rogeeiingsünsidiesl We zouden toch
wel heel slechte financiers moeten
zijn, als dat ons doe! was. llebhen we
niet jarenlang scholen gebouwd en
onderhouden zonder de minste
subsidié?
Uit een staat, door den Haag schei i
(liberalen) wethouder van onderwijs
opgemaakt blijkt, dat in weinige ja
ren de uitgaven voor tiet openbaar on-
derwijs zeer belangrijk hooger wer
den. En dat zijn de menschen die er
ons van beschuldigen, dat w
leen om de subsidies doen!
Spr. eindigt zijn rede met de lioop
uit te spreken, dat de kiezers
Haarlem van harte zullen medewer
ken om de liberale partij de nederlaag
to bezorgen. De heer Van Vuuren heeft
Haarlem beklaagd, dat jhr. mr. Frank
K. van Lennep zich niet meer horkies
baar heeft willen stellen. Maar daar
na kwam voor hem de verheugenis,
toen een man van denzelfden naam
en dezelfde beginselen werd candi-
daat gesteld. Zorgt nu, dat hij geko
zen wordt (applaus). Treedt gij
vooral, gij Katholieken, in dichte
rijen naar voren en stemt op den
rechtscheii candidaat. Du.ikt aan het
groote belang van de vrije school, en
stemt op den heer Van Lennep! (d a-
verend applaus).
J li r. mr. A. F. de Savor
L o h m a n heeft in den laatsten tijd
herhaaldelijk gelezen, dat de coalitie
mannen eigenlijk érge leugenaars
zijn, en dat het hun alleen om macht
en succes te doen is.
Spr betoogt uitvoerig, dat de Hol
la ndsche liberaal in tegenstelling met
dien in andere landen het verband
tusschen godsdienst en staatkunde
niet schijnt te beseffen, en ook niet
vvenScht te aanvaarden.
Waai-om moet ik het gezag erken
nen van hem die boven mij is gesteld?
vraagt men. liet antwoord daarop
is van 't uiterste belang, m
staat er nauw mee in verband of tneri
gelooft in Gods wil of dat niet doet.
De kwestie van den godsdienst staat
zeer zeker met het politieke en staat
kundige leven in het allernauwste
verband.
L>e strijd, die thans gevoerd wordt,
concentreert zich geheel in de school
kwestie Want daarin hebben zich
twee cardinale punten voorgedaan:
de rechtsgelijkheid en de Christelijke
opvoeding. En het zijn juist de libe
ralen zelve, die door de wijze waarop
zij de schoolkwestie hebben getracht
op te lossen, de godsdienstkwestie
den voorgrond hebben gesteld.
Spr. betoogt dan verder, dat het in
de eerste plaats bij de te vormen vrije
school te doen zal zijn om de rechts
gelijkheid. Daar is de begeerte bij ons,
(zegt hij) om te komen tot recht!
Er is een legende ontstaan, dat de
Christelïjk-llistorische partij eigenlijk
geen partij is, dat zij geheel afhanke
lijk is van den wil van andere par
tijen. De Christelijk-Historische partij
wenscht de ware Liberaliteit in de
schoolkwestie, en haar standpunt is
dat ieder Kamerlid zijn individueele
meening moet behouden. Nu jS
de Kamer niet bestemd, om er ieder
voor zich eens te komen, zeggen
men wil. Spr. beschouwt de behan
deling van zaken in den Staten-Gene-
raal uit een zeer ernstig oogpunt:
Wat is 's Lands belang.' Het is zeer
mogelijk, dat men tijdens het- afdee-
lingsonderzcek vau meening veran
dert. Spr. heeft dikwijls van mede
leden ook wel van de socialisten
dingen vernomen die hij niet wist. en
die hem een n euw inzicht in een zaak
deden krijgen.
De heer Lohman citeert ©enige ge
vallen, waarin de Christelïjk-Histori-
scben in de Kamer stemden volgens
eigen inzicht, dat in afwijking van de
andere partijen der rechterzijde was.
De begrootingen van de liberale mi
nisters Staal en Van Rappard zijn,
hoewel de anti-revolutionairen er te
gen stemden, door de Ghristelijk-His-
torisclien gesteund. Daaruit blijkt dus
dat zij wel degelijk een eigen stand
punt innemen. Toen de stemming over
de Leerplichtwet (die met één stern
meerderheid werd aangenomen) aan
de orde kwam, kwamen een paar Ka
tholieke leden bij spreker en zeidon
Eigenlijk b;n ik voor de Leerplicht
wet Wat moet ik doen Toen ant
woordde Ml Lobman Stemt vol
gens uw geweten En het gevolg
is geweest dat de wet, waarvan spre
ker en de zijnen tegenstanders warén,
werd Sangeriomen.
De dwangverzekering besprekend,
betoogt de lieer Lobman, dat hier niet
slechts een dwang is, die wordt opge
legd, maar een dwang die gevraagd en
verlangd wordt door degenen aan wie
hij wordt opgelegd. Minister Talma
heeft met ijzeren hand vastgehouden
aan wat zijn stelsel was. Hij is zijn
eigen weg gegaan, en men kan in dit
opzicht niet zeggen, dal het Kabinet
gehandeld heeft onder druk van de
ijzeren vuist van den man uit de Ka
naalstraat. Minister Talma heeft,
zonder te haken naar populariteit, op
krachtige wijze gewerkt in het arbei
dersbelang.
Dat dc liberale partijen zoo weinig
tot stand hebben gebracht in hun lan
ge zittingsjaren, is daaraan toe te
schrijven ciat telkens een minister om
liet een of ander wissewasje ten val
werd gebracht, als bijna bet doel was
bereikt. Dat heeft de coalitie niet .ge
daan. Zij heeft het ministerie in staat
willen stellen, te volbrengen wat het
op zich nam om ten uitvoer te leggen.
Wij moeten nauwkeurig nagaan
datgene wat in do Kamer gebeurt. Wij
-Qiristelijk-Historisohen gaan wat
ook overigens de verschillen mogen
zijn in het groote hoofdbeginsel
één niet dc andere coalitie-partijen.
Wc handelen naar ons beste weten,
en naar eer en geweten. En die be
ginselen zullen wij doorvoeren in den
schoolstrijd
Spr. eindigt onder daverend ap
plaus.
De V o o r z i 11 e r spreekt nog een
slotwoord, waarin bij de beide spre
kers dankt voor hunne redevoeringen,
en de candirlatuur-Van Lennep krach
tig aanbeveelt.
Om halfelf wordt de vergadering ge
sloten.
MEETING.
Door hel gemengd koor „Excelsior"
dir. de heer J. Overhuys, zal wor
den deelgenomen aan een meeting te
's-Gravciihago, tot het uitvoeren van
een cantate, voor deze meeting saam-
gesteld.
tot een bedrag van f 12.011.43 tegi
314 posten tot een bedrag van f S5G2,"
in liet vorige jaar.
Er valt een stijging te constateeren
van het ingevorderde bedrag. Wer
den in 1911/12 43-1 posten of 45 pCt. tot
een bedrag van f 15.627,04 of 64 pCU
botaald of geregeld, in 1912/13 werd
ruim 53 pCt. (412 posten) betaald of
Kiekjes uit de Reciitszaal.
DIEFSTAL VAN PLANKEN.
Na de pauze werd de zaak behan
deld van een Haarlemmermeerder,
die zich schuldig had gemaakt aan
diefstal van planken.
Dc dief was in dienst van den aan
nemer Lainmers, en moest een direc-
tiekcet slaopen. Een deel van 't houtgeregeld" terwijl het"beüalde~of~g£
heeft hij zich toen toegeëigend, 32 rogeido bedrag f 16.110,03, d-L ruim
planken, die hij aan een dorpsgenoot73 1/2 pCU bedroeg. Een zeer hoog
verkucht voor8 cent per stok. cijfer, waar het vorderingen geldt,
De aannemer, als getuige gehoord, j <i!0 geheel of gedeeltelijk als verloren
verklaarde dat de dief vroeger een j waren beschouwd,
trouw oppassend werkman was, die I De beereu Mr. De Haan I-Iugenlioltz
vermoedelijk door den kooper tol dit en Mr. Merens behandelden 112 in-
misdrijf is overgehaald. vorderingen, waarvan 37 betaald wer
De kooper, die ook als getuige den en 45 niet invorderbaar bleken
kwam, kreeg van den president ecu De overige werden teruggenomen of
standje en de aanmaning niet meer zjjn nog in behandeling,
zulke „koopjes" te koopen, want an- Deze rechlskundigon verstrekten
»S',V" weder 448 adviezen,
t Openbaar Ministerie: Ik heb nog Op de w aaischuwingslijsten van
niet met hem afgerekend, :k denk er den Neucrlandschen Bond van Onderl.
over hem voor heling te vervolgen. Inf.- cn Schuld)nvorderingsbureaux
De veldwachter verklaarde, dat de en Hanuelsvereenigingen werden dooi
piaiikendief nog al misbruik maakt de Haarl. II andels verec-niging de na-
van sterken drank, 't Was dan ook men van 257 personen gepiaatst tegen
te doen om geld te hebben voor jeue- 337 in -t vorig ja.
De eisch luidde: Een maand ge
vangenisstraf.
Het ledental steeg belangrijk, na
melijk van 597 tot 642, waaronder de
leden der Roomsch-Kath. Midden-
standsvoreeniging „De Hanze".
BELEEDIGING. Herinnerd wordt aan de splitsing
Twee veldwachters tc Ilpendam van het bestuur in verschillende com-
zijn door een woonwagenbewoner uit missies en aan den arbeid van deze
Amsterdam uitgescholden en belee- coinimssièn.
digd, toen ze hem er opmerkzaam Uit het jaarverslag van den pen-
op maakten, dat hij z'n paarden niet ningmeester, den heer 14. Franken
mocht laten grazen op een verpachte jr., bleek dat de rekening over liet
grasberm. afgeloopen boekjaar in ontvangst en
t O. M. eischle tegen den beieedi-uilgaaf bedraagt 3880.02 1/2, waar-
ger twee weken gevangenisstraf. onder een saldo is van 20.791/2. De
penningmeester deelde mede dat het
ERZET TEGEN DE POLITIE. saldo van de schuld bij de Haarlem-
Een 40-jarige Velsenaar was dron- sche Bankvereenjging kleiner wordt
ken en heeft zich toen tegen de poli- en bracht hulde aan dc fcestcommis-
tie verzet. Hij was zoo woest, dat hij sie, voornamelijk aan den heer Weill,
den veldwachter Engels tegen den die er in geslaagd is, het feest vaDde
grond gooide, zoodat de dienaar der herdenking van liet 20-jarig bestaan
wet viel en zich de knie ontvelde. zoo zuinig tot stand te brengen, dat
De Velsenaar zal eén maand in de het slechts 71.71 1/2 heeft gekost,
gevangenis moeten zitten, als de De Voorz. sloot zch namens het be-
reebthank den eisch van 't O. M. in- stuur bij die hulde aan. (Applaus.)
willigt. Aan de heeren J. C. Caderius van
Beklaagde zei dien Zondag10
fleschjes bier gedronken te hebben!
EEN OPLICHTER.
Een stoker kwam bij den bakker
Visser, te lJmuiden, met de bood
schap, dal de schipper van de „Pie-
ter Jan" hem zond om een bestelling
te doen. Hij nam mee:
4 brooden, '1/2 K.G. boter, 1 bus ge
condenseerde melk, 1 bus chocolade,
G pakjes tabak, 1 K.G. suiker, 1 kren
tenbrood en 1 pak scheepsbeschuit.
Later is uitgekomen dat de stoker
niet op de „Pieter Jan" werkte, eu
dat hij alles naar z*n eigen buis mee
genomen heeft.
Nu stond hij terecht wegens oplich
ting.
President: Heb je dit gedaan?
Beklaagde: Ja, maar hoe kan de
bakker bewijzen dat ik hein niet wou
betalen?
President: Dat doet hier nu niets
ter zake, je hebt 't niet betaald en op
-alschen naam gehaald.
Toen de politie eeuige dagen later
n 't huis van Lekluagde kwam, was
bijna alles op.
Uit 't getuigenverhoor bleek, dat be
klaagde ook andere winkeliers te
IJniuiden aldus benadeeld heeft.
De eisch luidde: 2 maanden ge
vangenisstraf.
Beklaagde: Ik vindt dat erg veel,
ik had 't geld best betaald.
En mopperend ging de stoker weg.
NOG EEN BELEEDIGING VAN EEN
POLITIEMAN'.
Een rijksveldwachter te Oostzaan
betrapte een winkelier op overtre
ding der arbeidswet; hij liet nl. zijn
12-jarig zoontje 's nachts in de bak
kerij werken.
De bakker heel hoos, dat hij be
keurd was, schold den man der wet
uit voor „gemeenen gluiperd".
De hakker hoorde 5 gulden boete
legen zicli eischen.
Beklaagde: 'k Ben een vader van
8 kinderen, 'k heb 't heel hard, kan
geen knecht betalen en daarom moest
m'n jongen meewerken.
Z'N ,18de VONNIS.
Tegen een Landsmeerder, die al 17
vonnissen achter den rug heeft, werd
2 maanden gevangenisstraf geëischt,
wegens ernstig verzet tegen de poli-
"e, in dronkenschap gepleegd.
't Wordt dus nu z'n 18de vonnis.
KEES.
STEUN.
Door den penningmeester van liet
Haarlemsch Arbeidssecretariaat, den
heer J. Swier, is deze week de laat
ste afdracht geschied aan het Ned.
Verb, van Vakver. van de ontvang
sten voor de uitgesloten sigarenma-
Aan vrijwïlligen steun werd ontvan
gen een bedrag van 4090, aan lijs
ten en bonboekjes een bedrag van
98 87, totaal 139.77.
IIAARLEMSCHE HANDELS
VEREEN1GING,
Donderdagavond hield de H. H. V.
haar 21ste jaarvergadering onder
voorzitterschap van den heer G. van
der Most van Spijk.
Door den secretaris, den lieer F. H.
Smit, werd het jaarverslag uitge
bracht, waaraan wij het volgende ont-
ieenen
In het jaarverslag constateerde de
secretaris, dat het afgeloopen jaar
voor de vereeniging gunstig was,
vooral voor het Informatie- en Incas-
sowezen, al gaf het wat minder werk
dan het vorige jaar.
Er werden 2750 informaties gegeven
tegen 2800 in liet vorige jaar. 774 vroe
gen meer uitvoerige beantwoording.
De daling van het aantal informaties
schrijft het verslag toe aan de om
standigheid, dal de bode meer bekend
wordt bij de leden en daardoor onder
weg veel meer inlichtingen geeft dan
vroeger. Ingezonden werden 774 vor
deringen, tot 'n bedrag vau ƒ21.912.63,
tegen ƒ24.286.22 1/2 in het vorig jaar.
Deze daling wijst op een verbetering
in den algemeenen toestand of op
meerdere voorzichtigheid der leden.
37 vorderingen bleken onbestelbaar.
Het bedrag was 728.8112 tegen 32 in
het vorige jaar tot een bedrag van
460.791/2. Er werden geregeld 91
posten tot een bedrag van 4068 641/2,
tegen 120 tot een bedrag van f 7064,32
in 1911/12. Betaald worden 321 Dosten
Veen en M. A. Jacobson wordt
zocht, de rekening na te ziertr waar-
1 toe zij zich bereid verklaren.
Door den heer A. Weill wordt ver
slag uitgebracht over de rekening
van het vorige jaarde accurate
boekhouding prijzende stelt hij voor
den penningmeester te dcchargeeren,
waartoe besloten wordt.
De Voorz. dankt Secretaris en Pen
ningmeester voor den verrichten ar
beid. (Applaus)
De heeren G. van der Most van
Spijk, H. Franken Jr. en Jac. Lamp
werden met op één na algemeene
stemmen herbenoemd als lid van het
bestuur en nemen die benoeming aan.
Aan de orde komt thans de be
schrijvingsbrief voor de algemeene
vergadering van den Middenstands
bond te Middelburg, verbonden aan
een Bondscongres, waarop een be
spreking van het informatie- en in-
incassowezen zal worden gehouden.
De Voorz. deelt mede, dat deze Bond
zich daarmee wil gaan inlaten, maar
daar er reeds een Bond met dit doel
bestaat (de Nedcrl. Bond van onder
linge informatie- en incassobureaus)
die zeer goed werkt, is aan een nieu
we organisatie geen behoefte.
Laatstgenoemde hond heeft reeds
pogingen gedaan om zich bij den
Middenstandsbond aan tc sluiten,
maar dit is afgestuit op financieele
bezwaren; ook een voorstel, dal de
Nederl. Bond liet incasso- en infor
matiebureau zou overnemen, is niet
aanvaard. Ouder deze omstandighe
den is het gewenscht, zich namens
de II. II. V. tegen de stichting der
nieuwe organisatie- te verzetten, re
den waarom de heer F. H. Smit
(thans secretaris van dezen Bond
van onderlinge informatie- en in
cassobureaus) wordt aangewezen
als afgevaardigde ter algemeene ver
gadering.
Op d.ic algemeene vergadering zal
ook Coöperatie voor den middenstand,
algemeene coöperatie, winkeliers-coö
peratie en coöperatieve glas- en
brandverzekering' ter sprake komen.
Hierover ontspint zich een gedach
ten wissel mg, waaruit verschil van
meening blijkt. De opmerking wordt
o.a. gemaakt, dat toet gestioli't Meer-
en-berg winkelier speelt door bij
voorbeeld sigaren van fabrikanten te
betrekken en die voor fabrieksprij
zen aan verpleegden af te staan. De
heer Jacobson verzoekt, in den a.s.
winter spiekers te laten optreden, -lie
liet voor en tegen van coöperatie kun
nen uiteen zetten. Een discussie volgt
over wat onder middenstand moet
worden verstaan. Door den toeer Smit
wordt geopperd, dat iemand in het
algemeen die coöperatie goed vindt,
waarvan hij voordeel geniet en die
verkeerd acht, welke hun schade be
rokkent.
De afgevaardigden (ook de heer
Franken wordt ter algemeene verga
dering afgevaardigd) blijven vrij in
liet uitbrengen van hun stem over
deze zaak.
Te Middelburg zal ook de oneerlijke
concurrentie ter sprake komen. Na
mens de H. H. V. zal worden medege
deeld, dat de Ilaarlemsche bladen,
door advertentien van vliegende win
kels te weigeren, hebben bijgedragen
tot wering van oneerlijke concurren
tie.
Bij de rondvraag oppert de heer
Weill, of de H. H. V. niet requestree-
ren kan bij den Raad tegen het bou
wen door dc firma Beynes van een
fabriek aan den Verspronckweg, die
stellig een achteruitgang van deze
buurt zal bel eekenen.
De heer J. C. Peereboom antwoordt,
als voorzitter van de bestuurscommis
sie voor gemeentebelangen, dat deze
commissie 'hierin geen rechlstreeksch,
hoogstens een zeer indirect midden-
slandsbelang heeft gezien en van oor
deel was, dot het meer op den weg
lag van de Vereeniging tot Verfraaiing
cn tot bevordering van het vreemde
lingenverkeer, om tegen deze bena
deeling van die buurt op te komen,
hetgeen dan ook geschied is.
De lieer Weill meent, dat hierbij
toch wel een middenstandsbelang
rechtstreeks gemoeid is, omdat per
sonen, die er anders zouden zijn gaan
wonen, zich om de fabriek er niet
den vestigen.
De Voorz. voegt daaraan toe, dat
de firma Beynes haar fabriek kan
vestigen in do industriewijk aan het
Noorderspaarne, waarvoor ook haven-
plannen bestaan. Aan den Ver
spronckweg zal door deze fabriek de
rust worden gestoord.
De lieer Jacobson vraagt, of do H.
1L V. niet ook de belangen van den
heer Bcljnes als middenstander ie
verdedigen heeft
De lieer Smit antwoordt, dat de
heer Jacobson de belangen van den
enkeling met die \an het algemeen
verwart. Er worth aan getwijfeld, of
het wel noodzakelijk is, dat de firma
haar fabriek juist aan den Ver-
sprouckweg vestigt.
Spr. betoogt verder, dat hier wel
een middenstandslielang is, aange
zien bouwers en eigenaars van hui
zen aan dien weg ook tot den midden
stand behooren.
Het verzoek van den heer Weill zal
door het bestuur overwogen worden.
Op een vraag van den heer Caderius
van Veen om de algemeene vergade
ring op een gunstiger tijdstip te hou
den, antwoordt de Voorz. dat dit in
't bestuur gl tor sprake gekomen is en
de volgende algemeene vergade-
een punt van beraadslaging zul
uitmaken. Wijziging van liet boek
jaar zal stalutenverandering noodig
maken.
De lieer V an de Maarcn Jan-
in vestigt nu de aandacht op den
toestand m de Kruisstraat, tusschen
Nassaustraat en Krocht, die thans
door het dubbel spoor der electrise lie
tram ontstaan is. Er is aan weerszij
den der rails geen straatsteen meer
niets dan smalle trottoirs. De
overiast, die daaruit voor de winke
liers ontstaat, is niet te zeggen. Spre
ker verzoekt daarover bij den Raad te
requès tree ren, met enkel spoor op het
aangeduide gedeelte is men geholpen
en daarin is voor den dienst geen be-
'aar. Nu kan er geen rijtuig of auto
blijven staan en vrachtwagens kun
nen niet lossen.
De Commissie voor gemeentebelan
gen zal hierover spoedig advies uit
brengen, waarna liet bestuur beslis
sen zal.
De heer Vart de Kamp brengt de
keuring van liereidc vleoschwaren ter
sprake. Daarbij zijn niet alleen de
handelaars betrokken, maai- ook de
leeschhouwers, hoewel die dat thans
log niet inzien. Op hun waar zal
waarschijnlijk op den duur ook het
stempel van goedkeuring verlangd
worden. Evenals te Rotterdam is ook
hier huiskeurïng gewenscht; mem is
dan altijd huiverig voor contröle, die
steeds kan plaats hebben.
Besloten wordt, hieromtrent bij den i
Raad te request,reeren.
Do Voorz. vestigt ten slotte de aan
dacht der aanwezigen op de taak der
Cornmissiën en sluit de vergadering.
ST. BAVOBOND.
In het gebouw SI. Bavo te Haarlem
ergaderde, naar De Tijd meldt, de
vereeniging der besturen van R. K.
Scholen in het bisdom Haarlem, de
Sint Bavobond, onder presidium van
den heer T'h. J. A. Bosman, die op
deze bijeenkomst 't doel der vereeni-
ing nogmaals schetste.
De secretaris, de ZeerEerw. heer J.
B. J. AL Höppener, regent der Bis
schoppelijke kweekschool te Bever
wijk, bracht hot verslag van de voor
bereidende werkzaamheden uit.
Lid zijn thans 161 schoolbesturen,
beboerend 262 scholen, terwijl nog ee-
njge het in beraad hebben gehouden.
De heer H. Raëskin hield een inlei
ding: „Over de akte van aanstelling
van een onderwijzer(es)."
De heer L. P. Middendorp verkreeg
daarna het woord om te spreken over
de „Ziekteverzekering".
De voorzitter stelde voor een com
missie te benoemen om een nader on
derzoek naar de ziekteverzekering in
te stellen.
Benoemd werden in deze commissie
de heeren P. Bredius. L. P. Midden
dorp cn v. d. Drees te Houten die het
recht hebben zich anderen te assu-
meeren en de verplichting om een des
kundige te raadplegen,
EEN ADRES ?AN NOSOKOMOS.
Aan de Staten dezer provincie is
het volgende request verzonden:
Geelt niet verschuldigden eerbied
te kennen, de Afdeeling Bloeinendaal
en Omstr.eken der Vereeniging „Noso-
lcomos", N'ederl. Ver. tot bevordering
der belangen van verpleegsters en
verplegers, wier Statuten zijn goedge
keurd bij Kon. Besluit van 18 Jan.
1901, gewijzigd bij Kon. Besluit van
12 Maart 1906, woonplaats kiezende
ten huize van de Secretaresse van
haar Bestuur te Meerenberg-Sant-
noort,
dat requestrante met groote be
langstelling vernomen heeft, dat
Prof. Van Embden een voorstel bij
uw geacht College heeft ingediend
om de reglementen der Krankzinni
gengestichten „Meerenberg" en „Duin
en Bosch" te wijzigen, zoodat door
die wijziging de rechtspositie van het
verplegend personeel beter geregeld
en een scheidsgerecht in liet leven
geroepen zal worden.
Requestrante wenscht met dit voor
stel haar adhaesie te betuigen.
't Welk doende, enz.
Uit de Omstreken
BLOEMENDAAL.
Ds liberalen als Hervormingsparty
We leven in den feilen verkiezings-
brand. Overdug zijn we rustige bur
gers, maar na acht uur zijn we ver
deeld in de verschillende vergaderza
len, waar we naar de propaganda-
redevoeringen luisteren, die de candi-
daten en hun promotors houden, om
't kiezersvolk te houden midden in de
beweging.
In Bloemendaal sprak Donderdag
avond zelfs een sociaal-democraat.
Zelfs! Want als onze inlichtingen
juist zijn, is dit de eerste maal, dat
een sociaal-democraat in het Bloe-
mondaalsche spreekt. En dit zou mis
schien nog niet gebeurd zijn, alé de
heer.Daan de Clercq niet door de rede
van Prof. Eerdmans, hier onlangs ge
houden, zich genoopt had gevoeld te
gen de beschouwingen van dezen
vrij-liberalen spreker, die van een so
ciaal-democraat tegenover te stellen
voornamelijk, omdat de heer Di
Clercq zich niet vereenigen kon met
de beschouwingen van Prof. Eerd
mans over de sociaal democraten. In
overleg met het Beverwijksche federa
tiebestuur der S. D. A. P., bad de heer
De Clercq nu de vergadering georga
niseerd, die Donderdagavond in de
zaai van Rusthoek werd gehouden.
Als spreker was uitgenoodigd da heer
Frank van der Goes, uil Hilversum,
die spreken zou over „De liberalen
als hervormingspartij".
In de zaal kwamen na acht uur
langzamerhand een 40 menschen, cn
toen de lieer Frank van der Goes bij
half 9 binnenkwam, kon de vergade
ring geopend worden.
Dit deed de voorzitter van het fede
ratiebestuur, die daarbij meedeelde,
dat de heer A. Nagtzaam, de candi
daat der S. D. A. P. voor de Tweede
Kamer en de Prov. Staten, door zijn
ongesteldheid, waarvan hij nu reeds
hersteld is, niet meer vóór de verkie
zingen kan optreden.
De heer Van der Go es
aan liet'woord.
De heer Van der Goes wilde dezen
avond tegenover den aanval der vrij-
.irinigen in liet concentratie-program
>p de sociaal-demokratcn een legen-
aanval plaatsen, waarbij de liberalen
dan als hervormingspartij zouden wor
den beschouwd. Spreker wilde zich
bij hel opsommen van het zonden re
gister der liberalen beperken tol het
kiesrecht en het staatspensioen.
Het kiesrecht. Van 1848 tot
1S87 hebben de liberalen zich onthou
den iets to deen voor de uitbreiding
vari het kiesrecht, ofschoon, zij' in die
veertig jaar steeds in de gelegenheid
■aren te maken van onze staats:nstel-
ngen, wat zij wilden.
Spieker herinnert aan do vices, die
het socialisme in de eerste jaren den
menschen inboezemde en hoe de libe
ralen in de zeventiger en tachtiger
jaren verdeeld geraakten over de
vraag, hoe uitbreiding van kiesrecht
kan gegeven worden. Het opkomende
socialisme maakt een eind aan den
strijd en de Grondwetsherziening
kwam pioiseling tot stand. De census
werd uit de wet geschrapt. Op die
Irondwet werd een kieswet gegrond-
est. Daarop kwam het- zeer democra
tische kicswetontwerp van Talc
Poortvliet. Hierbij werd bijna alge
meen kiesrecht voorgesteld. De Ka
mer verwierp dit wetsontwerp en de
liberalen zijn het geweest, die schuld
hebben aan de verwerping. Dr. Abra
ham Kuyper was een groot voorstan-
Ier van du wetsontwerp eu wekte er
oor een groote agitatie in den lande.
De spreker erkent dat dc arbeiders
in zooverre schuld hebben, doordat zij
die jaren in een periode van ver
slapping verkeerden.De strijd tegen de
archie, die thans door de soc.-de
mokreten niet succes is beëindigd was
f de oorzaak von.
Het ontwerp werd in het jaar 1894
verworpen. Tak van Poortvliet vie! cn
de liberalen begiftigden ons met dc
slechte kieswet-Van Houten.
Komende tot het bewind van het
Kabinet-Pierson—Goeman Borgesius,
prees spreker de Ongevallenwet en de
Leerplichtwet, hoewel die meer had
den kunnen geven. Dit Kabinet viel in
1901 door het gebrek aan vertrouwen
van de kiezers. Want dit gebrek aan
vertrouwen heeft de coalitie-meerder
heid kunnen verkrijgen en kunnen
behouden. Thans belooft de concen
tratie toet algemeen kiesrecht. Thans
zullen de sociaal-democraten beter op
hun post zijn en niet als in 1S94, door
onderling krakeel maken, dat de libe
ralen maar hun gang kunnen gaan.
Verder betoogt spreker, dat dc libe-
•ale partijen alleen kunnen hervor
men, om te behouden (namelijk het
kapitalistisch stelsel). Maar dan moet
de liberale partij zich niet voordoen
als een hervormingspartij. Hervor
men wil zij alleen, om de concurren
tie der S. D. A. P. weg te nemen. Dat
is geen manier, oin groote hervormin
gen tot stand te brengen.
Nu wil men algemeen kiesrecht go-
ven maar dat is in strijd met het
zuivere beginsel van het liberalisme,
wolk beginsel men nu maar inslikt.
Dit bewijst weer, dal het liberalisme
geen hervormingspartij is.
Na de pauze sprak de heer Van der
Goes over de vrouwenkiesrecht-k-\vcs-
tie. Dan bet Staatspensioen In het
kapitalistisch stelsel is de oude ar
beider overbodig, zoodra hij niet meer
werken kan. Hij moest dan den goeden
smaak hebben, met den arbeid ook
liet leven neer te leggen.
Uit zijn karakter kan het liberalis
me ook niet voor Staatspensioen zijn.
Spreker zette de beschouwing der
sociaal-democraten omtrent 't Staats
pensioen uiteen en betoogde, dat bet
ook weer de sociaal-democraten zijn
geweest, die de burgerlijke partijen
in actie hebben gebracht.
De beer Vun der Goes wees op het
rapport der heeren Smeenge en De
Beaufort van 1895 tegen Staaispen-
sionneering en op hei feit, dat toet
ministerie-!)© Meester in 1908 nog
kwam met een dwangverzekorlngs-
wet, dus geen staatspensioen, maar
juist het tegengestelde.
In 1909 verklaarde de Liberale
Unie zich voor Staatspensioen en
tliaus gaat het scheepje der concen
tratie verder dan de radicallen als
Treub en Drucker, die van het Staats
pensioen niets moeten hebben cn
daarom uit de Tweede Kamer gaan.
Ook ten opzichte van dit staatspen
sioen, constateerde spreker, dat het
liberalisme zijn beginsel verloochent,
om weer aan de Regeering te komen.
De pas aangenomen, Invaliditeits-
en Ouderdoiosverzekering achtte spre
ker niet overeen to komen met de
eischen der sociaal-democraten.
Ten slotte betoogde de Beer Van
der Goes, dat eon verhoogd steriimen-
aantal der sociaal democraten ook
van invloed zal zijn op den gang van
zaken in dc toekomst, ook al wordt
de sociaal-democratische candidaat
niet gekozen en toe-sloot niet een op
wekking lot steun van de candida-
tuur-Nagtznam.
De heer Daan de Clercq ves
tigde -de aandacht op de vole onjuist
heden in rio verkiezingsoourant der
Rechterzijde in het district Beverwijk.
In die courant staat, dat Minister
Talma aan alle 70-j a r i g e b-e-
hoeftigen pensioen geeft. Dit is
niet waar. Van de 212.000 zeventig-
jarigen geeft de wet Talma maar aan
een 20.000 ouden pensioen. Alleen do
loonarbeiders krijgen pensioen, wie
voor zichzelf gewerkt hooft, niet. Zelfs
de vrouw krijgt niets, als haar man
voor den 70-jarigen leeftijd overleden
is, ofschoon zij van het weekgeld al
tijd de pensioenpremie heeft moeten
betalen.
De Voorzitter sloot hierop de ver
gadering met een dankwoord en een
opwekicing om te stemmen op den
heer Nagtzaam.
SCHOTEN.
Goalitle-avond.
De drie rechische Kiesvereenigin-
gon te Schoten hadden Donderdag
avond een bijeenkomst georganiseerd,
toegankelijk voor R.-K., A.-lï. en
Christ.-llist., zoowel mannen als
vrouwen.
Het was een z.g. „Coalitie-avond".
De bijeenkomst werd gehouden in
de oude R. K. kerk, een weinig ge
schikt vergaderlokaal, vooral omdat
de verlichting veel te wcnschen over
liet. We moesten dit verslag bijna op
gevoel schrijven!
Ongeveer 600 mannen cn vrouwen
waren tegenwoordig.
De vergadering werd geleid door
den be'or Ilooy, die de aanwezigen
welkom heette en een kort gebed uit
sprak. De voorzitter wees er op, dat
dit alleen een vergadering voor geest
verwanten is, zoodat er ook geen de
bat zou zijn.
Als eerste spreker trad op.
Ds. H. S t e i 1 i n g
van Naarden. Deze begon: Dinsdag
zal de groote slag geleverd worden.
Dan zullen de kiezers in dit district
zeker wel zorgen, dat onze geachte
afgevaardigde de heer Passtoors her
kozen wordt." (Applaus).
En zoo vervolgde spreker dan
is dit niet alleen om den afgevaar
digde, maar ook omdat het gaat oin
den grooten strijd tusschen links en
rechts.
De driespannen van rechts cn links
zuilen wedijveren. Het driespan van
links is schitterend gemonteerd, de
Chineezen in Indië hebben er zelfs
geld voor gegeven. Maar als
men eens goed gaat zien, weet men
iel zeker, wie op den bok van het
nksche driespan de teugels in ban
den heeft en wie de zweep voert. Blijk
baar voert Mr. Troelstra de zweep en
draven do paarden van bet linksche
span wel harder dan ze zelf willen.
De socialisten en de vrijzinnigen
verrichten voor elkaar lia-nd- en span
diensten. Toch vertrouwen de socia
listen de toezeggingen van de vrijzin
nigen niet geheel en daarom ijveren
ze er voor, om de vrijzinnigen, als ze
winnen, een zoo groot mogelijke iijf-
van socialisten te bezorgen.
Een heer met een groote lijfwacht is
soms de gevangene van de vele lijf-
achtdlenaren.
Wat moet er gebeuren als bét link-
sche span wint? Dan krijgen we een
herhaling van 1905. Dat is weinig
aanlokkelijk.
Toch moet toet ministerie Heems
kerk vallen!
Verder wees spreker op de verschil
len die er bestaan tusschen de partij
en der concentratie.. De afwijkingen
in de beginselen van de oud-liberalen
en de vrijzinnig-democraten is groot,
vooral wat 't staatspensioen en hot al
gemeen kiesrecht betreft.
De landsdefensie is bij de linkse lie
partijen niet veilig. Het concentratie-
program zw ijgt van de weermiddelen
des lands.
In het linksche manifest leest men
ook niet, waar de vrijzinnige partijen
het geld vandaan willen balen voor
de toegezegde sociale hervormingen.
Dat is een roekelooze politiek, liet
doet denken aan een vrouw, die maar
koopt, zonder te bedenken of haar
man het alles kan betalen. Het resul
taat 13, dat later alles door dit gezin
naar het pandjeshuis gebracht moet
worden, om de schulden te betalen.
Zoo willen de vrijzinnigen onze lands-
financiën ook. geheel in de war jagen.
De oppositie van de Christelijk So
ciale partij von Mr, van der Laer
laakt spreker en hij noemde haar on
gegrond en ongemotiveerd. Het gaat
bij deze partij vooral legen dr. Kuy
per.
I-Tet is te dwaas om los te loopen,
om van deze regeering en de coalitie
een aanslag op dc Ned. Hervormde
kerk: te vreezen.
De pas opgerichte Bond Van Pro-
testantsche kiezers ziet ook in deze
Hervormde kerk-quaesLie spoken,
F geen spoken zijn. Nu worden
door dezen Bond linksche mannen
tegenover de coalitie gesteund, die ze
ker geen vrienden van de Ned. Herv.
kerk zijn.
Als linies wint hebben de Christen-
Socialisten en de Proteslantsehe kie
zers niets van links Ie verwachten,
dan worden deze helpers van het link
sche span vergeten.
Maar al wint li niks, dan zullen da
kiezers er nieis bij winnen. Van
Staatspensioen komt niets, waai- moet
men bel. geld vandaan halen? Van Al
gemeen kiesrecht komt niets, want de'
Eerste Kamer is voorloopig nog
rechts.
Als links wint zullen ze het even
uitzingen, maar dan wordt 't weer een
en groote warboel als in 1905, dan
moot rechts weer als curator komen
om den faillieten boedel te redderen
(luid applaus).
Het ministerie Heemskerk heeft
niet verdiend weggedrongen te wor
den. Spreker bracht vooral een eere-
saluut aan Minister Talma, die. on-
