NIELJWS= en ADVERTENTIEBLAD.
30© Jaargang No. 9093
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
DINSDAG 18 FEBKUARI IS'3 A
ABONNEMENTEN A D V E RTEN TIËN:
vidian, PER DRIE maanden: Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
vooi Haarlem i.zu ^-5,,Haarlem van 1—5 regels ƒ1.elke regel meer 0.20. Reclames 30 Cent per repel
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd Is (kom der %vÉ!|WW Bij Abonnement aanzienlijk rabat. 6
gemeente) l.dü Advertentiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per Dlaatsine:
Franco per post door Nederland„1.65 WhH.50 Cts. voor 3 plaatsingen h contant b P piaai5in&'
Afzonderlijke nummers,0.02 M V SBjpfc) mmwM *<fM n
Geïllustreerd Zondagsblad, voor Haarlem0.37M Jjf Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 53.
de omstreken en franco per post „0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Uitgave der Vennootsc'iap Loureus Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. -J—Drukkerij: Zuider Buitepspaarne 12. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA
Warmoesstraat 7678, Amsterdam. Telephoon -ïnterc. 6229.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TIEN BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
AGENDA
WOENSDAG 19 FEBRUARI.
Schouwburg: Weldadigheids voor
stelling door de Tooneelv. Fritomya.
De Kroon: Lezing v. d. Baarl.
Handelsvereniging.
Brougebouw: Bioscoopvoorstelling.
Biosc. Theater, Gr. Markt. Voor
stellingen.
Apoilo-Tkealer: Bioscoopvoorstel
lingen.
KI. Vereeniging: Bioscoopvoorstel
lingen.
Stadsnieuws
Om Ons Heen.
In het Tweede Blad van dit num
mer vinden onze lezers een artikel:
„De toekomst van Indië", in de ru
briek Om Ons Heen.
DE ARBEIDERS-FORENSEN.
Door de Haarlemsebe Forensan(ar-
heiders) wordt het volgend adres met
toelichting aaa de leden der Tweede
Kamer der Staten-Genevaai gezonden:
Edel Mogende Heerenl
Naar.aanleiding en ter aanvulling
Van het door den lieer Passtoors
eprnkene over de Forensen, wenden
de Forensen zich tot U met bijgaand
adres en toelichting:
Met vol vertrouwen wenden onder-
gvt reken den. al'ea grensbewoners der
gemeente Haarlem, en daardoor
hoorende tot de gemeenten Heemste
de, Schoten, HaaiiemmerlierJè ei
Spaaruwoude, zich tot Uw Edel Mog
met verzoek een einde of verandering
tbo willen maken aan een toestand,
welke door de toepassing ©ener wet
voor gemeentelijke forensenhe'.asting
geboren is en welke wet thans door 'Ie
gemeenten, welke in benarde omstan
digheden 4comen\ zóó kan ten uitvoer
gelegd worden, dat bij zijn toch reeds
zeer grooten belastingdruk, ook
weer de even buiten de grenzen dor
gemeente wonende werkman wordt
getroffen, welke ten uitvoerlegging
ook door alle gemeenten k. i worden
gei' tan, ook al is, getuige de gemeen
te Haarlem, de uitkomst na al de ge
dane moeite en het ongerief voor den
werkman, al uiterst gering.
Dat deze wet niet met een dergelij
ke bedoeling gemaakt is door Uw
EdelM. Vergadering, is voor elk Ne
derlander zeker.
Daarom vleien ondergeteekenden,
zich, dat door Uw Edel Mogende Ver
gadering zoodanige maatrege'en ge
nomen zullen worden, dat de werk
lieden, welke door een tekort aan
woningen verplicht zün buiten de ge
meente te wonen, zullen v gesteld
worden van deze belasting.
Ondergr-teekenden verwijzen h'e-bij
naar bijgaande toelichting, en hopen
dat Uw HooggearK College ons zijn
'hulp mag ver'e°nen, t°ekeren wij met
de meest ve-rschu'dicde achting,
"Volgen de iiandteokenrrigen.
De Toelichting luidt:
Als toelichting op nevensgaand
adres, wensci en wij nog eenige pun
ten aan te wijzen, welke zeker in uw
geacht College overweging zulle-i ver
dienen. Daar het toch zeker wel meer
gebeurd zal zijn, dat een goed over
wogen wet, in haar toepassing tot
groote onbillijkheid leidt door veran
dering van omstandigheden, zoo zul-
lene Uw Ed. M., het ons niet ten
kwade duiden, dat wij alle wettelijke
middelen aanwenden, om verande
ring in art. 245 der Gemeentewet ie
verkrijgen, welker rechtstreekse!)©
toepass ng. nu door de gemeen en ook
kan worden -gelegd op hare gemeente-
naren, welke door een tekort aan wo
ningen, verplicht worden, om, aan
sluitende aan de gemeen te! fjike grens,
even daar buiten, woningen te be
trekken.
Als voorbeeld diene daartoe in. het
bijzonder de gemeente Haarlem wel
ke, toen zich in den loop der jaren,
een groote voorstad, 'het, zoogenaam-
deSchote: kwart er, aan haar had aan
gebr-uwd, wijl geen gronden in de ge
meente meer beschikbaar waren of
werden gesteld, tot het bouwen van j
arbeiderswoningen, welke tegen oen
matigen huurprijs waren te verkrij- j
gen, toen art. 245 4o der gemeente
wet niet of sporadisch toepaste; doch
begon, met de schoolgaande kinderen 1
dezer buiten wonenden, van haar
scholen te weren, of de schoolgelden
enorm te verhoogen, dito werden de
prijzen voor toegang tot de ziekenin-
riciitingen enz., verhoogd, zcodat dit
al op zichzelf een be'^sting was.
En thams, nu er door een gehouden
woningtelling, door 't Haart. Arbeids
secretariaat, omvattende 8014 wo
ningen bewezen is, dat er G5 wonin
gen slechts binnen de geme-"t^ be
schikbaar zijn, waaronder nog één-
kamerwoninigen, en ook tot een huur
prijs van f 3.75 per week, wat voor
een werkman veel te hoog Is; thans
wordt art. 245 4o. in al zijn streng
heid toegepast, nu er in Schoten al
leen G04 Forensen zijn, en met de
omliggende gemeenten ruim 800,
waarvan zeker 90 werklieden .zijn,
zoodat het ongemotiveerde van een
dergelijke handeling voor de hand
ligt., en het zoodoende een dubbele
belasting wordt.
Terwijl toch al onze koopkracht
naar de gemeente Haarlem wordt
gebracht, daar levensmidde'en, klee
ding, brand sloffen bijna geheel van
daar betrokken worden, zoodat deze
voordellen toch in de gemeente Haar
lem blijven.
Met deze gegevens voor oogen ho
pen ondergeleekenden, dat Uw Hoog
geachte Vergadering middelen moge
öaarstellen, om de zeer gehate toe
passing dezer belasting te wijzigen,
totdat de gemeente maatregelen ne
me, om hare werklieden binnen hare
grenzen te kunnen bonden.
Met de meest verscnuld.gde achting
namens alle Forensen,
HET COMITé.
Se uitsluiting der sigarenmakers
(Zie Derde Blad.)
Te Haarlem zijn nu uitgesloten 131
sigarenmakers en sorteerdeis, waar
van 11G georganiseerdèn. De ongeorga
niseerden hebben zich met de uitgeslo-
tenen solidair verklaard en 't werk
neergelegd.
Van do georganiseerde werklieden
behcoren er 71 tot den Nederl. Bond,
12 tot den Boomseh-Knt.hclie-ken Bond,
25 tot de Federatie en 8 tot den 'Chris-
telijken bond. Zaterdag worden 7 geor-
ganiseerdon uitgesloten. 5 hunner he
lm oren tot den Ned. Bond en 2 tot den
Christ. Bond.
Er wordt, ook des nachts gepost. De
uitkeerineen vangen Zaterdag aan.
De leden van den Roomsch-Kttlh.
Tabaksbeweikersbond krijgen -90 pCt.
van hun loon. De uitkeeriugen ge
schieden in klassen van f6, f 8, 1
f 12 en f 15 en 25 cents voor elk kind.
Voor de overige organisaties zijn de
uitkeeriugen gesteld op f 5.50 voor on
gehuwde», f 6.50 voor gehuwden en 50
cents voor elk kind tot een maximum
van 10.
M i s li a n d e 1 n g e t j e.
J. B. gaf op straat aan een vrouw
een klap in H gezicht. J. W. N. maakte
daarover een opmerking, waarna .T. B.
hem ook een klap in T gezicht gaf. De
laatst-mishandelde gaf toen het geval
MAATSCHAPPIJ VAN NIJVERHEID
lm 't tijdschrift van de Maatschap
pij van Nijverheid wordt medege
deeld-, dat de premie voor 1912 van het
Thiemefonds een prijsvraag voor
een gevelsteen op advies der jury
(bestaande uit de heerem pref. E.
Sluytcrman, voorzitter, prof. W. Vo
gelsang, secretaris. H. P. Bsrlage, J.
A. G. v. d. Steur en A Labouchère, le
den), door het hoofdbestuur verdeeld
is tusschen de i:w d>rs van de werk
stukken onder de motto's: „Recht d~ ->r
zee' en „Rh.ythmcs', welke ingezon-j
den zijn door de he?ren D. A. van
Hamburg en J. G. Beernink, leerlin- j
gen der School voor Kunstnijverheid
te Haarlem.
De premie voor 1913 zal worden uit
geloofd in het vak „bewerking der
metalen toegepast op het kunst am- j
bacht."
In het redactioneel© gedeelte vom> j
het tijdschrift vindt men de volgende
artikelen: „Nog eens de Nijverheids-
laborant", een verhandeling over
rook, roet en gezondheid in de serie
Techniscli-hygiün.'sche en sociaal-hy
giënische opstellen, medededceüngen
over 't plan 1913, en nieuws uit de
departementen.
S. D. A. P.
Deze week zal de afdeeling Haar
lem den' S. D. A. P. vergaderen ter j
bespreking van den beschrijvingsbrief
voor het 19de congres, wat gehouden
zal worden op 23, 24 en 25 Maant te
Utrecht.
ORGELBESPELING
in de Groots- of S nt-Bavo erk alh'er,
op Donderdag 20 Febr. 1913. des nam.
van 2—3 uur, door den Heer Louis
Robert:
Programma: 1. Canzona, J. S. Bach
2. Prae'udium ülx?r „Scd Lob und Ebr
dem Ilöchs'en Gul", J. G. Top'er: 3.
Sonate op. 13, M. II. van 't Kruïjs,
Allegro vivice, Adagio, Intermezzo,
Allegro, 4 Pastorale, Ch. Tcurnemire,
5. O Sa.nctissima with variations and
firn ale, E. T. Obi pp, 6. March© elégia-
que, Alex. Guilman-t.
Examen nuttige handwerken.
Te Utrecht is geslaagd mej. M. E.
Degens te Hïllegom.
Te 's-Gravenl age de dames M. P.
v. d. Broek te Heemstede, H. M Geh-
hard, M. van den Berg, M. W. Sloof,
D. G. Hazekamp allen te Haarlem,
B. W. van Es te Ben nebroek.
KOLONIAAL MUSEUM.
Vanwege de vereeniging Koloniaal
Instituut spreekt dezer dagen dr. E.
C. Jules Mohr (chef van het agrono-
misch-geologisch laboratorium te Bui
tenzorg) hier over ,,De waarde van
den grond in den tropischen land
bouw.'"
Fiets gestolen.
Ten nadeeie van J. K., aannemer uit
de Velserslraat, is een rijwiel gestolen
uit de loods op het terrein der in aan
bouw zijnde II. B. S.-Hundelsschool.
Kind aangereden.
Een meisje, G. R. uit de Lango
Raamstraat, is gistermiddag door een5
handwagen aangereden. Het kind
kreeg eenige oi Ivellingen.
DE VORST.
Vannacht heeft de oostenwind,
vreemd na 't zachte weer der vorige
week, de ijsbloemen op de glazen ge-
tooverd en" 't kwik in den therm ome-
ter tot 8 graden heneden 't vriespunt
geblazen.
De plassen op straat waren vanmor
gen bevroren. Om tien uur vanmorgen
vroor T nog 2 graden.
LEGER DES HEILS.
Dezer dagen zal in het lokaal van
het Leger des Heils in de Senagchcl-
straat een blondere iiculboelden-
meeting gehoouen worden, onder lei-j
ding van Adj. Gorter. 105 platen zul-J
len op het doek worden gebracht.
METAALBEWERKERS.
Op den deze week te houden feest
avond, die gehouden zal worden in
het Bi on gebouw, door de aid. Haarlem
van don Alg. Ned. Metaaibewerkers-
bond, zal docr den heer Dekker,
Bondsvoorzitter, werden gesproken,
terwijl nog medewerken het gemengd
zangkoor „Dc SLem des Volks", het
'kwartet Orpheus" en de humorist de!
heer J. Vrugt.
Verbreeding.
Met de werkzaamheden tot verbree
ding der Tempelierstraat is heden een
aanvang gemaakt.
FAILLISSEMENTEN.
Door de Arr. Rechtbank alhier is bij
vonnis van 18 Febr. 1913 in staal van
faillissement verklaard:
G. C. G. Ueeser, koopman, wonen- i
de te Haarlem, firma Reeser Co.,
Keiiaupark 22.
Rechtercommissaris: mr. J. D.
Pasteur. Curator: mr. J. H. Thiel.
Gev. Voorwerpen:
Terug te bekomen bij
Mej. M. Burgers, Morinnesteeg I.
een rozenkrans. B de Leeuw. Gorle-
steeg 22, een portemonnaie met In
houd. A Ooijcvaar, Gr. Houtstraat
98. een balletje van een armband
Mej. N. Meijer, Rollandstraat 1 F,
een domestaschje met inhoud J Bijis,
Rozenprieelstraat 26, een hond. Mej.
M Gilde, Ridderstraat 10, een koneren
gewicht Mej. L. v. Hemèrt. Bakenes-
sergrachl 62, een R-K. gebedenboek
je. J. Lijnzaad, Lange Raamstraat,
een pakje kleederen. C. v. d Heijde,
Westergracht 81,. een vrijbiljet op
spoorwegverkeer, j. Bruske, Zuid Pol
derstraat 45 rood. een kat. H. W. oe
Graaf, Velsen, Rijksstraatweg 26c,
een heerenhandschoen.
(Zie vervolg Stadsnieuws onder de
Lantsle Berichten).
Uit de Omstreken
HEEMSTEDE.
STUKKEN VAN DEN RAAD.
Subsidie roeibootveer
dienst.
B. en W. stellen voor, f 50 subsidie t©
verleonen aan den roeiboot veerdienst
van de vereen, lot bevordering van 1
d© belangen d-c-r bei-i© oevers van hel
Z. B. Spaarne- {evenais ver!© len jaar).
Om een dergelijke reden stellen zij
voor, de begrooting der gasfabriek
met f 150 te verhoogen.
Uitbreiding gasbui-
z ena e t.
B. on W. stellen voer, hen te mach
tigen het hopfdgasbu.izennet uit te
bre'den ea wel door het leggen eener
gasleiding in de Jacob van L&nnep-
laau, do Bosc-hlaan en de Spaarne-
laan, waarvan de kosten worden ge
raamd op f 800.
En verder, om 'ben te machtigen, tot
uiLvoerin gtier volgende werken:
lo. het leggen van gasbuizen van af
Quatre-Brus te Ben>veL<r'ek (en b?h>e-
ve van de gaslevering aan de gemeen
te Bloemendaal voor de verlichting in
Vogelenzang, waarvan do kosten wor
den geraamd op f 8500;
2o. hst uitbreiden van het gasbui-
zen.net in de gemeente Bomnebroek
tengevolge van het raadsbesluit van
9 Januari 1913 en 'bet doortrekken
der gasleiding tot de leiding in de
Schoollaan aldaar, waarvan de kos
ten worden geraamd op f 3050.
3o. het verzwaren van de gasleiding
in do Van Merlenlaan en in don Hee-
renvveg, van de Van Merlenlaan af
tot a n de Zand voort schelau, waar
van de kosten worden geraamd op
f 1S500.
4o. het uitbreiden der gasleiding ;n
den Heerenweg, van de Van Merlen
laan af tot aan de bestaand© leiding
in Bennebroek en in de Prinsenlaan
alsook tot verzwaring der gasleidimg
in den Rijksweg onder Reunr broek tot
Quatre-Bras en tct aansluiting van
26 stuks lantaarns aa.n de leiding in
den Heerenweg ten Zuiden' van do
Van Merlenlaan en in de Prinsen-
laan,, waarvan de kosten worden ge
raamd op f 1404-0.
Wijziging begrootingen.
Aangezien het nocdig bleek, twee
eerste klerken im plaats van een eer
ste en een tweede aan de duinwater
leiding aan te stellen, waardoor de
beqrooling met f 125 moet worden
verhoogd, stellen B. en W. oen desbe
treffende wijziging voor.
Pluimvee-tentoonstelling.
Deze- tentoonstelling, die met groot
su.-ces Zateidag en Zor.dag in het
café „De Kastanjeboom" alhier go-
houden werd, hoeft zich beide dagen
in een flinke belangstelling mogen
verheugen. Zondag bracht de burge
meester van Heemstede, Jhr. Mr. D. E.
var. Lennep, met mevrouw Van Leli
ne;) en verdere familieleden, een be
zoek aan de tentoonstelling
UITBETALING OVERUREN EN
ZONDAGSARBEID.
B. en VV. stellen voor: lo. hen te
machtigen tót en met 14 Februari
1913, op welken dag het WerklLodén-
reglement in werking is getreden,
aan den werkman, die op 1 Januari
1912 in het bezit was, of in den loop
van dat jaar in het bezit kwam van
eene vaste oi voorioopige aanstelling
of van eene aanstelling ols jeugdig
werkman, van 1 Januari 1912 af oi
den datum, waarop hij zijne aanstel
ling kreeg, een bedrag uit le betalen,
van
a. 25 pCt. van het loon, dat door hem
voor overwerk is genoten
b. 100 pCt. van nel loon, dat door
hem voor werp op Zondag, op den
tweedon Paaschdag, Ilemel va artsdag,
tweeden Pinksterdag en niet op Zon
dag vallende Kerstdagen en Nieuw
jaarsdag is genoten
2o. '1 e bepalen
a, dat de sub 1 genoemde uitbeta
lingen niet zullen geschieden aan
hem, die volgens de bestaande werk-
rooslers verplicht is op de onder n
genoemde dagen te werken
b. dat aan hem, aan wien reeds
een toeslag voor verricht overwerk is
uitbetaald, zal worden uitgekeerd bet
meerdere, waarop hij volgens de be
palingen van dit besluit aanspraak
kan maken.
WIJZIGING LOONTABELLEN.
B. en W. stellen voor om in de loon-
labellen ter uitvoering van art, 21 van
het Werkliedeureglement te bepalen,
dat aan gasstokers bij eerste aanstel
ling als voorloopig of vast werkman
2 baaien hemden worden verstrekt, en
daarna 1 haaien hemd na ieder dienst
jaar,
IJMUIDEN.
Spionna;e
Men meldt ons:
Maandagavond is voor de 2e maal
binnen korten tijd te IJnuiiden bin
nengekomen het Duilsche stoomjacht
Porthos. thuisbehoorend te Keulen.
ditmaal geconvooid door de Neder-
landsche torpedoboot G III. die het
jacht in de wateren van Terschelling
had aangetroffen, er. vandaar bege
leid naar de haven alhier. Men
vermoedt ernstig dat de bemanning
van het jacht zich schuldig maakt
aan spionnage. Verleden week is het
jacht van den Nieuwen Waterweg al
hier binnengekomen, en kort" daar
voor in de Zeeuwsclie stroom en opge
merkt. We vernemen, dat het jacht
reeds vroeger uit een Engelsehe.. ha
ven is moeten vertrekken, ook gecon
vooid door een Êngelsche torpedoboot.
Ofschoon de torpedoboot G III heden-
morgei, naar Nieuwodiep vertrok, zijn
door de marine-autoriteiten uitgebrei
de maatregelen getroffen, om't doen
en laten van liet jacht nauwkeurig te
volgen en eventueel vertrek onmid
dellijk aan de bevoegde autoriteiten
te melden. liet jacht is ook het vorig
jaar te IJmuiden geweest, doch on
der ander gezag. Het heeft het model
van een zeesleepboot, voert een groe
ne Duitsche clubvlag, maar geen
naam op de boeg.
De equipage bestaat uit 9 man, ter
wijl aan boord zijn een lieer en dame.
Binnenland
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij koninkl. besluit is benoemd tot
amau.-conc. aan de Uijkstuinbouw-
winterscbool le Boskoop, A. J. van der
Leun, aidaar, thans tijdelijk.
is toegekend de aan de orde van
Oranje-Nassau verb, eeremed., in
brons, aan H. J. dc Jong, lood- en
zinkwerker bij de firma G. van Neder-
veen en Zoon, te Middelburg.
Is benoemd bij het res.-personeel
der landmacht van den geneesk.
dienst, tot rcs.-off. van gez. 2e kl. J.
H. Tuntler, arts.
Bij res. van den Min. van Kol. zün
gesteld ter besch, van den G.-G. van
Ned.-indièE. J. L. Fuhri. om (e wor
den benoemd tot adsp.-ing. bij den wa
ters!.. en 's lands B. O. W.. en J. F.
li. A. de la Court, om tc worden be
noemd tot ond. 3e kl. bij het openb.
Europ. Lager Onderwijs.
DE ACTIE IN DE SIGAREN-
INDUSTRIE.
Uitsluiting le Amsterdam.
De Vereeniging van sigarenfabri
kanten te Amsterdam, heeft in bare
vergadering vai. gisterenavond ge
meend gevolg le moeten geven aan ee
opdracht van het Verbond van veree-
nigingen van sigarenfabrikanten in
Nederland, zoodat de arbeidscontrac
ten op 21 en 22 dezer tegen 28 Fe
bruari zullen worden opgezegd.
Te Wageiiingen zijn op 7 fabrieken
uitgesloten 142 sigarenmakers, 3 si-
garenmakers zijn niet georganiseerd
en blijven aan het werk. Door de uit-
sluiting zijn tevens 46 bosjesmakers
buiten werk geraakt. Bij dc- fabrieken
wordt gepost.
Een firma, met ongeveer 60 sigaren
makers, staat buiten het patioolisver-
bond.
AANGRIJPEND STERFGEVAL.
Men meldt uit Zwolle aan de Tel.
Een aangrijpend sterfgeval had hier
plaats. Dr. Gaerthe was op visite bij
een patiënt. Juist voelde hij dezen den
pols en keek op zijn horloge, toen hij
zelf plotseling dood bleef op den stoel.
Het geval wekt groote ontroering.
POKKEN.
Te Gronau heeft zich weer een ge-
va! van pekken voorgedaan bij den
touwslager Kerkhof. Ilij werd va de
barakken opgenomen, terwijl zijn ge
zin in observatie is genomen ea zijn
huis ontsmet.
INGEZONDEN
Van ingezonden stukken, geplaatst of
niet geplams', wordt de kopie dea inzender
niet teruggegeven.
Voor den inbond dezer Tiibriek stelt da
Redactie zich niet aansprakelijk.
Geachte Redactie.
In het nummer uwer courant van
Donderdag 13 Febr. j 1., waarin het
voor en tegen van een toelatingsexa
men voor de H. B. S. wordt bespro
ken en de meening van verschillende
personen, die bij 't onderwijs betrok
ken zijn, in deze kwestie door u wordt
bekend gemaakt, komt als bewijs, boe
zeer men zich met die toelatingsexa
mens kan vergissen, o.a. voor de me-
dedeeling, dal een meisje bij het
laatstgehouden toelatingsexamen van
de Kweekschool voor Onderwijzeres
sen alhier, niet had voldaan, maar la
ter „bij wijze van gunst" alsnog zou
zijn toegelaten en nu nummer één-
van dc klasse" is.
Zie, M. d. R-, dat is een bewering,
die zoo geheel bezijden de waarheid
is. om het op z'n zachtst uit te druk
ken. dat ik die niet mag laten pas-
seeren.
Niet alleen, omdat de leerlingen
van de Kweekschool geen volgnum
mers in de klasse hebben, zoodat van
een rangnummer door mij en het on
derwijzend personeel gegeven, geen
sprake kan zijn, maar vooral, omdat
ieder, die eenigen kijk heeft op onder
wijszaken, duidelijk zal inzien, dat
ccn candidaat, die met aan de eiscnen
van het toel.-examan heeft voldaan,
toch onmogelijk zoo maar bij wijze
van gunst kan worden toegelaten.
Soms komt het voor, dat wegens
plaatsing van een der geslaagden op
een andere inrichting tot opleiding
voor het onderwijs, deze bedanktin
dat geval wordt van de ranglijst aer
candidaten, welke aan het examen
hebben voldaan, die als plaatsver
vangster aangewezen, <lie door ge
bleken bekwaamheid en geschiktheid
daarvoor het eerst in aanmerking
komt.
Waar toch het aantal aanvragen in
den regel grooter is dan dat der be
schikbare plaatsen (20—24) moeten er
zeer tot onze spijt soms leerlingen
afgewezen worden, die wel hebben
voldaan aan de eischeu van het exa
men en maar weinig in punten met
de toegelatenen verschillen. Dat i«
voor ouders en leerlingen een groote
teleurstelling; maarparallel-
klassc-n hebben we met en daaraan is
dus niets te veranderen.
Met het oog hierop juist vend ik de
bedoelde niededeeling in uw blad zeer
onaangenaam. Ze zou toch het ver
trouwen in ons toelatings examen
kunnen schokken en aanleiding ge
ven tot de meening, dat over de toe
lating tot de Kweekschool niet met
den meesten ernst en de grootst mo
gelijke nauwgezetheid wordt be
schikt.
Daarom ook acht ik mij verplicht,
naar ik hoop ter geruststelling van
belanghebbenden, u bij dezen do ver-
j zekering te geven
j lo. dat ik rc-denen heb, om over
den uitslag van de toelatings-exa-
inens van de Kweekschool gedurenaa
het twintigtal jaren, dat deze onder
j mijn leiding zijn afgenomen, zeer te
vreden te zijnen
2o. dat een enkelen keer een leer
linge ons wel eens heeft teleurgesteld
of een andere de omtrent haar ge
koesterde verwachtingen heeft over-
I troffen de verschillende opleiding
en dc min of meer opzettelijke voor
bereiding voor het examen i" aan
merking genomen, vinden wij dat zeer
verklaarbaar en vrij natuurlijk
maar dat nimmer een geval is voor
gekomen als dat, in uw blad ver
meld.
Ontvang mijn dank, M. d. R., voor
de mij verleende plaatsruimte.
H. BUSSEMAKER.
Onze Redactie heeft dengene, die
haar de bedoelde inlichting gaf, (een
bekend onderwijsman) verzocht om nu
ook het stuk van den geachten inzen
der ie beantwoorden. Daaraan vol
doende schrijft hij het volgende:
„Naar mijn oordeel is ieder examen
j onbetrouwbaar. Men kan de verkre-
gen kennis zoowat meten, maar de
verkregen ontwikkeling en de vat
baarheid voor ontwikkeling niet in
eenige uurtjes. En dan kan men zich
nog hij dat meten der verkregen ken
nis leelijk vergissen, omdat vrij wat
examinandi, door examenvrees be
vangen, niet goed kunnen deiume -c
schreef dan ook aan de onbetrouw
baarheid der examens toe, dat er eeni
ge jaren geleden telkens vrij wat leer
lingen der meisjes kweekschool bij da
examens voor onderwijzeres werden
afgewezen. De heer BussemaJer
schijnt een andere meening te zijn
toegedaan, maar behoeft het zich toch
waarlijk niet aan te trekken als ie
mand zegt dat men ook bij het toela-
tings-examen voor de kweekschool
wel eens heeft misgetast.
Ook bij. het examen voor de meis
jes-kweekschool zijn punten gegeven.
Niet allen die aan de eischen van liet
toelatingsexamen hebben voldaan zijn
toegelaten, maar degenen daarvan,
die de meeste punten hadden be
haald. Eene van de toegelatenen
i heeft bedankt en toen is eene met
I minder punten in hare plaats aan
genomen. Deze is nu wel niet toegela-
I ten bij wijze van gunst, maar bij loe-
val. En nu is gebleken, dat da( kind
behoort tot de besten in de klasse.
Als men spreekt van nummer één der
I klasse, dan behoeft daarbij immers
i nog volstrekt niet te worden aaugc-
I nomen, dat in zoo'n klasse rangnum-
j mers worden gegeven.
Het groote vertrouwen dat de heef
B. in de betrouwbaarheid van exa
mens schijnt te stellen, zal wel door
heel weinigen worden gedeeld. Eu
zijn trouwens tal van eminente man-
nen bekend, die or> examens steeds
een ponver figuur maakten en omse-
keerd overvloed van „exauienheng--
sien". die later och zoo weinig beteq
kenden in de maatschappij.
Ik blijf bij mijn oordeel, dat de toe<
1 non: nde exarnemvoede allerverderre-
lïjkst is en' dat in 't bijzonder de ver
gelijkende toelatingsexamens met
honderden candidaten voor een klem
I aantal beschikbare plaatsen aan 't
zenuwgestel van dozijnen kinderen een
knoei geven, waarvan ue rampzali
ge gevolgen zich ongetwijfeld zulien
openbaren, al is het soms jaren la
ter."
