NïEUWS= en ADVERTENTIEBLAD.
30e Jaargang No. 9157
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
MAANDAG 2 8 APRIL 1©<3 A
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN AD VERTEN TI ËN:
PEI* DR'E MAANDEN: MIl, ^an 1—5 regcls 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cts. Buiten het Arrondissement
Voor Haarlem J Haarlem van 1—5 regels ƒ1.elke regel meer 0.20. Reclames 30 Cent pet regel.
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der aj Abonnement aanzienlijk rabat.
gemeente) 1.30 Adverteatiën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing:
Franco per post door Nederland'-65 V 50 Cts. voor 3 plaatsingen a'contant.
Geïllustreerd Zondagsblad, 'voor Haarlem" I!!!!!!!!! I 0.373 Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 53.
h de omstreken en franco per post 0.45 IntereoffiQBfiaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Uitgave der Vennootschap Lourens Coster. Directeur J. C. PEEREBOOM. Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd het Algemeen Binnen- en Buitenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALT A
Warmoesstraat 76—78, Amsterdam. Telep'ioon interc. 6229.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN.
EERSTE BLAD.
AGENDA
DINSDAG 29 APRIL.
Orgelbespeling in de Groote kerk
.Van 1—2 uur.
Schouwburg: De Sneeuwkoningin.
Soc. Vereeniging: Lezing door Prof*
B. D. Eerdmans.
Biose. Theater, Gr. Markt: Voor
stelling.
Apollo-Theater: Bioscoopvoorstel
ling.
lïaarlemmerliede C.A.*. Gemeen ie-
ra o ds verga der i n g.
Stadsnieuws
OEFENINGEN DER Ne INFANTE
RIEBRIGADE IN 1913.
Bij beschikking van den Minister
van Oorlog van 14 April 1913 zijn de
voor 1913 vastgestelde oefeningen
thans ter kennis van de autoriteiten
gelnacht, en is o.a. vastgesteld.
Van 18 tot 28 Augustus 1913 worden
'door de Ne infanterie-brigade onder
leiding van den brigade-commandant
oefeningen gehouden nabij de leger
plaats hij Laren.
Aan dezo oefeningen zal worden
deelgenomen door liet 10e en 21e re
giment infanterie, een detachement
ordonnansen, een detachement trein,
een detachement koninklijke marc-
chaussée, een detachement huzaren
tot bet bereden maken van onbereden
officieren en een detachement hospi
taalsoldaten.
Bovendien gedurende één of meer
dagen, ondevdeelen van het le regi
ment iuizaren en van het le regiment
Veld-artillerïc.
Verder wordt van de Xe brigade
voor de te houden Legennanoem ros
der l\"e divisie, onder leiding van
den commandant van liet, veldleger
in de provincie Gelderland en Over-
ijsel van 2325 September a.s. be
schikbaar gesteld èen tentdetaohe-
ment sterk 4 officieren en .225 onder
officieren en minderen.
BENOEMINGEN OFFICIEREN.
De kapitein J. Trinipe, commandant
Van d'c 2e comp. le bat. lüe ree. inf.
alhier is met ingang ran 1 Mei a.s.
benoemd tot majoor bij de lYe infan-
terie-brigade met bestemming v oor
het garnizoen Leiden.
Ter vervanging van dien kapitein
is eveneens met ingang van 1 Mei a.s.
benoemd tot kapitein bij het 10e reg.
inf. alhier, de ld" luitenant II. J. Of-
ferhaus van de brigade Grenadiers en
^agers.
KON. NED. BOND VAN OUD
ONDEROFFICIEREN.
De afdeeling Haarlem van bovenge
noemde n Bond zal ter herdenking van
haar 25-jarig bestaan op den verjaar
dag van Prinses Juliana, 30 April,
een feestelijke bijeenkomst houden.
Behalve een duet uit Amsterdam
zullen hierbij hun medewerking ver-
leenen het mandolinegewlschap ,,Con
Am me", en den heer E. Hoefman,
bariton.
De uitvoering zal door een bal wor
den besloten,
K i e s r c li t b t 0 o g i ng.
Door de S. D. A. P. worden de ver
schillende vak- en andere vereenigin-
gen uilgenoodigd om deel te nemen,
door liet zenden van afgevaardigden
aan de betoog in gen voor algemeen
kiesrecht, die gehouden zullen wordep
te Rotterdam en Amsterdam, welke
betoogingen zullen -plaats hebben op
2 Juni a.s.
Vervolgens is het de bedoeling van
de S. D. A. P. afdeeling Haarlem om
des avonds de demonstranten, welke
hebben deelgenomen aan. de betooging
te Amsterdam van den trein te Haar
lem af le halen en dan tevens een be
looging te houden ir. deze plaats, en
nu afloop deze.' plaatselijke betoog!ug
zal een vergadering worden gehouden
inde Sociëteit Vereeniging. waar dooi
den Ivor \V. Vliegen, lid der Tweede
Kamer, het woord zal worden ge
voerd.
toe
Electrise he Spoor.
De treinen vertrekken weder op den
aangegeven tijd van Zandvoort.
Zaterdagavond ontstond in een twee
tal diensten aanzienlijke vertraging,
door liet defect raken van een motor
wagen tusschen hier en Halfweg.
De v olgende dienst eveneens met
volgwagen bracht die trein langzaam
tot Halfweg, waar de reizigers over
stapten. Met respectievelijk 30 en 10
minuten vertraging kwamen zij te
Amsterdam aan.
De defecte wagen werd later in den
.avond naar hier gebracht.
STUKKEN VAN DEN RAAD.
De hoer C. F. Steunenberg, tc Am
sterdam, verzoekt om op de terrei
nen aan de Cruquius en Leeghvvafer-
slront woningen te mogen bouwen
van ƒ300 huurwaarde, in plaats van
pcrceclen van 400 huurwaarde.
B. en W. stellen voor op dit adres
afwijzend te beschikken, daar anders
tegenover de andere bouwers een on
billijkheid zou worden begaan.
DE ELECTRISCHE CENTRALE,
Sedert 1910 is reeds ƒ390.000 be
steed aan do uitbreiding der Electri-
sche centrale. Thans vragen B. en W-
wederom een crediet van ƒ190.000 ter
voltooiing van het plan-Gritters voor
de eerste uitbreiding en voor het ma-
kon van een deel van hel ringnet.
Toen bij den bouw der gasfabriek
besloten werd tot stichting van een
electrische centrale, had men voor
namelijk hei oog gericht op de voor
ziening in de behoefte aan electri-
sclien stroom tot het aandrijven van
de verschillende voor het gasbedrijf
bénoodigde transportw erk tuigen)
Door hieraan eenige uitbreiding te
geven konden ook de ingezetenen
elecirischen sirooui voor verlichting
én drijfkracht betrekken.
De bedrijfsresultaten waren niet
zeer bevredigend, en hoewel oen lang
zame toeneming in het stroo nver-
bruik plaats had, werd het gebruik
van clectrisch licht nog als weelde
beschouwd, terwijl het gebruik van
fclroom voor kraclitsoverbrenging tot
de groote uitzonderingen bleef belmo
ren. Het stroomverbruik bereikte dan
ook na een zevenjarig tijdvak slechts
765.158 K.W.O., waarvan nagenoeg
210.000 K.W.U. op rekening van de
gasfabriek- en de openbare verlichting
moesten worden gesteld. liet aantal
op het net aangesloten installaties be
droeg op 31 December 1909, 333. De
bcdiijfskosen per afgeleverd K.W.U.,
welke in 120i, 8.16 cent bedroegen,
varen weliswaar gedaald, maar va
ren in 1909 toch nog 5.26 cent.
Toen nu in liet jaar 1910 een verla
ging van de lariefprijzen plaats had,
steeg liet stroomverbruik aanmerke
lijk, zoodat gedurende het jaar 1911
werden afgeleverd 1.214.844 K.W.U-,
waarvan nagenoeg 218.000 K.W.U.
voor de gasfabriek en de openbare
verlichting, te: wijl het aantal op liet
net aangesloten installaties tot 605
was gestegen en de bedrijfskosten per
afgeleverd K.W.U. tot 3.5 "cent waren
gedaald. Hoewel de uitkomsten van
liet afgeloopen jaar nog niet nauw
keurig bekend zijn, kan toch reeds
worden medegedeeld, dat werden af
gegeven 1.619673 K.W.U. tot een be
drag van 173.275.— of ruim 41.000.
meer dan in het jaar 1911. Ook gedu
rende de eerste drie. maanden
liet loopende jaar nam het stroom
verbruik weder aanmerkelijk toe, zoo
dat op 1 Maart liet aantal geplaatste
electriciteitsmeters 8a0 bedroeg.
Terwijl de cenrale, uitgezonderd .in
de jaren 1907 en 1908, steeds met ver
lies had gewerkt, (de nadeelige saldo's
bedroegen in de jaren 1903
5-473.761,2; 1904 14.024 24 1/21905
115.377.2219U6 4 833.01 1909
12,211.23, terwijl in 1907 geen winst
en in 1908 een winst van 5123.11
werd behaald) bedroeg liet batig saldo
in 1910 13 961.03 en in 1911
ƒ21.628551,2. Over 1912 zal het La-
tig saldo vermoedelijk 22.000.—
dragen, niettegenstaande voor dit
jaar een uadeelig saldo van ƒ8.040.
was geraamd in verband met de hoo-
gcre bedragen, benoodigd voor rente
en aflossing ten gevolge van de uit
breiding.
Door de toenemende stijging van de
belasting der centrale, waartoe
trambedrijf der Xoord-Zuid-lIolland-
sche-Tranivegmaatschappij niet on
aanzienlijk zal bijdragen, zal dan
ook over 1913 het geraamde batig sal
do van 25.000.waarschijnlijk be
langrijk overtroffen worden.
Een zeer gelukkig verschijnsel noe
men B. en W. "t, dat de aflevering van
elecirischen stroom voor kraclitsover
brenging aanzienlijk toeneemt en dat.
door de daling der bedrijfskosten en
de daling van den prijs per geïnstal
leerd K.W., de aansluiting van groot-
afnemers van electrische energie mo
gelijk is gemaakt. Daardoor kan het
geïnstalleerde vermogen, dat vroeger
gedurende den dag en alle zomer
maanden zoo goed als niet belast was
en alleen gedurende de weinige avond
uren, hoofdzakelijk in den winter, tot
zijn recht kwam, tot de inkomsten van
de centrale aanmerkelijk bijdragen.
Wil dan- ook een centrale aan haar
doen beantwoorden en goede uitkom
sten geven, dan moet vooral getracht
worden het krnchtverbruik uit te brei
den en de installatie ook gedurende
de daguren zoo economisch mogelijk
te belasten.
B. en W. oordeelen nu dat daarop
goede vooruitzichten bestaan.
KERKCONCERT.
In d© Doopsgezinde kerk gaven de
dames Janna Brandsma (zang), mej.
J. M. Peereboom (viool) ©n de heer E.
F. Bruijnsteen, Vrijdagavond een
concert.
De lieer Bruijnsteen, organist der
kerk, opende 'het programma met de
d-mol Toccala van Joh. Seb. Bac-Y
Wisten w© reeds, dat de lieer Bruiju-
•teen niet alleen een musicus van
groot© beteekenis, maar ook een emi
nent organist is bij de uitvoering
an Bach's technisch zooveel vragend
'erk is onze bewondering voor dezen
eenvou ligen man, die zoo weinig aan
het openbaar muziekleven deelneemt,
gestegen.
Met meesterlijk'© vaardigheid speel
de hij dc vlugge passages die in Bachs
kunstgewrocht zoo veelvuldig voorko
men.
Tc-vens viel liet ons op, dat dit werk
beter tot zijn recht komt ia de kleine
uimt© der Doopsgezinde kerk dail
in de reusachtige Groote kers. Daar
resoneert alles te veel!
liet zingen van mcj. Brandsma was
in één woord heerlijk.
De Aria uit de Cantate: Liebster
Jesu, mein Verlangen zong zij glas-
zuiver en met de gewensebte devote
opvatting, terwijl haar adembe-lieer-
"scliing volkomen was.
Wij herinneren ons niet deze Aria
ooit zóó mooi gezongen gehoord
hebben. Of de reden te zoeken was
in de omstandigheid dat de hegelei
ding van het orgel liet geheel
schoon maakte, of in het reeds door
ons opgemerkte wat de accoustiek der
keri; betreft, wij durven er geen ant
woord op geven.klaar zeker heeft mej.
Brandsnia's zang diepen indruk ge
maakt.
Mej. Peereboom, wier vioolspel dooi
den heer Ph. Loots deze week zoo
gunstig werd beoordeeld, had ook
Vrijdagavond alle gelegenheid haar
talenten als violiste te ontplooien.
Gaarne geven wij ook onze opinie, en
dan voegen wij er bij, dat mej. Pee
reboom «en artiste is, waarop wij nu
reeds trotsch mogen zijn.
Ilaar mooie loon vooral en goed vi
brato maken haai- vioolspel lot iets
bijzonders, waarnaar men toch zoo
dikwijls bij werkelijk goede violisten
te vergeefs zoekt. Ook dit optreden is
voor mej. Peereboom een beslist suc
ces geweest.
De heer Bruijnsteen deed zich ook
nog als componist van veel talent in
verschillende werkjes kennen.
Een herhaling van dergelijke avon
den door zulk een drietal, en dan
vooral in de Doopsgezinde kerk, is,
dunkt ons, zeer aan te bevelen.
De kerk was tamelijk goed bezet.
KERMISVERPACHTING.
Elk jaar, als we op een Maandag
morgen in April in de hal van het
Stadhuis bij de groote kerm is verpach
ting zijn. vragen wc ons af, of het
ditmaal voor het laatst zal zijn. dat
deze schaar van eigenaars van ker
misvermakelijkheden hier verschijnt.
En nu heeft Mr. Thiel aangekon-
kondigd, dat 'het in 1913 voor t laatst
zal zijn. „In het najaar", zei hij,
„komt er wel weer een voorstel om
de kermis af te schaffen en dan komt
dat er door."
Zou 't waar zijn?
Hoe het moge zijn, aan de opkomst
vanmorgen op 't Stadhuis en aan de
prijzen, die geboden werden, zou men
t niet denken. De liefhebberij voor
Haarlem bij de exploitanten taant nog
niet.
Integendeel! Er werd voor veel hoo-
gere prijzen ingeschreven.
Ook is het opmerkelijk, dat er dit
jaar veelsoortiger vermakelijkheden
worden aangeboden, dingen waar je
nooit van gehoord hebt.
W-at zijn bv. „lustige tonnen!"
Den lieer Kruseman was 't niet
'kwalijk te nemen, dat hij voorlas
„lastige tonen", hoewel de kermis*
mensc.eu juichten.
Met wilde dieren werden we ook
bedreigd.
Wat zijn dat voor beesten? vroeg
de -lieer Van-der Vangst argwanend,
Leeuwen, zei de eigenaar.
O, noen, zei de heer Van dei-
Vangst, die worden hier geweerd.
We laten hieronder de lijst van in
schrijvingen volgen.
Slo-omcaroussels
K. W. v. d. Straten, Den Haag 4Ou-
de Gracht), f 2020.
A Seiisen, Dortmund, (Oude Gracht)
•f 2000 of f 1350.
H. Wolff, Breda, (Groote Markt),
f 4433, (Oude Gracht) f 3100.
C. M. Vermolen. Rotterdam, (Groote
Markt), f 1700, (Oude Gracht; 1530.10,
Botermaikt). f 1114.
H. Buurman en Co., Amsterdam,
f 1210 of f 1526 niet f 100 verhooging,
als inschrijvers zonder concurrentie
blijft.
J. Harris. Rotterdam. Ve/:-wuift),
f 2500. (Oude Gracht) f 2200.
P. Xliafflaire, Teteringen, Oude
Gracht), f 3200.. (Gr. Markt) 4500.
J. Bennet', (Groote Markt), f 4810.
J-eanpier, Bergen-op-Zoom, .Boter
markt) f 2500.
Wed. Sebildmeyer, Edam, (Ged.
Oude Gracht), f 2G10.
A e r o p 1 a n c-c a r o u s s e 1 s.
L. van Bergen, Roermond (Oude
Gracht), f 1811.
F. Desmet (Oude Gracht, f 19G5.
A. Benner, Gorkuni, (Oude Gracht)
f 1930.
J. Vernielen, (Botermarkt', f 1026;
(Oude Gracht), f 1350.
Rodelbaan.
J. B. Aiulriesséh, Rotterdam (Bo
termarkt;, f 2235.
F. Dcsmet, Sittavd, f 2259.
A. Beren se, Arnhem, f 2274.
F. A. Alten, Gent, f 2062.
Draaimolens.
D. J. van Dam, Warmond, Oude
Gracht), f 580.80 en f 62-5.
Wed. L. J. Galjard, Amsterdam
(Oude Gracht) f 465 en f 519,60; Bo
termarkt) f 319.30.
F. 'G. van Leeuwen, Haarlem, (Ou
de Gracht), f 385, f 485 of f 615.
J. M. Vermolen (Oude Gracht), f 561.
Zweefmolen.
M J. van Dam, f 690 en f 575.
Speoinliteiie n-t heaters.
Jean Klein (Oud© Gracht f 70.
E. Lassen, Amsterdam, (Oude Gr.),
f 250.
II. Frisc'ruüUÜi (Oude Gracht), GO.
Clir. R-obeiison (Oude Gracht), f 120.
T a n o p t i c u m s.
S. van der K-erckhov-en, Seraing,
"(Botermarkt), 1 105.
J. M. van Buuren (Botermarkt),
f 135, (Ged. Oude Gracht), f 105 ol
f 115.
S c h uwbultgtc n t.
Lion Dossy, Amsterdam, Nassau-
laan), f 302.
Diver s e n.
C. Rtzel, Ainerikaansche hocpla-
iverptent. (Botermarkt), f 158.
H. Burgerdaal, panorama, (Oude
Gracht), f -15, f 90 of f 80.
Botermarkt f 100.
Victor Consael, Breda, beignets-
kraam, (Groote Markt), f 1275.
N. Dubbelboer, Groningen., panora
ma (Oude Gracht) f 33 of f 45.
A. Meijer, Arnhem, kunstgBaftbla-
zer (Groote Markt), f 12.50 (Oude
Gracht) f 10.
G .van Engelenburg, schiettent en
vroolijke kenkeD, f 66.05.
Anton Wegkamp, theater met lus
tige tonnen en draaiende vloeren,
f 490 of f 500.
H. J. Vet. Nijmegen, rollende tun
nel), Oude Gracht), f 800 of l 500; (Bo
termarkt) f 700; (Groote Markt),
f 1000.
II. Hommeison et fits, lustige ton
nen, f 1050 of f 800, met f 200 verhoo-
ging, indien de inschrijver geen con
currentie heeft.
M. van Been, gedesseerde dierc-n,
(Oude Gracht) f 100, (Botermarkt),
110.
E. Rechten, Edam, drie lustige ra
den (Groote Marlet) f 2200.
A. Bechtkamp, Apeldoorn, lustige
tonnen (Gr. Markt) f 1575,15, (Boter
markt) f 1095.95; (Oude Gracht) f 1135.
C. v. d, Moot, Amsterdam, kijk-
tent met levende beelden, f 35.35.
L. C. Arens, Amsterdam, - gedres
seerde puurden (Oude Gracht) i CO.
D. Uiterwijk, Dordrecht, beignet-
kraam, f 1311.
J .Sterling, doolhof (Botermarkt),
f 175.
Kiekjes uit lie Rechtszaal.
We begon lie. vanmorgen met eeni-
g© Kinderwet-zaakjes, die met geslo
ten deuren behandeld werden. O.a.
stond een kind van nog geen 18 jaar
terecht wegens diefstal van een rij
wiel. Zijn er noj kinderen?
Daarna gii.-gen de deuren der rechts
zaal open. De namen van twee Haar
lemmers werden door den deurvv
der afgeroepen, maar hij kreeg geen
antwoord.
't Waren de namen van twee die
ven. Z© hadden :s nachts van een
walkant van 't Snaarne 3 balen vod
den weggenomen, die behoorden aan
den handelaar De Haas en vei zonden
moesten worden met Vogelpoel en
Noorwegen.
er niets ven meer waaide te
stelen dan vodden? I
Maar de dieven hebben er bij een
oddenkoopman toch nog geld voor
gemaakt, tweemaal 50 cents.
rechercheur zei, dat de dieven
bij de politie niet goed staan aange
schreven. 't Zijn echte straatdieven.
Tegen eiken voddondiof eischte t
I. 6 maanden gevangen is-
t r a f.
Vodden hebben uit-: veel waard©,
maar aaide nog minder Toch stond
nu c© r.lar.dhouwer uit Haarlemmer
meer terecht wegens diefstal van aar
de. Zelf had de landbouwer t niet ge
daan, maar zijn arbeider moest i óp
ijn bevel deen, zoodat hij toch
ansprakelijke persoon bleef.
De aarde 't waren 0 krui wat
ol behoorde aan den buurman
den landbouwer.
Beklaagde beweerde wel eenïg in
op dien grond te lieblien.
't Was ceu ingewikkelde burenquaes-
tifi.
't O. M. achtte 't doen plegen l>e-
wezen en eischte tegen den landbou-
er 10 gulden boete.
De volgende beklaagde was kies
keuriger. Hij heeft ten nadeelr- van
don jongeling Hoenderdos te Schoten
een horloge gesloten.
Uurwerk is uit een Joods nabij
een bouwwerk te Schoten gekaapt.
Om 't le krijgen was 't nog ïioodig
dat er ingebroken werd.
De dief hooft 't klokje-voor 2 guld
verkocht.
Tegen een meisje, duf indertijd met
hem is uitgeweest, heeft de die! den
diefstal beleend. Nu werd 't meisje
dat voor andere dingen thans hok in
de gevangen'- gekomen is als ge
tuige gehoord.
D© aannemer Mul veriehle dat li
inbraak ook eenige timwermai
reodschappen gestolen zijn.
't O. M. merkte op. dat de di« f ..de
grootste bandiet" uit Haarlem re Nu
staat hij gesignaleerd in 't Politie
blad. De eiseli luidde: 2 j a a y ge
vangenisstraf met b e v e 1 t o t
g c v a n g enncmi n g.
KEES.
UITSPRAKEN.
A II. K los werkman te Haarlem,
mishandeling, 10 da;
straf.
R. v. d. D., los werkman te Haar
lem, diefstal, i maand
G. van AL, los arbeider ie Bloenien-
doal, vernieling, 6 wvken gevangenis
straf.
J. t?., bloemist le Heemstede, mis
handeling, 25 boete of vijf dagen
hechtenis,
M. L. A. B., tuinierster te Yclser
oord, mishandeling, 18 boete of acht
dagen hechtenis.
H M. S., tuindersknecht, te Haar
lemmermeer, vernieling, 10 boete
tien dagen hechtenis.
tuinder te Roelof-
arendsveeu, strooperij, 20 boete of 10
dagen hechtenis.
J. de B., boerenarbeider te Zaan
...iir,, eenvoudige beleediging van <vi
ambtenaar, 15 boete of veertien «la
gen hechtenis.
v. d. W-, los werkman te Amster
dam, oplichting, zeven dagen ge-van-
genisstraf.
A, van W., koopman te Purnierend,
huisvredebreuk en wederspannigheid,
14 dagen gev.stn.if
D. M., metselaarsknecht le Woi nmr
veer. eenvoudig© beleediging van eei
ambtenaar, 10 dagen gev.straf.
los werkman te Worinerveer,
eenvoudig© beleediging van een amb-
tenaur, 10 dagen gev.straf.
.oker te Velseroord, mist:
deling," 110 boete of tien dagen li<
tenis.
metselaarsknecht,
Zaandam, eenvoudige heloedigirig, ƒ10
boete of tien dagen hechten"
Vooruitgaande.
De toestand van het raadslid den
heer Nagtzaam is steeds vooruitgi
De Sneeuwkoningin.
V ij vestigen nog eens <ie aan<
op de kinderopcrettc Sneeuwkonin
gin", bewerkt naar het bij do kinde
ren geliefde sprookje van Andersen.
Dat deze operette in tien jaren niet
opgevoerd, ligt meer hieraan, «lat
aan de opvoerenden hooge eisclien
worden gesteld. De heer Jac. de Joi
die de leider is van het geheel. I
schikt echter over zee-r goede krat
ten.
TEEKENCOLLEGE KUNST ZIJ ONS
DOEL.
Lezing Van Konijnenburg.
Voor een aardig bezette zaal hield
Vrijdagavond de heer W. A. van Ko
nijnenburg, kunstschilder te 's-Hage.
in het Brongebouw zijn lezing „Tech
nische Mathematische Kunstbeschou-
wing in verband met de nieuwere
richtingen op schilderkunstig gebied'*.
'Te acht uur ving de spreker aan
met ©en zeer uitvoerige inleiding.
Voor zoover wij de sterk omschrij
vende beeldenrijke, hooggestemde ni't
altijd geheel begrijpelijke en somvv ij-
zat rad uitgesproken zinnen
■ouden volgen, werd allereerst, ia
'erband met de jongste kunstuitingen,
het recht van verscheidenheid iii" da
uustproductie en van den invloed
dien zij uitoefent erkend.
Er zij echter t besef, dat een kunst-
erk moet zijn als een edelsteen, dut
lust geen sci.erpe grenzen kent en
n zij ook is kunstvolle wctenscluip.
Spreekt er toewijding, liefde en
drang uit don arbeid der jongere stre-
vers? Meeucn niet velen dat door wat
aanbrengen van drh-lioekc-n en ku
bussen bet doel reeds bereikt is?!
Gebrek aan begrip en vooroefening
stempelt noodwendig tol dilettantis
me en voert tot den afgrond van liet
Barbarisme, tot pedante opgeblazen
heid, tot pochen en bluffen óp onwe
tendheid eu op onbeschaafde kunstge-
jelens.
De spreker stelde bier naast elkant
den barbarist Kandinsky en Bei lag©
de eerste stamelend en misleidend in
jn kunst, de andere vol vrome toewij
mg en vertrouwenwekkend.
Onze tijd is te prijzen waar d©
i tersten hij de knust richtingen zoo
.-makkelijk te vatten zijn.
Reeds het Impressionisme voerde
>t kunst voor de Expositiezaal, tot
col a me schilderijen.
En thans zijn Cubisten en FuturiS-
m, ter tentoonstelling, ais jolig© ;:as-
ten tusschen makke schaapjes en tam
me interieurs, als harlekijns en ledigo
iiïdruchtig'- kermisga ngers- hun wer
ken ziin als versieringen van draai
molen, gooi- of schiettent.
Hunne zinledige, verdwaasde prin
cipes, en het vei loochenen van vorm
i voorstelling leidt tot de decadence.
Want wat klonk is voor de toon
kunst is de voorstelling voor de schil-
ij die voorstelling heeft het ruim
tebegrip tot wezen, door dc plaatsing
'un voorwerpen en modellen.
Kubisten eu Futuristen missen dit
'uiintebegrip; hun werken zijn' series
lekken. Misschien en hoogstens kan
hui arbeid tot vlakversiering voeren.
Waarom begrenzen zij t"di steeds
rken door den ïNx-hthoeksvonn!
Consequent zou toch zijn ©en-geheel
onregelmatigen onttrek te kiezen.
rechtlux-k en de lijn- ©:i richiingr
systemen daarbij ten grondslag, was
het uitgangspunt bij het tweede jjcel
van den voordracht, wolk gedeelte
met ©en groot aantal dbigrnmmali-
che teekeningen en daarop gebouw-
te voorstellingen was geïllustreerd.
Een en ander werd behandeld in
erband met 5 factoren die Van Ko
nijnenburg voor 'd© schilderijkunst
nornlig achtte.
Vooral de mathematiVho vormen,
deeling en richting werden sterk be
licht en aangetoond.
Is zulke rhvtmische veidcding vo-.r
den vlakversi©rder van groote betee-
is, zoo betuigde spreker, dat ook
de schilderij eu dan in perspecli-
•b opzicht daarmee rekening moest
■den gehouden. Bepaalde rhytmick
behoorde ook in de verdeeling der
plans en dc* plaatsing der stof fa ge te
orden in achtgenomen.
Dit alles zou leiden tot steeds meer
dere abstractie en vergeestelijking,
sr voorname factoren bij de
schilderij.
tar nu l.ij Cubism© c-n Futurisme
abstractie en ruimte-inzicht geen
te bemerken vult. is deze kunst
gekunsteld en onoprecht.
Zullen die jongste kunstuitingen
zich willen ontwikkelen, dan zal dat
II wezen ill de richting der ma*
lkeuze, naar den kant der kunst
nijverheid.
Tot de schilderkunst hooien zij stel-
g niet.
Zooals gezegd, de tik* ik waardige le
zing van den beer Van Konijnenburg
was hier en daar wat lastig te vol
gen. Ook klonken verschillende bewe
ringen wel wat apodictisch en waren
enkele voorstellingen erg gezocht.
In perspectivisch opzicht zouden we
met den spreker bepc-ald slaags raken.
Onduidelijk was het ook waarom de
bezoekers te half aciit genood wer
den, terwijl de lezing eerst na 8 uur
Maar dit is niet de schuld van
den gcachien spreker.
G. KF.RKIIOFF.
(Zie vervolg stadsnieuws onder do
laatst© berichten).
Uit de Omstreken
ZANDVOORT.
Wegens vertrek uit de gemeente is
door den Heer Dr. O. S. BasUaans,
arts alhier, eervol ontslag aange
vraagd als schoolarts van school C
en van de Bewaarschool.
In eene alhier gehouden vergade
ring van de afdeeling Zondvoort van
