12 12 uur vereenig- de het gezelschap zich aan e n lunch, waarbij ul dadelijk een gezellige toon heerschte. Een cu ander liet zich goed sma ken. vraagt het maar aan den afge vaardigde van Groningen, onzen vreegeren stadgenoot en oud-collega, den heer'V. J. Uri. Jonge, jonge, na zoo'n reisje uit het hcogo Noorden, is het goed aanzitten aan een heerlijke lunch, waarvoor dei- Directie van „De Bron" alle eer toe komt. Om twee uur werd een bezoek ge bracht aan liet Stedelijk Museum. Vooraf werd van het gezelschap een kiek genomen van de trappen uf van ons beroemd Stadhuis. Met zeer vee! belangstelling wer den daarna de beroemde scliilderijen van „Frans Hats" becichtigd, waarbij de heer Freitag zoo welwillend was eeno uitlegging te geven. Na van da mooie kunstverzameling te hebben genoten, werd per electri- sche tram naar Bloemeiulaal gere den. alwaar een bezoek werd ge bracht aan het mooi gelegen „Duin en Daal" e.n aan „Klem-Zwitserland", het Koninginneduin, met zijn prach tig© panorama's en ver-gezichten. Zelfs de heer A. Pieters, de leider van de Zwitsersche feestreis. de man. die heel veel landen al doorreisd heeft, was verrukt over zooveel schoonheid. Hol is dan ook een prachtig plekje, een dorado voor {reisgezelschappen. Met do aangenaamste herinneringen in de opeewekste stemming vertrok men weer naar de St.-Bavo-stad. Om 6 uur vereenigde men zich in het Brongebouw aan een gezellig di ner, waaraan eveneens een aange name, vroolijke loon heerschte, eit menig hartelijk woordje gesproken werd. Speechen werden afgestoken op den algemeenen voorzitter, op den voor zitter en het verdere bestuur der Haarlemsen© afdeeling De clou van dezen dag was ech ter de voordracht door den heer A. Pieters over de „Feestreis naar Zwit serland in 1911", met vele lichtbeel den toegelicht, welke des avonds te 8 uur in de eroote zaal van het Bronge bouw werd gehouden. Het bestuur der Haarlemsche af- Bron plaats, waartoe de deelnemers deeling had aan verschillende vcr- eenigiagém hier ter stede uitnocdi- gingskuarten ter bijwoning gezon den, waaraan door velen gevolg was; gegeven. Voor eene goed bezette zaal .ving spreker zijn voordracht over dc mooi ste tot dusverre door d© Ned. Rcis- vereeniging met 264 personen ge maakte feestreis aan. Ilem op den voet te volgen, zijn ge heel© voordracht weer te geven, het was wel de moeite waard, maar dan zou daarvoor een geheel© pagina van do courant noodig zijn en dan zouden we in conflict komen met den Hoofdredacteur en niet minder met den Redacteur der Snortrubriek, die zeer bescheiden, op Maandag alleen, j één <lag van de week, een groot aan tal kolommen voor zich opeischt. Dies moeten we kort zijn en wij volstaan derhalve met de mededev- ling, dat de Algemeene Voorzitter op zeer onderhoudende wijze met hulp van prachtige, scherpe lotos van één der mooiste plekjes vun Eu- repa, de zesdoagseho reis naar Zwit serland schetste De aangenaamste reisherinneringen werden opgediept en zoo getrouw gaf do geachte spreker een en ander w eer, dat personen iu ©hl» nabijheid, die- de Zwitsersche reis meemaakten, een idéé kregen alsof ze weer op reis waren, alsof ze nog vertoefden tus schen de hoog© sneeuwbergen, nog genoten van de prachtige naiuurtafe- reelen uit het Zwitsersche bergland, welke zoo getrouw mogelijk c-y het doek werden geiooverd. Zo leefden weer mee di© heerlijk© heriinjcriiigsvolle dagen, die een on- uitwischbaren indruk hebben ge maakt op alle deelnemers aan deze feestro is, die slechts f 57 per man kostte. Voor weinig geld heel veel genieten dat is het schoont doel der Neder landsehe Reisvt-reoaiging. Dat dit met de Zwitsersche reis co- reikt is. zullen allen toegeven, die daaraan deelnamen niet alleen, maai I Onze Lachhoek Eierhandelaar. Is uw firma so- lied? Reiziger. Dat geloof ik! Wij heb ben indertijd zelfs aan Columbus het beroemdo ei geleverd! IN DE KAZERNE. Sergeant (als eem recruut in het gymnastieklokaal vruchtelooze pogin gen doei, om in een mast te klimmen). En zoo'n vent wil van de apen af stammen! ook allen, die de hoogst interessant© voordracht volgden, waarvoor de heer Pieters aan het einde met een dave rend applaus werd beloond. Het was een prachtig© propaganda- avond voor do Nod. Reisvereeniging, speciaal voor de afdeeling Haarlem, welke door een toenemend ledenaan tal zeker daarvan de goede vruchten zal plukken. Maanda gmo r gen. Reeds vroeg warén de leden der Reisvereeniging op het pad. Nu daar aan zijn ze gewoon: op reis gebeurt het zoo dikwijls dat men genietend in het vreemde land van den heer lijken avond, die ook zijn bekoring heeft, laat naar bed gaat, om 's mor gens weer vroeg met de haantjes, te ontwaken. Want nietwaar, er moet heel veel worden gezien, geprofiteerd, gereisd en getrokken; voor lang slapers is in deze vereenigine geen plaats. Om 9 uur verzamelde het gezelschap zich onder Leiding van den leider der „Kleine Tochtjes", den heer On derwater, vóór een rondgang door de sttul en omgeving aan het station. Door ouzo prachtige parken werd gewandeld- de merkwaardigste bij zonderheden vun de aloude stad wer den getoond, men maakte een rond gang door onzen nooit volprezen ITout, daarbij door den leider uitste kend voorgelicht. Om 10 1/2 uur arriveerde het gezel schap aan' do Groote- of St.Bnvokerk, waarop het ■wereldberoemd orgel door den heer W. Tizermajó een door de afdeeling Haarlem aangeboden orgelconcert werd gegeven. Op de hern eigen verdienstelijke wijze voerde de heer YY'. l'zerman, het. volgende programma uit: 1. Volksliederen. 2 Hallelujah Handel. 3. Largo Handel. 4. Sonate no. C Mendelssohn. 5 n. Ave Maria Bach-Gounod. b Abend lied Schumann. 6 March© Héroique. C. Saint-Sfiens Het gezelschap toonde zi©h ten zeerste voldaan over liet mooie con cert. na afloop waarvan men zich weder aan een lunch vereenigde Om helftwee eindelijk ving in het Brongebouw de Jaarvergadering aan. De Voorzitter, de heer A. Pie ters, hield eene openingsrede, waar na de jaarverslagen werden uitge bracht. liet Algemeen Regiement werd ge wijzigd en do verschillende bestuurs voorstel kn en die der afdeel ingen achten envpljg&as behandeld, waarom trent wij in het volgende nummer nader zullen mededeclen. Nu een diner in het Brongebouw, opgeluisterd door strijkmuziek, hoeft hedenavond een slrijkconcert in de aan het diner vrijen toegang heb ben. Zie vervolg Stadsnieuws op de der de pagina van d t Tweede Blad. Feuilleton Naar het Engelsch door A. W. MARC HM ONT. De schurken zullen niet onge straft blijven. Daar zul ik voor zor gen, liep Grant op gebiedenden toon uit. Bij dezo woorden nam zij haar han den van het gelaat, dut nu heel bleek zag, weg, keek hem droevig glimla chend aan en schudde haar hoofd. Go kunt niets doen, bcsto vriend ik mag u wel vriend noemen na betgoen gij voor mij gedaan hejjt. Maar hierin, staat gij zelfs machte loos. U kan niets doen noen, u moet zelfs niet probeeran iets to doen. Ik hob u toch al in gevaar gebracht. Dat doet mij zooveel leed. Wil u ons de reden zeggen vroeg ik. Het is beter van niet veel be ter van niet. U zou verstandiger doen mij nu onmiddellijk t© verlaten. Neen, zei nu Grant op zeer be slisten toon. Dat is onmogelijk. -- Dat verwachtte ik wel van u maar het moet toch. Als u alles wist, zou u er juist zoo over denken als ik Wil u het ons vertellen vroeg ik weer. Het is een lang en vreemd ver haal maar het is beter van niet. U kan ons volkomen vertrouwen, verklaarde Grant met nadruk. Denkt u, dat ik daaraan twijfel? O, neen en zij stak haar hand uit als om de zijne te drukken, maar be dwong zich, keek hem glimlachend aan en zuchtte. Maar u verkeert hier in gevaar, zei mijn vriend. Ja, maar voor mijzelf hen ik niet bang. Dat is het niet. Het kan zoo veel meer bet eek enen zoo heel veel meer, zei ze op moedeloozan toon. Dat maakt mij zoo bedroefd. Vertel hot mij, zoo dat ik u kan helpen. Ik heb tamelijk wat invloed. Ik zou u maar last geven, terwijl u mij toch niet in veiligheid zou kunnenbrengen. Hot zal veel kostbaren tijd uil- winnen als u hot ons dadelijk ver telt, zei ik. Het is een lang verhaal, maar zij zwoeg eai voegde er op zachten, bijna liefkoozenden toon aan toe, ter wijl zij Grant aankeek. Ik zou het u zoo graag vertellen, en met ©enigen nadruk op het voornaamwoord. Toen alsof zij plotseling een kloek besluit genomen had, voegde zij er ernstig aan toe Ik zal het u vertellen, en mijn leven en dat van anderen in uw huilden stellen. Zij zweeg eit bracht haar hand aan het hoofd. Ik moet mijn gedachten verzamelen. O, wat zal u er wel von denken Ivn terwijl zij daar een ©ogenblik peinzend voor zich uit zat te staren en wij wachtten tot zij zou beginnen, keek ik naar Grant en merkte den blik vol verwachting in zijn schitte rende oogen op, terwijl hij ze opbaar wondervolle schoonheid vestigde. En toen ik dat zag, wist ik, dot het lot der Grieken voor het vervolg ver bonden was met het zijne. HOOFDSTUK II. Hot Verhaal der G r i e k i n. Do belangrijke beteokonis voor ons van do redding der schoon© Grielun en van de geschiedenis, die zij ons la- tor vertelde, kan alleen volkomen ge waardeerd worden als men de redon van ouzo tegenwoordigheid in Turkije begrijpt. Grant was een man wiens denkbeel den grootsch waren, zelfs voor een Amerikaan, en zijn practisehe ener gie was even onvermoeid als zijn moed ontembaar was. „Hij dacht lteel gemakkelijk in mil- lioenen", was hij gewoon to zeggen; en ofschoon hij maar even in de der tig was, wus hij al onbegrijpelijk góéd geslaagd in het vergrooten van zijn termogen. 7.ijn vader hatl hem meer dan een millioen pond sterling nagelaten, en in minder dan tien jaar had hij die som in New-York zoo handig gebruikt, dat het toen hij naar Constantinópel ging misschien tienmaal zooveel waard was. terwij! hij het absoluut vertrouwen bezat het nog tot ieder bedrag to kunnen uit breiden. Zijn Turksehe onderneming was iets karakteristieks juist voor hem, cn niet het minst aantrekkelijke daar van was voor hem hot feit dut zij verbonden waa niet belangen die do politiek van geheel Europa raakte. IIij was oorspronkelijk naar het Oos ten gereisd om daar zijn vacantia door te brengen, en tijdens een haas tige reis door de Noordoostelijke pro- viucicn van Turkije, hadden zijn scherpe oogen spoedig den grooien rijkdom opgemerkt, die hier onge bruikt lag. lly had dadelijk ©en plan opgemaakt cuu hier gebruik van te maken; en terwijl zijn vrienden be zig waren met plannen om do indu strie van Westelijk Europa le beheer- schen, besloot hij dat iu het Oosten te doen. liet plan was brutaal, eer zuchtig, en ofschoon naar den vorm enkel commercieel, stond het met zoo veel gewichtige politiok© plannen in verband dan ieder minder beslist man er voor teruggeschrokken zou zijn. Do kern er van wus niets minder dan do eindelijke oplossing van Oostersche quuestie door het langza merhand Amerikaansch worden van een deel van Europeesch-Turkije en do Balkanstatcu, natuurlijk aanvan gend met een betrekkelijk klein dis trict om dan do sfeer der operaties uit to breiden. Het district dat hij uitkoos lag op de Noord-Oostkust zoo ver mogelijk van de hoofdstad af; cn terwijl hij bo zig was met het werk van industriee- lo ontwikkeling, maakte hij plan non voor 'n gosrl règeoriiigssystieem. in toepassing gebracht door zorgvul dig uitgekozen Amerikanen mi Engcl schen; zoodoende welvaart brengende bij de Turksehe bevolking, terwijl hij hen tegelijkertijd de zegeningen van persoonlijk© veiligheid on een goed bestuur deelachtig deed worden. Do moeilijkheden waren natuurlijk enorm groot, maar voor hem niet meer dan bezwaren; en in de zes maanden, dat hij nu aan het werk was geweest, had hij merkwaardige vorderingen gemaakt. Hij was een geboren heer se hor met een b reeden kijk op do menselielijk© natuur; hij had met kwistig© hand geld rondge strooid in een land waar omkooperij aaji do orde van den dag is, totdal meer dan de helft der mensehen arm het hof iets aan hem verschuldigd waren; en met zijn tact, bekwaam heid, vernuft, en persoonlijke aan trekkingskracht was hij geslaagd bij velen, die niet door geld waren om te koopen. Bij <i*.:i sultan, Abdul-Iiamid, waS ziin succes buitengewoon ge wees j. Ofschoon hun karakters volkomen te- -■ i ngesteld waren, was de Sultan g.:- Iieel door hem ingepakt, en Grant werd door hem vertrouwd op een wij ze. die werkelijk merkwaardig was. Hij was altijd welkom in het Paleis van Yüdez Kiosk Hij was het volko men eens met zijn plannen, of ten minste met zooveel er van als Grant raadzaam oordeelde hem mee te dee- len en stond hem onverwijld dingen toe, waarvoor andere menachon hun halve leven zouden hebben willen go wn. Grant wist op bewonderenswaar dig!» wijze over hem te heerschen; en Abdul was zoo betooverd door do vooruitzichten van rijkdom en voor spoed die hem voortdurend voor oogen gehouden werden, dat Grant feitelijk de toezeggingen al had ge kregen voor dat hij klaar was er ge bruik van te maken. Hij had echter haast gemaakt mei zijn toebereidselen en de zaken wa ren bijna rijp om handelend op te treden, toon Grant zijn neiging voor die avondwandelingen begon te too- nen, waarvan de laatste zulke dra matisch© gevolgen had gehad. Tot op dat oogenblik geloof ik niet dat hij ooit aan een vrouw had ge dacht: maar zijn bnzondere taaiheid van wil kennend, als zijn aandacht eens op iota gevestigd was. kon

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1912 | | pagina 5