Haarlem's Oagblao
TWEEDE BLAD
WoiBSdag 7 Mel 1913
Stadsnieuws
REDE L. C. DUMONT.
In de bovenzaaltjes van De Kroon
hiclil voor oen flink aantal leden der
Vereeniging „Ilaerlem" de lieer L. C.
Dumont, directeur van Openbare Wer
ken, Dinsdagavond een rede, waarin
bij meeledeelingon deed betreffende
bet Raadhuis en 't OudoMaun-enlrms
(Weeshuis) thans Museum. Die rode,
die duidelijk blijk gaf van de wijze
waarop de heer Dumont dit onder
werp door-en-uoor heeft bestudeerd,
werd uitstekend toegelicht door een
reeks heel mooie lichtbeelden, even
eens van eigen werk van den spreker
van dezen avond.
In den aanvang zijner rede het
Raadhuis on speciaal den Raadhuis-
toren besprekend, herinnerde do lieer
Dumont er aan, hoe door ecnigo be
langstellenden in de gemeente de ver
eeniging llaerlein in staal was ge
steld. een belangrijke som golds aan
hei gemeentebestuur aan te bieden om
den Raadhuistoren te herbouwen, Aan
spreker werd het ontwerpen der noo-
digo plannen en hel uitvoeren daar
van opgedragen.
Spreker memoreerde nu, dat terwijl
van don juisten tijd, waarin hel oud
ste deel van hot Raadhuis werd ge
sticht en door wien dit geschiedde,
niets heleend js, men wel weet, dat het
reeds in 14 35 b?s(.ond en althans tijde
lijk tot Grafelijke woning diende. Flo-
ris V stond hot westelijk gedeelte van
dit paleis in 12S7 aan de broederschap
der Dominicanen of Predikheeren af,
tot hot stichten van een klooster.
De kern van het tegenwoordige
raadhuis bestaat dus uil oen verceni-
ging van een wereldlijk en een geeste
lijk gebouw. waaromheen zich
groopecron gebouwen en gebouw-
gedeelten, ontstaan in don tijd toen
hot paleis voor raadhuis werd be
stemd. Van het oudste, hei wereldlijk
gebouw, is do groote zaal het voor
naamste overblijfsel, van het geeste
lijk gebouw is de Pandplaats met de
Kloostergang het voornaamste onder
deel. liet klooster, in loSÏ opgericht,
is toen eigendom von do stad gewor
den 't gcea voor dien tijd al met ver-
scllillende ondordeelen was geschied.
Uit een gedeelte van het kloosterge
bouw is het Prinsenhof ontslaan.
In 162.1 1(130 werd h-t Stadhuis
belangrijk gewijzigd, en uit dien tiid
dasleekeut bei arebouw aan de Zijl
straat. Van 1S00— 1S03 was het Raad
huis Riikseigeudom, maar de stad
verwierf liet opnieuw in bezit door af
stand van vier schilderijen.
Op liet gedeelte, dat de groote zaal
bevat, heeft de toren gestaan. Het
vormt een rechthoek, door dikke mu
ren omsloten. De verdceling in vijven,
zichtbaar in de niet tongewelven over
dekte begane grond-verdieping, is ook
in de buitenarchitectuur te zien. Ver
moedelijk waren oorspronkelijk op al
le vier de hoeken van het gebouw
kerktorentjes aanwezig en droeg het
-geen groolen toren, zooals die welke
afgebeeld is op schilderijen en teeke-
nineen uit verschillende.tijden.
Nadat het grafelijk paleis voor stad
huis was bestemd, werd dit vermoede
lijk van oen toren voorzien, volgens
de afbeeldingen gebouwd in de archi
tectuur van de 2de helft der 15o eeuw.
In 1772 werd de toren wegens bouw-
vn" '- rheid a (gebróken.
Over enkele maanden zal hij weder
herrezen ziin en zal de liewaard-geble
ven klok. die toenmaals bij droevige
en feestelijke voorvallen luidde, weer
op baar oude plaats zijn terugge
keerd.
Die klok lieeft tot randschrift
„Ghi Heeren machtich blif een-
drachtich en volch de reden doe
die «lat so sel u stal sta en in
vreden
MCCCCLXXIII
Steven Buter.dijc maecket."
Moge zeide spreker door den
voorspoed van Haarlem do waarheid
van deze woorden tot in lengte van
dagen blijken
De hear Dumont deed later ..eenige
meaedcelingen over de geschiedenis
van hot Oud ^Mannenhuis aan de II-.:-
lige.'n nden, thans verbouwd tot Mu
seum'
Het jaar 1913, dat voor ons land
van bijzondere beteekems is, door de
herdenking van de. 100-jarige onaf
hankelijkheid, is dit ook om een an
dere reden voor de gemeente Haar
lem.
Nog enkele dagen toch en het Mu
seum Frans Hals aan het Groot Hei
ligland wordt geopend, in hetwelk de
kunstschatten der gemeente naar ie
verwachten is een blijvende en veili
ge plaats zullen vinden en alwaar zij
tol in lengte, van dagen aan de nako
melingschap zullen getuigen van de
liefde en van de zorg die het thans
levend geslacht daarvoor koestert en
daaraan heeft ten koste gelegd.
Doch er is meer; door het inrichten
van dit gebouwencomplex tot mu
seum, is een gebouw, dat uit histo
risch oogpunt voor de gemeente van
belang is en dat door zijn architec
tonische kwaliteiten een schitterend
voorbeeld vormt uit een der bloeitijd-'
perken der Hollandsche bouwkunst
voor verder verval behoed en weder
in eere hersteld, terwijl het door zijn
bestemming aan een ieder de gele
genheid geeft daarvan te genieten en
dus zal medewerken om de belangstel
ling in de bouwkunst te vetgrooten
en deze te leeren waardeereu.
Ik meen daarom to mogen onder
stellen, dat het menigeen belang zal
inboezemen iets omtrent do geschie
denis. van deze gebouwen te verne
men.
De Stedelijke Regeering van Haar
lem wilde er in het begin van de J?o
eeuw toe overgaan tol het stichten
van een Oude-Mannenhuis. De mon
dige gelden om die stichting van lief
dadigheid tot stand te kunnen bren
gen. ontbraken haar echter, waarom
werd overgegaan om door het houden
van een landsheerlijk juweel le trach
ten die noodige gelden te verkrijgen.
Op last der Stedelijke Regeering
werden daarom in 1606 door de oud
ste der.Haarlemsche kamers, n.l. dooi
de Pelikanislen, onder dc zinspreuk
„Trou moet Blycken", de rederijkers
uitgenoodigd tot het houden van dat
landsheerlijk juweel.
Aan deze uilnoodiging werd door
een li-tal Rederijkerskamers gevolg
gegevc-n; zoodst op 10 Augustus van
dat jaar, deftig als in zegepraal, dc
intocht dezer kamers binnen Haar
lem plaats vond. Gedost in hunne
staatsiekleederen en voorzien van
hunne blazoenen, verzamelden zij
zich in den Hout. alwaar zij door de
Haai tonische Pelikanislen werden af
gewacht en begroet, waarna zij in op-
locli de stad binnen trokken.
Op hun tocht naar de Groote Markt
vierden zij begroet door de Stede-
maagd van Haarlem, die gezeten w;' s
onder .een triomfboog voor de poon
van den St. Jorisdoelen (het tegen
woordige Proveniershuis) en die om
ringd was door in feesttooi gedoste
meisjes.
De Groote Markt was het eigenlijk
tooneel waarop de verschillende spe
len zouden plaats hebben, zoodat al
daar ook in kasten de gouden en zil
veren. sieraden waren opgehangen,
waarmede de overwinnaars bekroond
zouden worden.
Acht dagen duurde dit feest, in
welken tijd o_a. allerlei kluchten wer
den vertoond.
Zoowel van dc mededingende Ka
mers, die op stadskosten gehuisvest
waren, als van het groot aantal toe
schouwers van heinde en ver teza3in
gestroomd, werd in den vonn van oen
loterij een som gelds geheven en van
deze verkregen som is hel Oude-Mau-
nenhuis gesticht.
De grond waarop het werd ge
bouwd en die gelegen was tusschen de
beide Heiliglanden (het Groot- en
het Iilein Heiligland) was grooton-
deels een geschenk van Jonkheer
Francois van Bekestein.
Spoedig na het houden van dit
feest moet met den houw begonnen
zijn, want in den voorgevel van hel
thans nog bestaande gedeelte van dc
gebouwen, wijst het jaar 1G0S als jaar
van stichting aanterwijl op 2 Fe
bruari 1609 de eerste Oude Mannen
bij (door) de Regenten in dit God---
buys werd geleyd, nadat hun de
ordonnantie op 't Raedhuys door de
Burgemeester en was voorgelezen en
zij den eed der gehoorzaamheid had
den gedaen.
liet was ingericht voor de huisves
ting van zestig oude mannen, die
onderscheiden waren in „Proveniers
of Commensalen" en in „Zaallui". De
Commensalen aten in do keuken c-n
hadden elk in 't bijzonder een eigen
woning, de zaallui alen gezamenlijk
in de zaai en bewoonden met hun
tweccn een huisje.
■Vorder waren aanwezig een Roolc-
of Pijpen kamer, een Ziekenzaal enz.
liet bestuur over dit Godshuis was
opgedragen aan een College van Re
genten en Regentessen onder wier
toezicht oen Binnenvader en een Bin-
nenmoeder het huiselijk beheer .uit
oefenden.
Uit deze in algemeene trekken aan
gegeven bestemming kan ge reedel uk
worden afgeleid, dat de stichting be
staan moet hebben uit een gebouw,
dat hoofdzakelijk voor den huiselij-
ken dienst was bestemd en uit een
aantal woningen. De verschillende
onderdeden waaruit het gesticht be
stond waren gegroepeerd oin een bij
na achthoekigen binnenhof; ongev? r
van de afmetingen 35 bij 30.5 M..
waarvan de grootste afmeting onge
veer in de richting Noord-Zuid is ge
legen. Aan de westzijde van dezen
hof lag en ligt nog het hoofdgebouw,
dat dus een gevellengle heeft van
bijna 36 M.
Aan de drie overige zijden van den
hof waren de woningen. De toegang
tot dien hof wordt gevormd door een
overwelfde poort; gelegen in het mid
den van de oostzijde van den hof,
welke poort uitkomt aan het Groot
Heiligland.
Behalve genoemde woningen aan
drie zijden van de binnenplaats wa
ren aan liet Groot Heiligland nog ne
gen woningen aanwezig, van welke
er l ier ter noordzijde en vijf ter zuid
zijde van de poort gelegen waren.
Ondergeschikte uitgangen bevonden
zich naar het Klein Heiligland en
naar de Gasthuis vest.
Vermoedelijk waren (Pieter Ja-
cobsz. van. Campen en Lieven de
Keij de bouwmeesters.
Tot het jaar '1810 bleef het Oude
Mannenhuis zijn oorspronkelijke be
slemming behouden.
In bovengenoemd jaar werd buis-
vesting gezocht voor het garnizoen,
dat uitgebreid werd. I-Iet Oude Man
nenhuis iverd (Veeshuis en de bewo
ners van eerstgenoemd gesticht gin
gen over naar een gedeelte van liet
Proveniershuis, dat in den St. Joiis-
doelen in de Groote Houtstraat ge
vestigd was.
Het Oude Mannenhuis bleef de be
stemming van Weeshuis behouden,
totdat het. in 1906 door de gemeente
werd aangekocht met de bedoeling
om het door aan- en verbouw tot mu
seum in te richten.
Vermoedelijk ten gevolge van ge
wijzigde omstandigheden, eensdeels
veroorzaakt door wijziging in de in
richting zelve, anderdeeis door ver
andering van bestemming, bleven de
gebouwen niet ongewijzigd.
Zoo wees eeu viertal ankers, aan de
achterzijde van het hoofdgebouw liet
jaartal 1CC6 aan.
Verder toont de architectuur van de
betimmering van de vroegere regen
ten- en cgei tcssenkamer, van de
deur met omlijsting van het hoofdge
bouw, enz. aan dat in de eeiste helft
van de 18e eeuw wijzigingen hebben
jiluats gehad; ook werden toen de
oorspronkelijke raamkozijnen met de
romen van het hoofdgebouw door
andere vervangen.
De regenten- en regentessenkainers
niet de daarachter gelegen gang
vormden te zamen meer dan waar
schijnlijk een groote zaal die dus de
zelfde diepte- had als de groote eet
zaal, doch in lengte daarmede een
tra vei verschilde. Grond voor deze
waarschijnlijkheid is deze, dat bij de
herstelling van deze kamers geble
ken is, dat onder de tegenwoordige
plafonds de eikenhouten kinder balk
jes nog aanwezig zijn en de ravelin-
gen van de oorspronkelijke schoor
steen en niet in liet midden ion de
tegenwoordige kamerbreedte gelegen
ziju, docli wel in die van de breedte
ion deze verminderd met de gang
breedte.
De groote veranderingen hadden
evenwel in de negentiende eeuw
plaats toen dus de gebouwen als
weeshuis in gebruik waren.
In 1828 was men er eerst toe over
gegaan eenige herstellingen uit te
voeren. Uit dezen tijd kan afkomstig
zijn de tegenwoordige bekroning van
den topgevel van het hoofdgebouw en
het koepelvormige torentje, dat door
een windvaan bekroond wordt, een
weesmeisje en een weesjongen voor
stellend.
In 1858 werd tot ee-ne gedeeltelijke
verbouwing overgegaan. De lokalen
aan het zuidelijk gedeelte van den
oostelijken vleugel werden geheel ge
sloopt en in de plaats daarvan wer
den aldaar eenige schoollokalen ge
bouwd.
(h ij spoedig daarna in 1859 had
een veel belangrijker verbouwing
plaats. De gehcele vleugel aan de
noordzijde van den hof werd afge
broken cn door een nieuwen met cone
verdieping vervangen, terwijl in 1864
de zuidelijke vleugel hetzelfde lot on
derging.
Ais deze belangrijke verbouwingen
geschiedden door en voor rekening
van het Gereformeerd Weeshuis, dat
zich als eigenaar beschouwde. Over
den eigemlom is echter met de ge
meente geruimen tijd gecorrespon
deerd, zoodat ten slotte de dading
over de zaken van het (Veeshuis in
Mei 1862 met de Stedelijke regeering
aangegaan, het voortdurend bezit
aan die instelling verzekerd werd.
Dij die dading werden de schilde
rijen in het Weeshuis aanwezig ei
gendom van de gemeente. Deze
schilderijen zijn:
lo. 1) e Bray, 1663, afkorasiig van
het Heilige Gasthuis, voorstellende
vijf regenten van dat geslicht,- waar
bij de binnenvader tegenwoordig is.
2o. V e r s p r o n c k, 1612, afkom
stig van het Armenkinderhuis, voor
stellend een vergadering van regen
tessen van dat geslicht, waarbij de
moeder een kind met gescheurde
mouw vertoont.
3o. D e B r a y, 1663, afkomstig van
het Armenkinderhuis, voorstellend
een pas ter verpleging opgenomen ge
zin van arme vveezen.
4o. De Bra y, IGG5, voorstellende
een vergadering van vier regentessen
met de naaivrouw.
5o. P i c t e r v a n A n r a a d t,
1674, waarop een kind is afgebeeld.
Na deze afdwaling keeren wij tot
de gebouwen terug en merken op, dat
de bekroning van do toegangspoort
aan het Groot Heiligland verdwenen
is. Alleen overgebleven daarvan is
een beeldje voorstellend een blind
oud mannetje, .dat onder don schoor
steen in de groote zaal een plaats had
gevonden.
In 1906 werden, behalve het (Yees-
'huis aan liet Groot Heiligland negen
woningen van particulieren gekocht.
Deze woningen maakten, zoouls reeds
werd -opgemerkt, deel uit van het
Oude-Mannenhuis. '/.ij waren op 23
Februari 1811 In den Gouden Leeuw
publiek verkocht vo--r prijzen, afwis
selend tusschen f 55 cn f 145, waar
door zij in verschillende handen over
gingen.
Om aan het toe&omstige museum
een vrije ligging te verzekeren worden
ook aan liet Klein Heiligland eeu 5-tal
perceelen gekocht, die echter geen
verband hielden met liet Oude-Man
nenhuis.
Na aldus in 'het kort dc geschiede
nis van het Oude Mannenhuis tc heb
ben verhaald zal niet worden stilge
staan bij de geschiedenis we.'kc aan
de totstandkoming van het Museum
is voorafgegaan, 't Belangrijkste feit
verdient evenwel vermelding cn dat
is dit, dat de raad bij beslui; van 11
Mei 1910 no. 8, een crediet toestond,
fan gevolge waarvan niet de uilvoe
ring kon worden begonnen, welke
thans tot haar einde js gekomen.
Bij het ontwerpen van het museum
plan werd op den voorgrond gesteld,
dat van de bestaande gebouwen alleen
die gedeelten zouden worden ge
sloopt, welke geen kunstwaarde be
zitten ea die welke aan het ontwer
pen van een goed museum in den weg
staan.
Zoo werden alle perceelen aan hot
Klein Heiligland gesloopt en twee
perceelen aan het' Groot Heiligland
om een vrije ligging aan liet Mu
seum te verzekeren. Verder vielen
door slooperSiinnden de gebouwen
nan de noord-, de zuid- en de oostzij
de-van den binnenhof, met uitzonde
ring van de poort aan laatstgenoem
de zijde, om in de plaats van deze
nieuwe te stichten, die aan de nieuwe
bestemming zouden beantwoorden.
Ook de keuken, gelegen achter het
hoofdgebouw moest verdwijnen.
liet hoofdgebouw op den binnenhof
bleef dus bestaan en werd in- ea uit
wendig gerestaureerd; hetzelfde werd-
gedaan met de huisjes aan het, Groot
Heiligland.
Iliennede ben ik aan hei einde van
de geschiedenis vtui dit voor Haar
lem zoo belangrijke gebouw.
Naar Ik 'lnoop zul de toekomst daar
van niet minder belangrijk worden,
wanneer het wtoneivkort zijn deuren
geopend zal hebben oni u oogenblik
ken van kunstgenot te verschaffen.
De voorzitter der vereenigring „llaer
lein", de heer Johs. do Breuk,
dankte na een hartelijk applaus der
vergadering den heer Dumont voor
zijn belangrijke, weldoorwrodite rede
en bracht hem hulde voor het door
hem verrichte werk in de zaken, die
hij hedenavond besproken had.
LEER AP, ESSEN INDUSTRIE-
ONDERWIJS.
Dezer dagen werd in de Huishoud
en Industrieschool te Haarlem cc:i
vergadering van leeraressen bij hel
industrie-onderwijs gehouden, onder
presidium van niej, N. van Berkuin.
De voorzitster heette namens de
onderteekenaarslers van de circulaire
de aanwezigen welkom en sprak den
wensck uit. dat deze eerste vergade
ring gevolgd mocht worden dour
meerdere, waardoor de band tusschen
de leden en de scholen onderling ver
sterkt zal worden, iets dat ongetwij
feld het onderwijs ten goede komt.
Zij bracht een woord van bartel ij
ken dank aan liet bestuur van dc
Ilaarleiusche schooi, dat zoo welwil
lend was, gastvrijheid voor deze eer
ste bijeenkomst te willen verleenen.
Verder werden in herinnering go-
bracht de pogingen in 1911 en 1912
door de Alkmaarsche Huishond- en
Industrieschool gedaan om een ver-
ecniging op te richten; met erkente
lijkheid werd van dit werk gewag ge
maakt, omdat daardoor mogelijk is
geworden, dat men hier thans bijeen
is, om de plannen in een daad om te
zetten en op le richten de Vereeniging
van leeraressen bij het mdustric-on-
denvjjs.
Uiteengezet werd, waarom deze af
zonderlijke vereeniging noodjg is.
Vervolgens werden concept-sta tuten
en huishoudelijk reglement behandeld
en goedgekeurd, zoodat de koninklij
ke goedkeuring hierop gevraagd zul
worden.
liet doel van de vereeniging, het
bevorderen van het vakonderwijs door
meisjes, in hel bijzonder dat wat ver
staan wordl onder industrie-onder
wijs, zooals dat aan de industriescho
len en daarmee gelijk te stellen scho
len onderwezen wordt.
liet lidmaatschap staat open voor
haar dié als directrice of leerkracht
aan een Industrieschool of daarmede
gelijk te stellen inrichting van onder
wijs verbonden zijn en een akte van
bevoegdheid bezitten en voor haar
die als lecrares in costuumiiauicn of
als hoofd \a» een sehoolatelier twee
jaar aan eene Industrieschool werk
zaam zijn en geen akte van bevoegd
heid bezitten.
Als bestuursleden werden gekozen
de dames M. (V. Arbeiter, N. van Ber-
kum, J. G. Tli. van Uitbergen, 11. A.
I'addegon, J. M Iloovkaas, C van
JIunter en L Wolters. Mejuffrouw N.
van Berkum word bij acclamatie tol
presidente ~-kozen.
Nadat nog besproken was welke
werkzaamheden de nieuwe vereeni
ging het eerst ter hand zou nemen,
werd met dankzegging voor de goede
opkomst en de vriendelijke ontvangst
de vergadering gestolen.
Eï&iacnsL. O.
llaarlem, C Met. Geëxamineerd 8
mannelijke caudidaten. Geslaagd de
heeren P. A. J. Reynders, Beverwijk;
T Ridder, Haarlem; j. Rustige, iiaar-
Cev. Yoorwerpen.
Terug te bekennen bij: M. Dtrks,
Rozenprieelstraat 36, een broche: Mej.
E. Smits, Casteleijnslraat 12. een
broche; H. Voois, Toy torst ra at 6. een
rozenkrans: M. v. d. Pation, Oudcn-
weg 4 rood. er-.n kindei'schortjo; A. J.
Tork. Linschotenstraat 12. een arm
band en een sporthemd; Mej. B. Sc-e-
gers. Boickii. 'jdeslraat 31 rood, een
•jameslaschje; J. Oomes, K, Houtstr.
62, een ringetje; Mej. M. Toeset, Gier
straat- 51. een ceintuur; (V. Forlgcns,
Brouwersstraat 125, een jongensjas;
Mej; (V. Bakhuis Roosenboom,
Spaarnwouderstraul 191, een paor
kinderiifahd schoenenC. Jansen,
Scheepmakeisdijk 48, een rijwiel; C.
Uijlenbioek, Kampers! ra at 25 zwart,
een insigne: A. Zutphcn, Gaelslraat
37, een broché; H. (V. Sorber, mil 10e
Rog. inf. 2e bat. le Cie, 1» foute ricka-
zerne, een armband.
Rubriek voor Vragen
Geaboiineerdeu hebben het voorrecht,
vragen op verschillend gebied, mits voor
beantwoording vatbaar, iu te zenden bij de
Radactie van Haarlem's Dagblad, Groote
Houtstraat 63.
Alle antwoorden worden geheel kosteloos
gegeven en zoo spoedig mogelijk.
Aan vragen, die niet volledig naam cn
woonplaats van den inzender vermelden
wordt geen aandacht geschonken.
VRAAG. Bij het uitreiken der
aanslagbiljelten der Personeole be
lasting blijkt dut schier alle aanslagen
op grond "van huurwaarde zijn ver
hoogd. (Vat moet men verstaan on
der huurwaarde, en wat is de maat
staf daarvoor?
ANTWOORD. Huurwaarde is
huurprijs. Voor gehuurde percee
len wordt dus de huurprijs als huur
waarde genomen. Voor niet ge
huurde perceelen, waaronder ook
coöperatieve woningen zijn begrepen,
wordt als huurwaarde aangenicrkl
de huurprijs van gehuurde per
ceelen van dezelfde soort.
VRAAG. Ik ben voor de Bedrijf-
en Inkomstenbelasting aangeslagen
voor f 19-45. Op hoeveel wordt
inkomen berekend?
ANTWOORD. Op f 1209.
VRAAG. Ik ben aangeslagen in
de plaatselijke belasting \oor f 29.40.
up hoeveel werdt mijn inkomen ge
rekend?
ANTWOORD. Op f 1103.
VRAAG. Bestaat hier te Haar
lem ook gelegenheid on; opgeleid te
worden voor machinist tc-i koop.,
dij ter verkrijging \an een dip!:»
ANTWOORD. Neen, wel 'e
sterdam aan di Zeevaartschool.
Onze Laehhoek
Op een veiling van oudheden slaagt
een der liefhebbers er in, eeu kost
bare oude klok te koopen, en in de
verrukking rem zijn a&uknr.p, wil hij
r.c-t omvangrijke uurwerk zelf mes
naar huis dragen, llij laadt de klok
op zijn schouders en verlaat liet vci-
ÜngJokaal. Ongelukkigerwijze bolst
hij op den hoek dor straat tegen Ie
mand aan. die Oj) minder zachte wij
ze mot de klok in aanraking komt.
De drager verontschuldigt zich, maar
under snauwt hem onvriendelijk
loe:
„Waarom draagt u ook geen
cl ion doen!"'
RAAG. Hoeveel moet ik aan
persoonlijke belasting betalen uls de
huurwaarde van mijn Luis f 2.5Ü per
week is?
ANTWOORD. Uw gegevens zijn
onvolledig. Dc Personeclc belasting
wordt mede berekend naar de waar
de van liet meubilair.
oil cel en
VRAAG. Kunt u
welke dc kortste en be
fiets van Haarlem naar Roermond,
en hoever is die afstand?
ANTWOORD. - L' iihx-I rijden door
de Haarlemmermeer naar Ureuketon,
Utrecht, Schalkwijk. GcMv.um
Zuitbommc). Den Bosch, Vocimi, Ge
mot on Meijel naar Boeiinond.
Hél is een uur of twaalf fietsen.
VRAAG. Als ik mijn diensib .de.
binnen den tijd de huur opzeg en
haar onmiddellijk laat vertrekken,
hoelang huur en kostgeld moet ik
haar dan betalen?
ANTWOORD. U moei de drie
maanden uitbetalen, als "t een dienst
bode is, die bij 't kwartaal gehuurd
is,
VRAAG. (Vat is op het oogetir
blik een Milreis (Brazil'mansch geld)
in Hollandsch geld waard?
ANTWOORD. On C Mei stond dto
genoteerd op f 2.70,
VRAAG. Ti» welk blad vindt men
de incest volledige opgave van va
catures bij het openbaar lager, mid
delbaar en gymnasiaal onder.'.Ijs,
alsmede bij instituten on kestscii -
len'
ANTWOORD. Er zijn velschil
lende dergelijke bladen, o a. de .Va
cature", uitgave van de firma V. J.
Thieme Cie, Zuifen,
VRAAG. Kunt u mij hc-t adres
opgeven van den drogist te Roller-
dam die een degelijk middel heeft
voor wormen bij honden. Gaarne ver
nam ik dan ook of u ook weet of het
zelfde middel ook gebruikt kan wor
den voor lintworm, daar ik e<m hond
bezit, die sleeels kleine stukjes kwrït
raakt?
ANTWOORD. llan delsadressen
kunnen we niet meedeeton.
VRAAG. Kunt u ntij meededen,
wie de fabrikant van de 50-guldens
violen is, die U> Parijs bekroond is'?
ANTWOORD. Dot is ons niet
bekend.
VRAAG. -7 Kunt u mij opgeven,
.waar can juflrciiw; die voor lij
delijke hulp wilde uitgaan, zich moet
Plaats een adver-
VRAAG. Il< heb een dagmeisje
dat ilc per week betaal. Deze week
bleef zij twee dagen weg en liet zeg
gen dat ze een stijven nek had. Mag
ik iels van haar loon inhouden en
hoeveel. Ze verdient 2 gulden per
week.
ANTWOORD. U moet beginnen
mei u op de hoogte te stellen, ui zij
at dan niet ongesteld is geweest.
VRAAG. Wanneer een meisje
zb li veiliuurd heeft en den huurpen
ning heeft aai genomen, doch wegwis
ziekte barer moeder niet in betrek
king kan tic-den, mag zij dan den
huurpenning terug geven of is zij
verplicht in betrekking te gaan?
ANTWOORD. Zij heritden dienst
aanvaard, dus moei zij de overeen
komst nakomen, of schadevergoeding
VRAAG. Is u ook eeu inrichting
bekend, waar goederen hewnanl
'.ANTWOORD. Dergelijke adres
sen kunuon we niet opgeven.
VRAAG. lJoeft ec-a postzegel van
Mich tol Adiutansz. dc Ruyter nog
geWswtaaide voor een postzegclvcr-
kooper, of verzamelaar?
\NT\Y OORD Misachten, dat
men er ecu paar centen voor geeft,
maar veel meer toch niet.
JF e u i EI e t o n
GOUDEN VISIOENEN.
bit het Engelsch
van
DAVID CHPISTIE MURRAY.
20)
Maar er zijn er wel meer in de ge
meente, vervolgde Reuben, die
met hen kunnen spreken onder an
deren (Vilkins, cn do zoon van
Round. Maar die Job Round heeft
ook een gave run vreemde tulen te
spreken, en spreekt met' de glasblazers
alsof hij onder hen opgevoed js.
Dat zijn, geloof ik, meestal Fran-
6chen merkte de 'veldwachter aan.
De moesten, ja, hernam Reu
ben, maar er zijn Duitschers ook
onder, en die hebben weer een heel
andere taal. Ik geloof, dut de Duitsche
taal evenveel van de Fransche ver
schilt als de Fransche van de onze.
De stad in de verte lug vreedzaam
in een dunnen amberklourigon nevel,
en nu en dan deed een kauw in de
hooge olmboomen, dj© „De Luidende
Klok" belommerden, een slaperig ge
kras hoorenToon de stemmen van
de sprekenden ophielden, werd elk
geluid op oen afstand duidelijk, en
van meer dan twee honderd passen
ver klonk de klossende tred van ecu
vrouw op klompen. De kerktoren
stond op" een honderd passen afsUinds.
maar men hoorde het uurwerk knar
sen en brommen, toen liet zicli ge
reed maakte om te slaan, en men
luisterde naar het uur, dat ue slagen
zouden verkondigen. Zij kwamen
zacht en langzaam, en de klank van
den laatsten slag trilde in de stille
lucht.
Negen uur, zeide de veldwach
ter. k Is tijd, dat wij er aan deuken
naar bed le gaan, Reuben.
,To, antwoordde Reuben. Dat
hoort er ook zoo bij. Goedenavond sa
men. Zie eens, Jack, wie komt daar
bij de ker-k'den hoek om Mijn oude
oogen zijn zoo goed niet meer als zij
geweest zijn.
Dat is de jonge (Vliittaker, uit
den Aardbeientïiin, sprak de veld
wachter. En hij is in de puntjes ge
kleed ook, liet hij er op volgen,
toen de bedoelde persoon nader
kwam. Goedenavond, mijnheer
Whittalter. Hoe is het thuis
Zoo, Jack, ziit gij daar? I-Ioegaal
hel. zeide (V'hittaker, lk geloof
dat hier in „De Luidende Klok" een
goed glos bier te krijgen is, nietwaar?
Ik zal er eens de proef van nemen.
Dat warme weer maakt dorstig.
De herbergier was buiten gekomen
om de klok te hooren slaan, en stond
nu in de deur, met zijn handen onder
ziju voorschoot.
Wilt gij niet binnenkomen
vroeg hij.
Neen. neen riep tVhitlaker.
met afdalende minzaamheid om zich
heen ziende, lk zal mijn glas bier in
goed gezelschap drinken.
Do herbergier bracht een kruik en
een glas, en de jonkman nam het
zwierig van hein aan.
't Is goed weer voor den hooi
oogst, mijnheer (VJiittoker, begon
do herbergier een gesprek.
Ja, zeide de jonkman, een
teug uit zijn glas nemende. lk ont-
mootto aan hel begin van het Doode-
Manspad een klant van een verdacht
voorkomen een veilt met een psper-
en-zouliklettrigon knevel en een snede
over zijn gezicht Is hij hier bekend
Wie is hij 7
Een vreemdeling, mijnheer Whit
talter, zeide de oude Reuben. Hij
geeft zich voor een oud zeeman uit,
maar hij schijnt voor den landbouw'
opgeleid te zijn, en pachter Bache
heeft hem werk gegeven, llij heeft ons
verteld
En de oude man begon Bowling's
geschiedenis te verhalen.
Ge zijl toch zoo onnoozel niet,
dat te gelooven sprak Whittaker,
toen het verhaal uit was. Ik kan u
zeggen, dat ik liet in 't geheel niet op
dien vent begrepen had, toen ik hem
daar op die eenzame plek tusschen
het begin van het pad en de Jacobs-
ladder ontmoette.
Hij was beleefd genoeg in zijn
spreken, zeide Reuben, en ik go-
loof dat hij niet kwaad Is, muur hij
kan noga! zwetsen. Ik zou wel oens
willen zien hoe hij zich hield als er
iemand bij was, die hem zijn woorden
kou laten bewijzen mijnheer Round
bijvoorbeeld. Deze is een van de wei
nigen in de gemeente, die vreemde
landen gezien heeft, Ito e wel zoo lang
geleden, dat hij er misschien 't meeste
van vergeten is.
Whittaker wenschle goedennuoht en
ging -zijns weegs nnnr de stad, zonder
verder aan het verhaal van den ouden
Reuben te denken. Het was een aan
gename, koele avond na de hitte van
den dag, en de jonkman stapte flink
door, in droomerijen verzonken.
Op zijne wijze, en naar zijn aard,
was William Whittaker verliefd, en
onder den invloed van liet toeder ge
voel was ook de uitwendige persoon
van den jonkman niet meer zorg dan
vroeger verfraaid. Zijn jassen en broe
ken hadden zijn kleermaker siapcloo-
ze nachten berokkend, en de Jonge
Whittaker had ziju likdoorns z<M ge
tiranniseerd en geknepen, dat zij hein
uit wraak op hun beurt martelden. In
1858 begon de mode te vergunnen, da*,
jongelieden knevels Helen slaan, en
van die vergunning maakte Whittaker
gte'.ig gebruik. Hij was rijzig rem ge
stalte, liep met opgericht hoofd, en
had iets vlugs in houding en manie
ren, waarvan de meisjes in Castle
Barfield en omstreken niet afkeeng
waren.
Iedereen weet hoe zonderling eene
familiegelijkenis weder le voorschijn
komt na verscheidene geslachten ach
tereen verborgen te zijn geweest, en
als de zedelijke hoedanigheden rem
eene familie even aanschouwelijk
voorgesteld konden worden als de ge
laatstrekken in een familieportretten-
galerij, zou iedereen in het zedelijke
hetzelfde opmerken.
William was wat men een knappen
jongen noemt, en als hij daar zelf niet
zoo bewust van was geweest, zou hij
een veel aangenamer indruk gemaakt
hebben dan hij deed. Naar eenige»
van zijn voorvaders had hij een wel
gevormd hoofd, en naar* anderen een
vrij weeldorigen haartooi er voor. Zijn
oogen hadden oen uitdrukking van
goede hoedanigheden, welke hij niet
niieen niet bezat, maai' die hij moeren-
deels verachtte. Een leelijk© ziel, die
in een schoon lichaam woont, heeft
eoii geheelcn menscheuioeftijcS noodig
om haar stempel op haar omhulsel te
drukken, en als zij niet door bijzonde
re middelen werkt zooais door een
slecht humeur, dat misschien wel het
snelste werktuig is is er op vijf-en-
twintigjarigen leeRiyl nauwelijks
ht
eenig teeken van te bespeuren, (t
nóg «ren kwart eeuw, en zie dan hoe
listigheid en vaischheid in dien trek
om den mond en die 'ücbtgekncpcii
ne geest uit dien dikken neus en lip
pen spreekt.
De jongeling liep met :::jn vluggen,
zwaaiende» tred voort, totdat hij aan
hel. hek van Job Round landhuisie
■kwam, en daar stond hij stil. Ter
weerszijde rem het hek groeide een
eind ver langs dc heg dik gras, en
William had bij voorkeur hc'. gras ge
kozen in plaats van hol grintpad,
waarop Job Round zijne voetstappen
eer zou kunnen hooren maar hij
vond Let, landhuisje in donker, cn
stond een poos besluiteloos. Sara ging
's avonds wel eens alleen uit en ont
moette don Whittaker louter bij toe
val, Nooit maakte zij afspraak met
hem, cn altijd was zij hoogst verbaasd
hem te ontmoeten. (Vhit!aker was ai-
lijd huivorig geweest voor eene ont
moeting met hutir vader, en na zijne
ondervinding van tl ion namiddag was
hij er minder dan ooit op gesteld
Klaarblijkelijk hield de vader niet
van hom, maar de dochter wel. cn de
dochter was het, met wie hij wilde
trouwen, en niet de vader.
liet was in Castte Barftold algemeen
bekend, dat Job Round zün dochter in
alles haar zin gaf. en dat. hoewel er
geen enhnmtelhunrder man was dan
