NIEUWS= en ADVERTENTIEBLAD.
„Frans lafs in Haarlsm"
30e Jaargang No. 9169
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
WOENSDAG 14 MEI 1933 A
HAARLEM S DAGBLAD
ABONNEMENTEN ADVERTENTIËN:
per drie maanden: WfïrL Van 1—5 regels 50 Cts.; iedere regel meer 10 Cis. Builen liet Arrondissement
Voor Haarlem - ƒ1.20 Haarlem van 1—5 regels 1.elke regel meer ƒ0.20. Reclames 30 Cent per regel.
Voor de dorpen in den omtrek waar een Agent gevestigd is (kom der Bi] Abonnement aanzienlijk rabat.
gemeente)1.30 U Advertenliën van Vraag en Aanbod, hoogstens zes regels, 25 Cts. per plaatsing:
Franco per post door Nederland1.65 ihT -f 50 Cts. voor 3 plaatsingen a contant.
GöüïstrS ZoUSSad, 'voor Haarlem J 0.37 Redactie en Administratie: Groote Houtstraat 53.
de omstreken en franco per post „0.45 Intercommunaal Telefoonnummer der Redactie 600 en der Administratie 724.
Uitgave der Vennootschap Lourens Cosfer. Directeur J. C. PEEREBOOM. "b Drukkerij: Zuider Buitenspaarne 12. Telefoonnummer 122.
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames van buiten het Arrondissement Haarlem in dit blad is uitsluitend gemachtigd liet Algemeen Binnen- en Builenlandsch Advertentie-Bureau D. Y. ALTA
Warmoesstraat 76—78, Amsterdam. Telephoon interc. 6229.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
ACHT BLADZIJDEN.
EERSTE BLAB.
Onze Premie
wy leiifcea weier nieuwe exem
plaren ontvangen en kunnen fler-
lalve aan aanvragen weiier yoldoen,
lnliissclien werdt leder die nog
een exemplaar wenscht te ont
vangen aangeraden, ziek deartoe
ten spoedigste aan te melden aan
bet Bureau Groote Houtstraat 53,
daar de voorraad slecbts gering is.
DE ADMINISTRATIE.
AGENDA
DONDERDAG 15 MEI.
Orgelbespeling iu dc Groote Kerk,
van 2—3 uur.
Circus Wilke: Voorstelling!
Apollo-Theater: Bioscoopvoorstel
ling.
Biosc. Theater, Gr. Markt: Voor
stelling.
Stadsnieuws
O m Ons Heen.
In het Tweede Blad van dit num
mer vinden onze lezers een artikel
„Wat onze gasten vandaag gezien
kunnen hebben", in de rubriek Om
Ons Heen.
EIND-EXAMEN HANDELS
SCHOOL.
liet eindexamen van de Handel s-
Bcliool zal ten overstaan van de vol
gend© heeren gecommitteerden afge
nomen wordon: P. U. Craandijik, N.
Levenkamp, Mr. V. F. C. C. Pijnacker
Hoi*dijk; N. W. C. Gelton, te 's-Gra-
venhage.
N i e u w Leven.
Tot bestuurders van de kort geleden
opgerichte afdeeling Haarlem van
den Alg. Ned. Geheel-Onthouders-
bond, onder den naam van Nieuw Le
ven, zijn gekozen de heeren De Klein,
voorzitter, lleunis, secretaris en G'roe-
neveldi, penningmeester.
R. K. ONDERWIJZERS.
De diocesaan vereeniglng van R. K.
bijzondere oderwijzers in het bisdom
avn Haarlem heeft te Rotterdam haar
20ste vergadering gehouden.
Tot lid van het hoofdbestuur werd
gekozen de heer Koster, te Vlaaidin-
gen.
Aangenomen werd een voorste! van
de afdeeling Alkmaar, waarin ten
sterkste wordt afgekeurd, dat te Alk
maar een school met leekenpersoneel
werd omgezet in broederscJiool. Aan
den bisschop zal verzocht worden roo-
veel mogelijk te voorkomen, dat dit
voorbeeld navolging vindt. Ook zal
worden verzocht, aan de broeders-
congregaties geen verlof te geven
nieuwe scholen te stichten, of ze moe
ten zelf personeel genoeg hebben.
Ook het pogen hier en daar om meis
jesscholen in zusterscholen om te zot
ten. werd sterk gelaakt.
Er werd over geklaagd, dat van t
instituut der tijdclijko aanstelling
dikwijls misbruik wordt gemaakt.
(N. R. Ct.)
Excursie.
Door de firma Joh. Enschedé en
Zonen is aan de Commissie van
MaatsehJjpp'eJfjiki werk, afd. Haarlem
Alg. Ned. Typ. Bond, toestemming
verkend tot het op een Zondagmor
gen bezichtigen van een door don
heer Mr. Charles Enschedé saam ge
steld Museum op drülkwerkgebied
Statuten.
De, Staatscourant bevat de konink
lijk goed gekeurde statuten van de
Christelijke gymn asti eta-vereeniging
„Kracht en Vriendschap".
VRIENDSCHAP ZU ONS DOEL.
Deze tooneelveneeniging lüeld een
vergadering. Do ihecr Schaaf werd als
•voorzitter herkozen, de heer C. Booms
als bestmirelld. Ale nieuwe bestuurs
leden werden gdkozen de heeren R.
Jansen en IJ. J. A. v. d. Kort.
Getracht zal worden in den. a.s.
winter met een muziekvereeniging in
combinatie te werken.
Opgeheven.
De Socialistisch© Geheelonthouders-
vereeniging, aangesloten als afdeeling
bij den Alg. Ned. Geheelonth. Bond, is
opgeheven.
Goed afgeloopen.
Een 3-jarig jongentje, Cornell's Zwit
ser. van 't Klein Heiligland, liep giste
renmiddag om kwart voor zes op de
Dreef voor den juist aankomenden
N. Z. H. T.-wagen voorbij. Gelukkig
was het kind den wagen net voorbij,
toen hel op den grond viel. Het kind
werd bij Dr. Ten Oever binnenge
bracht. waar het bleek, dat het geen
letsel had bekomen.
Schoorsteenbrandje.
In liet perceel Tul penstra at 48 heeft
de politie met zout ©en schoorsteen
brand geNuscbt.
NED. VROUWENBOND.
De Neder!. Vrouwenbond tot ver
hooging van het Zedelijk Bewust
zijn, hield heden in het Brongebouw
ziju 29ste jaarvergadering.
De vergadering werd om 11 uur
dooi de presidente Baronesse Mackav
Van Lynden met gebed geopend,
waarna zy een gedeelte voorlas uit
Bom. 12.
Mevrouw Bijleveld—v. d. Vliet, pre
sidente van dc afd. Haarlem, heette
de aanwezigen hartelijk welkom en
hoopte dat deze dag een dag van ze
gen mag zijn voor den bond.
Mevrouw Mackay betuigt haar dank
voor de aangename ontvangst.
Aan H. H. M. M. de Koningin en
Koningin-Moeder worden telegram
men van huid© verzonden.
Uit het door de Secretaresse uitge
bracht jaarverslag, bleek dat de Bond
in bloei is toegenomen. Het Stations-
werk wordt met kracht voortgezet.
Het Tehuis in Den Haag Is met groe
ten zegen werkzaam. Mejuffr. Van
Mansem wijdt zich met groote toe
wijding aan dit schoon© we rit.
Z. E. do Minister ran Justitie heeft
voor het werk aan de Stations een
post van f 1500 pp de begrooting uit
getrokken.
Het ledental bedraagt thans circa
3500. Uit het verslag der penning-
meesteres bleek, dat do rekening sluit
met een batig saldo van f 684.61.
Tliaus gaat men oxer tot dc verkie
zing van leden voor liet hoofdbestuur.
Herkozen worden de dames: Mow.
MackayVan Lynden en Mevrouw
IIub":r—Francois en gekozen-. Joükvr.
\V. Mock.
Hierna wordt gepauzeerd. Van
middag half 2 voortzetting.
Van 't Kantongerecht
Mr. dr. W. P. Vis, plaatsvervan
ger, was vanmorgen kantonrechter.
Tegen een paar bewoners van Hout
rijk en Polanen werd resp. f 5 en f 10
boete geëischt, wegens het veroorza
ken van burengerucht.
Tegeneen Haarlemsch drogist v.erd
wegens den verkoop van een buisje
sub!imaatpastilles op grond van lijst
C (die wettelijk de artikelen bepaalt
welke niet onder een bepaalde hoe
veelheid verkocht worden) f 50 boete
subs. 10 dagen geëischt.
Ongekeurd vleesch.
Een Haarlemmer staat ierechi om
dat hij ongekeurd kalfsvleesch ver
kocht zou hebben. Een der consumen
ten werd na gebruik er van onge
steld.
De beklaagde beweert, dat hij voor
het. slachthuis bestond wel eens een
kalfje en een geitje in een schuimt je
buiten de gemeente heeft geslacht.
Uit het getuigenverhoor blijkt, dat
in casu toch' ook geen kennis van de
slachting van het geïncrimineerde
kalf aan den keurmeester is gegeven.
Gemelde keurmeester zet nog uiteen,
do.t hij niet altijd klaar kan staan om
dat z'n traefceïnent zoo min is (hon
derdvijftig gulden per jaar).
Eisch: f 25 boete subs. 5 dagen.
Een automobilist heeft te hard ge
reden on erkent z'n feiten. De eisch is
f 10 subs. 5 dagen, terwijl f 15 subs,
hetzelfde aantal dagen wordt ge
vraagd tegen een Scheveninger, (he
volgens dc dagvaarding op z'n motor
fiets gereden heeft tussehen Leiden en
Haarlem met de aanzienlijke snelheid
van 48,2 K.M., terwijl liet geoorloof
de maximum 20 K.M. is. In dit zaakje
zijn geen getuigen gedagvaard.
De beklaagde weet niet te zeggen,
of hij harder dan 20 K.M. heeft ge
reden.
De kantonrechter: Ja, als u oni li-
moeten we getuigen dagvaarden en
do zaak opnieuw worden behandeld.
Maar u meet positief erkennen of ont
kennen. Ontkent u het feit nu niet? i
Beklaagde ontkent het niet.
Waarop de eisch wordt uitgespro-
keaa. 1
PJNKSTERDRUKTE.
Op de heide Pinksterdagen zijn met
de stoomtram, lijn Haarlem'Ledien,
vervoerd 9500 passagiers, en met de
N. Z. T. M. in de stad 29500 passa
giers.
MEJ. MARY FLEISCHMANN.
Het bestuur der tentoonstelling De
Vrouw 18131913 te Amsterdam hoeft
onze stadgenoot© mej. Mary Fleisch-
mann, Inspectrice van de Nationale
Lc-vensverzekeringsban kuitgenoo-
digd op 20 Mei te spreken ©ver het
levensverzekeringsvak voor de vrouw.
Onze stadgenoote is de eerste vrouw
die zich, nu 27 jaar geleden, aan
beroep wijdde.
Gouden h u w e 1 ij k.
Uit achting voor het gouden echt
paar P. J. van Someren—A. Aker
sloot, hebben de buren de Groenen-
daalsteeg in groen en bloemen ge
huld met een eerepoort aan den in
gang van het straatje aan de Kleine
Houtstraat en voor de woning van het
bruidspaar, no. 7 rood.
De opening van ons
nieuwe Museum.
wezigen uitgestrooid, of het rijtuig,
waarin de Minister gezeten Was, reed
voor. Op de Groote Markt, die door
haar vlaggentooi aan de plechtigheid
kleuren!uister bijzette, had zich veel
volk verzameld.
Nadat de Minister de hal was bin
nengetreden en door den lieer De
Breuk naar de voor hem 'gereserveer
de plaats was geleid, nam Dr. Kruse-
man het woord voor het uitspreken
©ener redé.
De Burgemeester,
i ai mem eiid - B u rgemees r sprak
if. I
Hedenmiddag heeft Mr. Th. Heems
kerk, Minister van Binnenlandschc
Zaken, het nieuwe Frans-Hals
museum geopend. De openingsplech
tigheid had op liet Stadhuis plaats.
Op het Stadhuis.
Uit verschillende dèélen van ons
land kwamen de genoodigdén na
twee uur naar het Stadhuis toe. Da a
kwam een uitgelezen gezelschap bij
een, Men zag er Kamerleden, Gedepu
teerden van Noord-Holland, waaron
der J h i". Mr. J. \V. G. Boreel van Hoge-
landen, onze oud-Burgemeester, on
der wiens bestuur het grootste deel
van de wordingsgeschiedenis van bet
Museum zich heeft afgespeeld. Voorts
waren er de directeuren van de l>o-
kende musea, die men in de hoofd
stad, de Residentie, in Rotterdam.
Utrecht en in onze eigen stad vindt
Dit gc-zelschap werd nog vergroot door
een aantal bestuurderen van instellin
gen op het gebied van schilder- en
beeldhouwkunst en voorts de besturen
van Haarlenisclie vereenigingen. die
zich op kunstgebied bewegen.- Daarbij
voegden zich de hoofden van de ver
schillende takken van gemeentedienst,
de hoofden van een aantal onderwiis-
Ir.stellingen te Haarlem, oud-Raadsle
den en anderen.
Dit uit lionderdéB personen bestaan
de gezelschap, waaronder een aantal
dames, bewoog zien te midueu an de
polmengroepen. die aan onze fraaie
Stadhuishal den aanblik van een tuin
verleenden, hoewel de statelijke zaal
door het groen niets van haar archi
tectonisch schoon inboette.
De haIversiering is uitgevoerd door
de firma's Lamfers cn Pool.
De heer Lamfers zorgde voor den
plantentooi. Aan den kant van de
trouwbanken vandaag wei d er ge
trouwd in de Statenzaal was een
prachtige greep hooce palmen en
dracaena's geplaatst wa.u'.ion hagen
van laurieren en palmer longs de
wanden, onder de grafelijke portret
ten aansloten. Deze muurbegroening
liep door tot de groote trap naar de
kamer van den Burgemeester. Op ae
stcenen consoles doken fraaie witte
call as in 't groen weg en langs de
traptreden klommen rose spiraeas om
hoog. In de nis tussehen de kamer
van den Burgemeester en de wacht
kamer prijkten aspidistra's.
De firma Pool („Onder den S. Ma-?r-
tcn") bracht te midden van deze plan
ten- en bloemenweelde een keur van
Vos£bare tapijten. De geheel© vloer
bijna was volgelegd met tapijten uit
Pernio, Anatolic. Thebris, Bokhara,
Mushad en Ileris, die ook de traptre
den dekten.
In de kamer van den Burgemeester
sierde een zeer zeldzaam zijden kar
pet uit Thebris den vloer.
Al deze kleurig© stoffen vormden
samen een schoon© kleuneuharmonie.
De leden van den Gemeenteraad
m aren aanwezig.
Ir. hun midden stond de waarne
mend-Burgemeester Dr. II. D. Kruse-
mail, die wegens de ongesteldheid van
Burgemeester Sandberg ook hier als
Burgemeester fungeerde.
Men wachtte op Minister Heems
kerk.
Wethouder De Breuk was met eon
landauer naar liet slation gereden, om
Zijne Excellentie te begroeten en naai'
liet Raadhuis te geleiden.
Niet lang lxad de halklok haar fiin
tinkelend geluid van halfslag vóór
drie uur door het praat-leven der aan
aldus
Dames en Ifeercn.
Ik heet u welkom in dit oude raad-
buis.
In de eerste plaats u, minister van
Binnenlandschc Zaken, die door uwe
tegenwoordigheid op deze plaats ge
tuigenis aflegt van de belangstelling
der regeering in de kunstschatten,
die uit vergangen tijden ons zijn ge
bleven, en die bereidwillig gevolg wilt
geven aan het verzoek van het ge
meentebestuur om het Frans Hals
museum der gemeente Haarlem straks
te openen.
Weest welkom, gij, bestuurderen
van gewest en stad. Gij allen die hier
gekomen zijt wegens de plaats die gij
bekleedt in het ambtelijk of het maat
schappelijk leven, wegens de werk
zaamheden die gij verricht op het ge
bied der schoont- Kunsten.
Welkom ook gij, dames hadde ik
niet in de eerste plaats u moeten noe
men die door uw bijzijn vriende
lijkheid geeft en kleur aan deze plech
tigheid.
Ik roep U welkom toe, U allen, hier
aanwezig om uwe belangstelling te
to on en in de kunst, die het leven ver
edelt cn veraangenaamt.
Het is rnij een groote onderschei
ding hier uit naam van het gemeen
tebestuur ziju erkentelijkheid uit te
spreken over uw aller tegenwoordig
heid. Doch het kan wel niet be
vreemden, dat zich aan het gevoel van
voldoening, dat ik hier voor mijn© va
derstad optreed, eeno gedochte paai
van weemoed, dat juist ik dat moe
doen. Hoezeer had ik gehoopt, dat
onze burgemeester, jtir. Sandberg, die
in den korten lijd van zijne ambt-ver
vulling hier ter stede,'zoovele liarteu
wist te winnen, de man was geweest,
die op dit oogenblik hier zoude staan.
Dat Heeft niet zoo mogen zijn. -Maar ge
lukkig gewagen de jongste berichten
van zijn geleidelijk voortgaande ge
nezing, zoadat de hoop levendig is
bij ons allen, dal hij spoedig geheel
hersteld Li ons midden moge lerug-
keeren.
Het gemccntebc'.-iuur van Haarlem
heeft u hier gciioodigd om tegenwoor
dig te zijn bij dc opening van het
nieuwe Frans Hals museum.
Gij zult mij veroorloven ceu kor
ten terugblik tv slaan tot hg jaar
1862, toen <ie gemeentelijke .schilde
rijen verzameling als één geheel in
dit raadhuis werd ondergebracht. Men
was ioeii juist den tijd te boven van
vervvaarJoozing van oude kun st voort-
breng-.elcn. Al is iu den iucp der
eeuwen in deze stad aan de Halsen.
altijd een plaats geschonken hunner
waardig, het kon hier toch voorko
men, dal een belangrijk schilderij, da:
steeds meer onze bewondering wekt,
op den zolder van ccn der gemeen le-
gc-bouy.cr, werd gevonden, doorboord
duur ue poolen van een ©toel, die- ach
teloos daarop was geplaatst. En een
oud Gobelin, een meesterstuk van 17c
eeuwsche liandwerkkunet, thans in
ons museum iri eer© hersteld, was in
die dagen nog juist goed genoeg om
bij het schoorsteenvegen ia worden
gebezigd voor het opvangen en ver
zamelen van het vallende ro.-t.
Maar gelukkig, die opvatting had
afgedaan. Dc nieuw aangebouwde lo
kalen in liet Pand, die in den zo
mer van 1860 in gebruik waren ge
weest voor cCnc nationale tentoon
stelling van nijverheid, werden voor
museum ingericht.
Van hier en daar kwamen dc schil
derijen en prcciosa. Vele waren
reeds in het raadhuis aanwezig, an
dere kwamen uit het Öude-Mauuen-
liuis, weer andere uit het St. Elisa
beth's Gasthuis, uit het Buitenhuis,
het Weeshuis, ja, zelfs uit het Iluis
van Arrest.
liet is geen geringe verdienste van
de mannen, die in 1862 het gemeente
bestuur .vormden, en van hen, die
daarbij met raad cn daad het ge
meentebestuur terzijde stonden, dat
zij, wat verborgen, althans slechts
voor enkelen toegankelijk was. naar
voren brachten om tot algemeen nut
te strekken.
Hun zij daarvoor openlijk hulde ge
bracht.
Ruim 50 jaren is de collectie in het
Raadhuis gehuisvest geweest. Gedu
rende een halve eeuw heeft het llaar-
lemsehe Museum zich mogen verheu
gen in de klimmende belangstelling
van landgenoot cn vreemdeling. Wie
de gemeente-verslagen van Haarlem
r.a 1862 raadpleegt dien moet het tref
fen, hoe in elk verslag van 'l gemeen
telijk museum de mededeeling voor
komt, dat het bezoek toenemend is.
En daarnevens viel steeds te const»-
toeren, dai de verzameling aangroei
de. Hoogst belangrijke legaten ver
rijkten in den loop dier jaren de col-
jlectie; groote en kleine schei.hingen
maakten haar al-maar-door belang
wekkender. Talrijk "waren ook dege
nen, personen en corporation, die één
1 of meer stokken in bruikleen afston-
5 den.
j Allen, die tot vergrooting der ver
zameling medewerkten afzonderlijk
te noemen zoude kwalijk aangaan
maar ik geloof wel, dat hel hier de
plaats en" thans het oogenbiik is. om
a!l<-n onzen oprechten dank te bren
gen.
Het kon echter niet uitblijven of de
aangroeiende collectie kreeg het te
kwaad mei de ruimte, die haar was
toebedeeld: de liaison kregen hei be
nauwd. Wel was af en toe de ruimte
©enigszins vermeerderd, doch afd ien
de was dit middel niet gewe-'-t. En
van den anderen kant werden op de
lokalen bij bet museum in gebruik,
bcgeerige oogen gericht door den se
cretaris. De in de latere jaren groei
ende werkzaamheid d r gemeente-ad
ministratie maakte de vraag naar
meerdere plaatsruimte in hei Raad
huis dringender en klemmender.
Is het wonder, dat daarvoor het
oog liet eerst viel op die vertrekken,
waarvan het-gebruik met de gemeen
te-administratie niet dan in zot ver
verwijderd verband stond?
Jlet werd duidelijk de schilderijen-
verzameling, hoezeer ook hare aan
wezigheid binnen het Raadhuis ge
waardeerd werd, moest het eerst ver
huizen.
Maar waarheen
liet is nu niet de gelegenheid om
in den breetle uit te weiden over den
strijd der meeningen, die zich in de
eerste jaren van onze eeuw en op veler
lei wijze heeft geopenbaard over de
vraag of een geheel nieuw museum
moest worden gesticht of gebruik zou
worden gemaakt van „wat de tijd ons
„Aan wat de tijd ons liet, getrouw
ilc-rstichten wij dit oud gebouw.'
vermeldt de gedenksteen in 't nieuwe
museum.
Ook zuit gij van mij niet verwach
ten een oordeel over de wijze, waar
op het denkbeeld, om het oude mu
seum mei het nieuwe te vereeiigen
verwezen lijkt is. Gij zult straks zelf in
de gelegen beid ziju u daaromtrent
persoonlijk een óórdeel te vormen.
Wilt mij nu, dames en heeren, in
gedachten nog een oogenblik verge
zellen, en. teruggaan tut den loden
Augustus 1606:
Oud-Haarlem is in feestdos Dc- ste
delijk© .regeering heeft een landju
weel uitgeschreven onder leiding ran
dc al-ou-ie Haariemsche UIuho: j K.v
nier ,,de Peü&anisitnondei -l zin
spreuk „Trou moet IJlncken".
Dif genootschap heelt bevriende ka-
mets die "de dichtkunst beoefen©:', in
andere plaatsen, uitgenoudigu om, in
hunne staalsieCvlebdteren en met de
reekenen of blazoenen hunner arde,
zich op den lOden Augustus hier te
laten vinden cm door liet vertonnen
van kluchten en schouwspelen, het
opzeggen van verzen. Eet zingen van
liederen en het afsteken van yuurvver-
Daar r aderen, in den Ilout door de
pelikaniston opgewacht en door de
ze. mot den Rector der Stads Sehole,
don Conrector, de proeceptoren en de
schooljeugd voorafgegaan, de Rede
rijkers alle in hur.ne costumes go-
i.lood en versierd: de Kamer de Oran
je Leiy uit Leiden, de Roe Rozen van
Schiedam, de Koomaixen van Kat
wijk. de ïlasete-'KMflïi van llazers
wonde, de Witte Lavender van Am
sterdam cn talrijke andere meer.
Voor de poort van dc St. Joris-
Doelen, thans, hot Proveniershuis nan
de Groote Houtstraat, staat in eer
biedwekkende houding oene vrouw,
de Maag van Haarlem verbeeldende,
mol het wapenschild der stad ver
sierd. en van jonge meisjes omringd,
<11© in naam aai* stad de inkomende
Rtiederijkers welkom heet.
Vandaar trekt men naar de Groote
Markt, waar don volgenden dag het
landjuweel eeri aanvang neemt. Rlie-
torica, door een vrouw verbeeld, zit
ais oene Godin op een troon, in kost
bar© kieeuing en door zangeressen
omringd. Zij begroet met ecne wei-
sprekende redevoering de ten tooncc-
!e tredend - kamers.
Acht dagen duurt het feest. Acht
dagen staat Haarlem iu het b ri.--n
van de r-:-<k-rij:-:4:uiiat;
Wat heeft, zult ge misschien vra-
opc-ning van het nieuwe Frans Hals
museum?
Ik moge dit nader verklaren.
In liet laatst van <1© 16© en hel begid
der 17e eeuw zag de s:o!eliike rede
ring van Haarlem dé u-odza^eüj;:-
heid in, om behalve de drie ivcds be
staande godshuizen nog een godshuis
op te richten, in liet bijzonder bestemd
lot het opnemen van ar:ne h-jaarde
mannen en vrouwen.
Ten einde de daartoe v©rei;chf%
pezuyngep bijeen te «rijgen, bedoel
zij gij zuit het den huldigen wei-
houder van Finaneb i: niet kwalijk
neu
in dat hij waterta
lel oru in bütU-ng i
dt van dit
Ê-v-n bereid.- door Amsterdam was
la-gunnen, v..or stadsrekening eene
loterij te houden en de pphrengsi
daarvan tot-dut c-inde te gebruiken,
liet nndde! ldeek doeltreffend te zijn.
Verbonden aan het landjuweel
opende het gemakkelijk de beuizen
zoowel van de leden der medespelen-
de Rederijkkamers ais san dc talrij
ke tor-schouwers. Hel bracht blijkens
<1© overgelegde rekening een onzuiver
bedrag op van niet mindec dan 17.781
guldens en 11 stuivers.
Dank zij de schenking van een sluk
grond tussehen hei Groot en het
Klem Heiligland door Jonker Fran
cois van Rckenstein w as de bouw van
het Gilde-Mannenhuis, waarvan Pic-
ter Jacobszoon van Campen en Lieven
de Key de bouwmeesters waren, ver
zekerd.
Aldus kwam tol staml, zooals Coi*'
n-Iis de Koning het eigenaardig uit
drukt in zijn Tafereel der Stad.
Haarlem, eene menschlieveude
„stichting, die nog aan velen van on-
stadgenooten de ongemakken des
,,'Hiderdoms dragelijk maakt cn hun-
„nen weg naar het graf vervrolijkt."
Het gebouw is gedurende twee eeu
wen Oiide-Maniienhuis gebleven. Jn
1810 werd hel Burgerweeshuis, laler
Weeshuis der N'ederd-uïlsch Hervoim-
'1© ganieente, daarin overgebracht.
Wel is veel gestreden over de vraag,
oi de instelling, het Gereformeerd
Weeshuis, eigendom was van de ge
meente, doch deze vraag werd iu 1862
opgebrit door een besluit van den ge-
m -.-uteraad, waaibij ©sr.-t werd vcr-
kl iard, dat hot Ge:»foi meerde Wees
huis vras een instelling van vvebladicr-
ncui, wel li© aan de gvmecJite IHmiam
>ebeli
d©/.e eigendom aan de
Xederd uitscli
Hervormde gemeente v
erd gesclion-
keu. \'an <1© schenkin
worden ech-
ter uitgezonderd de in
het gesticlit
aanwezige schilderijen
en oude ar-
chieven.
Tomi in den loop <iv
iaren bleek.
dat l:©l weeshuis nies
meer kon vol-
doe» aan de eischen di©
thans aan een
dergelijke inrichting n
ogen worden
gr -k'l'i en dus een ar
de re woning
lu'-vsl worden gezocht
besloot <i -■ ge-
incemcraad in 1906
t aanbod van
iu;-caleA van het v e
siiuis te aan-
vaarden en het gebui:
met besiem-
iiiiiig voor mu-cura tc
Zij» oji'st i.m dank-
i'J aan een
kaï.-tenaaistires:, wore
aldus het ge
bouw aan dé kuusl
en st ba ar go
maakt.
E:i zoo zijn wij than
gtéro.-nen toé
hut oogenblik waarop
it nieuwe rau-
setoé zal worden geop-
nd en waarop
d© echildsrstukker. va
de graote
uici'.stcrs uil vorig© eeu
ven weer wor-
den tan toon gesteld in
ten omgeving
uil dezelfde tijden als
waarin zij
ziju gemaakt.
Aan da voorbereiding on voUooiing
van den herbouw is veel voorafge
gaan. Van groote waarde is daarbij
•geweest de belangrijke vooilioiitkig,
\vc-li;e het gemeentebestuur van veie
zijden mocht ontvangen.
Aan mijn gewoonte van dezen mid
dag getrouw, zal ik inij ook thans
onthouden van het noemen van na
men, Maar ik ban er van overtuigd,
dot. ol noeip ik die namen niet, zij
toch hij allen bekend zijn, aan wtor
donken cn we rken, aan wier kunstzin
en smaak wij een monument 'hebben
te danken dat Haarlem, naar ik hoop,
tot eer zal strekken.
II in zij hier door o: - allen oic:»-
lij'k- dank en hulde p.-V .el.E
Excellentie, gij hebt het gemeente
bestuur van Haarlem de «rtder&chei-
ding uAngedaan van lx-- ld te zijn clit
