Hmilei's Duëui
BE WEERSPANNIGE
TWEEDE BLAD
Woensdag 27 Hovember 1912
Binnenland
TWEEDE KAMER.
Na de pauze werd gisteren de con
clusie van het Verslag der Commissie
bmtrcnt de inlichtingen op een adres
Iran P. J. Smulders, gepensionneerd
noofd der school te Teteringen, om
trent handelingen van het gemeente
bestuur van Breda in verband met van
adressant verlangde ruiling van
grond (verzoek van den Min. v. Bin-
nenl. Zaken, o-n aanvulling zijner in
lichtingen) zonder debat of stem
ming goedgekeurd.
In de middag-vergadering werd de
discussie over de Indische begrooting
nog voortgezet»
De heer Bos kwam op zijn beschou
wingen over de inrichting der begroo
ting en over de middelen tot verhoo
ging van do oeconcnusclie positie der
inlanders terug. Hij bleef bij de Re
geering op dun' en doortastendheid
aandringen en het tot stand brengen
van hervormingen, ook ten aanzien
der Chineezeu en andere vreemde
Oosterlingen. Tegenover de Regeering
bleef spr. een meer neutrale houding
aanbevelen iri de politiek ter zake van
de zending en 't inlandsch onderwij
Men wachte zich van regeeringswege
van alle drijven in confessioneele
richting.
Spr. was vóór steun, maar tegen
overgaaf van de bestuurstaak voor 't
onderwijs aan de zending. De grenzen
moeten zuiver worden gehouden.
Voor verbod der zending als de vrij
zinnigen aan het bestuur komen, be
stond niet de minste aanleiding.
Nadat de heer Van Karnebeek zijn
denkbeeld van een Kol. Raad in Ne
derland nader verdedigd en zich te
genover de aanvallen van den heer
Hugenholtz verweerd had in de Chi-
r.eezen- en de zeuOings-quaesties,
weerlegde de neer Lobman vooral te
genover den heer lm Meester de be
wering alsof godsdienst en gewetens
vrijheid niet veilig zijn onder het te
genwoordig bestuur, ook wat luüië
beirell. Tiij bleei ook voor 't miaudscü
onderwijs in indie Christelijke boven
socialistische onderwijzers verkieslijk
achten.
iNog volgde een uitvoerige repliek
van uen neer Boogaardt, die de anti-
zendiugspolitiek der vrijzinnigen na
der bestreed en tegenover interrup
ties van de- lieeren Dieftinck en De
Meester volhield dat er van de be
weerde heruoopjjig van Katholieke
zijde van reeds Proiestantsch gedoop
te inlanders, niets waar was.
Eindelijk bestreed de heer Ter Laan
noguiaais de oiiderwijs-poiitiek der
Reg. in indié, daarbij vooral latende
uitkomen boe do Protestantsche en
Katholieke zendingen elkaar als vij
anden bejegenen. En Hij ontzegde den
heer Lobman t recht over de open
bare onderwijzers te spreken alsol zij
socialistische proi a' anda maakten
in de school. Dat was laster. (De
Voorzitter kwam daartegen op.)
Hedenmorgen voortzetting. De Mi
nister is andermaal aan het woord.
STAATSBEGROOTING 1913.
Memorie van Amtwoord.
De regeering heeft hare memorie
van antwoord ingezonden op hei .ver
slag betreffende de algeweeno be
schouwingen der SiaatshegrootinL
De vele belangrijke wetsontwerpen,
die in staat van wijze zijn of ter tafel
liggen, doen bet Kabinet ernstig af
wachten een onpartijdig oordeel over
de vraag waar de schuld schuilt, wan
neer de wetgevende oogst niet zoo
overvloedig is als bij gur.süger omstan
digneden mogelijk ware geweest.
Dat het 01 twerp-kustverdediging
van 40 tot 12 milliocn is teruggebracht,
bewijst niet dat ten aanzien van dit
punt onvastheid van inzicht bij de
regeering zou bestaan. Ten aanzien
der kustverdediging is de regeering
niü van staiKpu...» veran.de» a. me
vermindering is alleen het gevolg hier
van, dat urgente andere maatregelen
moesten voorgaan.
Al ontkent zij niet, dat het ooriogs-
eind-cijfer voortdurend hooger werd,
toch is der regceimg oorsnonds ge
bleken, dat de Militiewet tot gem
hoogere uitgaven zal leiden dan
waarop gerekend was.
Verder behandelt de memorie de
critiek betreffende het sociaal beleid
der regeering.
Een wetsontwerp betreffende uit
breiding van de Ongevallenwet tot de
zeeheden en dr zeevisEchers zal de
Kamer binnen erJcele weken bereiken.
De uitbreiding der verzekering lol
den landbouw is nog in bewerking.
Maar aanleiding van de opmerking
dat do a.s. verkiezingen hoogst waar
schijnlijk te.i gevolge zullen hebben
dat toch tot Slaatspensionneering zal
moeten worden overgegaan, merkt de
regeering op, dat wel bekend is dat oe
tegenwoordige meerderheid tegen
Staatspensioi neering is en dat de
minderheid, die haar wel wil, verdeeld
is over de beste wijze van uitvoeren. I
De bedoeling van den Min. v. Binn.
Zaken ten opzichte van de openbare
school, laat zich aldus resumeeren:
Het is heter, dat de scholen worden
opgericht en in stand gehouden door
de deskundigen, belangstellenden en
onmiddellijk belanghebbenden in de
maatschappij, dan door de overheid,
zij het ook dat de overheid steunend
en tot. op zekere hoogte regelend moet
optreden. Hoe meei dus de maatschap
pij zich van hare roeping bewust
toont en hare kracht openbaart, des
■te meer treedt de overheid op den
achtergrond. Het i9 dus een heugelijk
verschijnsel, warneer de maatschap
pij hare taak zóó goed vervult, dat de
openbare school geheel overbodig
wordt. Van opzettelijke benadeeling
der openbare school is dan ook geen
sprake. Voor zoover de maatschappij
te kort schiet heeft z.i. de overheid
in de behoefte aan onderwijs te voor
zien en de Mir is zich er van bewust,
dat hij steeds voor zooveel dit van
hem afhangt, aan art. 192 der Grond
wet en aan do Eager Onderwijswet
een loyale uitvoering heeft gegeven.
De regeering acht dit zittingjaar
wel de minst geschikte gelegenheid
om het zoo netelige vraagstuk der ge
meente financier tot oplossing te bren
gen.
Dat de koloniale politiek van het
Kabinet door het op den voorgrond
stellen van confessioneele beginselen
kwade gevolgen zon hebben gehad,
wordt niet toegegeven. De regeering
drijft niet naar kerstening; integen
deel wil zij ook in dc koloniën oo
godsdienstvrijheid volledig geëerbie
digd zien. Hare politiek baat het Ne-
derlandsoh gezag.
Het Kabinet wensclit de vrouwen
van ambtelijke betrekkingen niet uit
te sluiten, maar de regeering wenscht
als regel geen ambtenaressen in dienst
te houden als zij in het huwelijk tre
den.
Het vraagstuk van hel vrouwen
kiesrecht wordt verwezen naar de
Grondwetsherziening.
Vervolgens gaat de memorie over
in eer.e uitvoerige weerlegging door
den Minister van Financiën van de
bewering als zou voor liet jaar 1913
buitengewoon laag geraamd zijn in
verband met de voorgestelde tarMher-
ziening- Ook al zonden de middelen
in 1913 meer dan ue ruining opbren
gen, toch zou de Minister op de be
handeling zoo spoedig mogelijk van
de Inkomslerhelasting en van do hef
fing van een debiet recht op tabak blij
ven aandringen.
De regeering geeft toe, dat onze ar
tillerie van onvoldoende sterkte is.
De oorlogsbegrooting zal mettertijd
tot 40 millioen stijgen.
Bijzondere maatregelen, ten einde
den vlecschasnvoer te vergemakkelij
ken, worden ter. onzent niet vereisclit.
De in dit verband besproken weige
ring van den burgemeester te 's-Gra-
venhage om do bekende kiesreohtbe-
tooging toe te staan, kan bezwaarlijk
een punt van behandeling in de Sta-
ten-Generaal uilmaken.
De regeering verdedigt voorts het
stelsel van kir dertoe si agon eai acht
een algemeeno verhooging van sala
rissen niet wel doenlijk.
Wat de voorstellen der Staatscom
missie, belast met het onderzoek der
Departementen van algemeen bestuur
betreft, een inkrimping van liet getal
ambtenaren heelt eveneens de sym
pathie der regeering. Maar zij deinst
terug voor de te forsche en daardoor
niet billijke maatregelen welke de
Staatscommissie voorstelt om dit deel
to bereiken. Do regeering geeft de
voorkeur aan de tactiek om, zoo
eenigszins mogelijk, bestaande vaca
tures niet weder te vervullen.
Voor een algc-ineenen indruk, dat de
tucht bij het leger en de vloot, ook in
Indié, veel te wenschen oierlaat, be
staat geen voldcende grond. Dat de
slechte geest oi der het mindere per-
soneel te wij ter is aan de actie der
i militaire boi.de valt moeilijk te be-
wijzen, al twijfelt de regeering daar
aan ook niet.
De eerste stappen zijn gedaan tot
fomiuleering va i een wetsontwerp in
zake de eedsquaestie, al zal dit niet
in do allernaaste toekomst aan de
Staten-Generaal worden aangeboden.
Aangaande de herziening van de
Zondagswet kan nog geen bepaalde
toezegging worden gedaan.
De indiening der wetsontwerpen be-
treiieude de pei sienneering van leer
aren aan bijzondere 1L B. schoien e:i
gymnasia en betreffende toekenning
van pensioen aan de weduwen en
weezen van de mindere geëmployeer
den bij inrichtingen van 's Rijks zee-
en landmacht, kan spoedig worden
tegemoet gezien.
Naar de regeering meent, ligt het
niet op haar weg het eigendomsrecht
des Rijles op het paleis ie Amsterdc, r
of op ecnig ander der Rijkseigea-
dominen te staven, tenzij zulks noo-
I dig ware ter weerlegging van gemo
tiveerde bedenkingen, welke door an
deren, die hu rerzijds mochten be
weren eigenaar te zijn, daartegen
werden gemaakt.
Zoodra voldoende medewerking der
provincie zal zijn verkregen, zal door
indijking <n droogmaking van het
Wieringermeer proefondervindelijk
worden nageguan de mogelijkheid
der geheele drooglegging vuu de Zui
derzee.
Ten aanzien van 'de plannen tot wij
ziging van den Gregoriaanschen ka
lender wordt medegedeeld, dat door
de Zwitsersche regeering de verschil
lende Europeesche regeerlngen zijn
uitgenoodigd zich in beginsel bereid
(e verklaren tot deelneming aan een
internationale conferentie, die, zon
der eenige bindende besluiten te ne
men, aan de gedelegeerden gelegen
heid zou geven tot een algemecne gc-
dachtenwisseling over dit onderwerp.
Wanneer van voldoende instem
ming bij de Fxropeesche regeeringen
zal zijn gebleken, zullen ook de regee
ringen van ar.deiv landen uitgenoo
digd woi'den.
Een w.o. betreffende de feestdagen,
die met den Zondag op eene lijn te
stellen zijn, heeft het Departement
van Binnen!. Zaken bereids verlaten.
EEN OUDE VROUW VERMIST.
Zaterdagmiddag te half vier verliet
de 82-jarige weduwe Leget haar wo
ning aan de Korte Oranjegracht te
Leiden om eenige boodschappen te
doen. Hoewel nog tamelijk kras, is zij
piet weder teruggekeerd. Men vreest,
dat haar een ongeluk is overgeko-
men. Vermoedelijk is zij in het wa
ter geloopen. Nasporingen bleven tot
dusverre vruchteloos, zoo meldt „De
Tel.".
GOEDE ZAKEN.
Van een veehandelaar uit Schoter-
land, die vóór GO jaar zijn handel be
gon met een bedrijfskapitaaltje van...
G, werden de vorige week de eigen
dommen verkocht voor ƒ112 000, zoo
vertelt De Tijd.
R.-K. VROUDENBOND.
Men meldt aan „De Maasbode":
„Wij vernemen, dat aan een aan
tal R.-K. damesvereenïgingen, beoo-
gende liefdadige doeleinden, en aan
tal van R.-K. dames in Amsterdam
een circulaire verzonden is, behel
zende een oproep tot een vergade
ring op Donderdagavond te Amster
dam. Rector Stroomer, algemeen
geestelijk adviseur voor het bisdom
Haarlem, zal aldaar hel doel van
een R.-K. Vrouwenbond uiteenzet
ten."
STAATSCOMMISSIES.
Omtrent den stand der aan Staats
commissies opgedragen werkzaamhe
den wordt door de regeering het vol
gende medegedeeld:
Het verslag der Staatscommissie
tot herziening der Strafverordening
wordt begin 1913 verwacht. Die be
treffende ouderlijke macht en voogdij
hoopt nog in dit jaar met haren ar
beid gereed te komen, evenals in 1913
dc commissie voor de wetgeving op de
registratiebelasting en de hypotheek
rechten.
De sub-commissie der Staatscom
missie betreffende de geldelijke en
persoonlijke lasten der landsverdedi
ging stelde op eenige plaatsen een on
derzoek in. De aanbieding van een
po.rtiöel rapport zal worden ge
vraagd.
Het verslag der Staatscommissie in
zake de reorganisatie van het militair
onderwijs bij de landmacht wordt in
den loop van 1913 tegemoet gezien,
Overeenkomstig de adviezen der
oommissie voor het waterstaatsbe
stuur, wordt met de bewerking eerier
wettelijke regeling omtrent de wegen
verdere voortgang gemaakt, terwijl
voorts wordt gearbeid aan eene lier-
ziening der wettelijke bepalingen om
trent het waterstaatsbestuur.
De Staatscommissie voor den han
deldrijvende!1- en industrieeien mid
denstand heeft hare werkzaamheden
opgeschort tot de versohijning van hel
rapport dor commissie voor de mid
denstands-enquête. Deze heeft met de
opstelling van liet eindverslag een
aanvang gemaakt.
De Siaaisconumssie voor den land
bouw hoopt nog in dit jaar met haren
arbeid gereed te komen.
De voorbereidende arbeid der Staats
commissie beueffende de werkloos
heid, ingesteld 30 Juni 1909, om een
beeld te geven van de werkloosheid in
de verschillende vakken en naar on
derscheidene sireken des lands, is
thans afgeloopen. Vijf andere sub-
commissi én zijn reeds vrij ver gevor-
i derd met hare taak om over de werk-
loosheidsstatistiek en over de midde-
i lea tot bestrijding der werklooslieid
en tot leniging der gevolgen een oor
deel uit te brengen.
De commissie omtrent de verdedi
ging van Nederlar.dsch- Indié zal
waarschijnlijk voor het einde van het
jaar met haren arbeid gereed zijn.
Een door de Staatscommissie inge
diend plan inzake electriciteitsvoorzie-
ning, dat naar hare meeuing voor de
regeling van dat vraagstuk doeltref
fend zou zijn, maakt bij den Minister
van Landbouw, Nijverheid en Handel
nog een punt van overweging uit.
VERGETEN!
Maandagavond zat ecu aantal rei
zigers in de 2e klasse wachtkamer
van het station der G.O.L.S. te Win
terswijk rustig te wachten op het
vertrek van den train, die om 3 mi
nuten voor zeven naar.de richting
van Zevenaar gaat. Ze behoefden zich
niet ongerust te maken, had een be
ambte gezegd, we zullen wel waar
schuwen. Toen hun het wachten wol
een beetje lang duurde, bleek toet dat
de trein reeds vertrokken was zon
der hen. Aan waarschuwen was In
het geheel niet gedacht. Er waren
reizigers bij die d en avond de plaats
van bestemming daardoor niet meer
konden bereiken.
MOORD.
Te Aohterwehl, gemeente Wehl, Is
Maandagavond do 18-jarige Nico K.,
uit Did om, door de 6(1-jarige vrouw-
E. doodgeschoten. Den geheelen dag
had men zich bij E. aan sterken
drank te huiten gegaan. Des avonds
schijnt daaruit hooggaande ruzie te
zijn voortgekomen, althans in het huis
is alles vernield, en tenslotte is op K.
voor de deur een schot hagel gelost,
dat hem in de linkerzijde trof. De
dood trad onmiddellijk in. K. was
kippen koopman van beroep en stond
ongunstig hekend.
R. A., echtgenoote van den timmer
man J. E., de vrouw, die het schot
gelost heeft, gaat zich doorloopend
aan sterken drank te buiten. Na de
daad te hebben gepleegd, heeft ze zich
zelf bij de politie aangemeld. Ze be
vindt zich in hechtenis.
(„N. R. Ct.").
ONDERWIJZERSS CLARIS-
MEETING.
Zondag 8 December zal het hoofd
bestuur van den Bond van Neder-
hindsche Onderwijzers te 's-Graven-
hage een groote salarismeeting beleg
gen. Tot deze meeting worden uitge
noodigd alle leden van den Bond en
de leden der Tweede Kamer. Als spre
kers zullen o a. optreden de voorzit
ter van den bond en een plattelands
onderwijzer.
Niet alleen zullen alle afdrelingen
van den Bond hun afgevaardigden
zenden, maar bovendien zuilen, naar
men vermoedt, houderden led6n, me
de uit de verst afgelegen plaatsen, de
meeting bijwonen.
Het doel zal wezen een afdoende re
geling te bepleiten voor alle Neder-
Jaudsche onderwijzers en een bestrij
ding van den in mtzient gestelden
kindertoeslag.
DIEFSTAL VAN GEHEIMEN.
Sedert eenigen tijd verdwenen op
de ïuunek van de firma Philips
Co., te Eindhoven op onverklaarbare
wijze waardevolle en geheime papie
ren. Men heeft thans den dief ont-
dekt, die naar Den Bosch is overge
bracht, zoo meldt de N. Rolt. Ct.
DE SIGARENMAKERS.
De arbitrage.
Er zul voor de arbitrage een com
missie worden benoemd, bestaande
uit 4 fabrikanten en 4 arbeiders, die
samen een onpartijdigen voorzitter
kiezen.
Ue patroons wezen bereids hun ar
biters aan. Het zijn de heeren Alph.
uoutman Sr. (Den Bosch), Retera
(Beek), v. d. l'utt (Eindhoven) en
Huijsmans (Eindhoven).
Do vier arbeiders-organisaties zul
len binnenkort ieder een arbiter aan
wijzen.
Voor onpartijdigen voorzitter wor
den genoemd minister Talma en het
Kamerlid Treub. Maar het spreekt
vanzelf, dat dit niet anders dan ver
onderstelling is. De commissie van
arbitrage, eenmaal gevormd, zal na
tuurlijk geheel vrij zijn in hare keu-
(Het Volk.)
GETROFFEN.
De 24-jarige opperman P. J. K. is bij
don bouw van den schoorsteen voor
de nieuwe weverij van de firma H.
ten Cate Hzn. en Lie. te Almelo door
een vallenden steen op het lioofd ge
troffen. Bewusteloos werd hij naar '1
ziekenhuis gebracht, waai- hij aan de
gevolgen is overleden, zoo meldt de
N. R. Ct.
DE SCHEEPVAARTTENTOON
STELLING TE AMSTERDAM.
B. en W. van Rotterdam hebben
ongunstig beschikt op het verzoek
van de cer.trale commissie der Eerste
Nederlandsche Tentoonstelling op
Scheepvaartgebied, hiertoe strekkend,
j dat door de gemeente Rotterdam of-
S ficieel zal worden deelgenomen aan
j genoemde tentoonstelling.
PRINS HENDRIK,
vergezeld van Zijn adjudant jhr. Van
Suchtelen van de Haare. begeeft zich
Zaterdagavond voor een drietal da
gen naar Weimar.
DOOR DEN TREIN VERMORZELD.
Te Oudenbosoh is de venter J. Fran
sen van Slikgat onder Zevenbergen,
■terwijl hij langs de spoorlijn Lep,
door een trein gegrepen en vermor
zeld.
SCHEEPSBRAND.
Aan boord van liet stoomsdhïp Sin-
doro, van de Rolterdamsche Lloyd, is
aan de Lloydkaue te Rotterdam brand
ontdekt rn het achterruim, waarin
tabak en stukgoederen zijn verladen.
Onmiddellijk is het ruim dichtge
maakt en is imen begonnen met het
inpersen van stoom. Men schrijft het
vuur toe aan broeiing van de tabak.
Pers-0verzic3it
MR. VAN HOUTEN EN DE
CONCENTRATIE.
Mr. van Houlen's jongste Staats
kundige brief bevat aan liet slot eeni
ge beschouwingen, die in verband met
de vrijzinnige concentratie van beti
kenis zijn.
De schrijver betoogt daar:
Wie voor recht en algemeen belang
wil waken, vooral wie betreurt, dat
hij zich in zake dwangverzekering
heeft laten begoochelen door de thans
zoo ijdel gebleken voorspiegelingen
der vrijzinnig-democraten, houde
voortaan beter dan vroeger het oog in
't zeil. De vrijheidsvrienden zullen er
vermoedelijk in slagen <le dwangver
zekering af te wenden, maar zij heb
ben daarbij gevaarlijke medestanders.
Tot dezen reken ik allen die staats-
pensïonneerinq nastreven in den wa
ren zin van d it woord Gevaarlijk zijn
ook reed3 zij, die dat woord in den
mond nemen, om d* gevaarlijken te
innen. In het liberale stelsel passen
slechts staatshijdrageii voor armen-
•g. Door krachtige organisatie hun-
r macht bij de stembus van Juni
moeten de liberalen zorgen, dat zij,
en niet die medestanders, in de toe
komstige meerderheid den toon kun
nen aangeven. Dat is na de van open
lijke en verkapte vrijzinnig-democra
ten ondervorden teleurstellingen een
even dringende plicht als de gemeen
schappelijke bestrijding van reebts.
Anders staat een da capo van 1905 te
wachten, toen Borgesius met zijn ka-
bi uetsformati- de vruchten der libe
rale overwirr.iny heeft doen verloren
gaan. Evenals toen, zal men in 1913
de stembus 6leehts aan .links" de
overwinning kunnen geven en r.iet
op een program'', en de kabinetsfor
mateur, die zie', nu aan het vastge
stelde mocht bir.den, zou spoedig be
merken, dat het trervoor te vang en
te beperkt is. Niet door, maar on
danks het program kan links winnen
en hoe minder er over gesproken
wordt, des te beter staan de kansen
om de eendracht te bewaren voor liet
eerste noodige, nl. a. terzijdestelling
van dwangverzekering en tariefsver-
hooging (fa welk stadium zij zich ook
bevinden) en b. bevrijding van wetge
ving en administratie van hel over»
wicht Yan Rcme.
ONDERLING LANDBOUWCREDIET
EN STAATSHULP.
De Nieuwe Crt. bespreekt het in
de laatste jaren aanmerkelijk toene
men van de onderlinge oi coöpera
tieve Boerenleenbanken; aanvankelijk
door de landbouwers weinig begeerd,
maar nu reeds buitengewoon talrijk,
en gegroepeerd om drie verschillen
de centrales, zoodat het den indruk
geeft, dat de tot dusver verleende
Staatssteun (iets anders dan Staats
hulp) eigenlijk zoo goed als overbo
dig is geworden. In verband daarme
de staat dan ook het voornemen der
regeering om met Juli 1913 bet ver-
leenen van subsidie (het blud meent
ƒ175 per op te richten bank) te doen
ophouden.
Toch zou de N. Crt. dit laatste ern
stig willen ontraden. Wel zal de tijd
komen dat alle steun overbodig zal
zijn, maar de sprong van 175 op
niets, acht het blad te sterk, Er zijn
inderdaad nog streken waar het land-
bouwcrediet nog zoo goed als in 't
geheel niet bestaat; wil men ook daar
er toe komen, dan mag de gelegen
heid tot Staatssteun niet geneel wor
den uitgesloten. Het blad bepleit
daarom niet afschaffing, maar ver
mindering, bijvoorbeeld voorloopig
tot de helft.
Koloniën
BOND VAN OUD-ONDER.
OFFICIEREN.
De Javasche Cour. bevat de statu
ten van den Nederlandsch-lndisohen
bond van oud-onderofficiereu.
DE CHINEEZEN IN INDJë.
Aaai een correspondentie uit Mabmg
aan de „N. Soer. Ct." ontleent men
het volgende
„De positie van de Chinc-ezon is
hier gedurende het laatste jaar wel
geducht veranderd.
„Waren zij vroeger algemeen go-
acht als nijvere ingezetenen, handige
handelslieden en wegens hun beschei
den optreden, thans is dat alles an
ders zij worden vrijwel door ieder
gemeden om hun vele pretenties en
onhebbelijk optreden. De gevolgen
hiervan zullen zich spoedig genoog
doen gevoelen, vooral hu zij de in-
landsche bevolking en vreemde ooster
lingen tegen zich krijgen, om van de
Japanners en Europeanen maar niet
te spreken.
„De grootste fout, welke de hier ge
boren of hier reeds geruimen tijd ge
vestigde Chineezeu hebben begaan, is,
dat zij zich solidair hebben verklaard
met het hier een schuilplaats zoeken
de uitvaagsel uit China. Dit volkje is
het, dat hen medesleept en waarvan
zij zich moeilijk kunnen ontdoen, ten
zij zij spoedig en flink durven optre
den en zelf de raddraaiers aanwijzen.
De Chineezeu beweren, grieven te heb
ben tegen het bestuur, maar zij bob
ben het hier te lande zeker toch nog
honderd procent boter dan in hun
eigen land, en altijd staat de weg
open om elders een beter beslaan te
zoeken.
„Indien zij dan toch met alle ge
weld verkeerd willen en hun bestaan
hier van de donkerste zijde blijven
beschouwen, dan is heengaan het
beste."
Sport en Wedstrijden
VOETBAL.
COMPETITIELIJSTJES.
De stand is in de Oostelijke c&rsid
klasse
En in de Westelijke 2de klasse A.
Blauw Wit 7 6 1 0 13 22—3 1.85
AIL Weerb. 8 6 1 1 13 21—6- 1.63
E. D. O. 8 4 1 3 9 8-13 1.13
D E. 6 2 1 3 5 12—11 0.82
Neptunus G 2 1 3 5 8—10 0.82
Dordrecht 7 2 1 4 5 13—16 0.71
V. U. C. 6 1 2 3 4 8-12 0.66
R F. C. 6 0 0 6 0 3-24 0 00
ZWEMMEN.
JAARFEEST VAN DE HAAGSCHE
Z WEMCLUB.
As. Vrijdag (29 Nov.) houdt de
Haagsche Zwemciub haar jaarfeest in
de overdekte zweminrichting aan de
Mauritskade. Een keurig-uitgevocid
programma vermeldt de "festiviteiten
die voor dien avond op het program
ma staan. Na een openingswoord van
den voorzitter volgen de wedstrijden
voor de eerste ronde van net water-
poloconcours. Eerst wordt gespeeld
de match Rctterd. Zwemciub—II. V.
G. B. en daarna Goudselie Zwemciub
—Haagsche Zwemciub. Dan een num
mertje gecostumeerd hinderniszwem-
men, na een pauze gevolgd door 50
M. borst- en 40 M. rug-zwemmen tus-
schen de vertegenwoordigers van de
vier clubs. Daarna komen de finale
van het polo-concours en de wedstrijd
der verliezers van de eerste ronde, en
tenslotte heeft de prijsuiideeling
plaats door den heer W. E. Bredius
W.Ezn, voorzitter van den Neder).
Zwcinhond.
In de jury hebben zitting de hee
ren W. E. Bredius W.Ezn., C. W. v.
Hasselt, P. Latenstein, G. Ie Cointre en
dr. W. E. Merens (voorzitter der Haar-
lemsehe Waterpoloclub H. V. G. B
H. V. G. B. komt in het polo con
cours met 3 invallers in haar zeven
tal uit, heeft dus geen kans om van
den eerste-klasser R. Z. C. te winnen,
maar kan door een overwinning in
den wedstrijd der verliezers nog den
tweeden prijs behalen.
tetteren en Kunst
Het Tooneel
TE AMSTERDAM.
Het O n v e r m ij d e 1 ij k
toonrelspel iii 4 bedrijven van
Suze la Chapelle-Roobol, door
do N. V. „Het Tooneel".
Van mevrouw Suze la Chapelle—
Rocbol, de schrijfster van het door
het Nederlandsch Toon rel met vc.l
succes gespeelde Boete, is gisteren
avond door het gezelschap Roy aards
een nieuw tooneelspel opgevoerd, ge
titeld Het Onvermijdelijke.
W anneer wij ons niet vergissen, dan
zal mevrouw La Chapelle—Roobol
van dit haar jongste werk niet min
der genoegen beleven dan van haar
eersteling; Het O n v e rm ijd e ij-
k e werd door liet talrijk opgekomen
publiek heel vriendelijk ontvangen eu
het bevat zeer zeker elementen, die
dezen bijval verklaren.
Er zijn m dit werk eenige knap ge
schreven toon reien, de dialoog is lot
en beschaafd, het „geval" is logisch
behandeld, zonder dat men op groote
toevalligheden of onwaarschijnlijkhe
den stuit, de personen zijn zonder
al te groote diepte voldoende geiee-
kend en er gaat een zekere warmte
door het stuk, die sympathiek aan
doet. De schrijfster heeft haar stof
met blijkbare liefde behandeld.
Een fout van dit werk echter is, dut
wij reeds na vijf minuten wcceu, wat
het onvermijdelijke is, waai-door on/.e
belangstelling voor de handelende
personen wel spoedig verflauwt. Wan
neer wij in de eerste tooneelen hoe»
ren, dat Nelly Raadsveld 7 jaren lang
niet een groote, innige liefde op haai
verloofde die in Indié was heeft
gewacht, en als wij zien, dat Trudi,
haar jongere zuster, een aardig, vrco<
lijk en koket ding van 18 zomers is,
dan behoeven, wij nog niet eens hei
topje van den neus van het zoo lang
-verwachte jonge mensch te zien om ie
begrijpen, dat Nelly nooit met haar
Otto von Walden zal trouwen.
En de schrijfster zorgt- er wel voor\
dat wij ons geen oogenblik eenige
illusie omtrent het toekomstig geluk
van Nelly maken. Als wij juffrouw
Dina, reu vriendin des huizes hoo«
ren zeggen, dat Trudi geen kind moer
is en het kokette zusje aan Neliy hoo-
Fe u111 ©fon
(Naar het Franseh).
24)
Ge ziet het, ging Marin voort,
terwijl hij het ongeschonden lak
aan zijn huren liet zien, ik heb het
consigne precies opgevolgd. De brief
is ongeschonden en ziehier Leonard
met den ransel op den rug, klaar om
to vertrekkenDat is dus het
oogenblik. waarop de brief geopend
mag worden, niet waar?
Hm, hml 11c ken die hand van
schrijven, mompelde Cabuchard, die
een blik op den gelieimzinnigen brief
bad geworpen.
Maar, vader, in 's hemelsnaam,
wat ie het dan toch? vroeg Victoire in
doodsangst.
Dat zullen wij dadelijk weten,
dochter, antwoordde de brigadier ge
heimzinnig glimlachend.
Hij brak onder ulgemeene stilte den
brief ooen en haalde eenige papieren
uit het couvert, dio hij met bereke
nende kalmte hekeek. Eindelijk nam
hij er een uit, dat hij met een triom
fantelijk gezicht in do hoogte hield:
Dat is het ontslag van diensb
plicht van Leonard, zei hij.
De verzamelde gasten sprongen hij
dit bericht van vorrussing op. De
jonggetrouwden grepen haastig naar
het papier dat Marin hen toestak;
geen twijfel meerl het was het ont
slag van dienstplicht voor den vroe-
geren weerspannige, geheel naar den
vorm onderteekend en op zegel, zoo
als dat altijd met zoo'n regeeringsstuk
het geval was.
De jongelieden vielen elkaar, zon
der een woord to kunnen spreken, in
de armen. De familie Bouvet barstte
los in hevige vreugde. Zelfs de gen
darmen gaven blijk van hevige aan
doening. De Doffer hoestte, Cabu
chard snoot hevig zijn neu3 en een
derde veegde de tranen af
Wie heeft dat gedaan? vroeg
Leonard, nadat hii weer eenigszins
tot kalmte was gekomen, aan wien
hob ik dat geluk te danken, het groot
ste dat ik ooit in mijn leven bob on
dervonden?
Dat is ongetwijfeld het werk
van dien goeden generaal de L......I
riep Victoire uit; o! wat een achtens
waardig man! en hoe graag zou ik
hem op mijn knieën willen bedan
ken.
Laat den generaal voor 't oogen
blik maar met rust, zei Marin, zien
in de handen wrijvend, het zal mis
schien zijn beurt ook worden, maar
laterHij, die u dezen dienst be
wijst, kinderen, is een man die u on
recht heeft aangedaan; dat onrecht
heeft hij willen herstellen, eerstens
om zijn geweten gerust te stellen en
vervolgens uit achting voor het ach
tenswaardige korps waartoe hij be
hoordeLeonard is er ingeloot;
men moet den Staat een soldaat bezor
gen; als liet Leonard niet is, dan een
ander in zijn plaatsWelnu! die
ar.der is gevonden; die remplacant is
Labomot, oud-gendarme van do bri
gade van Fleury.
Lahourotl herhaalden de ande
ren.
Labourot! zei Leonard die een
kleur kreeg; ik weet niet of ik dat van
'hem wel mag aannemen
Ge zult het aannemen, jongen, anD
woordde Marin, hij heeft van jou wel 't
leven aangenomen, toen je zooveel re
den hadt om hem te haten. De gen
darmerie moet zijn schuld betalen. Zie
hier, lees wat hij je schrijftlees
hardop, die brief interesseert ieder
een, die hier tegenwoordig is
En hij gaf aan Leonard een brief,
dio aldus luidde:
„Mijnheer Leonard,
Ge zijt een brave jongen en ik ben
een schooier; maar in het Fransche
leger is men nooit geheel verloren,
en men profiteert van de eerste de
beste gelegeuheid om geen schooier
meer te zijn, en gij hebt mij op zeke
ren nacht uit de Loire gehaald, op
het oogenblik dat ik op het puni
stond te verdrinken, zonder er reke
ning mee te tiouden dat ik mij alles
behalve mooi tegen u gedragen had
ten opzichte van zekere persoon
Maar laten wii die zaak nu laten rus
ten en onze rekening vereffenen, On
getwijfeld ben je er heelcmaal niet op
gesteld te vertrekken, en daarom ver
trek ik in jouw plaats. De Staat ver
liest ei' een flink, moedig en lenig
soldaat mee, en die, dat weet ik nu
zeker, heel weinig angst voelt voor
menscheneters en de leeuwen in de
Atlas; maar hij krijgt er een soldaat
voor in de plaats van vijf voet en
acht duim lang, die niet slecht onder
legd is, en heel goed met sabel en
karabijn om kan gaan; iedereen zal
dus tevreden zijn als u het zelf ook
is. Mijnheer de brigadier Marin, mijn
vroegere chef, dien ik zeer hoogacht,
is de vertrouwde van mijn plannen
geweest en hij gaf er zijn goedkeu
ring aan. Ik bedank hem dat hij mijn
geheim zoo goed bewaard heeft. Het
was mijn eigen idéé, om op deze wijze
met u en met juffrouw Victoire in
het reine te koinen. Als ge gelukkig
zijt, draag mij dan geen kwaad hart
meer toe. Ge zult mij misschien nooit
weer terugzien."
Uw vriend,
Theodule-Arsace Labourot"
Welnu, vroeg de brigadier.
Ik neem het aan, antwoordde
Leonard, met tranen in de oogen; in
weerwil van zijn gebreken, heeft hij
een goed hart.
Een maand na zijn huwelijk kreeg
Leonard de decoratie van het Legioen
van Eer omdat hij bij de overstroot
ming van de Loire elf personen ge
red had. Marin zelf hechtte het kruis
op de borst van zijn schoonzoon, en
sloeg hem tot ridder. Nu waren da
jonge echtgenooten en hun famiiie
op het toppunt van geluk; aller ge
laat straalde, iedereen was tevreden
en bij den feestmaaltijd die Marin tor
eere van de groote gebeurtenis aan
richtte, dronk de laatste op het merk
waardig feit, dat Leonard nog zoo
jong en zonder soldaat geweest t«
zijn al een ridderkruis kou dragen,
