HAARLEM'S DAGBLAD.
TWEEDE BLAD.
Toch nog fortuin in
Amerika gemaakt.
VHIJDAG 24 MEI 1912
Stadsnieuws
KENNISGEVING.
Burgemeester en Wethouders
Haarlem maken bekend, dat het 2do
Buppletolre kohier voor do plaafse-
"Üjke directe belasting naar het inko
men dezer gemeente, dienst 1911, ter
Invordering van de daarop voorko
mende aanslagen op heden aan den
Gemeente-Ontvanger is ter hand ge-
»teld en dat ieder verplicht is zijnen
aanslag op do door hen volgens arL
23 der verordening op de heffing van
deze belasting gestelde termijnen te
Voldoen, alsmede dat afschrift van
het kohier gedurendo vijf maanden,
Ingaande heden, voor een ieder ter
plaatselijke secretarie (ie afdeellng)
ter lezing is nodcrgelegd.
ORGELBESPELING
In de Groote- of St. BnvcvKerk, '<i
Haarlem. op Dinsdag 28 Mei 1912,
'des namiddags van 1 tot 2 uur, door
Öen hoer W. Ezerman.
Programma
No. 1. Preludium en Fuga, J.
Bacl».
No. 2. Adagio, Mendelssohn.
No. 3. Prélude, Fugue et Variations,
César Franck.
No. 4. Concert Adagio, G. Merkel.
No. 5- Offertoire No. 4, A. Guilmant-
ONGEVALLENVERZEKERING.
De Centrale Raad van beroep te
Utrecht deed uitspraak in het hooger
beroep van de Rijksverzekeringsbank
tegen de uitspraak van den Raad van
Beroep te Haarlem, waarbij met ver
nietiging eener beslissing van do
Bank, die meerdere schadeloosstel
ling weigerde, is bepaald, dat aan
M. S., losser te Haarlem, met Ingang
van 30 October 1911 zal worden toe
gekend eenc rente van f0.42 per werk
dag naar 30 pet. invaliditeit, ter za
ke van een ongeval, tengevolge waar
van hij borst en rug gekwest heeft.
De Centrale Raad bevestigde do uit
spraak.
CHRISTEL].!K LETTERKUNDIG
VERBOND.
Men schrijft ons:
Voor ccnigcn tijd maakten wij mel
ding van de jaarvergadering van
bet Chr. Letterkundig Verbond, wel
ke in Haarlem gehouden werd.
Thans kunnen wij mededeelen, d it
pogingen in het werk worden gesteld,
to dezer stede een onderafdedling van
'dii Verbond te stichten.
Zooals men weten zal, beoogt het
C. L. V. do bevordering der Letter
kunde, met hot oog op de geestelijke
Verheffing des volks, waarbij geene
kerkelijke of staatkundige richting,
maar de Chr. vrijheid -wordt gehand
haafd.
ZWARTBRAND.
In de bloembollenstreek tus&chcn
Haarlem en Leiden, en vermoedelijk
ook wel elders, vertoont zich in de
hyacintciibollcn eene ziekte, ge
naamd „zwartbrand".
De aangetaste en verdaclito vakken
en de velden worden met zeil om
geven, om den voortgang tegen te
gaan.
HANDELSSCHOOL.
De hoogste klasse bezocht Woensdag
tellagen in Wesifalen de Accumulato-
renfabriek. Eén der aan deze fabriek
verbonden deskundigen leidde de leer
lingen rond en bereidde hen ten slot
te een verrassing door hen op een
lunch te tracleeren, zooals de fabriek
met allo gasten bleek te doen. Na af
loop hiervan ging men per tram door
het En nep cd nl waar men een goeden
Indruk krijgt van den omvang die de
kleine industrie in deze streek beeft
aangenomen. Gedineerd werd bij de
Schelmer Brunuen. Daarna bezich
tigde men do groote pianofabriek der
firma llud. Hach en Sohn, die zeker
één der interessantste was.
Als attractio kwamen toon een
tochtje per Schwebebahn naar Elber-
feld en een dito per tandradbaan
naur de TSlleturm.
Een teleurstelling was echter dat do
toren zelf gesloten was en men dus
het prachtige uitzicht dat men daar
heeft, niet kon bewonderen.
Examen L. O.
Haarlem, 23 Mei. Geëxamineerd 8
mannelijke Candida ten. Geslaagd: de
heeren A. J. Middag, Haarlem, J
Nauta, Haarlem; J. G. Nientied, Be
verwijk, W. Nugieren, Halfweg; S.
P. Onneweer, Beverwijk; S. Oppen
kamp, Haarlem.
2-MAANDELIJKSCII VERSLAG VAN-
DEN STRIJD TEGEN DE TUBER
CULOSE IN HAARLEM EN
OMSTREKEN.
Verrichtingen in de maanden
Maart en April 1912.
Aan het Consultatie-Bureau wer
den onderzocht:
64 mannen, 96 vrouwen, kinderen
beneden 14 jaar: 43 jongens, 46 meis
jes. totaal 253 patiënten.
Nieuwe patiënten kwamen er 48,
van wie na le onderzoek 12 werden
afgevoerd. 3G in observatie bleven en
in aanmerking kwamen voor huisbe
zoek tot instelling van hygiënische
maatregelen om verdere besmetting
onmogelijk te maken.
1106 huisbezoeken werden afgelegd
tot controle op die hygiënische maat
regelen.
De vereeniglng gaf uit aan die vei
ligheidsmaatregelen tot bescherming
der gezonden-
1. Aan ledikanten, dekens, lakens,
matrassen, kussens, ligstoelen, enz.
enz. tot afzondering ln het gezin der
zieken van de gezonden 133,17.
2. Aan koortsmeters, hoestdoekjes.
banddoeken, sputumbakjes, -flesch-
jes, uitkookpanneiï, waschiketels, enz.
voor behandeling en vernietiging van
sputum f 16,95.
3. Aan ontsmettingen en huizen-
schoonmaak f 235,95 1/2.
4. Aan verl>eterïngen van woningen
a hygiënische inrichting van ka
mertjes voor Lb.c. lijders f 50.43 1/2.
5. Aan baden f 10.
6. Aan huurbijslag voor tubercu
leuze gezinnen, die naar een gezon
dere woning moesten verhuizen
f 98.85.
7. Aan propaganda f 450.
Totaal f 1045,36.
178 maal werd tuberculins inge
spoten, verdeeld over 15 patiënten.
Rubriek voor Vragen
Geabonueerdon hebben het voorrecht,
vragen op verschillend gebied, mits voor
beantwoording vatbaar, in te zenden bij de
Redactie van Haurlom's Dagblad, Groote
Houtstraat 53.
Alle aut woorden» worden geheel kosteloos
gegeven eu zoo spoedig mogelijk.
Aan vragen, die niet volledig naam en
woonplaats Tan den inzender vermelden
wordt geen aandacht geschonken.
VRAAG. Ia hoeveel tijd kan men
naar Gouda fietsen?
ANTWOORD. In ongeveer vier
tot vijf uur.
VRAAG. Wat is de beste en
mooiste weg om per rijwiel van Haar
lem naar Den I-Iaag te rijden?
ANTWOORD. U rijdt in vier uur
over Hcemstde en Hillegom langs
Leiden naar Den Haag.
VRAAG. Bestaan er ook boekjes
over duii'cnteelt, b.v. van postduiven?
ANTWOORD. Daar kan elke
boekhandelaar u aan helpen.
VRAAG. Wat is de beste weg te
berijden met paard en wagen naar
Krommenie? Hoe lang is dit ODgc-
veer?
ANTWOORD. Over Spaarndam
en Assendelft loopt een goede weg.
Het is ongeveer twee uur rijden.
VRAAG. Kunt u mij ook zeggen hoe
lang en hoeveel uur de kortste weg is
in het fietsen van Epe (Veluwe) naar
Haarlem? Over welke plaatsen loopt
deze weg?
ANTWOORD. De weg loopt over
Amsterdam, Weesp, Naar den, Hilver
sum, Baarn, Amersfoort, Voorthuizen,
Apeldoorn, Vaart en Emert naar Epe.
De duur van den fietstocht is onge
veer tien uur, zonder rusten.
VRAAG. Een dienstbode is 15
Maart in dienst gekomen en mevrouw
zegt haar met de 6 weken op, dus met
half Juni, maar als ik eerder een be
trekking kan krijgen, mocht ik ook
gaan. Heeft mevrouw nu het recht
mijn huurpenning af te houden?
ANTWOORD. Als mevrouw u ge-
;gd heeft dat u eerder kon gaan en u
gaat werkelijk heen, dan zal het wel
de bedoeling wezen, dat u betaald
wordt tot den dag van uw vertrek.
VRAAG. Hoe heeft een huiseige
naar te handelen tegenover een huur
der, welke een woning per week heeft
gehuurd en niet genegen is het huls
bij mondelinge opzegging te verlaten?
ANTWOORD. Hij zal zich moeten
wenden tot een deurwaarder, want
dan zal de huur gerechtelijk moeten
worden opgezegd en desnoods tot ont
ruiming moeten worden geproce
deerd.
VRAAG. Ik ben meerderjarig en
ongehuwd. Als mijn moeder nu komt
te sterven heb ik dan het recht uit te
zoeken wat voor mij is of rnoet ik
hiervan nog bewijzen hebben7 Zoo Ja,
hoe moet ik hiermede nu aan?
ANTWOORD. Ais u ecnig erfge
naam zijt, dan komt de vraag niet te
pas. Zijn er meerderen en hebt u ei
gen goederen in buis, laat uw moeder
dan een door haar geteekend bewijsje
geven, wnarin stuk voor stuk opge
noemd wordt wat u toebehoort.
VRAAG. Hoe groot moet een ge
bouw van binnen ztjn om er vrije al
coholhoudende dranken te verkoopen?
IIoc moet de stand wezen op een
dorp?
ANTWOORD. U bedoelt waar
schijnlijk alcoholvrije dranken. Voor
de localiteiten waar deze dranken
uitsluitend worden verkocht, zijn geen
eischen gesteld.
VRAAG. Wanneer en tot hoe lang
ag men met den hengel visschen?
ANTWOORD. Er zijn voor ver-
hillende soorten van visch verschil
lende verboden vischtijden. Men mag
b.v. niet visschen: van 16 Maart tot
30 April op baars en snoek, van 23
April tot 31 Mei op barbeel, brasem,
sneep, snoekbaars, winde eu zeelt
VRAAG. Ik ben naar ik meen,
geheel ten onrechte aangeslagen in de
itselijke directe belasting naar het
)men. Reeds driemaal heb ik re
quest ingediend- Het stuk is ondertee
kend door mijn patroon, ten bewijze
dat het juiste bedrag mijner inkom
sten 450 per jaar is. Ik krijg nu een
brief van B. en W. dat op mijn recia-
rneeren afwijzend is beschikt, noe kan
dit? Hoe moet ik nu verder hnndelen?
ANTWOORD. U kunt binnen 30
dagen tegen die beschikking in beroep
komen bij Gedep. Staten.
VRAAG. Voor de personeele be
lasting (Go klis de huurwaarde voor
een perceel 4.20. Opcenten ƒ2 56. Sa
men ƒ6.76. Nu is de huur van het
huis ƒ2 per week. Kunt u mij ook zeg
gen hoe of daarvan (belasting) de be
kening is?
ANTWOORD. Eene huur van 2
per week wordt tot jaarhuur herleid
door vermenigvuldiging met 50. De
huurwaarde is dus 100. Do aftrek
voor gem. Ce kl. bedraagt 47,50; blijft
dus ƒ52.50, waarvan 8 is -4.20 en
opcenten.
VRAAG: Waar wordt „Do Komeet"
uitgegeven. (Blad voor kermisreizi
gers) en wanneer begint de kermis te
Purmereud?
ANTWOORD: Dit blad wordt uitge
geven to Winschoten. Directeur ls de
hoer B. M, Zuikerberg„
(Jit de Omstreken
IJMUIDEN.
Woningnood.
We lezen in „Kennemerland":
Zooals men uit goede bron ver
neemt, ia <ïe weekhuur van verschei-
deue woningen door de eigenaars
met een halven gulden verhoogd. Dit
Is een der gevolgen van den hier be-
staanden woningnood. Het trawleri»-
drijf, do voornaamste en eerste bron
an inkomsten voor dezo plaats
breidt zich steeds uit, de vraag naar
goede en goedkoope woningen waar
aan sinds langen tijd gebrek was,
wordt daardoor grooter, maar tot he
den werd met hetgeen noodlg is niet
op de goede wijze rekening gehouden.
Niet geheel en al is dit te wijten aan
bouwers eu do eigenaars der hui
zen, want slechts voor hoogen prijs
'e grond hier in eigendom te ver
krijgen. Het mag in ruime kring als
bekend geacht worden, dat voor min
der dan f 8.50 f 4.— geen goede wo
ning, vooral voor een grooter gezin,
op IJmuiden to verkrijgen is.
Wat de levensstandaard, betreft,
kan men deze plaats gerust op één
lijn stellen met de groote steden en
dan valt niet te ontkennen dat boven
genoemde huishuren to hoog zijn,
ze!f8 bij een wekeJijkseb inkomen van
15 gulden, terwijl nog menig gezin
zich met minder tevreden mret stel
len. In het bijzonder is hier natuur
lijk sprake van de grootere gezinnen
met twee of inear kinderen.
Het ls daarom te wenschen, dat de
Woningbouwvereenigir.g Velsen spoe
dig slagen moge in den nood zooveel
mogelijk te voorzien. Volgens art. 2
van hare statuten stelt dezo vereeni
glng rich uitsluitend ten doel in het
belang van de verbetering der volks
huisvesting ln de gemeente Velsen
werkzaam te zijn en beoogt zij te dien
einde ten beboeve van arbeiders en
daarmede gelijk te stellen personen
woningen te stichten en aan dezen te
verhuren.
ZANDVOORT.
ITedenavond vergadert de vrijxinni-
kiesveroeniging Zandvoort:
De agenda vermeldt:
Oprichting der vereenigiug.
Besluit tot toetreding bij de Libe
rale Unie en bij de Vrijzinnige Cen
trale „Beverwijk".
Verkiezing van een bestuur.
Verleening van volmacht aan het
Bestuur of uan eene Commissie tot
het ontwerpen van de Statuten der
verèeniging.
Binnenland
TWEEDE KAMER.
Nog circa 3 uur hield gisteren de
heer Duijs de Kamer over de Ziekte
verzekering bezig. Na het gedeelte zij
ner rede, waarover ons telegram in
ons vorig nummer sprak, zette hij
de groote fouten en gebreken van 't
stelsel des Ministers, do gecompliceer
de opzet, de paperassenroramel, uit
eenen hij wees er op dal de Min.
3 1/2 jaar had gestudeerd om zoover
te komen, dat hij niets zal tot stond
brengen zonder de hulp van links. Er
was geen va6te, geen rooi- (wel een
roode) lijn in zijn werk. Naast de
groote spin (de Rijksverzekerings
bank) waartegen Dr. Kuyper vroeger
waarschuwde, schiep de Min. nu een
geheel spinneweb, door 80 kleino spin
nen, de voorzitters van de raden van
arbeid er bij te voegen. Er zouden
eerst nog 11 wetten waaronder het
tarief moeten voorafgaan, voordat
deze regeling in werking kan komen.
Het scheen dat niet de zucht om de
arbeiders te'helpen, maar om de agen
ten der Rijksverzekeringsbank als
voorzitters der raden van arbeid on
der dak te brengen, hoofdzaak was
voor den Min, En om dit goed te pra
ten, werden die raden, bestemd om de
vakorganisatie te fnuiken, als een be
gin vun publiekrechtelijke organisotie
van den arbeid voorgesteld! Spreker
noemde deze regeling, met al de fou
ten en gebreken, on-Nederlandsch,
materialistisch en bureaucratisch,
en bovendien onchristelijk (dit in ant
woord op wat Dr. Kuyper er over
schreef) omdat zij niet gemeenschap
pelijk do lasten doet dragen van de
geineeiïschappelijken schuld aan de
maatschappelijke ellende, die deze
wetten slechts regulariseert en norma
liseert en verplaatst, niet opheft. De
spr. eindigde met de verzekering dat
hij en zijn vrienden door opbouwende
kritiek en amendementen zouden
trachten deze wetten te verbeteren,
ook in den geest van dc christelijke
arbeiders, die bij hun eigen vertegen
woordigers geen gehoor vonden.
ln een korte rede nam daarna de
heer De Kanter het voor de particu
liere ziekenfondsjes op, die recht van
bestaan en aanspraak op ondersteu
ning en bevordering van bloei heb
bende, door dit ontwerp werden be
dreigd. Hij hoopt dat daartegen zou
worden gewaakt.
De hoer Van Idsinga verdedigde
vervolgens de nota van den heer Lob
man en hemzelf, voor zoover die tegen
't beginsel van dwangverzekering is
gericht. Alle hulde aan 'sMin. ijver en
kunde en goeden wil en aan den ver
dienstelijken arbeid der commissie
van voorbereiding brengende, betoog
de bij dat dwang-verzekering, vooral
beperkt tot bepaalde arbeids-groepen
en dus geen nationale verzekering
de bovendien nog de noodzakelijke ge
neeskundige behandeling uitsluit,
voor hem onaannemelijk was. Hij wil
de desgevorderd groote financiëele of
fers brengen, maar dan voor een rege
ling binnen de grenzen van de be
staande rechtsorde, niet op den basis
ven andere oecononnsche verhoudin
gen.
Vooral ook tegen de organisatie
van de arbeidsraden (gelijk vroeger
legen de bakkersraden) had hij on
overkomelijk bezWaar, omdat daar
door de eenheid der gemeenschap
de eenig goede doctrine van de Fran-
sche revolutie werd miskond, omdat
dit niet met den eisch van den moder
nen staat en van onze constitutie in
strijd was. Aan een regeling voor de
belangen van bepaalde klassen en
niet voor 't algemeen kon hij zijn
slem niet geven.
Heden is de lieer Lobman, na hem
vermoedelijk de heer Kuyper eerst,
aan het woord.
In den loop van den dag had eene
regeling der werkzaamheden plaats.
Dinsdag vergadert de Kamer niet.
Woensdag zullen de eindstemming
de Bakkerswet, het opmaken der
nominaties voor den Hoogen Raad en
de Algemeene Rekenkamer en de be-
hande ling van eenige kleine wetten
(misschien ook nog van een paar con
clusion, op verzoek van den heer Ter
Laan) plaats hebben, desnoodig met
een avondzitting.
In verband met de mededeeling van
den voorzitter, dat hij. ook ter voldoe
ning aan den wensch der Regeering,
zou voorstelten nog in deze zitting de
militaire rechtspleging en de Auteurs-
vet te behandelen, deed de heer Van
Veen het voorstel, daarvoor een be
paald tijdstip (althans voor de mili
taire wet) vast te stellen en wel
Dinsdagavond 4 Juni of 11 Juni, wat
bij den heer Hugenholtz vooral steun,
maar bij den voorzitter en den heer
Van Nispen bezwaar ontmoette.
De beslissing over het voorstel
tenslotte gedaan om met 11 Juni te
beginnen avondvergaderingen er voor
te houden. sverd tot Woensdag e.k.
Dngehouden.
In de gisterenavond, onder voorzit
terschap van den heer Van Nispen ge
houden vergadering, werd het debat
ever de motie-Treub betreffende de
beëindiging der spoorweg-overeen
komsten van 1890 voortgezet.
De Minister van Waterstaat was
opnieuw aan het woord. Hij betoogde,
dat de afschrijvingen niet te laag.
maar te hoog geweest waren en dat
blijkens het conto finto de in
teering niet 45, maar 30 millioen be
droeg en steeds minder werd. Hij be
riep zich op het advies daaromtrent
van den Raad van toezicht, die meen
de dat, zelfs bij Staatsexploitatie, de
afschrijvingen voldoende waren en
niet behoeven te worden opgevoerd.
Om de maatschappijen niet aan te
groote onzekerheid voor haar bestaan
bloot te stellen, wees de Minister de
motie af. Een financieel onderzoek is
toegezegd daarvoor is geen opzeg
ging der contracten noodig.
Is do termijn van opzegging door
do maatschappijen, bij verlies op de
exploitatie te kort, men moest trach
ten die te verlengen. Daarvoor ook
was opzegging onnoodig even zoo
min voor den invloed van artt. 20 en
29, nopens de onderhouds- en uitbrei
dingswerken of wegens de deelneming
der maatschappijen in andere onder
nemingen (de Haarlemmermeer-lijnen
en de Z. iloJl. Electrische). Het ver
lies, dat de Staat daarxloor bij naas
ting lijden kan, was gecompenseerd
door te weinig of niet verleend sub
sidie.
Het reservefonds klom steeds en zou
bij naasting aan don S-laat vervallen.
Van geldverspilling door de con
currentie was geen sprake. Integen
deel, de concurrentie had lagere ta
rieven en korter verbindingen gege
ven.
Na daarover in bijzonderheden te
hebbon uitgewijd, verklaarde de Mi
nister zich in beginsel niet togen alle
Staatsexploitatie hij zou dit weldra
met de telefonie toonen doch bij de
spoorwegen achtte hij dit stelsel ver
keerd, omdat onder het motief van
algemeen belang en welvaart alle
zuinigheid er bij uit T oog werd ver
loren.
De Minister schetste het groot ver
schil tusschen particuliere exploitatie
oruder strengo Regeerings-contröle en
Staatsexploitatie van ambtenaren, die
geen zakenmenschen zijn. Vindt men
een beheerder, die commercieel op
treedt, dan wordt hij weldra ook
Staatsambtenaar en 't commercieel©
is er af. Ook de Minister zou, na 10
aren, voorstander worden van
Staatsexploitatie, omdat hij als Minis
ter niet altijd zijn zan krijgt
Ook een Staatsexploitatie met een
x-r zelfstandige directie achtte de
Minister niet bereikbaar. En ten slot
te wees hij op de önancieele gevol
gen der gelijkmaking van de nu uit-
eeuloopende loonen van het perso
neel.
Was de Minister dus tegen Staats
exploitatie, hij ontraadde ook om 't
ceinis van den prikkel der concurren
tie on om de dan noodige decentrali
satie, het in één hand brengen van
de spoorwegen, doch hij erkende, dat
dit denkbeeld onder zekere omstan
digheden overweging zou verdienen.
De Mm. zou terwijl hij alles deed
.m met de maatschappijen samen te
Werken om alle voordeelen te berei
ken die te verkrijgen zijn, de motie
naast zich neder leggen. Toch ve
htj er prijs op dat de Kamer rich
uitsprak. Want verwerp»».g der mo
tie zou de Maatschappijen de vuor
haar ontwikkeling zoo noodige zeker
heid geven.
De lieer Treub repliceerde en ver
weet den Min. eenzijdigheid in ,-n
tegenstand tegen Staatsexploitatie.
Hij meende, dut wat elders mogei.:k
was, ook in ons ais gehed zeer com
mercieel land was t© doen. Hij t
aan dat ook bij Staatsexploitatie de
prikkel tot zuinig beheer ea lot :.ige
tarieven bestaat.
Door het ophouden der concurren
tie hadden volgens 6pr. do overeen
komsten die op de voordeelen dier
concurrentie het oog hadden, haar
zin verloren. Spr. betoogde nade- dat
particuliere exploitatie geen concur
rentie voert dan tot eigen vooidecl
en niet verder gaat in het bevordei :u
van het publiek belang als eigen ".oor
deel medebrengt.
De spr. weerlegde de M:ji. in ri:,»
gansche betoog en bleef ai zijn beden
kingen volhouden. Maar omdat de
Min. niet de werkelijke, maar de
officieele meerderheid had, en wi l
hei debat op een verkeerden weg wos
geleid, trok spr., overtuigd, dal do
'aak aan de orde blijft zijn motie
Het debat werd toen gen ..-ton.
De vergadering werd r,a een kort
woord des Ministers, tot heden ie 11
uur verdaagd.
EERSTE KAMER.
VISSCHERSHAVEN IJMUIDEN.
Bij het afdeelingsoaderzoeik van hel
onteigeningsontwerp voor bovenge
meld doel, weid de opmerking go-
maakt, dat dezelfde urgentie als voor
dit werk geldt voor het ter
rein benoorden het kanaal, dut
voor den bouw der nieuwe siuis s
bestemd. Men wenschte, dat de ontei
gening daarvoor spoedig eu dadelijk
op voldoend uitgebreide schaal zal
geschieden.
BAKKERSWET.
De eindstemming over dc Bakkers
wet zal plaats hebben op 5 funi.
DIENSTWEIGERING.
De dienstweigeraar J. ter Borg var»
hei 8e bataljon landweer infanterie,
die door den krijgsraad te Leeuwar
den was veroordeeld tot een militai
re gevangenisstraf van drie woken, is
na het ondergaan van zijn straf in
dienst gesteld bij het Je regiment in
fanterie te Assen. Hij is echter tijde-
lijk ongeschikt bevonden en in het co-
not van groot verlof gesteld.
TEKORT 'AAN VROUWEN.
De Tijd schrijft:
Dc bevolking van Drenfe bestond
op 1 Januari 1912, volgens de jegri-
ters, uit 92.371 mannen en 86.190
vrouwen. Dit vrij groote verschil is
merkbaar in schier alle gemeenten
dezar provincie. Uitgezonderd in en
kelen, waarin de beide sek&en ongo
veer even Bterk in aantal zijn, is "er
overal een tekort aan vrouwen. Te
Norg is het verschil wel het grootst,
daar er 2646 mannen en slechts 1253
vrouwen wonen en te Odooru vindt
men op 5500 mannen ongeveer .VjO
vrouwen te kort. Te Meppol zijn 5493
mannen en 5747 vrouwen, maar dat
ls dan ook de eenige Drentsche gr.
meente, waar de vrouwen in dc meer
derheid zijn.
Dit verschijnsel vindt in hoofdzaak'
zijn oorzaak in den land- en veen-
arbeid, waardoor de mannen bUj\ en
waar ze zijn, maar de vrouwen kun
nen worden gemist en op jeugdigen
leeftijd meest afs dienstboden naar
elders vertrekken. De gemeen:.m niet
meer opeengedrongen bevolking zoo-
als Meppel en Assen (6862 maimer, en
6874 vrouwen) leveren daarvan het
bewijs, evenals de gemeente Emmen
met 15.296 mannen en 14.707 vrouw on.
DF- WERKSTAKING TF. ZAAN! \M.
In een conferentie tusschen liet be
stuur van den patroonsbond en de
vertegenwoordigers der ontslagen
Feuilleton
Vertelling uit "t Duitsch van
HARRY SHEFF.
1)
Nu, Mina, vroeg de eohtgenoote
▼an den rechter Knotb, tot hare jon
ge keukenmeid, die haar verjaardag
vierde, ben Je met Je geschenken te-
▼reden?
Nou, of ik mevrouwi Het is zoo
▼eel en alles zoo mooi, veel meer dan
ik gedacht had... en ik dank a ook
*an harte.
Maar je ziet er toch niet vroolijk
hit, Mina. Het lijkt me toe, alsof je
verdriet hebt of teleurgesteld bent.
Wat is er Mina? Spreek vrij uit, we
hebben het immer» altijd goed met
elkander kunnen vinden.
Het meisje werd zichtbaar verlegen
en stamelde eindelijk bijna weenend:
Dat is het Juist, mevrouw, 't Be
viel mij hier in huis altijd zoo goed,
en nu nog do rijke geschenken... nu
doet het me dubbel en driemaal leed,
dat ik van u weg moet.
Weg moet? vroeg de jonge yrouvv
verbaasd.
Maar wat drijft je dan van ons
weg?
Och, lieve mevrouw, begon nu de
keukenmeid, blijkbaar verlicht hij de
gedachte, dat het moeilijkste reeds
gezegd was, de familie uit New-York,
die hiernaast de villa bewoont, heeft
mij overgehaald om in net voorjaar
met hen naar ginds te gaan. Och, het
valt me toch zoo zwaar om hier weg
te gaan, mevrouw 1 Weldra wordt het
vijf jaar, dat ik bij u gekomen ben,
en goed heb ik het in uw huls altijd
gehad, maar ziet u, mevrouw, men
wil toch zijn fortuin maken, en als
het Iemand aangeboden wordt
Ik wil Je niet verhinderen geluk
kig te worden, Mina, stellig niet; Je
bent braaf en flink en hebt me nooit
aanleiding gegeven om ontevreden
op Je te zijn. Maar juist daarom zou
ik je gaarne willen bewaren voor
een overijlden stap. Ben je dan ook
zeker, dat het je ln Amerika bevalt?
t Is waar, Jo hebt dadelijk eene goe
de betrekking, wanneer je over bent.
Missis Hawthorn schijnt Immers
eene rijke dame, en lk denk er niet
aan iets ten nadeel e van haar te
zeggen, maar Mina, bedenk, dat je
hier eene voldoende en aangename
positie opgeeft en toch eigenlijk niet
weet, wat je daarvoor ln de plaats
krijgt.
De jonge keukenmeid had de tra
nen in de oogen.
Ja, mevrouw, dat ls alles goed
en waar, en ik neem het van u op,
alsof mijne moeder tot mij had ge
sproken, maar... de mensck wil nu
toch »cds zijn fortuin maken.
Ja, dat heb ja ook al een keer
gezegd. Wat noem je dan fortuin?
Als mevrouw het dan toch we
ten wil... het hooge loonl Achttien
dollars krijg lk in de maand, en me
vrouw Hawthorn heeft me voorgere
kend, dat dit zooveel 1b als vijfenze
ventig mark. Nu, en ziet u, mevrouw,
hier zijn de twaalf maik, die u mij
geeft, het hoogste, wat een meisje
krijgen kan, en nu meent Frita
Frits Lehmert, m'n verloofde als
ik een paar Jaar lang zoo ontzettend
veel geld verdien, en hij daar ginds
ook veel werk kreeg, en dat zal hij
stellig, want hij ls een knap kleer
maker en de Amerikanen moeten veel
meer kleeren verslijten dan do Dult-
schere, meent m'n Frits, omdat daar
de geringste aiibeidcr 's avonds na t
werk als een meneer loopt... ja, nu
meent Frits, dan konden we eindelijk
trouwen en eene zaak openen en
daarmee konden we heel spoedig
schatrijk worden, zooals werkmeester
Billigo z'n dochter, die vroeger op
do lakenfabriek werkte en toen ook
naar Amerika ging en daar trouwde
en den vorigen zomer hare ouders
bezocht heeft met diamanten in de
ooreu en dikke gouden ringen aan
de vingers. Neen, mevrouw, neem
het mij niet kwalijk
Men wil ook eenmaal zijn for
tuin maken, voltooide mevrouw
Knoth op eenigszins spottenden toon
den zin. Neen, Mina, ik neem het
je volstrekt niet kwalijk en heb ook,
nadat lk jou redenen gehoord heb,
niets meer te zeggen.
Je zuflt nog dikwijls in H vreemde
land aan ons denken.
Toen Mina reeds vier weken in
New-York in het elegante huis van
(hare nieuwe meesteres vertoefde,
kou zij nog altijd niet de ellende van
de zeereis vergeten. De stoomboot,
op welke zij den Oceaan was overge
stoken, had met hevige voor jaar s-
etonnen te kampc.i gehad en het
jonge meisje was tegenvolge daar
van bijna aanhoudend zeeziek ge
weest, Ach. hoe ellendig en veriaten
gevoelde ze zicht daari Meneer en
mevrouw Hawthorn reisden natuur
lijk Ln de eerste kajuit en hadden hun
dienstmeisje eene plaats in bet tus-
schendek bezorgd. Daar verbleef nu
Mina met ongeveer zeshonderd an
dere, wildvreemde menschen in 6«ne
duistere met slechte lucht gevulde
ruimte, streed met de lastige kwaal,
waartegen nog geen dokter een ge
neesmiddel heeft gevonden, en had
bovendien nog te verdragen, dat
hare ruwe medereizigers baar be
spotten en uitlachten. Ach, toen dacht
ze onder tranen aan bet kleine,
vriendelijke dakkamertje, dat ze bij
den rechter had bewoond, en aan de
deelnemende zorgvuldigheid, waar
mee mevrouw Knoth haar dienst
meisje bij lichte ongesteldheden had
verpleegd.
Missis Hawthorn daarentegen bleef
onzichtbaar en bekommerde zich al
leen in zoover om Mina, dat ze haar
door eene stewardess liet verzoeken
wat spoedig weer „all right"' te zijn,
wijl ze hare diensten noodlg had.
Een enkel mensch betoonde zich
gedurende de gansche reis vriende
lijk eu opmerkzaam tegenover Mii.a.
't Was een niet meer jong, maar
flink en beminnelijk man, een Zuid-
Duitscher, die met zijne beide kinde
ren, een jongetje van negen en een
meisje van zeven jaar, eveneens het
Duitsche vaderland den rug had toe
gekeerd om zich in 't verre Amerika
een nieuw thuis te stichten. Joseph
Kolib was landbouwer. In weerwil
echter van zijn vlijt werd de op
brengst van zijne bezitting telken»
kleiner, hij werkte slechts voor de
hypotheekhouders, en toen nu voor
omstreeks een jaar zijne vrouw -livrf
kon hij 't in 't vaderland niet meer
uithouden. Hij verkocht zijne be
scheiden bezitting en verliet me--. .n
kinderen het land.
Daar hij zichzelven eenzaam ge
voelde, had hij medelijden met Ml.
nas verlatenheid en bewees haar
tallooze kleine vriendschapsdiensten,
welke dubbele waarde hebben voor
de gene, die zich plotseling in een«
vreemde omgeving verplaatst ziet.
(Wordt vervolgd).
