Huns Disbui
HET ROODE LIGHT.
altijd heeft iij daarvoor gesproken,
llot zou to ver voeren alles op te noe
men, waarvoor zij opkwam, alleen
dient nog vermeld, dat het lw.ro be
doeling is, in deze richting krachtig
voort te gaan.
In verband hiermede zijn in het be
stuur drie coinmissién gevormd en is
daarvoor het bestuur uitgebreid. Van
deze commissién bemoeit eeue zich
met het Informatie- en Incassowezen,
eene met algemeene Middenstandsl>e-
langen en is er eene voor Gemeente
belangen.
Alles te zaaien genomen roepen wij
allen toe, bandelaar of particulier
Steunt deze onze vereeniging door lid
te worden, het werk, dat zij doet en
waardoor zij onnoemelijk veel goeds
tot stand brengt verdient uwe sympa
thie en de contributie, 3.50 per jaar,
kan geen bezwaar zijn. Iloe sterker
zij is in ledental, des te meer kan
de Haarlemsche Handelsvereeniging
doen.
Sluit u bij haar aan ten bate van
aller belang, dus ook in uw eigen be
lang.
HET BESTUUR.
Haarlom in de 19e eeuw.
j.
In overleg met u«s hoofdredacteur
van Haarlem's Dagniad willen wij 111
eemgo vorvoig-aruselen een bek..opt
overzicht geven van <ie ge&ciuoflenis
onzer stad seuert bet jaar lbid tol
ongeveer 1887. Lw-ze grens is met
wilieseurig, ue lezers zullen daarvan
later de reden vernemen
Uns voornemen is met, de lezers te
vermoeien met uitvoeuge sta as Lie wi
en cijfers, of allerlei zaken tot in dé
tails mede te eeelen, maar wij zullen
trachten een beeld te geven van de
ontwikkeling van Haarlem op allerlei
gebied, een kijkje te nemen in bet
huishoudelijk leven onzer vaderen en
grootvaderen en vooral ook willen wij
oude herinneringen weder in liet le
ven roepen, zoodat men bij het lezen
meermalen in gedaenten terugge
voerd zal worden tot den gelukkigen
tijd der vervlogen jeugd.
De geschiedenis dei' omwenteling
laten wij luer onbesproken, genoeg zij
het te zeggen, dat de toestand in 1314
te dezer slede verre van rooskleurig
was, handel en nijverheid waren in
diep verval en als onmiddellijk ge
volg daarvan heerschte er werkloos-
Iveid en armoede.
Hoe zug Haarlem, dat bijna 20.000
inwoners telde, er destijds uitWat
het aanzien betreftommuurd en ver
sterkt gelijk in vroegere eeuwen, een
gedaante, die v.r ij wel ongerept zoil
blijven tot de tweede helft der 19de
eeuw. Eerst na de invoering der ge
meentewet werd een aanvang ge
maakt met de slooping der oude oua-
manteling, die Haarlem ,,als In een
keurslijf' omkneld hield.
Het inwendige der stad vertoonde
eveneens een geheel ander aanzicht.
De smalle grachten en de straten met
hare overtalrijke stegen en poorten
en de lage huizen met luifels, afge
wisseld door vele schoone, oude pa
triciërswoningen, gaven aan het ge
heel dat oud-Hollandsch karakter,
hetwelk wij zoo gaarne hew omuicu
op <-e albeelu uigen uit vroeger da
gen.
u ij spraken daar van stegen en
poorten en Haai Jein terne ex eenigo
nouoerueu met tie meest oUecmuo-
péndo nuiueu, <Le vee.ai een nermive-
iiug waren uini een vroeger daar uit
geoefend auihocnt of nering, een uit-
hauguord, bijzondere eigonsuuappen
oer iww oners, euz. Dat cue duiutere
plaatsen cukwen ue verzamelpunten
waxen van allerloi ongereciughoid
laat zich wel bekuipen en nuem-g voor
beeld zou daarvan ie verlialeu zijn.
13e steuen waren veelal ue toevluchts
oorden Van allerlei misaodigors,
uutar de auLoritenen bezaten een
voortreffelijk middel om te weren
wat naai' iiun oordeel buiten gehou
den moest worden of toezicht op Iren,
die biimen de veste kwamen, uit te
oefenen.
13e poorten nl. hielden de toegan
gen tot de stad afgesloten en de be
dien. ng daarvan was dan oo& <*,n
zaak, die de Overneid ze.r ter lu.rte
nam. In den regel weruen de p'tor-
ten met zonsopgang geopend en met
zonsondergang gefloten, bi&oudens
enkele wijzigingen. Wie tussc en den
sluitingstijd de stad wilde vei laten
of binnenkomen, moest e-zn kleinig
heid of leren, naar gelang van net la
te uur. Deze bepaling gold niet alken
vreemdelingen, maar ook inwoners,
ceai toestand, waar wij ons nauwe
lijks kimn,en in denken, doch waar
van nog tal van in leven zijnde stad-
genooten kunnen getuigen. Dat op
de waterwegen eveneens toeziout
werd uitgeoefend, behoeft nauwelijks
te worden gezegd.
Als vervoermiddelen waren er teen
dil gences, postwagens, trekschuiten
en meer dergelijke primitieve ver
voermiddelen.
Men noemde zo wagen- en beurt-
veren. Haarlem verkeerde In een
werkelijk gunstige oowl-tie. Mem
had van hier verbindingen met Am
sterdam, Alkmaar, Leiden, Utrecht,
Zwolle, Middelburg enz. en alles w.'.s
van regeeringsvvege goed gereg.emen-
teerd, want scuppers en koetsiers
hadden in oude tijden veelal de ge
woonte van overvragen, Iets wat des
tijds te gemakkelijker was, daar van
een ernstige concurrentie geen spra
ke was of kon zijn. Het reizen was
duur, ongerieflijk en eisehto zeer
veel tijd en geduld.
Nemen wij de e dr e eigenscvo/>ren
in acht, dan kunnen we ons wel voor
stellen waarom onze voorouders zoo
goed konden loopen en waarom ze
in deze- zooveel flinker waren dan
het tegenwoordig geslacht. Een enke
le, reis naar Santpoort b.v. in eau
hortende en 9tootende rammelikast,
alias diligence kostte 8 stuivers. En
wat zal gezonder zijn geweest: een
flinke wandeling of een rit, waarbij
men aan het eind geradbraakt was?
Ook was de tijd vroeger niet zoo
kostbaar 6u do inkomolon waren t4
laag, ook in ue goeie tijden, om z-ch
grootere uitgaven te ve.rooatcn, Hev-
geen ons tevens bewijst, dat tie ou
derwetse he eenvoudigheid ook wel
haar redou zal I.ebben gehad.
De r»g.omen ten op oe voi-scLillen-
de diensten let ren ons tevens eigen
aardige toestanden uit die dagen. W ij
wezen er reeds op, dat de koetsiers
en schippers wel eens durfden over
vragen en blijkbaar waren zij niet
beleefd tegenover de passagiers, ja,
meermalen werden deze lautsleu d or
hen boleedigd. Do stcdelij .e regee
ring ncemwle dit een „wanbedrijf'en
dre gde dergelijke brutale voerlie-
den met een boete van zes guidon.
Vermeldenswaard is het, dat er
streng op het rocken werd gelet. De
voerman mooht het zelfs niet op den
wagen doen, tenzij met toestemming
van alle passagiers en deze laats ton
alleen dan. wanneer niemand der me
dereizigers er zich tegen verklaarde.
Ieder heeft wel eens gelezen van
zoo'n ouderwetschen wazen rit, waarbij
dan werd gewezen op de vermagerde
rossinanten, die zoo nu en dan dood
vermoeid neervielen, als wilden zij
protest a an teek enen tegen de dieren-
beschermendv merschen, die geen no
titie van hen namen. Toch was de
voerman van overheidswege verplicht
te zorgen voor „het genoegzaam ge
tal paarden, van dat caliber als ge
schikt zijn om dezelve wagens met
passagiers en bagage binnen den
daartoe bepaalden tijd over te bren
gen". Maar de reglementen schenen
oudtijds vaak te worden overtreden,
tegenwoordig is dat natuurlijk an
ders 1
Dat er zorg werd gedragen voor
een behoorlijk vervoer mogen wij op
maken uit de bepalingen, dat zoo
er te veel passagiers waren voor
hen een volgwagen moest worden m
gereedheid gebracht en wel een „chai
se, foorgon, faëton of wagen van vie
ren". Plaatsen konden te voren wor
den besproken. Ook het reizen per
trekschuit was aldus geregeld, doch
daarover is reeds zooveel geschreven,
dat wij hier er 't zwijgen over kunnen
bewaren. In nauw verband hiermede
stond de postdienst. Het postkantoor
was dagelijks geopend van 's morgens
10—12 en 's middag» van 46 1/2 uur.
Alle dagen vverdei de correspondeu-
tieu vei zouden naar braukiijK, tipu u-
je, do zuidelijke provun-icn van net
rijti, üuj'anu, Uueeut, i\ourd-manaiit
en Zeelanu, uitgenomen Yvaicnüieu.
Op Maauuag, woeusuag en Vrijdag
naar u« ovciige dceieii van nurepa uii
van ons land. Bepaald ongunstig was
voor een eeuw deze dieustiegeliiig dus
niet.
van zelf rijs» do vraag hoe de stad
werd bestuurd en wei&e sieoeiijKe
ambtenaren en Iveammeu men aizoo
had. Dat ae gemeeute-aauuuisuauó
heel wat eenvoudiger was aan m ia-
ter tijden, iaat zicu negnjpen en toch
werd er veel gewerkt met een zeer
kiem aantal amnieuuren, want ten
svadhuize waren vóór een wuw en
nog ettelijke jaren daarna slechts oen
viertal komiezen met een paar kler
ken. Maar daar tegenover staat, aat
er iieel wat „stedelijke baantjes" wa
ren, dio alle in den loop tier tijden
zijn opgeheven, hetzij door de nieuw
ingevoerde wetten, of wel door de
meer moderne inrichting der gemeen
telijke huishouding. In een volgend
artikel zullen wij de veranderingen
der stedelijke regeering met hare
ambtenaren gedurende al dio jaren
incdedeelen.
Parijsche Brieven
CCCXLVI.
Er zijn menschen, waaronder zeer
bravo, zeer rustige en zelfs zeer in
telligente, die een zekere antipathie
gevoelen voor het politiewezen. I)
Dat verschijnsel lijkt, oppervlakkig
beschouwd, voort te spruiten uit een
soort van gevoelsaberratie. Is hot dan
niet waar, dat de politie zorgt voor
de handhaving der publieke ordo, de
behoorlijke menschen tegen hel ge
boefte verdedigt en derhalve niet
slechts een nuttige, doch ook een
noodzakelijke maatschappelijke in
stelling» is?
Vanwaar dan die antipathie?
Wellicht vermag een analogisch
voorbeeld die antipathie, welke bij
sommigen een hazenslaapje sluimert,
bij anderen zich heftig openbaart,
eenlgermate te verklaren
llecft niet bijkans iedereen een af
keer van den beul? Toch is de beul
een staatsbeambte, die, overeenkom
stig de begrippen en opvattingen van
zijn land, heel nuttig en misschien
zelfs noodzakelijk werk verricht In
weerwil van die redeneering zult gij
vermoed ik, evenmin als mijn per
soontje gaarne een beul in de familie
willen hebben. Ja, gij zoudt, denk ik.
hem zelfs niet eens vluchtig de hand
willen reiken. Waarom? Omdat gij óf
een vaag óf het volle besef hebt,
dat om het beulsambt te kunnen ver
richten, men eenige eigenschappen
dient te bezitten, die u antipathiek
zijn Honderdmaal moogt gij u voor
houden, dat de man zijn plicht ver
vult en deswegen op anderer ach
ting aanspraak mag maken, tóch ont
komt gij niet aan het instinctief ge
voel van afschuw, dat zoo'n man
pleegt te verwekken.
Welnu, schoon in mindere mate,
wekt ook de politie waaraan het
beulsambt annex is bij sommige
menschen een onwederstaanbore anti
pathie op. Wij, stervelingen, zijn nu
eenmaal zoo geschapen, dat. naast
ons koelzinnig hersenstel, zich ook
ons impulsief hart doet gelden.
Indien de politie volmaakt ware,
ook in dezer voege, dat al heur diena
ren behoorden tot de betere helft van
het menschdom, door zorgvolle selec
tie aangewezen tot net uitoefenen van
toezicht op het uitschot der maat-
sciiappij, zou die antipathie tang niet
zoo verureid zijn eu zicu uusscUien
slechts binnen den kring van dat uit
schot doen gevoelen. Doch tot dusver
is niemand er van overtuigd, uat men
poiiueueamiiie wordt uil roeping, uat
wil iu cuüu zeggen: uit een heuigen
afkeer van het swaad en net loiwaar
dige verlangen om ue muaiecuappelij- j
ke orde te bewaren, ar zijn weinig re
gels met minder uitzonderingen dan
deze. Er zijn zeifs sceptici, die newe-
reu, dat liet eigenueiaug der politie
dienaren het voortbestaan der mis
daad niet zicli mengt. Waren uiie
ineuscuen deugdzaam, de poliUe had-
de geen reden van bestaan. Deze be
schouwing moge niet geheel vrij
z n van overdrijving, er steekt niette
min genoeg waarheid in om ons tot
r.aaeiiKon ie stemmen.
Men herinnert zien misscnien nog
weJ, dat ik oerngo weten geleden mel
ding maakte van het geval van eon
zeteren makelaar in juweelen, die,
teneinde een uitweg te vinden voor
zijn liacbeiijken geJuclijken toestand,
met behulp van anderen een fonneele
inbraak Lijzichzelf pleegde. Daar-,
bij maakte ik gewag van ue groote
scherpzinnigheid ces heoreu Louis
Borde, commissaris van politie van
Montmarlre. D=e man had in bovon-
genotfndo affaire inderdaad een do
ductie-vermogen betoond, een Sher
lock Holmes alleszins waard.
Dezelfde commissaris van politie is
verleden week voor een tijdje - een
dag of veertien uit zijn betrekking
geschorst. Dio straf mag oen merk
waardig zachte genoemd worden.
Wat had Louis Borde dan uitgo-
.hai'/l
Wel, de lieer Bordo is een hoogst
eerzuchtig mensch. Nu de hoer Gui-
chord, chef der veiligheidsjiolitie,
staat te wankelen, dank zij ettelijke
stommiteiten en oen paar ergere din-
«j.n, zou de heer Borde hem graag
willen vervangen. Htt „Oietoi de IA,
que je m'y mette" is den dienaren van
den heiligen Hermandad evenmin
vreemd als anderen categorieën van
menschen.
riuiv.c s kansen stonden goed. Want
do heer Jouin, <te bekwame co dap
pere onderchef, was immers r<ed6 ge
vallen door nu w ijlen Honuots hand.
iEu onze Louis Borde stond bekend
ais een poiicier met een speurhonueu-
neus en groote activiteit.
Doch heel erg eerzuchtige men
schen hebben weinig geduld. Zij kun-
Bien niet lang wachten, vooral wan-
1) liet spreekt van zelf, dat onze
Parijsche brieiscnrijver in mzc be
schouwing de P a r ij sc h e politie, en
geen andere op het oog heeft.
REDACTIE.
neer zij ©en al te groot vertrouwen m
hun gelukkig gesternte 6tellcn.
Dies besloot Louis Bordo een
„grand couji" te wagon. Gelukte dezo,
dan zou hij, gesteund door sommige
dagbladen in ruil o. a. voor „pri
meurs" uit liet politienieuws wel
ten spoeuigste zijn doel bereiken.
Wal was nu liet zekerste middel
oia schijnbaar hot hu.uige régime to
redden van hot grootste der geva
ren? Natuurlijk een Siux.enzwvr.. g.
Een samenzwering ontdokken o:i on
derdrukken is er iets prachtigere
dan dat. Jq bent dan do redder van
i.et vaderland, de held van don dag.
Vive Borde!
Kijk, daar maken de royalisten, de
Camelüts du Hoi nu juist weer 'n
herrie van wat-ben-je-me! Goede ge-
legenlieiul Men zal uien schreeuwers
wapens verkropen geen k.en.0 re
volvers, die geacht kujrnon worden,
ter 'zelfverdediging dienst te doen,
doch echt© oorlogswapens. En borde
1 et een Browning-karabijn koopen
door den hoer Welkjr, een zijner su
jetten, en liet dut wapen, door zijn
stillen verklikker Verneuil, tegen
zeer verminderden prijs verko< pen
aan de royalisten. Hot gelukte! Nu
zouden e- meer karabijnen verkocJrt
worden. Ze zouden in het Bo:s de
Vincennee aan de domme „camclota
du roi" afgeleverd worden. Daar
zouden dezen dan tegelijkertijd ge
pakt worden. Een samenzwering te
gen de Republiek ontdekt! Vive Bor
de!
•lelaasl Vtrne-iil, <te stille er.-.lik
ker, legde zijn patroon m de luren.
Verneuil verkocht de geweren hier
en daar, streek de ocriten op en
poetste de plaat. Borde woedend.
Schreef den on.vindba.ren Verneuil ra
uzende brie-ven. En het -heel© vieze
zaakje zou doodgeb'oiid zijn ndiicn
de revolutionairen, die er ook ©cm po
litie, en een zéér actieve en scherp
zinnige, op nahouden, er niet met
hun oogen, ooren en neus bij waren
geweest.
Het schandaal brak uit. Er wer
den bewijzen geleverd, or.v.-eder'eg-
ba re bewijzen. Bewijzen, dat mon
sieur Louis Borde wis en degelijk een
commissaris „provocateur", een uit
tartend. a an leidt n ggwend politie
man is.
De doofpot kon geen dienst meer
doen. Lépire moést den politïe-com-
missaris van Montmartre straffen.
Kon hij hem echter straffen om een
daad, die deel uitmaakte van een
systeem, dat, instigatie van Lépine
zeiven, reeds sedert eenige jaren bij
de Parijsche politie in zwang was
Zou Borde dan niet uit de school
klappen En zou daarmee Lépine zélf
niet in gevaar komen Stemme Bor
de Provoceer zooveel mogelijk, maar
zorg, dat liet niet ontdekt wordt
Enfin, Borde moést gestraft wor
den, doch zóó, dat het politiewezen er
i:iet in opspraak door kwam. En Lu
pine strafte onzen Lodewijk met een
paar weken schorsing uit zijn betrek
king, wegens.... stommiteit, wegens.
erin-geloopen-to-ziju Die Verneuil
had Borde in het ootje genomen, zoo
heette het....
Ik vind, dat da heer Borde óneervol
ontslagen had moeten worden en men
hem bovendien wegens provocatie
voor het gerecht had moeten voeren,
vooral omdat hij, zooals nu achteraf
ten duidelijkste is gebleken, als uit-
i tarter eon recidivist is. Onder meer
heeft hij zich ook iu de zaak van Va-
lensi versjachering van ridderor
den aan provocatie schuldig ge
maakt.
Er zijn meer menschen van hel slag
des heeren Louis Borde bij de politie.
Sommigen- hunner zijn voorzichtiger
üou nij. is net echter wonder, uat
zo:is ue geringste revelatie van dmu
-aard net vertrouwen in de politic
dueling sciiokt het vertrouwen, dat,
zuoais ut hierboven uen aaugevium,
ai vanzelf niet bijster ^root .s, naar
dien uien in hit uigeuiecii niet uit roe
ping uieuuar van u-.ii Heiligen Her
mandad wordt eu wat eigenlijk wel
het gevai moest wezen, meiaan
de aan&ieimig van die dienaieu
geen.... iioe zal ik net zeggen geen
bloemlezing van karakters vooiat-
gaat.
OT'IO KNAAP.
BEURS-OVERZIGfiT
van de Fiima E. SASSEN en Co.,
PaHklaam 14 B, Telefno. 20oi.
1420 S^it. 1912.
Meer nog don de foiuisenanarkt
iheeft tn de atgeicopan week de geld
markt de aandacht van de interna
tionale beurzen in beslag genomen.
Reeds er.kdo weken achtereen ver
toont de N.-York&che batukstaat een
groote afneming in 't cijfer der reser
ve en liet is te vreezen, dat bij zulk
een ongunstigen toestand in het bo-
If n van het seizoen, later in deu
hierfst, wanneer voor het finanoeeren
van den oogst nog groote bedragen
noodig zullen zijn, de surjdus-reeerve,
spoefilg in een te kort zal overgaan.
Do banken gaan dan ook reeds over
tot het. opzeggen van belooningcn,
mol hut'gevolg, dat groote posities
naar Londen overgebracht worden,
alwaar de geldmarkt tengo-olge van
grooton aanvoer uit het binnenland
nog betrekkelijk ruim voorzien is.
Ook <Ie Duitsche geldmarkt geeft
voorloopig nog geen reden tot onge
rustheid. Parijs is van allo Europee-
ech© beurzen, zooals steeds, nog het
best van goud voorzen en ap deze
plaats wordt dan ook wanneer het in
Europa mocht gaan spannen, door
Londen gurekend om van haar voor
raad het no dge af te staan.
Geeft dus de toestand in Europa
geen reden tot bezorgdheid, toch zui
len do circulatiebanken, noar alge
meen wordt aangenomen, ter besdhor
ming van den goudvoorraad tot ver
hooging van het disconlo moeten
overgaan, waardoor handel en indus
trie wel eenigszi7i8 in de ontwikke
ling rullen worden belemmerd.
Met de meeste belangstelt ng wordt
echter de loon van de geldmarki In do
Unie gevolgd.
Mooht echter de toestand kritiek
worden dan zal de regeering door 't
deponeeren van staatsgelden hulp
willen bieden.
In den laatsten tijd ie editor de
verhouding tusscöien de regeerlng en
de groot© financieels wereld, zooois
bekend is, niet zeer vriendschappelijk
en daarom schijnen do banken niet
anders dan bij hocge noodzakelijk
heid van d© regee.rukgsli.illp gebruik
t© willen maken. Ook zijn ze logc-u
do uitgifte van nieuwe biljetten, vol
gens d« Emergency circulation act,
op grond van de overweging dat de
geldkoersen niet buitengewoon 'hoog
zijn en dat de banken recht hebben
op goede winsten nu een lange perio
de van lage geldkoersen, gedurende
welke de beschikbare middelen idef
ten volle uitgezet konden worden.
Bij dit alles wordt de toestand
vooral voor de spoorwegen steeds
moeilijker. Het publiek wordt door
de voortdurende weigering der Inter
state Commerce Commission, om
vei booging der tarieven toe te staan,
afgeschrikt obligation dor spoorweg
maatschappijen te koopen en voelt
zich, gedeeltelijk ook cedrongon dooi
den hoocen levensstandaard, meer
aangetrokken tot do preferente aau-
Uctien niet een hoog rendement van
industrieeie maatschappijen. Dat dit
vroeg of laat tot ernstige stoornissen
aanleiding kan geven, behoeft goen
betoog.
uuneer de spoorwegen geen
nieuw geld kunnen nekomen om do
ncoUzukeiijke uiibrCKiiiiKcu en ver
beteringen lot staial te brengen, z.tl
ooa de uandel en industrie door d©
mindere faciliteiten, welke kunnen
worden verleend, hiervan spoedig liet
nadeel ondervinden. Reeds thans
worot gexlaagd over een u-xort aan
waggons en wanneer in het najaar
het vervoer der ougstproducteu hei
hoogtepunt lieeft bereikt, staat het te
vreezen, dat een opstopping van het
goederenvervoer zul ontstaan, waar
mede de handel zeker niet zal worden
gebaat. Uit alles blijkt overigens, dat
hoofdzakelijk tengevolge van de moci-
f lijkheden bij de spoorwegen aan de
tegenwoordige beweging geen gezon-
1 de basis ten grondslag ligt en hier
van geeft dan ook de beurs, door na
iedere korte opleving weder in te zak
ken, een trouw beeld. Het vertrouwen
in d© spoorwegen schijnt, hoewel dit
vroeger ook wel niet bijzonder groot
was, ondanks de ontvangst-vermeer
deringen, te ziju verdwenen. Ook
schijnt men omtrent de beslissing der
Commissie, die uitspraak zal doen
tusschen de spoorwegen en de machi
nisten over oen gov raagt© loonsvei'-
lioogmg, met al te gerust te zijn, al-
I thans iu het koersverloop worot vau
•niet veel optimisme olijk gegeven.
Overigens bluft de toestand in de
Unie gunstig. 13e handel breidt zich
gestadig int, hetgeen opnieuw blijken
ÜLan uit de uit- eu iuvoercijfers. Da
industrie blijft zich gunstig ontwikke
len en telkens worden (dikwijls aan
zien! ij kej prijsverhoogingeu inge
steld.
in navolging van New-York was
het verloop der Amerikauuscho
Spoonvegmarkt onregelmatig. Groota
koersverschillen kwanten niet toor sn
de meeste aandeelen noteeren nage
noeg onveranderd.
TWEEDE BLAD
Zaterdag 21 September 1912.
Haarlemsche
Handelsvereeniging
Goedgekeurd bij Koninklijk besluit
van 12 Nov. 1892 No. 29 en gewij
zigd bij Koninkl. besluit van 21
Mei 1897 No. 58 en van 13 Juli
1909, No. 52.
Bureau: Jansweg 11,-geopend alle
werkdagen van 9—5 uur.
Telephoon No. 403.
Op 10 Mei 1892 werd bovengenoem
de Vereeniging hier ter stede opge
richt mol liet doel de belangen der le
den op allerlei gebied te beharagen,
doch alleieer&l ue belangen hunner
handel of bedrijf te bevorderen en
wel speciaal door het verstrekken
van iuforuiatién en het incasseeron
van dubieuze vorderingen.
Voor posten welke men de vereeni
ging ter invordering in handen stelt
op buiten de stad woonachtige per
sonen moet 10 ct. porto worden be
taald, terwijl van nile vorderingen
door de vereeniging geïnd 3 pet. pro
visie wordt geheven.
Iu Juli en Augustus 1912 zijh 68
vord.enn.gen tot een bedra# van
f 425-1.14 betaald; 19 vorderingen wer
den afbetaald en 17 vorderingen uit
gesteld.
Bovendien hebben de leden het
recht op het bun gratis te verstrek
ken advies van de rechtsgeleerde ad
viseurs der vereeniging do hoeren
Mrs. Th. de Haan llugenholtz en A.
H. J. Merens. Spaarne 94 alhier, die
desgewenscht ook in proceduren en
faillissementen gratis voor hun op
treden natuurlijk echter alleen voor
zaken betreffende den handel of het
bedrijf der leden.
Bij elke vordering de rechtsgeleer
den in handen gesteld moet 10 ct.
voor porto worden gevoegd, terwijl
van de bedragen der langs dezen
weg ingevorderde posten 5 pCE moet
worden betaald. H.II. rechtsgeleer
den hebben het recht in geval van ge
rechtelijke vervolging het door hun
noodig geoordeelde voorschot te vra
gen aan den inzender der vordering.
Over in de stad woonachtige per
sonen geeft da vereeniging gratis
mondelinge of telephomsch© inlich
ting; verlangt men de informatie
schriftelijk dan wordt 25 ct. berekend,
terwijl voor information op buiten de
stad wonende personen f 0 60 pl.m.
5 ct. porto vergoeding moet worden
betaald.
Aan het kantoor Jansweg 11 zijn
coupons a 10 cL verkrijgbaar, waarop
ineu aan bet bureau .ui den Burger
lijken stand op het Raadhuis inlich
tingen kan bekomen over de adressen
van luer ter stede op het bevolkings
register ingeschreven personen.
Verder zijn voor de leden verkrijg
baar legitiuiatiekaarUüi, waarop zij
persoonlijk information kunnen vra
gen, in andere plaatsen bij de daar
gevestigde en bij den Ned. Bond van
Onxlerl. infor. en Sckukliuvordering-
hureaux en Handelsvereenigingen
aangesloten vereenigmgen. Deze in-
formatiën kosten 25 ct.
Het is noodig er nog eens uitdruk
kelijk op te wijzen dat goed informee-
ren, vooral naar nieuw© cliënten eene
bepaalde noodzakelijkheid is gewor
den, waar zoovele geheel onbekende
personen zich in onze stad en aan-
S-enzende gemeenten komen vestigen,
nder alle koren is kaf.
Bovengenoemde Bond, waarhij 18
vereenigingen iu ue voornaamste
plaatsen van ons land gevestigd zijn
aangesloten geeft uit eene tweemaan-
delijbsche lijst van namen van per
sonen omtrent wien men wordt aan
geraden inlichtingen te vragen voor
dat men met hen in handelsbetrek
king treedt, waarvan liet genemi on
geschonden moet blijven en die als
w aurschuvvingsiniddel uitstekende
diensten bewijst.
Waar eene vereeniging, die hare le
den al deze voordeden en gemakken
aanbiedt, slechts ƒ3.50 jaarlijksch©
contributie vraagt, is dit zeker een
zeer bescheiden oisch te noemen, te
meer daar al het opgenoemde niet het
eenige is wat de Haarlemsche Han
delsvereeniging doet; steeds heeft zij
«en open oog gehad voor alle zaken,
dis hare leden in 't bijzonder en onz©
gemeente in t algemeen betroffen en
Feuilleton
Roman uit het Duitscü
van Anny v. Panhuys.
6)
Een klein spotachtig glimlachje
speelde om den mond van Casimir
Richarski, terwijl hij liet couvert
dicht maakte. Dergelijke brieven vlo
gen er dagelijks wel twintig zijn deur
.uit. Niet altijd vroeg hij tien mark,
soms minder, soms meer. Hij nam
hierbij den stand en familieverhou
ding va n zijn geldzoekende klanten in
aanmerking, en dat hij het verlangde
geld niet voor het aangegeven doel
gebruikte, wie zou hom dat bewijzen
Af en toe trad li ij ook veiligheids
halve als bemiddelaar op en sloot,
als er niet te veel moeilijkheden aan
verbonden waren, ©en hypotheek. De
agentuur „Steeds tot hulp bereid"
bemoeide zich echter bovendien nog
met allerlei andere zaken, waarbij
meer verdiend werd eu die meer de
moeite loonden.
Casimir Richareki keek op zijn
hoi logo.
Nu kau u 2aan eten. Juffrouw.
precies om half vier verwacht ik u
weer terug.
Het meisje liet haar eentonig „ja*
weer hooien, zette haar gedeukt
hoedje op. dat bij het bleeke gelaat
afschuwelijk, stond, trok haar al een
beetje verkleurden mantel aan en
verdween.
Eindelijk een vrouwspersoon, dat
haar neus niet overal iusteekt,
mompelde Richarski en nam plaats
aan zijn schrijftafel.
Vlijtig verdiepte hij zich in zijn
werk, dat daarin bestond, eenige
brieven t© schrijven. Er werd twee
maal gebeld, Richarski deed dadelijk
open, hij wist, dat dat de brieven-
besteller was, die hem geld kwam
brengen. Die kwam bijna dagelijks op
dit uur, daarom zond hij Martha
Sdilute altijd vóór dien tijd weg, die
behoefde zijn inkomen niet te contro
leeren. Hot domme wezen denkt
waarschijnlijk daaraan ook hoele-
suaal niet, zei Richarski bij zich
zelf, maar zeker is zeker.
Acht postwissels worden door den
besteller uitbetaald en hij nam mees
muilend het fooitje aan, dal hem
daarop werd toegeschoven.
Goedendag, mijnbeer Richarski.
zei de man, onder het weggaan
met zijn hand tegen zijn pot tikkend.
Nadat de achtergeblevene do uitbe
taalde l)odragen genoteerd bad, wer
den do aanhechtsel» der postwissels
ln do kachel gegooid en stak hij het
fold zorgvuldig in zijn zak. Nu nog
e zooeven geschreven brieven ge
frankeerd en toen volgde de sluitiug
van het kantoor der voormiddag-
De slanke gestalte van Casimir Ri
charski werd met oen elegant© hel
gele herfstpaletot versierd hij zette
zijn zacbten vilten hoed op eu verliet
het bureau „Steeds tot hulp bereid".
Op den hoek van de Elzas- en Frede-
rikstraat riep li j een auto aan en
reed naai' een goed restaurant, waar
hij zoo nu en dan dineerde. O, hij was
zeer gesteld op goed eten en drinken,
de heer Casimir v. Richarski. De
keliners kenden hem hier al en ont
vingen hem met uitgelezen beleefd
heid, -want hij behoorde tot de beste
.gasten van liet restaurant en zijn
fooien waren werkelijk voornaam.
Hij ging in oen gezellig hoekje zit
ten en deed zijn bestelling, toen haal
de hij zijn opschrijfboekje te voor
schijn en telde bet pas ingekomen en
het overige daarin opge teekend e geld
zorgvuldig bij elkaar. De zakeD gin
gen prachtig Hoe oud en versleten
de truc met het vooruit zendon van
onkosten ook was, zij ging altijd nog
op. D© domuien verdwijnen niet, er
groeien altijd weer nieuwe op, glim
ine) rt© de o.iele Casimir bij zichzelf en
schenk zich een glas bourgogne in,
die de ïellner hem zooeven gebracht
had,
Maar niet alleen de dommen loe
pen er in, neen, ook de slunmen, al
leen moet men voor hen andere trucs
Er ging hem een dame voorbij. Ri-
clioiski zou niet eens heoben opgeke
ken. als geen buitengewone parfum
htm daarbij in den neus gestegen
was, en dit parfum kende hij. Juist,
zij was het, Meta Lit tow. Nu herken
de de hoogblonde dame ook den heer
daar in het hoekje en wendde zich
gedwongen lachend tot hem.
Goedendag, Casi, weer eens een
beetje aan liet smullen?
Kom, ga hier ook zitten, stelde
'hij voor en gaf haar de hand.
Zij bleef een oogenblik besluiteloos
staan.
Toe. neem toch plaats hij zei
het een beetje ongeduldig.
Een toeschietende kellncr nam
haar manteltje aan, dat hij achter
haar ophing en vroeg naar de vven-
schen van de dame. Zij bestelde, en
terwijl zii haar handschoenen uit
trok. zie 7©
lïaus Wilhelm is nog altijd bij
ziin ouden heer in Breslau, hij
schijnt ditmaal diep in de brandkast
to grijpen.
Richarski brom3© iets onverslaan
baars en zei toen
Ilad ik geweten, dat ik zoo wei
nig op mijnheer den graaf kon ver
trouwen. dan zou ik mij niet zoo
gauw door mijn goedhartigheid heb
ben laten meevoeren.
Och. Casi, praat toch geen onzin,
je weet precies, dat je van Hans Wil
helm zeker kunt zijn, je verdient im
mers bij je goedhartigheid, ze leg
de een spotachtige» nadruk Op dat
laatste woord, flinke woekerwin
sten.
'Geen cent, zei de beschuldigde
op verontwaardigden toon, ik ben
een gentleman en heb alleen een goe
den bekende uit den put geholpen.
Meta rekt© zich eens uit en zei on
verschillig
Wind je toch niet onnoodig op,
Casi, wij beiden behoeven toch zeker
geen schuilevinkje tegenover elkaar
te so^'en
De kolJner bracht de gerechten on
terwijl hij voordiende, werden er
maar weinig oppervlakkige woorden
tusschen het tweetal gewisseld. Eerst
bij het dessert kwam Richarski op
het afgebroken onderwerp terug.
Je sprak daar zooeven iets van
woekerwinsten, Meta, ik zou je ech
ter wel den goeden raad willen go-
ven, je tong in bedwang te houden en
iets dergelijks niet in grooter kring
bekend te laten worden. Ik beschouw
het beneden mijn waardigheid, om
mij tegenover zulke dwaze, afschuwe
lijke verdachtmakingen te verdedi
gen, maar het krenkt mij, juist van
jou, die mij zooveel te danken hebt,
-zulke dingen te moeten hooren.
De blonde, knappe vrouw lachte,
inplaats van eenig antwoord te ge
ven, op ongegeneerde wijze.
Het smalle, harde gelaat van den
man werd wat donkerder gekleurd,
toen hij er bijna sissend uitstiet
Neem je voor mij in acht En
zichzelf tot kalmte dwing, nd, ging
hij voortIk verdien aan den wis
sel, zooals ik je al zei, geen cent.
Wat gaat het mij aan
Maak dan als t u belieft niet
zulke onnoodige beleedigeudc upiner-
•k ine©».
Zij trok de ronde schouders even op
en zweeg. In één teug dronk zij een
glas moezel wij n leeg en er lag ccn
stijfhoofdige uitdrukking iu haar
•oouea.
Kom, laten wij het weer goed-
maken, Meta, zei Richarski beda
rend, ik bon nu eenmaal licht ge
prikkeld, als iemand mijn eer aan
tast.
Meta keek hem doordringend aan.
Ja, die komische gewoonte bob
ben merkwaardig vee! menschen, die
er heelemaal geen eer op nahouden.
Houd nu toch oj> met dat philo-
sopheeren, zei hij ontwijkend.
Maar. wanneer komt de graaf nu te
rug
Dot kan ik je niet zeggen. ant
woordde zij, maar wacht je tijd
maar af. Zoonis ik hein kon. houdt
hij zich aan zijn beloften en jij, die
niet eens rent© voor jo goedhartig
heid neemt, moet hem zekér ook wel
kennan, anders zou J© hem toch zeker
