HAARLEM'S DAGBLAD,
TWEEDE BLAD,
DE MILLIONAIRS
DINSDAG 25 JUNI 1912
Brieven uit een Wereldstad.
X.
Paris-Vincennes, 22 Juni.
Er was eens een eerzame Holland-
echo rentenier.
Hij was vijftig jaar, en bezat eon
ton, die-ie verdiend had in een solide
grutterszaak. Hij was zelf zoo solido
als een Hollander maur zijn kan. Ver
der was bij getrouwd, bezat een bra
ve vrouw, die even corpulent was als
haar wederhelft, en betreurde het ge
mis van kinderen.
Toen hij zich uit do zaken terug
trok, was hij, op den burgemeester
na, de rijkste man van z'n stadje. En
toen was het, dat de reislust weer bij
hem boven kwam de reislust, die
hij in z'n jeugd had moeten bedwin
gen, omdat „er niet was".
Hij wilde reizen, vreemde landen
en steden zien. Nu zou en moest het... 1
Dit was dus het principiëele besluit.
Maar Jansen, de rentenier, de ex-
grutter, was een volbloed Hollander.
En daarom had hij eerst nog'n maand
ijds noodig, om te overdenken
waarheen hij zou gaan. De conclusie
was: Parijs. De Ville Lumière, de
stad der lichtzinnigheid, waarin zoo
veel geschiedde dat hem meermalen
plechtig liet hoofd had doen schud
dendie stad lokte ondanks dat,
JanseD aan.
ilij zou er heen
Jansen ging zijn wederhelft over
het plan raadplegen. Zij schrok er
eerst van, en wou niet toestemmen.
Maar zij was eeu Hoilandsche, eu be
sloot dus, om er eerst eens een
maandje over te deuken, liet duurde
twee maanden. Toen betuigde ze bare
adhaesie. Eu nadat er uug eens dnc
maanden over de kosten geredeneerd
was, en alles in den breede beschouwd
en overwogen, besloot het echtpaar
definitief tot de reis.
Hierna werden alle vrienden en ken
nissen op de hoogte gebracht van liet
voornemen, 't Heele stadje was vol
verbazing over het stoute plan en den
ondernemingsgeest der Jansen's. En
moeder Jansen was vol ijver aan de
toebereidselen tot de reis bezig, al had
ze een bezwaar, dat vele malen her
haald werd: "t Is zoo plotseling,
zie-je. Zoo maar opeens wil die-man
van-me nou d'r uit, en naar zoo'n
groote stadI
Zooals ik zei de Jansen's waren
eclne Hollanders. En dus verdienen
ze, als klein stedelingen, een pluim
voor hun snelheid-van-besluiten. Want
tien maanden nadat 111 Jansen's brein
het grootsche plan principièel-om-
lijud was vastgelegd, zat het echtpaar
al in den trein naar Parijs.
'k Zal niet zoo onbescheiden zijn,
om de sluier, die tot heden toe nog
ligt over liet meerendecl der PariJ-
sche indrukken van den heer ci> me
vrouw Jansen, op te gaan lichten,
'k W'il slechts meedeelen, dat beider
gelaat dikwijls verbleekte of door een
blos overtogen werd, als ze dachten
aan heigeen daar voor hunne deugd
zame oogen gepasseerd was
,;e Jansens kwamen vermoeid en
afgetobd terug, na tien dagen. En zo
zeiden niet veel, lieten zich weinig uit
tegenover de nieuwsgierige vrienden.
Maar den dag 11a hun terugkeer kreeg
de rentenier bezoek. Bezoek van een
krantenman I
!k zeg expres: krantenman, omdat
het woord „journalist" hier niet kan
gelden. Het stedelijk orgaan, dat door
den bedoelden heer vertegenwoordigd
wc-rd, verscheen n.l. slechts tweemaal
per week. 'k Meen, dat men zich aan
de letterlijke opvatting van het woord
„journalist" beter behoorde te hon
den. dan tegenwoordig wel het ge
val is.
Enfin, de krantenman werd dan
door dun ex-grutter ontvangen, en
antwoordde, op de vraag wat hij
WeiiEClltO:
Meneer Jansen, we hebben ge
hoord dat binnenkort een voorstel in
den Raad komt, om concessie te ver-
lceuen aan de X-mautscliappij, om
bier 111 de stad een puur de trambaan
aan te leggen en te exploiteeren. U,
als raadslid, zult daarvan wel weten?
Meneer Jansen was een volbloed
Hollander. Eu dus antwoordde hij,
voortzetting: Ja, ziet u, ik kan me
daarover niet uitlaten. Dat zijn ge
meente-geheimen 1
Dat dacht ik wel, zei de pers
man. - Uwe tien xaads-collega's, be
nevens den burgemeester en de helft
van het ambtcnaarscorps heb ik al ge
ïnterviewd, maar ze geven allemaal
datzelfde antwoord.
Ja, dat is het wachtwoord, grin
nikte Jansen.
-- Maar nu is er wat anders, me
neer. U bent naar Parijs geweest, u
kc-nt dus die wereldstad en u heeft er
het verkeer kunnen waarnemen. Nu
wilde ik graag eenige indrukken,die
u daarvan hebt opgedaan, in mijn
blad vermelden. Wij zijn 11 1. voor
standers van dc paardentram, en wil
len nu door een beetje kras voor
beeld, van oen grootcrc stad dan de
onze, den Raad eeu beetje in de
stemming brengen, om te verbeteren.
Er moet vooruitstrevend 111 deze
richting gewerkt worden, dat bent u
ongetwijfeld met me eens.
Zeker en vast.
E11 u zult dus ook voorstander
van dc paardentram-concessie zijn.
U, als vooruitstrevend man?
Natuurlijk zei Jansen, on
voorzichtig.
AhaDus het gerucht is toch
juist. Het voorstel komt in den Raad.
Ja, ik dacht wel dat we goed waren
ingelicht I
Jansen vervloekte inwendig z'n ei
gen domheid.
Maar mag ilc u nu eens wat over
Parijs vragen? Hoe is uw algemceno
indruk van de verkeersmiddelen van
een wereldstad?
Slecht I
U zegt?
Slecht, zeg ik. Vijftig percent
van die vervoermiddelen rammelen en
hobbelen, en de andere vijftig per
cent stinken. Vijftig percent gaan veel
te hard, en de andere vijftig te lang
zaam.
Dat is heel belangwekkend, me
neer Jansen. Maar zoudt u me dan
misschien eens uw ervaringen met
versclnlleiide vervoermiddelen afzon
derlijk kunnen vertellen?
Jansen deed het. En vond twee da
gen later z'n mededeelingen in liet
plaatselijk orgaan geboekstaafd:
Onze geachte stadgenoot verstrekte
met de grootste bereidwilligheid in
lichtingen over eeuigc Parijsche ver
voermiddelen. Ten eerste over
De M e tr op oil t a in.
Zoo heet het ding, maar iedereen
noemt het- de Métro, bij afkorting.
i 't Is een tram, die door tunnels onder
I de stad loopt. M'n vrouw dorst er
i eerst niet in, maar ik heb haar over-
gelraald door te zeggen dat het laat
ste ongeluk al tien jaar geleden is.
We daalden toen in zoo n gat iu de
straat af, langs veel treden, en kwa
men op een perron, dat zwart stond
van do mouschen. Net kwam er zoo'n
Metro-trein van vijf wagens binnen
stuiven, en stopte met een schok. Met-
t eeu vlogen de deuren open, en op 't
j zelfde uogenblik dat een hoop men-
schcn die in de tram zaten, er uit
probeerden te komen, trachtten de
massa reizigers op bet perron, oin er
in te raken. Ondanks het botsen ging
dat heel vlug. Nou, mag m'n vrouw
zoo zeggen, ga jij maar voor, Piet.
Nee, zeg ik, de dames eerst 1
Nu 'k had het net gezegd, toen de
tram al met een flink vaartje weg
schoot. 't Ding had nog geen halve
minuut gestopt.
Wel, we wachtten op de volgende,
omdat we onze kaartjes hadden,
i Binnen vier minuten kwam er weer
een binnenrennen. Die zat vol werk
lui en oj> het perron stond het alweer
tjokvol, k Heb toen gezien, hoe je in
Parijs in een volle tram komt Een
voudig maar stormloopenl 'k Zag het
een paar lui doen, eu dus liepen m'n
vrouw eu ilc ook maar, zoo hard als
vvo konden, recht op de open deur in.
Dat hielp 1 Binnen was alles wel vol
maar die Franscben gaven nogal
mee, en tenslotte stonden we alle
maal als huringen 111 een Ion opeen
gepakt, en schoot de tram voort, dreu
nend en wel. Niemand werd er kwaad
om, ze lachten allemaal, ofschoon je
je er met geen mogelijkheid verroe
ren kon en er een luchtje hing! en
fin, je begrijpt. M'n vrouw ging bijna
vo.ii d'r zeiven, maar het scheen de
Parisiennes niet tc hinderen.
Aan het eerstvolgende' station wil
den twee polderwerkers (of zooiets)
die achter ons stonden, eruit, eu dien
tengevolge werden we met nog twee
andere passagiers ook buiten den wa
gen geperst, t Sjwet ons niet, want
we hadden behoefte aan frisscho
lucht. De Métro-op-Zondag is een ver
schrikkelijk vervoermiddel.
Zoo ging het door. Meneer Jansen
heul z'n verdere moeilijkheden met
het wereldstadvervoer breed uiteen
gezet. Jammerlijk waren zijn onder
vindingen met de trams, die een over
dekten imperiaal hebben en of door
stoom, of door saiuugeperste lucht,
fit door electricitèit gedreven wor
den.
In ieder geval is die drijfkracht
niet voldoende, want ze rijden met de
wereldberoemde snelheids-moyenne
van nul komma zes. Verder moet je
wanneer je tenminste de veertig te
boven bent, je corpus niet wagen aan
een reisje per imperiaal. Want daar
wor-Jo op een ergerlijke manier door
een gehotst, en je rug wordt mishun-
deld in herhaalde heftige botsingen
met de leuningen. De wagens zijn
oud, rammelen en missen alle sier
lijkheid.
Erger is het nog met de omnibus
sen, die door havermotoren moei
zaam voortgesleept worden. De mees
te ver koeren in een droevigeu staat
an ouderdom en verval, en de paar
den zien eruit, of ze tegelijk met de
wagens geboren zijn. De snelheid kan
buiten beschouwing blijven: dio be
staat hier niet.
Veel beter zijn de motorbuseen,
maar er loopen er nog niet genoeg;
het aantal verbindingen is betrekke
lijk gering. Overigens dient gezegd,
dat ze zich zooveel haasten, als maar
eenigszins mogelijk is, niet teveel
schokken (alleen daverend dreunen)
en een dragelijke atmosfeer inhou
den.
Do bateaux mooches" (de kleine
Seine-bootjes) beven eu trillen als
koortslijders. De menschen die er be
neden in zitten, ondervinden het.
Verder zijn 't lofwaardige vcivoer-
middelen ofschoon, in dezen tijd
in 't jaar, allesbehalve koel.
Dit. wat de algenieeno (en dus goed-
koope) vervoermiddelen aangaat. De
man-in-bonis, die in taxi's rijdt, heeft
niet te klagen, als hij tenminste van
een moedige natuur is en niet schrikt
van do onmogelijke snelheid, waar-
i in sommige straten gereden
wordt. De „bakkies", op gummiban
den, kunnen ermee door. De overige
ondervinden teveel de leemten in de
bestrating
'k Heb onlangs een dikken Hollan
der, met z'n even corpulente vrouw,
een paar maal achtereen in Parijsche
vervoermiddelen ontmoet, 'k Heb hem
zijn verontwaardiging hooien uiten,
'k heb 'm zijn kleine stad-in-den-pol-
der hooron prijzen... De stad, waar
geen Métrogeurtjes en geen hotsend-
voortsukkelende trams zijn.
k Heb 'm zijn waarnemingen aan
den plaatselijken persman laten ver
tellen. En ik erken dat hij een beetje
pessimist is en wel wat teveel do ne
gatieve qualiteite» van ieder Parijsch
communicatiemiddel opzoekt.
Maar in 't algemeen beeft hij ge
lijk. Het Parijsche vervoer is alles
behalve ideaal, er hapert veel aan, en
het in vele straten bepaald-slechte
plaveisel maakt dat nog erger. Wat
het vervoer betreft is de Ville Lumière
baar eeretitel niet waardig. Want
'k dien nog even te memoreeren, dat
de trein die rond de stad rijdt (de
..Ceihture') zooveel tunnels passeert,
dat alles wat men in de coupé s aan
raakt stoffig wordt en de passagiers
locomotievenrook te slikken krijgen.
Do courant in het stadje X, die over
Jansen's ervaringen schreef, voegde
eV aan toe, dat hieruit, bleek hoezeer
een stad van eenige beteekenis be
hoefte heeft aan goede vervoennid-
len. Parijs heeft zelfs niet genoeg aan
zóó'n massa.
Maar ondanks dit, werd het paar-
detrum-voorstel verworpen. De meer
derheid wees er op, dat men het al
tijd zonder- tram gedaan had, dat het
dus in de toekomst ook wel gaan zou
en dat men, na s lieeren Jansen's
vaiingen, maar moest zorgen dat X.
geen wereldstad werd.
ROBERT P.
Buitenlandsch Overzicht
De strijd om de presidentsver
kiezing in do Vereenigüe Staten
De republikcinsche conventie n
Chicago is nu algeloopen, maur uit
alles blijkt, dat de strijd tusschon
Tuft en Roosevelt nu eerst goed zal
beginnen. Dut belooft dus wat 1
iu het nieuwe progressieve pro
gram van Roosevelt is ook opgeno
men de verleening van liet kiesrecht
voor de presidentieels verkiezing aan
vrouwen. I11 verband hiermede is bet
van bekuig te herinneren, dal in Cali
fornia 500.000 vrouwen kiesrecht be
zitten. Voor de eerste maal konden
zij medestemmen bij de voorverkie
zingen voor de republikeinsche con
ventie. En nu is hierbij gebleken, dat
Jlechta een klein gedeelte der vrou
wen van haar kiesrecht hebben ge
bruik gemaakt. In San Francisco na
men van de 100.000 kiesgerechtigde
vrcuwen slechts 30.000 aan de pri
maries deel. En ln andere Californi-
schc steden ging het op dezelfde wij
ze». In het geheel namen ongeveer
50.000 vrouwen aan de stemming in
de primaries deel. De meeste, men
schat een dertig duizend, stemden ten
gunste van Roosevelt, een goede
twaalf duizend voor Taft, de rest
voor La Follette.
Nu komt de democratische conven-
t'fc to Baltimore hijeen.
De meeste gedelegeerden zijn reeds
aangekomen. Allen zijn vol vertrou
wen in de overwinning der democra
ten, vooral nu Roosevelt's optreden
eon scheuring hooft doen ontstaan in
ae gelederen der republikeinen.
Do kiemen voor oneenigheid zijn
©venwel ook bij de democraten reeds
nwezig. De conservatieve en de
ptcgressieve democraten zijn name
lijk nu reeds aan het kibbelen over de
benoeming van eon tijdelijken voor
zitter. Zooals wij reeds meldden, is
Alton Parker de cundidaat der con
servatieven en willen de progressie-
en van dezen, dien zij als „reaction-
.,air" verfoeien, niets weten. Er isdu3
alle kans, dat do democratische con
ventie to Baltimore in menig op
zicht eon soortgelijk verloop zal heb
ben nis de republikcinsche conventie
(o Chicago.
Bryan hoeft verklaard, dat hij zich
tegenover Parker candblaat stelt
voor het tiidelijko voorzitterschap
van de democratische conventie.
Men bad daarom een commissie
benoemd, die, iu het belang van de
goede harmonie, met beiden overleg
zou plegen.
De zo pogingen hebben evenwel tot
niets geleid.
De strijd komt dus 1
De oorleg tussehei ItalfS aiTgrkiJt
Niet alle Italianen sympathiseoren
mot den oorlog.
Zondagmiddag hoeft te Milaan een
door 20 000 personen bijgewoonde
vergadering plaats gehad, waar de
afgevaardigde Claudio Treves en an
dere socialistische sprekers heftig
tvoeren tegen den oorlog cn de
daardoor ontstane werkloosheid.
Er word een motie aangenomen,
waarin gedreigd werd, dat een alge-
meene staking zou worden uitgeroe
pen, wanneer geen gehoor zou wor
den gegeven aan de volgende drie
e.schen des volks „Weg uit Afri
ka „Bevrijding van politieke
slachtoffers en „Brood en arbeid
voor het volk
Na afloop der vergadering kwam
het tot, ongeregeldheden, zoodat door
de politie do hulp van de militaire
macht werd ingeroepen.
Dertig personen werden I11 hechte
nis gouomen.
Eenige Italiaansche matrozen, on
der bovel van een luitenant, vervoer
den te Tripolis projectielen, gevon
den in hot Turksche kamp. Plotseling
sprong, één der bommen, met het
noodlottig gevolg, dat de luitenant
en zeven manschappen gedood wer
den, terwijl twee anderen ernstige
wonden opliepen.
Rusland en Turkije.
De Jeune Turc, een blad dat
vaak zeer goed is ingelicht over de
bewegingen en stroomingen in Rus
land. ontvangt uit Petersburg het
berk lit
De Russische nationalisten zetten
met alle middelen liet streven voort,
om de regeering tot een avontuurlij
ke politiek tegen Turkije te brengen.
Zij maken gebruik van de beweerde
toerustingen der Turken aan den
Bosporus en de Zwarte Zee, en van
ne', optreden der Turken 111 Perziè.
om op de stemming in Rusland in-
vloeu te oefenen, lteeds is het gelukt,
een deel van de hooge hofkringen te
bewerken in oorlogszuchtigcn geest.
Maar de officicele regeringsperso
nen blijven vooralsnog hun afwijzen
de houding tegenover dit drijven
handhaven.
Maar toch heeft de Russische
geeling besloten, 20.000 tot 30.000
man troepen ter versterking der be
waking naar de Perz:sch-Turksche
grens te zenden.
Belangrijks stakingen.
111 Engeland.
liet aantal a 1 be ids wil Li genvooral
in do Londensctie haven, neemt
voortdurend toe.
liet wordt intusscheri hoe langer
hoo waarschijnlijker, dat dank zij de
pogingen der regeering en vooral het
persoonlijk optreden van minister
Asqulth, deze weak nog oen schikking
tuaschen de partijen zal kunnen tut
stand komen. De groote moeilijkheid
is dc vveer-indionststelling der ontsla
an. Do arbeiders staan er op, dat
alien weer aan hot werk zullen wor
den gezet, de werkgevers van hun
kant blijven or bij, dat zij liet recht
moeten hebben lieden te weigeren,
indien de wecr-in-dienststolling de
zer lieden het ontslag der aangeno
men arbeidswilligen noodig zou ma
ken. De regeering schijnt echter nog
pogingen te doen, om de partijen ook
op dit punt tot elkander te brengen.
Toch dreigt er een uitbreiding der
stakingsbeweging. In een buitenge
woon drnk bezochte vergadering van
spoorwegmannen, gisteravond ln
Lenden gehouden, wend een motie
aangenomen, waarin de spoorweg
arbeiders beloven Woensdag te mid
dernacht het werk neder te leggen,
neer de „Shipping Federation"
de „Port of London Authority"
weigerachtig blijven om een samen
komst te houden met de erkonde ver
tegenwoordigers der transportarbei
ders.
In Frankrijk
duurt de staking der zeelieden Yoort,
breidt zich zelfs uit. Zooals we reeds
meedeelden is do poging der regee
rt rig, 0111 arbitrage te verloenen, mis
lukt.
De bakkerspalröons to Toulouse
hebben tot. do a'gomeene staking be
sloten. Hedenmiddag zullen zij hun
winkels sluiten.
In België.
De mijnwerkersgroepen in de Bori-
noge besloten tot de algemeene sta
king, zonder evenwel den datum vast
tc stellen, waarop deze zal uitbre
ken.
Allirlit.
UIT HET ENGELSCHE
LAGERHUIS.
Bij de behandeling van de begroo
ting deelde minister Lloyd George het
volgende mede, omtrent de bestem
ming van het overschot van 80 mil-
licen gulden. Twaalf mlllioen zal
noodig zijn voor hoogere kosten van
de marine, zes millioen zal voorge
schoten worden aan het ministerie
koloniën ter bevordering van de
ontwikkeling van Oeganda en
Brit sell Oost-Afrika. terwijl de over
blijvende GO millioen gebruikt zuilen
worden voor schulddelging.
'T BELGISCHE MINISTERIE.
De Patriote verklaart, dat het
gerucht omtrent de aftreding van
den minister van oorlog onge-
rond is.
DE OPSTAND IN ALBANIiJ.
Uit Salonika seint men, dat de on-
ust onder dc Arnauten van dag tot
dag groeit. Amantenleiders verzame
len opnieuw rebellen, die do omge-
ing van Ijiek en Djakowa onveilig
maken. De Turksche troepen hebben
nog geen bevel ontvangen, de rebel-
Ion te verdrijven. Naar men zegt, ver
wachten deze laatsten groote zendin
gen wapens en munitie uit Montene
gro. De Turksche regeering meent,
dat het aantal regeertngstroepon
sterk genoeg is om alle aanvallen der
rebellen te weerstaan. Toch is over
geheel Albanië dc staat van beleg
afgekondigd.
KRACHT DER GEWOONTE.
Dienstmeisje (dat do pas getrouwde
dochter des huizes aan baar reistoi
let helpt). Ik mag nu geen j
frouw meer tegen u zeggen, niet
waar mevrouw, want u bent nu me
vrouw, nietwaar juffrouwl
VERKLAARBAAR.
Commissaris van politie. Zeg
eens, hoe zag de auto, waardoor je
overreden zijt, er eigenlijk uit?
Slachtoffer. Ja, als ik dat wis tl
Ik heb 't ding gehoord, geroken en
gevoeld, maar gezien heb ik t niet!
Zij. Hoe vind je dat mijn nieu
we zomerhoed er uit ziet?
Hij. Htal Als twee maanden sa
laris, dunkt mei
BEGRIJPELIJKE ANGST.
Heer (die zijn vacantiereis gaat be-
innen).: Komt nu de trein nog niet,
chef?
Stationschef. Hij heeft een half
uur vertraging.
Heer, Sapperloot, en ik heb maar
acht dagen vacantie.
Binnenland
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij Koninklijk besluit is K. Brce-
baart Bzn. benoemd tot burgemeester
der gemeente Barsingerhorn is bo-
uoonid tot burgemeester der gemeen
te Oijcn en Teeffelon A. Jans, secre
taris dier gemeente is J. J. Nieuw
huysen benoemd tot burgemeester
der gemeente kimmen is dr. L. van
Doesbu'rgh, geneesheer tc Araster
dam, benoemd tot officier iu de orde
van Oranje-Nassau is met ingang
van 1 September benoemd tot leeraar
aan de R IT. B.-School ie Steenwijk
D. Hubbelirtg, thans tijdelijk leeraar
aan die school; is met ingang van 1
September aan H. D. van der Maas
op zijn verzoek eervol ontslag
leend aLs leeraar aan de Rijks Hoo
gere Burgerscholen te Roermond en
te Venlozijn benoemd tot rochter-
plaatsvcrvangcr in de arrondisse-
ments-rechtbank te Utrecht rnrs. W
L. P. A Molengraaf! en J. Ph. Suy-
liog, beiden hoogleeraar aan de
Rijksuniversiteit aldaar is met in
gang van 1 Juli aan aeu hoofdcom
mies bij bet Departement van Oorlog
F. G. E. Fransseu op het daartoe
door hem gedaan verzoek, niet het
oog op zijn leeftijd, een eervol ontslag
verleend uit zijne voormelde betrek
king; zijn in de commisssic, ijlgesield
Onze Lachhoek
bij Koninklijk besluit van 12 Decem
ber 1910, benoemd lo. tot lid de ge-
pensionneordo kolonel der artillerie
N. Bosboom, in verband waarmede
aan hem eervol ontslag wordt ver
leend als adviseerend lid dior com
missie2o. tot adviseerend lid de
luitenant-kolonel jhr. L. M. A. von
Schmid van het regiment grenadiers
en jagers is voor den tijd van vijf
jaren, gerekend van 23 Mei. benoemd:
bij het personeel van den geneeskun
digen dienst der landmacht, tot re
serve-officier van gezondheid der 2de
klasse de heer J. S. van Solkema.
arts; is aan J. Th. Eschbach. te Rot
terdam, met ingang van 1 Juli op zijn
verzoek eervol ontslag verleend als
adjunct-inspecteur van don Arbeid;
zijn met ingang van 1 Juli bij hot
Centraal Bureau voor do Statistiek
bevorderd tot hoofdcommies Joh.
lieijnen, en oir. E. W. vun Dam van
Isselt, beiden thans commies, en tot
commies mr. P. Loosjee, thans ad
junct-commies.
MAATSCHAPPIJ VAN
NIJVERHEID.
De officieele maaltijd van Zater
dagavond iu de Doelen te Delft wu8
zoci geanimeerd aan tafel zaten o.a.
aan de vertegenwoordiger van den
Minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel, nir. J. C. Everwijn, de
burgemeester van Delft, de rector-
inugiiificus van de Technische llooge-
schcol. benevens de vertegenwoordi
gt rs van de buitenlandsche kamers
van koophandel.
Bij de opening van don disch bracht
dl voorzitter, prof. dr. J. Kraus, een
heildronk uit op H. M. de Koningin,
op II. M. de Koningin-Moeder, be
schermvrouwe van de Maatschappij,
en op de vertegenwoordigers van do
kamers van koophandel. Aan de le
der van de Koninklijke Familie werd
hiervan telegrafisch kennis gegeven,
waarop in den loop van den avond
per draad dankbetuigingen inkwa
men De voorzitter dronk daarna op
den minister van landbouw.
Moge al, zei spreker, op de sociale
wetgeving van dezen minister door
de niaaischappij critie-k warden go-
oefend, deze critiek bedoelt toch op
bouwend te zijn. Spreker roemde de
samenwerking tusschen het departe
ment van den minister en de Maat
schappij.
Het lid van het hoofdbestuur, mr.
J L. C. VJaunderen, dronk op den
burgemeester van Delft en op den
rector der Technische Hoogeschool,
en legde er bijzonderen nadruk op.
dat blijkbaar zoo juist werd begre
pen, dat in de nijverheid theorie en
praktijk onafscheidelijk zijn.
De heer P. J. van Voorst Vader
bracht huldo aan de scheidende di
recteuren, in het bijzonder aan dr.
Kraus, wiens arbeid in Chili en Nc-
derlandsch-Indië zoo hoogo waardee
ring heeft gevonden.
Mr. J. C. Everwijn dankte uit naam
van den minister de Maatschappij
voor haar critiek; al was daarin dan
nok geen woord Fransch partijen
bewaarden hun wederzijdsche onaf
hankelijkheid. Bevordering van <lo
nijverheid mocht niet voeren tot het
uitoefenen daarover van moeder
schap. ln het bijzonder huldigde
spreker duu heer G. S. de Clercq,
Feuilleton
Naurhet Engelsch
door
E. Phillips Üppenbeim.
22)
Vertel mij eens, Vine, zei hij, ter
wijl hij ile asch van zijn sigaar sloeg
e" een beetje voorover in zijn stoei
leunde, waarvoor ben je in Londen ge
kómen. Veertien dagen geleden nog
hoorde ik, dat je tot over de ooren 111
het werk zul, en geen hoop had New-
York voor den herfst te kunnen ver
laten.
Vine knikte.
Dat dacht ik toen ook, zei hij be
daard. Dc quaestïe is, dat er iets ge
beurd is, dat mij hierheen bracht met
een doel, en dat doel was om jouw
raad te vragen.
De oude man knikte en als bij er
eenigszins verbaasd over was, dan
wist hij dat met succes te verbergen.
Zelfs toen aarzelde Vine nog.
Het is" een moeilijke zaak, zei hij,
en een heel belangrijke ook. Ik heb
voor mijzelf 't geval ul van alle kan
ten bekeken, en ik kwam tot de con
clusie, dat het verstandiger zou zijn
0111 eens voor een paar weken naar
Europa over te steken eu geheel vun
omgeving t: verandcien. Uuveudien
geloof ik, dat jij de eenige man bent op
wien ik kan vei trouw en mij een goed
overdachten en practischeu raad te ge
ven-
Heeft het heelemaal geen betrek
king op mijn positie uls diplomaat
vroeg de ander.
I11 het minst niet. antwoordde
Vine. Dut zul je dadelijk merken. Je
weet, dat ik sinds ik hoofdredacteur
en gedeeltelijk eigenaar van de Post
werd, getracht tieb mij sterk gekant
te toonen tegen onze moderne com-
rnercieele methoden.
Je meent, viel zijn gast hem In de
tede, dal je als vijand van de Trusts
bent opgetreden
Juist antwoordde Vine. Natuur
lijk wcot ilc, dat dit met het oog p
den financieclen kant van mijn blad
verkeerd was Het blad kan zichzelf op
het o ogenblik ternauwernood bedrui
pen en waar ik mij wend of keer vind
ik vijanden, en zou wordt het mij als
eigeuaor onmogelijk gemaakt mijn
blad to verbeteren. Toch hebben wij
ons tot zoover nog staande weten te
houden, ofschoon ik je niot behoef te
vertellen, dat het met grooto moeite
is gegaan. Nu is mij eenige dagen
vóórdat ik New-York verliet, ccrj heel
eigenaardig document in handen ge
komen. Je weet, dat do Trusts in de
laatste maanden een veel grooter vij
andschap in het leven hebben geroe-
jien, dan die van mij
Zijn gastheer knikte.
Dat zou ik inèeöen, antwoordde
hij. Me 11 heeft mij verteld, dat jelui
daar heel opgewonden tijden zult be
leven.
Do eerste slap, ging Vine voort,
is al gedaan. Deel spoedig zal den
Senaat een wetsontwerp worden voor
gelegd, dat als het tol wet wordt, al
deze groote lichamen tot in het hart
zal treffen. Vijf van de mannen, d?e
daardoor waarschijnlijk getroffen zul
len worden, zijn op een avond bij el
kaar gekomen en vier hunner tcéken-
den een document, waarbij zij garan
tie gaven voor een som van een mil
lioen dollars met het doel om eenige
leden van den Senaat om te koopen,
bij wie men al stappen in die richting
had gedaan en wier namen ook op net
document voorkwamen. Je moet mij
niet vragen hoe en op welke w ijze,
maar dal document is mij in handen
gekomen.
De ander keek hem in de grootste
verbazing aan.
Ben je zeker van die feiten. Vine?
vroeg liij. B011 je zeker, dat het geen
vervalscbt stuk is?
Absoluut zeker 1 antwoordde
Vine.
Dan weet je natuurlijk, ging zijn
gastheer voort, dat je al die dollarko
ningen om je vingers kunt draaien.
Jn, dat weet ik. antwoordde Vine.
en zij ook! Zij hebben mij al e>n
millioen dollars voor het document
geboden, maar ik heb bet niet willen
vei koopen. Toen ik er over ducht, wat
mij te doen stond, kwam liet mij cm
meer dan éen rede wenschel ijker voor,
niet langer in New-York te blijven.
Dat zou ik ook denken, zei de an
der zachtjes. Het is iets heel belang
rijks, Vine. Zoomls had Ik niet kun
nen vermoeden.
Hij stönd op. en liep eenige keeren
op en neer. De twee mannen zaten in
schommelstoelen in een kleinen tuin
boven op het dak van de Amerik&aa-
SChe Ambassade op het Onnande
Plein De gastheer van Vine. lang.
met een scherpzinnig, vriendelijk ge
laat, do gebogen houding van een ge
leerde en do kleine, onzekere voetstap
pen van een bijziend man, was cie
gezant zelf. Hij was misschien meer
beroemd geweest in zijn jonge jaren
als Philip Deone, de schrijver, dan
als diplomaat. zijn positie te Londen
was tot zoover een volkomen succes
geweest. Hij had zich een man van rui
men biik en zeer veel gezond verstand
getoond, wat maar weinigen behalve
degenen, die hem goed gekend had
den, zooals Norris Vine, van hem ge
dacht hadden Hij stond nu met ziju
rug naar Vine gekeerd 011 keek over
het Plein naar de schittering van
lichten, die getuigde van het drukke
avond en nachtleven van de groote
stad. Het rinkelen der bellen van d-
hansoms en het verwijderd rumoer
van een der groote verkeersstraten
drongen hier altijd door maar op de-
plek afgescheiden van het huis door
het luik, waardoor zij naar boven ge
komen waren, was het veel koeler dan
in de rookkamer, die zij een half uur
geleden verlaten hadden.
Om eon of andere reden scheen Den
voor hot oogenblik het onderwerp
liever te laten rusten. Hij stond vlak
hij de kleine borstwering en keek naar
den horizon, waar de stadslichten
weerkaatst werden op een bank van
zware wolken.
Je hebt mij nog niet verteld, Nor
ris, merkte hij op. hoe je mijn poging
vindt voor een hangenden tuin.
Het is hier 111 elk geval koel, ant
woordde Norris Vine. Ik vraag mij al
tijd af waarom men de hitte in Lou
der. aitijd meer voelt dan ergers an
ders ter wereld.
Omdat men er hier niet aan ge-
.vocn is, hco.ft men er geen niaatre e
len tegen genomen, antwoordde Dea
rie. En dan inoet je wel bedenken,
w elke afmetingen deze stad heeft
Mijlen en mijlen straatweg en eer.
waar doolhof van leien daken 0111 de
zon aan te trekken eu de frisache lucht
weg te houden. Vine, wie zijn die
mannen vroeg hij, zich plotseling
naar hem omkeeiend.
Norris Vine glimlachte.
Denk je niet, zei hij, mij beter
raad te kunnen geven als ie dat niet
eet Ik kan je in eik geval dit ver-
■Hen. Het zijn-mannen, die verdienen
wat hun mag overkomen Zij zijn niet
uit onze kringen, vriend. Het zijn le
mannen, die uit veel van onze Moei
ende dorpen de levenskracht gezogen
hebben. Denk niet, dat ik ter wille van
hen ook maar een oogenblik aarzel.
Ik zal je ronduit vertellen, dat mijn
eerste idéé was alles in de Post be
kend te maken.
Dat zou. merkte Deane met een
flauw glimlachje op. de grootste jour
nalistieke streek van deze eeuw g«.
eest zijn.
Vine knikte.
Ja, zei hij. ik zou liet ook gedaan
hebben zonder den raad van éen man.
Dat was John Drayton, die mij .iet
kijken, wat de andere kant vun de
zaak kon zijn .Hij deed nuj inzien, dat
de onschuldige zou lijden voor den
schuldige, dat dat feitelijk honderden
misschien wel duizenden onschuldi-
gen geruïneerd zouden worden, m
deze enkele mannen te kunnen straf
fen Hij meende, dat de publicatie
van dit document en de gevangenne
ming van de betrokkenen, de grootste
paniek zouden veroorzaken, waarvan
Amerika ooit gehoord had. Daarom
wist ik mij te bedwingen en kwam
hier om jou te raadplegen.
Do gezant zuchtte, terwijl hij weer
ging zitten en een sigaar opstak.
(Wordt vervolgd).
