da kapitein C. F. Gey vann Pittius,
van het 4s leg. vest.-art.;
bij het 4© reg. vest.-art., tot kapt.,
de le luit. 11. H, E. Deelken, van
2e i
irt.;
■bij het korps torpedisten, tot ma
joor. de kapt. A. M. Kollewïjn,
man-dani van liet korps;
bij de a rti 1 arie-sohietechool, tot le
luit. de 2e luit. J. F. van der Staay,
adjudant van die inrichting.
NEDERLANDSCHE POST- EN
TELEGRAAFBOND.
Zondag werd te Utrecht onder voor
zitterschap van den heer J. A. de
Back uit Enschedé de vergadering
gehouden van den Nederlandse-hen
Post- en Telegraafbond.
In zijn openingsrede deelde de voor
zitter mede, dat de nieuwe directeur-
generaal een ernstig onderzoek naar
de klerken-quaestie had toegezegd.
Besloten werd de volgende alge-
moene vergadering wederom te
Utrecht te houden.
Aan het bondsbestuur werd opge
dragen bij de bevoegde autoriteiten
aan ie dringen op de vervulling van
de belofte, in 1905 afgelegd door den
destijds aan het bewind zijnden mi
nister van W aterstaat, dat„aan de
klerken die beide vak-examens heb
ben afgelegd, en vele jaren in dienst
zijn, wel wat meer mag worden toe
gekend dan het uitzicht van ten allen
tijde klerk te moeten blijven".
Eveneens werd het hoofdbestuur op
gedragen den directeur-generaal te
verzoeken, de namen der kantoren,
waar commiezen-titulair of klerken
moeten worden geplaatst, vooraf in
de dienstorders te willen bekend ma
ken en om als regel de beslissing af
hankelijk te stellen van anciënniteit.
In de plaats van den heer Voskamp
werd tot bestuurslid gekozen de heer
H. Vermeer uit Zeist.
Aan den Minister zal verzocht wor
den om de vergoeding voor verblijf
kost n te verhoogen.
Geijverd zal worden voor een
maximum salaris van 2000 voor
- klerken met beide radicalen, f 1700
voor klerken met één radicaal en
1500 voor klerken zonder radicaal.
Voorts zal geijverd worden voor
uitbreiding van het aantal directies
in verband met de uitbreiding van
den dienst en tevens voor handhaving
van het adspirant-conunies-examen,
met het verzoek om dat examen in
twee gedeelten te mogen afleggen.
Daarna werd de vergadering geslo
ten i
HET ZIEKMELDEN DOOR
MILITAIREN.
Naar aanleiding van het steeds toe
nemende aantal „zieke" militairen, is
©enige jaren geleden een nieuwe re
geling getroffen omtrent maatregelen
bij het zich ziek melden van militai
ren.
Uitvoerige rapporten werden om
trent de opgedane ondervindingen
aan den minister van Oorlog inge
diend, welke vergezeld gingen van
Verschillende voorstellen. O. a. werd
voorgesteld, de Militiewet zoodanig te
wijzigen, dat miliciens, die door ziek
te aan den dienst werden onttrokken,
evenveel dagen langer onder de wa
llenen zouden kunnen worden gehou
den als zij aan de oefeningen waren
omtrokken geweest.
Naar aanleiding dezer rapporten
heeft volgens de „Avp." thans de mi
nister van Oorlog den autoriteiten
o. a doen weten
Uit de rapporten van de divisie»
commandanten Week mij, dat de ver
wachtingen, welke op de nieuwe re
geling waren gebouwd, niet zijn ver
vuld. Hot aantal licht-zieke militairen
bij de infanterie gedurende de batal
jons- en regiment-oefeningen in het
af g oioopen jaar is zeer groot en nam
volgens het oordeel van één der divi-
sie-comniandanten, onrustbarende af
in niigeu mui. wel is het aantal simu
lanten (lieden die ziekte voorwennen;
geung, uoch het zich ziek melden
voor uiterst geringe afwijkingen, de
aggravaties (liet zich zieker voordoen
dan men is), is zooveel te sterker.
Met volle' waarueermg van uen in
vloed, dien het voorbeeld vdh den
meerdere heeft, blijft het voor den
goeden geest in den troep een ernsti
ge plicht van het legerbestuur om
(handelend in te grijpen, als langs
den weg van opvoeding het beoogde
resultaat niet wordt verkregen. j
De voorgestelde wijziging van art i
83 der Militiewet, om mogelijk te ma- j
ken miliciens te doen nadienen, clie
door ziekte aan den dienst onttrok
ken zijn geweest, komt mij voorals-
ni;.-, u.jgevvenscnt voor.
Ook veraieiu nee svcu aanbeveling,
miliciens, uie nimmer aan de oefe
ning waren omtrokken, enkele dagen
vermindering van aienst toe te staan.
ilct Komt mij ongeWöiischt voor, om
vuur militaire oeteningen onder
scheidingen te verleenen, zooals bij
een der brigades inluntene heeft
plaats gehad.
Zeer gucu kan ik mij vereenigen
met net oordeel van uen geneeskun
digen dienst dat u. a. luidt
„Voorts zal streng nniuair toezicht
in de kazerne of in ue legerplaatsen
op de lichte zieken, die daar op ge
neeskundig advies achterblijven van
de oefeningen, hun aantal beperken.
Het achterblijven in de kazerne of le
gerplaats m iet als zoodanig geen
aantrekkelijkheid bezitten, terwijl de
beslissingen van de officieren van
gezondheid streng gehandhaafd moe
ten worden. Tot het houden van toe
zicht op de lichte zieken zouden z. n.
eenige onderofficieren aan de mili
taire oefeningen moeten worden ont
trokken."
DE PALEIS—RAADHUISQUAES-
T1E TE AMSTERDAM.
Naar „De Maasbode" met zekerheid
kan mededeelen, is de conclusie van
het door den stadsadvocaat nir. J.
Kappeyne van de Coppelilo aan B. en
W. uitgebracht rapport betreffende
den eigendom van het Paleis op den
Dam, dat het oude Raadhuis was en
is eigendom der gemeente Amster
dam,
HOFBERICHTEN.
De Prins vertrekt a.s. Donderdag
avond van 't Loo naar Hohemark,
waar hij tot omstreeks 28 Augustus
zul vertoeven, om dan naar Den Haag
terug te keeren, alwaar inmiddels
■een week te voren de Koningin met
de Prinses op het „Huis ten Bosch"
intrek zal genomen hebben.
NAVERKI.EZI-NGEN TWEEDE
KAMER.
District HOOGEZAND (Vacature-
Spiekman).
Aantal kiezers 7594, uitgebracht.
5015 geldige stemmen.
Hiervan verkregen de hoeren: mr.
P. Rink (U.-L.) 2569, dr. Th. van der
Weerden (S.D.A.P. 2446 stemmen,
zoodat gekozen is de heer P. Rink.
(Bij de eerste stemming, op 17 Juni,
werden uitgebracht op mr. P. Rink
2124 stemmen, H. Spiekman 2575 en
mr. R. Koppe (A. R.) 1645 stemmen.
Bij de herstemmingen op 25 Juni ver
kreeg mr. Rink 2323 en H. Spiekman
2845 stemmen).
BLOEDIGE TWIST.
Onlangs had de schipper van het
Rijnsdbap „Drughorn 8" in Duilsch-
land met den schipper van ltijnschip
„Cosmopolicl 3" twist. De eerste be
loofde toen wraakneming. Nu beiden
te Rotterdam liggen, volvoerde hij
zijn opzet; hij begaf zich Zondagnacht
met eem revolver gewapend aan boord
van de Cosmopoliet en schoot den
schipper in den rug. De gewonde nam
ook. een revolver en school zijn te
genstander in den arm; beiden zijn in
het zieenhuis verbonden, waarna de
schipper van „Drughorn 8" werd ge
arresteerd.
KUNSTZIJDEFABRIEK.
Men meldt uit Roosendaal aan de
's-Hert. Ct.
Door de N. V. Soie Artificielle Beige
zal hier een reusachtige kunstzijde
fabriek gesticht worden, die, als de
zaak in volle werking is, een groot©
3000 personen in haar dienst zal heb
ben.
ONGELUKKEN.
De „Tel." meldt
Bij Rees viel een 25-jarige ma
troos van de vrachtboot Helvetia 7
uit Rotterdam, overboord in den Rijn
en verdronk. De ongelukkige laat een
weduwe met twee kinderen achter.
Het bijna 4-jarig kindje van J. v.
d. Waal aan den Dordtschen straat
weg te Barendrecht werd Zaterdag
avond drijvende gevonden in de We
tering voor de woning. Toen het kind
was opgehaald, gaf het nog eenig
teeken van leven, doch de inmiddels
ontboden geneesheer kon slechts den
dood oonstateeren.
Het 5-jarige zoontje van A. Vo-
laart te Nieuwe Tonge is in de haven
aldaar gevallen verdronken.
Bij het zwemmen in de Vlaar-
dingsche Vaart is Zondagmiddag ver
dronken de 15-jarige A. van Buuren,
wonende te Vlaaruinger-Ambacht.
Bij het omslaan van een aak is
de 19-jarige F. Pluim, uit Rossum, op
de Waal bij Gorinchem verdronken.
In weerwil van de waarschuwin
gen op groote en duidelijke borden,
geplaatst vanwege den A. N. W, B.
aan het begin van den steilen en voor
wielrijders gevaarlijken Grebbeberg
bij R'henen, wagen het steeds nog vele
eemdeiragen, van ueze zeer gevaar
lijke helling af te rijden.
Zaterdagmiddag eiscüte deze roeke
loosheid weder een slachtoffer. Het
htpaar v. d. 13,, uit Alkmaar, dat
,per spoor tot Rheden was gereisd,
zou per fiets het traject van daar naar
Wageningen afleggen. Zij reden van
den berg af. De dame schijnt haar
stuur kwijt geraakt te zijn. Zij kwam
in volle vaart in botsing met een der
gebouwen van hei hotel „De Grebbe".
Bewusteloos werd ze opgenomen. De
spoedig geroepen geneesheer consta
teerde een schedelbreuk. Per bran
card werd zij naar hare familie te
Wageningen vervoerd.
Haar toestand is bedenkelijk.
(„N. v. d. D.").
De arbeider P. de H., te West
broek (Ulr.), werkzaam op ©ene bag
germachine, klemde naar het „Vad."
meldt een paar dageo geleden een
paar vingers. Den volgenden dag be
gonnen zij op te zwellen. Er kwam
spoedig bloedvergiftiging bij en de
man werd naar de Rijkskliniek te
Utrecht vervoerd, waar hij weldra
overleed. Hij was sleohts 33 jaar oud
en laat een weduwe met vijf kinderen
na, terwijl spoedig een zesde wordt
verwacht.
Te Montfoort is, naar de „Tjjd"
meldt, het jongste dochtertje van H.
van R.. een kind van ruim 8 maan
den, in een onbewaakt oogenblik in
haar wieg in het kussen gestikt. De
pogingen van den dokter, om de le
vensgeesten weer op te wekken, ble
ven ruchteloos.
Pers-Overzicht
DE CRISIS.
„De Nederlander" spreekt van een
buitenissig concentratie-kabinet, naar
aanleiding van de opdracht aan mr.
Cort van der Linden.
Merkwaardig, die vrijzinnige voor
keur voor allerhande schoonbetitelde
buitenissige kabinetsformaties 1
Hoe verzoenend klinkt het: „een za
kenkabinet" (maar met Grondwets
herziening en Staatspensionneering
op zijn zakenprogramj; tioe reëei
„een ministerie ad hoe" ,maar dit
„hoe" beteekent de concentratiewil);
hoe onpartijdig: „een extra-parle
mentair kabinet" (maar van libera
len).
We zullen er ons niet door laten
verschalken.
Hangt niet altijd de vrijzinnigheid
zich een masker voor, en bedekt zij
niet immer haar wapenschild, wan
neer zij zich, als nu, te zwak en le
vreesachtig voelt om met open vizier,
haar blazoen fier opheffend, de rech
terzijde in het kampperk tegemoet te
treden
Zijn wij misschien de pseudoniemen
reeds vergeten, waarachter het vrij-
liberalisme in de landelijke districten
tijdens de laatste campagne-van-mis
leiding zijn ware identiteit verstoken
heeft?
Herinneren wij ons niet hoe „neu
traal", hoe „noch rechts noch links",
hoe „onpartijdig-alleen-maar-tegen-
duur-brood", en last not least,
„nationaal- protestantsch"- stemmen
ten slotte immer links stemmen betee-
kende links, van Tydeman tot
Troelstra
Neen, nogmaals, wij laten ons niet
verschalken l zegt het Chr.-IIist. or
gaan.
Een zakenkabinet in don zuiveren
zin des woords tot oplossing van ln
de neutrale zóne liggende zaken heeft
onze parlementaire geschiedenis trou
wens nooit gekend. Het kan ook ei
genlijk niet bestaan dan als „Ko
ninklijk ministerie".
In een land als het onze maakt ech
ter steeds een der partijen zich
zulk een kabinet meester. Men denke
aan het als zaken-kabinet opgetreden
miliisterie-Koëll.
Maar zelfs indien men aannam,
dat een zuiver zakenministerie ten
onzent mogelijk ziju zou, dan nog be
hoorde op den voorgrond te worden
geplaatst, dat zakenkabinet betee
kent: een kabinet lot afdoening en
voortzetting der loop en de zaken,
en dus, zij het wellicht gematigder,
steeds een continuatie vaii het vorig
ministerie dient te zijn. Een zuiver
zaken-kabinet zou dus thans o.i. niet
aiwlers dan een kabinet van rechtsche
mannen kunnen zijn.
Een kabinet van linksche mannen,
dat „een deel van het concentratie-
program zou uitvoeren"... dat een za
kenkabinet 1
Geloove wie 't wil, „De Nederlan
der" niet.
Met een extra-parlementair kabi
net ligt het al niet veel anders. Deze
term, in Frankrijk zeer gebruikelijk,
is ten onzent vrijwel een novum.
Zijn voornaamste verdienste be
staat dan ook hierin, dat hij zoo goed
als niets zegt. Feitelijk alleen dit, dat
de ministers builen het parlement
moeten gekozen zijn.
Anders niet. Zoowel de heer Van
Karn eb eek ais de heer Domela Nieu-
wenhuïs kunnen dus nu in aanmer
king komen. Echter steunt men geen
kabinet om de mannen die het sa
menstellen, maar om zijn program en
om zijne beginselen.
Omtrent deze is echter geen enkele
aanwijzing hekend.
Alle verrassingen zijn mogelijk.
Alleen, in zoover de vrij-liberale
pers hare desiderata omtrent het ka
rakter van zulk een kabinet reeds te
kennen heeft gegeven, schijnt ook
hier slechts een hinderlaag bedoeld
te zijn.
Wij echter zien èn in de eene, èn in
de andere oplossing voorloopig slechts
een „gemaskerd concentratie-kabi
net'.
De „Nieuwe Rotterdanische Ct.' is
van oordeel, dat de opdracht, aan
mr. Cort van der Linden verstrekt, ter
vorming van een nieuw Kabinet, een
groote ruimte van keus laat bij de
oplossing van de crisis.
Zooveel ruimte, dat men eigenlijk
eenigszins verbaasd mag zijn, waar-
nu juist die ééne voorwaarde dat
bet Kabinet zat zijn „extra-parlemen
tair", gesteld is. De opdracht laai al
les toe; een zuiver vrijzinnig Kabi
net, een gemengd Kabinet, uit lin
ker- en rechterzijde samengesteld,
een zakenkabinet, een Kabinet van
welken aard gij ook maar denken
kunt en met een bijzonderen naam
voorzien mits het Kabinet slechts
is extra-parlementair, d. w. z. geen Ie- j
den van het parlement bevat. Op
veJken grond nu juist deze negatieve
voorwaarde berust is ons niet dui
delijk.
Vroeger is wel eens met gering!
succes trouwens tot de vorming
van een extra-parlementair Kabinet,
toevlucht genomen, maar dat ge-1
6chiedde dan, omdat binnen het par- j
lenient persoonlijke veeten zoo den
boventoon waren gaan voeren, dat i
objectieve beoordeeiing en zakelijke
bespreking van regeeringsaangele-
genheden schier onmogelijk waren
geworden. Met de vorming van een i
extra-parlementair Kabinet, d. w. z.
van een Kabinet, welks leden zelfs
zijdelings aan de oude twisten en
driften geen deel hadden gehad, be
oogde men dan een van de grootste
struikelblokken voor een regelmati-
gaug der parlementaire werk
zaamheden weg te nemen, om op deze
wijs geleidelijk, na eenige jaren,
wanneer tevens de gemoederen weer
tot rust waren gekomen, tol het ge
wone parlementaire Kabinet le kun
nen terugkeer en.
Dat er op het oogenblik aan zulk
een extra-parlementair Kabinet be
hoefte is, gelooven wij niet.
Waarom dan echter deze beperking
in de keuze der personen opgelegd
Wat is er de bedoeling van
Wij weten het niet.
De taak, die aan mr. Van der Lin
den is opgedragen vereischt huiten-
gemeen veel beleid en scherp door
zicht. Beide mogen ongetwijfeld bij
hem aanwezig geacht worden. Zijn
loopbaan rechtvaardigt het in hem
gestelde groote vertrouwen. Even
wel, om te kunnen slagen in hetgeen
hij zich voorstelt*, zal hij ook me-de-
erking behoeven van eenige krach
tige persoonlijkheden wier namen al
licht dezen en geenen op do lippen
zullen komen, doch omtrent wier ge
neigdheid tot toetreding men niets
weet.
Zonder krachtige medewerkers toc-li
lijkt dit extra-parlementair Kabinet
de „N. R. C." voor een executie op
korten termijn opgeschreven.
„In „De Nieuwe Courant" vonden
we dezer dagen als het karakteris
tieke van een extra-parlementair Ka
binet geschetst: dat het zijn steun
meer door de gansche Kamer heen
zoeken kan, dat het zich voor neder
lagen niet gevoelig behoeft le toonen,
en dat het voor verworpen wetsvoor
stellen andere, meer naar den zin
van de Kamer in de plaats steLlen
kan. Wij willen gelooven, dat zoo een
extra-parlementair Kabinet wezen
kan. Een parlementair Kabinet kan
óók zoo zijn. Het beeld van „De Nieu
we Courant" lijkt ons bovenal het
beeld van een slap. futloos Kabinet,
waarvan het meest kenmerkende is,
dat het graag zitten, blijft.
Zoo'n Kabinet hopen wij den heer
Gort van der Linden niet te zien vor
men. Dat is van hem trouwens niet
te verwachten. Indien de heer Cort
van der Linden de opdracht aan
vaardt, dan zal hij ongetwijfeld! een
Kabinet samenstellen met een vast
omlijnd doel-, en dat op het Binnen
hof de kracht, welke het ten gevolge
van zijn extra-parlementaire geboor
te mist, hierin zal vinden, dat het
niet met zich sollen, laat."
DE HOUDING DER S. D. A. P.
"t A 1 g. Handelsblad schrijft:
Het partijbestuur kiest dus eieren
voor zijn gold, en de partij zaJ, gelet
•op de stemming, die in verschillende
afdeelingen reeds tot uiting kwam, ge
let ook op de steminingcij fers van Rot
terdam I, vermoedelijk haar bestuur
wel volgen.
Of het dan met een besluit om
eventueel ministerportefeuilles te aan
vaarden niet te laat zal komen? Als
mr. Cort van der Linden slaagt met
zijn opdracht, natuurlijk wel; dan is
het le verwachten besluit mosterd
don maaitijd. Maar zelfs al gebeurt
dat niet, is het partijbestuur dan
zeker, dat zulk een besluit eenig ef
fect zal kunnen, hebben?
Blijkbaar hoopt het dat dam dr. Bos
- of een ander met gelijke opdracht
als die hij ontving hel nog eens zal
mogen probeeren, Twijfelachtigis
dat echter wel.
De loop van de crisis is blijkbaar
het bestuur der S. D. A. P. niet moe-
gevallen en het zinnetje omtrent hot
juiste inzicht van die partijleiding, die
hel congres niet liet doorgaan, heeft
het Zeker niet van harte neergeschre-
Een zakenkabinet, dat handig
manoeuvreert, en, wie weet, voor som
mige maatregelen steun vindt 'bij ver
schillende partijen, kan het mogelijk
een heelen tijd houden waar hlij-
en dan algemeen kiesrecht en staats
pensioen? Vandaar de draai die het
partijbestuur genomen heeft.
Wat zulten de hoeren Troelstra c.s.
dezer dagen met spanning de stappen
van mr. Gort van der Linden volgen!
Het Volk schrijft o.a.
Het spreekt van zelf dót de taak
in onze partij in deze is en blijft: het
mogelijke te doen om het concentra
tie-program uit te voeren, zoo
als dat i3 toegelicht door de
aanvaarde herstemmings-eischen
en door het programa-Bos. Al
gemeen Kiesrecht en Staatspensioen
te verwezenlijken, moet het doel blij
ven. Daartoe moet al onze invloed
en macht worden aangewend. Daar-
oo-r dient alles te gebeuren wat nood
zakelijk is.
En volgens de slotzin van het com
muniqué van de ooncentratie-vergade-
•ing, leven in de concentratie alge
neen dezelfde gevoelens.
Als dat zoo is, en daarvan moet
uitgegaan worden, dan kan de heer
Cort van der Linden alleen dan sla
gen een ministerie te vormen, dat een
meerderheid in de Tweede Kamer
'indt, indien hij het program-Bos
overneemt. Dan zou zijin kabinet in
ezen hetzelfde zijn als een concen
tratie-kabinet zou zijn geweest, in
dien dat gevormd was, en staat de S.
D. A. P. tegenover zijn ministerie
precies gelijk als ze gestaan zou heb
ben tegenover een ministerie van de
concentratie. Ze zal het steunen,
waar dat voor de tot stand koming
van het program noodig is, en het
verleenen van dien steun door de hou
ding van het ministerie niet onmo
gelijk wordt gemaakt.
Het spreekt echter van zelf dat zulle
een ministerie niet zal kunnen steu
nen op de rechterzijde. Die steun toch
zal niet verleend worden en elke con
cessie zal aan het program dat aan
vaard moet worden, tekort doen. Die
concessies zullen vast en zeker voor
al tekort doen aan het Staatspensioen
en aan dat punt lean noch mag niet
alleen de S. D, A. P. maar ook de
concentratie laten tornen. Wat ook bij
een ministerie dat op de rechterzijde
of een deel ervan, moet Bleunen, vast
en zeker in het gedrang komt, is het
vrouwenkiesrecht, waartoe de grond
wetsherziening den weg moet openen.
De totstandkoming van een derge
lijk ministerie zou dus toet. program
voor een groot deel onder de tafel
doen vallen.
Het is de taak onzer partij om dat
te verhinderen, zoo noodig door deel
neming in een vrijzinnig-socialistisch
ministerie. Dan toch is de toestand
ingetreden waarop .Troelstra doelde in
zijn eerst© schrijven aan dr. Bos,
waarin hij zeide dat in geval het op
treden van socialistische ministers
conditio sine qua non, onvermijdelij
ke noodzakelijkheid, was voor de ver
wezenlijking van het program-Bos,
dat optreden in ernstige overweging
zou worden genomen.
De S. D. A. P. wil de beloofde, de
door hare jarenlange propaganda
voor verwezenlijking rijp gemaakte
hervormingen in elk geval tot staind.
brengen.
Do meerderheid heeft gemeend, dat
het betere middel daartoe was: liet
optreden van een vrijzinnig ministe
rie, dat door de socialisten zou wor
den gesteund. Die meerderheid heeft
een weg aangewezen. Die weg is dooi
de weigering der concentratie afge
sloten. Do concentratie heelt echter
in het communiqué van haar verga
dering gezegd eenstemmig te batreu-
ren, dat.de S .D. A. P. door hare wei
gering om ministers te stellen, den
éénigen weg om de verwezenlijking
van het program in zekerheid te
brengen, Weeft afgesloten. Zij van
Iiaar kant kon den anderen weg niet
op.
De verkiezingen hebben echter op
beide partijen, op d© con centra tie èn
op de S. D. A. P., deux plicht gelegd
het program te verwezenlijken. Zij
mogen geen ministerie dulden dat die
verwezenlijlting niet brengt
Of dit besef in voldoende mate aan
wezig is bij de concentratie, kunnen
wij niet beoordeelen. Volgens het com
muniqué is dat het geval wèl.
Bij de S. D. A. P. is dat zeker het
geval. .En toet Partijbestuur heeft
thans de maatregelen getroffen om
dat metterdaad te toonen. In zijn
Zondag getoouden vergadering heeft
het besloten tot het houden van
buitengewoon congres, ten einde te be
sluiten tot aanvaarding van ministers
zetels, indien de zaak zóó staat dal
zonder die daad, het bekende program
onder de tafel valt. De S. D. A. P.
heeft van de ministers-zetels trachten
af le komen, de meerderheid die daar
toe besloot meende dat een andere,
betere weg om het program te verwe
zenlijken, open stond. Nu die weg
niet open is, moet op dat besluit wor
den teruggekomen, indien ten minst©
geen derde te vinden is. Dat derde zou
li urm en zijn een ministerie-Gort van
der Linden met algemeen kiesrecht
en staatspensioen op zijn program.
Blijkt dat derde niet aanwezig, dan
is het aan de S. D. A. P. om tot de
anvaarding van minister-portefeuil
les te besluiten, wijl die aanvaarding
dan is geworden de onmisbare voor
waarde voor de verwezenlijking van
he t toerste m mi n gspro g ra m
Deze uitspraak zal door het P. B.
van het 'buitengewoon congres, dat
op Zaterdagavond en Zondag a.s. te
Zwolle zal worden gehouden, worden
gevraagd.
De plicht van de concentratie is, te
zorgen dat gedurende de weinige da
ten die ons van de uitspraak van
het congres scheiden, de zaken niet
gebracht worden itn een slaat van ge
ijsde. Dat is haar plicht, dat ligt
ook in liaar roadhit. En zij kan, even
min als de S. D. A. P., eenige ver
plichting hebben tegenover een kabi
net dat niet op den grondslag van
het program-Bos staat. Dat program
is haar program, zij heeft het nog
eens eenstemmig bekrachtigd in haar
ergadering van 30 Aug; de weg om
het uit te voeren moet worden open
gehouden.
En de S. D. A. P. zal zeker alsnog
toonen de volle verantwoordelijkheid,
aan haar positie eigen, te willen aan
vaarden.
Stadsnieuws
Ba Kermis ia 1913.
DE EERSTE AVOND.
't Was vrij druk op den eersten
Kermisavond. Maar nu met het licht-
op wezen de zwarte gaten op de Groo
te Markt en op de Oude Grachten nog
meer dan op den dag do leegheid hier
daar aan. Maar er heerschte een
rustig-vroolijke stemming. Mom ging
eens, ter verkenning, een kennisje
om, streelt voor een café neer, of zocht
eerst het vermaak in zaal of tent.
Deze waren over het algemeen zoo
bezet als men dit op -eersten kermis
avond gewoon is.
B ij S p e e r; li o f I's gezelschap.
In de bovenzaal van de Vereeniging
was dit jaar eens bij uitzondering wat
te doen. En naar je al uit de aankon
digingen zien kon, was 't niet van 't
geringste: Een Speenhoff-cabaret.
Een eigenaardige constructie, dit
cabaret,je, dat zag je al zoo in 't pro
gramma. Een naam als die van me
vrouw Engelen-Sewing zou je niet pp
een kermis-progxamma vermoeden,
evenmin trouwens als die van Speen-
hoff en zijn vrouw zelf. En het gehalte
van de nummers liep al ever. erg uit
een. 't Begon met een alleraoetelijkst
Offenbach ie, dat meur geschikt was
een kindervoorstelling, dan voor
een cabaretavond, en dan ook aller
koelst ontvangen werd door het pu
bliek. Maar 't volgend nummer was
allesbehalve een nummer voor kinde
ken, want. de humorist am Fltigel,
Georg Korbe,zoTiig pittige liedjes, „Das
Rothe Balsband" en „Made in Ger
many" pakten 'L publiek. Dok „Meine
im m indien" en Me-in Gretcnen
waren naar het genoegen van de aan
wezigen. Mevrouw Engelen-Sewing
toonde zich de zangeres met het edei-
•eine geluid, dat haar" stem karakte
riseert. We bewonderen haar „Ontwa
ken" van Gottfried Mann en haar
aandeel in het duet uit de „Toover-
fluit", dat zij samen met den lieer
Alexanders zong De heer Jacq. Cau-
veren bekoorde in zijn bekende lied
uit de Klokken van Corneville meer.
dan in z'n mal rol lotje in „No. 66", het
reeds genoemde Oftenbachsche ope-
rettetje.
Na de pauze eerst weer Herr Kor-
be, die weer bijval had,- en daarna 't
nummer van den avond: Speenhoff
en z'n vrouw. Speenhof! „Dit is
Koos staat onder z'n caricaluurkop
op 't programma begon met stem
ming te maken met een echt wee-
moedsliedje van „De pleureuse",
waarna hij de gemoederen weer wat
opbeurde met ,,De(n) dood van Oome
He-in",
Dan ging 't luimig en droevig door
edkander, ,,'t Borstbeeld van dr. Kuy-
per", de geschiedenis van Dorussie
uit 't Rotterdanische Oude-Mannen-
huis en meer van die liedjes, die zoo
echt lachend en spottend, droevig en
grappig bij elkaar zijn.
Mevrouw SpeenhoffPrinz kwam
met een alleraardigst dingske: Brief
van Jantje aan Ojia", dat weerklank
vond ibij de aanwezigen. Dan prees
men luel handgeklap „Een modern
wiegeliedje" en ten-slotte kwam
Speenhoff zelf weer den avond slui
ten met een grappig versje over
„Troelstra's gang naar het Loo".
Morgen en de verdere dagen zal
het wel voller zijn, in het bovenzaaltje
van de Vereeniging, denken we.
In den Schouwb ur g
aan den Jansweg is veel te genieten!
Een aardig vrooiijk tooneelstuk en
zeer verdienstelijk spel.
,,De Hertogin van Saragossa" is een
blijspel van goed gehalte. Er ziit een
logische draad door het stuk en hoe
wei de schrijvers (een paar Fran-
schen) wel eens een beetje afgeweken
zijn, is het geheel zeer goed te volgen
en boeit het zelfs.
Er komen in dit stuk, dat speelt in
1810 te Parijs onder de heerschappij
van keizer Napoleon, vele aardige too-
neeltjes in dit blijspel voor. Dan klinkt
een gullen lach door de zaal.
Een groot deel van. het succes was
te danken aan het uitnemende spel
van Het Rotterdamsch Tooneelgezel-
sehap..
natuurlijk het
Vooral ntoeUu
spel van mevroi
Vink roemen. Zij heeft de titelrol van
de Hertogin van Saragossa prachtig
gespeeld. Hoe natuurlijk was dit ver
makelijk optreden van de Hertogin
geworden waschvrouw, die zich alles
behalve thuis gevoelt in de stijve we
reld der deftige aristocratie van mar
kies de Sauininville en de zijnen,
maar toch. hoewel ze op haar manier
verwaand geworden is, de volksziel en
hart van goud behouden heeft.
Enkele keeren werd de tnoneelsp-»!-
ster bij open doek gehuldied eri na
elk bedrijf was een groot deel van het
applaus ook voor haar bestemd
Het prachtige bloemstuk haar aan
geboden was ook een welverdiende
hulde.
Ook de andere speelsters en spelers
gaven goed werk te zien,
De heer Henri Poolan speelde den
ouden markies de Sauminville zeer
verdienstelijk. Wat is er gelachen om
dien ouden, stijven, deftige-n heer, die
slechts leeft bij de eer en roem van
zijn geslacht en niet, begrijpt hoe men
hem van alle kanten voor don mal
houdt.
De rol van markiezin de Saumin
ville was in handen van mej. Mion
Dnymaer van Twist, 't Was geen sym
pathieke rol. maar toch was haar spel
uitstekend.
Ook mei. M. Walden gaf goed spel
als Cécile, de zachte en lieve maar
zwaar beproefde dochter van den mar
lcies.
De Hertogin van Saragossa is geen
nieuw stuk, maar we gelooven toch
wol dat het zal trekken. Het is we
merkten het al op - een aardi"
vrooiijk en toch geheel onschub
dig stnlc, waarmee men zich een avond
uitstekend verinaken kan en boven
dien zeer veel genieten van mooie
tooheelspeelfcunst.
Maandagavond, de eerste avond
was de schouwburg niet druk bezet'
tt Ü1 zal wel l3ot€r worden. De
Hertogin van Saragossa en mevrou w
van Eysden-Vink verdienen vol'©
zalen.
F r a s c a t i-E n s e m b 1 e.
Het gezelschap van de hoeren L.
Chnspijn Jr. en Jacq. van Bicne heeft
dengenen, die naar de kermistent aan
cle Nassau laan waren gegaan, om
hun eersten kermisavond daar door
te brengen, zeer genoeglijke uren be
zorgd.
Gegeven word ,,'t Cafétje", van
Tristar Bernard, bet luchtige, aar
dige blijspel, dat zeer zeker geschikt
is om hen, die zich pens ,Scht willen
amuseeren, te vermaken.
Het vlugge, rake en geestige spel
van allen was oorzaak, dat eenigs
malen gehaald moest worden.
Hef, publiek amuseerde zich koste
lijk en vete malen daverde dé 'ent
van de pret. De aanwezigen zullen
zich zeker bun gang naar de schonw-
burgtent niet beklaagd hebben.
In het bijzonder viel het spel m.i-
den heer L. Chrispijn Jr. te roemen;
hij gaf ons een zeer goeden Albert
Loriflan te zien. De dames Van Bleu©
en Van Ees, en de heeren Hoch, Ge
Blauw enz. hadden mede een strooi
aandeel in het succes, terwijl de an
dere rollen zeer goed vertolkt wer
den.
Vooral het tweede bedrijf gaf én
door het goede spel èn door de mooi©
costuums goede oogenblik ken.
Een aardig orkest zórgde bij den
aanvang en tijdens de pauze tus-
schen de bedrijven voor goede mu
ziek.
Zoodat wij, alles bijeen genomen,
ieder die een genoeglijken kermis
avond wil doorbrengen, kunnen aan
raden een bezoek te brengen nan het
Fraseati-Ënsemble aan de Nassau-
laan.
In de Kroon
is Maandagavond veel gelachen. Al-
pbonse Janmavt's Nederiandsch Ope
rette-ensemble gaf de nouveauté ,,VVi]
dansen door 't, leven" (een kijkje in
do variété-wereld). Dit onereltetje,
.waarvan de titel letterlijk uit hot
Dnilsch (Wir tanzen durchs Loben")
vertaald is. bestaat uit een voorspel
en twee bedrijven. De muziek v-m M.
Knopf isniet onaardig, on de
tekst van Bunkeren Gans te n-™n.
pige combinatie van vreemde situa
ties, die je door hun prettige onwaar
schijnlijkheid al doen lachen, maar
die overigens minder riskante aardig
heden zou kunnen bevatten.
De inhoud geeft, de wnnderliike his
torie van een zekeren meneer Sèbald.
die een dubbel leven leidt. De man is
(twintig jaar geleden) gehuwd, heeft
daarbij z'n schoonvader voorgespie
geld, dat hij reiziger in machines is
en heeft, om zijn uitverkorene te ver
werven, dus z'n ware beroep (variété-
ar list) verborgen. Natuurlijk gaat hij
door met dat beroep uit te oefenen,
doet bet on dei- een toon eel na am en
wppf. gedurende twintig tear z'n fa
milie en de eerzame gemeentenaren
van Bomst (waar hij raadslid is), in
den waan te houden, dat hij „voor
zaken op reis gaat" telkens als z'n
verblijf in Berlijn noodzakelijk is.
Wanneer hij dan plotseling „voor
een voordeelige zaak naar Königs-
berg moet", gaan vrouwlief en doch
terlje Greta een vacantiereisje naar
Berlijn maken. Ze bezoeken een bios
coop-theater en herkennen in een
man, die op liet doek verschijnten
een bekoorlijke jong© schoone om
helst den man en vader. Hevig pro
test van mama, die met Greta uit het
theater gezet wordt.
Deze scène speelde zich zeer origi
neel af in de Kroonzaal. Op het too-
neel zagen we de bioscoopfilm afspe
len, iri de zaal zetten mej. S. Heil
bron en Corry Pinksen tot innige
vreugde van het publiek den boel op
stelten, en een suppoost zette het
tweetal er zachthandig uit.
Het verdere verloop van het stuk,
welks twee bedrijven spelen in het
kinematografisch atelier van Hans
Troll te Berlijn, zullen we maar niet
trachten te schetsen. Genoeg zij, dat
na een reeks malle complicaties va
der Sebald, clie bij 't ontmoeten van
vrouw en dochter z'n incognito heeft
weten te bewaren, z'n ware identiteit
erkent. Greta verlooft zich inmiddels
met Hans Troll, en het eindbesluit is
om maar in Berlijn te blijven en
Bomst, mitsgaders het raadslidmaat
schap, op te geven.
Het vrooiijk© operettetje werd opge
wekt en pittig gespeeld. Jan Groot-
