luuurs leu DERDE BLAD Vrijflag 28 Maart 1913 BuitenlacdscK Overzicht O© Ela8!kara»yw!lkaaiBi. Hoe tot den vrede te komen? De Turken verlangen naar den vrede l De val van Adrianopel en de be richten over de nederlaag der Turken aan de Tsjataldjalinie, waar zij het dorp ïsjataldja en de stelling bij Ka- dikeuj moesten ontruimen, waarbij de terugtocht in een wilde vlucht ont aardde, doen de verwachting op het spoedig tot stand komen van den vrede stijgen. Turkije zal nog meer dan vroeger moeten toegeven aan de eischen van de bondgenooten; en dezen zullen meer dan ooit op hun stuk staan. Nog is hun antwoord op de voorstellen der mogendheden niet vastgesteld, en de beide overwinnin gen op het oostelijk oorlogsveld be haald, zullen hen zeker niet gewilliger maken, om een deel hunner wenschen op te geven. Daarbij komt ,dat in Turkije de nei ging toeneemt, om vrede te sluiten, en de voorwaarden, der Balkanstaten, hoe hard zij ook schijnen, aan te nemen. Zelfs de Jong-Turksche kringen schij nen zich te willen schikken in het on overkomelijke. In een brief van hun leider wordt aangeraden, vrede te sluiten, daar het voortzetten van den oorlog in de ijdele hoop nog iets te redden, slechts tot het verlies van Konstantinopel en den volkomen on dergang van het rijk kan leiden. De Buigaarsche minister Gesjof zei thanszoo de voorwaarden der Bai- kanslatcn door Turkije niet worden aanvaard, sullen de bondgenooten lot Konstantinopel oprukken. „Naar wij hopen, zullen nu de Tur ken alle voorwaarden der Balkan- bondgenooten aannemen. Wanneer dit niet het geval mocht zijn, dan brengen wij nog 300 kanonnen naar Tsjataldja en marcheeren naar Kon stantinopel." Een journalist vroeg waarom met den aanval op Adrianopel zoo lang gewacht was. Tiet antwoord van den Bulgaar luidde: „Wij zagen op tegen de groo ts menschenoffers, en hoopten, dat de bezetting capituleoren zou uit honger. Daar de mogendheden evenwel van ons verlangen, dat wij tegelijkertijd met het aannemen der vredesbemid deling de vijandelijkheden zuilen staken, moesten wij hesluiten tot de zen laatsten pressie-maatregel." Van ils oor.oasvsmen. De val van Adrianopel. Te Adrianopel zijn 38000 Turken waaronder ook 08 Duitsche en 18 Roe- meensche officieren moeten zijn - door de Bulgaren krijgsgevangen ge maakt. Tiet aantal buitgemaakte ka nonnen is 040. Den gevecht in de TsjaLatdju-Unie. In Tsjataldja wordt nu ook flink ge vochten. De Bulgaren hebben Donderdag morgen t gevecht hervat en zijn met een hevigen aanval begonnen. De Turken werden tot voorbij liara- boe teruggedreven. Tsjataldja maar nog niet de geheele linie is thans in handen van de Bulgaren. Uit Konstantiiiopei wordt aan de „Sudslavische Korrespondenz" ge meld: „Sedert vijf dagen woedt op de geheele Tsjataldja-linie een bloedig gevecht, dat voor de Turken een on gunstige wending neemt. Het in het centrum staanüo tweede legercorps, dat in den eersten aanval de hoogten in het westen en zuiden van de stad genomen had, werd later door een te genaanval der Bulgaren met grootc verliezen teruggeslagen. De rechter vleugel, die in dc linie Siwaskeui Altaian gestaan had, geraakte in een verwoed gevecht op korten afstand met de Bulgaren. Deze hadden alle strijdkrachten, die tot nu toe aan de Ergene-rivier gestaan hadden, ter sterkte van vier divisies, ter ondersteu ning van de drie reeds tegen het Tsja- taidja-front opereerende divisies ge concentreerd. De Turksche troepen van het 10e le gercorps, tot nu toe bij San Stefano geconcentreerd, onder En ver bey, zijn ter versterking naar het front gezon den. Ook op den Turkschen linkervleugel zijn de Bulgaren aanvallend ppgetre-1 den en drijven zij de Turksche troe pen terug. De geruchten omtrent de nederlagen in de Tsjataldja-linie veroorzaken te Konstantinopel groote ontsteltenis, daar men door de bemoedigende be richten, die tot dusverre vandaar ont vangen waren, van meening was, dat de Bulgaren geen besiissenden slag meer wilden leveren. Deze operaties zullen- niet zonder invloed op de po- sitie van het kabinel-Mahmood Sjef- ket pasja blijven. Er wordt dan ook reeds medegedeeld, dat een recon structie van de regeering voorbereid wordt." T Beleg van Skoelari. Uit Ween en werd aan de „Vossi- sche Zeitung" geseind, dat Oostanrijk- Hongarije de Montenegrijnsche regee ring heeft medegedeeld, dat Oosten rijk zelf een onderhandelaar naar Slcoetari zal zenden, om generaal Es- sad Pasja over te halen, de bevolking vrij uit te laten gaan, wanneer dit Montenegro niet gelukt, door het zen den van een nieuwen onderhande laar. Ook hebben de mogendheden druk in Skoetari uitgeoefend, om de regee- ring te noodzaken instructies naar Skoetari te zenden om de bevolking te laten aftrekken. 't Resultaat daarvan is nog niet be kend. De beschieting van Skoetari is voor- loopig gestaakt. Allerlei. De driejarige diensttijd in Frankrijk: Minister-president Barthou verklaar de in de legerconuoisse in dc Kamer, dat al zijn ambtgenooten volkomen solidair zijn ten opzichte van den drie jarigen diensttijd voor iedereen. De regeexing wenscht een grondige behandeling van deze quaestio en is Van -meening, dat de neraadslagingen de door de buitenlandsche gebeurte nissen geschapen noodzakelijkheid van den maaLreget zuilen aantoonen. Barthou sprak de hoop uit, dat de commissie, teneinde te toone i, dat zij eenstemmig denkt met de regeering en ter voorlichting van de openbare meening, alvorens uiteen te gaan, art. 12-, dat het beginsel bevat, waaruil het geheele ontwerp voortvloeit, zou aannemen. De regeering heeft gemeend thans geen georuik te moeten maken van haar recht om de lichting 1910 voor- loopig onder de wapens te tiouden, daar in het ontwerp gerekend is op de mogelijkheid, dat de regeering te geschikter tijd de noodige maatrege len zal moeten voorbereiden. Daar de minster van oorlog van meening is, dat zullcs zonder bezwaar niet later dan in Mei kan geschieden, moet op dit tijdstip de beslissing ge vallen zijn. De legercommissie verklaarde zich met 20 tegen 9 stemmen in beginsel voor den driejarigen diensttijd. NED. PHILOLOGENCONGRES. (Vervolg.) Donderdag werden de volgende in leidingen g6houdenProf. dr. R. H. Woltjer, over „De Ephemiriden van Alex, de Groote". dr. W. A. Baehrens over „Iets over Latijnsche en Griek- sche taal", dr. M. van Blankenstein, over „de leer der worteldeterminatria in het Indogermaansch". Dr. A. A. Fokker over „Het Papiamento of bas- taard-Spaansch der West-Indische ei landen", dr'. H. J. E. Endepols over „Middel-N ederlandsche tekstuitga ven", mej. dr. Geerts over „oorsprong en wezen van het volkslied", dr. H. E. van Gelder over „Beroepstelling voor 100 jaar", prof, dr. TI. J. Elhorafc over de Araneesche papyri, prof. dr. Man sion over de acta S. Sabae en de ge schiedenis van 't Christendom bij de Go ten", prof. dr. G. van Hoorn over „Een geometrische terracotta uit Boeotië". Dr. TI. J. F. W. Brugmans sprak over „Experirnenteale Psychologie van het kind", mej'. C. J. Baart de la Faille over „De inrichting van een lyxeum voor meisjes". Het volgende congres heeft te Utrecht plaats. Tot voorzitter werd benoemd prof. dr. J. C. Vollgraff. NATUUR- EN GENEESKUNDIG CONGRES. Het XlVde congres wordt te Delft gehouden. Prof. W. K. Behrens hield Donder dagmiddag de openingsrede. Prof. dr. Tl. G. Jonker hield daarna een voordracht over „De Planetisi- mnalhypothese". Het ledental van 't congres steeg dit jaar van 1084 tol 1219. Dr. C. Kerbert is als penningmees ter herkozen. Het volgende congres heeft te' Am sterdam plaats. Besloten werd een aanvraag van het Van 't Hoff-comité, om f 1000 sub sidie. af te wijzen. Donderdagavond werden de con gressisten door het gemeentebestuur van Dolft officieel ontvangen. is nog de vraag, maar dit zal veel van de vrouwen zelf afhangen. Het publiek gaf vaak door handge klap blijken van instemming. Stadsnieuws iL»innenianu VERBOND VAN NED. KUNSTE- NAARSVEREENIGINGEN. (Vervolg). Donderdagmiddag lneld rar. dr. A- van Gijn een inleiding over „De per soneel© belasting óip ateliers, werk kamers, enz.". De heer Jan van Gilse sprak ovor het moreele recht van den componist cp auteursrecht. Mr. Dr. W. F. van Leeuwen, Com missaris der Koningin in deze provin cie, woonde een deel van het congres bij. DE MOORD TE UKKEL. ,De man en de vrouw, die op Vrij dag te Amsterdam werden aangehou den in verband met den moord op 6 Januari te Ukkel (bij Brussel) op een oude vrouw gepleegd, zijn naar het Huis van Bewaring overgebracht. Aan het hoofdbureau van politie zijn door den. Brusselscben rechter van instructie vingerafdrukken genomen van den man, Jan B., ten einde ze te kunnen vergelijken met afdrukken, bij den moord te Ukkel op een wijn- fiesch gevonden. Naar de Independence Beige meldt, is thans gebleken dat de vingeraf drukken niet met elkaar overeenko men. Een ambtenaar der gerechtelijke politie van Brussel is opnieuw naar hier vertrokken om Annie P., de ge liefde van B., en ook dezen zelf te on dervragen. Tot dusver heeft, zij op -alle yragen geantwoord, dat zij niets kon zeggen. Men neemt thans aan, dat de mis daad door een ander gepleegd is, o.p aanwijzingen van B. VERGUNNING DRANKWET. Bij B. en W. is ingekomen een ver zoekschrift van A. van der Aar, wedu we van J. de Vries, om vergun1 tot het verkoopen van sterken drank in het klein in het perceel Kleine Houtstraat no. 58. Gev. Voorwerp en. Terug te bekomen bij: C. Nellestijn, Vooruitgangstraat 23, een hoed, A. de Zwart, Amsterdam- straat 30, een regenjas. E. Pauw, Koningstraat 11, een rozenkrans. J. P. van Bourgonje, Sm,edestraat 18, een rozenkrans. J. de Graaf, Lange Vla mingstraat 12 a, een gymnastiek schoen. J. Meijer, Zuid-Polderstraat 74, een armband. Mej. G. Ilertink, Lot- terstraat 37 (Schoten), een haarspeld. J. Veldmeijer, Lange Annastraat 50, een rozenkrans. J. Kok, Glereqstraat 168. een hondenhalsband. J. v. Sprank, Korte Wijngaardstraat 8, een arm bandje. J. Kloes, Scheeprnakersdijk 32, een armband. C. J. Philippo, Oranjestraat 75, een oorbelletje. Uit de Omstreken HAARLEMMERLIEDE. De burgemeester. Onze burgemeester, de heer Mi- chielsen, zal zich te Halfweg vestigen, en wel in het huis van onzen vorigen burgemeester, door hern nu gekocht. SLOTEN. Publieke verkoop. Bij publieken verkoop, Donderdag gehouden, brachten de 51 schapen der Ned. Herv. Gemeente gemiddeld f 32.75 per stuk op, de 59 schapen der R.-K. kerk f 35. ZANDVOORT. Het Kiesreehtvra agist uk. Donderdag hield alhier in de con certzaal van het café Zomerlust Mevr. Van RielSmeenge eene voordracht over „het Kiesrechtvraagstuk". Deze vergadering was belegd door het be stuur der vrijzinnige kiesvereeniging Zandvoort. Te 8 uur opende de heer J. Korthals Altes voorzitter van ge noemde kiesvereeniging, de vergade ring en gaf daarna het woord aan Mevrouw Van Riel. Spreekster be handelde achtereenvolgens de kies wetten van 1818 en van 1887, besprak de verschillende leemten die deze wet ten aankleefden, pleitte voor alge meen kiesrecht, om daarna ook tot het vrouwenkiesrecht te geraken, want dat dit komen zou daarvan was spreekster overtuigd. Wanneer? dat DUURTE VAN GENEESMIDDELEN. In een dezer dagen door het anLi- taric-fwetcomité uitgegeven broehure, getiteld „Wai de tariefwet beteekent voor alle verbruikers", komt weer de medodeeling voor, wat er als nieuw recht zat betaald worden op allerlei artikelen, die tot dusver vrij werden j ingevoerd, waaronder een bedrag van 3U.00U, dat door deze wet over ge neesmiddelen zal worden geheven. In de brochure wordt de aandacht geves- tigd. op het feit, dat onder deze ta- rieïwet veel ingevoerde geneesmid delen heel duur zullen worden. Het moge waar zijn, dat door dit tarief enkele dezer geneesmiddelen duurder worden, maar dat eene alge- rneene duurte van geneesmiddelen aan de invoering van deze tariefwet zoude te danken zijn, is niet juist. 1c- - der weet, dat Nederland tot nog toe steeds alles, wat liet Buitenland on der den naam van geneesmiddel ons belieft in de maag te stoppen, dank baar aanvaardt en dat dikwijls lal van producten, waarvan de waarde betrekkelijk gering is, dank zij de kostbaarste reclame tegen den iioog- sten prijs verkocht worden. Ondanks het feit, dat een aan alle eischen van deugdelijkheid beantwoordende kina wijn, even goede levertraanemuisies, staalpreparaten etc. door bevoegde Nederlandsche apothekers bereid, te gen. de helft van den prijs en dikwijls billijker hier verkrijgbaar zijn, ver- i langt nét p'Ulbii-ek allerlei buitenland- sche specialités, waarbij het alle con-1 tröle op een deugdelijke- bereiding mist en waarvoor liet bovendien eer. 1 veel hoogeren prijs betaalt. Het kleine bedrag van f30 000 op een geheel jaar weegt niet op tegen de groote sommen, die op deze wijze nutteloos aan buitenlandsche iabrl- kantèn worden betaald. Wanneer wij hiermede vergelijken de bepalingen, die" elders gemaakt worden, wanneer wij zien, dat Frankrijk en Italië een voudig hunne grenzen sluiten voor toebereide geneesmiddelen uit het buitenland, omdat zij meenen, dat het Staatstoezicht op de volksgezond heid alleen dit toezicht kan uitoefe nen, wanneer de bereiding door al daar gevestigde bevoegde personen geschiedt, wanneer wij zien, dat in andere landen, b.v. Denemarken, Zweden, Noorwegen, Spanje, Rusland, de invoer alleen wordt toegelaten, wanneer deze geschiedt door een apo theker, die dan ook de aansprakelijk-j heid voor het ingevoerde product aan vaardt, of wanneer een centrale ge- zondlieidsraad de invoering toestaan, dan meenen wij, dat zoowel de beurs, als de gezondheid der Nederlandsche burgers, andere maatregelen gebie den dan de heffing van een hoog recht, zooais de tariefwet voorstelt, maar ook, dat de argumenten over het duur worden van ingevoerde ge neesmiddelen van het anti-tariefwet- comité weinig steekhoudend zijn. Hoe op andere wijze een nog veel duurdere belasting voor geneesmidde len op onze bevolking wordt gelegd, leert oiis de toepassing der merkeu- wel. Wij behoeven slechts enkele ar tikelen te noemen, om aan te toonen, dat door het verschil in prijs tusschen het beschermde product en een even deugdelijk onbeschermd artikel, jaar lijks meer dan het 10-voudige betaald wordt van het bedrag, dat de geheele tariefwet als belasting op alle ge neesmiddelen heft. Dat de prijs van geneesmiddelen hoogst onevenredig is, wordt overal geconstateerd. Voor kwakzalversmiddelen en specialités, voor beschermde producten der che mische industrie worden de hoogste prijzen betaald, terwijl de prijzen voor de gewone geneesmiddelen, die in do apotheken verkrijgbaar zijn, eerder afnemen dan toenemen. Ondanks net feit, dat in alle beroepen de prijzen hooger worden, dat de werklooncn stijgen, en de levensstandaard overal duurder wordt, is de vergoeding, die de apothekers in ziekenfondsen voor hunne geneesmiddelen ontvangen, steeds dezelfde gebleven en nog op hetzelfde niveau van 50 jaren gele den. Ook in de particuliere receptuur geldt hetzelfde en zelfs is daar, in ver band met de hoogere prijzen der grondstoffen, eerder teruggang dan verhooging van den prijs merkbaar. In Duitschland, waar een officieel er kende artsenijtaxe bestaat, wordt de zelfde ervaring opgedaan en dit was dan ook aanleiding voor den voor zitter van' de Deutsche Apotheker Verein om de vraag te stellen, welk nut onder de tegenwoordige omstan digheden, een dergelijke Rijks Artse nij Laxe nog heeft. Men kan de instelling van zulk een taxe om 2 redenen noodig achten 1. Om te zorgen, dat de apothekers gewaarborgd zijn een behoorlijke ver goeding te ontvangen bij de uitoefe ning van hun bedrijf. 2. Om het publiek te vrijwaren te gen een te hooge prijsberekening der geneesmiddelen. In beide opzichten heeft de taxe niet aan iiaar doel beantwoord. Aangezien de taxe slechts aangeeft liet maximum, dat de apotheker bereke nen mag, is deze niet gevrijwaard, dat anderen beneden die prijsbereke ning geneesmiddelen afleveren en blijft zijn bestaan ook als geconces- sioneerd apotheker, onzeker. Wat nu de vraag betreft of deze taxe net pu bliek vrijwaart tegen te hooge prijs berekening, ook deze moet ontken nend worden beantwoord, omdat de apotheker niet meer de eenige berel- der is en de apotheek niet meer al leen de plaats, waaruit deze genees middelen voortkomen. De bereiders van specialités, de door Patent e" warenme.lfói besoiieimde, en veel meer dan de apothekers tot bezitters van een monopolie bevorder de fabrikanten van fabriekmatig be reide geneesmiddelen, zijn vrij in hun ne berekening en dank zij deze be scherming heeft er een verhooging plaats van den geneesmiddelprijs, die met geen enkele ófficieele taxe ver band houdt. Men spreekt herhaaldelijk, als van een vermeend persoonlijk reclit, va a het monopolie van den apotheker, ter- wijl de Staat niet anders doet dan te eischen, dat hij, die geneesmiddelen i wil bereiden en verkoopen, weten schappelijk en practisch goed onder- j legd moet zijn. Met dezen staatseisch in het belang der volksgezondheid wordt overal de hand gelicht, en in de plaats daarvan treedt een werkelijk, monopolie, berustende op rechten, die j de uitvinder of naamgever veelal reeds uit handen Heeft gegeven en dat slechts belang heeft voor den aandeel houder in groote chemische indus- triëele ondernemingen. H. (Pharm. Weckbl.) INGEZONDEN MEDEDEELINGEN A 30 Cts. per regel. t stalen van onze voorjaars- veautés voor costumes '"•iisesiCrèpedeClune, Eolien Voile, Foulard, Msssdine, Mousseline 120 breed, van 65 cents fl per Meter af, in zwart, wit, effen en gekleurd, J zoo ook geborduurde blou- llses en j-ponnen in batist, wol, linnen 1 II en zijde. i a Wij leveren uitsluitend gegarandeerd B ja solide zij(leustuffen directaan jarli." franco vracht en rechten uau huis. |Sg vveizerêCo., Luzern H19 (zwuserisrd! a. Zijden sloffe n-Ëxpot Sport en Wedstrijden KORFBAL. SWIFT II—S. I. O. S. Voor de K. P. C. moet Swift II a.s. Zondag op eigen terrein tegen S I. O. S. spelen. De Uitgeestenaren, die uitstekend doelen, zullen de twee puntjes wel ruee naar huis nemen. Burgerlijke Stand een artikel van den heer Ocsterbaan in -de Zwolsche Ct, waarbij dit mid del als een kwakzalversmiddel aan het publiek sterk werd afgeraden cn de uitvinder van. dat middel om de wijze van exploitatie en in den han del brengen daarvan nogal heftig werd aangevallen. De heer Graafhorst dagvaardde daarop den heer Oosterbaan wegens laster, subsidiair tbelecdlging. Dé Reohtbank oordeelde de strek king van het artikel van den heer Oosterbaan be'.eedigend voor den heer Graafhorst., doch verwierp de gevraagde veieordeeJing wegens, las ter. Zij nam aan, dat het oogmerk om te 'belftsdigen bij den gedaagde, den heer Oosterbaan, bewezen is en vast staat, terwijl die beleed ig in gen ."iet gerechtvaardigd worden door «en be roep zijnerzijds op het algemeen be lang. De heer Oosterbaan moge het. alge meen belang op het oog gehad heb ben, hij behoefde daartoe niet der gelijke beleedigende uitdrukkingen als kwakzalver, den beurs spekken, e. d. te gebruiken. Een zakelijk ge steld artikel ware dan beter geweest. Door deze beleedigingen is materi eels schade door den hoer Graafhorst geleden, te meer waar het artikel door een inspecteur van de volksge zondheid is geschreven. Daardoor kan het vertrouwen, in hem als arts zijn geschokt. De Rechtbank veroordeelde mits dien den heer Oosterbaan tot een schadevergoeding van f 100, machtig de den heer Graafhorst let vonnis in het openbaar te doen aanplakken en de kosten daarvan tot een maximum van f 50 op den gedaagde te verha len, en veroordeelde ten slotte den gedaagde in de kosten van het pro ces. (Zw. Ct.) VOOR DE EERBAARHEID AAN- STÓOTELIJKE GESCHRIFTEN. Voor de Amsterdamsche rech bank werd met gesloten deuren behandeld de zaak tegen den boekhandelaar Corns. D., beklaagd dat hij in zijn winkel ter verspreiding in voorraad heeft gehad een aantal boeken, waar in voor die eerbaarheid aanstocte! ij ke ■passages voorkomen. Het O. M. eisen te zes maanden ge vangenisstraf. HAARLEMMERLIEDE EN SPAARN- WOUDE. BEVALLEN K. van GeldorpVervoorn, z. SPAARNDAM. BEVALLEN: A. C. R. v. d. Raadte-de Kort© z. Rechtszaken UIT D.E GENEESKUNDIGE WERELD. De Rechtbank te Zwolle heeft uit spraak gedaan in de zaak van J. TL Graafhorst, arts te Apeldoorn, tegen C. Oosterbaan, inspecteur van de volksgezondheid, thans wonende in Den. Haag. Eerstgenoemde, uitvinder van een middel tegen de tuberculose, zooals •hij althans zelf beweert, genaamd granuline, achtte zich beleed:gd door Stoomvaartberichten KON. NED. STOOMBOOT-MIJ. Het st. Atnor arriveerde 26 Maart van Rotterdam te Marseille. Het st. Atlas arriveerde 26 Maart van Geuua te Napels. Het st. Adonis vertrok 26 Maart van Valencia naar Carthagena. Het st. Juno arriveerde 27 Maart v. Amsterdam te Rotterdam. Het st. Mercurius arriveerde 27 Mrt van Amsterdam te Rotterdam. Het st. Minerva vertrok 26 Maart van Messina naar Marseille. STOOMVAART-MIJ, NEDERLAND. Het st. Calcutta (thuisreis) arriveer de 26 Maart te Suez. Karimata (uitreis) arriveerde 27 Maart t© Port Said. ROTTERDAMSCHE LLOYD. Het st. Jacatra (uitreis) passeerde 26 Maart Ouessant. Het st. Kedirï (uitreis) is 26 Maart Point de Galle gepasseerd. Het st. Tabanan (thuisreis) vertrok 26 Maart van Perim. Het st. Wilis wordt hedenavond te 9 uur van Batavia te Rotterdam ver wacht. KON. IIOLL. LLOYD. Het st. Frisia (thuisreis) vertrok 26 Maart van Rio Janeiro. HOLLAND—AMERIKA-LIJN. Het st. Sloterdijk vertrok 27 Maart van Piotterdam naar Baltimore. HOLLANDAMERHC4-L1JN. Rotterdam arriveerde 27 Maart van New-York te Rotterdam. KON. WEST-IND. MAILDIENST. Prins der Nederlanden arriveerde 27-Maart des nam. 2 il 15 van W.-In- die te Havre. STOOMVAART-MIJ. OCEAAN. Agamemnon, van Batavia naar Amsterdam, arriveerde 26 Maart te Marseille.' De schuld nit de Levant Oorspronkelijke schets door KEES DE WILDE. Het is geschied in de zeventiende eeuw, en wel in de ons allen bekende stad Z. Tiet is, tusschen haakjes ge zegd, toch eigenlijk een zonderling iets, dat velen onzer auteurs zich zoo weinig met onze eigen roemrijke ge schiedenis bezig houden, en niet wat meer snuffelen in oude papieren, waar zooveel te vinden is, dat het,., vertellen meer dan waard is. In -de stad Z. woonde dan een Franschc emigrantenfamilie, met na me Duchatei. Ze hadden naar hun nieuwe vaderland uitstekende rela ties met Turkije medegebracht, en ze dreven een grooten handel op de Levant; daar zij slechts met solide firma's handel dreven, behoefden zij nooit angstig te zijn, dat hun geld niet zou binnenkomen, te meer, om dat de firma's in Turkije ook steeds van hen, wat betreft de toekomstige levering der goederen, afhankelijk waren. Alles was goed gegaan, en nooit was sr een kink in den "kabel gekomen het liep zóó voorspoedig, dat mijn heer De Goede, een der notabelen in het stadje, geen bezwaren koesterde, zijn dochter Anna aan Pierre Ducha tei ten huwelijk te beloven. De man, met wien het huis Du chatei het meest zaken dreef, was een Portugeesch uitgewekene, Bueno de Mescruita, die zich te Saloniki had nedergezet. Het gebeurde meerma len, dat de transacties liepen over dertig- a veertig-duizend gulden, een voor dien tijd reusachtige som, ja, in het voorjaar van 1657 was de Turk sche firma deu heer Duchatei 't lut tele bedrag van vijf en zeventig dui zend gulden schuldi I En ook in dal voorjaar zou Pierre met de kleine Anna de Goede trouwen. Het geld werd in Maart verwacht, doch in April was het er nog niet. 't Huis Duchótel, dat hecht stond, zou het nog niet aan contanten hebben ontbroken, wanneer niet toevallig juist om denzelfden tijd, Brake in Londen, van wien de Z.'scke firma twintigduizend gulden moest hebben, zijn betalingen had gestaakt, en het was gebleken, dat er geen roode duit van dit bedrag terecht zou komen. De oude heer Duchittel meende, dat, wat den Turkschen schuldenaar be trof, deze het geld zou hebben afge zonden, doch dat dit op een of an dere wijze was geroofd. Daar hij met den heer Bueno de Mesquita een con tract had afgesloten, waarbij alle ri sico van geldafzending kwam voor rekening van het Turksche huis, be sloot hij, een brief te expediüeren met een Ainsterdamsck schip, dat juisi zeilensree voor de Levant klaarlag. Vóór hij echter aan dit voornemen kon voldoen, ging in het stadje Z. het het gerucht om niemand wist, hoe 't was ontstaan dat ook Bueno de Mesquita niet aan zijn verplichtingen kon voldoen, en dat spoedig 't huis Duchatei verloren zou zijn. Zoodra de oude heer De Goede deze tijding hoorde, begaf hii zich naar 't huis van den heer Duchatei, en zeide hem, dat de verloving van Pierre en Anna van dit oogenblik verbroken Tot goed begrip diene, dat een fail lissement in die dagen als een soort misdaad werd beschouwd, en nie mand, die de houding van -den heer De Goede niet begreep en billijkte. Pierre echter ging met bleek gelaat langs den weg, en ook Anna gevoelde zich eenzaam en ongelukkig. Ze weende vele nachten, en op geen en kel feest verscheen ze. Want haar Pierre had ze oprecht lief, en ze meen de dat ze zonder hem niet kon leven. Onderwijl bereikte den lieer Ducha tei werkelijk het bericht, dat liet Turksche huis inderdaad gevallen was, en met moeite herstelde zich de Hollandsche firma in zooverre van den slag. dat zij, aan haar verplich tingen voldoend, genoodzaakt was haar zaak op te geven, en zich terug te trekken in een der smalle steegjes van de stad, waar zij een klein han deltje begon met het ternauwernood te noemen rampzalig overschot van haar geld. Het zou nog slechter worden. Want als het ongeluk eenmaal slaat, slaat het fel cn herhaaldelijk. Nauwelijks was de firma Duch&tel met Pierre van het schouwtooneel verdwenen, of er vestigde zich te Z. de heer Joncker de Bijlevelt, uit Den Haag, die door zijn moderne kleeding en zijn galante houding, door zijn correcte manieren de aandacht der weinig-gewende Z.'sche joffereu wis ten tc trekken. Maarer was een maar I De heer Joncker de Bijlevelt was weliswaar een rijk en keurig sin jeur, doch hij was oud en eén wei nig versleten Eu als men het een schoone te Z. zou vragen, zou ze hebben bekend, dat zij toch de voor keur schonk aan een minder-welge- manierden, jongen man uil haar ei gen stad I Al had hij ook maar de helft van het geld, waarover de heer Joncker de Bijlevelt beschikte...... Ging het Anua de Goede anders? Weineen 1 Het gevoel, dat haar de Ilaagsche heer inboezemde, was welaan... wasafkeer, en niets anders. Eenmaal, dat hij haar kleine vingertjes kuste, trok ze ze haastig te rug, daar zij niets van hem wilde we. ten. Eenmaal zelfs, toen zij vermoed de, dat hij op haar wachtte, kwam zij opzettelijk niet van haar kamer. En tochVoor haar had de oude ga lant de meeste attenties, en zijn laffe, flauwe glimlach vervolgde haar. In den zomer deed hij aanzoek om haar hand. Haar ouders weigerden niet. Zij zouden eens met Anna praten I Zij waren zeer vereerd. De cavalier kon gerust zijn wat hun hetrof zouden ze zeker accepteeren. Voor Anna kon den ze natuurlijk niet instaan, doch hun best zouden ze doen bij hel meis je het verstand te doen spreken. Anna zei echter „neen" en 't bleef „neen", tót het najaar. Eindelijk wa ren haar ouders erin geslaagd bij haar het verstand te doen spreken, en te wijzen op de vele geldelijke voor- deelen, die liet huwelijk haar ten slotte zou bieden. Ja. zeide ze ten slotte flauwtjes. De cavalier gaf haar een snoer paarlen, die van kleur nog bleeker waren dan haar wangen In het stadje Z. waren er geen on gelukkiger menschen dan Anna de Goede en Pierre Duchatei. liet onge luk dreigde onweerstaanbaar I Eenmaal kwam hij haar, die als steeds bewaakt werd door een soort van gezelschapsjuffer, op straat te gen, en hoe ook de gezelschapsjuf frouw op audere oogenblikken in staat was voldoende toezicht te hou den, kon ze toen niet beletten, dat de blikken der beide, vroegere verloofden elkander zochten, elkander vonden... En dien uvond wachtte den heer Joncker do Bijlevelt een niet al te vriendelijke ontvangst. In den herfst van datzelfde jaar zouden Joncker de Bijlevelt en Anna de Goede trouwen. Alles was reeds voor de bruiloft gereed gemaakt, en eindelijk werd ook de datum vast gesteldmidden October. Reeds in de vroegte verdrong zich een groote menigte om de kerk. Men wist bet, dat de heer Joncker de Bijlevelt niets had gespaard, om zijn bruiloft zoo rijk en kostbaar mo gelijk te maken. Men fluisterde, dat het jonge paar zou komen aanrijden in een vergulden karos, rijk versierd, en men vertelde eerbiedig, dat de bruid een snoer paarlen droeg, waar van niemand de waarde kon schatten. Paardengetrappel De stoet naderde. De rijtuigen hielden voor de kerk stil. Het orgel ruischte. Het bruidspaar trad de kerk bin- Bijna op hetzelfde oogenblik reed er een ruiter door de poort hoog op zijn schuim-bedekt ros die deu heer Duchatei wilde spreken. Hij was ver baasd, toen men hem naar de steeg verwees, waar deze woonde. Hij zette zijn paard aan ,en eenige minuten laler kwarn hij voor de wo ning van den heer Duchatei, steeg aftrad het huis binnen Nog eenige minuten. Pierre stormde uit de steeg, recht naar de kerk toe, waar het paar zou worden ingezegend. Hij lette niet op de verloogen van den koster, rende het hooge gebouw binnen op de plaats toe. waar, aangedaan, do heer De Goede stond. En eensklaps riep hij het luide uit: De vijf en zeventig duizend gul den zijn betaald. Het effect dc-zer woorden was ver rassend, overstelpend. De bruid wendde zich om en riep luide Pierre I Toen zonk ze onmachtig ter aarde, en. daar zij 't beslissend ,ja" nog niet had gesproken, werd '1 huwelijk uit gesteld. 't Is steeds uitgesteld gebleven Want eenige maanden later werd opnieuw een bruiloftsstoet ge formeerd - In de voorste koets zaten vroolijk, weltevreden Pierre Duchatei en Anna de Goede1

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1913 | | pagina 9