lunar: Dusug
BEAÜ BROCADE
TWEEDE BLAD
Donderdag 6 Maart 1913
Over Reclasseerlng yaii
Seyangsnen.
ii.
Het Groote W O u d a u I s.
Op de Veluwie, middenin de 72 hect
aren bosch- en heidegrond, die er bij
behooren, Ligt Het Groote VVoudhuis.
Dat is het reclasseerings-oord, waar
hiel Genootschap tot Zedelijke Ver
betering van Gevangenen lijdelijk de
ontslagenen doet opnemen, die 't
vooreerst niet aan een betrekking in
de maatschappij kan helpen.
Het Woudhuis, dat ik dezer dagen
een bezoek bracht, ligt dicht bij
Apeldoorn nevens den straatweg
naar Zutphen. 't Huis heeft niets vam
dat .kazerneachtige van tuchtscho
len en opvoedingsgestichten. Vrien
delijk gelegen in een mooie bosch
omgeving. lijkt het uiterlijk veeleer
op een ruime villa, een buitenverblijf,
dan een reclasseerings-oord voor
ontslagen misdadigers. Hier geen
hooge muren, geen hooge rasterin
gen, geen tralievensters. Het is ook
niet noodig. Want alle bewoners van
bet Woudhuis zijn vrij man. Ze kun
nen blijven, als ze willen, tot hun
maximum-termijn van zes maanden
om is maar als ze dat verkiezen,
kunnen ze ook het Huis verlaten, en
eerder teruggaan in de wereld die
ben tijdelijk verbannen had...
Na 'n korten fietstocht, van Apel
doorn uit stond ilc voor 't Woud-
buis en groette even torüg 'n langen,
gebogen ouden man, gekleed in de
donkerblauwe kiel der verpleegden,
die moeizaam voortsjoki© met 'n
emmer. Een fazant trippelde over !t
pad naar de stallen der boerderij,
die vlak naast hel lluls ligt. Uit de
open staldeur klonk een koeien-bas
toon, en de wind blies me de geur
der hooischelven tegemoet Hier
leven zo buiten, in de vrijo natuur,
de uitgcslootenen der steden...!
De directeur van Het Groote Woud
huis, de heer A. MunstermaD, ont
ving me vriendelijk. En spcedig zat
bij te vertellen van het groote werk,
dat hij sinds de oprichting van het
Woud huis (in 1903) hier met toewij
ding leidt, en dat ook hèm zoo vele
groot© teleurstellingen brengt, naast
de verheugende resultaten.
't Is hier in dezen tijd van het
jaar niet druk met het aantal ver
pleegden. Er is in den landbouw niet
vee! te beleven. We komen nu zoowat
weer op gang, en ze zijn aan 't „on-
derploegen", maar de druloke tijd
komt later. Er zijn nu dertien ver-
pleegden hier, terwijl we er vijf-en-1
twintig kunnen hebben.
Krijgt u hier veel ontslagenen j
Van Veenhuizen, of meerendeeis uit
de gevangenis? j
Nu, de rneesten zijn uit de ge
vangenissen. En die heb ik, in 't al-
gemeen gesproken, ook liever. Er is
meestal meer van te maken. Wat uit
Veen'huizen komt, zijn grootendeels j
van die echte „sjappietomvers", van
die kerels die te lui zijn om de han
den eens uit de mouw te steken, en
waarmee niet veel t© beginnen is. En
onder de ontslagenen van de gevan
genissen krijgen we hier een heele-1
boel geschikte menschen, die willen j
werken en die komen met goede voor-
oemens om een anderen en beieren
weg op te gaan.
U begrijpt, ik heb hier al- heel wat
verschillende lui leeren kennen,
want er is natuurlijk voortdurend
mutatie. Niemand lmg. Maar
onder die lui" waren er veel, die vol
strekt geen misdadigc^rs-vaii-aaiilieg
waren, maar die door de een of an
dere omstandigheid tut een verkeer
de daad kwamen, die ze voor den
strafrechter bracht». Jonge kerels ko
men hier, die gezeten hebben voor
mishandeling. Natuurlijik is de drank
meestal d© aanleiding gewoest. Het
oude chapiter... Dat zulke kerels
daar maar niet af kunnen blijven!
Anderen komen er, die gestolen heb
ben, nadat ze schulden hadden ge
maakt. Meestal hebben ze 'n fiets
gekaapt.... De gevangenissen bergen
oen massa fietsendieven!
Als zoo'n pas ontslagen jongen dan
hier komt, op m'n bureau, om zich
t© laten inschrijven, dan is-:e down,
hè, onder den indruk. Dan scha am L-
ie zich tegenover de wereld, waarin
hij terug gaat keeren. Maar dan zeg
ik zoo 'es togen 'm: Zie 't nou niet
meer zwart in, jongen. Die bladzij in
ja boek is omgeslagen, en. je moet
nou zorgen, dat er op de volgende
geen vlekken meer komen;
D'r zal niks inankeereh, meneer!
zeggen zo dan altijd.
En kunnen ze 't onderling wel
vinden in 't Woudhuis
Ja, dat gaat best. Er is een zekere
collegialiteit onder hen, zo beschou
wen zich als „gesjochte jongens onder
elkaar'. Als er door iemand iets ver
keerds is gedaan'en ik wil het uitzoe
ken, dan gaat dat niet makkelijk,
want zo verraden elkaar nooit. Over
't geheel heb ik ook zeiden moeiiijklie-
de.n met hen. Do rneesten willen wel,
en zijn hier mak als lammetjes. Min
der goed is het in dat opzicht gesteld
met de ontslagenen, die na een nieuw
misdrijf hier weer opnieuw in het
Woudliuis worden geplaatst. Ik ben
het in dit. opzicht niet eens met de
Commissie van Toezicht, die opnemin
gen ten tweeden male toeslaat. Dik
wijls slaan dio recidivisten dan een
toon aan, beweren, dat ze bij hun
eerste verblijf minder behoefden te
werken, of iets dergelijks, en bevorde
ren den algemeenen geest onder de
verpleegden niet. Maar u begrijpt, dat
ik tegen overtredingen der orde niet
lankmoedig kan zijn. Was ik dat, dan
zou 't hier gauw een janboel wezen
Daarom mogen ze b.v. ook alléén met
mijn permissie er eens op uit gaan.
Blijft er een zonder permissie eens
een poosje weg, dan krijgt hij bij z'n
terugkomst zijn geld uitbetaald, en
kan vertrekken
Wat verdienen ze hier
-r Twintig cent per dag. Maar zo
mogen geen gold op zak hebben ik
bewaar dat voor hen tot den dag van
hun vertrek, ©venals hun uitgaanskas
van de gevangenis. Kijk u 's het
is housch zoo moeilijk niet, om met.
de menschen overweg te kunnen.
Kalm en gem.oede.lijk moet je in den
omgang met ze zijn, maar toch streng
als het orde en regel betreft. En dan
belpt het zooveel, als-je ze eens
een blijk van vertrouwen geeft! Ik heb
er bijvoorbeeld wel eens een gehad,
die diep berouw toonde van z'n ge
pleegd vergrijp tegen bet eigendoms
recht. Toen hij hier ren poosje was,
gaf ik hem een bankbiljet van I 25 en
vroeg 'in zoo terloops, dat e\en in
Apeldoorn te gaan wisselen. Blij dal-ie
was Zoo hard als hij kon liep-ie naar
Apeldoorn, en in den korist mogelij
ken tijd was-ie terug met het gewis
selde geld
Ja. dat vindt u nu een beetje ris
kant Maar er zijn tooh heusch van
die gevallen, waarin je het beste re-
classeeringswerk kunt verrichten,
door te toonen, dat jo den man ver
trouwt. Ik kan u een ander voorbeeld
noemen.
Een man, die voor diefstal gezeten
had en die daarna hier kwam, hielp
ik aan een betrekking als huisknecht
bij een funuli© in de stad. Hij hield
zich goéd,; eri ik schreef 'toen eens aan
de dame, in wier dienst hij was
Als u nu een goed werk aan hèm wilt
doen, geef hem dan de sleutels van de
zilverkast in bewaring, en stuur hom
er eens op uit om veertig of zestig
gulden to wisselen. .Zij voldeed aan
mijn verzoek, en een paar dagen later
kreeg ik een verrukten brief van den
man, waarin hij schreef, 'at hij het
daar toch zóó goed had, en dat me
vrouw zóówel vertrouwen in hem
stelde!'t is verder goed met hem
Maar die vele mislukkingenU
heeft ei- zeker al van' gehoord, hoe
veel teleurstellingen ons ten deel val
len. Er zijn wel eens van die oogen-
bhkken, dat ik bij de pakken neerzit.
Dan bemoedigt me wel weer het licht
der sterretjes, die hier en daar flon
keren in dat donker verschiet van
mislukkingen.
Maar heel veel verdriet heb ik ge
had van een verpleegde, dien we hier
negen maanden hadden "Miouden, om
hein theoretisch en praetisch goed in
den landbouw te bekwamen. Ik gaf
den man bovendien nog les in Kn-
gelsch, want hij wilde naar Australië
eniigreeren en liet Genootschap zou
hem daarbij helpen.
Er is niets van gekomen
Twee dagen vóór zijn vertrek uit
het Woudhuis ging hij naar Apel
doorn, bedronk zich, word door de
politie ingepikt.,., én toen hij den vol
genden morgan verscheen, kon ik niets
anders doen dan hem z'n ge-ld geven
en wegsturen uit het Woudhuis; Daar
lag mijn wenk.... nutteloos!
Op een guedeu dag bon ik ook eens
bestolen door een verpleegde. Die trok
een pak van mij aan, sta.pt© op m'n
fiets en eclipseerde. De politie be-
schouwde bet als vrij hopeloos, om
den man terug te vinden. Toen heb ik
zelf maar naar alle mogelijke Duitsohe
grens-gemeenten geseind, en hot re
sultaat was, dat de dader werd ingo-
Eikt en dat ik mijn fiets kon inlossen
ij een opkooper, wat me nog twintig
gulden kostteJo. dat zijn geen
vroolijke ervaringen
Heeft u nog veel personeel noodig
in 't Huis, buiten de verpleegden
We hebben den boer hier, die
evenals de huisknecht, de melkknecht
en de opzichter in vasten dienst van
het Genootschap is. Sommige functies
in huis worden door verpleegden ver
vuld Zoo is er een. die de betrekking
van kok vervult, en u begrijpt, dat we
d"3 herhaaldelijk van kok wissolen.
Als er weer een vertrokken is, valt z'n
opvolger dikwijls de eerste (lagen niet
mee. Zoo'n man is b.v. kleermaker
geweest, en moot nu ineens den ge-
stampten pot klaarmaken! Den eersten
dag is hel eten dan niet veel zaaks, en
mopperen de overigen tegen den ori-
handigen nieuwen huisgenoot, die
hun zóo'n kostje voorzet
Enfin, er is niet veel studie voor
noodig, en do nieuwe kok leert z'n vak
wel.
Wat voeren ze hier nu 's avonds
uit, na het werk
Wel, na hun avond-boterham
gaan ze in de „groot© zaal" zitten.
Sommigen gaan dammen, a'nderen
domineeren ,of tijdschriften door
zien. We liebl>en hier den aanleg
van een bibliotheek. Soms kom ik
hen 'fi avonds wat voorlezen.
Uiteraard staat d© inrichting op
.strikt neutraal standpunt. Want er
komen hier menschen van allerlei
geloof. Zondagsmorgens spreek ik
tot ze over een of ander onderwerp
van ethisohen aard: waarheidslief
de, bijvoorbeeld. En daarna zingen
we gezamenlijk een. godsdienstig
lied.
Komen hier in 't algemeen men
schen uit alle klassen der maat
schappij?
Ja zeker. We hebben hier eens
een candidaat-notaris en een leeraar
M. O. gehad. De candidaat was niet.
voor verbetering vatbaar; die zwerft
mu weer. Maar den leeraar hebben
we bij een levensverzelcerings-maat-
schappij geplaatst gekregen.
Worden hier nu ook wel daders
van heel ernstige misdrijven opge
nomen?
O ja. Ik heb hier op 't oogenbliik
één moordenaar en twee die gezeten
hebben wegens poging tot moord...
Net passeerde weer de lange ge
stalte van den ouden man, dien ik
bij m'n komst al gezien had.
Zag u dien ouden man daar?
Die heeft een moord begaan, en bij
•ee t er vijfentwintig jaar minus één'
week voor gezeten!
Minus één week?
Ja. Zijn geschiedenis komt in 't
kort hierop neer. X. was een jong
getrouwd man. Op een goeden dag
merkte hij, dat zijn vrouw hem on
trouw was. Daarna liep het mis ia
zijn huishouden; hij zat veel in de
kroeg, en toen hij 'm eens leelijk óm
had, kwam er iemand :t café binnen
dien bij aanzag voor den man,-'dié
niet zijn vrouw hem bedrogen had.
(Maar 't was eon ander). Enfin,
hij was beneveld door den draak,
zocliL ruzie met den 'bezoeker en zou
buiten met hem vechten. Buiten
smeet onze man zijn tegenstander
van de kade in de rivier. Toen het
slachtoffer boven kwam, en zich r.og
trachtte aan wal t© werken, smeet
X hem een steen op zijn hoofd. De
vreemdeling verdronk, de dader
werd gepakt, en onder de oude straf
bepalingen tot een kwart eeuw gevan
genisstraf veroordeeld.
Op een week na had hij zijn langen,
langen straftijd uitgezeten, toen
Prinses Juliana geboren Werd en de
Koningin een groot aantal misdadi
gers gratie verleende. X. was er ook
bij... Zoo kreeg hij een week gratie
op een straf van vjjf-en-twintig jaar!
En wilt u nou wel gelooven, dat
toen die oude man hier kwam, bij te
gen me zei:
Toen de-cipier in me cel kwam,
meneer, en zei: je bent vrij man, je
hebt gratie gekregen toen wist 'k
niet wat 'k doen zou, zoo blijd as ik
was!
Da's merkwaardig, hè, zooiets!
Een van de lui, die wegens poging
tut moord veroordeeld werden, is
door do regeering hierheen gezon
den toen hij zes van z'n acht jaar
had uitgezeten. Hij wil graag enii-
gmeren, het is ©en flink© kerel, en
we zullen zorgen dat hij goed onder
richt is in den landbouw, als hij
binnenkort naar Amerika gaat.
Zoo kwamen we aan 't eind van
ons onderhoud, en met den directeur
maakte ik nog even een wandeling
door het Huis ©n de boerderij. In de
groote eetkamer zaten de verpleeg
den rustig hun gestampten pot, bun
warm Iwaalfuursrnaal, te verorbe
ren. In d© wasscherij was een ont
slagen gevangene in zijn functie van
waschbaas bezig, én c'e kok vervul
de met een zaakkundig gericht zijn
taak in de keuken. Allen groetten
ze, 'n beetje verlegen-onhandig, net
als kinderen wanneer ©r bezcek op de
school ia...
De gemeenschappelijke slaapzaal
(waaraan de opzichterskatuer grenst)
gaf me nog een goeden indruk van
den ruimen opzet dezer inrichting
De stallen der boerderij herberg
den de®, uitgebreiden veestapel: acht
tien melkkoeien en vele kalveren,
een zestal paarden; een heel© var-
kenskolonie en wat daar meer voor
viervoetigs op een groot© hoeve pleegt
rond te wandelen.
Do directeur vertelde 't nog, dat
toen de streek tien. jaar geleden
werd aangekocht, de grond slecht
en verzuurd was, zoodat men had
moeten beginnen met alles om te
ploegen. Later begeè de ontginning,
en nu worden jaarlijks een paar
bunders gereed gemaakt. Aardappe
len, bieten, suikerbieten, haver, rog
ge en groenten worden hier ver
bouwd, maar ofschoon het land
bouwbedrijf dus flinke inkomsten
geeft kost Het Groot© Woudhuis aan
het Nederlandsch Genootschap ieder
jaar nog wel een f 4 5000!
De reclasseerings-arbeid is niet
alleen moeilijk, maar ook kostbaar!
Maar daartegenover slaat dat het
een mooie, sympathieke arbeid is,
welks voormannen respect verdie
nen voor hun volhardend streven
naar het doel, dat zij ondanks de
groote teleurstelling velen helpen te
boreikenl
ROBERT P.
Buitenlandse! Overzicht
De Balkan-vulkaan.
D8 vredesbemiddeling.
Turkije heeft de bemiddeling der
mogendheden ingeroepen.
Eu de mogendheden hebben dit aan
de regeeringen te Belgrado, Sofia en
Athene medegedeeld.
Maar onder welke voorwaarden
Dat is nog niet bekend.
In antwoord op de medcdeeling van
de gezanten der mogendheden, ver
klaarde de Bulgaarsche minister pre
sident, dat li ij hun mededeeling be
treffende bemiddeling lusschen Tur
kije en de Balkanstalen zal onderwer
pen aan den ministerraad en zien
daarover zal verstaan mei de bondge-
nooten van Bulgarije.
Uit Konstantinopel werd aan den
„Berl. Lokal Anz." geseind„In goed
ingelichte kringen is men overtuigd,
dat liet sluiten van den vrede nog
slechts een quaestie van enkele da-j
gen is.
Dc Russische ambassadeur heeft 1
een langdurig bezoek gebracht op oe
Porie. Men gelooft, dut de door de
Italianen bezette Aegeïsche eilanden
ea de eilanden, bij de Durdanellen
gelegen, Turksch zullen blijven, dat!
daarentegen de beslissing over het
lol van de eilanden, die door de Grie-
ken bezet zijn, en van Mitylene en I
Chios overgelaten zal worden aan de
beslissing van de ambassadeurscon-
ferentie."
Uit Skoelari.
De correspondent van de „Gazelle
de Lausanne" deelt den volgenden j
brief mede van Essad-pasja, cotninan- j
dant van Skoetari, en geschreven op
linnen en gericht aan een zijner bloed
verwanten te Konstantinopel. Deze
brief was door de insluïtLogslimes der
Montenegrijnen gebracht.
Skoetari, 18 Februari 1913.
Mijn gezondheid is uitstekendik
heb mij nooit zoo goed gevoeld. Groo-i
te ongerustheid gekoesterd vooral
voor u, want wij denken hier veel
meer aan de veldslagen in de rich-
ting van Tsjataldja dan aan de au-'
dere. In de gevechten van do vorige
week hebben wij eens de MontenegrlJ-
iien gedecimeerd. Wij vochten bijna
ietleren dag met succes voor onze
wapenen. Ik verzeker u, dat het be
strijden van de Montenegrijnen een
groot genoegen voor ons is. Ik had
nooit gedacht, dat zij zulke lafaards
(gei.) ESSAD-PASJA.
Serviërs en Bulgaren.
De Servische autoriteiten te Mo
nastic hebben de opening van een fi
liaal der nationale bank van Bulga
rije verhinderd.
Een transportschip vérgaan.
De „Lepostelo&s", die Zaterdag met
Servische artillerie van Saloniki ver
trokken is, heeft schipbreuk geleden
bij den ingang van het Chamnïs-ka-
naal.
Een groot aantal personen verdron
ken of werden gekwetst en een ge
deelte van hei materieel is verloren
gegaan.
De drlsjarioedf ensttljil in Frankrijk
De Fransche ministerraad verga
derde Woensdag.
De minister van oorlog onderwierp
aan den raad het ontwerp-wet, dat de
bepalingen bevat, die in overeenstem
ming zijn met de eenstemmige advie
zen in den krijgsraad uitgebracht, be
treffende de invoering van den drie
jarigen diensttijd, gelijk voor allen,
zonder eenige dispensatie.
De ministerraad keurde 't ontwerp
goed. 'I Zal nu heden, Donderdag, bij
de Kamer worden ingediend.
De wet, ter invoering van den drie
jarigen diensttijd moet niet worden
beschouwd volgens de meening
van officieuze kringen als een
radicale wijziging van de militaire
wet van 1905. Maar de toestand is se
dert 1905 ernstig veranderd. Het aan
tal dienstnemingen en reengagemen-
ten zijn thans niet zoo talrijk als toen
werd voorzien. Nieuwe diensten wer
den georganiseerd: telegraaf, lucht-:
vaart, enz.
Dc compagnieën waaruit de ele
menten, noodig voor die diensten,
moesten worden genomen, werden j
skelet-achtig. Bovendien zijn in na
burige landen groote militaire uit
breidingen ondernomen, zoodat de re
geering zich thans verplicht acht art.
33 (der wet van 1905) te wijzigen.
Hieruit zullen zeker voor het oogen-
blik eenige ongemakken voorkomen
voor het landmaar het besluit der
regeering moest worden genomen, en
het kwam der regeering het eenvou
digst voor geen gebruik te rnaken van
de rechten die artikel 33 haar toe
kende en in de wet den driejarigen
diensttijd te doen opnemen.
De wel zal natuurlijk een terugwer
kende kracht hebben, en van toepas
sing worden verklaard. op dc lich
ting, die thans onder de wapensJs.
De regeering dringt er op aan, dat
de bespreking zoo spoedig mogelijk m
de Kamer zal plaats hebben en
maakt van het beginsel der wet haar
verder aanblijven afhankelijk.
Ook op het gebied van landbouw,
handel en nijverheid hebben de Rus
sen grootscheii arbeid verricht, cie
Russische landbouw vormde de bron
van rijkdom des volks.
De keizer spreekt verder de liooo
uit, dat het Romanofjubileum waar
dig zal worden gevierd.
Naar aanleiding van het Romanof
jubileum zijn bij keizerlijke oekasa
maatregelen bevolen lot verzorging
der weezen van de boerenbevolking,
zijn 10 millioen beschikbaar gesteld
voor de kassen tot onderlinge onder
steuning van adellijken, 50 rnillloeu
voor het landbouwfonds, zijn belastin
gen en boeten kwijtgescholden, gun
stige beschikkingen genomen ten De-
lioevc van staatsambtenaren, ls
kwijtschelding van straf verleend
voor persdelicten, is aan van de uni
versiteit verwijderde studenten do
toegang tot de hoogeschool weer toe
gestaan, is dc straf voor terdood ver
oordeelden veranderd in 20-jarlgeii
dwangarbeid, de duur van liet poli-
tie-toezichl voor Finland verkort, zijn
10 millioen als jubileumsfonds be
schikbaar gesteld voor senatoren, klei
ne boelen en lichte gevangenissraffen
kwijtgescholden en is amnestie ver
leend aan personen, die straf ouder
gingen wegens ambtelijke vergrijpen.
Binnenland
Allerlei.
Een rede van den Duilschen keizer.
Bij de lunch, die de Senaat te Bre
inen ter eere van den Keizer gaf, hieiu
deze, in antwoord op een toespraak
van den burgemeester, een rede, waar
in hij. onder herinnering aan de ge
beurtenissen van honderd jaar gele
den verklaardé„Als ik de ontwikke
ling van ons rijk sinds dien tijd over
zie, dan kan ik als resultaat van de
vergelijking iusscheu den loenmall- j
gen tijd en thans slechts herinneren i
aan hetgeen mijn grootvader na de!
overwinning van 2 September 1570
aan mijn grootmoeder schreef„Welk i
een ommekeer door Gods beschik-
king."
Moge het tegenwoordig geslacht j
zich zijner voorvaderen waardig ne-
toonen en hunne voetslappen druk-
ken. Evenals toen rust op ons volk
thans de plicht zijn weermacht te
versterken. Het thans levende ge- j
slacht volge dus wat vaderlandslie
vende offervaardgheid betreft, het
voorbeeld, door het voorgeslacht, hon
derd jaren geleden gegeven."
Feest bi Rusland.
't Russische hof viert feest ter gele
genheid van de 300-jarige regeering
van 't huis Romanof.
In de Peter- en Paulskathedraal te
Petersburg werd Woensdag in tegen
woordigheid van den Tsaar de Tsa-
ritza, de Tsarilza-weduwe. grootvor
sten, grootvorstinnen, hoogvvaardig-
heïdsbekleeders en vertegenwoordi
gers van de stad, een rouwdienst ge
houden voor de overleden Tsaren uit
het huis Romanof.
In het keizerlijk manifest, dat he
den in alle kerken van Rusland zou
worden voorgelezen, wordt gewezen
op het gemeenschappelijke streven
van aile en alle getrouwe zonen van
Rusland, die te zaïnen den Russi
sche» staat in het leven hebben ge
roepen.
Het Russische volk, zoo vervolgt he:
manifest, is alle slagen van het nood
lot te boven gekomen. Het kleine Rus
land uit de Moskovische periode Is
thans de gelijke van de eerste sta
ten.
Het manifest prijst verder de ver-'
diensten van Ruskinds beste zonen,
van zijn kerkvorsten en zijn adel,
welke laatste vooral bij de afschaf
fing der lijfeigenschap bewijzen heeft
gegeven van burgerdeugd en de door
roem bestraalde Russische krijgslie
den, die een stevige borstwering
vormden tegen eiken inval.
Het manifest gewaagt bovendien
van de mannen der wetenschap, de
schrijvers en kunstenaars, die ver
buiten de grenzen van het rijk waar
deering hébben gevonden.
DE KONINKLIJKE FAMILIE.
Men meldt uit Keulen aan de „N.
R. Ct."
Volgens berichten uit den Taunus,
«al Koningin Wilhelmina daar met
prinses Juliana nog geruime» tijd,
waarschijnlijk tot einde April, blij
ven en zelve rust nemen. De koningin
vertoeft daar, zooals men weet, onder
den naam van gravin van Buren en
doet alleen dc allerdringendste regee-
ringsaangelegenheden af. De konink
lijke familie voelt zich op de Hohe
Mark buitengewoon goed. Alleen
heeft zij te kampen met het koude,
gure weer, dat ook reeds de kortston
dige 'ongesteldheid van prinses Ju
liana ten gevolge heeft gehad.
COLLECTE GEWEIGERD.
De burgemeester van Winterswijk
heeft (volgens de Tel.) afwijzend be
schikt op een verzoek van den Be-
stuurdersbond aldaar, om eene collec
te te rnogon houden voor de staken
de sigarenmakers.
EEN DIENSTWEIGERAAR.'
Te Geertruideriberg doet zich bij
het aldaar in garnizoen liggend 3de
regt. vest -artillerie een geval van
dienstweigering voor. De onlangs
daar ingedeelde milicien V., herkom
stig uit Breda, weigert n.L zijn uni
form aan te trekken of andere mili
taire diensten te verrichten. Hij
wordt nu ter beschikking gesteld van
den audiieur-miliair bij den krijgs
raad te 's-Bosch, zoo meldt de „Tel.".
DE ACTIE IN HET SIGAREN-
MAKERSVAfi.
De N. R. Ct meldt
De Kamers van Arbeid voor de ta
baks-industrie te Utrecht. Rotterdam
en Amsterdam hadden, d.d. 15 Febr.,
aan het hoofdbestuur van het Ver
bond van vertfe ingingen van sigaren
fabrikanten to Utrecht en aan de
hoofdbesturen van de vier arbeiders
organisaties in do slgarenindustrie "n
schrijven gezonden, waarin zij hunne
bemiddeling aanboden, teneinde zoo
spoedig mogelijk te geraken tot her
vatting van het afgebroken overleg en
in afwachting van een nader te tref
fen regeling, tot opschorting van de
staking en Uc uitsluiting.
De vier werkliedenorganisaties heb
ben op 21 Februari hierop geant
woord, dat wanneer de Kamers van
Arbeid een grondslag konden vinden,
die den arbeiders voldoende waar-
burg zou bieden, dat eventueele on
derhandelingen tot een voor hen gun
stig resultaat zoude kunnen leiden, de
arbeidersorganisaties bereid waren
aan het verzoek te voldoen.
Het dagelijksch bestuur van 't Ver
bond van vercenigingen van sigaren
fabrikanten heeft d.d. 28 Februari
medegedeeld, dat er naar zijn mee
ning geen verschilpunten bestaan, die
door medewerking van derden tot een
oplossing zouden gebracht kunneu
worden.
Donderdagavond is te Amsterdam
een vergadering gehouden van ge
organiseerde sigarenmakers d.e wer
ken bij ongeorganiseerde patroons.
In deze vergadering werd besloten,
dat deze patroons hun productie mo
gen uilbreiden, mits onder toezicht
van het bestuur dér werkliedénorgo-
'nisaties.
Niet toegestaan wordt echter dat
meer monsters worden gemaakt uit
de tabakstypen welke bestemd zijn
voor de veiling.
De werklieden moeten zoovee! mo
gelijk controleeren. dat hun patroon
voor geen andere makelaars dan de
genen die altijd op de fabriek laten
werken, arbeid doet verrichten.
r e u i if t n
DE VERMETELE.
Boven hem, aan liet groenachtïg-
blauw gewelf van den avondhemel
stond een reusachtig© komeet, om
ringd door myriaden kleine, roos
kleurige wolkjes, naar het westen al
door kleiner wordend, steeds schitte
render waar rood en oranje en. blauw
samensmolten in één gouden gloed.
Iieel in de verte vóór hem glooide liet
Torsgebergte in do 1 natste stralen der
ondergaande zon, ais prooi© bar
rières, waarachter een of ander ge
heimzinnig land verborgen was.
Het ging bet paard evenals zijn mees
ter. Met loshangenden teugel stuur
r.och aansporing behoevend, l ep het
ir. snellen galop over de heide tot een
plotselinge ruk aan den teugel hem,
met trillende flanken en zenuwachti
ge bewegingen aan den rand van een
sieile helling tol stilstaan bracht, juist
toen de roode gloed aan de westerkim
wegstierf.
De rooskleurige wolkies namen nu
één voor één hun grijze avundkleur
aan. Een blauwachtige damp rees op
uit den van regen doorweekten grond
cr< van de druipende braamstruiken
en varens, licht en schaduw dooreen
genfcngd in mistig© somberheid.
Allengs stierf alle geluid op de heide
weg, alleen van de verte uit kwam bij
tusschenpoozen liet droevige ge
schreeuw van een eenzamen roer
domp, die van zijn nest was afge
dwaald of nu en dan het zacht geluid
van ritselend gras of heidekruid
daar, waar oen pad een schuilplaats
zocht voor den nacht.
In stille, plechtige majesteit lag de
uitgestrekt© lieidé in rust. Dc harts
tochten, twisten, oproerigheden van
het mensclidom schenen ver, ver weg
te zijn verder dan die schitterende
ster dj© daar uitblonk, stil en eenzaam
te midden der voortrollende golven
van het grenzeloos heelal.
Beau Brocade strekte beide armen
uit en zuchtte in een heftig verlan
gen.
Hoe. ledig scheen hem zijn leven toe!
hoe verloren lice hopeloos ver
knoeid 1
En toch had hij de heide, den vre
de, de eenzaamheid liefhij minde do
zonsondergangen en alle geluid van
dierlijk leven in deze eenzame uitge
strektheid.
Maar dezen avond 1
Een enkele lach op de lippen eener
vrouw een fiere blik harer schitteren
de oogen, een tuiltje witte rozen op
liuar borst en al de heerlijkheid der
natuur in haar overmcedigsten luim
scheen nu ijdel en niets, o onuitapr
kei ijk arm I Nu had hij zijn ziel wille
geven, indien daarmede die enkele
jaren achter hem konden te niet ge
daan worden. Nog eens weer t© mo
gen zijn Jack Bathurst, van Harer
Mujesteits garde-regiment, vóór de
misslag van één avond zijn heele le
ven verwoestte. Een twist over een
kaartspel, een plotseling© blimle woe
de, een slag in het aangezicht van zijn
superieur, en deze Jack Bathurst, de
dandy, dc hoffelijke, enthousiaste,
veelbelovende jonge krijgsman was
van zijn militairen rang vervullen
verklaard en zonder middelen, ont-
eerd, verbannen, uitgeworpen in die
wreed© wereld, die nooit vergeving
heeft voor- of medelijden met fouten
en misslagen.
Maar, geheel anders dan de graaf
van Stretton. verviel Jack Bathurst
n.iet lot ziokolijke zelfverguizing. Hij
had met bet. lot gedobbeld en hij had
verloren. Maar er was in hem te veel
van een ontembaren kerel, hij had te
veel neiging tct wilde avonturen, om
zich te schikken in al die dingen, de
listen en vernederingen, welke de we
reld in voorraad heeft voor den ge
vallen edelman.
Zonder geld. zonder vrienden, met
onherstelbaar vernietigd© carrière,
verachtte hij nochtans het leven van
den verworpeling of par.'n, van dat
armzalige stukje mensclielijkheid. dat
aan den zelfkant der maatschappij
hangt, de genoegens benijdend, waar
in hij niet langer kan doelen, «ie
speelholen in de steden bezoekend,
dankbaar voor een knik, een hand
druk van eenig individu, een beetje
minder ellendig dan hij zelf.
Noen 1 duizendrnaal neen I
Jack Bathurst keek de toekomst, die
voor hem lag, vierkant in het ge
zicht en koos toen het leven van den
vogelvrij-verklaarde, op wiens hoofd
een prijs gesteld is. Zeker, en hij
dwong dat leven, om hem al zijn be
koringen te schenkende ruwe,
-stormachtige nachten op de heide de
wild© rit over brem en bramen, ter
wijl de scherpe noordwesten wind zijn
gelaat geeseld© en zijn bloed voort
joeg en dan met een troep soldaten op
do hielen liet zorgelooze, dolle be
staan van een vogel vrij-verklaarde,
die 's nachts ©én beurs ledigt en zijn
leven op het zadel doorbrengt
Dat kon hij, en moer dan dut. want
hij koos de liefde der armen mijlen in
den omtrek de zegen won schen, door
lijdenden en geduldig drag enden uit
gesproken, over den roover Bbau Bro
cade, die met levensgevaar den rij
ken ontnam om het aan de armen te
geven.
EEN ONTMOETING OP DE HEIDE.
Mijnheer Mittachip op zijn mager
paard, wjs met zijn klerk Duffy op
het zadel achter horn, op weg naar
Brassington. Sir Humphrey Uhallor.er
v.as na zijn bezoek aan de smidse,
terwijl do zon bijna onder was, niet
naar het Korhoen teruggekeerd. Hij
liad den procureur bevolen, hem aan
dc- herberg op te wachten en Mitta
chip had niet ongehoorzaam durven
zijn. Nu zou dat oponthoud ten ge
volge hebben, dat hij de heide naar
Brassington zou moeten overtrekken,
als de avondschemering die. eenzame
vlakte zoo'n droevig, troosteloos aan
schijn gaf. Daar had jo de rooiers en
do stroopers, «.lie al de schuil plaatsen,
de brem en bruamstruikplc-kken, de
holen en kuilen, bij dag als veilige
sohuilplekj.es gebruikten, maar die bij
avond uit hun leger te voorschijn
kwamen tot schrik en verderf van den
ongelukkige, die door den nacht over
vallen weid.
Eu daar had jo Beau Brocade
Duffv was ook heel bang en omklem
de met bevende armen do magere ge
stalte van den procureur.
Me!, Duffv zoi MitUichipmet
voorgewenden moed. wat gluur je
toch rond Ben ju bang
Neen Neen I mijnheer Mitta-
schip, antwoordde de klerk, wiens
tanden hoorbaar klapperden. lk
ben... n... n... niet... b.-bang!
Stil. man, ;k l»en bij je, sprak
MRtaciiip op moedigen toon.
Deuk er aan. ik ben gewapend, ik
heb p.stolen bij mij
En hij boog zich achterover, om
Duffy het gericht te geven op een
paar groote pistolen, die met veel ver
toon uil zijit gordei ie voorschijn kwa
men.
Het was stil in de lucht, de uitge
strekte heide was in diepe rust en de
noordwosterbrics, die den geheelcn
dag gewaaid had, was gaan liggen.
Ver in het oosten wierp d© maan
van aciliter oen wolkenbank een zilve
ren glans, nog wel geen licht, maar
slechts een heraut van den schitteren
den glans, die zou komen. D© heide
was in zwijgende rust. Alleen hij tus
schenpoozen hoorde men het geluid
van een lichte Baddering, misschien
van een korhoen in zijn nest of een
hagedis, die wal laat haar tehuis op-
zoeïa.
Maar als die lichte geluiden ge
hooid werden, beefde M iliac-hip's
hand, die <!©n teugel vasthield, zicht
baar en drong zijn klerk nog dichter
legen hem aan.
Wat was dat vroeg de procu
reur in bang gefluister, toen zijn
o oren ©en verwijderd geluid opvin
gen. /«Vnrdt vervolgd}.
