naar
coord zoo kort van stor is, maar lk
sir! n voor, hun bij den tegenslag,
dien ze met hun eigen concentratie-
program hadden, dien schik in hot
leedvermaak te gunnen. Een breed
program als nu links verkoos, moetót
compleet zijn, en dan struikelt gij er
over eer het af is, öf, laat ge het onaf-
gewerkt, dan zit ge reeds den dag na
uw stembusoverwinning er moe in 't
haar. Er school van meet af in zulk
con ooncen'ratieplan als men links op
hot bord spijkerde, een zoo gevaarlijk
'geconcentreerde onzinnigheid. Wel
kan aan zulk een kleine dosis van ac-
coord onder partijen, voor u zelf, een
breeder program van actie w orden
toegevoegd, maar dit kon van zelf in
het accoord niet worden opgenomen.
Zulk een accoord richt zich eonigliik
op do hoofdactie, en treedt die hoofd-
actïe. gelijk thans, op in den vorm
van Grondwetsrevisie, dan is da kapi
tale vraag maar, of ge 't in het hoofd
punt eens zijt. Aan de overzijde roept
men, dat het lieve vaderland niet vei
lig bij ons is.
Hel mocht wat, dat lieve vaderland!
Wij kennen het schermen met het
bolle woord.... in het concentratiepro
gram geen tittel of jota over onze
landsdefensie Alle landen pantseren
zich. voor het weerbaar maken van elk
land wordt spoed betracht. En terwijl
nu ieder weet, dat als het losbarst,
geen land zoo gevaarlijk ligt ais Ne
derland, hadden deze minnaars van
het lieve vaderland, wier eigen schuld
het is, dat onze vloot geheel verac'nterd
is, dat onze'kust bloot ligt, en dat ons
veldgeschut te kort schiet, geen woord,
geen letter voor de veiligheid van het
land in hun folio-program over; werk
ten ze Colijn, die ons redden kwam,
om politieke redenen tegen, en specu-
leeren ze op den belastingweerzin on
der de kiezers, of zo, door de defensie
blauw -blauw te laten, achter hun
„Hoode vaan" in den ,,mist" allicht
een enkele van onze kiezers konden
mw!vr>ggelen.
fluiten het socialistisch gedoe is
zulk een tragedie dan ook in geen land
ter wereld vertoond. Zelfs in België
gaat al wat liberaal is, in de Defensie
van het land voorop. Het kabinet van
rechts biedt betere waarborgen voor
ons nationale welziin. Al moge er
soms in het ideëel© bii dit kabinet wat
te kort schieten., nooit tnc.h ïs het
d weerom met de vrectes-illusiën der
liberalen, van mannen die Colijn in
hun krinar opnamen, te duchten. Al
len as werd schier heel het kabinet een
uitgezochte keurbende, zooals het in
compleetheid van talent zelfs in Thor-
becke's dagen niet heeft geschitterd.
Het is zoo, weer zit er „een dominee"
in en dat vooral gaf aanvankelijk
aanstoot, maar wijs ons nu één jurist,
die onzen Ta.lma, den prediker, in vol
harding en kennis te hoven ging.
Vraag wat links met z'n moderne do-
minee's in het parlement heeft gewon
nen en leg daarnaast wat rechts eerst
ecu Schaepman, thans een Tahna en
dan weer een Notens en oen De Visser
zjo rijk hebben gepresteerd, en het
verschil getuigt.
Toch moet dit zitting hebbend kabi
net als 'een schelm worden wegge
jaagd. En dit feit is er de oorzaak
van geworden, dat nu in hec-1 (iet land
de fakkels worden opgenomen en al-
lerwege wordt geroepen Indien ge
zóó over ons kabinet wilt loopon, goed,
maar dan zullen we u toonen. wat wij
voor ons kabinet over hebben.
Ons geld gaat er voor uit do beurs.
Natuurlijk, als onze God ons de ne
derlaag beschikt, zullen we vasllie-ra-
den en gewillig ons het juk Weer op
do schouders leggen. Maar nu we hier
7.10 heerlijk samenzijn en van bier liet
land weer intrekken met een lied
.Hammaalotb, nu zeggen weNeen,
dat kan immers niet Ons spelt ook
.nu weer de uitkomst zegepraal. Aan
één stem kan het hangen, denkt er
otn Niet mna.r het zwaard gekruist,
óók do troffel gehanteerd. ,,De Mei-
Jbo.oiu in de kap" en het inroepen
van Gods zegen niet verzaakt. En dan
zij "t onze God, Die ons in Juni 't zege-
li,'! doe hooren.
Da vergadering waa ook ditmaal
.vuwr zeer olruk bezocht. De groote zaal
van „Tiyoli" was propvol.
Dr. Kuyper werd bij zijn komst in de
zaai geestdriftig toegejuicht. Aan het
.einde zijner redevoering daverde de
za.'t! van het applaus.
Aan Dr. Kuyper werd toegezongen
„Dat 'sl-Ieeren zegen op u daal'
Door de anti-revolulionaireu is hel
j>« en hel rlccloru d accoord nut
algemeene sten-nen goedgekeurd.
De Antir- Partijdag hechtte tevens
goedkeuring aa i het program van
actie.
Tot leden van het centraal comité
werden herkozen de heeren prof. mr.
A. Anerna uit Amsterdam, generaal-
niajoor C. M, S. van Löben Seis uit
Voorburg, prof. dr. IF. Visscher uit
Utrecht,' en mr. A A. de Veer uit
Middelburg, als nieuwe leden werden
daarin verder benoemd de hoeren ds.
G. Hofstede, doopsgezind predikant te
Blokzijl, ds. C. v. d, Voorst van Zijp,
lid van de Tweede Kamer, te Den
Haag, cn mr. A. P. R. C. baron van
den Borch van Verwolde uit Laren.
Tol assessor werd herbenoemd prof.
dr. H. Visscher; in de plaats van
prof. dr. II. Bavinck, die liet vorige
jaar ontslag genomen had, werd als
assessor gekozen mr. A. P. R. C. baron
Van den Borch van Verwolde.
Aan de Koningin en minister
Heemskerk werd, naar de N. R, Ct.
meldt, een telegram van hulde en
sympathie gezonden. Van minister
Heemskerk kwam nog in den loop
van de vergadering per draad een
dankbetuiging in.
Aan het einde der vergadering
bracht prof. Visscher onder luide in
stemming der aanwezigen aan dr.
Kuyper dank voor de uitnemende lei
ding der vergadering, waarbij hij den
Wensch uitte dal dr, Kuyper de vol
gende Depulaten-vergadering niet de
zelfde opgewektheid zou mogen voor
zilten. Dr. Kuyper zeide, zich bij dien
wensch te kunnen aansluiten, wan
neer die eerstvolgende depulaten-vcr-
gadermg in den loop van het volgend
jaar moet worden samengeroepen als
gevolg van de Kamerontbinding voor
Grond wetsherziening.
Dr. Kuyper sloot de vergadering
met dankgebed.
Een groot aantal deputaten ver-
eenigde zich daarna aan een ge-
meenschappelijken maaltijd; dr. Kuy
per was voorzitter van do tafel en er
ge-
ALG. BOND VAN R. R. KIES VER-
EENIGINGEN IN NEDERLAND.
De te Utrecht gehouden vergade
ring van den Algem. Bond van R. K.
kiesvereenigingen in Nederland werd
door den president, mr. dr. D. A. P.
N, Kooien, lid van de Tweede Kamer,
geopend met een rede:
Volgens de Tijd zei hij o.a.:
Gewichtige beslissingen staan door
ons genomen te w-orden en ter voor
bereiding wensch ik een enkel woord
lot u te zeggen.
Hóe denkt men in de drie Rechfsdhe
partijen over het algemeen omtrent
het weer samengaan bij do stembus
van Juni? Ik meen niet te veel te zeg
gen, wanneer ik beweer, dat men het
in alle drie partijen daarover eens
is, dat 's Lands belang vordert het
aanblijven van 'het zittend Kabinet.
Zonde de stormloop der verbonden
Linksche partijen in vollen omvang
gelukken, dan zoude een volgend Ka
binet met maatregelen moeten ko
men, die wij een verderf achten voor
de gezonde ontwikkeling onzer Staats
instellingen; en mocht alleen het ge
volg zijn: vernieling van het bestaan
de zonder mógelijkheid om zelf op to
bouwen, dan zoude een zakenkabinet
het resultaat van den stillen arbeid
der laatste jaren te niet doen. Ik denk
hier in de eerste en voornaamste
plaats aan de ontworpen Grondwets
herziening, met haar vierledige be
doeling: om het onderwijsartikel in
overeenstemming te brengen met den
feitelijken toestand, om de verhou
ding tusschen Kroon en Volksverte
genwoordiging op waardiger wijze te
regelen, om het Kiesrecht uit te
breiden tot alle zelfstandigen en om
den weg te openen naar evenredig
stemrecht.
Acht men het dus in 's Lands be
lang, dat het Rechtsche Kabinet aan
het roer blijft, dan behooren de par
tijen, waarop het steunt, elkander ook
trouw bij de stembus te helpen.
Wat ons, Katholieken, betreft, wij-
zullen met warmte strijden voor dit
Kabinet, door vriend en vijand gepre
zen ais samengesteld uit Staatslieden
van den eersten rang; een Kabinet,
dal; zijn beloften ten volle is nageko
men cn in soms moeilijke omstandig
heden met groot- beleid .het schip van
Slaat heeft weten te sturen; een
Kabinet ten slotte, dat helder en
klaar het regeeringsprograrn voor de
volgende periode heeft aangewezen,
een program, waarmede wij ons ten
volle kunnen vereenigen.
Ter verandering waren vertegen
woordigd 54 van de 77 aangesloten
districten.
De rekening van den penningmees
ter, mr. I-Ieerkens Thijssen, sloot met
een saldo van 1 "631.92.
Aan de orde was nu allereerst: ac
coord met. de andere rechtsche par
tijen. Dit luidde: De centrale Colleges
der drie Rechtsche partijen zijn er
in geslaagd een. concept-overeenkomst
vast te stellen voor de hernieuwing
der Coalitie. In politieken zin stellen
zij daarbij da komende Grondwets
herziening op den voorgrond en wel
in deze formule: De drie partijen ko
men overeen steun aan de Regeering
te verkenen ter zake haar voorstellen
tot Grondwetsherziening, inzonder
heid voor wat betreft artikel 192,
naardien in haar voorstel tot wijzi
ging van dit artikel, ©enerzijds ihet
beginsel wordt vastgelegd, dat door
de openbare kassen in de kosten van
het algemeen lager onderwijs op scho
len, door de ingezetenen opgericht,
op gelijken voet wordt voorzien, als
zulks geschiedt ten aanzien van
dit onderwijs op scholen van
de overheid uitgaande en an.-
i dorzijds wordt uitgesproken., dat
I bij de inrichting van het van over
heidsweg© te geven lager onderwijs
de godsdienstige gevoelens 'van de
j ouders der schoolgaande kinderen
I zullen worden geëerbiedigd terwijl
zij tevens achten, dat bij de behande
ling van deze voorstellen tot Grond
wetsherziening het eerste lid van ar
tikel 171 niet aan de orde is te stellen.
Voor wat de verdeeling der distric
ten aangaat, kwam men overeen, dat
de partij, die den zetel voor eenig
district thans bezet houdt, in dat
district ook. nu den Coalitie-Condi-
daat zal stellen, met uitzondering al
leen van Leiden en Ede, die aan de
Anti-revolutionaire partij worden toe
gewezen, terwijl men in Ommen voor
uitmaal gezamenlijk een Christeiijk-
1-Iistorisch Candida at zal aanbevelen,
die thans, volgens de in 1909 gemaak
te afspraak, elders uitvalt. Ten einde
in de nu volgende parlementaire pe
riode, bij vacature als anderszins,
zidh voordoeode moeilijkheden te
voorkomen, zal eene commissie met
recht van beslissing, door de drie
Centrale Colleges worden aangewe
zen.
De voorzitter leidde dit onderwerp
in.
Na een zakelijke uiteenzetting werd
het accoord met al gem eene stemmen
aangenomen.
Met algemeens stemmen
werd het accoord door de
vergadering aangenomen.
Hierna word het program van actie
behandeld, hetgeen ook werd goedge
keurd
Eindelijk werd behandeld do con
clusie van liet Lager Onderwijs-Rap-
port, luidende
lu Uit Grondwet en wet worde alles
verwijderd wat zou aanduiden, dat in
beginsel liet geven vun onderwijs is
i deel der Staatstaak.
2o. De ouders behooren de kosten te
dragen van het onderwijs hunner kin-
'e.ren. Ten einde ongewenschto toe
standen te voorkomen, heffe de Staat,
een'schoolgeld, in diér voege, dat bé
deelden worden vrijgesteld, minvor-j dat zij hun wenschen niet bevredigd
mogen den reeds een doel opbrengen zagen. Zij richtten hun grieven voor-
en voor meergegoeden het verschut- namelijk hiertegen, dat dc Minister,
digdc de kosten per leerling niet over- j van wiejj zij meer vasthoudendheid
schrijd©. hadden verwacht, zich had laten vin- j kc
don trvl verminder!riir v.vn don dienst- Va
3o. Do Staat betale aan de bijzon- den tot vermindering van don dienst-
dere schoolbesturen terug wat dezo tijd van 7 tot 5 jaren en tot inkrim-
De
aan de onderwijzers betalen,
derd met een som per leerling voor de
algemeene exploitatiekosten eener ge
wone lagere school.
4o. De Staat betale ditzelfde uit. aan
de gemeentebesturen en verbied© gol
den uit de gemeentekas aan het open
baar onderwijs ten koste te leggen.
5o. De wet treffe een regeling, waar
bij de verschillende schoolbesturen on
gemeentebesturen voor do door hen te
maken kosten voor lokaliteit schade
loos worden gesteld.
6o. De wet stelle de eischen vast,
verschillende soorten van
onderwijs moeten voldoen, on
eische waarborgen, dat deugdelijk on-
jrwijs worde gegeven.
7o. De wet stelle de salarissen en
verdere tegemoetkomingen voor de
onderwijzers vast-.
8o. Er kome ©en regeling der wacht
gelden, die meer waarborg biedt voor
de openbare onderwijzers dan de te
genwoordige.
Ook deze conclusies werden aange- j
nomen.
CIIRISTELIJK-IIISTORISCHE
UNIE.
In het gebouw ,,Salvatori" te Am
sterdam werd de algemeene vergade
ring gehouden.
De vergadering werd door de mees
te Christelijk-Historische Kamerleden
bijgewoond.
Ook Ede's afgevaardigde, jhr.
Sohimrnelpenninckwas aanwezig.
In de oehtendbïjeenkomst werd
hoofdzakelijk het politiek accoord be
sproken. Inzonderheid vormden de
artikelen 171 en 192 der Grondwet een
onderwerp van bespreking, art. 171
meer speciaal ten aanzien van de
positie der Ned. Hervormde kerk, art.
192 over de positie van de openbare
school. Onder de'sprekers waren ver
schillenden die argumenteerden tegen
het opnieuw aangaan dor coalitie in
wélken vorm dan ook, terwijl andere
afgevaardigden de coalitie wel wil
den hernieuwen, doch op andere voor
waarden dan in het concept vermeld.
Verschillende moties werden voor
gesteld.
Het politieke accoord
'werd na langdurige discus
sie aangenomen met 184 te-
i g e n 18 stemmen.
Vooral bij den aanvang der discus
sies was zeer veel oppositie tegen het
j voorstel. Deze oppositie werd voor
een groot gedeelte ondervangen door
een voorstel van dr. P. J. Kromsiel..
i om de aanneming te doen vergezeld
gaan van een „verklaring'
Deze „verklaring" werd geformu
leerd. Uitgesproken werd daarin, dat
de Christelijk-Histórische partij
wenscht te handhaven de .openbare
instellingen in den lande en met name
I de openbare school, daarbij tevens de
j weaischolijkheid har-er kerstening uit
sprekend,
I Venier verklaart de partij bij aan
vaarding van het slembus-accoord
zich tegen de verdeeling van het Ne
derlandse he volk in een christelijk eó
een niet-christelijk gedeelte. De partij
wenscht het Nederlandsche volk in
zijn geheel aangemerkt te zien als een
Christelijke natie.
Nadat het bestuur zich met deze
„verklaring" homogeen had ver
klaard, werd het politieke accoord met
de genoemde stemmenverhouding aan
genomen.
De motie-Van I-Ioogenlmyze werd
daarmede als verworpen beschouwd.
Eerst laat in den middag kwam het
accoord betreffende de verdeeüng der
districten aan de orde.
Do afgevaardigden van Ede kwa-
men onmiddellijk met dc verklaring,
dat, vv-at de vergadering ook mochi
besluiten, zij niet geneigd zouden ziji;
af te zien van liet stellen van een
eigen candidaat.
De afgevaardigden van Ommen ver
klaarden, nog niet te kunnen, zeggen,
of zij den coaJitie-candïdaat Dr. De
Visser of een ander zouden candidec-
ren. Zij wenschten dienaangaande
vast te houden aan de autonomie van
het district, doch betoogden in geen
geval mede te kunnen gaan met den
eisoli van art. 6 der overeen komst, om
het district bij een volgende verki
•zing aan de anti-r-evolut-ionnaircn vv
der uit te leveren.
I Volgens het bestuur moest men
1 e-ch-ter art. 6 niet in dien geest opvat
ten, doch als een gereede toestem-mins
aan de anti-r-evoluttonnaire.il, om bij
een volgende verkiezing een tegen-
cn'vli'Avit te stellen en te pogen, het
district te heroveren. In den breede
werd ten slotte door den voorzitter
der vergadering, dr. De Visser, de
wen schel ij kheid betoogd om de ont
worpen districtsve-rdeeling, met uit-
levering van Ede aan de anti-revolu-
tiennairen, aan te nemen.
Met 140 tegen 40 stemmen (verschil
lende afgevaardigden waren inmid
dels reeds vertrokken) nam de verga
dering ten slotte het bestuursvoorstel
aan.
Hiermede werden ook de verschil
lende ingediende amendementen als
j vervallen beschouwd.
DE KONINGIN.
De Koningin ontvangt heden in den
Haag eenige ministers in conferentie,
j 's Avonds 71/2 uur keert de Koningin
naar Hohemark terug.
II. M. komt ook afscheid nemen van
-de Koningin-Moeder, die 2 Mei, dus
voordat de Koninklijke Familie uit
Hohemark op het Loo terug is, naar
het buitenland vertrekt voor een ver
blijf te Wildbad.
EERSTE KAMER.
Gisteren heeft de Eerste Kamer neg
bijna een geheelcn dag zoek gebracht
rn-et de boliarricling van een reeks
kleine' wetsontwerpen.. Slechts twee:
de wetsontwerpen tot wijziging van de
an de herhalingsoefei
Minister van Oorlog, de heer Colijn,
voerde echter hiertegen aan, dat hij
twee lichtingen van de Landweer
moest laten schieten, omdat hij noch
uitrusting, noch voldoende ene ad roe
ring voor had. En bovendien herleef
den die tw© elichliagen later toch bij
den Landstorm. De inkrimping van
de herhalingsoefeningen was moge
lijk omdat de geoefendheid bij de mi
litie zooveel beter is geworden, terwijl
overigens de geoefendheid van de
Landweer niet zoo zeer te wenschen
laat,
Integendeel, die geoefendheid van
de landweersoldaten is goed. Het eeni
ge noodige is dat er beter gediend"
worde en de Minister zegde toe, daar
voor te zullen zorgen.
Aan den heer Laan die gevraagd
had de bewapening der liniën en stel
lingen niet te vergeten gaf de Minis
ter nog te kennen, dat in de eerste
plaats nu aan de beurt is de voorzie
ning in do uitrusting en de verpleging
van het leger.
Bij de Landstormwet ontwikkelde
de heer Staal het bezwaar dat men
schel! met kleine gebreken van -den
dienst bij den landstorm werden uit
gesloten en dat anderen dnn 40-jari-
gen niet geschikt werden geacht.
De Minister beriep zich hiertegen
over op de bevoegdheid bij art. 30
aan de Regeering gegeven om alle
niet-militairen in tijd van nood op te
roepen.
Landweer- en landstormwetten wer
den goedgekeurd.
En verder gingen zonder slag of
stoot onder den hamer van den voor
zitter door o.a. de wetsontwerpen tot
wijziging van de Tandartsen-wet; tot
oprichting van een nieuw Rijkskrank
zinnigengesticht te Woensel en tot
overneming van het bedrijf van de
Ned. Bell-lelefoonmaatschappij.
De Kamer is daarna uiteengegaan
tot vermoedelijk Dinsdagavond 6 Mei.
GEVALLEN.
Te Nijkerk op de Veluwe viel
Woensdagnamiddag, bij het afbreken
van een oude schuur in de Groene-
straat, de opperman P. van Wijand
achterover van het dale en kwam met
zijn hoofd op de straat neer. Hevig
bloedend stierf de ongelukkige bin
nen enkele minuten, zoo meldt de Tel.
AMBULANCE MONTENEGRO.
De vier Nederlandsche artsen, de
heer dr. II. Koppeschaar, mevr. dr.
KoppeschaarVan de Ven Sauveur,
de heeren dr. J. W. Oosterhuis en dr.
Ignaz Oljenick, hebben de terugreis
uit Montenegro naar het vaderland
aanvaard en zullen Zaterdagmorgen
te 12.10 uur te Amsterdam, Weesper-
poort, arriveeren. Dr. Koppeschaar
was vijf maanden op het oorlogster
rein.
K AMERVERKIEZIN GEN.
De centrale vrijzinnige kiesvereeni-
ging in het district Loos-duinen heeft
in haar algemeene vergadering te 's-
G raven zon de 'candidaat gesteld den
heer. F. M. Knobel.
Als 2de en 3de candidaat werden
gesteld de heeren J. Koert en P. van
lioek, dir.-gen. van den landbouw,
zoo meldt de iN. R. Ct.
De v r ij zi n n i g-de m-ocratisdhe kies-
vereenigiflg te Vlissingen (district
Middelburg) heeft dr. A. van Raalte,
te Dordrecht, candidaat gesteld.
Als voorloopige candidalen zijn,
naar de Nieuwe Ct. meldt, bij de R.-
IC. Centrale kiesvereeniging te Bev-
gen-op-Zoom ingediend do volgend©
heeren: Lambert de Ram, aftredend
lid: T. C. van Erp, kapitein der in
fanterie; W. J. F. Juten, arr.-school
opziener, lid der Prov. Staten; H. P.
.N. Verlinden, voorzitter der Kamer
van Koophandel.
- De vergadering der R, K. Centr.
kiesvereeniging, waarin tot een defi
nitieve keuze zal worden overgegaan,
heeft aanst. Zondag plaats.
De „Staatscourant" bevat het vol
gende bericht:
De minister van binnen]andsche za
ken, overwegende, dat op Dinsdag 3
Juni e.k. de periodieke verkiezing van
leden van de Tweede-Kamer der Sta-
ten-Generaal plaats heelt, heeft-
paald:
dat in de kiesdistricten, waarin 1 et
Rijk is verdeeld, voor dez© periodieke,
verkiezing de stemming, zoo noodig,
zal plaats hebben op Dinsdag 17 Juin
en de herstemming, zoo noodig, op
Woensdag 25 Juni.
ONGELUKKEN.
In een onbewaakt oogenblik is. naar
de „L. K." meldt, Dinsdagmiddag te
Vroonhoven het 3-jarig zoontje van
den heer Coenegracht in een mestpoel
geraakt en jammerlijk verdronken.
Gistermiddag is het 2-jarig' kind
van A. Verhèggen in de Nieuwe- Gracht
te l'iel verdronken, zoo meldt de Tel.
KIESWET.
Zooals bekend is hebben de- heeren
Vliegen c.s., 'eden van d& Tweede-
Kamer der Statcn-Generaal, een wets
ontwerp ingediend, dat beoogt eene
wijziging der Kieswet tot stand te
brengen in dier voege, dut voortaan
en wel te beginnen met de aansta and-s
periodieke verkiezingen, de ste-mbu-
reaux in plaats van 's morgens 8 tot
's namiddags 5 uur, zooals tegenwoor
dig het geval Is, zullen geopend zijn
voor hut inleveren van stembiljetten
van 's morgens 8 tot 's avonds S uur.
Naar aanleiding va-n een schrijven
van den minister van binnenland
se he zaken is, naar de Prov. Gron.
KERKDIEFSTAL.
De maréchaussee Heeft, naar net
„Vad." meldt, te Roermond aange
bracht J. V., restaurateur van antie-
pen te Zwolle, verdacht
an diefstal van een Mariabeeld te
Handel (Gemert), in Januari j.l.
de gevangenis opgesloten.
Hij
LcEcrcïi ea C
JUBILEUM-CONCERTGEBOUW TE
AMSTERDAM.
D e 11 u 1 d i g i n g.
I-Iet podium in de groot© Concert
zaal, is met groen eu bloemen tot
feestzaal herschapen.
Het eerste feesteoncert werd Donder
dagavond door de élite van het mu-
ziek-m innend Amsterdam bijgewoond.
'1'oen het orkest plaats nam werd
het begroet met een zeer hartelijk ap
plaus.
Twee reuzengroot© kransen werden
-opgedragen; d? een, versierd mat wit
te seringen, lelies en theerozen, werd
Mengelberg overhimcl gd; de andere
opgemaakt .niet roode rozen en vuri-.i
anjers, was voor Zlmmennann be
stemd.
Toen het gejuich verstomd was,
•ef dc dirigent zijn staf en VVebers
Jubel-ouverture klonk op in de feest-
ruimte en werd besloten door het Wil-1
helmus- Dat was de inzet van dezen
sten feestavond. Nu betrad terstond
de heer Ch. Mfseroy hot podium en
alvorens aan te vangen met zijn ju-
bileumsspeech, noochgde hij'hot Con-
certgebouwbestuur en den admini
strateur op het podium.
Het zal u niet onbekend zijn, aldus
ving de heer Miseroy aan, dat zich
hier te Amsterdam -een comité heeft
gevormd, ten doel hebbende, liet 25-
j-urig bestaan van het Concert-gebouw
te vieren.
Dit comité Heeft onmiddellijk na zijn
optreden steun en waardeering onder
vonden van tal van personen, zoadat
de verwachtingen beslist werden over
troffen.
In de eerste plaats her-dacht spre
ker de personen, die de stichters wa
ren van deze kunstinstelling en die
thans met meer ziju.
liet verheugt mij, zoo vervolgde
sprekei], u bij deze gelegenheid te
kunnen aanbieden een geschenk, ten
bate van de instelling. Het comité is
erin geslaagd, bijeen te brengen een
kapitaal, dat door ons ten behoeve van
de „Naamlooz© Vennootschap" wordt
aangeboden met de bestemming oni
het te doen strekken voor de noodza
kelijke verbouwing of de aanbrenging
van noodzakelijke wijziging In gebouw
of meubileering, waarbij de .bezoekers
onmiddellijk zijn gebaat. Het comité
mocht grooten steun ondervinden van
de Konïnghi, van de Koningin-Moeder
en van Prins Hendrik en bovendien
toonde H. M. belangstelling door le
den Koninklijke onderscheidingen te
verleenen. Mr. Van Rees werd ridder
in de Orde van den Nederlan-dschen
Ixieuw en mr. Van Ogtrc-p officier in
de Orde van Oranje-Massau.
Onder daverend applaus hechtte
spreker den beiden heeren de kleine
ordetoekenen in het knoopsgat.
Voortgaande, wees de heer Miseroy
op de groote beteelcenis, die het Con
certgebouw heeft gehad voor de ont
wikkeling van het muziekleven in de
hoofdstad
De eerste tijd is ontegenzeggelijk ge
weest, een moeilijke tijd en de lieer
Kes, door wien het orkest vun 1888
1895 werd geleid, heeft hier een zéér
moeilijke taaie gehad, waarvan hij
zich loffelijk heeft gekweten.
Het is jammer, ging spr. voort, dat
de heer Kes gemeend heeft, dezen
avond niet tegenwoordig te moeten
zijn. Men heeft hem gelukkig toch nog
kunnen huldigen en op dezen dag is
een schilderij van Wijsmuller, voor
stellende de Westerkcrk, naar Willem
Kes gezonden met een begeleidend
schrijven, waarin -de wensch wordt
uitgesproken, dat dit geschenk leven
dig mag houden de herinnering aan
Amsterdam en bet succes, daar door
hem verkregen. Voorts stelt spreker
voor, den hoer Kes een telegram naar
Coblenz te zen-den van ongeveer den
volgenden inhoud„Allen, aanwezig
in het Concertgebouw, ter herdenking
van het 25-jarig bestaan, brengen u
hulde en dank voor alles wat door u
werd gedaan tot vorming van het or
kest, tot bevordering van de toonkunst
cn het muzikale leven te Amsterdam".
(Daverend en langdurig applaus.)
En op den wit marmeren herden
kingssteen, die in de vestibule is aan
gebracht en dien ik de eer heb aan
bet bestuur over te dragen, vervolgt
spreker, prijken bij de namen van
alle bestuurderen, ook die van Willem
Kes en Willem Mengelberg. Wij heb
ben gemeend, genoten weldaden in
marmer te moeten laleri graveeren.
Thans ben ik genaderd tot een on
derdeel mijner rede, dat stellig uw
groote instemming zal hebben. Na
Kes kwam Mengelberg, die nu 18
jaren in ons midden vertoeft. Zijn op
treden was een succes. Hij werd met
waardeering begroet en terecht.
Wij hebben buitengewone verplich
ting jegens hem. Hij heeft het orkest
weten te verheffen tot een ensemble
niet -slechts van den eersten rang,
maar waarschijnlijk tot het beste
ensemble van de wereld.
Meneer Mengelberg, wij missen u
hier niet gaarne, wij vinden het niet
pleizierig, als u hier niet dirigeert, al
gunnen wij u ook gaarne uwe triom
fen, want 't doet ons goed, als daar
in gansch Europa de naam van ons
kleine land wordt hooggehouden door
„den grooten kleinen man", zooals
men u in Londen noemt. (Langduri
ge toejuichingen.) Mengelberg is een
man, op wien wij trotsch mogen zijn
Als klein bewijs van onze groote
waardeering huldigen wij u met een
u welkome kunst, die in de grijze- Bis
schopsstad door uw broeder ütto hoog
wordt gehouden (spreker bood de pho
to van een gebrand raam, dat in de
woning van den heer Mengelberg zal
worden aangebracht). En dan bieden
wij u nog een kleinood met symboli-
dissonant hooren wij nooit in dfc
laatste jaren zelfs niet uieer van het
koper.
Dan brengt spr. buide aan Cornells
Dopper, den sympathieken tweeden
dirigent, den ijverigen repetitor, cien
vermaarden componist, uitmuntende
in eenvoud; aan Evert Cornells, even
eens hoog te stellen als dirigent en
voorts ook als solisi hoogeüjk te wa-ar-
dcereu. Namens dc commissie bood
spreker' beiden een portefeuille met
inhoud. Den heer Ziumiornuum over
handigt spr. voor alle orkestleden een
enveloppe met inhoud en hij versiert
ook het knoopsgat van de heeren Dop
per en Zimniermann met het kleine
ordeteeken van ridder ia de orde van
Oranje Nassau, hun op dezen dag ge
geven.
Eén wensch hebben wij, vervolgt
epr., wij moeten houden dit bestuur,
Mengelberg en dit orkest. Die drie zijn
onafscheidelijk; zijn één I (Toejui
chingen.)
Voorts bracht spreker dank aan den
administrateur IT. Freyer, den man,
van wien het publiek zoo weinig
merkt en die toch altijd vol goede zor
gen is. Hij bood hem de teèkening van
een Perzisch tapijt aan, met den
wensch, dat hij het in gezondheid mag
verslijten. Ten slotte de hoofdopzichter
Smies, het Manusje-van-Ailes, de
man, die heden de eerernedaille in de
orde Oranje-Na se au in goud mocht
ontvangen. Ook Smies werd hulde
gebracht en voor het administratieve
personeel overhandigde spr. den heer
Freyer nog een aantal enveloppen met
inlroud.
Na den heer Miseroy sprak do heer
E, S, Labouehöre die optrad als tolk
van de af deeling Amsterdam van de
Maatschappij tot Bevordering der
Toonkunst.
Leve het, bestuur, leve hot orkest,
leve Mengelberg I besluit spreker.
Mr. R. van Rees, na dank te hebben
gebracht aan het Koninklijk Huis
voor de onderscheidingen van dezen
dag, zei, zeer getroffen te zijn door de
woorden van den voorzitter van het
comité en lvij betuigt namens allen
-dank voor de vele blijken van waar
deering. Voor het bestuur zijn liet
thans gelukkige dagen, die een rust
punt vormen op den weg, door het
bestuur 25 jaar geleden met zooveel
moed ingeslagen.
Wij zouden geen beter orkest ver
langen dan liet onze en het bestuur
wenscht niets liever dan te streven
naar verbetering van den financiee-
len toestand; naar hoogere honoraria
voor de orkestleden, naar verruiming
van het aantal zitplaatsen, verbete
ring van de vestiaire. Ons motto blijft:
„Excelsior Spreker hoopt door al
ler medewerking de instelling te hou
den op het hooge peil, waarop zij
thans staat I (Luid applaus.)
De heer R. Kruger, eon dergenen
die sedert do oprichting lid is van het
orkest, bood namens zijn confraters
het bestuur een gedenkplaat van Oud-
Rozenburgscii aardewerk aau.
Hierna werd Mahler's symphonic
„Das Lied vou dor Erde" uitgevoerd.
Na afloop van het concert werd
door het bestuur gerecipieerd in den
met bloemen en planten versierden
lolc-r.
INGEZONDEN MEDKDL E L IN GEN
5 .30 Cts. per regel.
Ct. meldt, thans de aandacht van yii u
gemeentebesturen op dit wetsvoorstel i sch^waarde. Het is oeu eenvoudige
gevestigd en zijn deze ui-tgemoodigd {ioekSpe]d, een simpele parel, die
te willen berichten, tot welke bes oh au- prijkt In de keizerskroon, waarmede
'wingen dat voorstel hun aanleiding de Maagd van Amsterdam zich zoo
geeft, inzonderheid voor zooveel be- gaarne siert. Gij immers zijt een
Landweerwet en tot wijziging van de treft de uit den langeren duur der sieraad van Amsterdam.
- Landstormwet gaven aanleiding, totIstemming wellicht voortvloeiende. En thans een woord tot het hoogge-
een ©enigszins diepgaande bespreking. I moeilijkheid om een voldoend aantal - waardeerd orkest, dat corps van men-
Het waren de lieeren Staal en Van personen te vinden, die geschikt en' schen, alien begaafd met kun-slzin,
Voorst tot Voorst die me! een bloedend; bereid zijn deel uit te maken van een aangeboren talent en noesten arbeid,
hart verklaarden voor de nieuwestembureau. j Een dissonant uit een der instrumen-
La lid wéér wet te' zullen stemmen otm-1 5 ten en alles is verstoord.. Maar dien
Stadsnieuws
Het is wel een verrassing voor de
Haarlemers geweest, <lat de sympa
thiek© jonge Spanjaard, die Dinsdag
avond hier letterlijk uit de lucht i3
komen vallen, hun liet buitenkansje
heeft gegund, hem weer te zien opstij
gen, om terug te vliegen naar de
Stad van het Licht.
Aanvankelijk lag dat niet in zijn
voornemen, gelijk we hebben meege
deeld; maar Bosano kreeg Woensdag
een telegram van zij-n -directie, om per
vliegmachine naar Parijs terug te
koeren. Bosano was spoedig daartoe
besloten.
Hij vond 't weer gunstig, oordeelde
't weiland, waar hij geland was, ge
schikt om op te stijgen en ging z'n
inkoopen doen. Een paar blikken ben
zine en wat... wonderolie voor z'n
oliereservoir, daarmee was de blauwe
tweedekker vli-egklaar.
De machine maakt, dichtbij bezien,
geen heel soliden indruk. Het fragiele
lat-jessamenstel van de klompvormige
zitplaats, waarop de jonge man z'n
leven waagt, een paar duizend meter
hoog, deed denken aan het eerste aero
plane-stadium, toen al deze vliegtui
gen in ondegelijklieid schenen te wed
ijveren.
Maar een vlieger schijnt dit nu een
maal doodgewoon te vinden. En niet
waar in de lucht, heb je weinig kans
bij ©en botsing iets te breken. Daar is
weinig onveerkrachlige materie, die
de latjes en de draden belaagt cn is
't voornamelijk een motor-kwestie, of
je heelhuids &r af komt.
Aardig is bij deze machine de lïcht-
blauwo kleur van de dekken. Een
dichterlijk-gestemd collega opperde
de stelling, dat de vliegdekken. deze
kleur gedurende de vluchten aan de
lucht zouden hebben onttrokken en
dat hel blauw j lueblpigment zich dus
op het uitgespannen doek heeft afge
zet.
ge duizenden zouden aangroeien-en de
