HAARLEMS DAGBLAD.
TWEEDE BLAD,
DONDERDAG 25 JULI 1912
Buitenlandse!» Overzicht
Dg Engelschs oorlogsvloot.
Bij tie discussie in t Engelscho La
gerhuis over den voorgestelden nieu
wen viool-aanbouw ontstond een alge
meen debat over de verklaringen, dooi
den minister van marine afgelegd.
Churchill zei in antwoord daarop:
Ik geloof, dat iedere penny van deze
guppietoire begreotingen noodig zijn
voor de veiligheid van den staat.
Toch is de toestand tot 1915 zeer be
vredigend. Wij hebben dien goed in de
hand, en er is geen gevaar voor pa
niek of onrust. Het is geheel onze
eigen schuld, als wij niet in staat zijn
op de verschillende tijdstippen in de
eerstkomende jarer. af te leveren, wat
noodig is tot het behoud van onzen
voorsprong, in het belang van onze
zedigheid.
Als onze voorstellen worden aange
nomen door het parlement, dan zullen
wc een voldoende voorsprong hebben
iu 1914 en 1915 en in 1916 zal er een
kleine verbetering zijn in de verhou
ding der schepen, die wij dan zullen
hebben."
Een voorstel van radicale zijde, om
de begrooting voor nieuwen aanbouw
te verminderen, werd verworpen met
281 tegen 32 steramen, waarop de be-
grooting werd aangenomen.
De vloten van Dan Drietoon!
De Fransche Matin knoopt zijn be
schouwing over de vloot van bet drie
voudig verbond (waarvan een tele
gram in ons vorig blad heeft melding
gemaakt' vast aan de plaats in Chur
chill's rede, waar deze zegt, dat het
ministerie van oorlog heeft vernomen,
dut een van de Middellandsche Zee
mogendheden een wijziging in haar
vlootprogram oveiweegt, van dien
aatd, dut, als de inlichting juist mocht
biijkeu, de Engelscbe vioolplannen
zouden moeien worden herzien.
De Matin beweer; om deze plaats op
ie helderen, het volgende te kunnen
meedeeion. oostenrijk en Halie heb
ben op aandringen van Duitsehland
besloten nieuwe oorlcgaschepen te hou-
beweging zal uitloopen. De opstand
der militairen is hier het belangrijk
ste moment. Deze loopt evenwijdig
met den opstand der Albaneezen,
maar heeft geheel andere bedoelin
gen, die evenwel moeilijk zijn na te
gaan, daar een gemeenschappelijk pro
gramma eigenlijk in het geheel niet
schijnt te bestaan. In den beginne was
alles gericht tegen den minister van
oorlog, Mahmoed Schefket Pasja, na
diens val tegen het kabinet; nu ook
dit verdwenen is worden de politieke
eischen steeds omvangrijker.
Alles wordt geèischt, b.v. persvrij
heid èn censuur, dus de meest onzin
nige eisclien, waarin alle groepen el
kaar trachten te overtreffen, en die
alle moeten neerkomen op het zeer
rekbare begrip van „vrijheid'.
De Mohammedaansche Albaneezen
protesteeren zeer beslist legen de be
schuldiging, dat zij zich van het
Turksche rijk zouden willen afschei
den, en herhalen in ieder adres en bij
iedere bespreking met do overheid, dat
zij trouwe onderdanen van den Sultan
willen blijven.
Dat bewijzen zij ook door de uiterst
humane wijze, waarop zij strijd voe
ren, waarbij zij elk onnoodig bloed
vergieten vermijden en slechts de
eigendommen van den staat als buit
beschouwen. De vreemdeling is hun
heilig, en kan ,mits ongewapend en
wanneer hij niet op eenigè wijze het
wantrouwen der Albaneezen wekt,
voor zoover het de groote verkeerswe
gen betreft, gerust reizen.
Ernstige gevechten kan men waar
schijnlijk niet verwachten. Ondanks
den opstand gaan de Albanecsclie on
derhondelaars zeer beleefd en zakelijk tnlgd, dat het ecu gevaarlijk© dv.aüng
met de Turksche ovuheid om. Politie- is indien men zich in Europa en de
Italië zoo buitengewoon, en do ver
wachtingen, die zij opgewekt heeft,
zijn zgroet, dat men binnenkort een
sterke beweging van de openbare mec-
ning tegemoet kun zien om d© regee
ring te dwingen tot een afdoend op
treden der murine.
Rusland en Japan.
Prins Katsoera, die thans t© Peters
burg vertoeft, beeft, naar aanleiding
van de verontrustende berichten over
den gezondheidstoestand van den kei
zer vun Japan, zijn verdere reisplan
nen opgegeven en zul weldra naar Ja
pan lerugkeercu.
Er is veel (c doen geweest over het
bezoek van Katsoera aan Petersburg.
Volgens sommige berichten zou niet
meer of minder dan een Japansch-
Russisch verbond op het programma
van Japan s gewezen eersten minister
staan.
Uit Petersburg wordt evenwel be
richt, dat van dit laatste in het geheel
geen sprake was, noch kan zijn ge
weest, daar de voor twee jaren tus-
schen Iswolsky en baron Motono ge
sloten overeenkomst ten volle in de
behoefte der beide lai'den aan een
drachtig samengaan in de aangelegen
heden van het Verre Oosten voorziet.
Een correspondent van een Eri-
gelsch blad geelt nader aan, wat dit
samengaan van Rusland en Japan
omvat.
„Wat Mantsjoerije en Mongolië be
treft Europa eu de Vereonigde Sta
ten zijn wel naïef, indien zij zich ver
beelden, dut die provinciën weer aan
China zullen worden teruggegeven. Ik
ben verder op goede gronden o\er-
ke moorden zijn nog niet voorgeko
men. De wijze van strijden is volko
men ridderlijk en menschelijk. Waar
het niet geheel onverwacht tot bots n-
gen komt en de geweren vanzelf af-
Vereenïgde Staten voorstelt, dat da
Chineesche democratische republiek
een toekomst heeft, instede van de
noodzakelijkheid eener internationale
tusschenkomst in te zien, die dan aan
gaan, wordt ieder plan voor een ge-i^e beide mogendheden zou moeten
wapende actie bekend gemaakt, en naI wenden opgedragen, die in het Verre
zorgvuldig overwegen van do Kansen, j Oosten de macht in handen hebben,
besluit de een of andere partij tot te-1 je aarzel met. te verklaren, dat de
genstand of tot den terugtochthuidige moeilijkheden in het Verre
Uit Ueskjoeb wordt
wen. Geen ambtelijk
vastliepen te nou- ind De benoeming
stuk spreekt daar' hiop
e kabinet zet hier kwaad bloed. Men
venwel van eu meu heeft alle, in net Terrassei.de gebuurte,lissen
erk gesteld de zaak geheim. Ie l olt- IOOBrb^d daB1. de partij van het
Italië zou 6 bovendreudnoughts l j T comitó alles in het
20,600 ton en mot een J0U? xuïKs.c"e ccmuo an-to in net
huidige moeilijkheden i
venwel ge-oosten op ©en tusschenkomst van Rus-
het nieu- jand en Japan zullen uitloopen. Maar
dat zal ook wel komen, zonder ©enig
nieuw door prins Katsoera tot stand
te brengen verdrag
bouwei
werk zal stellen om de verloren posi-
Buelheid van 2o knoopen bewapend u to verstei ken. ïn Pritschina heb
niet 10 kanonnen van 35 6 c.R Deiben de AlbaneMen dc ^vangenis ge-
Ihide 191^ od stanel woïï ef opeml en dc gevangenen van wapens Bij gelegenheid van de uitreiking i terdam, over de vraag:
1 vno - rhnvl£liV00nien' De horpscommanrlant Fadil van herinnenngsniedailles aan Bel-i -Welke zijn naar geldend recht de
mnie h Is van 26 009 ton met12 k nï Pus-'a moet Plitscl ilia vcrlatcn- Iu *e"gen ter viering van don nationale:. bevoegdheden en verplichtingen van
vin u u „IU ,ftp«Sn I beol Albanië l.eerscl.l buitengewone 1 feestdag - welke plechtigheid in bij-I bewindvoerdersover nalatennchaji-
Dazp maatreeVl p i - aldus'de Ylatinopwindin.g en 8,ootc verwarring." 2ijn van den k< ning te Biussel plaats Pen Girt. MO BAY); in hoeverre en
zouden het Senwicht in de Vliddèf- Een offideel telegran» meldt, dat de had - heeft de minister van arbeidhoedanig» wijze, is wijziging daar
iandMh^Z^ Efeh^ren al Verstoren I Prishtina door de rebellen is in- Hubert een rodevoering gehouden, van gewenscht?
landsche /-ee geheel en ai vei sloren. gcnömen. Het Turksche garnizoen gaf waarin hij o. u. vcrklabrde! dat de Aan de gedachienwisselitig nam
üngeiand en UUliSCbland. jzich over- regeering zich m de naaste toekomst j a a" da fe^limendaal
Naar men verneemt, is het thans zooD0 OOrlOg tUSSCÖeil Itallö en Turkije 1 ciafe^e?"evilin'KiDeh°i^nl«t^r^wil «e-1 Aan dö Koningin werd een huidete
goed als zeker te beschouw en, dat het de zonde woningen doen bouwen, w aar-toraft gronden.
Ldgelsche koningspaar 1 iet j Rome einde duurt daar de toe hij alreeds een commissi© lie ftHelen wor .1 do gedachtenwisschftg
samengesteld ju.t vee.egen.vnmaligera!
ilurlsi.
UIT DE BELGISCHE POLITIEK.
gunste van de stakers, die van honger
omkomen. Hij kondigt zijn voornemen
aan, allo havens t© bezoeken en spoort
ze aan gereed te zijn voor een actie.
Tusschen 30 A 50.000 stakers namen
gistermiddag deel aan een betooging
in de City.
DE VERKIEZINGSSTRIJD IN
AMERIKA.
Roosevelt verklaarde in een redevoe
ring aan zijn vertrouwensmannen In
dei» Staat New-Ycrk, dat zijn progres
sieve partij, zoowel uit vroegere repu
blikeinen als uil democraten zal be
staan. Beide oude partijen worden
door „Bosses' beheerscht. Roosevelt
verwacht, dat hij in New-York de over
winning zal behalen.
Binnenland
BROEDERSCHAP VAN NOTA
RISSEN.
Woensdagmorgen opende d© voor
zitter, do lieer Chs. Miseroy, uit Am
sterdam, te Middelburg, de algemce-
n© vergadering van de Broederschap
van Notarissen,, met een openingsre
de, waarin hij allen 'n hartelijk wel
kom toeriep en waaraan zich even
als gewoonlijk, een inleidend woord
paaide. Dit woord gold thans een
beschouwing van de Kamers van toe
zicht op de notarissen.
Voorzien moest worden in vier va
catures in liet hoofdbestuur, ontslaan
door het eervol ontslag nemen als no
taris, van den heer nir. T. IJ. Kingma
Roltjes, door de periodieke aftreding
van de heeren A. Knottenbelt en A.
C. Rcel.'iffs Valk, en door het overlij
den van den heer N. J. Verkoren.
Gekozen werden de heeren J F.
Houwing, H. A. M. Ixnmink, G. A. P.
Bas cn G. Vlug
De volgende vergadering zal worden
gehouden to Amsterdam.
Op voorstel van den voorzitter werd
de heer A. Knottenbelt tot eerelid der
Broederschap benoemd.
Daarna was aan de orde, de behan
deling van de praeadviezen, uitge
bracht door de heeren mr. G. Kirber
ger, vroeger advocaat en procureur
te Amsterdam, thans redacteur fa.
gerechtshof aldaar, en mr. II. M. A.
Schadeo, notaris en advovaat te Rot-
van alle partijen om de noodige ont
werpen enz. te maken.
Ook de ouderdomspensionneoring
heeft 's ministers volle aandacht.
erklarlnger. van den minister
voortgezet.
voorjaar zijn
Duitsche hof iu, HRR U r.
alie waarschijnlijkheid de prins van Italiaansche torpedo-vaartuigen
Wales als cast van den Keizer naarDardanellen nog steeds voort. De ko-
Btrliin komen. Het juiste tijdstip .s '""K heeft geseind aan admiraal Male
Dts niet bepaald. z!l" betronderiroi aan den gezag-
Van den beginne af bestond bij het voerder Mille., de off,rieten en de be- ,„„1.,,,
Engelsche koningspaar het voornemen manmngen der torpeuo-booUn int tetokt» teld nPPln» u
nm dit iaar ceen officieele buitenland- sproken De presidenten van Senaat, ln orncietic kmigei» uorat net go.
B ue mzen te maken en Kamer, alle ministers en de voor- nicht omtrent het aftreden van deu
Moet dit konmkliik bezoek als eennaamste politiek© personen, hebben minister van bmtenlandsche zaken- on- merkwaardig, dat terwijl deze betreK-
kleiue vergoeding gelden voor de min- l eveneens telegrafische gelukwenschen l Juist verklaard. j kingen tusschen de moeste landen
der vriendschappelijke gevoelens, op-1 gezonden aan den minister van maii-
gowekt bij de vlooluitbreidingeii in 1 ne' IS voldaan met slechts over
j het technische resultant van den inval,
I maai' ook over de in politiek opzicht
in Italië teweeggebrachte uitwerkinj
DE HANDELSBETREKKINGEN
TUSSCHEN NEDERLAND EN
DUITSCHLAND.
De „Vossische Ztg."' bevat eenigc
opmerkingen over handclsbeirekkln-
gen tusschen Duitsehland en naburl-
I ge staten, liet blad noemt bet wel
DE FRANSCHEN IN MAROKKO.
van
zijn
Europa door handelsverdragen
geregeld, zulk een verdrag o.
beide landen
uB mas m ïurküe.
De crisis in Turkije is nog lung niet
geweken.
Bij de parade t© Konsuuitiöopel tot
viering van het nationale vrijheids-
feest was noch de Sultan, nóch oen der
Jedeu van de regeering tegenwoordig.
De stemming te Konstantinopel is dan
ook gedrukt. De Gneksche bladen be
weren, dat de leden van 't Jong-Turk
sche comité gevlucht zijn. liet afzetten
van beambten, die tot het comitó be-
booren, duurt voort. Er wordt be
weerd, dat de regeeiing heden dc Ka-
luci zal ontbinden en dan vrede met
Italië zal pogen t» sluiten.
't Jong-Turksche ölad „Tanin
Siiirijft iu een üoofdartiKel V\ ij ken
nen bet programma der nieuwe regee-
rmg niet. Wanneer het echter, wat Ie
\erwachteu is, het programma van het
comité der Jong Turken weerspreekt,
dan zal het comité tegenover het volk
lijn verplichtingen vervullen en zijn
woord nakomen.
Ben Duitsch blad bevat een corres
pondentie uit Werissowitsj over den
opstand ia Albanië. Deze brief geelt
een voorstelling, die sterk afwijkt van
de bloedige berichten, die in de laat
ste dagen in omloop gebracht zijn. De
journalist schrijft o. a. „Het is moei-
iijk te overzien, waarop de gelieele
over den indruk in het buitenland.
Een politicus van gezag heeft aan
den vertegenwoordiger van de Temps
het volgende gezegd
De inval in de Darduuellen bewijst
dat, zoo de Italianen ook al het bezet
ten van gebied in de Aegoïsche zee ge
staakt hebben ,om overwegingen van
diploinatïekeii aard, zij hun krijgsver
richtingen tegen het eigenlijke Turkije
nog volstrekt niet opgegeven hebben.
Italië is als toeschouwer getuige van I De politie maakte een charge, zó sta
de ontwikkeling vai: üe inwendige cn 'kers moesten gewend naar het hospï-
sis in Turkije en wacht af, welke hou-taal worden gebracht,
ding het nieuwe ministerie ten opzien- De staüing uuurl uug steeds voort,
te van den oorlog aan zal nemen. Zoo In de laatste dagen was er geen ver
die houding voortzetting van d»r, andenn'g 111 den toestand gekomen,
weerstand belet-kent, zal een afdoend De werklieden-leider Haieiock Wil
optreden van de Italaiansche vloot ge- son, die in Engeland teruggekeerd is
boden zijn. De openbuie meening m van een buiteulandsclie teis, dreigt
Italië is er gegriefd over, dat men in nu met een ulgcmeene staking der
het begin van den oorlog de Italiaan- transport-ai beiders en vaardigde een
sche vloot niet op Japansche manier manifest uit tot de werklieden m de
haar gang heeft laten gaun, toen het havens van het rijk, waarin hij zegt,
huitnmkenvd.ude Tuikschevioot.net dat, wanneer de werkgevers hun te-
forceeren der Dardanellen met vv is-genwoordige houding m de haven van
kunstige zekerheid uitgevoeid hadLonden blijven volhouden, dit niet al-
kunnen worden. Trouwens, nu het bij- leen voor de hav.eu-arbeidersbevveging
kans een jaar geleden is, dat de oorlogin Londen, maar voor die van elke ha-
verklaard werd, moet het conflict spoe-1 ven in bet rijk gevaarlijk is.
dig tot een einde komen of er zullen Wilson doet een beroep op alle gc-
groote dingen gebeuren.' organiseerde werklieden, om onmid-
- De populariteit van de marine is in1 dellijk fondsen bijeen te brengen ten
Uit Marakcsch wordt gemeld, dat 'ttusschen Duitsehland en Nederland
den Franschen agenten eindelijk ge- j ontbreekt, terwijl het handelsverkeer
lukt is de twee oproerige Zuid-Marok- j tusschen dc beide landen zoo groot 18
kaanscbe stamhoofden, Ei Glaui e.
Aiiugi, te verzoenen. Zij zuilen thans
gezamenlijk optrekken legen den nieu
wen pretendent El Htbu, die geheel
Zuid-Marokpo onveilig maakt.
DE STAKING IN ENGELAND.
Te Wapping ontstond een oproer in
verband mei de bootwerkersstakiug.
ue stakers vielen de werven aan en
staken een aaulal waggons in bi and.
er, vooral in de laatste jaren
neemt. Het in 1851 gesloten en uu
dus wel verouderde handels- en
sehcepvaarltractaat bevat de clausu
le van meestbegunstigde natie, maar
dat is ook alles. Pogingen van
Duitsehland om met ons een nieuw
handelsverdrage te sluiten, zijn tn
Den Haag niet gunstig ontvangen, in
het ontworpen tarief wordt dan ook
met Duitsehland geen rekening ge
houden.
En dan zegt de „Voss. Ztg." het
volgende:
„Op de weigerende houding van
Nederland is zonder twijfel de vrees
om in een verhouding van afhanke
lijkheid tot Duitsehland te komen ie
staan niet zonder invloed geweest.
Het Hollandsciie volk beschouwt
met argwaan alle maatregelen van
Duitsehland, waarin men een tegen
Nederland gerichte bedoeling kan
zien en het wordt daarin krachtig
gesteund door de houding der En
gelsche en Fransche pers. De „Frei-
handels-Correspondenz" waarschuwt
daarom: „Juist in onzen tijd wordt
aan dien argwaan voedsel gegeven
door het opduiken van het plan voor
een Duitsch Rijn Noordzee-kanaal,
dat in Holland niet ten onrechte be-
schouwd wordt als een middel om I
pressie uit te oefenen tot het overwin
nen van den tegenstand legen de
Rijnvaarttollen. Hoe meer het Rijn-
Noordzcckanaal in de Duitsche pers
spookt, des te kleiner zal in Holland
de lu&t worden om aan Duitsche v
sclien in zake de scheepvaartrechten
tegemoet te komen, des te minder n
men bereid zijn een nieuw handel:
tractaat met Duitsehland tc sluiten.
„Holland's goedkeuring van de af
schaffing van den vrijdom van scheep
vaartrechten op den Rijn mag echter
nooit gekocht worden door een ver
drag dat eenzijdig de belangen van
den Nederlandschen handel bevor
dert. Loven en bieden is ook in de
Duitsch^ politiek uit den boozc."
ER VAN DOOR.
Nader meldt de Tel.:
Bij een transportfirma to Amster
dam werd ongeveer ©en maand gelo-
i jongmenseh in dienst geno
men, voor het verrichten van kan-
toorwerkzaam heden.
Dezer dagen, werd hot. jongmenseh
uitgestuurd om geld te betalen en te
innen. Dezo bezigheid behoorde wel
niet tot zijn taak en zou hom zeker
niet toevertrouwd zijn, omdat hij nog
kort in dienst was, doch daar er
verschillenden met vacantio waren,
moest men hem wel uitsturen. Het
jongmenseh ging op weg. doch hoe
lang men ook wachtte, terugkomen
deed het niet Eindelijk ging men naar
alle kanten telefor.eeren en aan liet
zoeken en het bleek, dat het achttien
jarig jongmenseh er van dor was met
f 4600. Wat de reden is, kan men niet
vaststellen, zoodat wel geconcludeerd
moei worden dat het bezit van het
geld hem de zinnen heeft doen ver
lieven.
Hoewel het jongmenseh op een goed
3tuigscbrift bij de transportfirma
was aangenomen, blijkt nu achteraf,
at de firma, die hem het goede ge
tuigschrift verstrekte, toch niet zoo
volkomen tevreden kon zijn. Want
vroeger blijkt het jongmenseh de fir
ma, waar hij toen in betrekking was,
ook eens een poets gebakken t© heb
ben.
GYMNASIASTEN.
Dinsdagavond is te Utrecht met
een feestelijk samenzijn de 5de alge-
meene gymnasiastenbijeenkomst, van
wege den Nederlandschen Cymnasl-
astenbond aangevangen.
In de Woensdagochtend door den
heer M. J. E. M. Steyns geleide verga
dering is besloten, aan elk gymna
sium een correspondent aan te stel
len. Een reglement, betreffende do
samenstelling en werking van een
scheidsgerecht ter beslechting van ge-
schen gymnasiale organisaties, werd
vastgesteld.
Blijkens het jaarverslag is de toe
stand van den bond, welke 12GJ leden
telt. gunstig. Wel bedankten Leeu
worden er» Middelburg als aangeslo
ten vereenigiugen, doch Nijmegen,
de Dordtsche Debatingclub en Rotter
dam sloten zich bij den bond aan.
In den namiddag werd per trein "n
uitstapje gemaakt naar Soestdijk en
Bsarn. Te Soestdijk werd gemeen
schappelijk het noenmaal gebruikt.
Gisterenavond verecnigden de gym
nasiasten zich aan een gemeenschap
pelijke» maaltijd. Heden wordt de bij
eenkomst besloten met een uitstapje
naar den Zwaluwenberg bij Maar
tensdijk.
lNVALir.TTF.ITS- EN OUDERDOMS-
VERZEKERING.
Het „Hbld." meldt:
De vergaderingen van de voorbe
reidingscommissie voor de invalidi-
teits- en ouderdomsverzekei ing wor
den voortgezet onder ©enigszins da
lende belangstelling door hei ontbre
ken van leden der rechterzijde. In d©
vergadering van Woensdag is, naar
vernomen wordt, door eemge leden
bezwaar gemaakt tegen het snelle
tempo van afhandeling van het Ont
werp, waardoor huns inziens vol
doende tijd en gelegenheid ontbre
ken om onderzoekingen in te stellen
of nadere berekeningen te maken,
die ten gevolge zouden hebhon, dat
men in het belang van de te vzeke
ren personen tot het vaststellen van
mildere en betere bepalingen zon kun
nen geraken.
MINISTER HEEMSKERK.
Ter gelegenheid van het feit, dat de
Minister van Binnenlandsche Zaken,
Mr. Th. Heemskerk, ©enige dagen ge
leden zijn 60sten verjaardug vierde,
boden zijn ambtgenooten hem gister
avond te Scheveningen een diner aan,
waaraan ook de Minister van Buiteu
landsclie Zaken, Jhr. Mr. De M&rees
van Swinderen, deelnam, die daartoe
Onze Lachhoek
VERKLARING.
Professor: Mijne heeren. De be-
teekenis van „gemengde gevoelens"
kan ik u duidelijk maken door het
volgende voorbeeld. Stel u voor, dal
ge, terwijl de post u een aangeteeken-
deu brief brengt, bezoek krijgt van
een deurwaarder.
EERSTE GEDACHTE.
Juffrouw (bij den rookenden Vesu
vius) Dat is voor dc gordijnen in de
buurt ook allesbehalve voordeelig.
KINDERGPMERKING.
Kleine Annie Ma, die R e co r d is
zeker een heel ondeugend ding
Ma Hoezoo
Annie Omdat het altijd geslagen
wordt
MODERN.
Vriaodïn Wat zeg ja 7 Je kunt zelfs
geen knoop aan je mans vest naaien 7
Jonge vrouw Och, Ik zou 't wel
kunnen, maar wt hebben geen naai
machine.
zijn verlof, dat hij in Engeland door
brengt, voor een dag beeft onderbro
ken.
AMERIKAANSCHE OPLICHTERS
GEARRESTEERD.
We lezen in het „Hbld."
Opnieuw hebben Amerikanen, of
althans Engelsch sprekende personen
getracht, goedgeloovige landslieden,
die t© Amsterdam als toerist verblijf
houden, geld afhandig te maken.
Evenals Dinsdag, werd ook ditmaal
de reeds zoovele malen door oplich
ters in praktijk gebrachte vertrou-
v. ens-quaestie gesteld en ongetwijfeld
zou dit keer de Amerikaan de dupeer
van geworden zijn, wanneer de ban
kier der firma Cook op het Damrak,
mr. Walker, niet argwaan had gekre
gen, toen de goedgeloovigo Ameri
kaan met zijn landsman op het kan
toor van Cook kwam.
Hier wisselde do Amerikaan, John
ston geheeten, een aantal reis-chè-
ques, ©en waarde van ongeveer 860
ertegen woordigende.
Terwijl de Amerikaan dit geld in
zijn portefeuille deed, nam de ban
kier het individu, dat zich in zijn ge
zelschap bevond, nauwkeurig op. Hij
vertrouwde de zaak in het geheel
niet.
Het tweetal wandelde over het Dam
rak, op een afstand in het oog gehou
den door Mr. Walker. Zoo belandde
men in „Krasnapolsky"daar voeg
den zich nog twee Amerikanen bij
hen. Het gesprek van het viertal liep
weer over een erfenis. F.n de Ameri
kaan zou een erfenis van zooveel dui
zend dollar ontvangen. Mr. Johnston
zou in de erfenis kunnen deelen,
anneer hij nu ©enig geld gaf voor
arme landgenooten.
Toen werd de bekende vertrouwens-
quaestie gesteld en de Amerikaan,
het volle vertrouwen in zijn landslie
den stellende, gaf hen zijn portefeuil
le met geld. De drie individuen ver
dwenen daarmede, den goedgeloovi-
gen Amerikaan achterlatend, die
dacht „zij vertrouwen mij, waarom
zou ik ben niet vertrouwen.
Op aanstichting van Mr. Walker
as inmiddels de politie gewaar
schuwd, en spoedig verscheen in
„Krasnapolsky" do inspecteur ée heer
Pijper.
Inmiddels had het drietal al de
plaats gepoetst. Daar men eerst van
den Amerikaan diende te weten, hce
het geval zich had voorgedaan, alvo
rens in te grijpen, kregen de indivi
duen al een kleinen voorsprong.
Juist wilden zij op den Dam in de
tram stappen, om in de richting van
het Centraal Station te verdwijnen
toen inspecteur Pijper achter op de
tram sprong. Toen de verdachten bij
de volgende halte do tram weer wil
den verlaten, argwaan krijgende,
werden zij door dezen inspecteur ge
arresteerd en naar het bureau St.
Pietershal overgebracht. De porte
feuille werd nog op hen bevonden.
Naar alle w aarschijnlijkheid zijn «le
aangehoudene leden van een bende,
die er op uit zijn, om Amerikanen op
bovengenoemde wijze op te lichten.
VERGIFTIGING.
De beide deskundigen inzake de
vergiftiging van mej. N. te Breda de
heeren Van Wageningh en Wetze-
iaar. hebben hun rapport uitgebracht
aan de justitie. Het deskundig onder
zoek heeft de aanwezigheid* aange
toond van vergif in het lichaam van
mej. N. Haar man, die zich nog steeds
in voorarrest bevindt, blijft ontken
nen zijn vrouw vergiftigd te hebben.
Er zijn echter aanwijzingen die den
Tan Kuast sn Kunstenaars
XLV.
De Amsterdamsclie Kunsthandel
Van Gogli heeft dezer dagen zijn nieu
we zaaltjes aan het Rokir, tegenover
het Leesmuseum, opengesteld Nadat
tegen het einde van hei vorig jaar de
ze bekende firma van eigenaar veran
derde en een oud-Haarlemmer, de
heer Klein, aan haar hoofd optrad,
hfrtl zij ook haar kunstzalen thans
verlegd en hare tenten meer in het
centrum der stad opgeslagen, „p het
Rckia verblijf k.ezc-1.. cn dusdoende
er toe bijdragende, dit stadsdeel nog
"teer tot de Amsterdamsclie Rue Laf-
utte te maken.
Men is er aan gewend geworden bij
Van Gogh steeds een beschaafde keuze
van het werk. dat bij voorkeur verhan
deld wordt, te kunnen waardeeren en
hel doet aangenaam aan dit te kuu-
ïieu blijven doen, ook nu de leidiug
ui andere handen is overgegaan eu üe
woning verplaatst werd. De nieuwe
eigenaar voedt voor traditie en de tra
ditie van ziju zaak brengt een zekere
keurigheid mede, waaraan blijkbaar
met liefde is tegemoet gekomen.
Eenvoudig doch smakelijk is de nieu
we inrichting, vau een gedegen gehal
te is de voorraad, die den belangstel
lenden bezoeker getoond wordt. In
een vriendelijk beuedenzaaltj© vindt
de kunstzinnige speurder cenige zeer
artistieke schetsen van Breitner, uit
diens periode van huzaren schildering,
met de forsche qualiteiten, die hem
toen eigen waren. Hoe prachtig stond
dit werk in zijn tijd als een logische
voortbouw op het impressionistisch
werk der Haagschc school. Welk een
zuiver documenteele waarde hebben
zelfs deze schetsen voor den ontwikke
lingsgang der peinture ten onzent. Om
dezelfde reden is e**n aanzet voor ©en
schilderij door Floris Verster, dat
hierbij geëxposeerd staat interessant.
Het moet uu dtuzclfden tijd als de
Breilner's stammen, dit interieur met
figuren, die om een tafel zitten. Het is
reeds koeler van kleur dan de felle
Breitner-schetsen en schijnt bezonke-
ner. Doch toen zou toch de afstand,
die later in het voort-arbeiden dier
twee kunstenaars ontstaan zou, nog
niet zoo gemakkelijk vermoed zijn. Die
jaren van opkomst der Amsterdam
sclie jongeren, jaren van hun meest
intensieve kracht der jeugd en der be
geestering, zij worden terecht als een
belangrijke historische phase be
schouwd en het is misschien niet toe
vallig, dat juist uit die periode van
tusschen 1880 en 1890, ook nog var»
een derde hier interessant werk ge
vonden wordt. Ik meen van W. Wit-
sen, wiens Londen salie week hier uit
stekend vertegenwoordigd is. Een
sterk en persoonlijk kunstenaar open
baarde ziclj toen m dezen Amsterdam
mer en zoowel de schilderij en de aqua
rel met Theemsgezichteu als de aqua
rel van het Londensche stadsgezicht
doen hier den Witsen van die jaren
hoogeüjk waardeeren.
Belangrijk en voor ons nieuw waren
hier, en mogen daarom vermeld wor
den ©en groot schapenschilderij van
Ter Meulen, niet zoozeer van het scha-
blone-achtige type. dat zoo gaarne
voor de buitenlandsche markt vervaar
digd werd, doch van interieur artis
tiek bedoelen eu met, zij het verwij
derd, verband met Segantini.
Dan een mooi, gaaf-geschilderd
stadsgezicht van den ouderen Jan
Weissenbruch, dat wij moderner men-
schen toch gaarne om d© groote kunde
als om d© zekere distinctie, die er van
uitgaat, bewonderen. Dichter bij ons
staat een klein werkje van J. B. Jong
kind, den eigenaardigen Hollander,
die een geheele periode der Fransche
kunst, waarin P earro, Sisley en Mo
net zouden uitblinken, inluidde.
Van de Fransche schilders, die, in
het laatste kwart der vorige eeuw ar
beidend, ook ten onzent nog thans ge
waardeer! worden, beboeren Fantin,
Latour en Vollon tot de hier aanwezi
gen. Anders is het met Gerórae, voor
wien de bewondering van een vorig
geslacht ons tegenwoordig vreemd
voorkomt, alhoewel het te verklaren
is, dat mi een tijd, die Bouguereau en
Renner voortbracht, voor een Gé-
róme een eervolle plaats was open ge
houden. Ook in ons land beeft Géröme
bewonderaars gevonden .bedrieg ik
mij niet, dan zijn o. a. iu het museum
Fodor en in het Friesch museum te
Leeuwarden typische stalen van zijn
kunst. Hij is vaak van een weeke-
lijke lijn en onsterke kleur overtui
gingsloos schilderwerk, het treffend
ste verwijt, dat de modernen aan vroe
ger schilderwerk doen kunnen. Dat
hij echter smakelijk schilderen kon
en niet altijd weekelijk en zoetig
was, bewijst het kleine werkje, dat de
heer Klein kortelings in het buiten
land aankocht. Dit is werkelijk een
stukje van mooie hoedanigheid, waar
voor ten onzent een zoo zuiver en geest
vol voelend artist als August Allebé
gemeende bewondering over kan heb
ben.
Men ziet, dat in deze handelszaak
de traditie ongerept wordt voortgezet
en hopelijk zyllen wij nog wel meer in
de gelegenheid zijn te dier plaatse iets
wat zich boven het gebruikelijk be-
drijfsartikel verheft, te signaleeren.
In 't Rijksprentenkabinet te Amster
dam wordt de serie van dricmaande-
lijksche tentoonstellingen voortgezet,
en wordt thans een overzicht getoond
van „Het Paard in de Prentkunst
Men heeft reeds meermalen het loffe
lijk streven gehuldigd, om door af
wisselende. overzichtelijke collecties
uit de rijke portefeuilles van het Ka
binet saam te stellen tc- trachten bij
het groote publiek wat meer belang
stelling voor dezen zij-vleugel van
's Rijksmuseum te weeg te brengen
Nu valt het. bij zooveel goeden wil.
moeilijk bedenkingen te formuleeren.
niet zoo zeer, als wel ze in geschrifte
te uiten. Doch ik mag met ontkennen,
dat er m. i. voor dat publiek van wil
lekeurige bezoekers weinig aantrekke
lijks van deze verzameling uitgaat. Er
schijnt vaak grooter gewicht aan cu
riositeit, dan aan aesthetische waarde
gehecht te zijn en het is juist deze
laatste hoedanigheid, die onge
merkt wellicht toch nog de meeste
kans heeft bij dat groot© publiek in
te slaan. Of het op zich zelf waardeer
baar streven der directeuren het door
hen begeerde resultaat oplevert, zul
len zij beter dan een buitenstaander
kuunen beoordeelen waarschijnlijk
lijkt het echte»' niet. Een ander ge
bruik iu de tentoonstellingszaal vau
het- prentenkabinet brengt mede, dat
de geheele serie glazen toonkasten
links van den ingang, gebruikt wordt
om de nieuwe aanwinsten te latea
zien. Daar nu vindt men dan ook ge
woonlijk het werk der jongere gra-
phikers die omdat het Kabinet wei
nig middelen voor modern werk dispo
nibel schijnt te hebber» gewoonlijk
exemplaren hunner prenten ten ge
schenke afstaan of aanbieden. Dit
heeft natuurlijk veel voor, wanneer
men 't zuiver numeriek bezit aan pren
ten in het oog vat, heeft echter
dit tegen, dat het gegeven paard in de
prentkunst niet gaarne in den bek ge
zien wordt, en der kritiek zoowel bij
de beheerders der collectie als bij de
bezoekers, het zwijgen wordt opge
legd. 4Ve laten het derhalve bij de vér
melding, dat het kabinet thans in het
bezit is van een groote collectie pren
ten door den heer A. vau Weezei Er-
rens, eeuige nieuwe bladen van Har-
tmg en vreemd-doende t© midden
der een beetje... hm, oubakken omge
ving een serie etsen door den te Pa
rijs arbeidenden Hollander Louis
Schelfhout, van de expositie van den
Modernen Kunstkring ten vorige jare
welbekend.
J. H. DE BOIS.
