imhlem's Duui
TWEEDE BLAD
Donderdag 12 December 1912
OM ONS HEEN
No. 1633
Electrische toestellen.
In Duitschland wordt een maand
schrift uitgegevem M i 11 e i 1 u'n g e n
f-ü-r E-1 e k t r i z it fit s-V e r b r a u=
eh ffiv waarvan 'een' gedeelte der
voorzijde van den omslag is open
gelaten. om daarop den naam van een
electrische centrale, té.kunnen stèin-
_pelen of drukken. In Nederland heb
- ik die boekjes rVfoeger nooit, -gezien
en het zou ook wel: wat dwaas wezen,
om hier klanten voor eléctrisch'en
stroom te winnen met Duitsche boek
jes, maar toch staat er heel wat in,
dat de moeite van 't lezen en kijken
waard is.
Dat er te Straatsburg een tentoon
stelling gehouden is over „de electrl-
citeit in huis", is op zichzelf zooveel
bijzonders nietstraks, wanneer het
huis in do Kruisstraat daarvoor inge
richt is, zullen we daar een perma
nente tentoonstelling van electrische
apparaten zien. Maar merkwaardig is
het wel; dat de onderneming uitging
van do vereeniging van huiseigenaren
te Straatsburg. Daar blijkt een fris-
sclie geest uit. Zeker, als do huis
eigenaars op den duur hunne per-
ceelen willen verhuren en voor een
billijken prijs willen verhuren, dan
zullen zij er toe moeten meewerken,
dat alle moderne gemakken in de
huizen worden aangebracht. Die kos
ten halen ze er wel weer uit en daar
om is de Straatsburgsche manier
heelwat aanbevelenswaardiger dan
die van sommige andere huisheeren,
die maar liever doen of ze de moder
ne nieuwiglteden niet zien en de mo
derne eischeh niet hooren en nader
hand, als ze hun perceelen niet meer
kwijt kunnen, een gemopper aanhef
fen, waaraan toch niemand zich
stoort.
Voor den huurder schuilt het groot
ste bezwaar tegen .het gebruik van
electriciteit in de kosten van aanleg.
Het past maar weinigen, een honderd
gulden of wat uit te geven voor de
installatie, maar als de huisheer dat
overneemt, zal hij er de vruchten wel
van plukken door geregelde aan
vraag om zijn huis van goede huur
ders. In Nijmegen worden al jaren
zelfs huizen van bescheiden huurprijs
hij den aanbouw al dadelijk van elec-
trischen aanleg voorzien en vinden
gemakkelijk huurders. Waarom ook
niet? Electriciteit moet met ver
stand en overleg gebruikt worden, en
als we geleerde vergelijkingen lezen
vari etc kosten van "booglampenver
lichting op straat met die door pers-
gas, halen we de schouders op en la
ten het aan de directeuren van de
lichtfabrieken over, dien strijd te be
slechten maar dat electriciteit een
ontzaglijk gemak en voorrecht in huis
is, staat wel vast. Een lampje op an
ders om toegankelijke plaatsen, als
zolder en kelder, een warmwater-
inrichting, ventilatoren in de ka
mers, gelegenheid, om een koude
slaapkamer 's morgens of 's avonds
een half uurtje te verwarmen, dat al
les kost heel weinig aan stroom, maar
wat de gebruikers fopt is de aanleg.
Zoodra zij daarvan niet meer de ge-
lieele kosten, maar alleen rente en
aflossing in den"volm van een kleine
huur-verhooging te betalen hebben,
zal men eens zien, of het publiek ook
electriciteit gaat gebruiken. Wie er
onder de huiseigenaars het eerste bij
is, zal er plezier aan beleven, en wie
nog een nieuw huis van eenige betee-
kenis bouwt zonder eleclrischen aan
leg, zal zich dat later beklagen.
Het tijdschriftje dat ik noemde
geeft den raad, de petroleum- of gas-
ornamenleu van de hand te doen en
liever, dadelijk electrische ornamen
ten te koopen. Al vrees ik, dat liet
advies niet totaal onzelfzuchtig is. <le
•zonderlinge constructies, die we nu
af en toe zien omdat gaslampen voor
oLeetniciteit moeten ingericht worden,
zullen ons schoonheidsgevoel met
hun verdwijning niet benacl celen.
Van de huisapparaten wordt overi
gens groote nadruk gelegd op het
strijkijzer.
Maar bij hel inwendige van het
■huis laat de samensteller van het
maandscliriftje het niet blijven. Hij
•geeft o. a. een paar aardige afbeel
dingen van electrische verlichting
der gevels van oud-Frankfort,aan
gelegd tijdens een grooten bonds-'
schietwedstrijd in die stad. Welke zee
'van ëleelrisch licht daar op liet nach
telijk duister werd losgelaten, zal. ik
'maar niet opsommen zulk een om
vang bereiken wij in Haarlem toch
niet. fyfaar zou de gevelverlichting
niet iets voor het Comité van Plan
'1913 zijn,- om na te volgen Het Stad
huis met .zijn'gasverlichting lieeft al
tijd een aardig effect gemaakt, en. ik
stel me veel voor van een gloeilamp
verlichting der prachtige lijnen van
de Vleèschhal. Dat zou een aardige
avond-attractie wezen.
Electriciteit voor verwarming is tot
nu toe nog altijd kostbaar gebleven.
De geleerden zeggen het zelf, dat wil
zeggen de directeuren van de centra
les, die veel meer kooplieden zijn,
dan de hoofden van andere takken
van gemeentedienst, omdat zij ge
woonlijk met hun collega's van de gas
fabriek hebben te concurreeren. Maar
het verwarmen' van ruimten voor
korten tijd wordt wel door hen aan
bevolen de electrische oven voor
bakkerijen bijvoorbeeld, om deze zeer
juiste reden, dat 's nachts, wanneer-
de bakker zijn meeste werk doét, de
electrische centrale geen klanten
heeft en graag stroom levert tot lagen
prijs. En in St. 11a rio bij Rovereto in
Tirol is de grootste bakkerij met elec
trisch vea-hitteovens gevestigd, een
statig gebouw, maar dat natuurlijk
weinig bewijst, omdat Jiier alles af
hangt van stroomprijren en andere
omstandigheden. Overigens hebben de
electrisch gedreven toestellen ook in
Haarlemsche bakkerijen hun intrede
al gedaan.
Zooveel is zeker, dat we nu en dan
de nieuwigheden op electrisch gebied
met gemengde gevoelens aanzien. Een
electromotor bijvoorbeeld, die een
sirene in beweging brengt, is wel hêel
interessant, maar liefst niet in onze
onmiddellijke nabijheid. Het instru
ment, dat voor mij ligt, zendt zijn ge
luid twee kilometer ver, zoodat men
•kan nagaan, wat de gewaarwordin
gen moeten wezen van de naaste bu
ren. Als dat zóo niet was, zou het
aanbevolen, kunnen worden aan de
gemeente Velsen, tot oproeping van
haar brandweermannen. Maar - zoo
iets inplaafs van de vermaarde bel
boven o.p de school de blonde kin
dertjes zouden van den schrik zwart
kunnen worden en omgekeerd.
De uitvinders van nieuwe appara
ten, die door electriciteit kunnen ge
dreven worden, staan voor nietsze
hebben zelfs een schcermachinc uit
gevonden, wel niet voor mensc-hen,
omdat het mannelijk gezicht niet zoo
uitgebreid is en een plotseling© ver
snelling iemand licht zijn neus zou
kunnen kosten maar voor paar
den. Een stopcontact aan den buiten
kant van den muur die aan de bin
nenplaats grenst, één man, die de
pony bij den kop vasthoudt, en de
stalknecht scheert het dier naar mo
derne wijs, zonder dat het daartegen
protesteert.
Wat do leverancier van electrici
teit voor huiselijk gebruik te doen
heeft is vóór alles de vrouw te win
nen. Daarom zeker beeft hij het elec
trische reis-strijkijzer uitgevonden,
dat in een beknopte dioos verpakt kan
worden en aangesloten op electri-
sclien stroom van verschillende span
ning. Wat er in die richting nog te
bereiken is, valt niet te zeggen. De
electriciteit is de sleutel tot onbe
grensde mogelijkheden. En vooral
wanneer te avond of morgen de
goedkoop© accumulator uitgevonden
wordt. Want daarin is de electrische
centmie nog ten achter bij haar gas-
zuster, dat de stroom niet, In nage
noeg onbeperkte hoeveelheid, kan
•worden opgezameld in een reservoir,
dat weinig of niets kost. Maar dat
komt ook.
J. C. P.
Buitenlandsclhi Overzicht
De Balkan-vulkaan.
Tusscben Oistsorp-EongarUe
an Servië.
Te Schönb'ruim is, onder voorzitter
schap van den Keizer, een minister
raad gehouden. Verzekerd wordt, dat
't hoofddoel was den Keizer nauwkeu
riger ih te lichten omtrent de hangen
de crisis-geschillen,
Tevens wordt er bij gemeld, dat men-'
te Ween'en en te Boedapest met ge
rustheid de toekomst tegemoet ziet.
Ook de minister voor de landsver
dediging heeft zich uitgelaten, dat hij
gegronde hoop heeft, dat de geschil
len met Servië op vredelievende wij
ze geregeld zullen worden.
Bevestigd wordt, dat de berichten
over den consul Prochaska zeer' over
dreven waren. Hij is door de .Ser
viërs wel behandeld in strijd met.'t
volkenrecht, maar van ernstige mis
handeling is geen sprake.
De internationale conferentie.
Naar de Temps verzekert zijn de of-
ficieuse besprekingen over de inter
nationale gezanten-conferentie zoo
ver gevorderd, dat dadelijk na hel
Engelsche voorstel tot bijeenkoming,
de conferentie kan plaats hebben.
De gezanten zullen echter in de
conferentie geen enkel besluit nemen.
Verschillende mogendheden ook
Oostenrïjk-Hongarije hebben ver
klaard zicli aan de besluiten der
conferentie ovèr enkele'dagen niet te
zullen onderwerpen, wanneer die
guuesties worden opgelost op een wij
ze, die in strijd is niet hun opvat-
-ting van. hun belangen.
De conferentie zdi dus per slot van
rekeningniets besluiten en niéts
regelen. Zij zal het karakter hebben
eener commissie, van onderzoek, met
de opdracht alle cjuaesties te bostu-
dee'rén, waarvan de oplossing samen
hangt met de belangen der mogend
heden bij de regeling van de toestan
den in den Balkan.
De conferentie zal te Londen plaats
hebben onder leiding van Sir Ed
ward Grey.
Frankrijk zal vertegenwoordigd
zijn door Paul Cambori, Duitschland
door prins Licknowsky, Oostenrijk
door graaf Mensdorff, Italië door
markies lmpaerili, Rusland door
graaf Benckendorf.
De besprekingen van de gezanten
zullen natuurlijk, al is het niet Offi
cieel, van belang zijn voor de gelijk
tijdig gevoerd wordende vredesonder
handelingen.
Sir Edward Grey heeft gisteren in
't Engelsche Lagerhuis meegedeeld,
dat de conferentie de volgende week
kan aanvangen.
De minister vervolgde: „Ik kan
thans nog niets beslists mededeelen
over den toestand in Europa, hoop
en vrees wisselen elkander mei den
dag af. Het zal nog. wel eenigen tijd
duren, alvorens daarin verandering
komt en het is daarom moeilijk iets
naders te zeggen, daar dit allicht aan
leiding zou geven tot onnoodig pes
simisme oi verwachtingen zou op
wekken, die later teleurgesteld zou
den worden.
lleerscht er al eenige ongerustheid,
dan vindt deze haar oorzaak in de
vrees, dat er iets onvérwachts zou
kutmeu gebeuren, dat een onge-
wenschte wijziging kan brengen in de
diplomatieke atmosfeer."
Voorts deed de minister verklarin
gen over de conferentie in den geest
van de meedeelingcn van de 'Temps.
Ook sprak hij over de vredesonder-'
handelingen.
„Londen is door de oorlogvoerende
mogendheden op eigen initiatief daar
toe uitgekozen zonder eenigen aan
drang of invloed onzerzijds. Wij zijn
echter zeer ingenomen met die keu
ze en heeten de onderhandelaars van
harte welkom. (Toejuichingen.) Wij
gelooven, dat zij hier een geschikte
gelegenheid zullen hebben om te on
derhandelen en een vrede te sluiten,
waarnaar wij allen met verlangen
uitzien."
De vredesoDierUadelingen.
Deze zullen Maandag te Londen be
ginnen.
Enkele gedelegeerden zijn daar
reeds aangekomen, de anderen zijn
nog onderweg.
Van de oorlogsvelden.
De Grieksciie troepen sluiten Ja-,
nina steeds meer in. Het gerucht
loopt, dat do aanval op de vesting
zou begonnen' zijn.
Uit Chios wordt gemeld, dat de
Turken zich versterkten hij den berg
Aipos te Pitio.
De Mouténegrijncn zetten de vijan
delijkheden oin Skoetari voort.
De Innemhiu 'can Saloriiki.
De Turksche generaal Ghalib-pasja
verklaarde in een interview, dat de
Bulgaren te Salonïki aankwamen
twee dagen na den intocht der Grie
ken.
Op de vraag waarom de Turken de
stad hadden overgegeven aan de
Grieken en niet aan de Bulgaren,
antwoordde de Turk. dat (na de ne-
'dezlaag bij Yenltza) de verdediging
van Saloriiki onmogelijk was gewor
den; hij achtte het onnoodig bloed te
vergieten zonder hoop op succes,
daar de Grieksche strijdmacht aan
zienlijk veel sterker was dan de
Turksche.
De officiëelc erkennng van 't feit,
dat de Grieken 't eerst Saloniki ver
overd hebben, is van gewicht voor de
vraag, wie nu de meeste aanspraken
op deze belangrijke plaats hebben.
Wreedheden.
Thans komen nog allerlei verhalen
over wreedheden. Nadat wij van de
gruwelen, die de Turken bedreven in
Macedonië en 'fjiraciè on menschel) j-
lic verhalen hebben gehoord, .worden
nu door de Turken verhalen gedaan
over Bulgaarsche wreedheden.
Het doet wel erg denken'aan de ge
schiedenis van dén pot en den ketel l
De correspondent van de Daily
Telegraph" heeft een aantal verhalen
over gepleegde wreedheden bijeenge
bracht. Gezien heeft hij het niet; hij
grondt zijn mededeelingen op verha
len, in Konstautinopêi en Boecha-
rest gehoord. Wanneer die verhalen
waar zijn, dan zouden de kleine Bal-,
kan,volken al even ruw eu wreed en
oniiiehschelijk zijn ais de Turken
of andere oorlogvoerenden.
Deze verhalen over mishandeling
van gevangenen en wecrlooze bur-
gérs, over bet lioonen en schenden
van vrpuwen, liet levend begraven
Van gewonden, zijn gruwelijk. En niet
miiider de verhalen door den Turk-
schen gezant te Berlijn aan de
„Deutsch-Asialische Korrespondem
medegedeeld, 'over het verbranden
van dorpen, waarin vrouwen en kin
deren' waren, die mede aan de vlam
men .zijn prijs gegeven.
Eri de verzekering van dezen cor
respondent, dat de consuls van
Frankrijk; Duitschland, Engeland en
Italië, deze feiten kennende, daar
over uitvoerige berichten zonden aan
hun regeêringéii, doet verwachten,
dat de groote mogendheden een ern
stig onderzoek züllen instellen, en
de rioodige maatregelen zullen ne-
XJit Turkije
De Turksche ministerraad heeft de
cjuaëstie der gearresteerde jong-Tur-
keii besproken. De meerderheid der
ministers heeft zich verklaard voor
een verbanning. De ministers van jus
titie en buitenlandsche zaken kwamen
eventvel beslist daartegen op en dreig
den te zullen aftreden.
De krijgsraad heeft het dossier der
gearresteerden nagegaan én niets ge-
vond,eh, dat een veroordeeling van
Nazim bey kon wettigen en heeft der-
haLvc in overeenstemming met het
advies van ecu groot aantal-hoofdoffi
cieren den president opgedragen last
te geven tot invrijhèidsstelling der ge
vangenen.
Do meeste gevangen genomen jong-
Turlten zijn reeds weer in vrijheid.
Allerlei.
DE SPAANSCHE VLOOT.
liét tweede eskader, dat gebouwd
zal worden, zal bestaan uit drie paut-
serschepen van 21.U0U ton, twee ad-
viesjaenten van it 6900 ton, drie on
derzeeërs en négen torpedobooten.
Ook is besloten tot reorganisatie
van het arsenaal ie Cadix eu tot den
bouw van een dok voor schepen van
30.0QU ton te Carlhageua.
binnenland
KAMERVERKIEZINGEN.
De Vrije Liberalen te Veendatn be
sloten zich niet aan te sluiten bij de
centrale vrijzinnige organisatie in
dit district. Wel kan men zich ver
eenigen met dé beide voozloopige
caiididaten voor do Tweede Kamer
van die organisatie, de heeren jhr.
mi'. ,dr. van Beresteyn en H. Suij-
ders.
SNOEPGOED.
Uittreksel uit liét Verslag van den
•Dir. van den keuringsdienst te Lei
den (Dr J. J. van Eek) over liet jaar
|19T1.
Gekeurd werden 290 monsters als ge
volg'waarvan 9 partijen builen con
sumptie werd gebracht, als ondeugde
lijk van samenstelling of wegens liet
verkeeren in ondeugdelij keu (bedor
ven) toestand. Wat de samenstelling
van bet snoepgoed in het algemeen
betreft, kan worden opgemerkt, dat
hierin niétonbelangrijke verbetering
valt te bespeuren., Met name is hét-
gebruik van gemalen cacaodoppen,
die bij voorkeur met glucose gemengd
tot steenharde massa's worden ver-
werkt, zeer aanzienlijk verminderd.
Dat echter de toestand nóg niet is,
zooais men wel zou wenschen, kan
worden geïllustreerd door de uitkom
sten van' het onderzoek van z.g. cho
colade reepen met „crème" gevuld.
Dit vulsel bestond uit een mengsel
van glucose en maismeel, terwijl de
chocolade-nabootsende buitenlaag ge
vormd werd door een mengsel van
cocosvet, aardappelmeel eu cacao
doppen,' waarvan de bruine kleur
door ijzeroxyde was versterkt.
Ook deze waar werd aan dé con
sumptie onttrokken.
VEREENVOUDIGDE SPELLING.
De afdeeliug 's-Gravenhage' van den
Bond van Ned. Onderwijzers besloot
in October de Koninklijke erkenning
te vragen over haar statuten en re
glementen. Voorstandster vah dé ver
eenvoudigde sclirijftaal als de afd.
is, ging het bestuur op audiëntie bij
den Minister van Justitie, om te ver
nemen, of deze, na het bekende rap
port van- de commissie tér zake der
spelling, de Koninklijke goedkeuring
zou Kunnen verkenen, wanneer de
statuien en reglementen waren ge
schreven in de vereenvoudigde
schrijftaal.
De minister verklaarde over deze
zaak nog niet te hebben nagedacht;
de lieereu zouden het moeten afwach
ten. Op gevaar af tot antwoord te
krijgen, dat de nieuwe schrijftaal in
de statuten en reglementen niet toe
laatbaar was, werd de Koninklijke
goedkeuring toch gevraagd over de
in die spelling geschreven statuten
en reglementen.
Eenige dagen geleden kwam het
antwoord: de Koninklijke goedkeu
ring zou pas kunnen worden verleend
na overzetting van de Statuten en
Reglementen, in de gebruikelijke spel
ling, zoodat de afdeeling genoodzaakt
is aan deren ministerieelen eisch te
voldoen, wil ze als rechtspersoon er
kend worden.
HET TREKHONDEN VRAAGSTUK.
Te 's-Gravenhage had een bijeen
komst plaats van belangstellenden in
het trekhonden vraagstuk, op uitnoo-
diglng van mej. Sure Groshans Ie
Schevenihgen en jhr. \V. E. Engelen
te Hilversum.
Uitvoerige besprekingen hadden
plaats in zake het al of niet gevvensch-
te van liet voeren eener zelfstandige
actie op dit oogenblik, en wel speciaal
met het oog op het .naderende 1913.
Het resultaat was, dat men besloot,
izich te wenden tot do verschillende
vereerd gingen tot bescherming van
dieren in den lande, in de eerste
plaats tot het hoofdbestuur der N'e-
dorlandsche vereeniging tot bescher
ming van diereu, met het drngsnd
verzoek, -zoo spcedig mogelijk stappen
ter zake bij de regeering le doen.
EEN VOORSTELLING DIE NIET
DOORGING.
Dinsdagavond, zijn heel wat men-
schen teleurgesteld er was overdag
reeds voor f 800 besproken die de
de voorstelling van ,,In het teekeu
des Kruises" bij Carré te Amsterdam
wilden bezoeken, De heer Spree
moest op bevel van zijn geneesheer
dien avond rust nemen, daar hij aan
héeseklieid leed. Men dacht ér eerst
aan zijn rol door een ander acteur ie
doen lezen, doch de ervaring daarmee
elders opgedaan, was zoo weinig be
moedigend, dat mén er toch maar
vaai afzag.
Resultaat: het publiek kon onge
troost heengaan.
LIJK OPGEHAALD.
Uit bet IJ nabij de Geineente-Visch-
hal te Amsterdam is opgehaald een in
verren staat van ontbinding verkee-
rend lijk van een vrouw, oud onge
veer 45 jaar, lang 1.60 M., donker
blond haar, gekleed met zwarten
mantel en rok, ondergoed gemérkt
„J. T.". Op het lijk zijn bevonden een
gouden broche, oorbelletjes eu ring,
kralen beurs met zilveren beugel, in
houdende f 6,90. zakmesje en ring met
2 sleutels.
EEN CONGRES-GEBOUW.
De Standaard dringt aan op de
stichting van regeeringswege van een
congresgebouw te 's-Gravenhage, een
gebouw "met vergaderzalen van ver
schillende uitgebreidheid, e'eu groot
auditor'.am voor ontvangst en af
scheid, sectie-zalen, bestuurs- en com
missiekamers, een leeszaal, een res
tauratie-gelegenheid, een bibliotheek
met de laeest noodzakelijke Nach-
schlagbiichoi', enz. en dit alles zoo
inger cht, dat er goede akoestiek
hecrscht, dat er 's winters en 's zo
mers kan worden vergaderd, dal lv.ee
kleine congressen tegelijk ikunneo
samenkomen, en liefst met een stijl
front, dut spreekt.
Het blad deelt, mede, dat reeds ge-
ruimen tijd geleden door den Nederl.
Raad van Internationalisme een ver
zoek van dere strekking bij de regee
ring moet zijn ingediend, doch zonder
dat men lot dusver nog iets naders
hoorde.
TWEEDE KAMER.
Aan 't slot zijner gröotendeels doof
ons vermelde rede bij de.'algcmeene
beraadslaging over de Staatsbegroo-
tlng, gisteren gehouden, riep de beer
Schaper de socialisten toe, die zich
nooit zouden laten vinden om in éea
concentratie-Kabinet zitting te ne
men, maar later zeker, zelfstandig
het beheer des lands zouden overne
men, om zich niet bij de stembus
door concentratie of coal-tie te laten
vangen, maar socialisten te kiezen,
om de kracht dier paj-tij; steeds groet
end, nog meer te doen toenemen.
De lieer Patijn was verheugd over
de kritiek van den heer Schaper, om
dat dere hem bewees dat de vrijzinni
gen met 't concentratie-program op
den goeden weg zijn. Lof van de soci
alisten zóu hem hebben doen twijfe
len; nu was hij gerust.
De spr. behandeld© daarna vier.
punten, Hij drong aan op de bebos-
sching van de duinen op West-
Sohouwen; besprak de tractementen
der Rijksambtenaren, vooral van de
lagere en wild© die in overeenstem
ming brengen met den huidigen le
vensstandaard, en vooral ook met d©
verhoogde woninghuren. Hij vroeg
instelling eener ambtelijk© commissi©
voor dit doel. Was spr. verleden jaar
tegen de duurte-toeslagen, beval het
denkl>eeld aam van een blijvende, da
delijk ingaande toeslag voor den win
ter, üi afwachting eener nadere re
geling vóór de toekomst. Spr. vroeg
of de Reg. daartoe bereid was of een
voo ra tel vam de Kamer-zelf zou aan
vaarden.
Daarna besprak hij de regeling dei'
gemeente-financiên en ging de ge-
sch'.edenis der zaak in de laatste 10
jaren na: de Staatscommissie, het
ontwerp vam den Min. en het blijven,
hangen der zaak onder dezen Min.
die 10 jaren geleden op 't onrecht
weest. Eu waarom? Om het verschil
van opinie en de moeilijkheid om voor
de hoofdpunten een meerderheid te
vinden. Was dat een voldoend argu
ment van een Min. die zelf in een jaar
van opinie veranderde? (De p r e-
mier: Daar is geen woord van
waar). De heer Patijn hield het feit
vol; niemand kam 't betwisten, al
nam hij dea M.u. zijn verandering
niet kwalijk. Maar de Reg, heeft
haar houding in dere niet voldoende
gerechtvaardigd, ook en vooral te
genover de financieel gedrukte hoofd
stad, Amsterdam, dat op de bedrij
ven steunende nog ernstig wordt be
dreigd. Spr. voorzag dat voorziening
in de eerste maanden onmogelijk was,
maar hij drong op een noodmaatregel
aan, bestaande in het openen van ge
legenheid aan de gemeenten tot het
trekken van meer baten uit de be-
drijfsin komsten van de forensen.
Eindelijk besprak hij de rijksfinan
ciën. Hoe de vrijzinnigen eventueel
de kosten der sociale verzekering zul
len dekken, is een zaak van later
izorg. Zij zullen er de middelen voor
vinden; en vlug, gelijk de Min. de
Meester, die nauwelijks opgetreden,
gereed was met zijn plannen.
Na te hebben te kennen gegeven,
dat een afzonderlijk© pensioenbelas
ting niet per sé door hem was verde
digd, wees spr. op den bijzonder gun-
Stigen toestand' der financiën onder
dit Kabinet.
In 20 jaren hebben we bij 68 ïnil-
lioen tekort, 74 millioen geamorti
seerd; de moeilijkheden met Indië
zijn voorbij en zelfs in dé spoorweg-
financiën (hoewel nog een wonde-
plek) is een kleine verbetering merk
baar. Toch erkende spr. dat bij de
groote stijging der uitgaven verster
king der middelen noodig is; de ge
wone uilgaven zijn met 32.6 mili.oen
sedert 1908 gestegen, zonder dat ér
iets buitengewoons mee verkregen is.
De Min. van fin. heeft de fout begaan
in de eerste jaren te gemakkelijk toe
te geven aan alle aanvragen.
F e u i 11 t n
Het is drie.uur, zeide hij, Ber
tha van ter zijde, aanziende, die met
Verwarde haren, wijd opengesperde
pogen en bleek als. een doode daar
hedor zat, bet roer in hare hand als
vastgelUomd.
Ge moet ©enige Oogeliblikken
rust nemen. Bertha, sprak Joihan-
mes. Ik zet >het zeil bij en kan mij
dan aan het roer plaatsen. G© hebt te
v,eel van uwe krachten gevergd, Ber
tha.
Neen, Johannes, sprak het
meisje, zet het zeil bij en neem gij
eerst eenige oogenblikken rust, ik kan
het nog wel een poosje volhouden,
want de bang© oogenblikken, door u
onder het water doorgebracht, zullen
u vrij wat meer vermoeid hebben.
Ik smeek u. Bertha, doe wat ik u
zeg. wikkel u in mijn mantel, ik zal
over u waken en zoodra alles veilig
is, kunt gij mij aflossen.
Bertha zag den duiker met ©en
.weemoedigen ©n dankbaren blik aan.
Joh amies zette het zeal bij en mzu
haar plaats aam het roer in. Bertha
Wikkelde zich in den mantel en legde
zich tegen een der binnenwanden in
de boot neder, ten elnue zoo spoedig
mogelijk eenige oogenblikken te sla
pen.
Toen sloot ze de oogen en lag daar
neder, gelijk een doode.
Wij moeten in onze verbeelding
eenige uren-terug gaan, ten elude on
ze lezers bekend te maken met het
geen er aan d© kust plaats greep na
do ontdekking der boot.
De twee hen nagezonden booten be
reikten -ruim een kwartier uurs na het
vertrek der vluchtenden de plaats,
waar de hoot voor anker had gélegen;
de vervolgers hadden zonder bepaald
doel juist deze riohting genomen,
maar alleen omdat d© lichtstralen der
waarts gericht waren.
Van dë boot was echter niets meer
te ontdekken.
Metzier spoorde nu zijn© makkers
tot verder onderzoek aan.
Zij zetten dus hun tocht voort, of
schoon ze geen tien passen voor zich
uit. konden z.ien en de vluchtenden
zeer goed voorhij hadden kunnen va
ren zonder hen te ontdekken.
Met ingespannen adem luisterden
zij naar de slagen van roeispanen zij
ontstaken ©on dievenlantaarn, waar
door ze ruim vijftig pas .ver, alles
vrij goed kondén onderscheiden, doch
te vergeefs, geen 't minst© geluid vau
roeispanen trof hun oor en geen boot
was voor hun oog zichtbaar. Na kort
beraad besloot men eenparig, den te
rugtocht aan to nemen.
Na hunne thuiskomst gaf de op
zichter Metzler den directeur verslag
vau hun wedervaren en dere besloot
zonder verwijl do zaak in handen to
stellen van. de bevoegde macht, daar
deze buitendien reeds was opgedra
gen, ten onderzoek in te stellen, ten
einde zoo spoedig mogelijk meer licht
te krijgen betreffende den oarverklaar-
baren dood van den duiker Tópper.:
liet electrisch licht van den toren
had zijn laatste staaien verspreid, én
spoedig lag ook het strand in nachte
lijk' duister, slechts de vuurtoren
wierp zijn flauw© stralen statig en
rustig over de oppervlakte dei' zee
zoowel den misdadiger als den goe
den menseh aanwijzende de plaats
waar zich de gevaarlijke kust be
vond.
Do morgen brak aaaieen prach
tige. stiLle zomermorgen; 'n morgen
stond. waarop men zich als met een
nieuw loven bezield gevoelt.
De bewoners en het werkvoJlc der
kolonie echter aanschouwden dezen
achoonen morgén in somber© stem
ming.
Do onverwachte dood van den dui
ker, ©n do daarmede gepaard gaand©
booze vermoedens op den opzichter,
had allen weemoedig gestemd, en in
angstige spanning gebracht terwijl
bovendien de laatste verschrikkelijke
geruchten, in do kleine kolonie ver-
spreid allen met verbazing, maar te
vens met ontzetting vervulden.
De mare, dat de duiker Hobnson en
met hem Bertha Maseek, verdwenen
was. bleek maar al te waar te zijn.
De dorpelingen lui aden en wildon
het in 't eerst niet-gelooven, dat een
zoo alom geaoht deugdzaam meisje
zich. zoo vergeten zou.
.Het was van algomecne bokendlieid,
dat Bertha Johannes Liefhad, maar
men wist ook, dat hoewel deze haar
gaarne mocht lijden, hij haar echter
geen wederliefde toedroeg een en
ander was. dus oorzaak, dat men niet
wist wat er van te moeten denken.
Insgelijks -had zich het gerucht ver
spreid, dat er bij nacht een groote
schat uit ree was opgohaald, Dii zou
door Holmson geschied zijn, die éten
schat ontdekt en hem weder in zee
verborgen had, om hem later voor
zich te behouden. Het spreekt als van
zelf dat Holmson, teneinde niet vea--
raden te worden, den anderen dui
ker onschadelijk moest maken en hi;
natuurlijk de schuldige moest zijn.
Alle omstandigheden in aanmer
king genomen, vonden dere praatjes
bij velen ingang, ofschoon er toch
nog eenige dorpelingen waren, bij
wie -deze praatjes geen open oor von
den.
Bij troepjes stonden de menschen in
het dorp to praten bij troepjes waren
ze in de kolonie verzameld of re wan
delden, veelbeteekeaiende blikken
wisselende, langs liet strand. Vrouw
Holmson. ontv'iug bet bericht, dat
baar zoon niet Bertha Maseek op zee
ontvlucht was; met stille verbazing
liep ze naar boven, doorzocht zijn ka
mertje, vond zijn bed onaangeroerd,
zijn kleerkast open, zijn Zondagsch
pak benevens ziju jirovisiemand ver
dwenen, en hst wasdoek van de tafel
afgescheurd.
Geruinien tijd stond de arme vrouw
als verlamd daar, met strekken naar
den grond gerichten blik. Eindelijk
keerde ze langzaam in een vreeselijke
zenuwachtige spanning naar haar jiu
zoo eenzame woonkamer terug.
Bleek en, geheel ontdaan, deed ze
het iiopdige huiswerk, terwijl ze tus-
6cli&nbëïd© in diepe gedachten ver
zonken, plotseling bleef stil staan en
•het work staakte.
Toen een voorbijkomende buurman
haar kwam vertellen, dat Johannes
schuldig was aan den dood van den
armen Töpper,, riep zij hem ioornig
toe
Dat liegt ge, schelm Hot is mo
gelijk dat hij iets uit zee. zich heeft
toegeëigend, maar aan den dood van
Töpper is hij nooit schuldig, maar
wol de ojizichter Metzler deze heeft
zich vergist; hij had eigenlijk mijn
zoon bedoeld eu hiermede uitmaak
uu dat ge uit mijn oogen komt..
De. buurman, wetende dat vrouw
•Holmson riié-t met zich liet spotten.
droop schielijk af.
Des morgens tegen negen uur
wérd van rechtswege een onderzoek
ingesteld.
Zoówel de opzichters als de duikers
werden strong ondervraagd, tot men
zich ten slotte naar de plaats begaf,
waar de dubbele misdaad volvoerd
werd.
Hetzelfde schip, waarop Johannes
gewerkt had, ankerde op dezelfde
plaatsalles werd met do meeste
nauwkeurigheid onderzocht, zoowel
de luchtpomp als de luchtbuis en <1©
treklijn, terwijl de opzichter en de
duikers nogmaals iu verhoor worden
genomen.
De opzichter Metzler liet zich ovev
de beide vluchtelingen zeer ongunstig
uit eu beweerde dat Holmson den au-
deren duiker onmiddellijk gedood
moest hebben na het. ontdekken van
den vermoede!ijken schat. Den op
zichter word het evenwel als mis
daad toegekend, dat hij geheel in
strijd met de bestaande reglementen
gehandeld had door de lijn aan den
hevel van de pomp te bevestigen,
doch... een vergissing kan licht plaats
grijpen 1
(Wordt vervolgd).
