.•I nei uosien ópmeuw uugezoriaen
to worden. In alle andere gevallen
zal bij tijdige uitzending van het
tweede eskader bij of spoedig na het
begin van den oorlog iu lndië kun
nen worden beschikt over een slag-
vloot van 8 schepen en 1 reserveschip,
alle van circa 21.000 ton, benevens 't
noodige kleine materieel.
Bij de voorgestelde wijze vau aan
bouw zullen van deze macht in 1021
gereed zijn de 4 groote schepen, wel
ke het eskader zullen vormen dat in
Indlé steeds beschikbaar is, terwijl
<le geheele vloot in 1933 aanwezig zal
zijn.
Hcsurncerende acht d'e Staatscom
missie, afgezien van de voorziening
in andere behoeften (flottieljevaar
tuigen, hydrographische dienst) het
noodzakelijk dat de minirnumsterkte
der in lndië steeds aanwezige zee
macht zal bedragen 5 pantserschepen
van pl.m. 21.000 ton watorverplaat-
eing, torpedokruisers van pl.m. 1200
ton, 8 torpedobooljagers van pl.m.
500 ton, 8 onderzeeboolen van pl.m.
3SU ton, tenminste 2 groote mijnieg-
gers.
Daarna volgen beschouwingen over
Do samenstelling der zee-
machtin Nederland.
De totale sterkte die wordt noodig
geoordeeld bedraagt 30 torpedobooten
van pl.m. 300 ton, waaronder 6 als
materieel reserve, gelijk te verdeelen
over 2 hoofdstations, nl. Willemsoord
en llellevoetsluis, 14 onderzeeboolen
waarvan 2 (met bemanning) zullen
moeten dienen om zekerheid te geven,
dat altijd over 12 booten kan worden
beschikt wanneer het fort te Vlissin-
gen gereed is, 3 stuks gestationeerd in
elk der havens te Den Helder IJmui-
Uen, Hoek van Holland en Vlissingen,
zoolang dat fort nog niet gereed is te
verdeelen over drie eerstgenoemde ha
vens, 2 él 3 depotschepen voor onder
zeebooten, 2 groote en 2 kleine mijn en-
leggers, nl. twee met Den Helder, twee
niet llellevoetsluis ais hoofdstation,
eenige mïjnenvisschers te Den Helder,
IJrnuiden. Hoek van Holland, llelle
voetsluis, en eventueel Vlissingen, 3
vaartuigen voor do Zuiderzee, gesta
tion neerd te Den Helder, de noodige
schepen voor den al gemeen en dienst
welke in oorlogstijd zullen dienen tot
steun van de torpedovloot en bewa
king van enkele zeegaten.
Personeel.
Wat het personeel van de vloot >an-
gant, er bestaat alle aanleiding om
over te gaan tot een goed georgani
seerde en zorgvuldige vakopleiding
van jeugdige Inlanders tol oorlogs
matrozen onder gunstige aannemings-
voorwaarden, aan welke vakopleiding
zal moeten voorafgaan een voorberei
dende opleiding, die hoofdzakelijk be
oogt het bijbrenger van elementaire
kennis vao lager onderwijs. De jioo-
'dig geachte sterkte van het min Ier
hiatrozeii en marinepersoneel voor de
ontworpen vloot in lndië bedraagt
2500 man onder wie 447 kanonniers,
59 torpedisten, 84 seiners. Bij behoud
van hot vrijwilligerssysteem zou men
in Nederland in dienst moeten li ouden
pl.m. 4/3 maal 2500 is pl.m. 3333 man,
totaal dus pl.m. 5833 man. of ruim
2800 meer dan Lhans.. In dit verband
is de Staatscommissie van oordeel, dat
het beslist noodzakelijk zal zijn cm
dienstplichtigen van de militie deel te
laten uitmaken van -de bemanning
der oorlogsvloot, en op niet meer vrij
willigers te rekenen dan noodig zijn
om daaruit te vormen de onderofficie
ren van alie qualiteiten (behalve die
van geweermaker, monteur en torpe
domaker die op de tot nu toe gevolgde
.wijze zullen behooren gevormd te
worden), benevens de kanonniers voor
liet zware en middelbare geschut en
de seiners 1ste klas. Op geen andere
wijze kan binnen de grenzen van de
beschikbare middelen te allen tijde in
de personeelbehoefte voor de vloot
worden voorzien. De zeemlliciena
zullen ten minste 1 1/2 jaar in lndië
moeten doorbrengen en derhalve
slechts 3 maanden in Nederland zijn.
I-Iet contingent zeemilitie zal bestaan
uit:
a. Een gedeelte zeemiliciens-ma-
troos bestemd voor de vloot in Indié
en aangrenzende wateren met een
werkelijker diensttijd van 2 jaar.
b. Een gedeelte zeemiliciens-matroos
en zeemüiciens-stoker bestemd voor
bet overige deel der vloot met een wer
kt-lij ken diensttijd van 2 jaar.
c. Een gedeelte zeemiliciens-kust
wachters bestemd voor de militaire
kustwacht met een werkolijken dienst
tijd vau 8 1/2 maand.
Een marinekweekschool (kader-
school) ware op te richten en een re
serve te scheppen. De beuoodigde hoe
veelheden zeemilioieiis-matroos voor
lndië en in oorlogstijd voor Nederland
bedragen resp. 2054 en 1810 koppen.
Wordt aldus van het militiestelsel
gebruik gemaakt dan kan hel korps
mariniers vervallen. Het jaarlijkseh
contingent zal moeten bestaan uit 2140
man totaal. Het wettelijk contingent
ware op 2300 man te stellen,
Devlootinlndië.
Voor vestiging der vlootbasis komen
uitsluitend in aanmerking de beide
hoofdplaatsen ter noordkust van Java,
Tandjong-Priok (Batavia- en Soera-
ba ja. en wel voornamelijk de eerste in
verband met hare gunstige ligging,
•Van den aanleg van verdere eigen
lijke hulpha&is moet worden afgezien.
Alen be-paie zich er toe op «enige pun
ten vau den Archipel brandstof en le
vensmiddelen voor de vloot aanwezig
te hebben.
Brandstofvoorraden zijn op te
leggen aan de Zuid- en Westkust van
Borneo en do Oostkust van Sumatra.
Tandjong-Priok worde hoofdbasis,
Soorubaja hulpbasis voor klein mate
rieel.
Op Java zal overigens alleen Tjila-
tjap in aanmerking komen ais steun
punt voor de vloot.
De oorlogsliaven te Tandjong-Priok
dient uur:gelegd ten Westen van het
se heep va a rt k au aal 'Tandjong-Priok
Batavia.
Ecu totale oppervlakte van 120 H.A.
wordt voor hel marine etablissement
aldaar voldoende geacht met 1009 Me
ter kaaimuur, twee dokkeu (een van
20000 en een van '1500 ton), een inrich
ting voor het lichten der kanons van
313 c.M., een bergTngs vaartuig, drij
vende conservatie-kappen voor onder-
eecbooien, pyrr,technische werkplaats,
in unitiemagazij n, sch ietkatoen-berg-
It laats, mijnenmogazijfi, torpedo-ate
nor ,on een Dranasroiaepot voor oo.uw
ton vloeibare brandstof in 10 tanks
Éi 5000 ton ieder.
Voorts dient een kazerne gebouwd
voor 2000 man, waarvoor een terrein
noodig is van plus minus 10.000 Meter
en een sportterrein, ziekenzaal, enz.
Het hoofddoel van hot
leger.
werd liiervorcn reeds omschreven als
zullende beslaan in het verdedigen
van de vlootbasis en het zoolang mo
gelijk beschermen van den zetel der In
dische regeering. Foesumoe rende komt
de Staatscommissie na deze omschrij
ving van het hoofddoel van het leger
tot de volgende samenstelling lo. voor
do Buitenbezittingen.
A. GarnizeensLufanterie. Tot het
aantal bataljons compagnieën dat
voor de verzekering van uitwendige
rust en orde en lot handhaving van
het Nederlandsch gezag tegenover de
inlieernscho bevolking reeds in norma
le tijden noodig wordt geacht de als
nog tot de normale bezettingen dier
gewesten )>ehoorende ter Sumatra's
Westkust gelegerde veld bataljons be
hooren in verband hiermede door gar-
nizoensinfanterie te worden vervan
gen.
B. Een compagnie vesting-artillerie
ter bediening van de kustbatterijeh op
Sabang.
2o. Voor. Java.
A. De noodige vesting (kust)-artille-
B. Een afdeeling garn.1 zoensi nf a n te-
rie él 2 bataljons.
C. Veiiiglieidsbezettingen en mobie
le troepenmacht, gevende voor het le
ger op Java een totale sterkte van 20
bataljons infanterie met de tegenwoor
dig aanwezige hulpwapens.
In verband met de samenstelling van
het leger zijn nog enkele vraagstuk
ken overwogen: le uitbreiding van hst
inlandsche element in het Indisch le
ger. De Staatscommissie komt tot de
conclusie dat wel is waar de mogelijk
heid bestaat, om het inlandsche ele
ment op ruimere schaal in de organi
satie vaar het Indisch leger te betrek
ken dan thans het geval is, doch dof
de eischen der strijdvaardigheid zich
daartegen verzetten, zoodat het on
raadzaam moet worden geacht daar
toe over te gaan; 2o. militie en reser
veplicht voor Europeanen. De aange
wezen weg schijnt der commissie toe
le zijn het instituut der leger-reserve
alleen voor zooveel de Europeanen be
treft te handhaven en daarbij door
verhooging der toelagen naar gunsti
ger resultaten te streven, doch voor
do vorming van eene reserve van in-
heemsche militairen naar andere mid
delen om te zien. Voorts zou ook voor1
lndië de oprichting van een korps re
serve-officieren overwogen kunnen
worden, op dezelfde wijze als dit in
stituut reeds sedert ettelijke jaren in
Nederland bestaat.
De Commissie gaat dan over tot een
beschouwing van de permanente verde
digingswerkeu en beveelt eenige ver
beteringen aan.
De kosten.
De kosten welke uit de aanvaarding
vau de voorstellen der Staatscommis
sie zullen voortvloeien zijn te onder
scheiden in: a. de kosten van aanbouw
van de vloot, b. de jaarlijksche be
drijfskosten van de vloot, c. de kosten
van de vlootbasis, d. de kosten van de
verdediging te land.
De kosten van aanbouw zijn geba
seerd op ccn vaste jaarlijksche uit
gaaf van 17.000.000 voor lndië en
Nederland samen. De aanschaffings-
kosten der voorgestelde slagschepen-,
geheel uitgerust worden geraamd op
pl.m. 1150 per ton waterverplaatsing
en op hoogstens 25.000.000 per schip,
wat ook overeenkomt met de voorloo-
pige opgaven van verschillende
scheepswerven ontvangen. Blijkens
de Lot dusverre opgedane ervaring
bedraagt de kostprijs van geheel uit
geruste torpedovaartugen pl.m. ƒ2000
per ton waterverplaatsing. Voor een
vaartuig van pl.m. 300 ton is deze der
halve te stellen op hoogstens 600.000
p. stuk. Voor de onderzeeboot voor ln
dië K 1 werd gecontracteerd voor
1.000.000, in welk bedrag niet zijn
egrepen de torpedo's en de kosten
van uitzending. In totaal mag men de
kosten van aanschaffing van een der
gelijk vaartuig stellen op ƒ1 150.000.
Voor Nederland iB vastgehouden aan
het nieuwste type-onderzeeboot. Aan
nemende een prijs van ƒ3000 per ton
waterverplaatsing, en een waterver
plaatsing van 220 ton kan men de
kosten van aanschaffing stellen op
ƒ660.000 per vaartuig zonder de tor
pedo's, of op ƒ700 000 in totaal.
liet totaal der directe bedrijfskos
ten in lndië is te stellen op een be
drag van ruim ƒ11.600.000, het totaal
der exploitatiekosten in Iridië be
draagt rond 14.000.000. Behalve de
jaarlijksche uilgaven voor het deel
der vloot in lndië zullen alle overige
directe en algemeene bedrijfskosten
der zeemacht, waaronder begrepen
die voor de vloot in het moederland
tot en met het jaar 1926, d. w. z. tot
aan liet oogenbïik waarop het eerste
groote pantserschip voor het vloot-
verband in het moederland beschik-
baur komt., 12.700.000 bedragen. Van
het jaar ,1927 af zullen de laatstge
noemde uitgaven vermoedelijk nog
wat stijgen, om verder stationnair te
blijven van het jaar 1935 af, d w. z.
vun het oogenbïik af waarop het aan
tal groote schepen in Nederland tot
4 is gestegen.
De kosten voor de inrichting van 'n
marinebasis te Tandjong Priok zijn
te stellen op ƒ5.905.000. De kosten van
elk der forten op de eilanden Edam
en Haarlem worden, indien bodem
voorziening en fundeeringswijze geen
buitengewone uitgave vorderen, ge
schat op ƒ8 000.000, hij een hoofdbe
wapening van 4 kanonnen van 30.5
c.M 1, 50. Alhoewel de Staatscom
missie zich niet kan uitspreken over
hetgeen bovendien noodig zal zijn
voor de derde versterking ter verde
diging vau den noord-oostelijken toe
gang tot.de reede van Batavia, heeft
zij gemeend daarvoor toch een ruim
bedrag te moeten uittrekken. Mits
dien wordt voor deze derde verster
king gerekend op een bedrag van
ƒ11.000.000. De voorzieningen tot af
sluiting en verdediging vun den ha
venmond te 'Tandjong Priok worden
geraamd op ƒ250.000, de kosten van
de bewapening der Kustbatlerijen bij
Soerabaja, Tjüatjan en Sabang wor
den geraamd op 2.385.000. Voor de
bewapening van al de hier voren ge
noemde weriten Is gerekend op een
behoorlijken muuitievoorraad.
Resumeerende, bedragen de uitga
ven voor de te maken nleuwo en to
verbeteren bestaande verdedigings
werken totaal 29.635.000.
De Staatscommissie is v^in oordeel,
dat de kosten inzake de Indische de
fensie door Nederland en Neder-
landsch-Indië te z a ui en beliooren
te worden gedragen. Alvorens na te
gaan, in welke verhouding dit moet
geschieden, wijdt het rapport zeer
uitvoerige beschouwingen aan den fl-
nancieelen toestand van Nederlanden
lndië.
De meerderheid evenwel aanvaard
de ten volle het beginsel van gelijk
heid bij de verdeeling der kosten. Van
het totaal bedrug van ƒ45.5 milliocn
's jaars zal dus 22.75 millioen door
Nederland en iudië ieder gedragen
moeten worden. In aanmerking ne
mende, dat thans de militaire uitga
ven ten behoeve van de zeemacht be
dragen ten laste vande Staatsbe-
grooting ƒ17.4 millioen, komt men tot
een verhooging van uitgaven van
ƒ5.35 millioen voor Nederland, ƒ14.75
millioen voor lndië, welk laatste be
drag na een bezuiniging op het Indi
sche leger van 6 millioen kan wor
den teruggebracht tot 8.75 millioen.
Voor deze bedragen zal dan eeri
Staatsmarine verkregen kunnen wor
den, waarvan de hoofdmacht bestaat
uit 9 groote pantserschepen, 6 torpe
dokruisers, 8 torpedobootj agers, 44
torpedbooten, 2 onderzeebooten.
Aan het rapport zijn toegevoegd niet
minder dan 18 lijvige bijlagen, bene
vens een uitvoerige afzonderlijke nota
van liet lid der Staatscommissie mr.
dr. Ant. van Gijn, die in den broede
uiteenzet, waarom hij zich niet met
liet advies der Staatscommissie kan
vereenigen. De heer Van Gijn betwij
felt ernstig, of een gebruik van de
millioenen op de wijze. al3 de com
missie voorstelt, wel meer in het be
lang van de veiligheid van onze kolo
niën tegenover het buitenland zoude
zijn, dan besteding daarvan voor de
ontwikkeling van land en volk. Do
steller der nota adviseert niet tot een
inkrimping van hetgeen thans in ln
dië wordt besteed voor de verdedi
ging. Dat er ook met het bedrag, dat
thans besteed wordt, wel iets te berei-j
ken valt staat hij hem vast door de
lezing van hetgeen in de winters van
1910—1911 en 1911—1912 in de Mariue-
vereeniging is behandeld. Het komt
hem voor practische politiek te zijn,
om, waar men het minder booge ide
aal nog slechts met groote moeite be
reiken kan, niet aireede het ideaal
veel hooger en buiten bereik te plaat-
san.
ONGELUKKEN.
De 20-jarige jongeling G. de H„ te
Eersel, die verleden week een scherpe
patroon afsloeg en daarbij de kogel
in het onderlijf kreeg, is in het zieken
huis te Eindhoven overleden.
Dinsdagavond is te Meerssen zekere
Leenders door een automobiel overre
den en gedood.
DE KONINKLIJKE FAMILIE NAAR
SOESTDIJK.
Naar de „Tel." uit goede bron ver
neemt, zal de Koninklijke familie na
midden Juli voor geruimen tijd de gast
zijn van H. M. de Koningin-Moeder
op Soestdijk,
EEN JEUGDIGE DIEVENBENDE
ONTDEKT.
De „Tel." meldt
Dezer dagen werd in het turr.ge-
bouw aan de Marnixstraat te Amster
dam een dertienjarige jongen er op
betrapt, dat hij in de kleedkamer uit
de jas van een der in de zaal werk
zaam zijnde turners een horloge weg
nam. De politie werd gewaarschuwd,
bracht den jongen naar een politie-
bureaau en daar kwam aan het licht,
dat de knaap met een viertal vriend
jes, allen van zijn leeftijd, een gere
gelde dievenbende vormde.
De jongens hadden een vereenigitig
gesticht met statuten en een huishou
delijk reglement. Doel van oen en an
der was,' zich alles wat binnen hun
bereik kwam, toe te eigenen, te ver-
koopen en van de opbrengst gezamen
lijk naar... een bioscoop te gaan.
Gebleken is, dat alle diefstallen, die
de laatste maanden in de badinrich
tingen aan den Heiligen weg en den
Westerdoksdijk, op het sportterrein
achter het Rijksmuseum en in het
turngebouw iu de Marnixstraat voor
kwamen, door deze veelbelovende jon
gelui werden verricht. Rijwielen, hor
loges, portefeuilles, alles was van hun
gading.
De knapen, die in verschillende dee-
len der stad wonen, bezochten oen
derde klasse school. Hun ouders be
hooren allen tot den meer gegoeden
stand»
PLAATSELIJKE KEUZE.
Dezer dagen is verschenen een rap
port van de Commissia, door het
Hoofdbestuur van den Volksbond te
gen drankmisbruik benoemd tot on
derzoek van de vraag of de invoering
van bet stelsel van local option in de
Nederlandsche wetgeving al dan niet
aanbeveling verdient en zoo ja, onder
welken vorm en met inachtneming
van welke eischen.
Deze commissie bestond uit de fo.h.
Mr. Dr. F. W. J. G. Snijder van Wis
sen kerke te Wassenaar, Mr. dr. A.
van Doorn in ck te Utrecht, Jiir. mr.
D. O. Engelen te Zufcphen, Mr. dr.
Ant, van Gijn to 's-Graveöbage, W.
C. van I-Iaefien te Utrecht, P. W. J.
van Hossel te Utrecht, P. van der
Meuten te Leeuwarden, Mr. V. IT.
Rutgers te Hilversum, Mr. J. J, Clot-
terbooke Patijn van Kloetinge to Zeist
en Aug. Sassen te 's-Gra ven hoge.
Onder local option wordt in hot al
gemeen verstaan bet stelsel van
drankwetgeving, krachtens hetwelk
voor bepaalde gemeenten de verkoop
van alkoholische dranken wordt be
perkt of verboden op grond van een
speciale stemming van de ingezete
nen.
Het is echter begrijpelijk dat dit
stelsel in de verschillende landen, in
verband met de verschillende geaard
heid van. do bevolking en het stelsel
van wetgeving, onderscheidene vor
men heeft aangenomen.
Na oen uiteenzetting van de toepas
sing vau net sxeïsei, zoo Duiten Euro
pa (Vereonigde Staten van Noord-
Amerika, Canada, Australië) als in
Europa (Finland, Zweden en Noor
wegen), volgt een korte beschouwing
over de uitwerking er van, waarom
trent, naar wordt opgemerkt, bezwaar
lijk eon oordeel van eenige waarde is
te geven, wijl ln den regel tot do ver
meerdering of vermindering van het
drankgebruik te vele en te velerlei
(actoren samenwerken, dan dat men
eene enkele, de wetgeving, mag sig
nal© eren als de eenig werkzame. Maar
een blijk van de bevredigende resul
taten is liet, dat de plaatselijke keuze
in steeds wijderen kring een steeds
betere toepassing vindt.
Vervolgens wordt een en ander mee
gedeeld over de krachtige propagan
da wel lie al sinds vele jaren, ook in
ons eigen land wordt gevoerd.
Uitvoerig worden behandeld aard
en beleekenis van art. 4, 2© lid, der
Drankwet, volgens hetwelk thans
reeds in een gemeente het initiatief
kan worden genomen tot een vermin
dering of zelfs tot een opheffing van
alle vergunningen (de permanente
van vóór 1 Mei 1904 en de sociëteits-
en logementsvergunningen uitgezon
derd), maar het voorstel tot beperking
of opheffing moet thans uitgaan van
den Gemeenteraad; derhalve zonder
volksstemming en juist het meest ken
merkende beginsel van het stelsel van
plaatselijke keuze ontbreekt dus. Bui
tendien hebben, wat betreft de ophef
fing van vergunningen, de Gemeente
raden slechts zéér zelden van hun be
voegdheid gebruik gemaakt, zelfs
daar waar het overgroole deel van de
bevolking blijk gaf te zijn vóór een
aanzienlijke vermindering van het
aantal drankverkoopplaatsen,
In bijzonderheden wordt achtereen
volgens het pro en contra van een
toepassing van het stelsel in Neder
land overwogen.
Onder, de voordeelen vinden wij ge
noemd de gelegenheid om ten opzich
te van een maatregel tot verbetering
van de volksgewoonten en volkszeden
de gezindheid van de bevolking eener
gemeente tot uiting te doen komen en
van de daartoe noodige medewer
king der burgerij metterdaad partij
te trekken; de doeltreffende manier
om door beperking der verleiding t©
komen tot vermindering van het
kwaad; de belangstelling welke zal
worden gewekt voor het alkohol-
vraagstuk; het gevolg dat de Gemeen
teraadsverkiezingen niet door de al-
koiholkwesuie zullen worden beïnvloed),
enz.
Ook de bezwaren worden vermeld,
maar ten deel© dadelijk in het rap
port weerlegd. Zoo d© invoering in
onze wetgeving van een referendum
met bindende kracht, en dat in strijd
met de Grondwet en de Gemeentewet.
Dan wordt in verband met de elders
opgedane ervaring, dat de handha
ving en overtreding van een doortas
tend© wetgeving in het nauwste ver
band staan met de dichtheid der be
volking, in het licht gesteld dat Ne
derland op één na 't dichtst bevolkte
land is van Europa.
Vervolgens het gevaar, dat 't drank
gebruik van de herberg zal worden
overgebracht naar de huiskamer en
d© bedenking dat het stelsel, zoolang
de Invoer niet kan worden verboden,
een plutocratischen bijsmaak beeft,
Ten slotte aarzelt de commissie niet,
zich te verklaren vóór de opneming
van bepalingen in d© Drankwet, waar
door het mogelijk zal worden in ©en
gemeente of een deel eener gemeente
volksstemmingen .te houden met het
doel ter zake van de verkoopplaatsen
van bedwelmende dranken te gera
ken, hetzij tot vermindering van het
aantal hetzij tot geheele opheffing
daarvan.
De commissie geeft daarna in hoofd
lijnen een schets van den vorm wolken
zij aan het stelsel in onze Ned. Wet
geving zou weriischeii te zien gegeven.
Wat het bezwaar tegen het referen
dum betreft, de commissie, die Ihet
hoofdbeginsel van 't stelsel ziet, niet
in de bindende kracht van de stem
mingen maar in de stemmingen zei
ven meent dit bezwaar te kunnen
en te moeten ontgaan, door aan den
uitslag der stemming het karakter te
geven van een voorstel aan de Kro-on,
dio dan. verplicht is een beslissing te
nemen 't zij met 't voorstel in overeen
stemming 't zij daarvan afwijkend.
Het rapport, een boekje van 32 pag.,
is voor f 0.10 aan het Gen Ir. Bureau
van den Volksbond te Utrecht ver
krijgbaar.
CHRISTELIJK NATIONAAL
ZENDINGSFEEST.
Het vijftigste Christelijk Nationaal
Zendingsfeest werd Woensdag ge
houden op het Koninklijk landgoed
Raaphorst te Wassenaar. 1-Iet gouden
feest trof het niet al te best met het
weder. Zoo nu en dan, vooral in le
voormiddaguren, plaste de regen
neer op de duizenden en duizenden,
die van heinde en verre naar Raap-
horst waren gekomen om liet feest
mede te vieren,
Even tien uur kwam de Koningin, op
Raaphorst aan, bij den ingang van
het feestterrein begroet door de be
stuursleden cis. Callenbaóh, ds. J. D.
van Arkel, Jac. van 't Lindeuhout en
H. A. Schnaar. Begeleid door deze
heeren ging de vorstelijke Bezoekster
naar een voor haar in gerichte n. met
vlaggen getooiden koepel.
Nadat Hare Majesteit daar had
pluats genomen, ving het zendings
feest aan met zang en gebed, gevolgd
door ©en openingsrede van den presi
dent dr. L. Heldring.
Daarna werd aan den heer C. W.
Blijd, neger-zendeling uit Suriname,
verzocht met dankzegging te eindi
gen, hetgeen een diepen indruk maak
te, omdat hier nu een kleurling den
blanken voorging en voor hen con ze
gen vroeg.
Na deze red© ontbood Hare Majes
teit enkelen der aanwezigen, o. a. de
heeren C. W. Blijd, uit Suriname, D.
Crommelin uit Modj-owarno, M. Lin
debom, director der N. Z. Verg. uit
Rotterdam.
Gedurende haar verblijf op het
feestterrein liet Hare Majesteit door
haar secretaris, jhr. Van Geen, aan
den vice-president der vereeniging,
den Rotterdaimschen predikant ds.
Callenbach, het ridderkruis der Oran-
je-Nassau Orde overhandigen.
Na de openingsplechtigheid ver
deelden de aanwezigen zich over liet
uitgestrekte terrein, waarop van vier
spreekplaatsen het woord werd ge
voerd.
De Koningin bleef bij het eerste
spreekgetimmerte, waar allereerst als
spreker optrad de heer Crommelin,
die een schets gaf van de positie van
de inlandsche voorgangers op Oosc-
Java. Onder diens toespraak kwam
de Prins met zijn adjudant, den luite
nant ter zee 1ste klasse Bijl de Vroe,
op tiet feestterrein.
Koningin ©n Prins bleven nog eeni-
gen tijd luisteren naar de redevoering
van den heer Crommelin, waarop zij
tegen 12 uur bet feestterrein verlie
ten.
Stadsnieuws
OUDE I-IUIZ'EN.
Een onzer berichtgevers schrijft:
Het bekende tijdschrift „Tihe Studio"
hooft een boekwerk uitgegeven geti
teld: „Old houses in Holland", bevat
tende een paar honderd afbeeldingen
naar teekeningan van Sydney R. Jo
nes, benovens ©enige gekleurde platen.
Zeer keurige teekeningen treffen
wij er in aan uit Haarlem, Velsen,
Schoten, Bloemendaal, Spaarnwoude
en Spaaradam, waarbij verschillende
intérieurs. De tekst is eveneens zeer
lezenswaardig. Jammer toch, dat
zulke prachtwerken met actueeten in
houd zoo dikwijls in het buitenland
verschijnen.
VEREENIGIN.i VYN ARCHI
VARISSEN.
Woensdagmiddag werd alhier in
het Rijksarchiefgebouw, de jaarver
gadering gehouden van do Vereeni
ging van archivarissen in Nederland.
Vóór de vergadering bood de heer
C. J. Gonnet, rijksarchivaris 'hier ter
stede, aan de bezoekers dezer bijeen
komst ©en lunch in café Brinkmann
aan.
De voorzitter mt. S. Muller Fzn.,
gal ia zijn jaarverslag een overzicht
van hetgeen op het gebied van het ar
chiefwezen is voorgevallen.
Ook de Bossche archiefzaak werd
besproken, die vote - -tem voorzitter
niet ©en a'rchief-quaestie maar een
comptabiliteitsquaestie is. Het ver
slag brak een lans voor de orde en
stiptheid, die in de archieven behoort
te heerschen, te meer daar de behan
deling der Bossche zaak den indruk
van het tegendeel wekte. Hij betreur
de den afloop dezer zaak waar het een
ambtenaar goldwien niet ten laste kon
gelegd worden, dat hij zich wilde ver
rijken ten koste van den Staat.
Een uitvloeisel dezer procedure is
wel dat de regccring zioh het recht
heeft gevindiceerd ambtenaren te ver
plaatsen ook tegen hun wil, een be
sluit, dat in zijn beteekenis in het
verslag werd uiteengezet.
ITet overlijden der heeren jhr. inr.
Feith en mr. Bos, voorzitter en se
cretaris der vereeniging, werd met
'warme woorden herdacht.
Nu gunstig rapport der commissie
tot het nazien der rekening van den
penningmeester, werd deze rekening
goedgekeurd.
Bepaald werd, dat do volgende ver
gadering te Breda zal plaats hebben.
Tot bestuursleden worden gekozen
do hoeren Mr. S. Muller Fzn., voor
zitter, dr. R. Fruin, vice-voorzitter,
dr. E. Wiersma, seci-ctaris, Mr. A.
C. Bondam, penningmeester.
Tot redacteur werd benoemd Dr.
K. Heringa.
Ten sotte •vermeldde de agenda een
voordracht door Dr. A. P. Meilink
over het Personaatwezen in d© Mid
deleeuwen, die ©venwel, met het oog
op den tijd, werd uitgesteld tot de vol
gende vergadering.
Na afloop der vergadering bad in
hotel Duin en Daal le Bloemendaal
eon gemeenschappelijk© maaltijd.'
plaats.
Heden, Donderdag, wordt een be
zoek gebracht aan het Muiderslot cn
aan Muiderbei'g.
VEILINGEN.
Uitslag der veiling van onroerende
goederen in het „Algemeen Verkooo-
lokaal" te Haarlem, op Woensdag 2
Juli 1913. van
Vier-en-twintig perceelen bouwter
rein aan de Leidschevaart onder
Heemstede, gedeelten uitmakende van
het kadastrale perceel gemeente
Heemstede, Sectie B No. 84, als
Perceelen 1 tot en met 12, opgehou
den. 8000.
Perceelen 13 tot en met 24, J. Jack,
ƒ0980.
Uit de Omstreken
SCHOTEN.
De Schotensche afdeeling der S. D.
A. P. had Woensdagavond een bij
eenkomst belegd in het café „Klein-
Flora".
Daar zou de heer Duys spreken.
Maar in de plaats van den Zaandam-
schen afgevaardigde naar de Twee
de Kamer, kwam D r. Van der
W a er den met de heeren Boeré
en S t ij n t j e s, twee Raadscandi-
daten, spreken.
De heer B o e ré sprak over het on
derwijs. Deze laakte de onderwijspo
litiek van de kerkelijke Raadsmeer-
derheid, waardoor niet voldoende ge
zorgd is voor openbaar onderwijs.
Wat de lieeren Verton en Verkooy
wilden doen, werd steeds door die
meerderheid tegengewerkt.
ook ae vrijzinnigen sten noen n«
openbaar onderwijs niet voldoende.
Ten-slotte roear.de de lieer Boeré de
schoollokalen en de leermiddelen van
liet openbaar onderwijs te Schoten.
De heer S t ij n t j e s protesteerde
er tegen, dat de vrijzinnigen een ma
nifest hebben verspreid tegen de can-
didaten der S. D. A. P., inplaals, dat
zij hun bewerlrgen in een openbare
vergadering hebben geuit, De heer
Stijntjes betoogt voorts, dat men niets
te wachten I ieeft van de bezittende
klasse.
Daarbij zette spreker het beginsel
van den klassenstrijd uiteen.
De Recklsche partijen en ook id©
Vrijzinnigen stellen zich steeds in
d'ionst van hel kapitalisme, meende
spreker. De feiten nagaand, geloofde
spreker niet, dat d© klassenstrijd ver
mindert, integendeel hij is scherper
dan ooit. Tenslotte wekte spreker np
tot stemming van de sociaal-democra
tische candidate ii.
Dr. V a n d e r W a e r d e u gai een
Bcheana van liet kapitalistische stelsel
©n zette uiteen, ho© de sociaal-demo
cratie gegroeid is in dit kapitalistisch,
systeem. Spreker gaf een uitvoerig©
schets, hoe z.i. de machines misbruikt
worden, om vervs.lschirigen te produ-
ceereu, om maar goedkoope dingen te
leveren, opdat men de levensbehoeften
maar zoo gering mogelijk in prijs kan
houden, opdat de loonen laag kunnen
blijven. Spreker roemde den groei van
de sociaal-democratie en de ontwikke
ling van de arbeiders ©n prees het be
lastte gvoorstel der sociaal-democra
tie, als een schitterend st.uk werk.
Spreker legde er den nadruk op,
dat de sociaal-democraten in een ge
meente geen paradijs kunnen schep
pen, al komen zij in den Raad in de
meerderheid, omdat men in het kapi
talistische net vastzit. Verder laakt©
Spreker het belastingsysteem en de
houding van rechts en vrijzinnigen
inzake het volksonderwijs. Spreker
sprak de hoop uit, dat Schoten bij de
gemeenteraadsverkiezingen mee zal
zorgen voor ©en resultaat, dat Mr.
Trosistra Zaterdag een goede bood
schap aan de Koningin kan brengen.
(Applaus).
De heer Kr use, een vrijzinnig
democraat, betoogde, dat d© vrijzin
nig-democraten naast de aociaal-cle-
mocraten staan, waar dezen strijden
voor goed onderwijs en andere demo
cratische. dingen. Voorts zeide de spre
ker, dat het voorstel der S. D. A. P.,
om een progressieve heffing in te
Voeren, bij aanneming den midden
stand uit Schoten zal verdrijven. Ka
pitalisten wonen er niet; maar wel
gegoede middenstanders, bestaande
uit Amsterdarasch kantoorpersoneel,
fabriekscliefs enz. Deze menschen zul
len, als zij evenveel moeten betalen
als in Amsterdam of Haarlem, Scho
ten verlaten en zich in Amsterdam en
Haarlem vestigen. Progressie willen
d© vrijzinnig-democraten ook, maar
dan met een billijk percentage, dat
ook de middenstand op kan brengen.
De lieer Verton verdedigde liet
belastingvoorstel der sociaal-democra
ten en verweet den vrijzinnig-demo
craten, dat zi.j een on-democratisclie
straatbelasting hebben helpen invoe
ren. Daardoor hebben de huiseigena
ren de buren met 5 en 10 cents ver
hoogd. De heer Verten laakte het., dat
de vrijzinnig-democraten op unfaire
wijze tegen de sociaal-democratea
zijn opgetreden door hun bewering,
dat de forensen nog meer zullen moe
ten betalen dan nu, wanneer het pro
gressie-voorstel wordt aangeno-meu.
Hierop beantwoordden de heeren
Boeré, Stijntjes en Van der Waerdcn
den heer Kruse, waarbij zij hun nieo-
ningeii handhaafden.
Pers-Overzicht
DR. KUYPER EN DE
TARIEFWET.
't „Alg. Haudclsblad" schrijft naar
aanleiding van 't artikel in „De Tijd":
En dr. Kuypei's' „zonderlingen nieu
wen draai" wordt eveneens door de
Roomsch-Katholieke partij veroor
deeld en ontkent dat hij namens de
coalitie sprak.
Derhalve mag bij aanstaande ver
kiezingen Dr, Kuyper vrij handelaars
niet in liet gevlei komen
De coalitie blijft tegen vrijhan
del.
En daar de Kamer 25 Katholieken,
maar slechts 11 anti-revolutionnairen
bevat, is wat Dr. Kuyper op eigen ge
zag gelieft te verklaren, zonder macht
en tevens zonder eer en aanzien.
Ons Hollandsche volk houdt niet
van zulk weerhaan-draaien in een
staatsman l
En nu vechte Dr. Kuyper zijn plot
selinge bekeering verder met de coa
litie uit I
De Katholieke „Geldersche Koerier"
schrijft
Ware het geen dure plichtgeweest
deze thans verdedigde opvatting
reeds vóór de verkiezingen voorop te
6tellen? Zou daarmede de stembus
nederlaag en de aanmerkelijke scha
de voor de „boogere belangen" niet
goeddeels voorkomen zijn geworden?
Is het niet onverantwoordelijk vóór
de verkiezingen de vlag der Heilige
Orde boven het Tarief te doen uit
wapperen en thans te komen verkla
ren, dat het een louter materieel
vraagstuk is?
Is dat niet in den volsten zin volks
misleiding en misbruik van de Chris
telijke vaan?
SOCIALISTISCHE MINISTERS.
In „Het Weekblad". Marxistisch bij
voegsel van „Het Volk", bespreekt de
heer F. van der Goes de wenschelijk-
heid van het optreden van socialisti
sche ministers. Hij komt tot deze con
clusie
Onze bescheiden meening is, dat de
Partij de gelegenheid, zoo zij zich
thans voordoet, ongebruikt moet la
ten, dat mogelijke aanbiedingen ora
over een of meer ministers-porte
feuilles te beschikken, nu zullen moe
ten worden afgewezen.
Volgenderwijs licht de heer Van
der Goes die meening toe;
Onze houding bij de verkiezingen
heeft getoond, dat wij prijs stellen op
de uitvoering van het concentratie-
program. Natuurlijk zal de S. D. A. P.
er toe willen meewerken dat dit
thans gebeurt. Maar er is, ten eerste,
nooit gezegd, dat wij geneigd zouden
zijn iederen prijs daarvoor te betalen.
Dit behoefde ook niet gezegd te wor-
