Poetsin
Weerbericht
MEDEDEEL1NGEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT.
(Opgemaakt voorin. 10-50 uur.)
De Bildt, 24 Aug. 1012.
Hoogste barometerstand 702.0 m.M.
to Hortalaagste 749.2 m.M. to Ska-
gen.
Verwachting lot den avond van
25 Augustus.
Wind: matige lijdelijk krachtige
Zuidelijke tot Zuid-Westelijken wind.
Gesteldheid van de lucht; betrok
ken tot zwaar bewolkt, waarschijn
lijk regenbuien.
Temperatuur geringe verandering.
BAROMETERSTAND TE HAARLEM.
uur 755 mM.
Vooruitgang.
Vorige stand te 2 uur 7C2 m.M.
OPGAVE VAN
JOH M. SCHMIDT .Optloien
es riJLSTRAAT - HAARLCM.
Thermometerstand
24 Augustus
Hoogste gisteren F. 60
Laagste heden nacht. F. 68
Hedenmiddag 12 uur. F. 60
HOOQ- «n LA AQ WATERSTAND EN
25 Augustus.
Hoog water.
IJmuiden vm. la. 9 m.; nm. 2 u. 19 m
Katwijk vaxl u. 27 m.; nm. 1 u. 47 m
Petten tol Ba. 12cn.;nm. B u. 82m
Laag water.
IJmuiden vm. 9 u. 52 m.; nm. 10 u. 12 m
Katwijk vm. 9 a. 32m.;nm. 9 u. 52m
Petten vm. 11 o. 2i m.; nm.ll u. 48m
26 Augustus.
Hoog water.
IJmuiden v.m. Ba. 30m.;n.m. 8u. 48 m
Katwijk v.m. Bu. 6m.;n.m. 2u. 23 m
Petten v.m. 2u. 50m.; n.m. Su. 8 m
Laag water.
IJmuiden n.m.l0u. 80 m.; v.m. iO u. 48m
Katwijk n.m. lOu. 10 m.; v.m. 10 u. 8*m
Petten 12 n.m. u. m., v.m. 12 u. 18m
Bet aansteken der lantarena van
rijwielen, auto's en andere voortui
gen, moet te 7 u. 33 m. gesel uodon.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
30 Ct. per regeL
HET ADRES voor Vogels
Vogelvoeders, Kooien en aan
verwant* artikelen is bi]
A. C. YAH NIKKELEN KUIJPEB,
Doelstraat 18 - Haarlem.
CBS
üt
TBHj
poetst
metalen
verbluffend
snel J
A
izj
iH
nullij
geefl den 1
allerschoon I
1 sten 1
L glans., 1
gemaakt wordt, heeft een Duitsch on
derzoeker, O. Schmledoberg, aanlei
ding gegeven, een uitvoerig onder
zoek in te stellen naar baar nog
steeds niet goed bekende boteekenis
en werking. Daar is al veel over ge
schreven, maar de meeningen bleven
min of meer verdeeld, en van een zoo
algemeen verbreid genotmiddel dien
de men toch in alle opzichten goed op
de hoogte te zijn. Als het gebruik om
de een of andere reden gevaarlijk
was, zou men er tegen moeten waar
schuwen, en als er geen kwaad bij
was, moest men dat zeggen.
De cichorei kan over de uitkomst
van het onderzoek tevreden zijn.
Schmiedeberg vat het resultaat vau
zijn onderzoek samen in de volgende
conclusie, die zeker ook voor ons
land, met zijn zeer uitgebreid cicho-
reigebruik van belang is: „de cicho-
reikoffie is geschikt voor dugelijksch
gebruik, omdat zij, op de gewone wij
ze genoten, onschadelijk is en in vele
gevallen haar eetlust opwekkende, de
spijsvertering bevorderende 'en gis-
tu gs- en rottingsprocessen belemme
rende werking van groot nut kan
Sijn."
IIET REMMEN VAN TREINEN
DOOR MIDDEL VAN ELEC-
TRISCHE GOLVEN.
Eenigen tijd geleden werden in En
geland door een aldaar wonenden
Duitschen ingenieur, Von Cramer ge
naamd. interessante proefnemingen
gedaan, om door middel van cleetri-
sehe remmen spoorwegongelukken te
vcorkomeD. Bij deze proefnemingen
slaagde de bekende electro-technicus,
prof. P. Thomson, in het belangrijke
experiment, om een troin door middel
van een signatilstation uit uitgezon
den electrische golven tot stilstand te
brengen. De locomotief was voorzien
van tiet toestel van den uitvinder en
reed met volle kracht over de rails.
Prof. Thomson drukte op een knop en
enkele seconden daarna toonde bet
krassende geluid van de wielen aan,
dut de electrische golven de remmen
van den trein in werking hadden ge
steld. Deze hield stil zonder ©enige
medewerking van liet personeel,
Een trein, due een onveilig .signaal
gepasseerd was, werd- tot .stilstand
gebracht zoodra hij de gevaarlijke
plaats naderde. Vervolgens werd van
liet station af een goederen trein af
gezonden, die op hetzelfde spoor den
sneltrein volgde. Een botsing schoen
onvermijdelijk, maar één druk op eon
electrisch contact in het signaal-
station deed beide treinen stilstaan,
zonder dat de machinisten er van wis
ten waarom.
Ten slotte werden twee spoortrei
nen op hetzelfde spoor tegen elkaar
afgezonden op de plaats echter waar
de nieuwe uitvinding, de zoogenaam
de railophoon onzichtbaar aange
bracht was,, bleven de beide treinen
stilstaan.
De railophoon is een automatisch
werkend signaaltoestel, dat, wan
neer oen trein in een liopaaldo sectie
gereden is, het signaal automatisch
op onveilig stelt. Komt nu een twee
de. troin in dezelfde sectie, dan wor
den de beide treinen automatisch tot
stilstand gebracht en tegelijkertijd
klinkt e>en bepaalde signaalklok op de
heide locomotieven en in de betreffen
de wachthuisjes.
Soortgelijke trein veiligheidsin rich
tingen zijn voor de meest verschillen
de doelomden reeds herhaalde muien
geconstrueerd, vooral die. welke den
spoortrein automatisch tot stilstand
moeten brengen, zoodra bij door oon
op „halt" staand sein rijdt. Deze
treinbeveiligingen worden gedeelte
lijk mechanisch, gedeeltelijk elec
trisch in werking gesteld.
Een voorbeeld van zoo'n voiliig-
heidsinrichting is die van Brahm,
welke een trein, die voorbij een
signaal rijdt, automatisch tot stil
stand brengt. Zij waarschuwt eerst
«loor een op de locomotief geluid
gevend automatisch signaal den ma
chinist. Stelt deae dan de remmen
niet m werking, dan komt er een spe
ciale inrichting in functie, welke di
rect op de lucMdrukrem werkt, en
daardoor den trein tot stilstand
brengt. Tegelijkertijd wordt het stop
pen automatisch geregistreerd, zoo
dat de nalatige machinist bestraft
kan worden.
Tegen het invoeren van al deze
veiligheidsinrichtingen bestaat alleen
het bezwaar, dat men kan verwach
ten, dat het spoorwegpersoneel door
de toepassing van al die inrichtingen
minder oplettend wordt, terwijl de
treinbeambten geheel en al zullen
gaan rekenen op de automatische
werking van de veiligheidstoestelleiw
(„Uzer- en Staalkroniek").
TEGEN VLIEGEN EN MUGGEN.
Wie er op gesteld is geen vliegen
en muggen te krijgen, moet in de
eerste plaats voor de grootste rein
heid zorg' di agen.
Herhaaldelijk vloer en wanden
ook in hoeken en reten reinigen
met water, waaraan wat carbol of
een dergelijke stof is toegevoegd, is
een eerste vereischte. Afvoerbuizen
dienen herhaaldelijk daarmede te
worden doorgespoeld. Afval van wel
ken aard ook moet worden verwij
derd, liefst verbrand, en nooit moe
ten spijsresten, graten, vellen, schil
len, beenderen enz., binnen het be
reik van vliegen komen. Vliegnetten
om spijzen onder te bewaren zijn
onontbeerlijk en oveneens verdient
het aanbeveling de ramen van keu
ken, kelder of provisiekamer te be
spannen met mousseline of een der
gelijke stof, die wel de verse he lucht,
doch geen insecten doorlaat.
Er bestaan echter tal van andere
middelen om vliegen en muggen uit
de kamer te houden. Er zijn verschil
lende planten, die een geur afgeven,
die de insecten verjaagt. Zoo b.v. de
ricinusplant en reseda.
Ook een bos versch geplukte no-
tenblodei-en bewijst goeden dienst;
eveneens het bestrijken der plaatsen,
waar de vliegen het mee3t voorko
men, met uien sap of een aftreksel
van sasseiras. Een liter sterk ex
tract van quassia of bitterhout, ver
mengd met een ons suiker en een
half ons zwart© peper bewijst ook
goede diensten; evenals de volgende
recepten:
a. meng een theelepel zwarte peper
met twee theel. bruine suiker en een
theelepel room dooreen en zet dit
mengsel op bakjes neer, waar de
meeste vliegen zijn;
b. los 8 gram extract van quassia
op in een kwart liter kokend water,
waaraan wat stroop of suiker is toe
gevoegd. Dit middel is onschadelijk
voor kinderen en huisdieren;
c. leg een spons op een ondiepen
schotel en droppel er een half thee
lepeltje lavendelolie op. Bevochtig
de spons met kokend water. 'Het re
sultaat is een voor ons aangename
geur in de kamer, waarmee echter
vliegen en muggen op een afstand
worden gehouden. Het bevochtigen
met kokend water van tijd tot tijd
herbalen en eens per week tie laven
delolie vervensohen. Eucalyptus-olie
is ook goed.
Tegen muggen speciaal wordt aan
bevolen eeh paar druppels geranium-
olie op watten op vensterbank of
tafel. En dan rondom de bedden na
tuurlijk muskietengaas.
Wij voegen aan deze aan het ,.Alg.
Hbld." ontleende middelen nog toe,
dat eenige druppels formalin in een
bakje water opgelost en voor een ge
opend raam geplaatst, muggen en
vliegen zal tegenhouden. Nu en dan
moot er natuurlijk een weinig for
malin toegevoegd worden, daar dit
vluchtig is. Daar formalin ©enigs
zins bijtend op de slijmvliezen in
werkt, plaatse men het bakje 1/2 me
ter boven manshoogte.
Maar de beste middelen tegen vlie
gen en muggen zullen steeds blij
ven: het zooveel mogelijk onmoge
lijk maken van de levensvoorwaar
den en het ontstaan dezer diieren,
nL het behandelen van de broedplaat
sen met petroleum en liet uitdrogen
van poelen en moerassen zooals Ln
de landen bij liet Panamakanaal met
zoo uitnemend gevolg geschiedde.
Ook het kweeken nu beekjes van.vi»-
schoii, die de grootste verdelgers der
larven zijn, is een uitstekende hulp.
TEGEN DE VREES VOOR WATEB.
(Een pleidooi voor hol in- en uitwen
dig watergebruik).
In vroegere tijden was er veel meer
sprake van water drinken dan te
genwoordig. De z g. waterkuren be
staan meestal in de uitwendige aan
wending vau water, en de toron-ge-
noesmethoden hebben dikwijls meer
invloed op het lichaam door de zou
ten die op de huid inwerken, dan
door het inwendig gebruikte water.
Velen onder ons drinken, behalve
een paar koppen thoe of koffie, den
geiieelen dag niets, totdat 's a\onds
een of ander alcoholische drank ge
bruikt wordt.
De praktiseerende arts Dr. Sta-
nowski te Danzig noemt in een arti
kel, gepubliceerd in de Deutsohe Med.
Wocheuschrift, deze gewoonte een
grove misgreep, liij heelt monigniaul
opgemerkt in zijn praktijk, dat bij
die patiënten welke zich nauwelijks
koudon herinneren ooit water ge
dronken te hebben, juist de allererg
ste en meest gecompliceerde ziekte
gevallen voorkwamen. De ziekten die
hierbij in aanmerking kvvaimen wa
ren in het bijzonder verschillende
vormen van neuralgie, verder jicht,
uamibeien, rheuinaliek, hardnekkige
huidziekten, en evenzoo gevallen van
ernstige neurasthenie, melancholie,
veii'ie3 van geheugen, slapeloosheid,
gebrek aan eetlust, vetzucht, verstop
ping enz.
Hij merkte op dat weldra verbete
ring intrad en, in niet al te verou
derde gevallen, spoedige genezing,
zoodra de patiënten begonnen met
meer of minder groote hoeveelheden
zuiver water te gebruiken. Bij den
arts zei ven verdween een hardnekki
ge huidziekte, toen hij begon veel wa
ter te drinken. Ook functionneerd©
zijn hart belangrijk normaler daar
door. Deze proeven verdienen voor
zeker in hooge mate de aandacht,
zoowel van de lijdende als van de
zich gezond wanende menscbeu. Dat
de spoedige verwijdering langs na
tuurlijken weg van zich opeen hopen
de stoffen gunstig moet werken, zal
niemand verwonderen.
lien patient die ongeveer nooit wa
ter gedronken had, probeerde de wa
terkuur. Zoolang hij belialve een
paar koppen thee, nooit iets dronk,
leed hij in het bijzonder aan over-
produktie van maagzuur, tengevolge
waarvan hij bijDa na iederen maal
tijd groote doses zuiveringszout (dub-
belkoolzure soda) nam, terwijl hij
intussohen zeer aan verstoppingen
en vervetting leed. Rijkelijk water-
drinken bewerkte binnen eenige we
ken een verblijdende verbetering die
door veel lichaamsbeweging, maar
niet door dieet bevorderd werd. Men
neme volgens Dr. S, niet te koud wa
ter, hetwelk met een weinig thee
of vruchtensap, desverkiezendo, sma
kelijker gemaakt kan worden. Hij
raadt verder aan behoorlijk water te
drinken bij den maaltij'd, en zich niet
te storen aan het volgens (hem ver
kondigde „bijgeloof van Dr. Uertel
en Schweninger, dat vloeistofge-
bruik bij het eten de vetaanzetting"
zou begunstigen.
De hoeveelheid water kan twee,
drie of vier liter per dag bedragen,
ineer is niet noodig en zoude bij
zwakke nieren ook niet onbedenke
lijk zijn (wij zouden zeggen: begin
met 2, 3 A 4 glazen).
Waar dus de genoemde medicus
zoo krachtig strijdt voor inwendig
watergebruik, en met bewijzen uit
de praktijk zijn beweringen staalt,
daar is ook een woord van pas om
voor het uitwendig watergebruik een
lans te breken. Wij willen geenszins
het medisch gebied betreden en ra
den iederen zieke aan, zijn genees
heer te cansulteeren alvorens welke
wa terp roef nemiingen (in- of uitwen
dig) dan ook te probeeren, doch zich
gezond voelende mensohen mogen
d.en raad ter harte nemen: drink
met volle teugen frisch en *zuiver
drinkwater, en wees niet spaarzaam
met het uitwendig gebruik van bad
water van een aangename (niet te
koude!) temperatuur. Wij, Hollan
ders, hoewel in het waterland bij uit
nemendheid levende, lijden nog veel
te veel aan in- en vooral uitwendige
watervrees!
Dr. v. II. R. en H.
(M. t. d. V.)
Laatste Berichten
Hinde rwet
B. en W. maken bekepd, dat op 22
Augustus j.l. aan Goiinermaun Co.
vergunning is verleend tot uitbrei
ding van de fabriek in de perceelen
a.u'. de Friesche Varkenmarkt Nrs.
2—10, door het verbouwen en ver-
grooten van de werkplaats, plaatse
lijk geteekend Nrs. 4, 6, 8 en 10, tot
smederij (aluminium werkplaats) en
door het verheelen van die werk
plaats met de fabriek plaatselijk ge
teekend No. 2.
BEGRAFENIS C. J. MENSING.
Heden werd op liet kerkhof St.
Barbara alhier ter aarde besteld het
stoffelijk overschot van den heer C.
J. Mensing, eertijds hoofd der be
kende boekbindersfirma ivan dien
naam.
HEEMSTEDE.
De reizigers die gisteren met do
laatste tram van Haarlem moesten
vertrokken, wachtten nog een verras
sing. Om kwart over elf kwam de con
ducteur aan de wachtenden vertellen,
dat do train bij liet, (Blauwe brugge
tje" was ontspoord, dus of de boeren
maar zoo goed wilden zijn naar do
onheilsplek te loopen. En werkelijk,'
met een flinke vertraging kon men
toch eindelijk vertrekken.
Do tram, die 9.57 uit Haarlem ver
trekt, reed bij meergenoemde brug
vermoedelijk met te groot© vanrt on
geraakte uit de rails. Dn tweede volg-
wagon kwam met kracht tegen een
boom, een ouden, eerbiedwanwligen
iep. Deze schudde even op zijn grond
vesten, doch trok zich verder vnn het
gcvul niets aan. De wagen kwam er
slechter of. Het vóorbalcon werd ge
deeltelijk ingedrukt, terw ijl ook do
wielen uit elkaar werden gerukt. Ma
terieel© schudj werd dus nogal aan
gericht. Persoonlijke ongelukken kwa
men overigens niet voor.
KOLONIALE STAATS
BETREKKINGEN.
Voor den dienst der Staatsspoorwe
gen in Nederlai dscb Indic worden
gevraagd elf opzichters der werk
plaatsen, waarvan zeven voor de af-
deeling „ijzerbewerking" en vier voor
de afdeeling „houtbewerking" zijn be
stemd.
Voor de afdeeling „ijzerbewerking"
worden gevraagd twee bekwame ke
telmakers, liefst ook op de hoogte van
het smidsvak een bekwaam draaiers-
baas een gieter, liefst ook op de hoog
te van bankwerk. en drie bekwame
locomotiefmonteurs
Voor de afdeeling „houtbewerking"
worden gevraag een bekwaam rij
tuigbouwer, en drie bekwame wagen-
lichters en wagenbouwers, liefst met
eenige kennis van modelinaken,
Voor den post-, telegraaf- en te-
lapboondienst-iri Nederlandsch-liidié
worden gevraagd instrumentmakers
lste klasse en 2de klasse. Voorts een
telephoon opzichter der 2de klasse,
aan wien, indien hij kan bewijzen
practisch ervareu te zijn, een bezoldi
ging van f 200 's maands kan worden
toegekend. Aan d betrekking van te-
lephoonopzichter der le klasse is ver
bonden een bezoldiging v an 225
's maands, met twee driejaarlijksche
verhoogingen van 50 s maands. al-
zoo tot een magimum van 325 per
maand.
Omtrent al deze betrekkingen geeft
de St.-Crt. 198 nadere inlichtingen.
DE AMSTERDAMSCHE GEMEENTE-
BEGROOTING VOOR 1913.
Verschenen is de door B. en W. op
gemaakte begreoting van inkomsten
en uitgaven der gemeente voor liet
jaar 1913, bedragende in ontvangst en
uitgaaf de som van 37,003.805 tegen
34.939,048 over 1912.
Voorgesteld wordt het percentage
voor de inkomstenbelasting wederom
vast te stellen op 5 1/4 pCt.
B. en W. stellen voor, wederom 50
lil open een tea t© heffen op de
hoofdsom der Pprsoneele belasting.
REVOLVERS BIJ DE POLITIE.
Men meldt ons uit Amsterdam:
De gemeentebegroot.ing van Amster
dam is verschenen. O.a. stellen B. cn
W. voor een post uit te trekken vaai
f 2000 voor bewapening van liet po
litiecorps, nl. tot aanschaffing van
een aantal revolvers ten gebrul kp
van het politiebureau en 14 politie-
afdeclingien.
STAKING TE AMSTERDAM.
Gisterenmorgen heeft een veertig
tal losse bootwerkers van de Steen
kolen handels vereen iging, die bezig
waren met het laden van het stoom
schip Magdalena Blumenthal, liggen
de aan de Ertskade, het werk ge
staakt.
Naar aan het Hbld. van de zijde
der Steenkolenhandelsvereenigirig
werd medegedeeld, waren de bootwer
kers, na Donderdagavond te zijn aan
genomen, Vrijdagochtend aan den
arbeid gegaan. Zij werken tegen
vast tarief, wat, daar er met dubbele
ploegen werd gewerkt, neerkwam op
21/2 cent per ton cn per man. Na een
paar uur gewerkt te hebben, eischten
de arbeiders 4 cent per ton en per
rnan, en toen dit geweigerd werd, leg
den zij den arbeid neer.
ROOKEN NIET VERBODEN.
Men meldt ons uit Utrecht:
De heer Directeur-Generaal der
Maatschappij tot Exploitatie van
Staatsspoorwegen heeft thans be
paald, dat aan het treinpersoneel
voortaan is toegestaan te rooken in de
Conducteursafdeelingen van bagage
en bestelgoedereriwagens, tenzij daar
in hooger geplaatste ambtenaren
aanwezig zijn, die het rooken uit
drukkelijk niet toestaan of zich in
tlie afdeelingen ander personeel be
vindt, dat van het rooken hinder
heeft..
BINNENBRAND.
Men meldt ons uit Amsterdam
Hodenmorgen ontstond een binnen
brand op de tweede verdieping van
het perceel Kerkstraat '2G1 bij de Vij
zelstraat. De keuken en achterkamer
brandden uit. Daar de bewoners af
wezig waren, kon de oorzaak van den
brand niet worden vastgesteld.
Met drie stralen op de Vechtleiding
en de koolzuurspuit werd de brand
gebluscht. De brandweer stond on
der leiding van den heer Fiorani. Do
brand lokte vele nieuwsgierigen.
LARENSCHE KUNSTHANDEL.
Men meldt ons uit Amsterdam
Naar wij vernemen is aan den heer
Theo Neuhuys op zijn verzoek tegen
15 September eervol ontslag ver
leend als directeur van den I.aren-
schen Kunsthandel, terwijl hot ont
slag van den heer N. van Harpen als
directeur is ingetrokken.
AANGEREDEN.
Per auto-ziekenwagen is gisterna-
middag een 14-jarige knaap naar het
Wilhelminagasthuis vervoerd, die op
de Woteringsclians door een auto was
aangereden en daardoor vrij ernstig
aan boenen en buik verwond geraakt.
ÉDUARD VERKADR.
Men meldt ons uil Amsterdam:
Aan een hier ter stede uit Medan,
d.d. 28 Juli 1.1. ontvangen particulier
SOhrijvcne ontlcenen wij dat de Ha-
gespelors aldaar met succes zijn op
getreden en vertooningen hebben ge
geven van „Een huwelijk onder Lo-
dewijk XV" van Alexander Dumas
père, „Een ideaal echtgenoot" van
Oscar Wilde en van „De huizen van
den Weduwnaar", van Bernard
Shaw.
In den brief worden de costumes en
décors geroemd.
Kduard Verkado hoopte nog een
„Macbeth"-voorstelling te geven.
12 Augustus zou Verkude niet zijn
Ilagespelers naar Holland terugkec-
rcn.
De lot dezen troep beboerende ac
teur Paul de Groot vertelde aan den
schrijver van den brief, dat bij bet
spelen in Medan aangenamer vond
dan op Java, wijl de avonden in Me
dan koel en op Java. heet zijn.
MR. S. DE VRIES CZ.
Naar de Amsterdammer verneemt,
zal het volgens den dokter van mr. S.
da Vries Cz. nog wel een paar weken
duren, eer de ontwrichte knie vau
den wethouder van onderwijs le Am
sterdam is hersteld.
Burgerlijke Stand
HAARLEM.
BEVALLEN:
22 Aug. J. A. C. van de Sand©
Morra z. 24 H. M. do BoorSpoor d.
22 B. M. E. van Logjhoun-Noumeier d.
OVERLEDEN:
23 Aug. J. P. Rustiige, 54 j., Ged.
Oude Gracht, J. Bergman, 43 j., Kam-
porlann, G., 3 maanden, zoon van G.
Driehuizen, Kamperlaap. 24 G. de
Witte—Humalda, 58 j., Wijde Gold.
pad.
Land- en Tuinbouw
ZAAIEN, PLANTEN EN MESTEN IN
DEN NAZOMER.
Er kan in den nazomer nog heel
wat uit den tuin worden gehaald, en
men kan daar reeds de voorzorgen
nemen voor het volgende voorjaar,
als men den tijd goed in acht neemt
en zich beijvert om den groei «ter
groenten zooveel mogelijk aan te
wakkeren. Hierbij kan ook alweer
een Chili-bemesting uitstekende dien
sten bewijzen. Men zaait in Augustus
nog raapstelen of keeleh voor herfst-
gebruik: wat Chili bij het zaaien, cn
later een herhaalde toediening van
een zwakke Chili-oplossing, geeft een
weelderig bed, waarvan de zorgvul
dige huisvrouw nog heel wat fies-
scbcn, die zij nog over heeft, aanvullen
en steriliseeren. Toen *t vorige jaar de
groenten zoo schaarsch waren, had
den we daarvan een groot genot.
In 't laatst van Oogstmaand zaait
men ook voor winter- en voorjaars
gebruik winlerposlelein, aan velen
onbekend; deze groente lijkt weinig
op de gewone zomerposlelein cn de
smaak wijkt ook van deze af. Beter
bekend is de veldsla, welke gezaaid
kon worden van half Augustus tot
begin October. Men kan er den gc-
heelen winter van oogsten, zelfs tot
einde Maart, begin April, waarna het
blad hard wordt en de bloemstengcis
voor den dag komen. Een beschut
plekje op lioogen, drogen grond dient
men voor de veldsla niet te zoeken
het laatste zaaisel bedekke men, ter
bescherming der jonge plantjes legen
vorst, met wat loof.- De groente is
goedkoop te telen; alleen wat Chili
om een voorspoedig en malsch blad
te krijgen. Overigens teert zij op de
oude kracht van het voorgaande ge
was; in 't voorjaar maakt zij tijdig
plaats voor ccn andere cultuur.
Een welbekende, maar toch weinig
geteelde groente is de winterspina-
zie, waarvan men des winters kan
profiteeren en welke ook overwintert
Men zaait haar'in 't laatst \an Au
gustus en nog in September. Ze toont
zich voor een Chili-gift zeer dank-
bajr; terecht zegt men, dat van alle
bladgewassen de spinazie het meest
van Chili houdt. Zij verdraagt dan
ook tot 6 Kilo en meer per Are (100
vierk. Meter) dat is dus ruim een
half ons op een stukje \an een vier
kanten Meter. Voor laat gebruik Is
ook de Nieuw-Zeelandsche spinazie?
aan te bevelen, welke niet doorschiet;
zij is evenwel niet wintervast. Men
weekt de harde zaden enkele dagen
vóór het zaaien in lauw water. Dan
is er nog een overblijvende spinözie-
soort, welke eigenlijk een soort zu
ring is: men kan haar voorttelen
door scheuring van de struiken.
Wij noemen nog als een groente,
welke zich reeds presenteert als men
in 't vroege voorjaar verlangend
naar een groen blaadje uitziet, de
eeuwige kool, ook wel spleetkool
geheeten. Do lichtgroen gekleurde
soort valt het meest in den smaak.
In Augustus plant men stekken, zijn
de de gezonde scheuten der planten
't gaat zeer gemakkelijk. De jonge
koolscheuten, welke zeer vroeg uit do
oude stammen te voorschijn komen,
zijn zeer welsmakend.
Liefhebbers van radijs kunnen de
ze groente nog uitzaaien in Augustus
en September. Hierbij moet dc Cluli-
zak dan ook weer dienst doen, om te
zorgen flat men van het bed nog ge
noegzaam profiteert. Ook de wortel
bedden, welke men ter overwinte
ring heeft aangelegd, opdat in het a.s.
voorjaar de worteltjes, fluks opschie
ten en het onkruid verhinderen baas
te worden, kan men met wat droge of
opgeloste Chili helpen. Zoo doet men
met al het laat gezaaide, opdat er
nop «en goede oogst van kome of, In
dien hei moet overwinteren, groot
cn sterk genoeg worde om de win
terkoude te doorstaan. Men geve ech
ter niet te rijkelijk, want ook hier
geldt: overdrijving schaadt. Men
zou dan het gewas eer verzwakken
dan versterken.
C. B.
Telegrammen
TURKIJE EN MONTENEGRO.
LONDEN, 24 Aug. (Reuter.) De
„Daily Chronicle" verneemt uit Kon-
stantinopel, dat de koning van Mon
tenegro het gehecle leger onder de
\yapens riep. Er heerscht de grootste
opwinding. Aan de grenzen
de bewegingen der Turken en Monte-
nogrijnen geleid, alsof de oorlog for
meel verklaard was. In de hoofdstad
zijn berichten ontvangen, dat de ver
liezen aan beide zijden zeer talrijk'
zijn.
Dc Russische gezant heeft bij de re-
peering aangedrongen op het nomen
van maatregelen, om tot een regeling
van het conflict te komen.
KONSTANT1NOPEL, 24 Aug. (Reu-
ter.) De minister van buitenlandsclie
zaken on de Mc-ntenegrijnsche zaak-
gelasligde spraken de verwachting uit
dat het Turksch-Monlenegrijnsch©
grensgeschil op vriendschappelijke
ivijze zou worden geregeld.
BEN ONWAARSCHIJNLIJK
BERICHT
LONDEN. 24 Augustus. (Reuter.)
Volgens de Daily Chronicle loopt te
Parijs bet gerucht, «lat Oostenrijk don
Sand jak Novibazar zou hebben bezet.
DE TOESTAND IN MAROKKO.
PARIJS. 24 Aug. (Reuter.) Vol
gens een telegram uit ïunger aan do
bladen zouden de Spaansche en Engel-
scbo consulaten te Mairakesj geplun
derd zijn door de aanhangers van El
Heiba.
SUWOR IN-
PETERSBURG, 24 Aug. (Reuter.)
Dc Stichter van het blad „Nowoje
Wremija", Suwcrin, is overleden.
(Hbld.)
Rechtszaken
DE ONTEIGENING-ZUID.
„De Tel." meldt:
De pleidooien inzake de onteige-
nirg-Znid zullen half September voor
het gerechtshof te Amsterdam worden
gehouden.
Ook bij de behandeling in hooger
beroep zal mr. J. Kappeyne van de
Coppollo, stads-advocaat, voor dc be
langen der gemeente Amsterdam op
treden.
De afwikkeling dezer procedure
wordt ,nict het oog op uit te voeren
werken, zooveel mogelijk bespoedigd.
Mocht ook het Hof de gemeente in
't ongelijk stellen, dan zal cassatie
worden aangeteekend.
Marktnieuws
BEVERWIJK, 23 Aug. 1912.
Groenlenmarkt.
Postelein, per mand 50 cent.
Andijvie, 100 str., f 12b.
Wortelen, 100 bos 4.
Komkommers, per 100 st. 1 50.
Augurken, per mandje 40 cent.
Aardappplen, klei, per H L. 3.
ld. zand, per HL.. 4.
Doppers, per Kilo 18 cent.
Capucijners, 24 cent per Kilo.
Raspers, 24 cent per Kilo.
Tuinboonen, f 1 per 1000 st.
Siiijboonen, f 1.25 per 1000 st.
lleerenboonen, 40 cent per 1000,
Bloemkool, 11-/18 per 100 st.
Sla, 40 cent per 100 krop.
Pieterselie, 5 cent per bos.
Selderie, 5 cent per bos.
Appelen, 4-/6 per II L.
Peren, 4 pel" H.L.
Pruimen, 50 cent per 100 st.
Frambozen, 171/2 ct. per mandje.
Bessen, 24 ct. per Kilo.
Sport en Wedstrijden
LUCHTVAART.
PARIJS—BERLIJN.
De vlieger Frantz, die naar men
weet mededingt in den Pommery-
bekerwedstrijd, heeft moeten landen
'25 K.M. buiten Bergen tengevolge van
ecu onweer.
Zijn toestel is bij het landen licht
beschadigd de vlieger is er goed af
gekomen li ij is met den trein naar
Chartres teruggekeerd, om met be
hulp ari mecanicien.-, zijn vliegtuig
te herstellen, en rekent er op, naar
Brussel te gaan en van daar uit een
poging te doen om Brussel—Madrid
af te leggen op één dag (via Douoi—
Parijs).
VOETBAL.
R-A.P.'s SER1LWEDSTRIJDEN.
Drie matches voor de eerste rondt
der R.A.P.-seriewedstrijden worden
morgen te Amsterdam gespeeld.
Haarlem en H.F.C. verschijnen bei
den weer in 't veld, voor 't eerst na
de.i Korten zomer-rusttijd.
Vermoedelijk zal de ongelimiteerde
hoeveelheid hemelwater, waarop we
in den laatsten tijd vergast worden,
liet R.A.P.-veld wel in een moeras
veranderd hebben. Wellicht zal bet
voor de veiligheid der spelers noodig
zijn, om-vooral-een-zwemproefje-aan-
den-hengel af te leggen?
Een mooie voetbaldag wordt het in
deze prettige omstandigheden natuur
lijk niet. Spannend kunnen de wed
strijden wel zijn, althans IJ. D.—Her
cules en II B.S.Haarlem. lï.F.C.
komt zoo onvoltallig uit, dat ik vrees
dat het blauwwitte elftal tegen Spar
ta weinig of geen kans heeft.
Haarlem komt tegen. TLB.S. vrij
sterk uit. Dc Wolff, die misschien in
den eersten tijd nog niet spelen zal,
wordt alleen vervangen door Sim
Veen. Verder wordt Hordijk, als nieu
weling in het elftal, op de linksbui-
ter plaats geprobeerd.
Haarlem speelt met:
Scholte,
Koster, Wilhelm,
Veen, ïlealev, Bouwmeester,
Bakker, Houtkooper, Oostenbroek,
Jur Haak, Hordijk.
II. F. C.
H. F. C. speelt morgen te Amster
dam met het volgende elftal: H. v. <L
Weerd (doel); la Bastide en Bollé©
(achter de Klerck, Jhr. v. Spenglef
©n Leo Verwey (iniddon); J. v. <L
Weerd, Laan, ten Gate, II. Frauckea
en J. Francken (voor).
CRICKET.
NED. CRICKETBOND.
Het programma voor morgen luidt:
lc klasse:
's-Gr. C. C.—Volharding.
HilversumRood cn Wit.
2e klasse.
Volharding II's-Gr. C. C. II.
Albion—V. V. V.
Haarlem IIRood en Wit II.
Wat de Haarlemsche teams aan
gaat, zijn overwinningen van Rood cn
Wit's eerste- en Haar.'em's tweede elf
tal te verwachten.
De Haagsche heeft een goede kans
