lilEfS ÖABBUD
DERDE BLAD
Woensdag 27 November 1912
Buitenlandse!! Overzicht
Do Balkan-krijg.
't Bevaar voor eoo EuropsBsohen
UorloH-
De Weehsche bladen zijn thans zoo
mogelijk nog pessimistischer dan
Maandag. Zoo schrijft liet „Neue Wie
ner Tageblatt" De situatie heeft niets
van haar érnstig karakter verloren.
Alle belichten, die van verbetering
spreken, zijn onjuist. Sonde's houding
is letterlijk provoceerend. In de consu-
luats-anngclegenbeden moet tot eiken
prijs on met alle middelen licht ge
bracht worden, want het schijnt, dat
er iets geschied is, dat het licht
schuwt. Ook in do overige aangelegi
heden zal men de behandeling, die
Servië zich voorstelt, niet acceptee
ren".
Nog vee! scherper is de „Reichs-
posf "f liet blad, dat connecties heeft
met den trooi opvolger. Dit blad
schrijft bij de bespreking van de con
sul-zaak Nu is ei aan Belgradosche
zijde voldoende gestookt,
een staat zicli dit laat welgevallen, dan
zou geen vredelievend burger meer
over de grenzen van de monarchie
zich wager want iedere struikrciover
zou een onderdaan van dezen staat
voor vogelvrij houden. Oostenrijk-Hon-
garije heeft meer toegevendheid ge
toond dan mej sehelijk is. Thans ein
delijk moet men aan deze brutale
provocatie een eind maken. De maat
is voL"
Het „Neue Wiener Journal" ver
klaart van een persoonlijkheid,
Maandag uit Belgrado teruggekeerd
is, met stelligheid vernomen te heb;
hen. dat consul Prnchaska dood is. Hij
is op den dag, dat de Serviërs Pris-
rend binnentrekken, met verschillen
de Albaneezen, die in zijn huis waren,
en zich daar verdedigden, vermoord.
Dit wist men ia Belgrado sedert den
dag, waarop het geschied is".
Dit serisatieiiericlit lijkt heel
-II o n g a r ij e 'dit antwoord
voorniet bevredigend ver
klaren zal. De motiveering hier
voor is, dat zoo'n uitgang door Alba
nië op den duur niet te houden zou
zijn, en dat dit aai leiding zou geven
tot voortdurende - Serviscli-Albanec
sohè conflicten, waardoor Servië een
reden zou hebben om verdere gebie
den van Albanië tv bezetten. In bet be
lang van de rust zal Oostenrijk zich
tegen dezen uitgang verzetten, maar 't
heeft niets tegen eei Albancescho han
delshaven, die voor Servië volkomen
ter beschikking gesteld wordt, en die
niet de Servische grens verbonden kan
worden door eeri Scrvischen- spoor-
9e vredB3ond8rliandeiiiigea
Do Turksclie oil Bulgaarsche''gevol
machtigden kwamen Dinsdag zoo
wordt uit Konstar tin o,pel gesei nd
in het dorpjo Bagtsjekoj aari deze zijde
van de Tsjataldja-llnie, bijeen. In of-
licieel© Turksche kringen hoeft mon
niet zeer veel vertrouwen in liet resul-
tuat der besprekingen. Ken hoogwuar-
diglieidsbekleeder verklaarde, dal hij
twijfelde of er wel moer dan v ij I
p recent kans was op een oplossing,
tenzij Bulgarije» wat zeer onwaar
schijnlijk is, zij 'i eischen belangrijk
wijzigt. De wnpei stilstand zal, indien
hij noodip_is, 24 uren duren.
De quaestie van Adrianopel schijnt
de hinderpaal te zijn. Men zegt, dat de
Bulgaren bereid zijn den eiscli betref
fende liet overgeven van de Tsjatald-
ja-linie op te geven, maar do overge
ving van Adrianopel zou beslist ge
eisclit blijven, terwijl de Turksche ge
volmachtigden van hun kant besloten
zijn, d~t Adrianopel Turksch moet'blij
ven.
Naast do verbetering van den mili
tairen toestand van liet oostelijke le
ger en de jongste successen in de
Tsjataldja-lïnie, vindt Turkije blijk
baar ook aanmoediging door de hou
ding vun Oostei rijk jegens Servië.
Uit Sofia wordt geseind „Bulgarije
is bereid gematigdheid te betoenen,
daar liet Europa gaarne zou bewijzen,
dat zijn eischen redelijk zijnen dat het
den vrede wer.scht. Zoodia Bulgarije
overtuigd is. dut ook Turkije werke
lijk ernstig naar den vrede streeft, zou
eerstgenoemd land geneigd zijn, zijn
voorwaarden belangrijk te wijzigen.
Bulgarije let meer op het wezen der
zaak, dau op den vorm en is ton volle
bereid de Turksche gevoeligheid- zoo
veel mogelijk te ontzien.
Ten aanzie van enkele voorwaar
den wordt medegedeeld, dat bijv. niet
waarschijnlijk, wat uit Belgrado'te sterk zal worden aangedrongen op
wordt geseind dat... de consul Pro-I het terugtrekken der Turksche troe-
chaska te Ueskjoeb aan 't onderhand©- pen uit de Tsjatalilja-linjes en dat ook
len is 1 dc eisch, dat Adrianopel zich met het
Zulke sensalieberichten doen even- j geheele garnizoen moet overgeven,,
vel veel kwaad voorde stemming on-[voor wijziging vatbaar is.
Ier 't volk. In de meci ing, dut de mogendheden j
ernstig verlangen, dat do vrede her- j
stelden gehandhaafd wordt, zijn de
bundgenooten bereid al liet mogelijke1
lc doen om dien tot stand te brengen." j
Heden worden de onderhandelin-
Militaire voorzorgen v a n
O o s l e n r ij k-H o n g a r ij e
en Rusland.
De Oosten rij ksehe kruiser „Admiral i
Spaan" is uit da Ti rksclie wateren te-1 gen voortgezet.
Miggeroepen, ter deelneming aan een ïwee rechtsgeleerde adviseurs van
maritieme demonstratie vermoedelijk Tuikijc zijn nog naar Tsjataldja ge
in de Adriatische wateren; dus tegen zonden.
Servië. j Aan 'jo ,,Neue Freie Presse" wordt
Ook uit andere benenten zou moeten uit Konstantinopel geseind, clat de
WÜk«n, dat Oostenrijk'met uitsluitend, xurkschè grootvizier ingevolge een be
ult bluff optreedt Oostenrijksche on- slisshl„ van deu ministeiTaad, welks
derdanen, tol een der vier reserve-I meerderheid in overeenstemming mot
klassen behoorend, worden naar de I deu goncralen staf voor voortzetting
niobiiisatiecentr'1. ontboden De ambu-vau d<}[1 oorlog is, hun den minister
lance van het Oostenrijkse ie Roode, van oorlog last heeft gegeven de vre-
Ivruis kreeg last naar Wee'.en terug I dGSY0orstellei\ van de hand te wijzen
te koeren. eil nieuwe hevelen af te wachten.
Aan den anderen kant komen be-Dil bericht klinkt evenwel niet zeer:
richten uit Petersburg over belangt ij-
ke troepenbeweging en voorbereiding
van een algemeenc mobilisatie.
Een Balkan-conferentie?
■schijnlijk.
Van de oorlogsvelden.
De slag b ij M o n a s t i r.
liet zal wel niet aan bet toeval tos-Te Belgrado zijn thans de meer uit
geschreven inoeteu worden, dat èn voerige berichten over den slag bij Mo-
von Engelscho, en van Russische, èn nastir bekend geworden.
Duitsclie zijde officieus verklaard
werd. dat de groote mogendheden het
eens geworden zijn over een B a 1-
knn-conferen tie, dienaden
oorlog gehouden zal moe
ten worden. Oostenrijk-Honga-
rijc is tot nu toe een besliste tegen
stander van zoo'n conferentie geweest,
daar de Ooster rijksclie regeering op
het standpunt staat, dat zijn eischen
tegenover Servië zuiver een Oos-
toiiiijksch-Scrvische aangelegenheid
vormden, die niet onderworpen moet
worden aan het oordeel van de ande
re mogendheden. W anneer Oostenrijk
thans zien verzoend heeft met hel con
ferentie-denkbeeld en geneigd is, zijn
conflict met Servië te onderwerpen
aan bet oordeel der ai.dere groote nio-
gendheden, dan moet dit ongetwijfeld
beschouwd worden als het resultaat
van de besprekingen, die Keizer Wil-
- helm met aartshertog Frans Ferdi
nand in Berlijn gehad heeft. De vrede
js hierdoor stellig gediend, hoewol nog
lang niet verzekerd.
De „Berliner Zeitung aai Mittaj.
verneemt uit Berlijnsche diplomatieke
kringen, dat in elk geval de quaesties,
die in de conferentie besproken zouden
worden, te voren zoover opgehelderd
moeten zijn, dat een oorlog tusschen
aan de conferentie deelnemende mo
gendheden absoluut buitengesloten
Daarom duren do discussies over alle
quaesties, die verband houden met de
Balkan bespreking, tussclien de mo
gendheden onverminderd voort. Men
kan echter vaststellen, dat deze dis
cussie zeer veel bijdraagt tot ophelde
ring van de situatie, en dat in eik g
val op het oogenblik het gevaa
v o o i- een Eurojieesch co
f 1 i c t zeer gering is.
liet doel ecner Balkan-conferentie
biet alleen de grenzen in den Balkan
vast te stellen, maar ook alle finan
cieels en ecoi omisclie quaesties, die
met den oorlog verband houden, door'
•ie mogendheden gezamenlijk te laten
behandelen en te regelen. Dat daarbij
de Albaneesche en Adriatische quaes
tie ook zullen worden ter sprake ge
bracht, is natuurlijk
Ilaalt Servië al half
bakzeil?
In kringen van de entente-diploma
tic te Weénen wordt medegedeeld,
datServié, in zijn antwoord aan
Oostenrijk-IIongarije, de autono
mie van Albanië erken
nen zal, maar een Servi
sche haven met een strook
grond aan de Servische
grens b 1 ij f t verlangen. Het
ts t8 a I vast. dat O o.s t e,n_r ij k-
De Turken hadden er drie legerkorp
sen en twee zelfstandige divisies bij
een. Op den westelijken vleugel stond
het vijfde legerkorps, in het centrum,
het 7e korps en op den oostelijken
vleugel het Be korps Hét geheel e Turk
sche front liep va: Gepesj tot Novaki.
De Servische troepen gingen tot de
ontwikkeling óver op den linkeroever
van de Tsjema. Die rivier was <loor
overstrooming op sommige plaatsen
800 M. breed. De overgangen weiden
verdedigd door in versterkte stelling
staande Turksche artillerie, zoodat de
Servische troepen groote verliezen le
den. De soldaten moesten vaak tot aan
het middel door het water waden.
Op den eersten das van het gevecht
trokken de Serviërs de Tsjerna over,
en naderden zii do Turksela- verschan
singen tot op 200 meter. In den daar
opvolgenden nacht, bestormde een re
giment de eerste Turksche positie en
maakte daardoor den opmarscb van "t
Servische leger mogelijk. Op den twee
den dag wendde dc Servische Morawa
divisie zich tege de N. W. posities der
Turken, en maakte daarbij een om
trekkende beweging om hen den terug-
tochtsweg naa- Ochrida al te snijden.
Een divisie slaagde er dien dag in de
hoogten te bestermen, waanp de
Turksche 1 in kei vleugel zich had ver
schanst. Den derden dag kwam bet
tot een verbitterden strijd bij Marcia,
en gelukte liet de Morawa-dïvisie den
weg naar Ochrida te bezetten,
Daar de Turken in lialf permanente
en veldversterktngen verschanst wa
nen, moesten ook de Servische troepen
borstweringen opwerpen, en van stap
tot stap voortgaan, steeds zich ingra
vende, om de Turksche linies te nade
ren. In den nacht van den vierden dog
trok. een Turksche divisie van liet 5e
korps met de artillerie in de richting
van Fiorina terug. Maar bij het aan
breken van den dag werd zij door de
Servische cavalerie en infanterie ach
tervolgd en bij Mezdzidii verslagen.
Op den vierden dag poogde een
Turksch korps naai Ochrida te ontko
men .maar tevergeefs. Na een heftigen
strijd bij Peristeri, waarbij dc Turk
sche troepen door do aanvallen der
Servische cavalerie zware verliezen ]e-
d«n, vluchtten de Turken naar het
nicer Prespa, waar zij zich thans ver
borgen houden.
Een andere afdeel ing van 't Turk-
iche leger trok terug naar Resna,
waar ze door een Servisch regiment
geheel verslagen werd. De Turksche
generaal viel in het gevecht.
De slag van Monastir had plaats
over een terrein van 50 K.M. en was
ujterst bloedig, "Volgen? particuliere
berichten bleven aan Turksche
zijde op het s 1 a g ve 1 d 17,000
lijken en 30,000 gewonden.
Do Serviërs hadden 8000
dooden en een groot aan
tal gewonden verloren. In
den s 1 a g w e r d e n 10,000 T u r-
k e n gevangen genomen.
Het Servische leger maakte 51 stuk
ken geschut buit. Tot dusver werden
door de Serviërs 200 kanonnen ver
overd.
DE MOXTENEGMJNEN
belegeren nog altijd Skoet&ri. Dat
duurt wel lang.
DE GRIEKEN.
Er is te Athene nog geen bericht ont
vangen omtrent de operaties van do
legers in Epirus en Macedonië.
Dinsdag zijn. to. Pireus 577 gevangen
Turksche officieren van Salöniki aan
gekomen.
Grlskscbs gruwelen In Salonlkl.
Dc correspondent van do „Voss.
Ztg." te Konstantinopel schrijft
„Thans is een mij bekend heer, een
absoluut betrouwbaar persoon, van
Saloniki hier aangekomen en heeft mij
het een en ander verteld over da ge
beurtenissen sedert de bezetting Van
de stad door Grieksche en Bulgaar-
sche troepen. Wanneer ik den indruk,
dien deze mededeelingen op mij ge
maakt hebben met een paar woorden
schilderen zal, dan moet ik zeggen
„De ergste misdaden, die in onze da
gen door de Turken jegens Christe
nen gepleegd zijn, verbleeken voor do
gruwelen, waaraan de Grieksche en
Bulgaarsche soldaten zich schuldig ge
maakt hebben jegens weerlooze Mo
hammedanen en Joden en ook jegens
de beklagensw aardige vluchteling"»
uit het binr.ei land. En opdat liet ver
haal van zijt> zegsman niet als partij
dig beschouwd zal kunnen worden,
deel ik mede, dat hij geen Turk, maar
een West-Europeescn Christen is, die
met zijn politieke sympathieën niet
aan d« zijde der Turken staat. De bru
tale beroovingen, ook van Europea
nen, die op klaarlichten dag onder 't
voorwendsel van heï zoeken naar- wa
penen plaats hebben, zijn nog de ge
ringste van de wandaden, waaraan de
Grieksche soldaten zich schuldig
maakten. Zij namen de 'menschen al
les af, wat z:j aau zaken van waaide
bij zich hadden, horloges en geld en
wanneer de buit te klein was, dan
mishandelden zij hun slachtoffers op
de schandelijkste wijze. Ook dat de
bandeloozo troepen die den naam van
leger onteeren, op klaarlichten dag in
de huizen binnei drongen en den men
schen wegstalen, at wat niet vastge
spijkerd was, is nog een kleinigheid
bij de reeks van andere misdaden. Er
ger is, dat de Grieksche autoriteiten
dit alles toelieten en nauwelijks een
poging deden ten gunste van de ouder
hun bescherming staande weerloos»n.
Zij keken zelfs toe, toen na de ontplof
fing van den teren te Saloniki Griek
sche soldaten soldaten en geen ban
dieten honderden Turken met bur-
baarschèn wellust vermoordden,
wij (Westerlingen) laten schepen
men om ons to Konstantiiïopel te be
schermen voor 'ai Turksche soldaten!,
Wat de Grieksche troepen te Salo
niki met een zeker meesterschap uoeu,
wordt in het binnenland.door de Bul
gaarsche bender* en soldaten verricht.
Daar worden volgens volkomen be
trouwbare berichten, o. a. van katho
lieke Grieken, alle Mohammedanen
vermoord, naar het voorbeeld, dat de
Serviërs in Albanië hebben gegeven.
De benden vechten niet tegen solda
ten, maar Legen weerlooze menschen,
die uitgeroeid moeten worden. De
Grieksche autoriteiten hebben niets
gedaan om een einde te maken aan de
verschrikkelijke ellende, die te Saloni
ki heerscht, waar 50,000 vluchtelingen
en ongeveer 30,000 Turksche soldaten
honger lijden. Dat laten zij over aan
de vreemdelingen-kolonie. Zij vertrou
wen, dat deze de arme menschen niet
zal iaten omkomen en zij vergissen
zich daarin niet. Maar de Europeanen
zijn niet talrijk er. niet rijk genoeg om
voldoende te kunnen helpen en zoo
heerscht er dus te Saloniki een name-
looze, onbeschrijfelijke ellende, sedert
de Balkanbarbarei: daar de regeering
op zich genomen hebben."
Een protest der Turken.
De Porte heeft aan zijn vertegen
woordigers in het buitenland een
rondschrijven gezonden, waarin de
wandaden, door de troepen der Bal-
kaï.staten iri de bezette streken be
dreven, worden geschilderd. Zij be
roept zich tot staving van de waar
heid van hare mededeelingen op dc
getuigenis van de buiteulandsche con
suls.
't Tiirkscbs legsr.
Bij de inneming van Kirk Kilisse
werd onder de bagage, door den
Turkschcn generaal Mahmoed Moek-
thar pasja bij de vlucht achtergela
ten, de copie gevonden van een brief
aan ziin vader, die toenmaals groot
vizier was. In dezen brief spreekt do
generaal zijn oordeel uit over het
Turksche leger. Een courant te So
fia publiceert den tekst van dezen
brief, Mahmoed Moeklhar pasja
raadt zijn vader op 20 October reeds
aan over tc gaan tot diplomatieke on
derhandelingen, daar hel leger vol
komen gedesorganiseerd en ontmoe
digd is. Mahmoed Moekthar haalt
voorbeelden aan van deze volkomen
desorganisatie en betoogt de wen-
schelijkheïd Van ee terugtocht op do
Tsjataldja-linjes. De generaal noemt
in dit schrijven zijn leger „een ben
de, die naar de kroegen-van Konstan
tinopel stinkt." Hij spreekt van de
wanorde en den tegenzin der reser
visten, van volkomen moedeloosheid,
van de moreele verwildering van de
nu onder de wapenen geroepen solda
ten, die dorpen plunderen en in
brand steken, waarom hij er eenigen
moes-t laten doodschieten. Ten slotte
uit hij het vermoeden, dat het in an
dere gedeelten van het leger nic-t be
ter zal zijn en dat de oorlog een
slecht einde s
Andere afgevaardigden vielen den
spreker telkens in dc rede, zoodat het
erg rumoerig werd.
Dc president antwoordde: „Mei het
oog op den ernstige» toestand, waar
in Oostenrijk op het oogenblik vre-
keert, zal de interpellatie bij gesloten
deuren worden gelezen."
Hij gelastte toen, dat de Kamer in
geheime vergadering zou overgaan,
waarop dc zitting werd opgeheven.
Allerlei.
Do Dultscho Rijksdag.
De Duitsclie Rijksdag is gisteren bij
eengekomen.
De scheiding van Kerken
Staat in F r a n k r ij k.
In de Frof.sclio Kamer betoogde de
radicaal Delouche bij de behandeling
van de. begrootmg van binnenland-
sclie zaken, dat men ook zonder terug
te komen op do Scheidingswet, tocii
wel kon trachten de verhouding tus
sclien kerk en staat te verbeteren.
De rapporteur antwoordde, dat de
besprekingen met Rome voortduren en
dat, als men over iets te klagen had
ten aanzien van de Scheidingswet, het
dit zou zijn, dat zij niet volledig
noeg is.
Uit Italië.
In de Italiaansche Kamer en den Se
naat is gisteren 't vredesverdrag van
Luusaiuio (de vrede met Turkije) be
handeld. De miLister-president Giolit-
ti las den modus prccedendi en het
verslag voor en bracht hulde aan le
ger en vloot, aan dc voor het vader
land gevallenen en de vertegenwoor
digers van Italic in het buitenland-
(Levendige, lai gdurige toejuichingen.)
De president van den Senaat sloot
zich aan bij de woorden van den mi-
nister-president er» voegde daaraan
j tra- „De ster, die schitterde bij de we
dergeboorte van Italië, zal blijven
schitteren, zoolang vorsten en volk
deugden vereenigd zullen blijven."
I Senator Finali hield een lofzang op
de verovering v&u Lybiè cu sprak zijn
ingenomenheid uit met het sluiten
deu vrede, diep hij Óen bewijs noemde
van de wijsheid en v astberadenheïd
van de regeering. (Toejuichingen.)"
Stadsnieuws
VU de Oostenrijksche Kamer.
De socialist Seitz protesteerde er
tegen, dat het manifest ten gunste
van den vrede van het internationaal
socialistisch congres te Bazel, dat
door de „Arbeiterzeilung" gepubli
ceerd was, in beslag was genomen
en dat de interpellatie der socialisten
over deze inbeslagneming niet in da
openbare zitting was voorgelezen.
„DAS PARADIES UND DIE PERT
Toen Robert Schumann nu bijna
zeventig jaar geleden zijn „Para
dies uiid die Peri" had geschreven,
was hij over de voltooiing van dit
eerslo groote ook in zijn eigen oog
zoo welgeslaagde werk zóó ver
heugd, dut li ij in verschillende brie-
ven uit dien tijd niet na kon laten,
'j aan zijn groote voldoening op de hem
[eigen, haast kinderlijk-spumune wijze
lucht te geven. Unze Joh. J. H.Ver
huist, die, zooals men weet, sedert
zijn verblijf te Leipzig tot de familie
Schumann in intieme vriendschaps
betrekking1 stond, was een van de eer
sten, zoo niet de allereerste, aan wien
hot blijde nieuws werd meegedeeld.
Aan Verhulst was Schumann's ver-
trouwen on vriendschap welbesteed.
Hij heeft zich voor den arüstièkeoi ar
beid van zijn gónialen vriend altijd
sterkgeïnteresseerden heel bij
zonder wel voor „Das Pu radios und
die Perl", zooals zij, die dit werk wel
eens onder Vcrhuist's leiding hebben
ingestudeerd en uitgevoerd, zich nog
levendig moeten herinneren. Maar
laat ik niet afdwalen. Mij dunkt,
Schumann's blijdschap zou er niet
minder om geweest zijn, als hij had
kunnen weten, dat zijn „Parodies" na
een langen menschen leeftijd nog door
zoo taliooze muziek vrienden zou wor
den gewaardeerd en bewonderd en
wat het voornaamste is werkelijk
genoten. Want er is in dien tijd op
muzikaal terrein heel wat omgewaaid
en heel wat opgebouwd en we zijn
in verschillende opzichten zoo schrik
kelijk, zoo miserabel wijs geworden,
dat bet haast een wonder mag heeteu
als iets van een halve eeuw terug
nog genade in onze oogen kan vinden.
Gelukkig aau maar, uat er dit bleek
gisteravond bij ue looukunst-unvee-
n ng onder ons nog zou velen toe
gankelijk zijn voor eeiivoüuige, naive,
maar daarom niet minder echte poe-
z.e, en dat ons verstand van kunst
nog iuet zooveel overwicht op ons ge
voel voor kunst heeft gekregen, uat
we ons door eciiigo zwakke uétuils de
vreugde om liet .-xnoone geheel laten
bederven. Men behoeft daarom vol
strekt niet bund ui z»jn voor liet min
der geslaagde in het werk. Het op
sporen van zwakke puntjes kan zijn
nut hebbon en zal weinig of geen af
breuk doen aan onze bewondering
voor het geheel. Zoo heb ik mij al dik
wijls afgevraagd, waarom Schumann
met ëe partij v an den Verhaler in dit
werk zoo willekeurig omspringt. De
alt-soliste begint te vertellen, de eerste
8 versregels daarna komt bet ver
haal aan den tenor voor het geheele
verdere eerste deel en bijna het ge
heele tweededaarin beeft alleen de
alt een stukje vertelling: „lm Wakles-
gi un uni «Uiten See'' én een ander
stukje: „Sio sprack's und Himmels-
haucii durchüiesst" vvorut stilletjes
door het bassenkoor opgepeuzeldzou
'k baast zeggen, onderwijl bet overi
ge koor met de Peri bet heerlijke slot-
lcoortje: „Schlaf nun und ruhe" zingt.
In bet derde deel komt eindelijk ook
de bariton als verhaler aan 't. woord,
en aan de mezzo-sopraan worden ten-
slotte ook nog een regel of twaalf toe
gedacht. Een redenjko mo uveermg
laat zich m. i. hier mot -geven. Even
min vind ik oen verklaring voor som
mige onbegrijpelijke tekst-declama
ties, als b.v. „Gepacht .von der tod-
ten den Sêuche stalil Er her sicli
zu enden seine Qual", of „Deun dor-
ten küklïg fallen Font urnen stifs
durcln'ttucht Bulsum'selier Duft die
Hallen". (In de alt-solopnrtij was bij
deze uitvoering zeer terecht de tekst
hier en daar veranderd m'aur we
hadden daar niet veel aan, daar die
veranderingen niet in liet tekstboek
waren overgenomen).
Ue ©enige oplossing die van deze en
dergelijke raadselachtigheden te ge
ven valt is waarschijnlijk deze: dat
Schumann over zijn heele „Paradies
und die Pert" nog geen vier volle
maanden heeft gewerkt. Maar het is
de vraag neen hel is bij een natuur
als Schumann eigenlijk heelemaal
niet de vraag, of het werk, als er v er
jaren aan gearbeid was, beter zou
zijn geworden; of het ziin eenheid.
zijn ïnnigheia, zijn rrischhehJ, zijn
sponaneïteit zon-hebben' behouden en
of het dezelfde heerlijke geestdrift
zou hebben uitgestraald.
Lalen we daarom maar blij zijn
dat -Schumann's meesterwerk is zoo
als het is, en meer voor ons 2elf
dan voor Schumann hopen dat we
er nog lang voldoening en genot in
mogen vinden.
Wat de uitvoering betreft geloof ik
te kunnen zeggen dat zij volkomen is
geslaagd. Daarvoor zorgde op de eer
ste plaats de heer W. Robert door
zijn écht muzikale en zekere leiding
en door de deugdelijke voorbereiding,
van zijn vocule en instrumentale
troepen. Het koor zong correct en met
mooie -nuanceering, en het Utrccht-
sche orkest kweet zich met toewijding
van zijn taak. Muur daarmee zou het
succès nog niet verzekerd zijn ge
weest, vvaut niet 'het minst belangrij
ke gedeelte komt hier voor rekening
der solisten. Nu ih de keuze daarvan
was liét Toonkunst-bestuur heel ge
lukkig geweest.
Een voortreffelijke „Peri'1 had men
gevonden in mevr. Tilia liill. De par
tij is als voor haar glanzende om
vangrijke stem geschreven en mevr.
Hill zong ze dan ook met blijkbar©
voorliefde. Dat is genoeg gezegd. Ook
de tweede sopraanpartij was zeer
goed bezet door mej. Janna Brands-
ma. Het gedeelte van de „Jungfrau"
had nog wat meer gloed e» innig
heid kunnen velen, maar haar praes-
laüe als geheel maakt zeer zeker
aanspraak op groote waardeering; De
alt- en mezzo-sopraanpartij was aan
onze stadgenoote mevr. Van Tienho-
venKauwling uitmuntend toever
trouwd. Haar slem klinkt vooral in
het midden eu in de luge tonen heel
mooi. De muzikaal voorgedragen soli
van den „Engel" en de etróphén „lm
WaWesgrün' tellen mee onder de
beste oogenbLikken van de:i avond.
De tenor-solist, de beer W. Ueeker,
toonde over den vere'schten stemom-
vang te beschikken om ook de Inge
noten in zijn partij hoorbaar te ma
ken wat niet ièderèn tenorzanger
mogelijk is. En wat zijn voordracht
betreft zong hij misschien over 't
geheel wat larmoyant?... 't Is moge
lijk; maar dat is haast niet te verwon
deren voor iemand die een lang en
grooteridèels nog al droevig verhaal
heeft te doen-en daar-tusschen door
op tweeërlei wijzen moet doodgaan,
frèen, daar gaat niels af: de heer Bee-
lcer is een zanger van benijdenswaar
dige stem middelen, warme muzikali
teit' en beslist dramatisch talent. De
bas-solist beeft juist niet do dank.-
baars te partij, b. halve don dal kleine j
stukje „I war eiude Zeit, du selig
Kind', enz. Maar mij dunkt d-o wijze
waarop de lieer Ernst Everts zijn aan
déél iii' 't geheel bijdroeg zal niemand
onbevredigd hebben gelaten. Zoo mo
gen wij _dan. de jongste Tooiiktuisl-
u.tvoering prijzen als eenc .waaraan
alle medewerkenden, evenals de zeer
talrijk opgekomen kunstlievende le-
den met genoegen zullen terugdenken.
Van Rossini's komische Opera
„1L BARDIERE Dl SIVIGLIA",
die door het Italiaanschopéra-gezel
schap in den Schouwburg werd opge
voerd heb ik maar een klein 'gedeelte
kunnen bijwonen. Wat mij het aller
eerst hier weer opviel was de voor
onze Holiandsöhe zangers wel onbe
reikbare vaardigheid, de v-rtuositeit
der Italianen ln dé voordracht van
het z.g. „recitativo secco". Wat een
bewegelijkheid vau spreekorganen en
wat een natuurlijkheid en levendig
heid van declamatie! Een zóó voorge
dragen recitatief heeft even weinig
met droogheid uit te staan als dè ge
parelde coloratuur van Sigra Cossa-
i)i met de zangoefening (3c bedriji),
waar ze voor moest doorgaan. Het
geluid van Sign, de Fenan (Figaro)
leek mij, in liet weinige «La ik van
hem hoorde, niet warm genoeg. De
tenor G. Nadal (Almaviva] scheen
bijzonder op dreef en de üasilio van
den sonoren bas Curci mocht er ook
wezen. De dirigent teekemie zich op
het programma als G."Rubino maar
dan toch bij procuratie. Enfin zaak
marcheerde weer excellent.
Jammer maar uiet onverklaar
baar dat de Schouwburg niet beter
bezet wos.
PHILIP LOOTS.
EXAMEN VRIJE- EN ORDE-
OEF.EN'JNGEN.
Te Amsterdam is geslaagd mej. C,
Bakker, van Haarlem.
BE STÜMS V1- R KIEZ ING.
Doïldcrdüg vergadert de afd'. Haar
lem van de Nat. C.lir. Gclivcl-Onthou-
dersvereeniging, in hoofdzaak tot hel
houden van bestuursverkiezingen.
Als candidaten in -de vacature van
mej. M. Strating, die wegens ziekte
heeft bedankt, zijn gesteld de hoeren
Ds. J. W. van Len nep, A. Mooijrnan
en W. P. J. Overincer.
Voor do verkiezing van een lid
van den raad van behoor, eveneens
in de vacature van mej. Strati rig, Wor
den aanbevolen do hoeren P. llocs en
A. J. F. Koelen,
Bovendien treden nog af als lid van
bet bestuur,.mej. C.. C. Cramer oh do
hoeren G. Jager Hz., F. Rozcnhart en
J. van de Wateren. Dezen hebben
zich allen weder herkiesbaar gesteld.
raaen wil de ouaers, nun Kinderen
de» avonds niet op straat te zenden
dan onder geleide. Goed zou liet zijn,
wanneer dc voorbijgangers een oog ju
in 't zeil hielden eu dat er door In t
burgerpak geklccde politiemannen
gesurveilleerd werd.
HAARLEMMERMEER
Wildstand.
Door de verschillende jagers in do
ze gemeente, wordt algemeen ge
klaagd, dat er dit jaar zoo weinig
wild wordt aangetroffen in den Haar-
lemmerrnècrpolder. Er gaan wel da
gen om, clat zij geen haas onder
schot krijgen. Patrijzen werden nog
bijna in 't geheel niet gezien. Hot is
een zeer groot verschil bij liet vórige
jaar.
Algemeen is mcri van oordeel, dat
'dit Jiot gevolg is van bet vele 'natte
weer in den afgeloopen zomer.
IJMU1DEN.
BEPROEVING VAN REDDING
VUURPIJLEN.
Aan hét strand te-IJmulden wer
den gisteren door ihet bestuur der
Noord-Zuid-IIo llandscho Redding-
maatschappij proeven genomen met
red/li ngvuurp ij len van verschillende
soort, ook met die welke bij de Duit
sclie Reddingmaatschappij in gebruik
zijn. De zeer interessante proeven,
werden drefhalve door het bestuur en
de plaatselijke Commissie der Red
dingmaatschappij door verschillende
belangstellenden bijgewoond.
Binnenland
Uit de Omstreken
SCHOTEN.
Men schrijft ons:
De vorige week en ook gisteren
avond, hield zich een individu in den
omtrek van do Kleverlaan en den
Schoterweg op met minder goedo be
doelingen. Toen gisterenavond een
dame zich op den Schoterweg be-J
vond, randde hij haar aan.
Daar het ook al gebeurd is ,dat
meisjes van 8 ëri 10 jaar door een
dergelijk sujet werden aangehouden,1
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij Koninklijk besluit is benoemd,
mei ingang van 1 December, tot grif
fier bij het kantongerecht te Wijk bij
Duurstede, jhr. nir. A. A. van Teylin-
gen, thans ainbt. O. M. bij d© kanton-
gen in het. air. Zwolle.
Zijn benoemd tot kantonr.-plaatsv.
m hei kanton Deventer, met ingang
van 10 December, mr. Th. Poriheino
a W. L. van der Vegte, insp. dir. bel.
lYoerr. eu acc., beiden aldaar.
Is met ingang van 1 Deceml>ei- aau
T. M. Hoogendoorn. op verzoek, eer
vol ontslag verleend als commies bij
de Dir. van den Landbouwbij gen.
Directie overgepL als adj.-comm., W.
Ebbink, ïcL bij liet Departement
Landbouw, Nijverheid en Handel
t© 's-Gravenhage.
REDE VAN DEN" HEER DUYS.
De lieer J. E. W. Duys beeft Dins-
igavond te Zaandam een rede gehou
den over de Z&andamsche gerncente-
begrooting. de wethoudersbenoeming
en de houding der vrijzinnigen in de
'1' as-zaak.
De vergadering was zeer druk be
zocht.
Prof. v: Eirbden had bericht gezon
den cle nitnóodiging tot bijwoning der
vergadering niet te kunnen aannemen.
Over de Elias-zaak zei de heer Duys,
dat men van critiek tegenover spr.
noch in noch buiten den Raact gedu
rende de 11/2 jaar. dat dc zaak hangt,
gehoord heeft. "Wanneer de zaak di
rect vervolgd was geworden, had nie
mand er oen woord over gerent, Onze
justitie ïs tl fis eigenlijk de schuld van
'alles door de tragn rechtspraak. Wat
spr. uit de besloten zitting omtrent de
ze quaestie heeft medegedeeld, be
schouwt hij ais vólkomen geoorloofd,
aangezien geen geheimhouding was
opgelegd. Bovendien wist men; dat
spreker er niet over zwijgen zou.
Al is dc heer Elia^ den laatsten tijd
veel veranderd, meent spr. nog, clat do
heer E. voor burgemeester niet deugt.
In vele gevalle» weet men niet of de
burgemeester of de advocaat aan het
woord is.
Aanvankelijk was spr. voornemens
geweest de zaak in het openbaar aan
de orde te stellen, maar hij achtte het
voorzichtiger dit niet (e doen, omdat
de mogelijkheid bestond, dat hij niet
juist was ingelicht. Daarbij kwam,
dat hij dien avond te laat op den Raad
kwam, waardoor hij de gelegenheid
miste een interpellatie aau te vragen.
De daad was op zich zelf erg genoeg,
doch ze word no. erger doordien het
de héér Elias was, die haar bedreef.
Dit was de dri-ppel, die den emmer
deed overlooper» herhaaldelijk heeft
spr. geconstateerd, dat de heer Elias
in den Raad liegt "eu bedriegt.
Spr. heeft steeds dezelfde houding
aangenomen/en daarop is hij trotsch.
Hij beeft de Voorpost aan den Officier
van Justitie toegezonden als antwoord
op de bedreiging van den burgemees
tér len opzichte van de arbeiders, di©
een adres aan den Raad hadden ge
zonden, waarbij dé ramen door een
zelfde pm so.on waren geschreven, wat
dc heer Elias aanleiding gaf van val-
sehe handteekeningen te spreker.
De heer Van Êmbden schijnt ge
ineend te hébben, dat men met de
Dreijfnszaak.te doen heeft en dat hij
nu Zola moest imiteeren.
Waar de burgemeester tegenover de
<vrbei tie rs dreigde met een kennisge
ven aan den Officier van Justiiie,
achtte spr. het goed, dat deze ambte
naar ook eens wist, wie de heer Elias
was.
Dat spr. in cte besloten zitting ver
klaard zou.hqbben, dat hij de zaak niet
zoo erg vindt, is een leugen, alleen
heeft bij gc?egd het te kunnen begrij
pen, dat de Burgemeester zijn zoon als
particulier© secretaris mee naar Rus
land ham, maar de pasvervalsching
heeft hij een hèêle erge zaak genoemd.
Dat staat ook in de notulen. I-lij komt
er dus leger. op. dat de Burgemeester
liet anders voor de rechtbank te Haar
lem beeft voorgesteld.
Zófider dat de heer Duys zijn rede
nog had geëindigd, moest daarna do
vergadering, wijl het bestuur der af-
deeiing van de S. D. A. P. verzuimd
had verlof te vragen om langer te ver
gaderen, te elf uur worden gesloten.
Gelegenheid tot debat was er alzoo
niet De heer Duys stelde zich echter
beschikbaar met ieder, di© zich daar
voor zou aanmelden, later een afzon
derlijken debatnvond te- honden.
(Hbld.)
K A MER VERKIEZING OMMEN.
Van de 86G7 kiezers, di© het district
Ommen telt, hebben gisteren 7722 een
geldige stem uitgebracht. Daarvan
aren er 4181 voor den heer mr. C. J.
Bichon van Ussehnond© (C.-H.) en
3541 voor mr. 1L van der Vegte (A.-R.)
Zoodat dus gekozen is de heer B i-
chon van IJsselmonde.
