be emikeb.
Hunan Oagilad
TWEEDE BLAD
Zaterdag 28 December 1912
Maarlemsclie
Handelsvereeniging
Goedgekeurd bij Koninklijk besluit
van 12 Nov. 1892 No. 29 en gewij
zigd bij Koninkl. besluit van 21
Mei 1897 No. 58 en van 13 Juli
1909. No. 52.
Bureau: Jansweg 11, geopend alle
werkdagen van 95 uur.
Teiepiioon No. 403.
Op 10 Mei 18954 werd bovengenoem
de Vere^niging bier ter stede opge
richt met het doei do belangen der le
den op allerlei gebied, te behartigen,
doch allereerst de belangen hunner
handel oi beoriji te bevorderen en
wel speciaal door het verstrekken
van iulormatiën en het incasseeren
van dubieuss vorderingen.
Voor posten welke men de verecni-
ging ter invordering in banden stelt
op buiten de stad woonachtige per-
Bouen moet 10 ot. porto worden be
taald, terwijl van alle vorderingen
door de vereeniging geïnd 3 pet. pro
visie wordt geheven.
Iu Juli en Augustus 1912 zijn 68
vorderingen tot een bedrag van
1 4254714 betaald; 19 vorderingen wer
den afbetaald en 17 vorderingen uit
gesteld.
Bovendien hebben do leden het
recht op het hun gratia te verstrek
ken advies van de rechtsgeleerde ad
viseurs der vereeniging de heeren
Mrs. Til. de Haan Hugenholtz en A.
H. J. Merena, Spaarne 94 alhier, die
desgowenscht ook in proceduren en
faillissementen gratis voor hun op
treden natuurlijk echter alleen voor
zaken betreffende den handel of het
bediijl der leden.
Bij elke vordering de rechtsgeleer
den in handen gesteld moet 10 ct.
Voor 'porto worden gevoegd, terwijl
van de bedragen der langs dezen
weg ingevorderde posten 5 pCt. moet
worden betaald. II.IJ. rechtsgeleer
den hebben het recht in geval van ge
rechtelijke vervolging het door hun
noodig geoordeelde voorschot te vra
gen aan den inzender der vordering.
Over in de stad woonachtige per
sonen geeft de vereeniging gratis
mondelinge of telephonische inlich
ting; verlangt men de informatie
schriftelijk dan wordt 25 ct. berekend,
terwijl voor informatiën op buiten da
stad wonende personen f 0.60 pl.m.
5 ct, portovergoeding moet worden
betaald.
Aan het kantoor Jansweg 11 zijn
coupons h 10 ct. verkrijgbaar, waarop
men aan het bureau van den Burger
lijken stand op het Raadhuis inlich
tingen kon bekomen over de adressen
van hier tor stede op het bevolkings
register ingeschreven personen.
Vorder zijn voor de leden verkrijg
baar legitimatiekaarten, waarop zij
persoonlijk informatiën kunnen vra
gen, in andere plaatsen bij de daar
gevestigde en bij den Ned. Bond van
Onder' Infor. en Schuldinvordering-
burea x en Handelsvereenigingen
aangesloten vereenigingen. Deze in
formatiën kosten 25 ct.
1-let is noodig er nog eens uitdruk
kelijk op te wijzen dat goed informee-
ren. vooral naar nieuwe cliënten eene
bepaalde noodzakelijkheid is gewor
den, waar zoovele geheel onbekende
personen zich in onze stad en aan
grenzende gemeenten komen vestigen.
Onder alle koren is kaf.
Bovengenoemde Bond, waarbij 18
vereenigingen in de voornaamste
plaatsen van ons land gevestigd zijn
aangesloten geeft uit eene tweemaun-
delijkscho lijst van namen van por-
sonen omtrent wien men wordt aan
geraden inlichtingen te vragen voor
dat men met hen in handelsbetrek
king treedt, waarvan het geheim on
geschonden moet blijven en die als
waarschuwingsmiddel uitstekende
diensten bewijst.
Waar eene vereeniging, die hare le
den al deze voordeeien en gemakken
aanbiedt, slechts ƒ3.50 jaarlijksche
contributie vraagt, is dit zeker een
zeer bescheiden eisch te noemen, te
meer daar al het opgenoemde niet het
eenige is wat de Haarlemsche Han
delsvereeniging doet; steeds heeft zij
een open oog gehad voor alle zaken,
die hare leden in 't bijzonder en onze
gemeente in 't algemeen betroffen en
Feuilleton
201
De heer La Grange, ontwarende dat
Bertha zoo sidderde, vroeg mot belang
stelling
Lieve juffrouw, hebt u 't koud,
willen we naar bii.non gaan en iets
ter verwarming gebruiken
Vergeef mij, meneer, maar 'k ge
voel me niet wel, sprak Bertha op
zachten toon.
Ja, ja, lief kind, 'k heb ft u reeds
gezegd, ge moet meer profiteeren van
'de frissche buiiei indit, zei Madame
Colbran, ge zijt niet genoeg a-ui de
lucht gewend, maar we zullen zorgen,
dat ge meer afleiding krijgt, voegde
de goede vrouw haar toe, een blik op
iiaar broeder werpende.
De namiddag ging opgewekt en aan
genaam voor den heer La Grange en
zijn zuster voorbij maar niet alzoo
voor Bertha de tijd duurde haar be
paald lang en 23 wenschte zich in haar
kamertje.
Eindelijk nam men 'den terugtocht
aan en do drie zoo verschillend ge-,
stemde personen niaaUW zich in het
altijd heeft zij daarvoor gesproken.
Het zou te ver voeren aLles op te noe
men, waarvoor zij opkwam, alleen
dient nog vermeld, dat het hare be
doeling is, in deze richting krachtig
voort te gaan.
In verband hiermede zijn in het be
stuur drie commissiiin gevormd en is
daarvoor het bestuur uitgebreid. Van
deze commissiën bemoeit eene zich
mot hot Informatie- en Incassowezen,
eene met algemeene Middenstandsbe-
langen en is er eene voor Gemeente
belangen.
Alles te zamen genomen roepen wij
allen toe, ha adelaar of particulier
Steunt deze onze vereeniging door lid
te worden, het werk, dat zij doet en
waardoor zij onnoemelijk veel goeds
tot stand brengt verdient uwe sympa
thie en de contributie, 3.50 per jaar,
kau geen bezwaar zijn. Hoe sterker
zij is in ledental, des te meer kan
de Haarlemsche Handelsvereeniging
doen.
Sluit u bij h&ar aan ten bate van
aller belang, dus ook in uw eigen be
lang.
HET BESTUUR.
Haarlem ia da 18» eeuw.
XV.
(Slot).
Het centrum van de Bloembollen
cultuur heeft, zich in de 19de eeuw
verplaatst. In Haarlem zelf bespeuren
wij van deze teelt zoo goed als niets
meer. Toen de stad zich van liever
lede uilbreidde, waardoor menig
stukje grond, vroeger als plezier- of
bloementuin in gebruik, voor wonin
gen moest plaats maken, gingen en
kele oude gronden in en nabij de stad
vcor de bloembollenteelt verloren. On
willekeurig en als vanzelf verplaatste
deze cultuur zich toen, verder van do
stad. Zoo waren de gronden in het
noordwesten onzer stad vroeger de
Nieuwstad geheeten, thans omtrek
Kenaupark en destijds stadstuinen
eenmaal voor dezo cultuur in beslag
genomen. Ook aan de Zuidzijde van
Haarlem trof men talrijke bollenvel-
der aan in het begin der 19de eeuw,
Ji.v. ongeveer den geheelen rechthoek
begrensd door Raamsingel, Houtplein,
Wageuweg, Schouwtjeslaan, en de
lijn van hier noordwaarts getrokken
tot aan de Veldloa.il bij liet Tuin-
laantje aan den Raamsingel. In dit
gedeelte vond men tal van lanen,
wier namen bewaard zijn gebleven.
Behalve de reeds genoemde, denken
wij b.v. aan het Raamlaantje, Ileeren-
heklaan, Wijde- en Nauwe Gebleloo-
ze Pad, Molenpad, Turflaantje, Hoog-
i3ndslanen, Olieslagerslaan, Lange-
laan, Steenmuursiaan, enz. Ook de
tuinen, gelegen tussohen den Gast
huissingel, Kleinen Houtweg, Baan
en Houtplein waren voor deze cultuur
bestemd, alsmede een groot terrein
van de Meesterlottenlaan. Over het
algemeen echter waren de Hooge-
landsgronden do bakermat der
bloembollen. Vele der gronden, aan de
Zuidzijde der stad gelegen, werden
later voor den aanbouw van huizen
en parken bestemd, waardoor ze ge-
heel of gedeeltelijk voor de bloembol
lencultuur verloren gingen. Nog niet
veel jaren geleden werden de oudste
en beste terreinen do reeds ge
noemde Hoogelandstuinen aan
deze cultuur onttrokken en ingericht
tot bouwterrein. Het „Congres van
Flora", gelegen aan het Wijde Gelde-
looze Bad en alleen nog in naam he-
staande, ontleend© zijn naam daar
aan, dat juist hier, te midden dezer
bloementuinen, de plaats was, waar
èn kweeker, èn liefhebber vergaderde,
ter bespreking van de belangen van
het vak. Ook talrijke Haarlemmers
zullen zich nog wel de genoeglijk©
uren herinneren, die zij in deze socië
teit en uitspanningsplaats hebben
doorgebracht in lang vend ogen da
gen.
Andere gronden, meer in zuid-ooste
lijke richting van de stad, in de om
geving van den Kleinen Houtweg en
i het Spaarne, waren vroeger reeds
aan de cultuur ontnomen, door uit
breiding van de stadswijken in dat
gedeelte. -Over de geschiedenis der
bloembollencultuur in de 19de eeuw
zullen we te dezer plaatse zwijgen,
daar binnen enkele jaren hierover
twee zeer uitvoerige werken versche
nen, namelijk het gedenkboek bij het
50-jarig bestaan der Algemeene Ver
eeniging voor Bloembollencultuur en
dat bij het 100-jarig bestaan der zaak
van den heer E. II. Krelage.
Wij willen nog even spreken over
een poging tot opbeuring van den
landbouw en de nijverheid, die werd
gedaan in het laatst der 18de en in
het begin der 19de eeuw. Deze poging
ging uit van de Haarlemsche regee
ring. Volgens een in 1795 ingevoerd
reglement werd aan hoar overgelaten
al of niet een „Committé van Land
bouw" in te stellen, Eene commissie
werd belast, te onderzoeken of en in
hoeverre de aanstelling van zulk een
comité wenscboJijk werd geacht.
rijtuig De zon neigde ter kimme en
verspreidde haar laatst© stralen over
veld en bosch hetwelk in een geheim
zinnig duister gebuid, allen iet-wat
somber stemde
De heer La Grange, 't gesprek gaan
de willende houden, richtte weder het
woord tot Bertha en vroeg of haai- ook
al ter oore was gekomen, dat er zoo'n
kolossaal stuk barnsteen ter bezichti
ging was gesteld bij 'n juwelier, het
geen in en buiten Parijs zoo'n fameu-
se sensatie verwekte.
Daar 't rijtuig juist over een vrij
hobbelig pad reed en daardoor meer
geraas als gewoonlijk maakte, moest,
men het gesprek eindigen en kon dus
Bertha gevoegelijk ft stilzwijgen be
waren.
't Was voor haar gelukkig, dat de
schemeravond gevallen was, want in
dien de heer La Grange haai- gelaat
duidelijk had kunnen onderscheiden,
was 't hem bepaald onmogelijk geweest
zich rekenschap te geven, van waar
die doodelijke bleekheid kwam.
Toen de weg minder hobbelig was
en het rijtuig du.) minder stootte, ging
de heer La Grange met z'n avontuur
lijke geschiedenis voort
Aan dit reusachtig© stuk barn
steen schijnt nog 'n romantisch histo
rietje verbondon te zijn van 'n knap
jong meisje, dat met een duiker, die
ft stuk moet ontvreemd hebben, zou
gevlucht zijn. Hit 't noorden kwam
eensklaDS 't bericht, dat in Pruisen 'n
Daarop bracht zij' al spoedig liet vol-'
gende rapport uit
„Dat er zich binnen da jurisdictie
„dezer stad (Haarlem), baars inziens,
„geen redenen opdeden, die zulk een
„Committé noodzakelijk maakten; dat
„er in de woeste zeeduinen, niet verre
„van de stad gelegen, wel vele gron-
„den te vinden waren, doch dat dozo
„niet onder de zorg der Stadsregeo-
„ring stonden, dan, daar zij, gaarne
„ten algemeene nutte willende mco-
„werken, het ontwerp gevormd had,
,,om bij de provisioneele representan-
„ten van het Volk van Holland, voor
„partikuliere rekening, den vrijen
„eigendom te verzoeken van de woes-
,,te duinen, die gelegen zijn achter
„den voorkant van de duinstreek ach-
„ter O vei veen, loopende westwaarts
„tot aan de buiten-zeeduinen, ten
„Zuiden helend aan het Zandvoort-
„sclie pad, en ten Noorden aan den
„scheidspaal van O ver veen an Bkxe-
„mondaal, en van daar met een rech-
„te lijn naar de buiten-zeeduinen,
„zonder daarvoor, althans gedurende
„geruimen tijd, eenige lasten te moe»
„ten betalen en wijders, dat, wan-
„noer- zij de ivulp der Stadsregecrlng,
„lietzij lot appui (steun) van deze of
„ook van andere doeleinden mocht
„noodig hebben, zij daarvan zoude
„mogo profiteeren."
Met dit rapport vereenigd© zich de
Haarlemsche regeering en beloofde zij
zoo hot noodig mocht wezen de
gevraague hulp te zullen, varkenen.
Ingevolge dit gunstig besluit, togen
de heeren Jacob Hoofman, Adriaan de
Waal Malefijt, Cornells Langkamp,
Abraham Vos, Abraham Coenswa-
ving, Izaiik Cornells Sterk, Willem
Philip Kops, Jacob Jan Canxbier cn
Jacob Scholting, terstond aan het
werk om het ontwerp der stedelijke
regeering ten uitvoer te bi-engen. Zij
slaagden er al dadelijk in, om van
de genoemde volks vertegen woord i gors
vergunning te krijgen, om derx bedoel
den duingrond, voorloopig gedurende
10 jax-en, kosteloos in cultuur te mo
gen brengen. Na verloop vam dat tijd
perk zou men jaarlijks per morgen
drie gulden erfpacht moeten betalen
die guxistige voorwaarden zijn later, i
weder voor een zelfde tijdvak, ver-;
leend geworden.
Men begon met de aangewezen
duingroixien om te spitten de noo
dig© behuizingen, stallen en wat men
verder'meende noodig te hebben, wer-
den gebouwd, paarden en voertuigen
aangeschaft en weldra had men eene
oppervlakte van circa dex-tig morgen
lands bebouwd. Daarenboven legde
men een schaapskooi aan en voorzag
men zich van Spaansche fokdieren,
onx betere en fijnere wol te verkrij
gen, ook weidde men er jong rundvee
oru het voordeel van den mest te be
komen, en eindelijk stelde men een
kundig en ervaren landman aan, die
de zak an zou besturen onder toezicht
©ener commissie. Aanvankelijk slaag
de deze onderneming, die den naam
van Middenduin ontving, vrijwel. Er-
werd een leening gesloten van f20.000,
in aandeelen van 100. Aardappelen,
rogge en hout waren de voornaamste
voortbrengselen, vooral de eerste
slaagden naar wensch en zijn tot den
hu id i gen dag gewild gebleven nok
met de rogge ging het aanvankelijk
goed, doch ze bleek te zwaar voor den
grond om op den duur een gevvenscht
beschot te kunnen leveren. Wat de
houtcultuur- betreft, ook dit ging in
den beginne naar wensch, doch had
op den duur al te zeer te lijden van
de zeewinden, om winstgevend te
kunnen zijn, terwijl de schaapskooi rn
zoover een goed resultaat opleverde,
dut men na verloop van ©enige jaren
•reeds wol verkreeg, cue geschikt was
t-u, het weven van lakensche of an
dere wollen stoffen van middelbare
prijzenup den duur echter hJeken >Je
pogingen niet met zoodamgen uitslag
bekroond te worden, als men zich
wellicht had voorgesteld. Toch had
men met van gumen bergen ge
droomd, nog miiiuör beloofd, zeds
hadden de ondernemers zich ook met
maar eenig voomrei iea eigen bate
i voorgesteld., zij sireelden er dan ook
niet naar. Het doei was alleen, aan
ledig© handen w.&rk te geven en schier
onbruikbare gronden vruchtbaar te
maken. D.at zij daarbij niet in alles
en op den duur uu^uóöü slagen, was
geenszms hun scnuld.
In dit slotartikel dienen we nog
iets te zeggen over re ueogst belang
rijke ja.reu 183(1ióüi. Niet de ge
schiedenis zuilen wij oescnrij.ven, dit
werd greiaan m dut uau m het voor
jaar van 1900 in reu zestiental ver-
voJ'g-artiltele'n. Slre-uta een korte na
betrachting vind© nier een plaats.
De Belgische jaren waren ook voor
onze stad, het centrum der provincie,
tijden van woeling en nood, spanning
en wapening, urn!;ie en geestdrift.
Gelukkig we,reen zo gevolgd door da
gen, waarin ieder, to; zijn haamstede
teruggekeerd, de werkzaamheden des
vredes kon voor teerton. En dit is ge
bleven tot d.ou huldigen dug, want in
1870 ten tijde van den Fransch-
D uitschen ooriog bleef het bij nxo-
biliseeringplannen. in beide tijden
bij uitstek groot stuk barnsteen zou
ontvreemd zijn en wel des nachts door
een duiker, die den dag te voren op
die plaats gewerkt had nu vraag ik u,
hoe zou het mogelijk zijn in den nacht
1e gaan duiken, zonder al die voor
zorgsmaatregelen, welke men op den
dag reeds zoo zorgvuldig in acht
ïxeemt't is immers de grootste onge
rijmdheid en bovendien staat het ook
nog in verband met een gepleegden
moord op 'n kameraad. Hoe ik erover
denk, 't is en blijft een mysterieus©
zank, enfin, de maatschappij looft 'n
groot© belooni.ng uit voor deugene,
die den vluchteling ontdekt 't moet
'n zekere Holnxson zijn. 't Interes
sant© van de zaak is, dat hij 'n jong©
dame op zijn uitstapje heeft medegeno
men tot gezelschaj zeker en dat ieder
in en buiten Parijs zich zoo interes
seert voor *n stuk overblijfsel van liars
uit d© voorwereld
Wat zegt u er van, mejuffrouw
Pitter
Bertha's toestand was niet te be
schrijven ze lag met het hoofd ach
terover, schijnbaar op een nonchalan
te wijze in het kussen van 't rijtuig en
vouwde de handen krampachtig te
zamen.
Zie liever naar den weg, Richard,
zei Madame Colbran, zacht tegen haar
broeder, 't wordt zoo donker en het
lieve kind is bepaald ongesteld, ze
slaapt, geloof Ik.
Die geschiedenis van zoo'n stuK
hebben de Haarlemmers getoond,1
dat zij indien het vaderland in nood
was bereid waren onx hun beste
krachten ten offer te brengen. Hot
militaii-isme echter, zooals het bij on-1
zo naburen wordt aangetroffen, heeft1
in onze streken nimmer sympathie
kunnen verwerven en zal hier ook
nooit een gewenschte zaak worden.
Er waren in 1830 enkele ouders, die.
don geestdrift hunner zonen niet on
voorwaardelijk deelden, ja er waren
menschen, die aan de kalme ï-ust des
vredes zoover de voorkeur gaven, dat
de regeering hen moeielijk tot de over
tuiging brengen kon, dat het vader
land in nood was en dat ieder man
moest doen, wat hij kon. Maar toen
zij eenmaal het geweer opgevat had
den, ontbi'ak hst dien mannen toch
niet aan den goeden militairen geest.
Een der dichters, die het juiste volks
karakter in die tijden kende, was ze
ker wel Tollens. Gevoel en geestdi-ifl
•weerklonken in zijn vaderlandsch©
zangen en toch vinden wij bij henx
geen klinkend refrein „dat het zoo
zoet is voor het vaderland te ster
ven". Hij had geen lofbazuin voor den
roem om verovering te maken en den
vijand te verslaan.
Hij liet slechts het natuurlijk gevoel
spreken. Tollens kende zijn landge-
nooten en wist daarom invloed op hen
uit te oefenen.
Ten slotte nog een kort overzicht
der bevolking onzer stad tot 1887:
1798 21.227 zielen
1813 20.000 id. (ongeveer)
1S50 25.8S8 id.
1855 28.085 id.
1860 28.046 id.
1865 29.268 id.
1870 30.888 id.
1875 33.364 id.
1880 36.94 id.
1885 45.619 id.,
1887 49.648 id.
IN 'T BUITENLAND.
't Scheidende jaar heeft veel be
roering gebracht en zal daarom met
een zwarte kool aangeteekend wor
den in 't groote geschiedenisboek der
menschheid,
Er heeft veel kostelijk menschen-
bloed gevloeid en nog langen tijd zul
len enkele volken de striemende el
lende, die de oorlog bracht en na zich
sleept, voelen.
1912 was een oorlogsjaar.
Eerst werd de Turksclx-llaliaansche
oorlog ten einde gebracht. Zware of
fers heeft deze krijg niet geëischt,
door de beperking van den strijd tot
't kustland van Tripoli en Barka, had
't wapengeweld in veel 't karakter
van een kolonialen oorlog. De Turken
lieten vooralde Arabieren vech
ten en de Italianen ontzagen natuur
lijk hun aanstaande onderdanen en
nog meer de toch al schaarsche oasen
in 't dorre land, want al 't vernielde
moest later immers weër hersteld
worden metItaliaansch geld!
Na, door Tuikije, lang-gerekte vre
desonderhandelingen, werd nadat
<lc-ourlog ruim een jaar geduurd had
de vrede geteekend. De Turk moest
zich overwonnen verklaren en 't goed
keuren, dat Italië een stuk van Azia
tisch Turkije annexeerde.
De Italianen droonxen zich thans
gouden bergen van 't nieuwe kolo
niale bezit. Zijn ze niet wat 51 te opti
mistisch?
De Turk zou nóg meer berooid wor
den.
Lang was 't bekend, dat de kleine
Balkan-stalen de Tinken in Europa
haatten, omdat ze althans naar
hun bewering de Christen-bewo
ners in Europeesch-Turkije onder
drukten.
Toch kwam de oorlog tegen Turkije
nog vrij onverwacht. De vroeger
steeds verdeelde Balkan-volken
Bulgarije, Servië, Montenegro en
Griekenland sloten plotseling
vriendschap en trokken gezamenlijk
tegen den Turkschen vijand op.
De voorvallen in dezen versclxrikke-
lijken ooriog behoeven we niet bij ver
nieuwing onzen lezers voor oogen te
stellen, de herinnering ligt nog verscn
in elk's geheugen. Duizenden en nog
eens vele duizenden strijders zijn op
't slagveld gevallen door 't lood
van den vijand, of door de cholera en
andere bondgenooten van den oor
logsgod, neergeveld.
Thans hebben de volken 't krijgs
geweld gestaakt en voeren te Londen
vredesonderhandelingen. Officieel
heeft Griekenland zich wel niet bij
den wapenstilstand aangesloten en
wordt er tusschen Xprken en Monte-
negrijnen rond Skoetarl nog wel wat
gevochten, maar na al de ellende telt
men deze kleine schermutselingen
weinig meer.
Met 't Kerstfeest konden de vredes
klokjes dus klingelen, maar... slechts
heel zachtjes cn bescheiden.
Er is immers kans, dat de vredes
onderhandelingen op niets uitloopen
barnsteen is nu toch waaldijk zoo be
langrijk niet, om haar daarmede nu
nog te vermoeien ze kan 't op haar
gemak in de „Figaro" lezen.
Slaapt ze werkelijk vroeg de
heer La Grangj iet-wat uit het veld
geslagen, omdat hij nu met Bertha
niet langer kon spreken.
Inderdaad, ze slaapt zelfs zeer
vast, antwoordde zijn zuster.
Hoe dankbaar was Bertha die goe
de vrouw voor deze dwaling.
De heer La Grange zette de paarden
aan, zoodat men bijna in vollen draf
doorreed,
Heeft men u de zaak toever
trouwd vroeg Madame Colbran haar
broeder.
Gij weet, Louise, in mijn betrek
king....
Ja, 'k weet het ,maor 't was ook
maar een eenvoudige vraag, ant-
xvoordde ze.
Natuurlijk h.eb ik mij ook met de
zaak te bemoeien, maar vooral de
heer Robillard zal er veel drukte me
de krijgen^. ofschoon hij volstrekt niet
verplicht is te zeggen, hoe hij aan 't
stuk gekomen is, tenzij er iemand op
daagt, die bewijzen kan, dat het hem
toebehoort enfin, de „Figaro" zal u
voor 't overige wel goed op do hoogte
van de zaak houden.
O, ja, hei-vatte Madame Colbran,
deze beschrijft alles duidelijk.
En ik voor mij geloof, dat het
uiterst yeel moeite zaj 'kosten, de uit?.-:
en dat ft krijgsgeweld dus weer her
vat zal worden.
Bij Tsjataldja staan de Turksche en
Bulgaarsche legers nog tegenover el
kaar op voet van oorlog. Eén onvoor
zichtig woord der diplomaten in
Londen en de ellende begint op
nieuw
Moge do menschheid spoedig ver
blijd worden met de goede tijding „de
vrede is gesloten".
Zeker is, dat van Europeesch Tur
kije niet veel meer zal overblijven.
Elk der oorlogvoerende Balkanstaten
neemt een stuk voor zich, Albanië
wordt zelfstandig en alleen Konslan-
tinopel cn omgeving hoe groot de
omgeving zal zijn moeten de vre-
desonderhandelaars te Londen uitma
ken blijft aan den Sultan.
De Turk heeft het in dezen oorlog
leelijk laten zitten. Steeds moest hij
voor de zegevierend ojxtrekkende le
gers der Balkanstaten 't veld ruimen
en de kans scheen eerst zeifs groot,
dat zelfs de heilige stad (Konstantino-
pel) hem zou worden ontnomen.
Komt de vrede met Turkije tot
stand en de Turk moet ten slotte
wel toegeven 1 dan zal 't nog een
heele toer zijn, om verdere verwikke
lingen onder de Balkan-volken te
voorkomen. Al zijn deze in hun haat
tegen de Turken één, als 't op een ver
deeling van den buit aankomt, wor
den ze naijverig op elkaar. Tusschen
de Grieken cn de Bulgaren broeit al
lang iets, omdat ze 't niet eens zijn,
wie de meeste aanspraken op Saloni-
ki heeft.
De Balkan-oorlog is van veel be-
teekenis voor heel Eiu-opa. In 't licht
der wereld-his torie bezien, kón deze
evolutie in den Balkan niet lang
meer uitblijven.
De Turk is uit Azië gekomen en
beeft zich eeuwen geleden in
Europa, met bloed en vuur, een mach
tig wereldrijk veroverd.
De Christen-volken, aan de heer
schappij van den Turk onderworpen,
ontgroeiden evenwel aan zijn macht,
en langzaam brc klcelde 't Europeesehe
rijk van den Mohammedaan af. Nu
heeft de Turk vrijwel den genade
slag gekregen en wordt hij alleen nog
in Konstantir-opel geduld, omdat,...
men 't, hij do lxeerschende concurren-
tie-zucht, niet eens-zou woi'den welk
land aanspraak op deze haven kan
maken.
De tijd der vergelding voor den Turk
is thans gekomen!
Europa ziet met belang,stelling aan
hoe de Balkanstrijd zich verder ont
wikkelen zal. Zullen de Balkanstaten
aan één gesloten blijven en in den
zuid-oost-hóek van Europa een niet te
onderschatten macht vormen? En wel
ke partij zuilen ue Balkanvolken dan
kiezen, die van de Puitschland- of van
de Engeland-groep?
Deze axxti-tlxese tusschen de mogend
heden heeft zich dit jaar weer geducht
doen gevoelen.
Voor de zooveelste maal (denk o.a.
aan de Marokko-zaak!) heeft de tegen
stelling ons heel na tot een Europee-
schen oorlog gebracht.
Indirect stond deze quaestie in ver
band met de Balkan-vei*wikkelitig.
Servië had 't oog geslagen op Albanië
en begeerde dit kustland voor zich.
Maar nu kwam de hooge politiek
tusschenbeide. De Russen hebben sym
pathie voor hun Servische Sloven-
broeders, dus men rekent in Europa
Servië half-om-half bij de mogendhe
den groep Engeland-Frankriik-Rus-
laxxd.
In Oostenx-ijk-Hongariie (en daarom
natuurlijk ook in Duitsehlaxxd en Ita
lië) zag men een gevaar in een al te
sterk Servië, te meer omdat Servië
(en indirect dus Rusland) een oorlogs
haven zou krijgen aan de Adriatïsche
Zee.
Ook 't verloop van deze Servische
quaestie kent men. Door de bemoeiin
gen van de Eixgelscho regeexnng is te
Londen een conferentie van gezanten
der groote mogendheden gehouden.
Daar'hebben de diplomaten een oplos
sing gevonden. Albanië wordt zelf
standig, maar Servië krijgt een haven
aan de kust evenwel onder beding,
dat er geexx ocrlogshaven van gemaakt
wordt.
De Driebond die vernieuwd is en
blijkbaar hechter dan ooit! behoeft
dus niet langer bang te zijn voor een
Russische bedreiging via Servië. Alle
oorlogsgevaar in groot Europa is nu
weer" voorloopig geweken en Oosten-
rijk-Hongarije zendt z'n opgeroepen
landsverdedigers weer naar huis.
Maar de Servische quaestie heeft
ons weer eens doeo zien hoe groot de
hoeveelheid brandstof is, die thans in
Europa ligt opgestapeld. Nog steeds
wordt de oorlogs-ide© juister .is pan
oorlogswaan te spa'eken gevoerd
De toebereidselen voor den oorlog
worden steeds vermeerderd, in elk
land stijgen de uitgaven voor leger
en vloot verbazend.
Q u o v a d i s?
En nu zal men 't volgend jaar in
Den Haag 't Vredespaleis openen....
't Is voor de voorstanders der idee
Vrede door recht wel een ont
moedigende tijd. Aan arbitrage
wordt bijna niet meer gedacht. Italië
geloofd© premie te verdienen, her
vatte haar broeder.
De lange rijen van gaslicht, zoowel
langs de straten, als het licht dat uit
de magazijnen, ateliers, café's en ven
sters straalde, benevens 't gewoel der
hoofdstad, strekten tot bewijs, dat
men met rassche schreden 't einddoel
van 't tochtje bereikte en een lxaLf uur
later stond 't rijtuig voor het atelier
van Madame Colbran stil
Bertha, die nog niet geheel van den
schrik bekomen was, had moeite dit
voor de cog-en van Madame Colbran
en haar broeder te verbergen. Ze
spande echter al beur krachten in en
dankte met korte, doch hartelijke
woorden voor de genotvolle uren dien
dag doorgebracht.
De heer La Grange kon niet nala
ten hij 't afsclxeid nemen zijne lieve
schoono gast hartelijk de hand te
drukken en haar 'n innigen kus op 't
voorhoofd te geven. De vriendelijke
bejegening van Bertha, had Richard
weder wat vr-oolijker gestemd, zoodat
hij zeer voldaan over zijn uitstapje
huiswaails keerde.
ZEVENDE HOOFDSTUK.
De harnste&nduï kers-maatschappij
te Briisterort hield zich overtuigd,
dat 't stuk barnsteen, hetwelk te Pa
rijs zoo'n opzien baarde, aan haar
duikerij ontvreemd was en door Holm
son naar Parijs gezonden of wellicht
jpersppnlijk gebracht was.
annexeei'de zonder omslag een dee;
van Turkije, de Balkanstaten pleeg
den evenzeer landroof op Turkije er
zonder veel aarleiding was 't bijna
tot een Buropecschen oorlog gekomen.
Maar toch hebben de vredes-men-
schen troost. De algemeene volksop
vatting ageert steeds sterker tegen
den oorlog. Dit is een zeer belangrijk
verschijnsel.
Als 't eenmaal mag gelukken een
wijziging te brengen in de leiding
aan de depai tementen van huiten-
latxdsclie zaken der groote mogendhe
den, dan is zeer veel gewonnen. Nu
hangt 't sorns voor een groot doel van
't humeur van een diplomaat af, of er
al dan niet verwikkelingen konien,
terwijl ©le volksvertegenwoordiging
eerst n a 't verloop van de crisis niet
de zaken in kennis gesteld worden.
Noodig is dat de volksvertegenwoor
digingen meer zeggingsschap krijgeu
in de buitenlandsche aangelegenhe
den. 't Volk is tegen den oorlog en
de volksvertegenwoordiging dus ookl
Niettegenstaande de sombere wol
ken aan den hemel daagt 't toch in 't
oosten, 't Vredespaleis behoeft nog
niet afgebioken te worden!
1912 zette overigens goed in voor do
vredesvrienden. Er werden onderhan
delingen gevoerd tusschen Engeland
en de Vereenigde Staten onx een arbi
trage-verdrag te sluiten, onx een oor
log tusschen Engeland en Amerika
vrijwel onmogelijk te maken. Jammer
is 't, dat de zaak plotseling is blijven
steken, blijkbaar door ft verzet van
den Anxorikaaxischeax Senaat. Moge ft
den nieuwen president, Wilson, gege
ven zijn mee te werken tot sluiting
van dit arbitrage verdrag.
Misschien is dit dan een voorbodo
voor nog meer arbitrage-verdragen.
Immers als er één schaapje over den
dam is....
1912 was ft oorlogsjaar, dat 1913 ft
jaar des vredes moge zijn!
C. J. v. T.
BEURS-0VERZI8HT
van de Firma E. SASSEN CO.
Parklaan 14 B. Teler. no. 2061.
21—17 Dec. 1912.
Met de feestdagen in hc-t vooruit
zicht ging op de groote internationa
le beurzen, zooals steeds om dezen
tijd van het Jaar, niet veel om. De
omzetten werden tot oen minimum
gereduceerd en de enkele zaken die
gedaan werden, zijn meestal op re
kening der bcroepshaiidelaars te
schrijven, die hier en daar poogden
wat levendigheid te voorschijn te roe
pen., Ook in de politieke situatie wer
den geen nieuwe gezichtspunten be
kend, zoodat ook voor de beurs geen
aanleiding bestond van haar hierte
genover ingenomen standpunt af te
wijken.
Ook in de Unie, waar nog een
beursdag meer gehouden werd dan
in Eurojxa, waren de zaken zeer be
perkt en op den laatsten dag waren
de omzetten zelfs tot 100.00U shares
geslonken, een cijfer dat zelfs op de
slapste mid-summer-clay nog wordt
overtroffen. Toch trekt het de aan
dacht dat zelfs bij zulke beperkte af
faires, bij de'bedrijvigheid welke de
regeering nog steeds tegenover de
groote maatschappijen aan den dag
legt, de houding der markt nog van
zulk een vasten ondertoon blijk geeft.
Tot deze bevredigende houding heeft
ongetwijfeld de gunstige houding der
staatsmarkt bet noodige bijgedragen.
Volgens het vakblad „Iron Age" had
men thans een stillen tijd verwacht,
doch onverwacht zijn er weer leeke-
nen gekomen, die er op wijzen, dat
men een tijdperk van voorspoed tege
moet gaat. De nieuwe levendigheid
op de markt voor spoorwegmateriaal
verraste zelfs de grootste optimisten.
De bestellingen voor rails waren zeer
belangrijk. Vooral de vraag van de
zijde der Harriman-nxaatschappijen
trok zeer de aandacht. Dezo berich
ten gevoegd bij de gunstige uitlegging
welke van een rede van Hill gege
ven werd, waarin deze op een libera
lere politiek tegenover de spoorwe
gen aandrong, bleken van voldoen
den gunstigen invloed te zijn om dc
bezorgdheid welke nog steeds om
trent de trust vervolgingen en de ta
riefverlaging bestaat, voor een oo-
genblik te doen vergeten. Het feit dat
liet Hooggerechtshof, zonder uit
spraak te doen, tot 6 Januari is ver
daagd, gaf een oogenblik van verade
ming, wel een bewijs, hoe de uitspra
ken van ©lit lichaam door belangheb
benden worden gevreesd. Op gunstige
uitspraken durft men blijkbaar niet
meer te hopen.
Ter beurze van Axüsterdanx ging be
grijpelijkerwijze evenmin veel om. In
de industrieeie afdeeling der Ameri-
kaansche markt volgde men geheel het
voorbeeld van New-York, welke plaats
nu eens iets betere dan weer iets lage
re koersen zond.
Voor koperwaarden bestond, op
grond van den vasten koperprijs, ma
tige belangstelling waardoor de koers
van Ainalgamateds, na eenige fluctua
ties zich van 74 5/18 tot 76 7/8 kon ver
heffen.
Common Steels ondervinden den
Ten einde zoo mógelijk tot 'n ont
dekking te geraken, wenschte do ge
heime politie den opzichter Metzier in
den arm te nemen en daar d&z© de
Fransche taal vrij goed machtig vvos,
toonde de maatschappij zich bereid
hem op hare kosten naar Parijs t©
zenden. Ofschoon dez© regeling van
zaken hun 't geschikst© voorkwam,
was er toch nog 'n groot bezxvnar aan
verbonden, namelijk men wist niet
met zekerheid waar zich de opzichter
Metzier bevond. Wel was men te we
ten gekomen, dat hij naar Riga en
verder naar Petersburg was gereisd,
doch toen was men zijn spoor bijster
geraakt. De geheime politie te Parijs
zou haar dus in ©leze behulpzaam zijn;
doch welke nasporingeu men ook in
't werk stelde, alles te vergeefs, de
opzichter Metzier was nergens te vin
den. Dit was 'n groote teleurstelling,
zoodat men wel genoodzaakt was de
zaak te laten rusten en toch was
Mortier meer iu hunne nabijheid dan
men vermoedde, want sedert betrek
kelijk geruimen tijd bevond deze zich
in Parijs.
De oorzaak van zijn verblijf aklaat
was hieraan toe te schrijven, dat hij
noch in Riga noch in Petersburg
werk ihad kunnen vinden en van een
zijner vrienden vernomen had, d;xt de
Fiunsohe regeering in de nabijheid
van Dieppe bij electrisch licht proeven
mot de duikersklok zou laten nenxen,
'•Wordt vervoljsd).
