tan Dagblad
,a" "id l
ees.ru daderb hssssstsa
de bainsïeeüouikeb.
DERDE BLAD
Woeusdag 4 December 1912
Binnenland
ïwëede kamer.
pensionneeriKg gemeente
ambtenaren.
Bij de Tweede Kamer is thans inge
komen het wetsontwerp tot pension-
neering van gemeente-ambtenaren en
ran hunne weduwen en weezen.
Het stelsel der voorgedragen rege
lingen Iaat zicli aldus resumeeren.
a. Er wordt uitgaande van het
Beginsel dat de uitgaven voor de
pensionneering geheel door de inkom
sten behooren te worden gedekt op
gericht eeri fonds, waaruit worden ge
kweten zoowel de eigen pensioenen
der gemeente-ambtenaren als de pen
sioenen hunner weduwen en weezen;
b. de deelneming in het fonds is
verplicht voor alle gemeente-ambte
naren, die nil 1 Januari 1913 datum
van het in werking treden van de
wetten in vasten dienst worden
aangesteld;
c. de op 1 Januari 1913 fungeeren-
(lc ambtenaren nemen mede deel in
het fonds, tenzij zij binnen drie maan
den rjh dien datum den wensch van
liet tegendeel hebben kenbaar ge
maakt;
d. vóór 1 Januari 1913 als gemeen
te ambtenaar met vaste aanstelling
bewezen diensten komen bij de bere
kening van het pensioen in aanmer
king tegen storting in hel fonds van
cene bijdrage die een voldoende ao-
(luivïilcnt voor den hoogeren pensi
oenlast biedt;
e. de pensioenbijdragen zijn ver
schuldigd door de gemeenten die be
voegd zijn ze voor een deel op de amb-
Vnaren te verhalen;
f. overigens werden, ook omdat deze
voorzieningen den overgang van
Rijksdienst in gemeentelijken dienst
of omgekeerd dien van gemeentelijke
betrekkingen in Rijksbetrekkingen
oiet mogen belemmeren, veeleer ge
makkelijk moeten maken, de pensioe
nen op zooveel mogelijk gelijken voet
verleend als die der burgerlijke
Rijksambtenaren en die hunner we
duwen en weezen;
g. uit 's Rijks kas wordt eene te
gemoetkoming verleend aan gemeen
ten die door de uitgaven, voortvloei
ende uit deze wetten, in verhouding
tot hare verdere uitgaven en hare
inkomsten onevenredig zwaar worden
gedrukt.
Betoogd wordt verder, dat slechts
noode er van is afgezien den ambte
naren ac verplichting op te leggen
zelf een deel der pensioenbijdragen te
betalen. Rekening dient echter te
worden gehouden met de omstandig
heid dat niet alle thans geldende ge
meentelijke pensioenregelingen de
betrokken belanghebbenden tot bij
dragen verplichten. Met het oog op
dien bestaanden toestand moet men
zich er wel toe bepalen den gemeen
ten de bevoegdheid te verleenen haar
personeel tot een bij de wet vastge
steld maximum in de kosten te doen
doelen.
De titels van.de beide wetsontwer
pen zijn:
le. Pensioenregeling voor de ge
meente-ambtenaren.
2e. Pensioenregeling voor de wedu
wen en weezen van gemeente-ambte
naren en van gepensionneerde of op
wachtgeld gestelde gemeente-ambte
naren.
Het eerste wetsontwerp geeft den
gemeenteambtenaar na zijn ontslag
recht op pensioen wanneer hij op liet
tijdstip van ingang van het ontslag:
a. den leeftijd van 65 jaren of in
dien hij laatstelijk een of meer der bij
algemeenen maatregel van bestuur
aan te wijzen heirekkingen bekleed
de en ten minste tien jaren in een
of meer dier betrekkingen heeft ge
diend den leeftijd van 55 jaren
heeft bereikt; b. na een diensttijd van
ten minste tien jaren uit hoofde van
ziekten of gebreken ongeschikt is voor
de verdere waarneming van zijne be
trekking; c. een diensttijd heeft van
ten minste tien jaren, het ontslag het
gevolg is van opheffing van zijne be
trekking of van eene nieuwe organi
satie van het dienstvak, waartoe hij
behoorde, of hem geen gemeentelijk
wachtgeld wordt toegekend, of'het ge
meentelijk wachtgeld dat hij ontving
wordt ingetrokken of minder be
draagt dan het pensioen, berekend
over zijn diensttijd.
In het tweede ontwerp wordt o.a.
bepaald dat het weduwen pensioen be
draagt het 1/4 gedeelte van den laat-
sten pensioengrondslag van don over
leden echtgenoot of, ïudien deze twee
uf meer gemeentelijke betrekkingen
heeft bekleed en uit dien hoofde bij
zijn overlijden in meer dan eene hoe
danigheid voor zijn gezin aanspraak
Had op pensioen, het 1/4 gedeelte van
de som zijner laatste pensioengrond
slagen.
Het pensioen overschrijdt niet het
bedrag van ƒ600 'sjaars.
Het weezenfonds bedraagt: a, voor
weezen die de door den overleden va
der nagelaten weduwe tot moeder
hebben, voor élke wees het 1/20 ge
deelte van den laatslen pensioen
grondslag van den overledene.
Indien de weduwe pensioengerech
tigd is, wordt haar pensioen met dat
barer kinderen verhoogd.
Komt het pensioen der moeder te
vervallen, dan wordt na afloop van
het kwaftaal, waarin het volgende hu
welijk wordt gesloten respectievelijk
het pensioen ingetrokken, het pen
sioen der kinderen als afzonderlijk
weezenpensioen uïtgekeerd.
Komt de moeder te overlijden, dan
hebben hare kinderen recht op pensi
oen, berekend op den voet van (hier
volgende) lett. b.
b. Voor weezen niet behoorende tot
die, bedoeld onder a.: voor elke wees
het 1/12 gedeelte van den laatslen
pensioengrondslag van den overle
den vader.
KINDERRECHTERS.
De invoering der kinderwetten heeft
hier te lande een bijzondere wijze van
procedeeren in strafzaken tegen kin
deren gebracht. Een bepaalde kamer
der rechtbank voor het behandelen
van kinderzaken of een enkele specia
le rechter daarvoor, zooals men die
o.a. in Duitschland kent, bleef aan
deze rechtspraak nog vreemd. Naar
wij vernemen, zijn thans maatregelen
in voorbereiding, om ook bij ons tot
de instelling daarvan le geraken. Een
onderzoek wordt ingesteld naar de
werking van het instituut in het bui
tenland. Uit de verkregen inlichtin
gen blijkt reeds, dat de daar verkre
gen resultaten zeer gunstig zijn.
(Tel.)
ONTROUWE BEDIENDE.
De politie te Amsterdam heeft een
bediende aangehouden van een groot
manufacturen-magazijn aan den.
Nieuwendijk. Hjj wordt verdacht een
aangeteekendea brief van ongeveer
600 inhoud te hebben verduisterd, zoo
meldt de .Tel.".
KINDERMOORD.
Maandagmiddag is te Apeldoorn op
het erf van een villa aan de Emma-
laan, het lijkje gevonden van een
jonggeboren kind, gewikkeld in een
stuit papier. De politie- doel onder
zoek, zoo meldt de „Tel.".
de groote sluis in IJmuiden aan te
leggen den spoorweg Uitgeest-Haar
lem oostwaarts te ven-leggen tot achter
het zijkanaal naar Halfweg, en een
nieuwe spoorwegverbinding van het
ontworpen havencomplex zuidwaarts
om Amsterdam met de sporen naar.
Haarlem, Nieuweraluis en Hilversum
te maken. De kosten van dit werk
werden, zonder die van het haven
complex, op 35.000.000 geraamd.
Met allo waardcering voor den be
langrijken arbeid van dr.'C. Lely is
het toch, naar de meaning van B. en
W., ongewenscht bij de plannen voor
een nieuw havencomplex, zoowel als
bij die voor een nieuwe sluis in IJmui-
den. met zijn voorstel rekening te
houden. Want afgescheiden van do
vraag, of het gewenscbï is onuor de
huidige omstandigheden het oerate
nieuwe havencomplex op een afstand
van ongeveer 17 K.M. van het ooste
lijk havencenlrum te maken, zijn aan
het plan van dr. Lely twee onovorko-
melijko bezwaren verbonden, name
lijk de lange tijd van voorbereiding
en de tvooge kosten.
De voorbereiding der werken zou
zoo lang duren, dat de tijd van acht
tien jaren, na welken de eerste kade
lengte iu het nieuwe complex uiler-
lijk gereed moet zijn, belangrijk zou lijk van elkander geïsoleerd, zoodat
worden overschreden. Bovendien zou- j zij zich niet met elkander in verbin-
niet tegen redelijk© prijzen mocht
kunnen geschieden, door onteigening
ten algemeenen nutte den eigendom
verzekert van de gronden, waarop de
haven is geprojecteerd, en de noodig©
stappen bij de betrokken waterschaps
besturen doet, om de vergunningen
te verkrijgen, welke zij voor de uit
voering dc-r werken behoeft. Zooals
bekend, zijn bij I-Iooger Bestuur reeds
stappen gedaan, om te bevorderen,
dat het goheelo havencoiniplex bin
nen het gebied der gemeente komt te
liggen.
EEN INVAL.
Gistermiddag is, naar „De Tel."
meldt, door de justitie, bijgestaan
door een zestal rechercheurs, een in
val gedaan i een perceel in de Sar-
phatistraat te Airsterdam, waar d3
hoer David Cats een „Comptoir Inter
national" hcudt. Bij de politie was
namelijk het vermoeden gerezen, dat
op genoemd bureau het wedden op
courses, hetgeen, zooals hekend is,
bij de nieuwe zedelijkheïdswet lerbo-
den is, in practijk werd gebracht.
De hoeren werden door mevrouw
Cats ontvangen, daar de heer Cats
iet aanwezig was De huisgenooten
en kantoor personeel werden onmiddel-
complex aldaar een plan opgemaakt,
volgens hetwelk 7600 M. kade-leugte
iUTciriwnrr Twr kan worden verkregen en dat op do
r,„ T overgelegde teekening nader is aan-
'•7 i j meldt. gegeven. Het bestaat in hoofdzaak
Zaterdag L werd te Helmond. b,J Bes N riMk,„„aI
een vechtpartij m een café, zekere v. I - daarna in zuid-
M. dusdanig met een bUjartqueu op 'tSnike ch nj'owr ten totale
zijn hoold geslagen, dal men voor "«J™» °"»r
%e drank speelt natuurlijk de jjgm™ W
hoofdrol.
den de aanvankelijk te maken kosten
die voor een nieuwe sluis ie IJmuiden
aanmerkelijk overtreffen; de laatste
zullen n.l. 13.000.000 bedragen legen
over oen bedrag van ƒ35.000.000 voor
het plan van dr. Lely. Aangezien de
gemeente Amsterdam bij uitvoering
van welk der baid© werken ook, onge
twijfeld ©en bepaald gedeelte der kos
ten zal moeten dragon, blijkt bij ver
gelijking der voornoemde bedragen,
in bo© belangrijk© mate het offer, het
welk do gemeente voor hot plan-Lely
zou hebben te brengen, dat voor het
■eerstgenoemde werk zou overtreffen.
Met zekerheid mag dan ook worden
aangenomen, dat een offer als voor.
het plan-Lely zou moeten worden ge- combineerde vergadering van de Ie-
hracht, do krachten der gemeente te (jen von den Bond van Nederlandsche
boven zou gaan. Levensverzekering-maatschappijen en
B. en W. wijzen er op, dat ook de Van de Tweede Vereeniging van Le-
Kamer van -Koophandel zich bij haar vensverzekering werd besloten tot fu-
advies door het voorstel van dr. Lely en tot oprichting van „De Unie",
niet heeft laten beïnvloeden, en medo Vereeuising var. Nederlandsche Le-
op dezen grond meenen zij, dat mol vensverz.-Mantschappijen, waarvan de
de aanwijzing der plaats ïn het wes-gevestigd te 's-Gravenhage.
ten thans niet meer moet worden go- staande de vergadering traden 20
draald. 1 instellingen toe, aan de 6 afwezigen
De directeur San Publieke Werken ?aj nader haar beslissing worden ge-
heeft bereids voor het nieuwe haven- vraagd (reeds sloten zich inmiddels
duig konden stellen, waarna het kan
toor doorzocht wérd. Men vond echter
niets aan ceriige duplicaten van tic
kets, betrekking hebbende op Maan
dag aangenomen orders. Deze werden
in beslag genomen.
De hoeren dei' justitie installeerden
zich daarna'in het kantoor en namen
de bi nnenkomende orders in ontvangst
onder mededeel ing, dat zij niet ge
ëxecuteerd zouden worden.
Men wilde aldus in rechten vaststel
len ,dat de .(Comptoir International"
orders ter uitvoering kreeg.
„DE UNIE".
In een te Rotterdam gehouden ge-
lichters aan boeien door ©en kanaal
van 30 M. breedte en 4 M. diepte wordt
IN DE KNEL 'hst met de Haarlemmertrekvaart,
Te Oene pij Eepe iiad ècn ongeluk 1 waarin M over hot terrein der Wes-
plaats: een jongeman, die bij eentergasfabriek ten oosten van t schut- w---
hoefsmid kwam om een paard te doen j sluisje uitmondt, ©n door bestrate weg^r3 laji.gfj. dienst, toegekend ©en
lip tl nrm hrm.rl hnf ui er t.iideiiik aan de w©EOn niet de Spaarnaam.merslTa.at p^-jjoen van f 3250 's jaars, ing( 28
Sept.
twee harer aan).
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij konïnk. besluit is B. Hagen,
•voorz. van de ver. Bouwmij. tot ver
krijging van eigen woningen, te Am
sterdam, benoemd tot ridder In de
orde van Oranje-Nassau.
Is benoemd lot broeder in do orde
van den Ned. Leeuw, de loodsschip-
per 2© kl. P. Bakker, dienst doende
als schipper op het betonningsvaar-
tuig te Terschelling.
Is aan den met 28 Sept. eervol ont
slagen kapt, ter zee C. C. Zagers Rij-
ser, Hr. Ms. adj in buiten gew. dieivst,
'Post.
Eervol is ontheven van liet beheer
van liet bijkantoor „Aerdenhout" de
oommies 2de kl. do heer P. J. Kr»lt,
die verplaatst is naar Zaandam.
SI. N i c o 1 a a s f e e s t.
De kinderen van de St. Luciaschool
aan de Gen. de la Reystraat te Scho
ten zullen morgen ook het St. Nico-
laasfeest vieren.
Gee. Voorwerpen.-
Terug te bekomen bij
H. \V. Voogt, Wilhelminastraat I2D
een broche, waarin portretR. Ripha-j
gen. Spijkermanslaan 2C, een ring
J. W. Zennema. Annastraat 16 rood,
een hondeamuilkorf J. Zurendonk,
Jacobstraat 21, een portemonnaie mei
inhoud IL v. d. Putten, Voorzorgstr.
15 rood, eon R. K. kerkboekje A.
Boscii, Kennemerstraat 17, een hon-
deimmilkorfP. v. Egmond, Leidselle-
vaart 28 P., een heerennandscuoen
L. Zegwaard, Leliestraat 11, een ijze
ren buis Bureau van politie, ©in rin
getje met" sleutels S. Burry, Rolland-
straat 2a, twee armbanden Hoef-
geest, Brouwersstraat 80, eeri kinder
schoentje W. Boissevain, Leidsche-
vaart 74, een onderstuk van een hor
logeketting II. Verbrugge, 2de Zuid-
Polderstraat 27. een band van een
automobiel G. v. d. Berg, le Zuid-
Polderstraat 14, een paar bandschoe
nen Mej. C. Hulsbosch, Ged. Raam
gracht 54, een kinderjurkje en een
boezelaar.
Uit de Omstreken
HAARLEMMERMEER.
Volkshuisvesting.
Te Hoofddorp wouden door ©enige
personen pogingen in het werk ge
steld een vereeniging tot venbetering
der volkshuisvesting te stichten en
dan een:ge flinke arbeiderswoningen'
te bouwen.
Naar wij vernemen zal er binnen
konen tijd een openbare vergadering
1' worden belegd, om daarover van ge
dachten te wisselen' en bij voldoende
medewerking de vereeniging te coa-
strtueeren.
RijwieldiefstaL
Gisterenavond werd van ©en bezoe
ker van een café, nabij de Lijnden,
zijn rijwiel ontvreemd, dat hij ©ven
buiten had laten staan. De dader is
opgespoord, maar het rijwiel is nog
zeek.
Sport en Wedstrijden
POSTE-RESTAfNTE.BRIEVEN.
Met den eersten December is bij da'
Fransch© postkantoren ©en nieuwe
regeling in werking getreden betref
fende het afgeven van post© restante
brieven. Brieven, welke slechts letters
of cijfers als adres hebben, mogen
niet meer worden afgegeven aan
meisjes onder de achttien jaren er"
jongens onder de zestien jaren.
Wil men 'een brief op naam afha
len, dan moet men officieel© identi-
teits-bewijzen overleggen.
TWEE SOLDATEN DOOD
GESCHOTEN.
Twee kanonniers zijn tijdens ec-n
oefening op de binnenplaats van de
artilleriekazeme te Vinceimee ln
Frankrijk doodgeschoten, terwijl ©en
derde werd gewond.
Het ongeluk had plaats onder de
volgende omstandigheden.
Er waren twee afdeeiingen aan het
oefenen, de een kreeg onderwijs in de
behandeling van de karabijn, waarbij
exercitiepatronen werden gebezigd,
do ander exerceerde met de sabel.
Plotseling viel een schot: de kogel
raakte het lemmet van een sabel,
waarvan de stukken een kanonnier
verwondden: vervolgens trof 't pro
jectiel een anderen stukrijder in deu
stroislagader, om daarna een derden
soldaat in liet vooriioqfd ie treffen.
Het tweede slachtoffer was dadelijk
dood, het derde stierf op weg naar
het hospitaal
Bij het onmiddellijk tngeaieiue on
derzoek bleek, dat onder de veertig
exercitiepatroneri, bij do batterij in
gebruik, niet mirder dan acht scher
pe patronen waren, welke, bij het
schijfschieten gebruikt, geweigerd
hadden. Deze patronen, „ratés" ge
naamd, werden nu maar kalmpjes
als exercitïepatronen gebezigd!
Ter verklaring van een dergelijke
onverantwoordelijke gewoonte werd
door de autoriteiten de volgende ver
onderstelling geuit: Elke ballet ij ont
vangt ©en zeker aantal exercitiepa
tronen, welke zij moet verantwoor
den. Raken er zoek, dan moet de r»n-
oerofncier-insirucieur neren. uil eigen
zai ueialeu. Üiu zien u-e uitga,.© te
Oespuruu, wordt dan
het aantal aangevuld met „ratés",
welke de onderuit:cier zien gemakke
lijk verschaffeu kan.
OORLOGSSCHEEFSBOÜW VOOR
PORTUGAL.
Hot ministerie van marine zal een
aanbesteding uitschrijven voor den
aanbouw van ck rrogsscnepen, bepeext
tot Engelsen© en AmerrkaanscJie wer
ven, met uitsluiting van andere natio
naliteiten.
het paard werd voortg©- terwijl het eigentijd» bassin ia zijn-eind© - alsvast-werfcman-schilder tijd.,
inder dat het jongemensch definitieven vorm 400 M. breed zul t<j aangesteld bij het mariuo-
uil IrAmnn 'Pnon "7iin IIa (IIFIYYTiA 7/Ü.l PflTlVniliCftlllK 1U.UU m
beslaan, bond bet dier tijdelijk aan do wogen met tie Spmrndammerstr.... ioen
deur 'van de smidse. Enkele oogeir- eenoi-zijds en den Haarlcmmeiweg
blikken, daarna, vermoedelijk doordat anderzijds in -verbind-mg- gebracht. A Min ;1I1 Kol Zj;,i
het paard schrikte, rukte hel dier de Itet noordelijk deel dat deu ingang Bij re=. van den Min. van Kol. zijn
zware deur uit zijn hengsels, die op vormt, zal over een lengte van 1200 gesteld ter beschikking van den G.-
een jongen viel en wel een twintig M. een breedte verkrijgen van 230 M., g. van Ned.-Indié J. Roemersma, ten
meter door het j SHÉj
trokken, zonder vI JH,aiii[iii„M iii^ii
MjÉÉM ciiabl. te Soerabaja en Cli. C. I-Toor-
Tiick, W. Brijnen, Tb. A. van Dijk,
F. Ma'belis en H. Schutter, om te
worden betlójemd tot osöerw; 3© ki.
-bij het op. Eur. L. O.
Te Winschoten i3 gisteren de ar- toeneming der behoefte aan kade- Door de Arr.-Rechtbank te Amster-
beider H. K., verdacht van een poging lengte niet boven 250 M. stijgt, zal dit daai ter vorvuu;Dt, eener vacature
tot moord op Hendrik Roosies, in plan voor omstreeks dertig jaar vol- c-jfiW hü 'hnar° rtolte"© de na-
Ter Haar, in arrest gesteld. Hij had doende zijn is het nieuwe complex %J-U g J Au
twist gekregen met R. en toen een geheel in gebi-uik genomen, dan kan volgende alpbabetrsche lijst van aan-
met scherp geladen geweer op hem een tweede aan de westzijde daarvan beve'mg opgemaakt: mr. dr. C. H.
SCHAKEN.
EEN „MONSTERKAMP".
Zondag 15 dezer zal in het gebouw
voor den Werkenden Stand te Am
sterdam een monsterkamp gehouden
worden door schakers van Amster-1
dam, tegen een combinatie van scha- j
kers uit de provincie Noord-Holland, i
Leider is de. lieer H. Flentrop Jr., van
Zaandam. Er wordt gerekend op een
deelneming van pl.m. 250 spelers, j
Dcor verschillende leden van de Haar-1
iemsche Schaakvereeniging zal aan
dezen kamp worden deelgenomen.
onder de deur uit kon komen. Toen 1 zijn. De diept© zal aanvankelijk 10.50
men hem kon 'verlossen, bleek hij nog- A. P. zijn, doch er wordt op g©re-
ai gewond, terwijl een zijner beenen kend, dat die te zijner tijd op 12 M.
boven de knie gebroken was. j kan worden gebracht. De kade-lenei-
I nen zijn op een breedte van 190 M.
POGING TOT MOORD. ontworpen. Indien de jaarlijksclie
afgevuurd, tengevolge waarvan K.
kelings aan het hoofd verwond werd,
zoo meldt de N. R. Ct.
HAVENS VOOR AMSTERDAM.
worden aangelegd. De totale aanleg-Baale, subst. griffier bij' de arr.-recht-
kosten worden zonder loodsen^ op bank te Amsterdam; mr. J. J. Bergs-
Thz., ïd. :d. te Dordrecht, en mr.
Tj. Dijkstra, griffier bij de arr.-recht
bank te Winschoten.
17.O00.0tW, met loodsen op 23.000.000
geraamd.
In het plan is tevens aangegeven,
Reeds lang is bekend, dat uitbrei- op welke wijze de verbinding der nieu-
ding van het havencomplex te Amster-we haven met den spoorweg ware lot
dam noodig is. In 1881 maakten 526 stand te brengen. De aanduiding hrer-
schopen gebruik van de kaden, in 1911 van draagt echter geenszins een dcli-
1615, waarbij nog opgemerkt zij, datnitief karakter, doch dient slechts om
do grootte der schepen is gestegen. J aan te toonen, dat do verbinding tcch-
Om dit te bereiken zijn verschillen- i nisch uitvoerbaar is te achten CENTRALE WERKPLAATS,
de plannen gemaakt. Het plan zelf moet evenzeer nog als De varj de gisteren gehou-
B. en W. van Amsterdam sjircken geheel vöorloopig worden beschouwd. den k ^rkiezing voor een commissie,
zich thans uit voor het idéé, om in het Later zal moeten worden beslist, op bestaande uit vijf leden voor het na-
Westen de uitbreiding te zoeken. Zij welko wijze het overeenkomstig de zie?l der boeken van het Zieken- en
-schrijven voorts: be^hoeften van handel en scheepvaart OnderstèiSningsföiïds van de Centraio
i Terwijl B. en W. zich met deze zaak Zal zijn uit te voeren en ol die beflioef- j Werkplaats der H. S. M., is dat her-
i bezig hielden, verscheen de bokeiuie ten wellicht nog wijziging daarvan m "gtemniing moet plaats hebben tus-
brochuire van dr. C. Lely over „Nieu- onderdeden wenscbelijk maken. Maar schen D. Buurman, P. Vester, J. Wil-
j W© havens voor Amsterdam, uit zee wel moet het plan als grondslag wor- Jemse, L. Ophuijsen van Brienen, W.
toegankelijk, wij van spoorwegbnig- den aangenomen voor hetgeen thans Hoos, P. Jooslen, J. Damen, C. Meijer
'geji en vrij van sluizen", waarin deze reeds ter voorbereidnig van die uit- j en j. Joosten.
'voorstelt, bel westelijk deel van hot voering moet worden verricht Met.
Noordzeekanaal tot de Nauernascho name is het niet het oog op den tijd, Personalia,
vaart in open communicatie niet de binnen wolken dó eerste kade-lengte Bij de op 25, 26 en 27 November 1912
zee t© brengen aan het oostelijk ©in- gereed moet zijn dringend noodza-door de Vereeniging van Leeraars in
d© van het alrlus verkregen buiten- kelijk, dat do gemeente zich zoo spoe- i het Boekhouden, te Amsterdam ge-
kanaal nieuwe havens en sluizen met dig mogelijk, hetzij door onderhand- houden examens, slaagde om. onze
een grootste capaciteit als de bestaan- schen aankoop of, voor zoover dit stadgenoot de hser F. B. J. Goossens.
Gemengd Nieuws
HET GESCHENK VAN BRITSCII-
TNDIS AAN ENGELAND.
Uit Bombay wordt geseind: Het
blad „Advocate of India" zegt, dat
het denkbeeld, dat Indiê aan het rijk
©enige dreadnoughts ten geschenke
zou geren, blijkbaar nog niet ernstig
in overweging is genomen.
De noogste officieelei kringen heb
ben nog geen mededeeiiug omtrent
deze zaak ontvangen.
CYCLOON.
De Fransch© minister van koloniën
deeil in een nota mede, dat de cycloon,
die den nacht van 24 op 25 Novem
ber Nossi Bé (Fransch eiland ten N\-
W. van Madagaskar) heelt geteisterd,
daar groote verwoestingen heeft aan
gericht.
De meeste gebouwen, kaden en brug
gen hebben zwaar geledon en het drij
vend materiaal is ten deele vernield.
Ongeveer twintig personen worden
vermist. De cycloon richtte ook ver
woestingen aan in de omstreken van
Noesi Bé, speciaal op Sembirano en
te Ambüobe, Diego en Antsirene.
Overal zijn huizoo, en openbare ge
bouwen beschadigd of verwoest, en
inlandsche dorpen vernield. De wogen
to Diego zijn onbegaanbaar gewórden
en te Antsiran© zijn 80 inlanders ver
dwenen,
•De verliezen worden geschat op 10
miUioen.
Marktnieuws
Groentenmarkt.
Staat van de aardapj>elen-, vruch
ten- en groer-tei markt over de maaud
Nov. 1912.
Aardappelen. Aangevoerd 94 ILL.,
verkocht 85 II.L., ƒ2—ƒ2.50.
Appelen. Aai gevoerd 1380 H.L., ver
zocht 1100 II. L., ƒ3— ƒ12.
Peren. Aangeveerd 1120 H.L., verk.
970 H.L., 3—12.
Bloemkool. Aangevoerd 14000 stuks,
verkocht 1200U stuks, ƒ0.10—ƒ0.16.
Roodekool. Aangevoerd 47000 sL,
veriioclu 31000 st., O.Ul—0.05.
Wilteüool. Aangevoerd 14O00 St.,
verkoent 12000, /"Ü.Uiƒ0.05.
SavooiekooL Aangevoerd 54000 st.,
verkocht 34000 st.. 0.01—0.05.
Wortelen. Aangevoerd en verkocht
1GUÜ0 bos, ƒ0.05—ƒ0.12.
Letteren en Knnst
net lüoiic i
TE AMSTERDAM.
„DE MLSANI'HROOP", van Moliè
re, door de N. V. ..Het Tooneel".
Bravo! Eindelijk weer eens een ar
tistieke daad, deze opvoering van „Do
:MisauUtroop". Zij was ons al een jaar
geleden beloofd en wij hebben er dus
wel wat lang op moeten wachten,
maar ze is dan toch eindelijk geko
men. W'ij misgunnen den heer Koy-
aarcls allerminst „Schlagers" als De
Violiers en De Jonkvrouw de !a
Seiglière, maar we hopen toch heel
egoïstisch dat dergelijke eclatante
successen voorloopig mogen uitblij
ven, opdat wij in de toekomst in uieer
verscheidene mate dan gedurende liet
vorige seizoen van Royaards' groolo
Ui.- o. i acteur en spellcüw mo
gen genieten.
Ja, vooral ook als speileider, vvunt
hoe hebben wij hem gisteren bij do-
ze prachtig-verzorgde, stijlvolle op
voering weer als zoodanig bewon
derd. Er was bij ons eerst eenige
twijfel, of dit werk van Molière eert
modern publiek wel boeien zou. Wel
nu, het is ons een vreugde het la
kunnen constateeren, dat- de voorstel-
Fe u i IS eto n
Geautoriseerde overdruk van den
Qclijknamigcu roman, uitgave van de
lirma D. Bolle, le Rotterdam.
EERSTE HOOFDSTUK.
De golven der Oost-zee sloegen
bruisend tegen het met klïpiien bedek
te kustland"en do wind blies over de
ontspruitende zaadvelden, de groene
terkeboschjes en de aardappelokkers;
hij suisde in de rechtepgroeiendo
stammen der naaldboomen, drukte 't
vergrijsde gras van het moerasland
en bet lilakruid der heide diep neder,
'twelk als 't ware dooreen gestren
geld, aan d© landstreek noordwaarts
van Koningsbergen langs de Oostzee
een geheel eigenaardig karakter geeft,
De aanhoudende Noord-Oosten wind
blies met kracht over d© huizen van
een klein dorp aan een berkebosch ge
legen, dealde zich mede aan dan rook
der schoorsteenen, dien hij tot vreemd
soortige bolvormige wolken vormde,
om ze Weinige oogenbliltken later in
den dampkring to doen verdwijnen.
De huizen van dit dorp waren klein,
meestal met stroo bedekt eenige ech
ter, uit reusachtige granietblokkcn op
getrokken, zagen er met hun frisch
rood dak zeer gezellig uit. In een de
zer steencn huizen zaten een vrouw
en een jonkman aan een zware ouder-
wetsch© tafel tegenover elkander. Bei
den waren in hun Zondags-pak de
zoon in een blauw schippersbuis, de
ruoeder met een zwart zijden, op een
tulband gelijkend hoofdtooisel en
naar 't scheen druk bezig met lezen.
Voor de moeder, ©en vrouw met een
bleek, vrij groot, doch goed gevormd
gelaat, met 'n scherp© uitdrukking, lag
een oude opengeslagen bijbel met ko
peren sloten. De aoon, die het hoofd
op beide handen liet rusten, doorbla
derd© een boek met platen.
Wie daar zijn leven mocht slij
ten mompelde da jonge man in zich
zeiven en richtte zijn vurige donkere
oogen, naar het door d© zon beschenen
venster.
Waar zijn leven mocht slijten?
vroeg de moeder, die dezen uitroep
gehoord had.
In Italië, moeder
Die ellendige bceken, hernam de
moeder, hebt ge 't hier niet goed ge
noeg? Hebben wij niet alles wat
behoeven en is bovendien do naam
van llolmson niet geacht in.'t geheel©
kustland Wat zou j© in die landen
moeten doen
De zoon richtte het hoofd op, waar
door 'n breed, hoog voorhoofd zicht
baar werd, terwijl kleine, fonkelende
oogen, overschaduwd door zware, rui
ge, donkere wenkbrauwen, zijn moedor
scherp aanstaarden.
Moedor, zei hij op kalmen, doch
vastberaden toon, hij, dï© slechts één
maal, die landen met eigen oogen
heeft mogen aanschouwen, is geluk
kig.
Neen, die is ongelukkig, wierp de
moeder hem tegen, evenals gij liet
reeds door deze ellendige boeken ge
worden zijt.
Ik ben den vreemden schoolmees
ter waarlijk geen dank verschuldigd,
dat hij uw hoofd met allerlei dwaze
zaken heeft volgepropt. Waarom was
't noodig, dat gij Fransch, ja zelfs
Ita'ïaansch leerdet, waarom altijd
weer nieuw© boeken gelezen, waar
door ga meer en moer ontevreden
wordt met uw lot
Gij zijt 'n barnsteen zoeker, gij hebt
'n gelukkige hand en de hemel is u ge
nadig hij zegent uw werk.
Waarom is u de bijbel niet vol
doende evenals voor ons allen,
waarom sleept gij toch heel© mossa's
boeken mee naar huis, om er gansch©
nachten in te lezen, en daarna te zit
ten peinzen of onrustig te worden
Ja, sedert gij die-boeken leest, zijl ge
ook onaangenaam tegen Bertha
worden.
- Neen, moeder Niet omdat ik die
boeken lees, maar, sedert ik volwas
sen ben, houd ik op met het meisje als
met 'n kind te spelen, omdat ook zij
heeft opgehouden een kind te zijn.
Hei is dus een spel geweest, dat
gij met het arme meisje gespeeld hebt?
hernam de moeder opgewonden.
Als buurkinderen hebben we te
zame-n gespeeld ik voor mij heb daar
bij aan nïeis anders gedacht, hernam
de jonkman, e.i al3 gij, moeder, u an
dere zaken in 't hoofd hebt gezet, kunt
ge mij dan daarvoor verantwoordelijk
stellen
D© vastberaden, ernstige toon, waar
op haar zoon sprak, verbitterde vrouw
Holmson nog meer.
Gij maakt het arme kind ongeluk
kig, Johannes, voegde zijn moeder
heen toe.
Je weet, dat ze jou bemint, meer dan
ge verdient. -, je weet, dat ze de zacht
moedigheid, de liefde, de goedheid, de
bescheidenheid zelve is. Vrouw Ilohu-
soti's gelaat nam, toen ze over het
meisje sprak, een zachtere uitdruk
king; aan. 11c beu overtuigd, ging zij
voort, dat zij voor een man, die het ge
luk zal (hebben haar te bezitten, een
kostbaar kleinood zal zijn, en gij, gij
•vertrapt uw geluk met Voeten. Gij
acht haar gering, e\enals alles hier.
Dat komt door die boeken en van uw
Italiaan sell loeren,.
Ik houd veel van haar, ant
woordde Johannes, terwijl bij op
stond, waardoor zijn buitengewoon
krachtige, hcoge gestalte en flinke
houding, op zijn voordeeligst uitkwa
men, maar moeder, gij weet zelve,
men kan een meisje hoogachten, haar
alle mogelijk© deugden toekennen en
haar daarom toch niet beminnen.
bemin Bertha nu eenmaal niet.
Gedurende deze laatste woordenw
seling v. as ongemerkt een statig, slank
jong meisje het vertrek binnen getre
den" doch bleef in stede de kamer ver
der in te treden, als vastgenageld aan
de deur staan.
Zij was waarlijk 'n lieve verschij
ning met haar blank, zacht en vrien
delijk gelaat, rossig krullend haar en
groote glinsterend© zachtbruine oogen,
die vol liefde, maai' tevens treurig op
den jonkman gevestigd waren.
E©u lichte beweging was oorzaak,
dat zij, door beiden werd opgemerkt.
Vrouw Holmson op het zien van hei
meisje nog meer opgewonden gewor
den, wilde zich opnieuw tot haar zoon
wenden, toen het meisje op hao
trad en haar hand vatte.
Mosder Holmson, sprak zij met
'n indrukwekkende stem, geheel in
strijd met haar fijne, tengere gestalte.
Moeder Holmson ik weet, dat Johan
nes mij niet bemint, en ware liefde
laat zich niet afdwingen ik voor mij
«al hem echter onveranderlijk Mijven
lief hebben ik zai hem in mijn gebe
den indachtig zijn ik zal den hemel
bidden, dat hij gelukkig moge wor
den. Zou ik hem ooit kunnen dwingen
mij lief te hebber
In plaats van door mijn liefde ge
lukkig ie worden, zou hij zich diep on
gelukkig gevoelen, o, neen. Moeder
Holmson, daarvoor heb ik hem te
lief
Een ongekend gevoel maakte zich
bij het hooren dier liefdevolle taal van
Johannes meester; een doodeüjke
bleekheid maakte plaats voor een roo-
den blos on zijn gelaat.
Bertha, sprak hij, zijn wenkbrau
wen fronsende. Bertha, zeg toch aan
mijn moeder, dat er nooit een enkel
woord over mijn lippen is gekomen,
hetwelk zinspeelde op een nauwer© be
trekking lusschen ons. Ik mag je
graag lijden, want 'k weet, dat jij een
goed .braaf meisje ziji, hernam Johan
nes, maar je liefhebben, als mijn
vrouw, zie, dat is geheel iets anders.
En welke vrouw stelt ee dan wel
voor, die uw liefdi eens waardig zol
zijn .hernam nu zijn moeder op spot-
lenden toon zoudt ge denken, dat er
een prinses in een slatiekoets voor uw
deur zal stilhouden om den barnsteen»
zoeker Johannes Holmson, den zoon
van Victor Holmson, een eenvoudigen
visscher, af te halen
(Wordt vervolgd).
