Haailem's Dagblad
DERDE BLAD
Wosnsdag 9 October 1912
Het Esperanto op rots.
He
In Dresden -gevoelden we ons da
delijk thuis. Daar was door den de-
ligito zorg gedragen voor een goed
hole), een zoogenaamd Esperantis
ten-hotel, ik zeg zoogenaamd, want
geen der bedienden scheen het te
kunnen spreken. Beter ging dit, toen
we eenmaal bij onze vrienden aan
het Congresbureau ons hadden aan
gemeld voor onze oongreskaarten en
insignes. Men had insignes met 4
.(verschillende kleuren: wit voor
Duitsch, blauw voor Engelsch, rood
voor F ranse h en groen voor Espe
rauto. Natuurlijk kozen wij de groe
ne kleuren en spoedig werden we
door een onderwijzer-esperantist
aangesproken, die ons verder onafge
broken heeft geholpen. Er waren
slechts weinig Esperantisten nog on
der de 2000 Congresleden, hoogst
waarschijnlijk omdat gedurende de
zelfde dagen het Esperanto-wereld-
congres te Krakau plaats vond. Er
waren een 70-tal agenten, die de
groene ster droegen en wel keurig
net op de jas gestikt. Het spreekt van
zelf, dat we eiken agent, d:e dat tee-
iken droeg even aanspraken, die dan
niet weinig in zijn schik was als hij
vernam, dat hij met Hollanders
sprak. De politie te Dresden schijnt
van zeer goed gehalte te zijn: we za
gen er ook d'i-e de Fransche vlag, de
Engelsche of beide op den mouw
hun jas droegen, als teelten dat zij
den vreemdeling in deze taal konden
te woord staan.
Ons eerste werk was kennis te ma
ken met de tentoonstelling, en aan
gezien mijn dochter ook de Neder-
landsclie driekleur droeg werden we
nu en dan door vreemdelingen, in 't
bijzonder door Engelse hen,, aanj
sproken met de vraag, waar toch de
Nederlandsche expositie zich bevond.
En als we dan moesten antwoorden,
dat Nederland niets had ingezon
den, keken ze ons in stommo verba
zing aan, alsof ze hunne ooren n'et
konden gelooven.
Natuurlijk wilden ze de reden weten
maar ik moest een ontwijkend ant
woord geven; misschien slapen ze,
misschien ook kost het te veel, maar
och, ik weet het niet. Nederland had
nu nog wel met eere mee kunnen
doen, maar laat het voorzichtig zijn,
mei.' niiet zoo in zoet welbehagen,
voort te dommelen, want anders zou
het wel eens bij een volgend Congres
in 1916 te Parijs >kunnen blijken, dat
het in alle opzi chten door den
deling wordt overschaduwd. Wat
trof het ons, dat de handenarbeid in
jrgelijking met 4 jaar geleden op de
wereldtentoonstelling te Londen zul
ke reusachtige vorderingen had ge
maakt: overal vond men tafels met
allerlei gekleurde en ongekleurde
voorwerpjes van kfei bii de tecke-
ningen opgesteld, gansche reeksen
van vrije knipsels, teekeningen met
de schaar, versierden de wanden.
Knipsels en vouwsels geplakt naast
do teekeningen, ri'et uit één enkel
land. maar uit bijna alle landen, tot
zelfs uit Japan. De geheele tentoon
stelling was één tr:umf voor den han
denarbeid. Op het program van de
voordrachten sfnd ook 't vraagpunt
over de noodzakelijkheid een wereld
hulptaal voor de internationale ver-
eeniging tot bevordering van eene
duurzame samenwerking tusschen de
leekenonderwijzei's; deze vergade
ring- verliep 'echter door gebrek unn
belangstelling: er waren slechts 13
esperantisten en 3 idisten; de voor
drachten. die reeds in druk verspreid
waren, werden niet gehouden. Onze
Esperantovriend bracht ons in de Es-
peranto-bibliotheelc van Dr, Schram
die ons uiterst vriendelijk ontving
en zijn boekenschat, die reeds meer
dan 2000 esperante boekwerken om
vatte, vertoonde: een kleine afdee-
ling van de geschiedenis van het Es
peranto met fotographïën. lvand-
schrfften enz. was ook bijzonder in-
terocsanl.
D:9 avonds waren wij verzocht te
verschijnen in een der 20 espeuanto-
clnbs. We genoten nu weer een on
vergetelijk genoeglük samenzijn. Mij
werd verzocht, wat te vertollen van
mijn bezoek aan Dr. Zamenhof en
mijn dochter wat over onze woon
plaats. Wij hadden veel succes en
genoten een warm applaus; men had
ons uitmuntend verstaan, In deze
dub sprak men duidelijker en ge
mak kei ijker verstaanbaar dan in de
Poobche Club, zeker wel tengevolge
van de grootene verwantschap tus-
?cben de talen.
■tan het slot der bijeenkomst wer
den gehectografeerde liederen rond
gedeeld en zongen we in één taal,
verstaanbaar voor allen, de leukste
wijsjes.
Den volgenden dag woonde ik een
paar voordrachten bij: oen in 't
Fransch, de ander in T Duitsch uit
gesproken; het vi'el me weer op even
als in Londen, hoe weinig menschen
meer dan één taal verstaan. Men zag
weer onophoudelijke wisseling van
publiek, wanneer een andere natio
naliteit aan het woord kwam. Er Ls
i geen eenheid te bespeuren In <lie ver
schillende nationaliteiten; vooral
valt dat Iemand op, die eenmaal een
wereldcongres van Esperantisten
heeft bijgewoond. Nergens vond men
hier die geestdriftige uitingen v
spontaan gevoelen van eenheid, ner
gens dien gemeenschappelijken zang
waaraan allen deelnamen, nergens
een geestdriftige improvisatie, die al
len in het liart greep.
Langzamerhand viel meer de aan-
daoht op het kleine groepje Esperan
tisten en menigmaal hoorde ik, dat
het toch wel prettig zou zijn, als
men in één kunsttaal allen samen
kon spreken over de wereldtaal v
het teekonen. I-Iier en daar
hoorde ik: we zullen ook Esperanto
gaan leeren en een vriendelijk Duit-
sche heer riep ons bij 't scheiden toe:
,,Tot over 4 jaar -in Parijs, dan hoop
ik u ook in het Esperanto te begroe-
tenl"
Dit geschiedde vooral op onze ge
meenschappelijke uitstapjes.
Het eersto was naar Hellerau,
waar we niet alleen de werkinrich
tingen bezochten, maar ook en dat
was het meest interessant een voor
stelling van Dalcroze bijwoonden.
Hier zagen we de Rytlhmische Gym
nastiek uitgevoerd door verschillen
de klassen, dt e tezamen een kleine
honderdtal leerlingen bevatten. Te
voren had ik er nooit veel voor ge
voeld, maar och ik was nu congres
lid en moest nu maar met den groo-
len stroom mee. Er waren een paar
duizend deelnemers, zoodat de voor
stelling of laat ik liever zeggen de
openbare lessen in twee deelen wer
den gesplitst, omdat de zaal niet al
len te gelijk kon bevatten. Wij had
den kaarten voor de eerste voorstel
ling. We betraden een reusachtige,
langwerpig-vierkante zaal, waarin
de eene 'helft was ingenomen door
umphitiheatersgewijzo oploopende
banken, het middelste deel was vrij
gelaten en het achterste deel bestond
uit reusachtige trappen, waar de
leerlingen als katten tegenop spron
gen en er op klauterden; alles was
bekleed met lichtgrijs zeildoek, de
wanden en de zoldering met een
soort doorschijnende grïjsgele stof.
Links en rechts op de reuzentrappen,
stonden een paar schermen, waar
achter het een en ander aan het oog
onttrokken kon worden, maar van
decor was geen sprake; alles was
vierkant en effen; niets leidde de aan
dacht van de leerlingen af; dicht bij
het publiek stond ecu piano, waar
voor nu en dan Dalcroze ging zitten
spelen. Ik vernam, dat er ook een
plaats is, waar bij sommige gelegen
heden een muziekcorps, verborgen
opgesteld, oefeningen kan begeleiden.
Van lampen ziet men niets, zoo min
als van vensters. Al naar gelang de
muziek donker of licht is, wordt het
ook donker of licht, zonder dat men
er de oorzaak van bespeurt. In het
begin gevoelden wij eenigo leegte,
toen de gansche schare wachtte, keek
en niets zag. Spoedig echter gevoel
de men het effect van de tegenstel
ling, toen daar de jongelui, meisjes
en jongens door elkaar, pl.iü. 60 in
één lange rij zich in het middenvak
bewogen, een
donker tricot over borst en heupen
de bloote voeten klitsklatslen
op het grijze zeil. Het was een leuk
gezicht; het loopea geschiedde wel In
de maat maar niet geheel jn dezelfde
rij. Dalcroze demonstreerde nu en
dan en speelde, de leerlingen moes
ten gevoeleu, hoe ze moesten loopen,
als het tempo der muziek veranderde.
Alle nuances in de muziek werden in
beweging uitgebeeld; toonaard, mo
dulaties, enz. enz. te veel om op te
noemen, w erden op een wijze voorge
steld, verre boven onzen lof verheven.
We werden er eenvoudig door betoo-
verd en gevoelden, dat we verkeerden
iu eene muzikale sfeer. We zeiden al
spoedig tegen elkaar: „Dit is eigen
lijk muzikale rythmiek;" men zou
haast wanen, dal men de muziek niet
hoorde, maar zag. Er heerschte
eene volkomen vrije orde.- Wanneer
een stuk ten einde was, vlogen zou
ik haast zeggen, de leerlingen uiteen
en men zag spoedig hunne fijne sil
houetjes tegen den lichtgelen achter
wand afsteken in de bontste afwisse
ling, d.w.z. niet van kleuren maar
van vormen. (Men merkt op, dat ik
zelf de kluts al kwijt raak en kleuren
in de vormen ga opmerken.)
Delessen der jeugdige leerlingen
werden afgewisseld door die van ou
dere leerlingen, vooral op te maken
uit het opgemaakte haar der dames
e;i de snor der heeren. Dit merkte
men echter alleen op, toen ze binnen
kwamen, spoedig als de muziek klonk
en de daarmede harmonieerende be-
begon, dan gevoelde men
slechts de heerlijke schoonheid der
muziek, waargenomen door oog en
We hadden allen een zeer uitvoerig
programma niet toelichting ontvan
gen, zoodat we alles goed konden be
grijpen. Toch hadden we zeker nog
meer genoten, wanneer we Dalcroze
steeds goed hadden kunnen verstaan
en onwillekeurig dachten we weer
aan ons Esperanto. Wat zou het heer
lijk geweest zijn, wanneer Dalcroze
in ééne wereldhulptaal verstaanbaar
had kunnen spreken lot zeker een
20-tal verschillende talen sprekende
menschen massa. Dat velen met ons
in hetzelfde geval verkeerden, bleek
wel als er iets grappigs werd gezegd,
waarom een groepje Duitschcrs har
telijk lachte, maar de vreemdelingen
zoon beetje onnoozel gezicht zotten.
Bijzonder leerzaam en belangwek
kend was voor ons de zangles aan
het slot. Aan eenige heeren uit het
publiek was verzocht muziek op een
schoolbord daarvoor te komen op
schrijven. Om beurten mochten de
leerlingen zelf dirigeeren. De dirigent
stond dan en alle leerlingen zaten
overigens op den grond. Het was tref
fend om te zien, welk een schoonheid
ook in dat dirigeeren kan gelegd
worden en hoe zich dat ook wijzig-j
de naar de verschillende modulaties
in de muziek.
Hoogst tevreden verlieten we Hel
lerau; we gevoelden, dat we iels bui
tengewoons genoten hadden.
Dén volgenden dag maakten we
een uitstapje naar de „Bastei" in
Saksisch Zwitserland. Ik behoef niet
te zeggen, dat ons daar een geheel
ander genot wachtte. Vóór ons ver
trek had het hard geregend en gedu
rende onzen tocht bleef de zon achter
de wolken. De natuur stemde ons
somber en het scheen wel dat alle
deelnemers eenigszins onder den in
vloed er van stonden. Ik weet niet, of
ook bij zonneschijn de natuur den
menscii daur zoo droefgeestig stemt,
maar ik vind het niet onwaarschijn
lijk, want wuar men ziet, overal is de
kratervorm overheerschend. Het ge
bergte maakte op ons den indruk,
alsof de aarde verwoest was en of we
nu overal daarvan de- sporen, de puin-
hoopen ervan, nog aantroffen. Soms
verhieven zich de rotspartijen op een
vlak gedeelte als waren het versteen
de reuzen, die met het hoofd ter aar
de gebogen treurden over de aange
brachte verwoestingen. We hebben
natuurlijk slechts een klein gedeelte
van Saksisch Zwitserland gezien en
geven den lezer daarom in overwe
ging niet al te groote waarde aan
onze indrukken te hechten. Dit is
echter zeker, dat we ook nu weer in
ons Vaderlandje terug kwamen, met
de ontboezeming: „O, hoe onvergelij
kelijk schoon is toch Nederland!"
Ook dezen zomer vernamen we weer
van een Esperantist, die de gansche
wereld al had doorkruist, dat hij ner
gens een land gevonden had, waar
zooveel natuurschoon was te genie-
en als in o n s lieve Vaderland.
J. W. SEVENUUIJSEN.
Stadsnieuws
Gedaanteverwisseling.
Wie nu eens langs het Kennemer-
plein wandelt zal zich er over vei v
deien, hoe veranderd het stukje
grond is, ilat grenst aan het perron
van ons station. De eene helft is reeds
in een fraaien bloemtuin herschapen,
en nu is men bezig de andere helft om
te spitten en er bollen in te planten
z-oodat dit in 't voorjaar van 1913 een
prachtig gezicht zal opleveren.
AFDEELING HAARLEM DER KON.
NED. YVEERB. VEREEN.
Voor het volgende wordt ons plaat
sing verzocht
Zaterdag 12 October a. s. zal de
■oorzitter van het hoofdbestuur dei-
Kon. Nederlandscho Weerbaarheids-
Vereenïging liie/ ter stede een lezing
komen houden over het dóel en het
werken der vereeniging, welke lezing
met eenige lichtbeelden opgeluisterd
zal worden.
Vooral nu door de invoering van de
nieuwe militiewet de kans op vriiloten
voor de meeste jongelui is uitgesloten,
is de beteekenis van dergelijke voree
ngen, die een uitstekende voorbe
reiding geven voor den militairen
dienst, sterk toegenomen.
De lezing zal dan ook vooral voor
de ouders \an leerlingen van de scho
len van middelbaar onderwijs zeer ze
ker veel belangrijks en nieuws bevat
ten.
Belangstellende ouders van jongelui
rn 15 en 10 jaar en ouder kunnen
voor zich en 'hunne zoons toegangs
kaarten krijgen voor deze lezing.
Cs Gemeenteraadsverkiezing.
De uitslag van do Gemeenteraads
verkiezing in district IH was er dit
maal niet een, die algemeen verwacht
werd. Een in bersten ming komen van
de sociaal-democraten met de recht-
sche candidat.en zal wel alleen ver
wacht zijn door degenen, die op de
hoogte waren van den vóorarbeid der
S. D, A. P. in 'dit district goüaan.
Daardoor is verkregen kunnen wor
den, dat in de vacature-Middelkoop
de heer E. van Evc-rdingen met Dr. K.
E. de Jong, e in de vacature-Loo-
meïjer de lieer A. Nagtzaam met den
heer P. J. van Kessel in heistemming
gebracht kon worden.
Vooral is het groot aantal stemmen
op den sociaal-democratischen candi
daat in de vacature-Middelkoop zee
merkwaardig, daar tegenover hem
eveneens een links-democratische can-
didaat, de heer H. van Brederode Jr.,
stond. De heer Van Èverdingen ver
kreeg 750 stemmen, terwijl de heer
Van Brederode met 629 stemmen uit
viel. Het steindistrict Leiösclieplein is
den vrijzini.ig-democraat tot ongeluk
geworden. Dit gaf den heer Van Ever-
dingen juist het overwicht van 131
stemmen, dat hij in totaal ook op den
heer Van Brederode behaalde.
Dr. K. E. de Jong, de Christ.-Ilisl.
candidaat, verkreeg 1042 stemmen. 1-Iij
had in alle drie do districten een gr
tere of kleinere meerderheid het
Klein-Heiligland gaf als steeds een
groote meerderheid aan den recht-
schen candidaat.
Eigenaardig is echter, dat, in de va-
cature-Loomeijer. het Heiligland aan
den Roomsch-Katholieken heer Van
Kessel een veel geringer overwicht gaf,
dan aan den Christ.-Historisclien can
didaat Dr. De Jong. De eerste had
daar slechts 34 stemmen meer dan de
heer Nagtzaam.
De heer Droste verkreeg in geen dei
drie districten het hoogste annta!
stemmen. Het gunstigst was de Temjw
liersstraat voor hem daar bleef hij
slechts 5 stemmen onder den heer Van
Kessel. Het Leidscheplein was hem
evenwel een zeer ongevallig district.
Daar verkreeg hij nog niet eens het
derde deel var, het aantal stemmen,
dat elk zijner mede-candidaten ver
kreeg. In totaal kreeg hij 609 stem
men, d. i. slechts 25 pCt. van het ge
heele aantal geldige stemmen.
De heer Nagtzaam maakte fraaie cij
fers in alle drie districten, al brachi
het Leidscheplein hem maar alleen 't
hoogst© slemmontal. In 't geheel ver
kreeg hij 897 stemmen.
De heer Van Kessel won de meeste
stemmen in de Tempeliersstraat en
op het Heiligland beide. Desondanks
verwierf liij er slechts in 't geheel 22
meer dan de heer Nagtzaam.
De vraag rijst waaraan hel aanvan
kelijk succes der beide sociaal-demo
craten is toe to schrijven.
Eigenlijk meer aan het slechter
stemmen op de beide andere linkache
candidaten, dan het grootere stem-
men-aantal op de sociaal-democraten.
Immers de heer A. Nagtzaam ver
kreeg bij deze stemming maar 92
stemmen meer, dan bij de verkiezing
in district III op 5 Juli 1911, terwijl
de minst-fortuinlijke liberale Unie-
candidaat toen nog 209 stemmen on
geveer meer behaalde, dan dc heer
Droste thans. De vrijzinnig-demo
craat had toen zelfs ruim 300 stemmen
meer, dan thans. De Christelijk-IIisto-
rïsche candidaat verkreeg toen bijna
evenveel stemmen als nu.
Opmerkelijk is r.og het groot aan-
tnl ongeldig j 'stemmen'in beide stem-
bustotalén begrepen, nl. 91'en 70. Blijk
baar hebben veel kiezers, stemmende
voor één zetel, blanco gestemd voor
den ander en zijn er een groot aant.il
menschen geweest, die op één stern-
kaart hun twee stemmen voor "de bei
de vacatures hebben uitgébracht.
Wat ten-slotte de uitslag bij dc her
stemming op 18 October zal zijn, valt
nog niet 1e zeggen er zijn weer een
1300 thuisblijvers- geweest, al is het
percentage va-i 66 bij een. eerste stem
ming niet slechts te noemen, Hieron
der laten wij der- gedetailleerder! uit
slag volgen
Vacalure-^IDDELKOÖP
NAMEN DER CANDIDATEN
<5
C v
3
SJ
5-ï
w j
ïo S
U.j,
5:5
■3
3
H
H. van Brederode Jr
(Vrijz.-Dem.)
136
239
254
629
E. van Èverdingen
(Soc.-Dem.)
267
214
269
750
Dr. K. E. de Jong
(Christ.-Hist.)
289
322
431
1042
692
775
954
2421
18
21
31
70
710
790
985
2491
1011
1264
1564
3339
Herstemming moet dus plaats hebben tusschen de heeren C. VAN
EVERDINGEN (Soc.-Dom.) en Dr. K. B. D2 JONG (Christ.-Hist.)
Vaealure-LOOKEIJS*.
a i
h'-S-S
NAMEN DER CANDIDATEN
S-3
*3
Jao 5
5 3 ai
m
fis
&o2
5
o
H
G. J. Droste Jr
(Lib.-Unie)
91
272
246
609
P. J. van Kessel
(Roomsch-Iiath)
282
277
360
919
250
897
(Cand. S.D.A.P.)
(594
799
932
2425
25
32
34
91
719
831
966
2516
1011
1264
1564
3339
Herstemming moei dus plaatshebben tusschen de heeren A. NAGTZAAM
(Soc.-Demen P. J. VAN KESSEL (RooinschlKath.)
De telling liep in do meeste bureaux'
vlug van stapel, alleen op 't Klcin-
lleiligland (vacature-Loomeijer) hokte
het. De mededeeling van liet verloop
der verkiezing vóór ons bureau in
do Groote Houtstraat ondervond veel
belangstelling. Een groep geestdrifti
ge sociaal-demccraten zong ter eere
van 't-in-herstemming komen van hun
beide candidaten, vóór ons bureau
een paar coupletten van de Interna
tionale en gaf toen gehoor aan een
aanmaning van de politie om door le
loopen.
In het Volksgebouw „Vooruitgang"
was het den geheelen avond zeer
druk. Na afloop van de vergadering,
waar de heer Roodhuyzen had ge
sproken, voor de Jonge Vrijzinnigen,
kwamen nog een groot getal sociaal
democraten in „Vooruitgang". Na het
zingen van socialistische liederen be
sprak de lieer Nagtzaam den uitslag
der verkiezing. Hij spoo-rde de aanwe
zigen aan, niet te rusten vóór men de
boide candidaten der S. D, A. P: in
den Raad had gebracht.
Uit de Omstreken
SLOTEN.
Benoemd is tot onderwijzer aan de
o. 1. school te Sloterdijk, de heer C. de
Boer, te Zijpe en tot onderwijzeres aan
die te Gr. IJpolder, mej. E. J. II. van
der Have, te Haarlem.
HILLEGOM.
Auto-ongeval.
Gisterenmiddag werd een kind van
P. aan den Stationsweg alhier, ter
wijl het uit een zijpad kwarn, door
een auto aangereden en ernstig aan
hoofd en beentjes bezeerd. Nadat de
eerste geneeskundige hulp verleend
was, werd het kind met de auto, die
"net aangereden had, naar het Aca
demisch Zfeken-huis te Leiden voor
verdere verpleging vervoerd. De
chauffeur moet geen schuld er aan
hebben.
H e r h a 1 in, g s o n d e r w ij fl.
De-zen winter zal er weer heiha-
lingsonderwijs in de O. L. S. gegeven
worden. Aangiften tot deelneming
moeten gericht worden tot het hoofd
van de school vóór 22 October a.s.
HAARLEMMERMEER.
Verbetering.
Met ingang van 1 Nov. n.s. zal de
spoorwechalte Oude Wetering door
een stationschef bediend worden.
Voornamelijk is dit te danken aan
de vc-reettlging „Vreemdelingenver
keer", die daarvoor krachtige pogin
gen in het werk gesteld heef:. De te
genwoordige bedienin g-van het pu
bliek en de vér/en'h"? der goederen
liet nog al wat te wenschen over in
den tegemvoordigen toestand.
Binnenland
DE STAKING DER GLASBLAZERS.
De glasfabriek „D© Schie" te Schie
dam heeft bij den kantonrechter al
daar ec-n -verzoek ingediend om. de
sta kenden te dagvaarden en hen. te
veroordeelen tot. betaling van scha
devergoeding. De geëisoht© bedragen
varieeren van f 6 tot f 35 al naar ge
lang van den leeftijd en (le functie
van den arbeider.
In het verzoek wijst de directie van
„De Schi-e" er op. dat op 5 Augustus
j.l. plotseling door 246 arbeiders, in
strijd met de arbeidsovereenkomst, 't
werk wer-1 neergelegd en dat die sta
king lieeft voortgeduurd tot 21 Sep
tember.
Door die wanpraestatiea heeft re-
rpiestrante schade geleden en zal zij
nog lijden, daar zij genoodzaakt is
geweest 3 van -haar 4 fabrieken of
wel 37 van haar 45 werksteden 6top
te zetten, en de ovens in die fabrie
ken te doven, hetgeen met groote kos
ten gepaard ging. terwijl de gewone
uitgaven doorliepen en het aanma
ken- van de ovens weder groote kos
ten zal met zich brengen.
Door bovengenoemde oorzaken- en
wat daarmede samenhangt nog
onverminderd de ged-erfde winst
•heeft de reauestrnnte een totule scha
de geleden van ten minste f 4617.34,
benevens f 353.35 per dag van 5 Au
gustus tot 21 Sept., derhalve 46 maal
f 353.35 of f 16.254.10 en dus te za
nten f 20.871.44. Daar deze schade
door de stakers is veroorzaakt, zou,
volgens reques'rant, ieder voor het
1/246 d-eel van die schade en derhalve
oor f 84.92 aansprakelijk wezen, wa
re het niet dat in de arbeidsovereen
komst. tusschen partijen aan gegaan,
iedere aanspraak op schadeloosstel
ling van weerszijden beperk; is tot t-
bedrag van het loon van den arbei
der gedurende een week.
(N. Ct.)
DOOR EEN TREIN GEDOOD.
Te Oss is op een overweg oen man,
die vermoedelijk onder den sluitboom
i:s doorgekropen, door een sneltrein
overreden en gedood.
ONDER EEN AUTO.
Op de Koemarkt te Schiedam werd
een 71-jarige man, die voor een
rijtuig wilde uitwijken, aangereden
door een in volle vaart aankomende
automobiel, die werkwillige glasbla
zers vervoerde. Eén der voorwielen
ging den man over de borst. In zorg-
w-ekkenden toestand is hij naar 'het
ziekenhuis vervoerd.
GEEN OPENBAAR SLACHTHUIS.
De Raad der gemeente Hengelo (O.)
heeft met groote meerderheid van
stemmen besloten, niet over te gaan
tot de oprichting van een openbaar
slachthuis, maar B. en W. uit te uoo-
digen te komen met een verbeterde
verordening op de vleeschkeuring.
Onze Lachhoek
Onderwijzer. Maar, jongen, be-
grijp je nu niet, dat een breuk klei
ner is dan een geheel? Ais je vader
bijv. een heelen meter katoen moet
verkoopen, en bij hoeft 7/8, wat doet
hij dan?
Jongen. Dan meet bij wat krap,
meester.
- Gisteren hel) ik een arme vrouw-
een som geld geweigerd en daardoor
lieb ik den heelen nacht niet kunnen
slapen. Den -heelen nacht heb ik 'de
stem van die vrouw gehooid®
- Dat doet je goed hart eer aan.
Wie was hel?
Mijn vrouw.
VREEMD.
Die beide heeren, daar in den
ihoek, wonen zeker niet hier ïn do
stad?
Jawel, zeker, dat zijn de l>eide
upper ten uit ons stadje.
MOORD EN ZWARE MISHAN
DELING.
Te Belgisch Clingc, vlak bij de
Zeeuwsche grens, heeft een vrèeselij-
ke misdaad plaats gehad. Iemand
drong de woning van een dre'al
meisjes binnen en sloeg met een
groot mes een der jeugdige vrouwen
dood, terwijl hij een barer zus'ers
arm afsloeg en de andere een
ernstige wonde in de zij^e toehrac^L
Hierop vluchtte de moordenaar. Ver
ondersteld wordt dat hij zelfmoord
gepleegd -heeft. Vroeger had de woes
teling ongenoegen met de drie zus
ters gehad.-
UITLEVERING GEVRAAGD.
De Duitsch© regeer in g heeft aan de
Nederlandsche Regeering rle uitleve
ring gevraagd van den onlangs te 's-
Gravenhage aangehouden Durtscher
Heinrich Gel», den uit de gevangenis
ontsnapten dader van een diefstal
200.000 Mark ten nadeele eener
bank te Dusseldorf.
DE RELLETJES IN GRONINGEN.
De Groninger Hbld.-correspondenl
meldt
De „ernstige waarschuwing" van
den burgemeester heeft niet geholpea:
Gisterenavond neget- uur stond vóór
den Franschen Bazar, op de Viseh-
markt en de omliggende straten weer
een geweldige massa menschen, die
weigerde uiteen te gaan. De politie
moest derhalve doortastend optreden
en met behulp van de marechaussee,
die niet 10 man uit de provincie was
versterkt, werden verschillende char
ges uitgevoerd iu Guldenstraat, de
Folkingestraat. de Pelsterstraat, de
Haddingestraat, de Gelkingestraat en
op de Groote Markt. Telkens joeg ue
gemeente-politie met getrokken sabel
de menigte uiteen; Daarbij werden
ernstige klappen uitgedeeld, waarbij
verscheidene personen licht werden
gekwetst. Een oude vrouw, die be-,
weerde uit de Paterskerk te zijn geko
men, kreeg een zwaren slag op het
voorhööfd en liep daardoor een gewei-
digen buil l>oven het linkeroog op. An
deren werden aan hor.fd en handen
gewond. De marechaussee bepaalde
zich tot het uiteenjagen der meuigie,
zonder van de wapenen gebruik lo
maken. Na deze charges werden ver
schillende straten ai gezet en weldra
was de rust teruggekeerd.
De werkwilligen konder. ongehin
derd worden naa- huis gebracht.
De politie hoopt, dat nu een einde
aan de relletjes zal zijn gekomen.
DOOR ZIJN KIND GLRED.
Bij het dorschen met de machine had
te Borger (Dr.) ee ongeluk plaats, dat
bijna ontzettend iu zijn gevolgen had
kunnen zijn. De landbouwer A. D.
kwam te dicht bij da machine en werd
zoodanig gegrepen, dat de kleeren
hem van het lijf gingen, dat hij eeni
ge bloedende verwondingen bekwam
en de schouder ontwricht werd. Door
de tegenwoordigheid van geest van n
4-jarig kind va a 1)., werden de paar
den tot staan en de machine tot stil
stand gebracht, waardoor D. gered
werd.
KAMERVERKIEZINGEN
Van den heer K. ter Laan te Hooge-
zand kwam bij de dislricts-federaiie
der S. D. A. P. bericht in, dat hij voor
de hem Yoor dit district aangeboden
candidatuur voor de Kamerverkie-
ng in 1913 bedankte.
TYPOGRAFENSTAKING
Uit Zalt-Bommel wordt gemeld, dat
de typografenslaking bij de firma H.
J. v. d. Garde aldaar, die 4 maanden
geduurd heeft, thans officieel is opge
heven. Door bemiddeling van den
Bond van Boekdrukkerijen heeft de
Algemeene Nederlandsche Typogra
fenbond een overeenkomst mei de fir
ma getroffen.
BEWUSTELOOS IN EEN GRAAN
SILO GEVONDEN.
De 19-jarige kantoorbediende A. da
Vries, uit de Witte de Withstraat ta
Rotterdam, daalde gisterenvoormid
dag in een van de silo's af bij het ge
bouw van de Graansilo-Maatschappij
aan de Maashaven Z.z. aldaar, om
oor het graanfaclorskantoor, waarop
hij werkzaam is, het in de silo aan-
wezige graan te onderzoeken. Hij
ging ongeveer, vier meter naar bene
den, zonder gebruik te maken van
een der gordels, die voor het afdalen
steeds beschikbaar zijn.
Toen de werklieden, die er bij wa
ren, hem niet zagen terugkomen en
ook niets hoorden, werd er besloten in
de silo af te dalen, omdat men vrees
de, dat De Vries, door de dampen diat
uit het graan steeds opstijgen, be
wusteloos was geworden. Achtereen
volgens daalden daarop aan een gor
del af, meenemende een tweeden gor
del, om dien den vermoedelijk bewus-
tc-loozen kantoorbediende om het li-
chaam te binden, de werklieden L.
Schepens en J. de Bout. Beiden wer-
den bewusteloos opgehaald. Een der
de werkman, F. li. lierman, daalde
