Hmivs kus
ie barnsieenüuikeb.
TWEEDE BLAD
Woensdag II December 1912
Van onzen R®iz®roden
Redaoteur
HET VISSCHERIJBEDM.TF TE
IJMUIDEN.
Dc laatstcreis.
I.
Een titel als voor een roman; maar
'op een roman ot 't moest er. dan
een zijn van commerciëel-realisti-
schen'inhoud gelijkt de laatste reis,
die de visschen ma leen, niet heel veel.
Wanneer voor de visch, die tot dal
öogenblilc frank-eu-vrij haar tochten
door het Noordzee-bekken hoeft on
dernomen, het noodlottig oogenblik
is gekomen dat zij in het net, aan de
beug of ander vïschtuig belandt, be
gint voor haar de laatste reis. Die
gaat gedeeltelijk over het element,
waai- zij vz'oeger in rondzwom, doch
nu overheen vaart, netjes tusschen 2
lagen ijs, of als zij van een kostbaar
soort is, nog eerst zorgvuldig in een
velletje perkament gewikkeld. Zoo
blijft 't tot IJmuiden, de stapelplaats
der vis.ch, zooals Rotterdam b.v. de
stapelplaats is van handelsgoederen.
Als het daar zijn wederwaardigheden
heelt doorgemaakt, komt het zeeban
ket in den trein, die het hier-en-daar
■naar het binnenland rijdt, maar het
ook voor een groot deel over de gren
zen meeneemt naar Duitschland en
België, zelfs naar Parijs.
Van de laatste reis der visschen is
wel het een-en-andér to vertellen, dat
niet zoo algemeen bekend is, waarom
ik er den lezer eenige oogenblïkken
mee wil bezig houden.
Het vischwater voor WestTEuropa
is de Noordzee. Daar zit voor 'een ka
pitaal aan schubbig zceooft in do
groene golven.
Als er iemand in do gelukkige om
standigheid kwam de „groote sloot"
gelijk de zeelui branie-minachtend
zeggen in eigendom te krijgen, dan
zou hij na weinig lijd kunnen con-
curreeren in millioentjes met do rijk
ste lieden van het vasteland. Tien jaar
geleden werd er al voor een 125 mil-
lioen gulden in één jaar tijds uit hei
water gehaald en sedert zal dat be
drag nog wel veel gestegen zijn.
Een naïef zeeman waarvan do
heer C. Janzén uit IJmuiden in „liet
Nederlandscbe Zeewezen" vertelt
uitte dan ook eens do mee n ing, dat
als er geen visschórs waren, do zeebe
woners zoo sterk in aantal zouden1 toe
nemen, dat de schepen niet meer zou
den kunnen varen.
Wat Nederland betreft zijn het
vooral dc maatschappijen te IJmui
den, die er voor zorgen, dat de vrees
van dezen zeeman niet bewaarheid
.wórdt.
Vlaardingon en Maassluis hebben de
havens, waar de meeste zoute visch en
haring wordt binnengebracht','" maar
IJmuideii is de aarvcerhaven voor de
verscho visch, waaronder men dan
verstaat schelvisch, schol,' 'tarbot,
griet, schar, poonen, wijting, rog,
heilbot èu andere visch, die niet aan
boord reeds wordt' toebereid, zooals
haring en zoutevisch. Natuurlijk wor
den er ook baring en gezouten visch te
IJpiuiden aangevoerdde haring,
pooral nadat men de trawlers is gaan
Inrichten voor de haringvangst, maar
fersche visch blijft hoofdzaak.
De meeste' visch wordt gevangen in
de buurt van de Dogg-orsba.uk, waar
ook onze oorlogsvloot hoiininerixi-
gen heeft uit don vierden Èngelschen
oorlog. Maar ook elders, b.v. bij de
Faroër, ten Noorden van Schotland,
eelfs bij IJsland, gaan de trawlers op
vangst uit. Soms ook blijven de sche
pen dicht bij huis. 't Is wel gebeurd,
dat vlak voor IJmuiden prachtige
vangsten kabeljauwen werden ge
daan. Eenmaal ving een trawler daer
zelfs in drie uren tijds voor duizend
gulden weg.
De Noordzee levert dus een groot
deel van den aanvoer te ÏJ muiden,
maar zelfs de Witte Zee en de Middel-
landscho Zee, waar men eenige. ja rein
geleden aan het proef vissollen is ge
weest, leveren voorraad voor den af
slag in de Rijksvisclihal. Daar komen
niet alleen Nedarlandscho schepen
markten, maar ook veel buitenland-
fiche. Engelsohe, Duitsche, Zweed-
eche, Deensche, Finsche en Belgische
vissc-hersyaartuigen komen er voort
durend lossen.
Die belangstelling van dé vreemde
lin-gen voor onze haven is niet van
©en geldelijke basis ontdaan. De bui-
tenlandsche schepen komen hiér b.v.
tor markt, als de prijzen er hoog
zijn, b.v. tijdens do staking der fcrawl-
if is 8q n
Dit alles had Bertha in de verte ga
degeslagen en baar met onuii-spreke-
lijkon angst vervuld.
De weinig© seconden, die Holmson
onder water was, schenen haar ©ene
eeuwigheid. Het ©enigste levensieeken
van den man daar in de diepte dei-
zee bestond hierin, dat ze borrelende
waterbellen uit dé diepte zag omhoog
stijgen. Stille wanhoop maalde zich
bijna van haar moester en in hare
■koortsachtige opgewonden beid ver
drong 't eene schrikbeeld 't andere.
Onwillekeurig sloeg' ze de hand aan
de haar toevertrouwde lijn en als ©en
beeld van wanhoop en vertwijfeling
staarde ze in het te-gea de boot kabbe
lende water.
1 Gedurende de oogenbliltken, dat dit
.alles op het land plaats vond, was de
duiker tot op den bodem gedaald hij
.voelde de steunen onder zijne voeten,
doch zo te zien was hem onmogelijk,
daar het donker was als in den don
kersten nacht. Hij tastte dus in het
'onzekere rond, ten .einde de opening
vTsscïïers in 1909, c>f wanneer het Sin-
nenvallen te IJmuiden om andere re
den voórdeellg is. Maar er is ook een
merkwaardige reden, waarom do ha
ven te IJmuiden uitverkoren wórdt.
Er bestaat ook een, bepaling, dat do
Èngelschen niet mogen visschen'in
dc SchotscheMoray Firth. De busi
ness-En gel schim an maakte toen eeri-
twee-diu© zijn schepen, düe hij naar
de Moray-baai aond tot 'Deensche
trawlers. Onder Deensche vlag moch
ten, de Engelsche schepen er nu wei
visschen.
Dat ging een poosje goed, maar In
1908 werd bepaald, dat In geen dér
Engelsche havens mècr M;o ray-baai-
vis ch mocht aan wal gebracht wor
den.
Toen beleefde men in de Neder
landscbe haven het niet ongrappige
geival, dat de Engelsche schepen, die
een Deensohen doopnaam -hadden -ge
kregen, in Nederland do Schotsche
visch kwamen verkoopen.
'Behalve die buitenlandécho vls-
schers toornen nog een aantal, niet te
IJmuiden fhu's'hooreiKl© schepen, urt
Zuid-ból 1 andscbs kust- en riviierpiaat-
sen hier hun last van de hand doen.
JAC. C. M. Jr.
Buiterilandar.it Overzicht
D© BaSkan-vulkaan.
Tusscliea CastsGrük-Hongarüe
en Servië.
Nog altijd is dc toestand gespan
nen.
Maar 't oorlogsgevaar tusschen do
Europeeschc machten vermindert
toch allengs. Teekenend is wat men
uit- Petersburg aan de „l'olitische Kor-
res'pondenzschrijft, n.JL:
„In het buitenland wórdt Rusland
voortdurend aangezien, in plaats van
als den vriendschappelijken diploma-
tieken advocaat voor Servië, als den
op strijd aansturenden beschermer
dér Servische wensehen. Het is on
juist den vriendendienst van Rusland
te beschouwen als de bron voor den
intransigenten tegenstand van Ser
vië. Rusland ziet veel meer in de
traditioneele betrekkingen tot Ser
vië den plicht, in Belgrado nadruk
kelijk tot bezonnenheid -aan te spo
ren.
„Het proces der ontnuchtering gaat
natuurlijk bij een door overwinnin
gen opgewonden volk langzaam; maar
or is reeds een gewichtige stap ge
daan, toen Servië van elke aanspraak
op Albanië afstand deed."
Ook van andere zijde wordt verze
kerd, dat dc houding tusschen de Rus
sische en de Oostenrijksche rogeering
thans zeer goed is. De vredelievende
partij in Rusland heeft de overhand
gekregen, Rusland zal zich dus niet
voor Servië in een avontuur wagen.
Tusschen Servië en Oostenrijk
wordt 't ev.en.wel steeds spannender.
Of er oorlog dreigt?
Een Oostenrijksch officier is te Bel
grado in burgerkleedlng aangehou
den, verdacht van spionnage.
Een feit is ook, dat de militaire
voorzorgen in Oostenrijk-Hongarije
worden: voortgezet.
Uit Weenen wordt daarover ge
seind: de maatregelen die verder nog
hoodig zijn, kunnen in enkele dagen,
desnoods in enkele uren, getroffen
worden. De Donaumonarchie - is nu
klaar. Wat er verder gebeuren zal,
hangt, voor een deel .af van 't resul
taat van de gezantenconfereiitie der
mogendheden.
De regeering zal echter niet wach
ten tot de ainbassadeursconferentie
geëindigd is," maar zal om spoediger
aan de crisis een einde te maken, zoo
spoedig mogelijk ernstige stappen
doen om Servië te noodzaken zijn
uitdagende houding op te geven. Van
dit voornemen zijn alle regeeringen
reeds in kennis gesteld.
Uit Weenen wordt zelfs aan de
„Tügl. Rundschau'' geseind: „Met be
slistheid doet hier het gerucht de
rondë, dat. Oosten?ijlc-llongurijc aan
Servïe reeds een. ultimatum gesteld
heeft."
De houding der mogendheden.
lu het.Engelsche Lagerhuis stelde men
dc vraag if 't de bedoeling is, dat de
ambassadeurs der groote mogendhe
den' in een der Europeescho hoofd
steden zouden bijeenkomen, ten ein-,
dc een gcfnèenscliappélijke politiek
vast te-stellc-n betreffende de uit den
Balkanoorlog voortvloeiende qua es-
tics.
D.e minister van buitenlandsche
zaken Sir Edward Grey antwoordde,
dat alle betrokken groote mogendhe
den op vriendschappelijke wijze in
stemming betuigden met het denk
beeld dat de ambassadeurs in ecu der
Eiiropeesche hoofdsleden oii-offieieel
overleg zouden plegen ten einde de
wisseling van opvattingen tusschen
de mogendheden 'te vergemakkelij
ken. Er is geen-conferentie bedoeld.,
Ik kari thans geen bijzonderheden gc-
terug te vinden, di© hij 's morgens
gegraven hadradeloos groef hij met
de handen als ©en waanzinnige; hij
gevoeld© liet, nog weinig© ©ogenblik-
kou slechts zou hij 't onder water
kunnen uithouden; liet bloed steeg
hem naar het hoofd, evenals of bet
dreigde te bersten.
Hij maakte nu de lucht vrij, die hij
voor- het duiken ingezogen had, waar
na het: water hern ophief en heen en
weder schommelde met bovenmen-
sche-iijke kracht worstelde hij tegen
het element-, dat hem zijn schat wikte
ontropven,
Plotseling echter werd de bodem
der zee helder verlicht,, zoodat hij
alles duidelijk kon onderscheiden; ja,
weinige schreden van hem verwij
derd, zag hij den schat liggen, waar
naar hij zoo vurig verlangde, waar
voor hij zijn leven in de waagschaal
stelde. Hij hield zich zoo goed moge
lijk aan do groote rotsblokken vast-,
eu kruipende bereikte hij eindelijk de
plaats-waar het groote stuk barnsteen
lag.
Onder water kostte het hem weinig
moeite het te dragen, dooh hoe zou 't
hem gelukken het in de boot te krij
gen Hij -sneed de lijn, welke om zijn
lijf gebonden en aan den steen beves
tigd was, door en toen, al zijn krach
ten inspannende en het stuk barn
steen stevig vasthoudende, schoot hij
pijlsnel naar boven. O ogenblik kei ijk
wierp hij. zijn schat in de boot en
ven zoo zei rólnisler ten slotte
maar ik zal wellicht volledige inlich
tingen kunnen geven over eenige da-
gen.
Uit dc Donau-monarchie.
Uit Weenen werd aan do Berli
ner Zeilung am Mil tag" geseind: „In
officieuse kringen tracht men het ont
slag van den minister van oorlog een
tamelijk onschul dige beteeken is te
geven, door te beweren, dat hij over
enkele kleine conflicten met het Hon-
gaarsche parlement gestruikeld was.
Hierom gaat het natuurlijk niet.
Zoo'n crisis bad men in dezen tijd
niet acuut laten worden. Er zijn niet
veel verklaringen voor dit opzien-
wekkend ontslag te geven. Of de beide
aan het hoofd van de militaire macht
staande generaals hebben getoond,
niet tegen hun, taakopgewassen te
zijn tijdens deze mobilisatie-periode;
öf - er zijn zulke beslissende dingen
ophanden, dat men in dit historisch
mement op de eerste plaatsen ook de
eerste mannen hebben wil. Anders
zou zoo'n verandering in deze tijden
niet tc verklaren, en nog minder te
verontschuldigen zijn.
De Wecnsche bladen zijn volkomen
verrast door dit aftreden en de mees
te geven liet bericht zonder commen
taar. Het „Neue Wiener Tagehlalf
spreekt van verschil van meening, dat
bestaan heeft tusschen don minister
van oorlog en de hoogste legor-auto-
riteiten. O-a. met den troonopvolger.
De „Zeil" schrijft: dal men zich
geen illusies moet maken dat dit af
treden een gunstig teeken is voor de
Servische wensehen.
Tot opvolger van den minister van
oorlog wordt genoemd de ambtenaar
van 't ministerie van oorlog Kroba-
tin.
Het Drievoudig Verhoud.
In officiëele Italiaansche kringen
wordt betoogd, dat de vernieuwing
van het Drievoudig Verbond in geen
betrekking staat tot dc tegenwoordi
ge gebeurtenissen.
Van de oorlogsvelden.
Behalve de Grieken die zich nog
steeds niet officieel aansloten bij
den wapenstilstand hebben thans
ook de Montenegrijnen besloten den
wapenstilstand, maar uitsluitend
voor Skoetari, niet te eerbiedigen. Dit
is een gevolg van de - houding, die
de Turksche commandant dier vesting,
aannam, toen, hij weigerde de mede-
deeling over het sluiten van den wa-,
penstilstand, die hem door de Mon
tenegrijnen werd gezonden, van een
„vreemde legatie" te aanvaarden.
Om Skoetari wordt dus gevochten,
en men verwacht niet, dat de Mon
tenegrijnen zich zullen bepalen tot
het afslaan van de Turksche uitval
len. Het zou immers voor Montene
gro een overwinning zijn, wanneer
het nog voor het sluiten van den
vrede het garnizoen van Skoetari tot
ovfcrgeving zou kunnen dwingen.
Volgens berichten aan den „AJcw-
York Herald'' is de val van Adriano-
pel thans "ieder moment te wachten.
Reeds wordt met den Turkschen be
velhebber, dio de stad zoo krachtig
heeft verdedigd, en zoo herhaaldelijk
gepoogd heeft door de Bulgaarsche
insJuitingsliniën te breken, onder
handeld. Geeft hij zich thans over,
dan zal hem aftocht niet militaire eer,
aan de troejven behoud van wapens
en kanonnen, doch zonder ammuni
tie, worden toegestaan.
Als dit bericht juist blijkt moet de
toestand in de belegerde vesting wel
heel critiek geworden zijn. Blijkbaar
is er vooral gebrek aan voedsel.
Maar -blijkens een draadloos tele
gram van den Franschcn consul op 7
December verzonden, was de Fran-
sche kolonie te Adrianopel volkomen
gezond en wel.
Dit telegram wijst er op, dat de toe
stand nog niet bepaald critiek is.
VerspraM nieuws uit Sen Balkan
Pokken.
Uit Seraj'ewo' wordt geseind: „Uit
Durazzo en Djakova kwamen Zondag
80 Albaneesche vluchtelingen in Se
ra jewo aan, onder wie drie gevallen
van zwarte pokken geconstateerd
werden. Zieken en gezonden werden
geïsoleerd ondergebracht, en uitge-.
Breide maatregelen werden genomen
tegen de verspreidng van de ziekte."
Ambulance aangevallen.
Volgens een rapport vaii den
Turkschen commandant- van Adria
nopel, werdén de leden van dc ambu
lance, van het Roode Kruis, toen zij
zieli na afloop van liet gevecht haaf
buiten begaven om de Servische ge
wonden te verplegen, door den vlj-
and met een .hevig geweervuur ont
vangen.
Dit feit is ter kennis van de Euro
peescho consuls te Adrianopel ge
bracht-
Ellende iu Snlonlkl.
De toestand in Saloniki is zeer ver
ontrustend.
De „Tiincs"-correspondent seint,
dat de vluchtelingen in de stad
ruim 40.000 c'r dagelijks slechter
aan tos raken. Duizenden zijn dakloos
klom ©r, door Bertliu geholpen, zoo
spoedig mogelijk zelf iu. Hij kon nocJi
zteri, noch- hooren, en lag op den rug
in de boot, akelig steunende en
kuchende.
Na zijn oogen en ooren zoo spoedig
mogelijk afgedroogd te hebben, nam
Bertha het me-s en sneed het koord
los, dat nog óm zijn lichaam gebon
den was.
Vervolgens greep zij de roeispaan,
met een koortsachtlgen spoed, en
bracht de boot in 't donker verder zee
waarts in, zoodat zij buiten bet door
het.el-ectrisch licht verlichte gedeelte
kwam.
Met bovenmenschelijke inspanning
roeide zij steeds voort, els gold het
haar leven.
Snel gleed de boot over do opper
vlakte en toch scheen het haai' toe,
dat zij te langzaam voortging, want
nog ste-eds zag ze de lichtstralen te
dicht in hare nabijheid. Nog steeds
lag Johannes op den rug in de- boot.
naar adem snakkende, hijgende en
reutelende als een stervende, 't Was
een vieeselïjke toestand, waarin zij
zioli bevond in doodsangst wrong ze
zich de handen, sloeg haro oogen ten
hemel en bu il orn kracht in deze bang
ste ure. Hoe lang aou zo 't nog kun
nen volhouden Zij voelde haar
krachten verminderen, haar armen
warén als het ware verlamd, haar
borst hijgde naar lucht en haar
schouders waren, door het aanholl
en lijden 'orilzcltcml.door het sléchte
weer. Hun gezondheidstoestand ïs
natuurlijk daardoor geschokt en al
lerlei' ziekten: pokken, dysenterie,
koorts, breiden zich snel uit. Met
troepjes sterven de menschen van
honger, ellende, en ziekte .De fondsen
voor hun onderhoud aangewezen,
zijn volkomen onvoldocndo, en hon
derden hebben sedert dagen niets te
eten gehad.
Een internationale commissie, on
der directie van dc Engelsche Roode
Kruis-expeditie, is bezig een kamp in
tc richten buiten de stad, waarin de
vluchtelingen kunnen worden opge
nomen. Het eerste kamp zal. 12,1100
menschen kunnen bevatten.
Maar het is dit niet alleen, wat in
Saloniki ontzetting en wanhoop doet
ontslaan.-
Mot groote benauwdheid ziet ieder-
'een in de stad de toekomst te gemoeL:
de onzekerheid over de vraag, wat
er van. Saloniki worden zal, geeft
aanleiding tot de grootste vrees. Nie
mand! weet wat er gebeuren zal, en
iedereen is in bange afwachting.
Het verkeer met Macedonië is
slechts gedeeltelijk en dan nog alleen
voor reizigers weer geopend.
En daar ook de douane-kantoren in
Saloniki gesloten zijn, wordt over zee
ook niets aangevoerd. Alle zaken lig
gen daardoor slil. Betalingen worden
niet gedaan. De banken hebben het
uiterste gedaan, om vervullen wis
sels uit te stellen. Maar dc reeds in
zoo groote mate verleende credieten
nog meer uit te breiden, gaat ook
niet. Derhalve verlangt iedereen naar
den vrede, eri hoopt men dat deze
spoedig door een regeling van dcri
toestand zal worden gevoerd.
De strijd heeft ook in de omstre
ken van Saloniki ontzettende ver
woestingen doen .ontstaan. Geheele
plaatsen zijn verbrand of uitgemoord,
do plunderingen, niet alleen door de
Bulgaarsche en Griekschc benden,
maar ook door de Turksche troepen,
hebben" namelopzo ellende doen ont
sta ait', en de dood yan vele kooplieden
in dc provincie, zal het den móesten
groote handelaars in Saloniki wel
onmogelijk maken, hun uitstaande
vorderingen tc kuiinen binnenhalen.
Dc verdeeling van Macedonië on
der de Balkanslateiv wordt in Saloni
ki niet een soort schrik tegemoet ge
zien. Dc grootste moeilijkheid zal zijn
de stad als eersterangs export- en im-
porthaven te behoiiden. Krijgt Ser
vië een directen weg naar de zee,
wordt Monastir aangesloten aan een
spoorweg naar dc Adria, en wordt
Bulgarije meester van de havens De-
deagatsj en Kawalla, dan zal Salo
niki verlaagd worden tot een onbe-
teekenende transito-haven, wijl de in
voeren zeer zuilen verminderen en
de uitvoeren langs andere wegen zul
len gaan.
Allerlei.
DE BELGISCHE LEGERWET.
Uit Brussel wordt aan de „Deutsche
Tages'zlg." geseind: „De minister-pre
sident eischt een spoedige behande
ling van de nieuwe legerwet en af
doening-van het ontwerp nog voor
Kerstmis. Nadat de militaire, hervor-
ruingch tot stand zullen zijn geko
men, zal België den grooten mogend-
hedón verzoeken om opheffing van 't
neutraliteitsverdrag, teneinda een
bondgenootschap met Nederland -te
kunnen, sluiten."
Achter deze laatste bewering mo
gen we nog. wel een vraagteeken zet-,
ten.
DE FRANSCHE KAMER
heeft de geheele wet op het infanteric-
kadef aangenomen.
Binnenland
EERSTE KAMER.
Gisteren zijn in een korte vergade
ring de wetsontwerpen betreffende het,
voorbehoud tot toetreding van Neder
land tot de tusschen Duitschland en
Frankrijk gesloten Marokko-vérdrag,
de naturalisatie Van M. S. Bendclac
en G3 anderen en de grensregeling
tusschén de kantongerechten van
Schoonhoven en Ridderkerk zonder
debat 'of stemming aangenomen.
De "Eerste Kamer is, na Afdoening
van den sectie-arbeid tot 27 Dec. e. It.
gesel),efden, om dan voor de behande
ling, vooral van de Indische begroo-
tirig, te-rug ts keeren.
TWEEDE KAMER.
We hebben do pikant© rede; die de
heer Roodhuyzen gisteren bij de voort
zetting der algemeen© beraadslagin
gen over ds
S t a a t s b e g r o o t.i d g
voor 1913
hield, voor een goed deel, telegrafisch'
geresumeerd, medegedeeld.
Alleen nog dit ter aanvulling. De
spr. verklaarde, dat alleen als do drie
vrijzinnige groepen zonder de So
cialisten, die immers geen verant
woordelijke positie in een Kabinet wil
len en kunnen aanvaarden zonder op
te houden socialisten te zijn in 1913
de meerderheid mochten krijgen (maar
ook dfiu alleen) bereid zouden zijn op
dól id roeien kr achteloos. Ilaar ver
trouwen echter op een goede uitkomst
gaf haar nieuwen moed en kracht;
en met onbegrijpelijke inspanning
roeide ze steeds voort.
Eensklaps stond do duiker in de
boot overeind, keek rond, zag 't elec-
triscii. liolit aan het strand, begreep
dut hij .ontdekt was en men hom dus
zou vervolgen. Schrik en angst
schonken hem nieuwe levenskracht en
metr-ijzeren, wil zou hij trachten zich
aanzijn, vervolgers t© onttrokken.
De roeispanen riep hij adem
loos, uit, dear ligt een floscii. inita,
geef mij die.
Hel meisje gaf hem de roeispanen
in.de .hand en hield hem de fiescli
aan den mond. Hij nam een. fjinkeu
teug,/zette zijn tanden stevig op el
kaar'eri roeide met zooveel kracht,
dal; de roeispanen d-oorbogen en
dreigden te splijten. Pijlsnel vloog nu
do boot over den pikdonkeren vloed.
Bertha plaatste zich aan liet roer,
terwijl ze de schouders van Johannes
met een .doek bedekte. Geen woord
werd er tusschen hen gewisseld; teder
was iu zich-zelvcn gekeerd; de duiker
roeide gelijkmatig door, terwijl het
meisje ki-amipachtig het roer vast
hield en onbeweeglijk in het water
staarde, met de grootste oplettend
heid luisterende of ze in de nabijheid
ook iets verontrustends vernam.
Eenmaal verbeeldde ze zich in'hun
nahjrheid stemmen te hoóron en lioht-
'dén basis Van liun program om 't bc-'
wind op té nemén en zij zouden dan
als steeds hun beloften vervollen en
de boodige geldén weten te vinden voor
dc gewenschte maatregelen en zónder
't duurder maken van 't pijpje tabak
van den arme zonder Christelijke
leuzen, die de cere Gods slechts scha
de brachten. Hij eindigde met de ver
klaring, dat deze 8 bekwame ministers
geen ministerie vormden en dat hij
hen wel persoonlijk, rnaar niet als Ka
binet iri 1913 hoopte terug te zien.
Door dén heer Van Kanic-beek werd
de Regeering net kracht aangemaand
om tegen' de bonden en vereenigingen
in leger en vloot, in 't belang van de
tucht,'op.te treden, voor zoover zij
zich niet op paedagogisch en philan-
tropisch gebied bewegen, maar als or
gaan optreden van 't personeel bij
klachten en onder de anti-militaristi
sche propaganda der socialisten. Spr.
beval daartoe aan naast een kern van
vrijwilligers bij de vloot ook dé mili
tie in te'vperen.
Twee sprekers, dn Keeren. Van Veen
én Duymacr van Twist, kwamen op
tegen dc wijze, waarop, naar zij be
weerden, door de linkerzijde dc ar
beid van Kamer nri Regec-ring was be
lemmerd;. en tegen 't verwijt van
absenteïsme bij de rechterzijde, die,
volgeiis hem, stc-iker dan dc linker
zijde opkwam. Zij beweerden dat er
obstruct]öriisme in 't spel was en dat
die houding sterk afstak bi.j de loyale
medewerking, die de rechterzijde de
liberalen, ó.a. bij de leerplicht-, onge
vallen-wet, enz. hadden verzekerd.
Vooral de heer Duymaer v. Twist
verweet de oppositie zich, bij de mi-
litiewet, door politiek te hebben la
ten leiden. Die spr. vroeg voorts hoe
't bij de linkerzijde met de defensie
stond, waaromtrent het concentratie-
program zwijgt. Wil men niets doen?
Of rekent men op de rechterzijde? Hij
verdedigde eindelijk de aanvragen'
voor de kustverdediging, drong op een
Zondagswet aan en verzocht de Reg.
bij de Kamer aan te dringen op de
bespoedigde hervatting van de invali
diteitswet. -
Door den heer Middelberg werd,
namens de anti-revol. partij, geklaagd
Over hetgeen Onafgedaan bleef, door-_
dien de Reg. geen goede tijdreken-"
kunde kende.-Dat was jammer, doch
't was te 'herstellen in een volgende
periode waarin men 't onafgedane
kon voltooien, ook 't tarief, dat Iiij
in bescherming bleef nemen.
Ook deze 'spr. betreurde "t achterwe
ge blijven van een Zondagswet eh hij
vroeg hóe de Reg. daarmee dacht te
doen. Op 't gebied van het onderwijs
beval hij dc voorstellen rler Staats
commissie voor de grondwetsherzie
ning aan doch niet die nopens art.
171 (kerkelijke uitkeeringen) en wat
't kiesrecht aangaat hoopt hij op een
oplossing door de Regeering.
Meer evenredigheid bij benoemin
gen van personen van alle richlLug
beval hij verder aan,
Wat de financiën aangaat meende
hij, dat zoo er voor sooia.1© wetten en
defensie ineer noodïg is, dit niet en-
kol uit directe belastingen .moet ko:
men de grens der .draagkracht vóoi'
indirecte belastingen was op verre na,
nog nïet'bereikt.
Omtrent de concentratie uitte hij
zijn ingenomenheidmen bad 't goe
de voorbeeld yan rechts gevolgd eh
hij verwachtte'van twee sterke par
tijen tegenóver elkander veel goeds.
Maar de reohtscbe coalitie bleef on
misbaar, want cr was.voor de partijen
aan die zijd© geen plaats in de link-
sche coalitie, al sympathiseerde spre
ker met. evenredige vertegenwoordi
ging bijv.
Over'Ommen sprak hij als oen won
de voor (1© rechterzijdemaar deze
zou geheeld, wórden en de breuko
hersteld,
Hij drong ten slotte aan op een wij
ziging in de werkmethode der Kamer,
om obstructionism© te keeren.
De beer De Beaufort, die eigenlijk
uit naam van den heer T yd e-mail
sprak (wegens ziekte afwezig, evenals
de heer Troelstru); had hulde over
voor wat dé Regeering tot. stand
bracht op het gebied der araien-wet-
■gsving, maar overigens noemde hij
haar politiek lichtvaardig, een staat
kunde van invallende gedachten. De
ten 'val- brengihg van het vorig Kabi
net door dé onverwachte verwerping
der Oorlogsbogrooting van Minister
Van Rappardde wisselvalligheid
inzake do kustverdediging,- waarvoor
eerst 40, later 12 miilioen weid gé-'
vraagd en die nu, ondanks al bet op
gejaagde stof, ook in den vreemde,
onafgedaan bleef de weifeling'
omtrent de prioriteit der 'sociale wei-
ten, allés wees op genus eener
vaste lijn. Men was alleen ter rechter
zijde dbor het opderwijs. verbonden
maar anders raakte de band al los.
Om dit te bewijzen noemde de spr.
do hoogJeeraars-benoeniinge» en an
d-ere teekenen van strijd; waartegen
over hij Thorbee' e's opkomen voer de
bisschoppelijke hiërarchie als voor
beeld stelde. De groote anti-theses
verdrongen door allerlei kleineren
dat was de toestand. Spr. wilde alle
Btralen te zien, zoodut de duiker ais
een waanzinnige doorroeide, doch,
verbeelding of werkelijkheid, men
vernamverder niets meer, alles was
en blééf stil, en in een ondoordring
baar duister voeren ze steeds verder.
Rechts durfden ze hun koers niet ne
men, uit, vrees óp Pruisisch gebied te
landen links in 'i verschiet log het
Deenselve eiland Boniholm, hel. eeni
ge toevluchtsoord in. hun nabijheid,
doch nog ruim veertig mijlen van
ben verwijderd.
De stroom dreef hen echter in die
richting vciort er iripest evenwel ge
zorgd worden, ver genoeg van land te
blijven, tón einde in den vroegen
morgen een. zeil te kunnen bijzetten
zoodoende hoopten ze bij kalm weèr
en guiiS'ugen wiud den afstand ja vie;-
uur te. kunnen afleggen, terwijl bo-
vèndien tevt zoolang hun levensvoor
raad voldoende was. Nu liet men de
roeispanen eenige oogenblikken rus
ten, teneindo zich ©enigszins te ver-
kwikkon door het gebruik van een
weinig rum en een stuk brood met
gedroogd vleesc-h.
De duisternis nam 'toe, het werd
mistig en do lucht was zeer vochtig,
zoodat Johannes besloot van kleetie
ren te verwisselen, omdat hij be
vreesd was, dat de natte kleed ij na-
deelig voor zijn gezondheid zoude
zijn.
Rertha'plaatste zich aanstonds met
den rug-na ar den duiker, nam - de
godsdienstig getwist verwijderd zien
van 't Staatkundig geb ed; dan alleen
kon er goed werk worden verricht-
Trouwens voor een „christelijke
staatkunde' was geen aanleiding,
want wat de Reg. bijv. op sociaal ge
bied voorgesteld had, was niets spe
cifiek christelijks; bewijs? De nieuwe
chrisf.. sociale partij wil er niet, van
weten. Spr. was tegen de overdadige
inmenging dor wetgevers op elk ge
bied, ook op dat van 't mijnwezen bv.
waar men cr niets mee bereikt dan
tekorten.
Ten aanzien- van dc vrijz. concen
tratie sloot hij zich bij d© overige
sprekers der linkerzijde aan en ook
hij verklaarde dat alleen als de drie
groepen van links de meerderheid
behalen niet als de tegenwoordig©
meerderheid minderheid mocht, wor
den de vrijzinnigen zich veiplic'.t)
zouden rekenen 't bewind te aanvaar
den.
Heden is 't debat te 10.30 uur voort
gezet.
Gisteren zijn de verschil lend© -(1)
moties van de heerén Ter Laan en-
die van den heer Patijn, omtrent do
organ:satie en salarieering van de
ambtenaren der ministerieel© Depar
tementen allen verworpen, bijna al-
Jen mot de stemmen van rechts tegen
links, behoudens eenige uitzonderin
gen.
Daarna zijn de aangehouden arti
kelen van Hoofdst. Ill, TV en X, onu
trant die ambtenaren, goedgekeurd
en do begrootingen van Justitie er»
Buitenlandsche Zaken aangenomen,
resp. zonder stemming en met 71
tegc-n 5 stemmen (die der socialisten).
Mr. P. J. TROELSTRA.
Naar de: „Maasb." verneemt, 'zal
mr. P. J. Troelstra, wegens influenza
niet deelnemen aan 'het politiek debat
Ln de Tweede Kamer over de Staats
begroting. voor 1913.
Naar aanleiding van bet boveni
staande schrijft diet.Volk", d.d. 10
December:
Wij vernémen, dat Troelstra inder
daad vrij cfnstig ongesteld is c-n nog
heden het bed moet houden. Hij hoopt
echter in staat te zijn morgen (Woens
dag) per rijtuig naar de Kamer ta
gaan, om daar zijn groote redevoering
over den politieken toestand te hou
den.
GEEN AUDIËNTIE.
De Bond van Minder Marineperso
neel, de Korporaalsbond en de Onder
officiers- en korporaals-stokershond
hadden hijgden minister van marine
CoJijn, een' buitengewone audiëntie
aangevraagd, ter aanbieding van het,
op een heel enkele uitzondering na,
door alle betrokkenen ©nderteekend
petitionnement tegen de beperkingen
op het passagieren in Indië.
De minister beeft niet' aan de bon->
den, maar aan do namens die bonden
optredende vertegenwoordigers en on-
derteekenaara van het audientie-ver-
zoek langs hiërarchieken weg medege
deeld, dat d© audiëntie niet wordt toe
gestaan. Wensehen- de aanvragers een
audiëntie, dan konden zij dit doen als
persoon op de gewone wijze.
(Het Volk.)
TENTOONSTELLING
„DE VROUW 1813—J913-.
Men meldt on.uit Amsterdam
Iri overleg met het bestuur der Tou-
toonstelling" „De Vrouw 1813—1913"
heeft de Sub-Commissie voor „Onder
wijs" een openbare prijsvraag uitge
schreven, voor een studie voor hel vol
gende onderwerp
Studie over de tegenwoordige posi
tie der onderwijzeres in de lagér©
school bij- het Openbaar en Bijzonder
Onderwijs Ln Nederland, over haar
aandeel, in de opvoeding dor school
jeugd, vooral met betrekking tot do
vrouwelijke leerlingen in de hoogero
klossen bijjiet Lager en Voortgezet
Lager Onderwijs, en over de wensché-
lijkheid en do middelen om haar in
vloed op de oudere meisjes-leerlingen
uit té breiden."
Het best gekeurd© antwoord zal
worden bekroond met een prijs van
100 het daarop volgende niet een
prijs van f 50. D© jury zol bestaan uit
de leden Van de Rubriek-Commissio
voor „Lager Onderwijs" onder leiding
van de president-: van de afdeeling
„Onderwijs".
De twee bekroonde antwoorden zul
len op kosten van d© Tentoonstelling
in brochure-vorm uitgegeven worden
en tegen genngen prijs in het Pavil
joen voor Onderwijs worden verkócht
„HET VOLK".
De heer TI. Spiekman, die met in
gang van 1 Januari a.s. aangesteld is
als redacteur van „Het Volk", zal als
zoodanig te Rotterdam gevestigd blij
ven, zoo meldt d© „N. R. Ct.".
roeispanen in d© hand en terwij] Jo«
hannes andere kleederen aantrok,
roeide zij met mannenkracht verder.
Tot hun geruststelling zagen zij noch
van het licht van den. vuurtoren,
noch van liet eleetrisch licht iets
me©r, zoodat dit het grootste bewijs
was, dat het strand reeds ver achter
hen lag.
Johannes, die alle voorzorgen geno
men had, ontstak een lantaarn, zeito
dozo op den bodem der boot, spreidde
zijn mantel er zoodanig over heen,
dut.het licht aan de kustzijde onzicht
baar was en plaatste zijn kompas in
het schijnsel der lantaarn.
Wij moeten N. N. Oost aanhou
den, sprak hij tot het meisje,
opdat wij in deu stroom komen: bin
nen een tweetal uren kunnen wij ©F
zijn. Het is nu twee uurnog een
paar. uur-, dan gaat de zon op en do
wind is ons gunstig.
Bertha bewaard© het stilzwijgen,
wendde het roer en beiden vervolgden
zwijgend hun tocht.
Do tijd ging langzaam voort, en het
scheen of de dag nooit zou aanbre
ken. Eindelijk .werd aan de Ooster
kim do lucht helderder een geelach
tig schijnsel vertoonde zich aan het
uitspansel, terwijl ©en zachte koelte
zich deed gevoelen, en men dus hopen
mccht, spoedig hot heerlijke zonne
licht t© aanschouwen. Johannes zag
op z'ijri. horloge.
