Haarlems Dagblad
be BAISTEEÜÜltlKER.
TWEEDE BLAD
Vr(|J ag Februari 1913
OM ONS HEEN
No. 1660
Nog eens: toepassingen van
eleclriciteit
Een van onze lezers heeft de vrien
delijkheid, mij een kleine verzameling
te zenden van geschriften, die betrek
king hebben op toepassing van elcctri-
citeit in Nederlandsche steden. De
meeste van die boekjes staan nog iet
wat onder ptrtschen invloed, wat niet
te verwonderen is, omdat ook de in
stallaties vandaar afkomstig zijn. In
het Leidsche reclameboekje vindt men
figuurtjes, die zeer duidelijk van Ger-
maauscheu oorsprong zijn de Neder
landsche teekenaar, die zijn krachten
aan dit nieuwe vak wil wijden, schijnt
oog niet te zijn gevonden.
Inlusschen is dat alleen maar de
buitenkant en het inwendige is van
grooter belang. De Leidsche centrale
geeft bijvoorbeeld electromotorcn in
huurkoop. De prijs hangt natuurlijk
af van de grootte van den motor en
de huurprijs moet per maand betaald
worden. Zoo wordt voor een motor van
een halve paardenkracht ƒ0.95 gevor
derd, d. i. dus 11.40 per jaar, voor een
van 3 p. k. 35.40 per jaar en van 15
p. k. 95.40 jier jaar uit den aard
van de zaak zal de huurkoop zich wel
tot de kleinste motoren bepalen, maar
ook dezen zijn van groot nut, te meer
daar ze, gedurende korten tijd, veilig
wat overbelast kunnen worden.
Wanneer de huurprijs 5 jaar is vol
daan is de motor eigendom van den
huurder. Hij zal natuurlijk op deze
manier wel iets meer betalen, dan wie
den motor dadelijk koopt, maar in
veel gevallen is het lualsie den klein-
industrieel niet mogelijk.
Juist voor den electromotor in de
kleinnijverheïd heerscht in dezen I ijd
groote belangstelling. Ook buiten den
kring van de direct-bclangliebbenden,
leveranciers van stroom en van mi to
ren. I-Iet departement Arnhem van de
Maats, van Nijverheid gaf een keurig
hoekje over dit onderwerp uit, dat wel
iswaar weer een vertaling is van een
Duitsche brochure door Ernst Iiein-
rïch Geist.
In de bakkerij is het niet meer noo-
dig, het deeg niet de handen of met de
voeten (brr te kneden de electromo
tor drijft de kneedmachine en de bak
kersgezel hoeft alleen maar het toe
zicht. Wat een verbetering voor de ge
zondheid en e'en krachtsbesparing
voor den werkman, dio toen hij
nog met de handen kneedde, letterlijk
op het deeg aanviel alsof 't zijn ergste
vijand was, dien hij met de vuisten
doodslaan incest.
De banketbakker kan niet minder
diensten van den electromotor onder
vinden, voor de kneedmachine, den
eïerklopper, de roermachïne, de specu
laasmachine de slager vindt zijn ge
rief, wanneer de electromotor de ge-
haktmachïne en een vleeschsn ij machi
ne drijft. Grootere inrichtingen drijven
er ook een speksnijmachine, een spece
rijmolen en een slijpsteen mee, een
worstvulmachine en een beenderen-!
zaag.
Hierbij heeft de electromotor vele
eigenaardige voordcelen hij is niet
duur, neemt weinig plaats in, kan on
middellijk werden aan- en afgezet,
zoodat hij zoo weinig mogelijk stroom
verbruikt, is zindelijk en kan door el-
ken leek bediend worden. De fabrieken
hebben den motor zóo ingericht, dat
de gebruiker er af kan blijven, wat
voor het werktuig zelf maar het beste
is het eenige ,wat hij doen moet, is
aanzetten en stopzetten, de rest kan
hij per abonnement aan deskundigen
overlaten.
De schoen- en kleermakerij, de kof-J
fiebranderïj, de wassclierij, de smede-
Feuilleton
WJ
liet van haar vader vernomen
nieuws, dat Metzier met liet geld ge
vangen genomen en Bertha dus niet
met hem naar Amerika gevlucht was,
had haar droefgeestigheid zeer doen
toenemen. Nu toch zag ze in Bertha
een sterke mededingster naar 't hart
van dien man, dien zij zoo innig lief
had, ja vereerde en die op haar een
onweerstaanbare» invloed had uitge
oefend. Ze gevoelde 't diep, dat men
een hart moest bezitten van het hard
ste steen, een hart, dat door niets te
vermurwen was, om ongevoelig te blij
ven voor zulke bewijzen van de edel
ste, zelfopofferende liefde I Maar zij
zegt, dat hij haar niet bemint.... of zou
hij wellicht door al hetgeen ze voor
hem deed en nog had willen doen, ver-
teederd zijn geworden....
Zij durfde zich niet verder in gis
singen verdiepen, want ze gevoelde,
dat zij misschien meer en meer op den
achtergrond zou geraken, 't ;s waar,
ooi; ik heb veel, zoer veel gedaan
voor dien man, dit een nlaats in mijn
rij, de zuïvelfabricage, om maar enke
le van de reeks te noemen, kunnen
met succes den electromotor gebrui
ken. Zelfs de landbouw kent den nieu
wen bondgenootde eleclrische pleeg
is al geen vreemde meer.
Aan prijzen waag ik mij niet, omdat
die liefst door den deskundige zelf
moeten worden opgegeven. Wel een
enkele mededeeling over de electrische
eenheid van berekening, die kilowatt
uur genoemd wordt.
„Wat kaï. een kilowattuur doen
is de vraag, die de Leidsche centrale
stelt en tegel ijl' zelf als volgt beant
woordt
Een metaaldraadlamp van 30 kaar
sen 33 uur doen branden.
Uw terrein 2 uur verlichten met een
vlam-booglamp van 2500 kaarsen.
Een snelpers een uur in gang hou
den.
Den koffiemolen acht uur drijven.
Met een ventilator uw kamer 20 uur
koel houden.
Acht 2akken meel tot deeg kneden.
21 uur uw naaimachine drijven.
De blaasbalg van een kerkorgel ge
durende 2 uur in gang houden.
75 paar schoenen poetsen.
4 strijkijzers oen uur lang warm
houden.
10 ketels water, ieder van 1/2 liter
inhoud, aan dc kook brengen.
Uw friseertang een heel jaar gedu
rende drie minuten per dag verhitten.
lederen morgen gedurende een
maand uw scheerwater warm houden.
Een electrische klok heeft er genoeg
aan voor tien jaar.
Enz. Enz.
Over electrische klokken doet een
ander hoekje van dezelfde Leidsche
centrale wel aardige mededeelingen.
Zij heeft daarvoor een geheel afzon-,
derlijke afdeeling „tijdaanwijzing"', de
aangeslotene krijgt een afzonderlijke
kabelaansluiting, de kloklcenleidlng
wordt in zijn huis gelegd en de ldok-
lcen worden er opgesteld en in gang
gebracht. Met onderhoud heeft de ge
abonneerde niets te maken, alles wat
hij aan de klokken doen mag is eens
in de week glas-, hout- en metaalwerk
met, een drogen lap afnemen.
„Blijf er met je vingers af", is het
parool bij alle^ wat electrisch gedre
ven wordt en terochtde leek kan
nooit anders, dan er aan bederven.
„Maar", zoo vraagt de aardige brochu
re van Leidens cénirale-dircctïe, „hoe
weet men dei» juisten tijd?" En zij
legt dat uit op beknopte manier, die ik
mij veroorloof hier over te nemen
Welnu, de gemeente Leiden heeft
aan den Minister van Marine verzocht
en toestemming verkregen om ten be
hoeve van haar klokkendienst de tijd
seinen temogen ontvangen ,die van de
Verificatie Aan 's Rijks Zee-instrumen
ten, Varkenmarkt 22 te Leiden, uit
gaan.
Deze inrichting .staande onder het
Departement van Marine, is tot het ge
ven dezer seinen toegerust met een
uitstekend sterrenkundig slinger-uur
werk, dat naar middelbaren tijd is ge
regeld. Dit slii.ger-uurwerk wo-rdt op
Dinsdag en Vrijdug van iedere week,
langs telegrafisehen weg nauwkeurig
vergeleken met de normaal-pendule
van de Sterrenwacht te Leiden, die
sterrentijd aargeeft. De standen van
deze pendule, met betrekking tot ster
rentijd, worden door het nemen van
tijdsbepalingen met den meridiaaneïr-
kel opgemaakt en aan de Verificatie
medegedeeld. Door de Verificatie
wordt de middelbare tijd van Amster
dam eiken Dinsdag- en Vrijdagavond:
om tien uur electrisch geseind naar de|
tijdinriclitingen te Willemsoord, Ara
sterdam, Rotterdam en Vlissingen. Bo-
vengenoemde vier tijdinrichtingen ge
ven eiken middag, voornamelijk ten
behoeve der zeevaart, door middel van
tijdkleppen hel oogenblik van den mid
dag aan.
Maar de tijdseinen der Verificatie
worden ook gebezigd om de uurwerken
der Rijkstelegraafkantoren en der
spoorwegstations met den middelba
ren tijd van Amsterdam gelijk te hou
den, zoodat aldus de tijd voor geheel
Nederland wordt aangegeven.
De Ilollandsche IJzeren Spoorweg-
Maalschapjiij en de Maatschappij tot
hart heeft ingenomen, welke door een
ander nimmer meer zal kunnen ver-
\uld worden ik heb mijn vader besto
len en verdriet aangedaan mij bloot
gesteld aan zijn gehcele ongenade en
bovendien Bertlia het geld verschaft
tot zijn redding, maar... waren de be
weegredenen, die mij daartoe dreven,
op dezelfde furdamenten gegrondvest
als die van Bertha Ja, ik moet "i mij
zelf helaas bekennen, egoïsme was
meer bij mij een der drijfveeren, mis
schien wel de voornaamste, terwijl
Bertha zich zelve geheel vergat en
slechts H geluk van een ander Ife-
oogde.
Maar bemint hij mij Nog nimmer
heb ik mij zelve die vraag voorgelegd;
ik heb alles gedaan, omdat ik hem
lief had, maar hij heeft mij nooit an
dere blijken gegeven, dan van vriend
schap en indien hij nu eens niets meer
voor mij gevoelde, dan vriendschap....
hoe diep ongelukkig zou ik me dan ge
voelen nog nimmer dacht ik daaraan
en zag wellicht bewijzen van vriend
schap voor liefde aan, enkel en al
leen, omdat mijn hart zulks wenschte;
maai' nimmer, nimmer zal een ander
zijn plaats kuunen innemen.
Terwijl ze zoo nog in diep gepeins
aan het Wenster stond en de schakels
van haar gouden ketting door haar
hand liet glijden, kwam Fcbillard bin
nen.
Hij zette ziel» neder op de sofa en
Exploitatie van Staatsspoorwegen'
verkrijgen van hel Iloofdtelegro af kan
toor te Amsterdam, dat de tijdseinen
der Verificatie direct ontvangt, eiken
ochtend seinen voor tijdcontióle can
hunne telegraafkantoren resp. te Am
sterdam en te Utrecht, die dezen tijd
des ochtends te negen uur weder over
seinen aan de spoorwegstations van
hunne Maatschappij.
Zoo wordt voor ons de tijd bepaald.
Geen wonder, dat de Allgemel-
ne Elektrïcitat s-G e s e 11-
schaft (do bekende A. E. G.) aan
een humoristisch boekje van de Edison
Company in Amerika den naam geeft
Alles electrisch. Ook de
mensch zelf wordt met eleclriciteit tot
genezing van kwalen gebracht, zijn
voornaamste voedsel, de tarwe, tracht
men door eleclriciteit weelderiger te
doen groeien, electrisch zal weldra
voor hein gekookt worden, electrisch
brengt hij zijo machines in beweging,
met electricileit wordt hij naar en van
zijn dagwerk gebracht en 't duurt geen
jaren meer; o( men laat hem aan 't ein-
de van zijn loopbaan per electromotor
in de groeve neer.
Alles electrisch 1
J. C. P.
Buitenlaudsch Overzicht
De Balkan-vulkaan.
Van ds ooriogsvglden.
Destrïjd omAdrianopel.
Aan het „Berl. Tageblatt" wordt
geseind
„Het bombadement van Adriano-
pel duurt met dezelfde hevigheid
voort. Het wordt door de oostelijke en
zuidelijke forten der Turken slechts
zwak beantwoord. Op vier plaatsen
van do stad is brand uilgebroken."
Dogevechteninde
Tsj a tald j a-linie.
Woensdagavond werd aan den
„Berliner Lokai Anzeiger" geseind
„Om drie uur 's middags openden
de Turksclie troepen aan de Tsja-
taldja-linie een hevig artillerievuur.
Een dof kanongebulder werd van de
hoogten van Pera, de wijk van de
Europeanen in Konstantinopel, ge
hoord". j
Een paar uur later seinde dezelfde
correspondent„De grootvizier koer
de uit i'sjataldja terug. Volgens hem
is de toestand der troepen uitne
mend. De Bulgaren zouden zich te
ruggetrokken hebben, nadat zij eerst
het dorp Izzeddin in brand staken
In KonsUuntinopel zijn (volgens do
„Berliner Zeitung am Mittag") twee
berichtcu ontvangen, waaruit blijkt,
dat de Turksche troepen getracht heb
ben, offensief op te treden, en dat de
Bulgaren zich teruggetrokken hebben
naar hun verdedigingslinie bij Tsjer-
kenkeuj. Deze berichten luiden „Ro-
doato aan de Zee van Marmora is
door de Tui-kon gebombardeerd. De
Bulgaren hebben Rodoslo ontruimd.
Bij Miriofito, ©veneens aan de Zee
va.ri Marmora, ongeveer 35 K.M. ten
Z.W, van llodosto, heeft het Turksche
kaïiomneerseliip „Zakof" de Bulgaar-
sehe stellingen beschoten, waarbij 40
Bulgaren gevallen moeten zijn. De
Bulgaren zijn van de Tsjataldja-linio
naar Ts jer kerken j teruggetrokken,
waar zij een zeer sterke positie heb
ben. Op den terugtocht hebben zij bot
dorp Izzeddin, dat dicht bij de Turk
sche verschansingen ligt, in brand
gestoken."
Een Bulgaarsche overwin-
ning bij Gallipoli.
Uit Sofia werd aan het „Berliner
Tageblatt' geseind, dat het Turksche
leger voor Gallipoli ten zuiden van ue
Kawak-rivier, door de Bulgaren ver
slagen werd. De Turken trokken in
wanorde terug, door de Bulgaren
achtervolgd. De kust van de Zee van
Marmora is thans in Bulgaarsche
handen. De Bulgaren rukten op naar
de belangrijke stelling bij Boulair, die
zij innamen. Daarna marcheerden zij
in do richting van Gallipoli, terwijl de
Turken in wanorde steeds verder te
rugtrokken.
3 0.000 Albaneezen.
30.000 Albaneezen zijn op weg naar
Uskjoob, om d'e^Turkon te helpen.
Buig a r e n en Grieken.
De Bulgaren hebben gepoogd, ver
schillende dorpen in de buurt van
Seres, die door de Grieken bezet zijn,
binnen te dringen.
De Grieken verzetten zich daarte
gen, hier en daar zelfs met geweld,
o. a. te Negrita, waar tien Bulgaren
werden gedood.
Een T u r k aa n 't w o o r d.
Do „Giornale d'Italia" bevat een in-
verzocht Margarelha tegenover hem
plaats te nemen.
Maigarelha, zei hij. zijn dochter
niet aanziende, de lieer Mielcwsky,
thans Hoimson—La Franca, zal eerst
daags in vrijheid gesteld worden, 't is
dus noodig vóór d.en tijd eeas met el
kander te beraadslagen, op v.elke wij
ze we hem het voorgevallene met het
barnsteen zullen mededeelen. 't Is
waar, uit liefde voor hern, uit o ver
groot© n angst voor zijn lot is, hetgeen
gij gedaan hebt voortgesproten en dit
verdient zeker naar uw inzien meer
goed- dan afkeuring maar wat zal
zijn opinie daaromtrent zijn
Ik sidder, als ik er aan denk. 't Is
mogelijk, dat hij uw liefde beant
woordt t is mogelijk, dat hij om die
reden ons vergeeft en 'kkan uw harts
tocht voor hem eenigszius begrijpen,
inaar van mijn zijde kan ik 't hem
moeilijk vergeven, dat hij mij, door
het barnsteen bij mij in onderpand te
geven, zooveel leeds berokkend heeft
en dat gij, op een vernederende wijze
uw vader om den tuin geleid hebt.
Papa, dal is toch zijn schuld r.iet,
wat ik deed daarvau mogen hem
geen verwijt maken.
O, neen, dat is zoo maar hoewei
ik noch op zijn karakter, noch op zijn
leefwijze eenige aanmerkingen kan
maken, zou ik toch nimmer wenschen
hem voor schoonzoon te hebben, al be
zat hij ook de schatten van Croesus,1
terview met den Turkschen ambassa-1
deur te Rome.
Deze verklaarde, dat de hervatting
der vijandelijkheden den geallieerden
veel bloed zal kosten en zolfs in het
gunstigste geval geen wijziging zal
brengen in de reeds aangeboden vre
desvoorwaarden.
Adrianopel is noodig voor do dek
king van Konstantinopel en niet van
Sofia
Turkije is vast besloten, geen oor
logsschatting te betalen.
In Tnrkjje.
Onder de Turksche officieren in
Konstantinopel en bij TsjaUüdja
heerscht groote ontstemming tegen
Mahmoed Schefket en zijn kabinet,
omdat de regeering het grootste ge
deelte van Adrianopel aan de Bulga
ren had willen afstaan. Het schijnt
daarom onmogelijk, dat de Porie,
zonder nieuwe nederlagen, tot verde
re concessies zal kunnen overgaan.
In Turksche kringen wordt er op
gewezen, dat geen Turk oen vrede kan
goedkeuren, waarbij ©en stad wordt
afgestaan, waarin 80.000 Mohamme
danen wonen. En men gaat nog ver
der en zegtals Adrianopel in han
den der Bulgaren valt, meel de oorlog
worden voortgezet, totdat liet terug
gewonnen is, en mag geen vrede wor
den gesloten.
De politieke en financieele boycot
van Turkije door de mogendheden
doet het fanatisme toenemen. In vele
kringen wordt het parool uitgegeven
Geen pardon meer 1
Mahmoed Schefket heeft zijn voor
nemen uitgevoerd en een aantal ge
neraals, commandanten van leger
korpsen en divisies, door jongere
krachten vervangen.
Om aan geld te komen, zijn een
aantal commissies aangewezen, die
pogen zullen gedwongen leeningen
bijten te brengen, waarvoor schat
kistbiljetten worden uitgegeven.
Heden zal de uitgifte plaats hebben
van de eerste groep schatkistbiljetten,
tot een bedrag van vijf millioen Turk
sche ponden.
De regeering hoopt een millioen T.
P. te plaatsen hij de Mohammedanen
in Indie, een ander groot deel van de
leerling in het binnenland vair Tur
kije. Daartoe zal een bijeenkomst van
kooplieden plaats hebben.
Do bevolking der provincies heeft
ter bestrijding van de oorlogskosten
een som aangeboden ten bedrage van
de belastingen over eert geheel jaar en
de ambtenuren zullen voor hetzelfde
doel hun salaris voor één maand stor
ten, zoo wordt althans uit Konstan- j
tinopel geseind.
ltoenreniccn Bulgarije.
In de Roemeensche Kamer stelde
Mychslesco (conservatief) den minis
ter van buitenlaudsch© zaken de
vraag of de berichten in enkele bla
den, meldend dat Roemenie afstand
doet van zijn aanspraken op Silistria,
juist zijn.
De president van den ministerraad
begon, eerst den raad te geven, geen
vertrouwen te stellen in de tenden
tieuze berichten van do dagbladen-
Hij wees daarbij op het voorbeeld van
oen telegram, waarin gezegd wordt,
dat hij, de eerste minister, die nooit
een interview toestaat, persoonlijk
een telegram zou hebben gezonden
aan een journalist te Konstantinopel.
(Gelach).
De minister verklaarde verder, dat
Roemenië geen afstand deed van Si
listria, en dat er geen sprake van is
geweest, wijl nooit iemand machti
ging verkend© tot zulk een afstand.
(Her haalde toe j uich in g).
Arion, de président van den be-
schavingsbond, stelde vervolgens een
interpellatie, waarin hij aan de re-
geering vroeg, of zij het niet haar
plicht acht, opheldering te geven over
den toestand, voor liet land ontstaan,
door de hulp aan de bondgenooten.
De minister-president bestreed de
bewering, dat de koning een andere
politiek zou volgen dan de regeering;
dik zou een consiitutioneele onmoge
lijkheid zijn De koninklijke bood
schap is onderteekend dcor alle mi
nisters de solidariteit van alle letten
der regeering is volkomen.
De premier eindigde met de verze
kering, dat Roemenië slechts winnen
kan bij wedijver met een sterken buur
man. De regeering is de historische
rechten op Macedonië blijven op-
eischen en is blijven aandringen op do
noodzakelijkheid van regeling der
grenzen, vastgesteld bij het verdrag
van Berlijn. De woorden van don ko
ning, dat de stem van Roemenië zal
worden verhoord, zullen werkelijk
heid worden.
E e n o n de r s c h e i d i n g.
De Duitsche prins Eilel Fried rich
bracht den koning van Roemenië de
./plaque" van groot-commandeur van
liohcnzollern niet een eigenhandig
schrijven van keizer Wilhelm,
Allerlei.
U i t Z u id-A f r i k a.
Een telegram heeft reeds medege
deeld, dat in de partijvergaderiug der
want, hoe hij aan dat kostbare stuk'
barnsteen gekomen is, blijft mij nog
steeds een raadsel. Bovendien, Marga-
retha, do vraag is nog, zoudt wer
kelijk met dien man gelukkig zijn
Dn waarom niet papa vroeg ze
op scherpen toon.
Waarom nietWel mijn kind.
dat kan ik u met weinige woorden
zeggen. Uit hetgeen door de dagbladen
gemeld wordt, zoowel als uit het pro
ces blijkt, dat hij een zonderling, een
avonturier is. die, al is hij voor 't
overige braaf en edel, toch nooit een
partij kan zijn voor mijn dochter en el
denkt gij nu ook. dat is een n)an naar
mijn hart, dan voeg ik er bij, inaar
niet naar uw stand.
Och papa, u hebt nu eenmaal een
vooroordeel tegen autisten.
Dat is zou, maar gij zijt met die
dweperij voor de kunst, sedert gij Mie-
lewsky hebt leeren kennen, zeer excen
triek geworden ,zoedai ge u daardoor
tot 't uiterste zoudt laten brengen.
Geen dweperij, papa, maar liefde!
Ten minste, ge verbeeldt u dat, 't
is echter zoo niet, slechts enkel wer
king der phautasie. Beproef u nog
eens goed; ga zijn avontuurlijk leven
nog eens na en vraag dan u zelve af,
of ge u op den duur met dien man ge
lukkig zoudt gevoelen tusschen u
cn dat andere meisje bestaat hel groo
te verschik
Papa, 't eerige wat mijn hart u
j Nationalisten een groote meerderheid'
zich tegen Hertzog verklaarde en be
sloot generaal Botha als premier te
steunen. Het heet nu verder, dat de
aanhangers van Hertzog i(e regeer in g
zullen bestrijden. Blijkens een uit
voeriger telegram in de Engelsche
bladen zouden zij namelijk van oor
deel zijn, dat al hebben ze onder de
parlementsleden geen voldoenden
steun, de meerderheid van het Afrï-
kaansche kiezersvolk op hun hand is.
zoodat bij een algemeenc verkiezing
tal van aanhangers van Botha door
aanhangers van Hertzog zouden wor
den vervangen.
De correspondent van de ..Times"' te
Kaapstad is van oordeel, dat weidra
nieuwe verkiezingen zuilen moeten
plaats hebben, tengevolge van de
breuk tusschen de aanhangers van
Botha en van Hertzog.
De .parlementaire correspondent
Van'de „Bloemfontein Friend" weet
te vertellen, dat Hertzog liet aftreden
van Botha als eerste-minister eischt,
en dan de samenstelling van een
nieuw kabinet, waarin zoowel Hert
zog als Botha zitting zouden hebben.
Dat zou zeker den openlijken oor
log beteekenen, meent de correspon
dent van de „Times".
Een incident in het Engel
sche Lagerhuis.
Gisteravond, tijdens de zitting van
het Lagerhuis, stond een man op de
publieke galerij plotseling op en
schreeuwde door dc zaal„Ik protes
teer tegen de schandelijke behande
ling, die vrouwen wordt aangedaan!"
Hij werd zoo snel mogelijk door
suppoosten uit de zaal gezet en daar
mede was het incident afgeloopen.
Binnenland
DE KONINGIN.
De Koningin is voornemens gedu
rende Haar verblijf bij den Prins uit
te doen zien naar een gelegenheid,
waar II. M. Ruigeren tijd verblijf zal
kunnen houden, ten einde den Prins,
die gedurende geruimen tijd zijn kuur
zal moeten voortzetten, gezelschap te
houden.
De Koningin is reeds geslaagd in
het huren van een villa, toebehooren-
de aan den heer Kltmsch, fabrieks
eigenaar te Frankfurt, welke villa is
gelegen op een afstand van ongeveer,
tien minuten gaans van het emplace
ment van het sanatorium.
De villa zal dienst doen als verblijf
van de Prinses en hare dagelijksche
omgeving, benevens eenige Nederland
sche speelgenootjes en is geiegen in
een mooie .landelijke omgeving.
TWEEDE KAMER.
Breedvoerig verdedig ie de heer
Treub gisteren, in de middagverga
dering, zijn amendementen op Inval i-
diieits- en Ouderdoiiisverze kering,
zoowel tegenover 's Ministers bestrij
ding als die van dc Kamer.
Hij wierp alle politieke "overwegin
gen van zich af vooral waarbij, om
de concentrate, zijn mandaat ter be-
eobitk'kiuig der kiezers stelde. De heer
Duys verweet liij vals.he munt uiit de
zaak te slaan, vermoedelijk om een
\\i.t voetje bij rechts te H alen met
het oog op de stembus. Zonderling
was de houding van den heer Notens,
die beulswerk had te doen, waar de
amend, moeten worden onthalsd, of
schoon velt© leden rechts er in begin
sel vóór zijn. Spr. beoog te geen 'ob
structie. 1-Iij kon zijn voorstellen niet
eerder indienen; ze biechten langdu
rige studie; wilde hij r.uct op 'i peil
blijven Van de redevoeringen des hoe
ren Duys. Maar ook zonderling was
't standpunt der socialisten, nadat
„Hel Voik' had erkend dat spr.'s
amend, de uitvoering van de invalidi
teitsverzekering in harden brengt
van de arbeiders-organisatie.
De spr. deed nader uiti oven dat
het amend.-De Vis:er en de regeling
van den Min. de kleine fondsen te
gronde richt of onmogelijk maakt we
gens te hcoge èisohen en hij bleef de
voordeelea van zol.'bos'.urende fond
sen die dan ook reels m:s 500 deel
nemers moesten worden toegelaten
en weerlegde de daarn-g n ingebrach
te bezwaren, omtrent selectie, onvol
doende waarborgen en nlet-medebeta-
linjg der werkgevers aan de premiiëu;
hij handhaafde al zijn bcdenfeiingeu
tegen het stelsel van den Min. en
hield de voorkeur srtaftnde van zijn
regeling boven die van het ontwerp
en van het amend.-De Visser.
De spreker nam voor zijn in alle
bijzonderheden der regeling afdalen
de rede, de geheel© mkldagvei^rade-
ring in beslag.
Toen werd het verder debat tol he
denmorgen uitgesteld.
In de avondvergadering, onder kn-
daarop kan antwoorden, is ten dag
van geluk aan zijn zijde doorgebracht,;
weegt ruimschoots op tegen honderd
dagen van onrust, angst en zorg dit
laatste met hesu te deekn, om zijnent
wille te lijden, dat is voor mij geluk,
papa, in den volste» zin «es wcords.
Dan is er mets aan te doen en zal
ik wel genoodzaakt zijn om uwentwille
evenals vroeger hem in mijn huis te
ontvangen, daar ik voor mij niets te
gen heb als 't niet ware, dat ik
vrees Vfc.ester, dat gij in uwe verwach
tingen bedrogen uitkomt.
Zooals ik hoor, mag hij reeds bezoe
ken ontvangen ik zal mij dus naar
St.-Pélagie Begeven, (en einde hem uit
ons beider naam geluk te wenschen.
Uit ons beider naam, herhaalde
Margarelha, op vrageuden toon, u be
grijpt toch wel, papa, dat ook ik ver
lang zulks persoonlijk te doen.
Robillard schudde met zijn hoofd tot
teeken van afkeuring.
Maar eenige oogen blikken later reed
Robillard met Margarelha in vollen
galop naar de gevangenis St.-Pélagie.
DERTIENDE HOOFDSTUK.
Het was juist het uur, dat de gevan
genen van Si.-Pélagie hun gewone
wandeling op de binnenplaats der ge
vangenis doden, teen Johannes, wiens
wandeluur aan geen eontróle meer on
derworpen was, aan het venster stond
Onze Lachhoek
DEFINITIE.
Meester: Het zout, kinderen, is eerte
zeer nuttige zaak, die het eten be
derft als het er niet in wordt gedaan!
EEN PROBLEM A
Een boer, die naar de stad ging,
had Aan twee personen de opdracht
ontvangen, naar eene a-erkooping te
gaan en eene piano ie koopen. Beiden
verzochten Isern, 't mocht kosten wat
het Avilde, bel instrument te koopen;
hij beloofde aan elk afzonderlijk, zoo
lang te bieden, tot die zijn eigendom
was. Op de verknoping gekomen,
schrikte hij spoedig de andere koop
lustigen af; hiermede niet tevreden,
begon .liïj al hooger en hooger te bie
den en in zeker opzicht tegen zichzel-
ven op te jagen. Men vestigde zijne
opmerkzaamheid er op, dat li ij zich
daardoor A'eel schade deed, maar de
boer trok een zeer listig gezicht, en
antwoordde: Ik ben toch nieuwsgie
rig, wie van de twee het ding zal
k rij gen 1
ding van den heer De Geer, Averd de
Begrooling van Marine \'oor 1913 A-er.
der behandeld.
De heer HugenlholU, replioeerend,
handhaafde zijn bew«- wd over de
knoeierijen niet de manometers van
de Bulhond en Jakhals bij de proef
tochten en om: rent ihet mam 5 ten
hooger eindcijfer van de begrooting,
zonder nut voor de weerkracht der
marine. Vervolgens ze-te hij nader
zijn bedenkingen uiteen rnet opzicht
tot het personeel, Avat betreft pensi
oenen, straf- en tuchtrecht, salaris
sen, verloop bij de marine, de lan-
dingscliivisie van de Gelderland, den
ger.eesskuiuii.gen dienst, het ontbreken
van badgelegenheid nan boord, de
voeding in Indic en de passagiers-re
geling. Hij hield in al deze zaken zijn
grieven vol en neem de 't een smoesje
dat er niets tegen is te doen. omdat
de marine opstandig is. De onderoffi
cieren dan? Zij zijn erg braai en niet
opstandig en voor hen doet. de Min.
ook niets.
.Spr. kwam daarop nader op voor
den Bond der mindere schepelingen
liij ontkende dal Bond en S. D. A. P.
cén zijn, al is ook T „Anker" socialis
tisch. lu dit verband verweet spr. den
heer v. d. Voort v. Zijp „vervalsching"
van zijn redevoeringen. (De voorzitter
kwam tegen deze uiting op.)
De beweringen des Min. dat de
Bond der matrozen had deelgenomen
aan 't Comité van Verweer bij de stu
king van 1903 en aan latere anti-mi
litaire demonstraties, werden door
spr. ontkend en hij verklaarde 'sMin.
requisitoir tegen den Bond een pleiten
voor een verloren zaak Dc- marine is
niet betrouwbaar voor diensten ais
In 1903 werden gevraagd, maar wel
voor de verdediging des vaderlands,
zelfs ondanks de erkenning van com-
mandeerende officieren, dat de ge-
vechisv. aarde van onze vloot onvol
doende is voor zijn eigenlijke taak.
Spr. was overtuigd dat 's Min, plan
om de leiders nu, na verkeerde han
delingen, te verwijderen, verkeerd zou
Averken, was '1 dan niet beter die lei
ders op verzoek, met een certificaat
van goed gedrag, te ontslaan. Dat
Avare loyaal en even doeltreffend ooi-
den Miii. Maar men dringe de marine
van boven ai geen Aveldaden op als da
heercii v. Twist c.s. aanbevelen. Van
'n zeemilitie verwachtte de Min. geen
veranderingkomt deze dan zal ook
daarbij een socialistische organisatie
als noodig ontslaan.
Nadat de heer Suoc-ck Hcnkemanl
nog enkele opmerkingen had gemaakt
over dc werf te Amsterdam, tc-n be-
tooge dut deze niet duurder Averkt dan
particulieren, cn dat ze noodig is om
niet voor herstellingen geheel van <ie
particuliere industrie afhankelijk te
zijn, en de heer Duymaer v. Twist
nader, op dit punt door den Min.
teleurgesteld, op rechtstreeksciie
bemoeiing der Reg. in T belang der
godsdienstige en zedelijke belangen
had aangedrongen, ook bij de oplei
ding van de toekomstige officieren,
kwam de lieer Marchant in 't de
bat om vooral twee zaken te bespre
ken de organisatie van 't minder per
soneel en do zeemilitie. Spr. verwierp
't stelsel van den heer Ilug'enholtz, dio
den Malrozenboud verdedigde, als
staande op 't standpunt van den klas-
sestrijd, die de Matrozen bond wel in
theorie, maar niet in pructijk erkent.
Vandaar hel lijdelijk verzet bij do
Marine. Docli spr. meende dat ook de
Reg. daaraan schuld heeft; door haar
maatregelen is de tucht verzwakt en
er is niet genoeg gedaan voor weg
neming van grieven. Spr. vroeg mede
deeling van de resultaten van 't on
derzoek, Ava' do salarissen betreft e:i
en de ongelukkige» met diep medelij-
den gadesloeg. Nooit had hij van de
vergunning, om de vrije lucht tc ge
nieten. gebruik gemaakt, wijl hot hem
zeer tegen de borst stuitte, zich onder
veroordeelden te bewegen.
Terwijl hij daar zoo stond, prevelde
hij in zichzelven
Spoedig zi-lien mij dez© muren
niet meer omsluiten en zal ik vrij rijnl
Zal ik mijn moeder, zal ik haar... Ber
tha zien.
Eensklaps klonk een stem langs de
stille wanden der cel, oen lekende
stem, die op indrukwekkende», ge-
voelvollen toon uitriep t
Johannes, mijn zoon Vol ontzet
ting keerde deze zich om en onder den
uitroep van Moeder, l:e\e moeder I
lag hij aan haar hart.
Eindelijk maakte vrouw Hoimson
zich zachtkena uit de armen van haar
zoon los eu hem met een weemoedige»
blik aanziende, zeide ze
Mijn zoon, mijn kind, ge hebt uw
moeder veel leeds berokkend, doch al
les is vergeven
Dank, moeder duizendmaal dank,
ik zweer "t u, dat er geen oogenblik
meer zal komen, dat ge u over uw zoo»
zult behoeven te schamen.
(Wordt vervolgd).
