HuiLEU'S llOBLIS
DE WEERSPANNIGE
TWEEDE BLAD
Vrijdag 22 Horembsr 1912
Binnenland
TWEEDE KAMER.
Nog een korte aanvulling van het
geen ons over de rc-de van den heer
Van Karnebeek bij de Indische Ue-
gTOOting gisteren werd geseind.
De spr. betoogde dal men den Clii-
neezen bescherming verleenen moest,
maar dat zij als \reewdehngen zich
aan de wetten des lands hebben te
onderwerpen. Wij moesten in geen ge
val aan pressie toegeven en rust en
orde handhaven om zelf geen „vreem
de Westerlingen" in de Oost te wor
den. Spr. bestreed den heer Hugen-
holtz, die als advocaat onzer tegen-
pertij was opgetreden en die, zelfs 't
gezag van een Van Kol miskennend
en de zaak Borel(Een gezag dat
door u nooit is erkend I riep hem de
heer HugenhoHz toe) een insinuatie
bezigde toen hij de houding der auto
riteiten toeschreef aan weerzin tegen
de republikeinsche instellingen. De
heer Van Karnebeek wees nog op de
allengs toenemende verlegging van 'l
zwaartepunt der Regeering naar de
Koloniën, waardoor oenige medezeg
gingschap der bevolking in de toe-,
komst lag. Hij waarschuwde echter!
voor een zelfstandigheid als die van
Suriname. De controle moet bij 't Op
perbestuur blijven en hij beval 't
denkbeeld van een Indischen Raad
hier te lande (als de Engelsche) om
den Min. van Kol. op zijn wensch te
ndviseeren.
waarna volgde nog een prachtige
rede van den heer Bos over den oeco-
nomisclien toestand van Indiê, die ze
ker verbetert, maar met 't oog op mo-
gel"ke tegenslagen en de prijzen der
productie, tot voorzichtigheid bleef
manen. Differentiatie van arbeidsge-j
tegenheid cn meerder reserveering
van kapitaal waren noodig. Terwijl
a lies moest worden gedaan om ook op
de Buitenbezittingen voldoende ar
beidskrachten te verkriipeu en 't in-
landsch volk technisch en commer
cieel op te leiden; terwijl men moest
voortgaan met de voor de outillage
van 't land noodige werken, (wegen,
kanalpn, credietbanken, enz.) scheen
hem de tijd van financiëelon opbloei
Je meest aangewezene om drukkende
lasten van i volk op te beffen, waar
bij hij de opiumpacht, althans onder
de regie, niet allereerst begreep. Ver
der achtte spr. een betere inrichting
der Ind. begrooting en rationeele
splitsing van gewone en buitengewo
ne uitgaven aan te bevelen, ook om 't
vreemd kapitaal een juist inzicht te
geven in den toestand cn tot deelne
ming in leeningen te bronnen. De
spr. wees in dit verband op 't hooge
cijfer der pensioenen en waarschuw
de op dien grond tegen opdrijving
van trac temen ten.
Omtrent een Indische vertegenwoor
diging was spr. 't niet met den Gonv.-
Gea. eens over de defensie en de be-
sttturs-reorgarisatie zou hij nader zijn
opinie zeggen. Maar hij eindigde met
eenige beschouwingen over de Chinee-
zen- en onderwijs-quaesties. De Chi-
neezen waren reeds in hun rechten
bepeikt en door een geleidelijke ont
wikkeling der geheele Indische huis
houding achtte hij een gelijkstelling
van Chiueezen en Europeanen zeer
wel mogelijk en zonder schade, zon
der afzonderlijke bureaux voor Chin,
zaken, zoodat zij als alle andere on
derdanen zouden worden behandeld.
Daarbij was van piessie geen sprake
en evenmin bij de onderwijs- en zen
dingszaak gelden IDld-ovei wegingen.
Er was in het algemeen te weinig
voor het onderwijs der inlanders ge
daan. Mr. Fock zette den eersten stap
op den goeden weg en het succes is
niet gering. Doch er moet met kracht
worden voortgegaan in de richting
van algemeene \erstrekking van on
derwijs. Tegen de kosten mocht men
niet opzien. Doch men onthoude zich
van de overbrenging van den school
strijd naar B-die. De heer Scheurer
had dit aan de linkerzijde verweten,
maar de heer Bos herinnerde hoe te
genover dien spr., de heeren Ho-
gaarut. Van Vlijmen en Kuyper zelf
de lieer idenburg als Kaïnernü had
gewaarscnuwd tegen Gouveniemenls-
propaganda voor 't CL ristend om en
tegen uen Islam. En thans wordt, on
oprecht, door de overdracht van open
bare scholen aan de zending, door de
regeeringstaak ten deelo aan anderen
toe te vertrouwen, in die richting ge
stuurd, niet van steun aan 't goede
werk der zending, maar van 't ge
bruiken der zending als regoerings-
01 gaan. Dat was een gevaar en een
verkeerde politiek, ook omdat de Ite-
geering geen contröle uitoefent op het
onderwijs, maar alleen op de richting
der zendingsscholen. Dat maakt op
de bevolking een verkeerden indruk;
het leverde voor orde en rust een ge
vaar op, waarvan spr. bij de ver
schijnselen in t Ocsten, de noodlottig-
sle gevolgen vreesde.
Nadat de hee' Ter Laan nog over
de onderwijs-belargen had gesproken,
in denzelfden geest van afkeuring der
politiek van de Regeering, die te wei
nig deed voor 't openhaar onderwijs
en door overgaaf van scholen aan de
zending haar roeping miskende, werd
het verdere debat tot morgen 10.30 uur
verdaagd.
In de avondvergadering,
onder leiding van den lieer De Geer,
weiden behandeld de wetsontwerpen
tot
1. Goedkeuring van de op 23 Sept.
1910 te Brussel gesloten verdragen tot
het vaststellen van eenige eenvormige
regelen betreffende aanvaring en hulp
en berging, met bijbelioorend protocol
van onderteekening
2. Voorbehoud van de bevoegdheid
tot toetreding voor Nederland tot de
op i Nov. 1911 te Berlijn tusschen
Duitschland en Frankrijk gesloten
overeenkomst nopens Marokko
3. Goedkeuring van het op 18 Nov.
1911 1e Brussel tusschen Nederland en
België gesloten verdrag, betreffende
aanwijzing van het station Essclien
als overgangsstation en
4. Aanvulling en verhooging van
het TXde hoofdstuk der. Stnatsbegroo-
ling voor 1912 (Verbouwing en uit
breiding der Departementen van Biti-
nenlandsche Zaken en van Water
staat).
Over het eerste ontwerp betreffen
de het tractaat in z.ake aanvaringen,
enz. opperde de heer Limburg ern
stige bezwaren, want bij dit tractaat
worden wijzigingen noodig in ons
Wetb. van Kcopb. Dio wijzigingen ons
bij tractaat opgedrongen, zijn nog
niet voorgesteld. Er ontstond derhalve
rechtsonzekerheid. Spr. keurde dat
zeer af eu legde zich noode bij 't ont
werp neer, voordat onze wet is gewij
zigd volgens dit tractaat, zooals el
ders tijdig ïs geschied. Hij drong op
spoedige regeling aan en op een ande
re gedragslijn voor het vervolg in
soortgelijke gevallen.
Terwijl de heer Van Karnebeek
meende dat de spreker de dupe was
van een misverstand, was de heer
Van Hamel het au fond eens met den
heer Limburg, doch hij keurde do
handelw ijze in deze niet af omdat cr.s
Wetb. van Kcopb. toch naar de begin
selen van 't tractaat zou moeten wor
den herzien. Dit geschiedde nu echter
zoodra mogelijk.
Do heer Nolens vond de theoreti
sche quaestie hier mdet van belang;
het was hier een zaak van pracUik
en deze vorderde te handelen gelijk
hier is geschied.
De heer Drucker wilde bij deze ge
legenheid niet treden in een debat
over de vraag: tractaat of wet, maar
protesteerde tegen 't door den heer v,
Karnebeek ingenomen standpunt.
Spa-, was 't overigens met den heer
Limburg geheel eens wat aangaat de
afkeuring, van de houding der Reg.
ten. opzichte van de verhoogde wijzi
ging van ons zeerecht naai- de eiachen
van het tractaat.
Mr. Regaut, de Minister van Justi
tie, veidedigde.de houding dor Reg.
in deze. De Reg. was tot dat anders
is beslist, gebonden aan den regel:
tractaat is wet En had de Reg. de
wijziging van bet Wetboek van
Kooph. tegelijk met het tractaat voor
gedragen, dan had t tractaat gevaar
gel0open. Zeker 't Wel3>. moet gewij
zigd worden, maar hel oogenbiik
was du niet gekomen.
De Minister van buitenlandsche zo-
ken, de heer De Marees van Swinde-
ren, zich overigens bij zijn ambtge
noot aansluitende, wees op de be
langrijke rol door onze gedelegeerden
vervuld en bracht hun hulde.
Na replieken werd 't wetsontwerp
zonder stemming aangenomen, even
als de beide andere tractaten.
Toen kwam ontwerp 4, betreffende
de Depai-tements-Verbouwiagen in e-
han deling.
De heer De Sluers betreurde dat de
Reg. deze verbouwing deed voorgaan
vóór die van de Kamer, waarvoor 50
jaren geleden al een wet werd ge
maakt. Nu komt er niets van. Men
moet een bouwfonds maken wat
zich lang zal doen wachten.
Spr. uitte voorts zijn verbazing
en eenige ontstemming over 't feit
dat de Min. zijn Depai-temer.t reeds
heeft doen verhuizen naai- 't oud-Mi
nisterie van buitenlandsche zaken,
wat de Kamer hem had verzocht niet
te doen.
Vervolgens zette spr. de aestlietische
en practlsche bezwaren uiteen tegen
de voorgenomen verbouwing, een
schending van 't Binnenhof, een af
braak vaD een historisch monument,
ook door verandering van de schuine
in een rechte rooilijn van den weg
tusschen de grenadiers-poort en de
Binnenhofpoort bij de Grafelijke za
len.
Daarenboven was de ruimte voor
het Departement veel te klein, 1620
vierk. M. met een sousterrain voor
archieven en bibliotheek, zeer nadce-
lig. IIcl worden cellen, oubliettem, on-
dergrondsche holen, die ook naar de
Haagsche verordening niet zijn goed
le keuren.
Een ander bezwaar voor spr. was
dat het nieuwe vooruitspringmde en
hooge gebouw het licht in 't Maurlts-
huls bedenkelijk zal belemmeren.
Eindelijk achtte spr. de bouwsom
van 6 1/2 ton voor het geheele plan
exhorbitant hoog.
Het advies der Commissie voor de
grafelijke zalen had voor spr. geen
waarde, omdat het over iets anders
liep en niet over het onderhavige plan
sprak, dat er nog niet was toen het
advies werd gegeven.
Do instemming van den Minister
van Binnenlandsche Zaken beteeken-
do niets, want deskundigen waren
niet gehoord en de adviseurs, die het
plan hebben gezien, waren onbevoegd,
i Beriep do Minister zich op do ur-
gent ie omdat men nu gereed Is
spreker meende, dat de Kanier daar-
I om geen 6 1/2 ton mocht voteeren. De
Commissie van rapporteurs de hoe
ren Helsdingen, Ruys do Boer
brouck, Van der Voort van Zijp, Do
Vlugt en spreker stelde daarom
een motie van orde voor,
waarin, op grond van de door spie
ker ontwikkelde bezwaren, wordt ver
zocht, een nader deskundig onder
zoek in te stellen omtrent dit plan,
met uitnooddging, den uitslag van dit
onderzoeik aan Kamer mede te dee-
len.
Terwijl de heer Rink uit ondervin
ding den bestaanden toestand afkeur
de en onwaardig noemde en het plan
met vreugde en voldoening ontving en
tegenover rle door den heer De Stuers
geopperde bezwaren verdedigde, met
afwijzing der motie, ondersteunde de
heer De Vlugt deze op grond van al de
door hem volkomen gedeelde beden
kingen van den lieer De Stuers.
Nadat de beer Eland had gevraagd,
of bij deze verbouwing alle buurhui
zen van het Departement konden
worden opgegeven en wat dit finan
cieel zou uitsparen, verdedigde de Mi-
nieter van Waterstaat het plan, daar
bij vooral dank brengend aan den
heer Rink. Het verzet van den heer
De Stuers begreep de Minister volko
men, maar diens verwijt van gemis
van deferentie der Kamer, was vol
maakt ongegrond. De verhuizing van
het Departement van Binnenlandsche
Zaken was niet anders mogelijk dan
op het daarvoor gekozen tijdstip,
waarop niet eerst de goedkeuring der
Kamer was te verkrijgen.
De plannen voor de Kamer zullen
er niet door vertraagd worden er
zijn nu weder plannen in bewerking.
Men werke niet tegen, zooals de heer
De Stuers doet.
Zoowel de aesthetische- en archiolo-
gische- als de praclische bezwaren
werden door den Minister weéiiegd.
Hij beriep zich op het eenparig gun
stig oordeel van de Commissie voor
de grafelijke zalen, omtrent rooilijn
en gevelen in de Commissie zitten
mannen als Dr. Cuyper. Overigens
was de rooilijn in 1891 door de Kam"'-
goedgekeurd in 't plain-Lobman, ver
moedelijk van. den hoer De Stuers af
komstig.
(De neer De Stuers verklaarde, dit
plan niet te hebben gezien de Minis
ter Lobman had :t opzettelijk buiten
hem 0111 behandeld).
De Minister verdedigde 't niet over
leggen van het advies der Commissie
en verdedigde vervolgens het plan te
gen de bezwaren omtrent te geringe
ruimte en de ligging der lokalen voor
archief en bibliotheek, die volkomen
voldoende zijn. Door de motie zouden
die lokalen niet maar het geheele
plan naar den kelder gaan. Daarom
bestreed de Minister die motie, welke
slechts teng uitstel beteekent. De Ka
mer helpe eindelijk een begin te ma
ken met den bouw. Wend de motie
aangenomen, de Minister zou moeten
vragen dit ontwerp in te trekken. Lie
ver trelike de Commissie van rappor
teurs echter de motie in.
De verdere d'iscuss.e is daarop tot
Maandagavond verdaagd en do zit
ting te 12 uur tot heden 10.30 uur ge
sloten,.
DE KONINGIN
beeft Donderdagmiddag vóór hun
vertrek naar Konstantinopel ten pa-
leize ontvangen mevrouw Lingbeek,
eebtgenoote van den chef der Roo le
f Kruls-ambulance naar Turkije, cn
mej. Kuyper, dochter van Dr. A. Kuy
per, welke dames deel uitmaken "- in
de kleine ambulance, die heden
avond naar de Turksche hoofdstad
vertrekt.
DE KONINGIN-MOEDER
heeft In de jongste dagen wegens een
lichte ongesteldheid het paleis n:et
kunnen verlaten.
VORSTELIJK BEZOEK.
De Groothertogin van Oldenburg
bracht Donderdag een bezoek aan
Amsterdam. H. K H., die van twee
hofdames vergezeld was vertoefde
ruim een half uur om het JPaleis te
bezichtigen.
De Groothertogin is de zuster van
Prins Hendrik en vertoeft thans als
gast van onzo Koningin in de residen
tie.
BLOEMENTENTOONSTELLING.
Van 9—22 Mei 1913 zal in Bellevue te
Amsterdam een tentoonstelling ge
houden worden van artistieke plan
ten- en bloemenversieringen.
Deze zal een geheel nieuw karakter
dragen; het zal een tentoonstelling
worden van moderne intcrieursver-
sieringen, feestkamers, salons, recep
tiekamers, rookkamerse bruid bou
doirs, kantoorlokalen, rouwkamers,
i enz., enz., met vestibuleversieringen,
trap- en bnlustradeversieringen, ter
wijl 'tafereelen van Hollandsche, Jo-
pansche en andere tuinen en land-
schappen zullen worden daargesteld.
Daarnevens zal een keur van mo-
dern bindwerk, planten- en bloem ver
sieringen niet ontbreken. De ineuhl-
leering van een en ander zal door
eerste firma's op dit gebied geschie
den, de schilderingen zullen worden
u.tgevoerd door een bekwaam kunst
schilder.
De afdceling Amsterdam van Tuin
bouw en Plantkunde viert met deze
tentoonstelling haar 40-jarig bestaan,
maar wil daarmede tegelijk de rij
der tentoonstellingen in 1913 op waar
dige wijze openen.
INKOOPVEREENLGING.
In de vergadering der ïnkoopveree-
niging van de Nederlandsche Melk-
hygiénïsche Vereeniging werden tot
bestuursleden gekozen de heeren Dis-
selhoff te Amsterdam, Siarkenburg te
Loosdrecht en De Boer te Haarlem;
tot leden van den raad van toezicht
werden gekozen de heeren Lugard 1e
Twello, Diephuis te Amsterdam en
Canstens te Arnhem. Medegedeeld
werd dat reeds 30 der voornaamste
melkinrichtingen als lid waren toe
getreden en dat met verschillende
fabrikanten contracten zijn afgeslo
ten. Ook werd besloten de machine-
rieèn gezamenlijk in te koopen.
ACTIE SIGARENMAKERS-
BEDRIJF.
De voorzitter van den R.-K. Zuide
lijken Bond van Tabaks- en Sigaren
fabrikanten heeft een schrijven ont
vangen van den Bisschop van 's-Her-
toge.nbosch, waarin deze er zijn leed
wezen over uitspreekt, dat, nu de
werklieden in het sigarenruakersbe-
dnjf te 's-Hertogenbosch bet werk
hebben neergelegd, deze bond van
fabrikanten met uitsluiting dreigt.
„Staking en uitsluiting", aldüs de
bisschop, „zijn toch ge»en dingen, die
liggen op den weg der katholieke or
ganisaties."
In denzelfden brief geeft Z. II. de
Bisschop ie kennen, dat bet hangend
coufl.ci binnen eeuige dagen op een
voor beide partijen bevreaigeude wij
ze zou kunnen worden opgelost, nuts
de pa.roous tuans niet tol aitsluittug
overgaan.
,,L»e Maasbode" waaraan wij deze
bijzonderheden ontleenen, deelt 'mg
mede, dat als gevolg van dit Lis-
scnopjjelijk schrijven, de vergadering
van den R.-K. Zuidelijken Boud van
'i'auaks- en Sigarenfabrikanten, waar
in een besluit omtrent de uitsluiting
zou wol-den genomen, heden
uiet zal doorgaan.
STAKING OPGEHEVEN.
Naar de Tijd verneemt, zijn do sta
kende werklieden aan het in aanbouw
zijnde restaurant van Schiller op het
Kembrandipiein te Amsterdam na on
derhandelingen, weer aan het werk
getogen. Waarschijnlijk zal de quaes
tie nu in der minne worden opgelost.
VRIJZINNIGE SAMENWERKING.
De Tel. meldt
Wat betreft het stellen van Kamer-
enndidaten door de vrijzinnige concen
tratie vernemen wij, dat de bedoeling
moet zijn te eerste alle vrijzinnige
leden, die thans zitting hebben eu zich
met het program vereenigen, te hand
haven ten tweede in districten, waar
een vrijzinnig lid vrijwillig aftreedt,
een candidaat te stelten van dezelfde
richting als de aftredende en ten der
de wat de overige districten aangaat,
bij onderling overleg de kleur van den
candidaat te bepalen. Aan de betrok
ken kiesvereerigfrgen wordt overge
laten in deze laatste districten de per
soon van den candidaat te kiezen, doch
de hoofdbesturen kernen overeen
welke districten een Unie-liberaal, een
vrij-liberaal of een vrijzinnig-demo
craat zal worden gesteld. Tot heden is
lakend, dat de heeren mr. E. A. Smidt
(Veendom, v.-d.), jbr. mr. A. P. C. van
Karnebeek (Utrecht I, v.-L) en P. J. de
Kanter (Dordrecht, v.-L), geen nieuwe
candidatuur willen aanvaarden. V
de heeren G. A. Vorsterman van Oyen
(Oostburg, v -d.,), en F. Lieftinck (Zut-
phen, u.-l.)j gaat eveneens bet ge
rucht, dat zij zich niet verkiesbaar
stellen, maar dat schijnt nog niet vast
te staan, (We teekenen hierbij aan, dat
de heer Lieftinck dit bericht reeds in
dertijd in ons blad heeft tegengespro
ken. red. H. D.).
DE BURGEMEESTER VAN
WEERT.
De Tel. meldt
In de „Limburger Koerier" stond de
zer dagen een advertentie, waarin de
burgemeester van Weert, de heer
Kolkman (een zoon van den minister
van Financiën), een pólilie-agent
vraagt. Onder de „vereischten" komt
de bepaling voor. dat de aan te stellen
agent Roomscli-Katholiek moet zijn.
In' verband met dit laatste lieeft het
Kamerlid, de heer Duys, een vraag ge
richt tot den minister van Binnenland
sciie Zaken. De heer Duys wenscht te
weten of de mii-ister het goed vindt,
dat een burgemeester aldus openlijk
niet-Roomschen uitsluiL
TEGEN DEN SLUITINGSDWANG.
liet Nationaal Comité tegen den
sluitingsdwan? is gereorganiseerd.
Als voorzitter treedt thans cp de heer
G. de Vries Gzn., te Haarlem als se
cretaris de beer J. Noordeloos, even
eens te Haarlem. Tot adviseur van het
comité is gekozen de beer D. Manas
sen, te Amsterdam. Het comité heeft
besloten, een krachtige actie tegen den
sluitingsdwan? ter hand te nemen en
in verschillende plaatsen sprekers to
doen optreden.
(N. R. CL)
BELEEDIGD.
't Gebeurde in een der Geldei'sche
grensgemeenten, dat een onderwijzer
zijn leerlingen van paddenstoelen ver
telde, ook van eetbare. Hij had van de
laatste soort eenige exemplaren mee
gebracht en daarvan aan enkele leer
lingen een stukje laten eten. Dat. dit
ntet, naar den zin van alle ouders
was, ondervond hij den volgenden
dag, toen hij van een hunner een brief
je ontving, luidende
Mijnheer, we hebben bij ons thuis
genoeg te eten, u behoeft mijn kind
geen paddenstoelen te geien.
(TeL)
TENTOONSTELLING KINDER
LECTUUR.
De tentoonstelling van kinderlec
tuur, ingericht door het departement
Vlaardingen der Maatschappij tot
Nut van 't Algemeen is in tegenwoor
digheid van een aantal genoodigdon
en het college van B. en W., door ren
voorzitter van de tentoonsteR'ngs-
commissie, dr. C. E. üooijkaas, ge
opend.
KAMERVERKIEZING IN HET DIS
TRICT KATWIJK.
Do Hbld.-correspondei-t schijnt niet
goed ingelicht te zijn, toen hij schrééf
dat de beer Van Gils, burgemeester
van Zoeterwoude, zou zijn gejwlst
over het aanvaarden van een can
didatuur tegenover den C.-H. candi
daat, den lieer Van Wassenaer van
Calwijck. De heer Van Gils deelt aan
„liet Vad." mede dat hem daarvan
absoluut niets bekend is.
EEN BESCHULDIGING.
De heer K. Feikema te Sneek be
schuldigt den heer Van der Laan,
secretaris dier gemeente, dat deze van
hem f 200 heeft ontvangen om „Ver
gunning" in zijn café te krijgen. De
lieer v. d. L. ontkent dit en heeft te
gen den heer F. een gerechtelijke vor
dering ingesteld. Dit is reeds de 2de
maal, dat de secretaris in een der
gelijke zaak gemoeid ie,
(Hbld.)
I Onze Lachhoek
WOORD GEHOUDEN.
1 Mevrouw Babbelaar verzocht haar
man, haar eens voor een heelen dag
de 40 P.K. af te staan, om een tocht
te maken met baar vriendin mevrouw
Balk.
„Best," antwoordt de goedige mijn
heer Babbelaar, „ik vind het best;
maar voorzichtig, hoor. Jullie willen
zeker hard x-ijden. Je moet onderweg
niet tegen den chauffeur praten. In
de electrische trams heb je zeker wel
ecus 't bordje zien hangen: Verboden
te praten uiet den bestuurder? Dank
daar dus aan. De aandacht van hen,
die het stuur in handen hebhen van
een machine en van wïen de veilig
heid der passagiers afhangt, mag niet
afgeleid worden."
Mevrouw Babbelaar beloofde bet en
ging mevrouw Balk afhalen. Zij le
den weg.
Langs de rechte wegen, wit van irf
de zon poeierend stof, vloog do auto
voort.
Zij lieten zich gaan op de heerlijke
sensatie van zich te voelen meeslee-
pen in een frissche zoelte op dat
warmste uur van den dag.
De bochten van den weg brachten
telkens als verrassing een nieuw uit
zicht over velden of over bosschen. O,
het was alsof do wielen soms den
grond niet meer raakten. Weer een
bocht! Zij werden van rechts naar
links gegooid,... en dan weer een
nieuw landschap en het witte lint van
den weg lag weer recht voor haar int.
Na een zeer bruusken draai had
mevrouw Babbelaar een sterken lust
de belofte, haar man gedaan, te bre
ken en het woord te richten tot den
chauffeur. Maar zij was bang voor de
gevaren, die er uit konden voortko
men en zij zweeg. Kilometers volgden
op kilometers.
De boomen flitsten ter weerszijden
langs, de bruggen dansten onder de
er overijlende aulo. Eindelijk temper
de de chauffeur zijn vaart. Ze reden
een klein stadje door. Toen waagde
mevrouw Babbelaar het den chauf
feur toe te fluisteren:
„Je hebt mevrouw Balk er uit loten'
vallen bij de laatste bocht, een uur
geleden...."
(De Auto).
PROF. P. H. RITTER.
Hot Ilbld. schrijft:
In wijden kring zal met groot leed
wezen vernomen worden, dat prof.
P. H. Rittcr te Utrecht is overleden.
In hom gaat een man heen, dio als
journalist en als hoogleeraar groote
bekendheid genoot en velen aan zich
hoeft verplicht; maar meer dan do
journalist en de hoogleeraar zal in
Ritter de prediker betreurd worden,
dio ontelbare malen groote schoren
heeft geboeid met zijn op levend'ge
wijze, met groote welsprekendheid en
volle overtuiging uitgesproken stich
tend woord.
Ritter was 10 Juni 1S51 te 's-Gra-
venhoge geboren uit eenvoudige ou
ders, die hem een zeer goede opvoe
ding deden geven. Hij studeerde 'e
Leiden, waar hij in 1S32 promoveer
de tot doctor in de theologie, op een
proefschrift over de monadenleer -an
Leibnitz. Hij werd nog in hetzelfde
jaar beroepen door de Remonstrant-
sche gemeente te Utrecht.
Gedurende de negen jaar, dat bij
te Utrecht predikant was, heeft bij
daar grooten invloed gehad; de ge
meente nam in dien tijd in zielental
aanzienlijk toe, een nieuw kerkge
bouw werd gesticht. Zeer werd bet
betreurd, dat hij, door een keellijden
gedwongen minder te spreken, in 1891
het hoofdredacteurschap van Lot
„Nieuws van den Dag", in welks Zon
dagsblad hij reeds geruixnen tijd zij
ne „Pacdagogisclve fragmenten" had
geplaatst, aannam en Utrecht ver
liet.. Als journalist deed hij minder
van zich spreken; hij bleef zijn opstel
len schrijven van algemeenen of stick
tel ij ken aard, waarvan vele als „Ethi
sche fragmenten" gebundeld zijn,
eooals vroeger zijn „Paedagogische
fragmenten".
Vele herdrukken hebben deze bun
dels beleefd: beide zijn ook in andere
talen vertaald. Onder zijn leiding
werd het werk „Een halve eeuw"
door bet Nieuws uitgegeven.
jre u i St o si
(Naar het Franse hj.
De koude, vermoeienis en het ontmoe
digende van den toestand, niets
scheen invloed te hebben op dit ijzer-
sterke gestel, dat tcch ai zoo lang
door verdriet en allerlei ontberingen
op een zware proef scheen te zijn ge
steld.
Tijdeus dien langen en droevigen
tocht in de duisternis, ontbrak het
niet aan droevige oogeublikken en
hartverscheurende tooneelen. Daar
had een arme boer toevlucht gezocht
boven in eén boom, die door de rivier
dreigde ontworteld te zullen worden,
en hij riep met luide kreten om hulp
verderop was een gebc-ele familie,
vrouwen, kinderen, grijsaards, bijna
zonder kleeren aan, verzameld op het
dak van het huis, waarvan do over
stroomd n.g liet geheele benedengedeel
te had verzwolgen.
Men zag telkens lijken van men-
Bchen en dieren voorbij drijven, die
door de golven werden meegenomen.
Uit eenzaam verspreide huizen, boe
renhoeven, zelfs dorpen, drongen
Wanhoopskreten tot hen door, die op
sombere wijze de stilte van den nacht
verstoorden.
Leonard had deze arme monschen
wel te hulp willen komen, maar wat
kon hij doen Zijn armzalig vlot,
haastig in elkaar gezet, begon reeds
onder zijn gewicht en dat van zijn
beide metgezellen te zinkende min
ste overhel a sting zou het hebben doen
verdwijnen en zou opnieuw het be
staan bedreigd hebben van hen, dio
Bouvet met inspanning van ai zijn
krachten beschermd had. Hij was dus
genoodzaakt voort te gaan, oogen en
ooren te sluiten voor die wanhoops-
tooneeleu, die zich echter telkens en
telkens weer herhaalden.
Eindelijk, toen het eerste licht van
een donkeren dag zonder zon boven
den horizon zichtbaar werd, zag men
een tamelijk groot dorp, dat, dank zij
zijn ligging op een heuvel, niete van
de overstrooming te lijden had gehad.
Dat dorp lag een heel eind van Fleury
af Maar bij zoo'n onheil kon men
zeker zijn, overal menschlievendheid
en welgemeende zorgen te ontmoeten.
Leonard aarzelde dan ook niet," zijn
vlot in de richting van die woningen
te sturen. Die manoeuvre bracht hee-
lemnal geen moeilijkheid meewant
op deze plaats was het water bijna on
beweeglijk en heel ondiep.
Na eenige minuten had de Jonge
man don oever bereikten daar noch
Marin, noch Labourot, verstijfd als
zij waren van koude, zich kortten red
den, nam hij hen één voor één in zijn
armen en zette ze gelukkig op het
gras neer.
Hij dacht er al over, om ïiulp te
gaan halen in het dorp, toen hij eeni
ge menschen, die hem van verre had
den opgemerkt, in groote haast zag
komen aanloopen.
Door een overblijfsel van zijn ge
woonten als zwerver gedreven, wilde
Leonard dadelijk weer op het vlot
stappen.
Men za! voor u zorgen, zei hij
tot Marin, die volkamen bij bewust
zijn was gebleven, wat mij zelf be
treft, ik ben nu niet meer noodig en
vertrek daarom.... Adieu.
Dé brigadier hield hem zacht bij de
hand terug.
Leonard, zei hij op zwakken
toon tol hem, mijn collega en ik
zijn je tienmaal het leven schuldig; al
zouden wij de kracht ook hebben je te
arrestee ren, wij zouden het niet meer
willen en er ooit niet meer den moed
too hebben. Bedenk echter, dat je edel
gedrag van dezen nacht, waarvan ik
bij de autoriteiten rapport zal uitbren
gen, zeker je rechters tot groote toe
gevendheid zal aansporen en als je er
in toestemt je gevangen to geven....
Nog niet, brigadier, redde de
jonge man verlegen, maar liet zal
niet lang meer duren I.... Ik ben het
leven, dat ik geleid heb, moedeer
moet een einde aan komen. Over drie
dogen, van heden af, zal ik mii aan
de brigade overgeven, en dan mogen
do handboeien, ketens, de gevangenis
cn alles wat er bij behoort, hun prooi
hébben in afwachting daarvan,
voegde hij er met aandoening aan toe,
moet u aan Victoire vragen, of zij
u wil vertellen, wat zij weetmis
schien zal ik dan minder lafhartig
schijnen dan u nu wei denkt Wees
dus goed, mijnheer Marin, wees toe
gevend voor ons beiden, en haast u
niet al te zeer met Victoire uit te hu
welijken.
Op hetzelfde oogenbiik wilde bij
heengaan, maar weer voelde hij zich
terughouden, ditmaal door een ijskou
de handmet inspanning van al zijn
krachten had Labourot het zoover ge
bracht. «enigszins overeind te komen.
Mijnheer Leonard, zei hij hak
kelend, u is meer waard dan ik
Ik heb u zooveel kw aad gedaan uls
ik maar kon, en gij.... Maar mijn
beurt zal ook wel komen, ge zult het
Zijn krachten begaven hom en hij
viel bewusteloos achterover.
liet is goed, zei Leonard, weer
op zijn vlot springend, dat hij be
rouw heeft, ik vraag niets meer
Maar daar komen de menschen u! aan
0111 u te helpen.... Adieu, brigadier,
tot over drie dagen.
Met een krachtigen duw bracht hij
het vlot weer in het ruime sop.
Maar waai' ga je heen 1 riep
Marin uit.
Is u dan al die ongelukkigen ver
geten, die vannacht op het dak van
hun huis om hulp smeekten Er zal
nog werk genoeg zijn op de rivier
Terwijl de dorpsbewoners de twee
arme bijna stervende gendarmen om
ringden. hen naar hun huizen brach
ten en daar de noodige zorgen aan
hen besteedden, doorstond Leonard
nog grootere gevaren, om nieuwe
slachtoffers te redden.
Bij deze hevige overstrooming dank
ton nog negen personen hem het
leren.
Maar aan het eind van den derden
dag, door hem zelf opgegeven, kwam
hij nederig en met den hoed in de
hand aich bij de brigade van Fleury
ais gevangene aangeven.
HOOFDSTUK VIIL
Het vonnis.
Het was in het begin van December
on een dikke sneeuwlaag bedekte al
den grond, liet in den zomer zoo
groene en schilderachtige landschap,
dat Fleury-les-Bods omringde, was
onder dit bleeke winter lijk kleed ge
heel van uiterlijk veranderd. Het
weelderige gebladerte, dat enkele
maanden geleden de kastanjebooms 11
nog versierde, had plaats gemaakt
voor ijzelkristallen, een schitterend
en doorzichtig aam-groeisel, dat door
bet minste windzuchtje wérd meege
nomen en dat den zwaksten zonne
straal in transparante druppels ver
anderde. Alleen de Loire, al lutiil
weer in baar bedding teruggekeerd,
scheen ongevoelig voor die verande-'
ringen der natuur en liet baar water
majestueus en loodkleurig tusecbea';
de witte velden doorstrooirien. Een
scherpe wind woei droog over de ver
laten vlakte, waar zich zelfs het pare
lend gezang van het roodborstje en'
van liet winterkoninkje, die stout
moedige zangers van sombere en don
kere dagen, niet meer deed hooren.
Toch bleef op den dag. waarover wij
spieken, tegen vier uur 's avonds, dot
is te zeggen even voordat het avond
werd. de deur van hei huis fier fami
lie Bouvet, aan den oever der rivier,
wijd open staan er gingen voortdu
rend menschen in en uit, belgeen de
nadering van een gewichtige gebeur
tenis aankondigde, evenals een volko-"
men onbezorgdheid omtrent de stren
ge koude, die binnenstroomde. In
weerwil dat dit taaie gebouw geheel
onder het water bedolven was ge
weest, toonde het nu geen sporen
meer van de overstrooming. Aan der
gelijke verrassingen gewoon, scheen
het er heelemaal niet ernstig van té
lijden te hebben.
(Wordt vervolgd).'
