LEM'S UAGBUD
DERDE BLAD
Zaterdag 16 Augustas 1913
ft3a5ïdlS©ns4 naar ftëetii.
Oost Indië.
Do verzending van brieven enz.
/>eeft deze week plaats als volgt:
Over Marseille, Dinsdag 19 Augustus
(Laatste buslichting 6 uur 15 min.
'6 avonds).
Tenzij op verlangen der afzenders
wordt met deze gelegenheid geen cor
respondentie verzonden voor Atjeh
en Onderhoorigheden, Sumatra's Oost
kust, Palembang, Riouw, Bangka,
Bllliton en Borneo.
Ovur Napels, Woensdag 20 Augustus.
(Laatste buslichting 12 u. 15 in. na
middag).
Over Brindisi, Vrijdag 22 Augustus.
(Laatste buslichtiug 12 u. SO m. na
middag).
Met deze gelegenheid wordt alleen
verzonden correspondentie voor At-
Joli en Onderhoorigheden en Suma
tra's Oostkust.
Over Marseille Zaterdag 23 Augustus.
(Laatste buslichling 6 uur 40 min.
'6 morgens).
Sumatra's Westkust en Ben koelen
alleen op verlangen der afzenders,
overigens correspondentie voor geheel
N-0 -Indië.
.Over Rotterdam, met de zoogen.
Zeepost, Zaterdag 23 Augustus.
(Laatste buslichting 2.35 's mor
gens).
Het port van met deze gelegenheid
vorzouden brieven bedraagt 5 cent
per 20 gram, dat der briefkaarten
2 1/2 cent per stuk, en dat van druk
werk één cent per 50 gram.
Om nog met deze mail te kunnen
worden verzonden moeten postpak
ketten Vrijdag vóór 9 u. 30 m. des
avonds ten postkantore bezorgd zijn.
(Atjeh, Sumatra's Oostkust, enz.
wordt niet deze gelegenheid niet ver-
ionden).
Wij doen uitdrukkelijk opmerken,
dat bedoeld wordt de buslichting aan
't Hoofdpostkantoor in de Zijlstraat.
3
s3
ÏJ
J
N
3
3.25
m.
8.30 m.
G 40 in.
11.— m.
9.—
m.
1.30 a.
12 20
a.
3.20 o.
3:35
a.
7.50 a.
4.40
a.
8.30 a.
G.—
a.
10.20 a.
7.45
a.
12.— a.
De Igta.
II.
vVie den hoofdingang van het Pa
leis voor Volksvlijt binnengaat, hij
die leek is en de In tor nation a le Gra
fische Tentoonstelling bezoekt met de
herinnering aan den roep die er van
uitgaat „dat er zoovele machines in
werking te zien zijn" bij zal, ge
loof ik, in 't eerst denken dat hij voor
't lapje gehouden is. Want hij schrijdt,
door corridors en kleine zaalruirnlen
waann geen machine te zien is, maar
waarin smaakvolle exposities van gra
fische kunst zich rijen. Kleurendruk
ken. boekwerken, illustratiedrukken.
steen- en plaatdrukken, etsen, kaar
ten, etiquetten, foto's, photo-li Biogra
fieën, lichtdrukken, autotypieën, gra
vures, dieixirukprocédés en nog veel
meer ziet hij vertegenwoordigd, en
hij verwondert zich over de rust en
stilte die op deze tentoonstelling toch
schijnen te heerschen. Zaalwachters
schrijden langzaam voort, het publiek
beweegt zich er kahu en er wordt inet
gedempte stem gepraat, omdat alles
hier zoo'n Impressie van ru3t en kalm
te geeft. Dan is er de lees- en studie
zaal, mot do mooie geriefelijke lees
tafel iii 't midden en de gevulde boe
kenkasten en plaatwerken langs de
wanden. Ook daar rust en stilte, net
als iii 'n Palais des Beaux Arts op de
Gent sol ie Wereldtentoonstelling, waur
men ook zaclitkens voortschrijdt en
telkens stilstaat om „te bewonderen",
maar éven af én toe iels'fluisterend
vragend aan een gardien....
Het is moeilijk om van deze afdce-
lingen der tentoonstelling- (in den ca
talogus koeltjes gerangschikt onder
het hoofd „Producten") een beschrij
ving te gaan geven, en dit-en-dat er
uit te pikken om er van te gaan zeg
gen dat het toch zoo mooi is, en dat
men het vooral moet gaan zien. De
■waarheid is, dat olies als geheel zoo
mooi is, on dal men er zoo n grooten
indruk van meeneemt van de ontzag
lijke vorderingen, die de grafische
kunsten toch gemaakt hebben. Zie
b.v. eens de prachtige drie- en vier
kleurendrukken, de staal- en koper
gravuren en lees dan eens de uitvoe
rige beschrijvingen in den catalogus
van de technische procédé's, die in
den loop der tijden zijn ontstaan en
door wier verbetering en verfijning
deze hoogte in het grafische vak is
bereikt. Dan zult ge ook begrijpen,
hoe een groote rol de capaciteit van
den vakman in de uitvoering van vele
dezer procédé's speelt.
Maar mijn leek-bezoekor, die zich
door de stilte en rust een beetje gedö-
ceptionneeid voelde, gaat verder en
vindt plots zijn verlangen naar „wer
kende machines" bevredigd, als hij
voor een verhcogïng komt te staan
vanwaar een zacht-gesnor en geratel
klinkt, en waarop steeds een groepje
ten t oonstel 1 i n gsbez oekers te vinden
is. Op die verhoogiing staat de minia-
luur-papierfalniek-in-werking, die we
in ons vorig artikel over de Igta al
even torloops hebben aangeduid.
Men weet, hoe voor een belangrijk
deel der papierfabricage als grond-
Btof lompen worden aangewend. Die
lompen nu worden vermalen in den
„hollander". een werktuig dat, omdat
het van Hollandsche vinding Is, alge
meen dezen naam draagt, 't Is een
maalmaehme, een wals die met. bolle
messen is bezet en ronddraait boven
een met-messen-bczet grondwerk. De
lompen, die in een watermassa dwar
relen. worden tusschen de messen
doorgewerkt, vele malen achtereen,
en telkens wordt de afstand tusschen
de wals en het grondwerk kleiner,
zoodat tenslotte alles uitoeugescheurd
en gerafeld is en ten laatste zelfs de
vezels worden gebroken.
Over de eigenlijke machinale pa
pierfabricage, aangevangen in "t begin
der 10e eeuw, ontleen ik dit stukje
aan den tentoonstellingscatalogus:
„Zoo'n papiermachine is een inte
ressant werktuig, vooral omdat in
ééne machine zooveel gebeurt en de
pap, die aan den eenen kant wordt
toegevoerd aan den anderen kant do
macliine in den vorm van vellen of
rollen papier verlaat. Bij de machi
nale vervaardiging van papier wordt
aan het principe der handschepperij
niets veranderd, slechts worden de
handbewegingen thans machinaal, al-
zoo sneller, eenvoudiger, en doelma
tiger uitgevoerd.
In de plaats van den schepvorm
heeft men ecu roteerend zeefdoek ge
steld, dat een schuddende, trillende
beweging maakt.
Nadat ook hier in den hullanJer do
grondstof fijn "gemalen is, laat rnen
de zeer dunne papierbrij op het zeef
doek zonder einde vloeien, waarover
de papierpap zich verspreidt. Dü'-r de
schuddende beweging vloeit liet water
grootoud eels weg en slingeren de ve
zeltjes zich zoo om en door elkaar,
dat de pap reeds een zekere vastheid
en liet aanzien van papier gekregen
lieeft. Daarna gaat de massa tusschen
met vilt overtrokken rollen door waar
door de papierbaan verder uitgeperst
wordt. Om verder alle nog aanwezige
vocbldoelen uil het papier ie verwij
deren, wordt het tusschen een aantal
verwaande cylinders doorgevoerd tn
daardoor geheel gedroogd. Aan het
einde van dit complex van samenwer
kende machines, welke te zamen een
lengte van GO a 100 Meter hebben,
wordt het papier in lange banen op
gerold.
Veel papiersoorten zijn, nadat ze
van de papiermachine komen, reeds
voor hun dool geschikt en worden <1
aan rollen van verlangde breedte op
gerold, of op snijmachines, die van
één lot zestien rollen tegebjk kunnen
snijden, on verlangde grootte in vel
len gesneden; andere soorten das reu-
tegen, die hoogen glans of gladheid
verelschon, worden eerst door enne
lnvochtmoohlne op een bepaald vocht
gehalte gebracht en daarna op sail
neerkalandei'8 tusschen verwarmde-
vollen gesatineerd".
Ook de sntineer-calander ontbreekt
bij dat kleine, ingenieuze miniatuur-
papjerfabriekje op de Igta niet, en het
is als geheel wel zóó merkwaardig én
interessant dat mijn leek-tenloonste.l-
lingsbezoeker ik moet hem weer
eens even naar voren brengen er
wel geruime» tijd met genoegen hij
verblijven zal.
Maar in de verte lioort hij nu ook
al een verward geraas, en als hij even
doorloopt komt hij in de groote ma-
chinezr.al, een hei-verlichte ruimte
waar de kleurige koeienletters-on
schriften opzichïig-doen hoven de
stands, waar bezoekers door inlich
ting-gevende exposanten worden aan
geklampt, waar het druk en bedrijvig
en rumoerig is in tegenstelling met de
rustige rust van zoo even.
Zetterij, drukkerij, binderij en inbtfa-
bricage voeren hier den boventoon in
den aard der exposities. En daar vindt
men alle bekende namen der groot©
firma's on handelsgebied in de gra-
phische bedrijven. De lettergieterij
A m sterd run", vert egömvoord i g 4 Ier
van The Babcock Printing Press Ma
nufacturing Cy. ie New-York expo
seert er de lwroeinde éen- en tweutoo-
renpersen voor illnstratiedrule van die
firrna: de firnn Reit en Co.,'drnkirikt-
fabrikaniten te Amsterdam, geeft een
overzicht van de grondstoffen voor
de drókinktfabrieage benoodïgd, ex
poseert naast de fijnste verfstoffen en'
vernissen dp rollenspecies „Hunirno-
nia"en „Amerika", een keur van
•bronzen, van goud- en zilverinkten,
van drukproeven en eigen emballages;
■de drukinkten-fabriek Berger ft Wirth,
ook al in de hoofdstad gevestigd,
geeft o.a. het pneumatisch, inleg'ippa-
raat „Universal" te zien, dé firma
P. van Dijk heeft een grooten stand
vol van machines en materialen voor
de graphische branche. Daar sts an
de tweetoerenpers van de alombeken-
de Linotype and Machinery Co. Ltd.,
papier bewerkingmacbines van Mans-
feldt uit Leipzig, hechtmachinoê van
Gébr. Brehmer uit Leipzig... en nog
zooveel meer.
En de lijst der groote firma's dio
hier exposc-eren is no: lang niet ten
eind. Hier en in de zijzalen der groo
te machine-ruimte vinden we ze, en
ook de Haarlemsche zijn waardig
vertegenwoordigd.
ROBERT P.
Buitenlandsch Overzicht
D© Balkanvulkasn dooft
uit.
De Roemeensche minister Majores-
cu, die met zooveel tact en vastbera
denheid gewerkt heeft om den vrede
van Boeeharest spoedig tot stand te
brengen, heeft thans, nu het groote j
werk is voleindigd, eenige indrukken
medegedeeld over de stemming onder i
do Balkanstafen.
Bulgarije, zcide hij', moest de voor
waarden van de bondgenooten wel
aannemen, daar de gedelegeerden
overtuigd waren, dat de Bulgaarsche
troepen geen verderen tegenstand
meer konden bieden, en de boeren
weder terugverlangden naar hunne
dorpen en velden. Hoe hard de go-
stelde voorwaarden ook waren, de
Bulgaren moesten die aanvaarden.
Maai- zij deden dit met groote ver
bittering- Dat bleek reeds bij het
vaststellen van het vredesverdrag. Op
wensch van den Bulgaarschen gede
legeerde werden uit den aanhef, die
op de gebruikelijke wijze zeide„Op
dat vrede en eendracht weder teer-
schen zullen tusschen onze volken",
de woorden „en eendracht" worden
I verwijderd. Vrede moet er nu een-
j maal komen, maar eendracht niet.
Dat spreekt boekdeelen
Do Bulgaren zullen liet den Grie
ken niet spoedig vergeven, dat dezen
Weven aandringen on het bozit van
i Cavalla. Maar ook tusschen de Ser-
viêrs. en Bulgaren zal het nog lang
geen koek en ei worden. Dat de Ser
viërs den Bulgaren geen vrijheid
voor scholen en kerken in do ge
annexeerde provincies toestonden, is
een doorn in het vleesch der Bulga
ren, die daar meer dan 300 Bulgaar
J sche scholen opgérlcïït, en ter ver-
sterking van do Bulgaarsche nalioria
litcit nn'llioenon hebben uitgegeven.
Zij verwachten nu niet anders, dan
dat dé Serviërs daar een politiek van
onderdrukking zullen voeren, die de
Bulgaren in Macedonië tot wanhoop
zal brengen.
Toch gelooft Mojorescu niet, dat do
oorlog spoedig weer zal uitbreken
integendeel hij acht den vrede voor
langen tijd verzekerd, daar. Bulgarije
jaren zal hoodig hebben, om weer op
zijn verhaal te komen.
De Turken in Adrianopel.
De. verklaringen van Sir Edward
Greyin het Erigelsche Lagerhuis heb
ben in Turlciie een deprimeerenden
indruk gemaakt.
De „Tauin" meent, dal de mogend
heden langzaam aan gewonnen wa
ren voor het denkbeeld, dat de Tur
ken in Adriauopel zouden blijven, en
.nu treedt Grey op oen wijze op. dio
het prestige on de macht van Enge
land ernstig moot benadeelen.
liet blad betreurt liet, dat waar de
rechten en belangen van Turkije ter
sprake komen, door Europa een an
deren'maatstaf wordt aangelegd dan
in elke andere quaeslïe. Het recht
van Turkije op Adriauopel toch is
zonneklaar, maar de Engelsche mi
nister ilaot alle denkbeelden van ge
rechtigheid en wensohelijkheid varen,
om Turkije fe dwingen van die stad
afstand te doen.
Het gevaar, dat Rusland troepen
zal sturen naar Arrrenië, om zoodoen
de de Tinken te dwingen Adriauopel
tc ontruimen, bestaat niet
Officieel is „Rjctsj" in staat ge
steld tot dc verklaring, dat Rusland
geen stappen zol doen, om de Turken
uit Adrinnopel te lerdrijven, tenzij
het daarvoor een Europeesch man
daal krijgt. Maar Bu.sla.nd is niét
voornemens internationale verwikke
lingen te doen ontslaan,
Frankriik is sedert eenigen lüd
beslist Turkophiel geworden. De
Fransche rp.jmcring heeft reeds in de
dagen, toén Turkije wellicht met in
houding van financicelen steun ge
dwongen zou kunnen worden Adria
uopel te ontruimen, aan de „Dett©
Ottomane" machtiging gegeven, aan
de Porte een aanzienlijk bedrag uit
te betalen. Maar ook verder is in da
openbare meening van Frankrijk en
in de regeeringskringen een omme
keer in de stemming tegenover Tur-
k"e merkhor, r. Dit wordt toegeschre
ven ann de beloften van Diavid-bey,
die voor de regeling der financieel©
gevolgen van den oorlog nog te Pa
rijs is. aan de Fransche regeering op
economisch gebied. Zoo zo.u de uit
breiding van den Anatolischen spoor
weg, waarvoor Frankrijk concessies
wenscht. door Djavid-bey zijn toege
zegd.
Turkije, rekenend op de oneenig-
hcid der Eiiropcesche mogendheden,
richt zich te Adrianopel huiselijk in,
zeggende „J'y suis. j'y reste I"
Na het sluiten van den
vrede.
Uit Saloniki wordt bericht, dat In
verschillende plaatsen in de omstre
ken van Goemoeldjina Turksche de
tachementen zijn aangekomen.
In de buurt van Bouc had een g&-
yecht plaats tusschen Grieksche troe
pen en een Bulgaarsche bende. Een
groot aantal Bulgaren sneuvolden;
ook aan de-,zijde der Grieken vielen
clooden en gewonden.
AUor'el
Uit het Engelsche
parlement.
De Engelsche parlementszïUing ts
Vrijdagmiddag met een troonrede ge
sloten, waarin o. a. wordt gezegd
liet bezoek van den president der
Fransche republiek aan mijn hoofd
stad gaf een groote reden tot erkente
lijkheid en was een rifeuwe waarborg
voor het behoud van de vriendschap
pelijke betrekH--"en, die de beide
landen vereenigen.
De conferentie van de gedelegeer
den der oorlogvoerende Balkanstaten
hervatte in den aanvang van dii Jaar,
de zittingen te Londen en kwam tot
•overeenstemming over de vredes-i
voorwaarden. Ik betreur het ten zeer
ste. dat de vijandelijkheden tusschen
de verschillende nationaliteiten op
nieuw den staat van oorlog deden
uitbreken; een oorlog, waarin tal van j
betreurenswaardige incidenten voor
kwamen. Het is nu echter bevredi-
gend, dat de conferentie der oorlog- j
voerenden te Boeeharest heeft geleid
tot een staking der vijandelijkheden,
die naar ik hoop, van blijvenden
aard zal zijn.
Er Is reden om groote voldoening
uit to spreken over het feit, dat de
groote mogendheden voortdurend met
elkander in overleg bleven en mijn
regeering heeft al het mogelijke go-
daan om die gedachtenwisseling te
vergemakkelijken en tot samenwer
king te komen door middel der am
bassadeurs te Londen.
Revolutionaire woelin
gen in Portugal.
De politic heeft in een alleenstaan
de schuur in de omstreken van Lissa
bon dynamïetpatronen en wapens ge
vonden en tevens een aantal exem
plaren van een manifest van een re
volutionair comité.
Binnenland
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij koninklijk besluit is aan jhr.
mr. J. \V. D. Schuurbeque Boeije, op
verzoek met ingang van 1 September
eervol ontslag verleend uit zijne be
trekking van rechter in de arrondis
sement s-rechtbank te Zïeriksee, onder
dankbetuiging voor in rechterlijke
betrekkingen bewezen diensten.
Is toegekend de aan rle orde van
Oranje-Nassau verbonden eere-me-
daille, In goud, aan A. Vermeulen,
procuratiehouder bij de heeren J. en
J. M. Voorhoeve, makelaars in assu
rantiën, tc Rotterdam.
DE CRISIS.
Naar „De Maasbode" verneemt, is
aan den heer mr. M. W. F. Treub dc
portefeuille voor Landbouw, Nijver
heid en Handel aangeboden.
Men schrijft van welingelichte zijde
aan „De Nederlander", dat de heer
A. van Gijn, thesaurier-generaal van
het departement van Financiën, wel
degelijk aangezocht is voor de porte
feuille van Financiën, doch Maandag
middag definitief geweigerd heeft,
omdat hij liet onmogelijk acht, de kos
ten voor Staatspensioen te vinden uit
de directe belastingen.
GRIEKSCIIE ZENDING.
De Grieksche zending ter kennisge
ving van de troonsbestijging van ko
ning Constat.lijn wordt 25 dezer te
's-Gravenhage verwacht.
CASTRO OP BONAIRE?
Uit New-York wordt aan de New-
York Herald geseind, dat Cipriano
Castro op het oogenblik vertoeft op
Bonaire (een der Nederlandsche West-
Indisclie eilanden).
Dit bericht zou door een koopman
te Willemstad per cijfertelegram aan
een bekend Venezolaan, die tnans ver
blijf houdt to New-York, zijn toege
zonden.
Het telegram meldt verder, dat
Castro de gast is van een zekeren
Thielen(?), dien Castro, nadat hij af
gezet was ais president, herhaalde
lijk in Europa had ontmoet.
OPLEIDING VAN GEOLOGEN.
Bij beschikking van den Minister
van Binnenlandsche Zaken is inge
steld een© commissie, aan welk© op
gedragen wordt na te gaan of, en,
zoo ju, weike maatregelen dienen te
worden gen-omen om verbetering te
brengen in de opleiding van geologen
om bij deze opleiding een© betere
samenwerking te verkrijgen tusschen
de Rijksuniversiteiten en de Tech
nische ïïoogeschooL
TENTOONSTELLING.
Op 19, 20 en 21 September zal te
Schevoningen door de Ned. Mycologi
st© Vereen iging eene mycologist©
tentoonstelling (paddenstoelen) ge
houden worden.
DE GESNAPTE INBREKERS.
Te Amsterdam zijn drie personen
aangehouden, verdacht van den dief
stal niet braak aan den Amste'.dijk 41.
Het toeval heeft bij deze arrestatie een
belangrijke rol gespeeld, wat iutus-
schen niets afdoet aan de verdienste
van de reclierteurs, die hebben we
ten te profiteerer. van de gegevens
hun door dat toeval aan de hand ge
daan. Eenige dagen geleden maakten
twee rechercheurs een ronde door
buurt II LI, toen hun aandacht ge
trokken werd door een woordenwis
seling tusschen een groepje joi>ge
mannen, die het niet elkaar niet eens
waren over een afrekening. In den
loop van het gesprek hoorden de re
chercheurs ook, dat een pakje met zil
verwerk ln het water van de Stadhou
derskade was geworpen. Zij namen
de gezichten van het ruziemakende
stelletje goed op en begonnen een van
de jonge mannen t© ondervragen. Al
spoedig werden toen meerdere gege
vens verkregen die allereerst ten ge
volge hadden, dat het pakje zilver
werk uit de Stadhouderskade werd
opgévifent. Het bleek uitsluitend voor
werpen te bevatten, welke bij den dief
stal aan den Amsteldijk waren ont
vreemd.
"t Spreekt van relf, dat nu het ru
ziemakende gezelschap spoedig opge
zocht werd en in bewaring gesteld.
Bij een hunner werd nog een van de
gestolen voorwerpen iu huis gevon
den, terwijl een goudsmid, die dezer
dagen co ij armband kocht, eveneens
van genoemden diefstal afkomstig,
een ander van de gearresteerden her
kende als de persoon die hem het sie
raad te koop aanbood.
Een van de gearresteerden heelt
reeds ©en bekentenis aigelègd; zcocut
de politie hier inderdaad een gceuo
vangst schijnt le hebben gedaan.
DE CHR1STELIJK-HISTORISCHB
UNIE.
De „Noderloi uer" spreekt het be
richt uit de „Utreehtsche Ct."' betref
fende de oneei igheid in de Ctiriste-
lijk-Historiscbe Unie gedeeltelijk te
gen. Het blad schrijft:
In dit bericht is alleen juist, dat de
lieer Van Eyck van Ilelsinga heeft
bedankt als lid van het hoofdbestuur
niet omdat hij zich niet kon vereeni
gen met do leiding der verkiezings
actie. maar omdat hij het niet eens
was met het on th oud ings-advies bij
de- herstemt» it gen.
De beide andere heeren waren reeds
op 24 April toen de alg. vergade
ring der Unie werd gehouden geeta
leden meer van het hoofdbestuur.
ONGELUKKEN.
Gistermiddag stortte van den aan.
den Hammercfijk te Wcesp slaanden
korenmolen „Het Anker", dien men
bezig is te sloopeii, een gedeelte der
daarom lieenloopende ibouten buiten
galerij in. Daarop bevonden zich de
12-jarigo Maartjes, een jongetje dat
daar een boodschap had gebracht, de
werkman YV. Versteeg en nog een ar
beider. Alle drie stortten met <ie
vallend© massa naar beneden: de
jeugdige Maartjes was onmiddellijk
dood, de beide anderen werden zwaar
gewond.
Do Tel. meldt:
Donderdag i:ad de werkman J. P.
te Bergen-op-Zoom, het ongeluk door
©en puord in de haven geworpen te
worden, vvaardjor hij op 't scherpe
deel van 'n in lossing liggende stoom
boot kwam tc vallen. De ongelukkige
bleek twee ribben gebroken en zware
inwendige kneuzingen gekregen to
hebben .Naai- zijn woning vervoerd,
overleed hij weldra. Ilij laat een we
duwe met 9 jeugdige kinderen ach
ter.
Gistermiddag bad te Leiden in
een woning aan de tweed© Huver-
strant, ecu ongeluk plaats. Een 2 1/2-
jarig knaapje, C. W., klauterde op
een brandend gasooinfoor, om in een
pot eten te kunnen kijken, zeker om
te weten wat de pot schaffen zou. Zijn
kleertjes vatten vlam en het jongetje
liep gillend de straat op. Door toege
schoten hulp werden de vlammen ge-
biuschl. Het knaapje beliep ernstige
brandwonden, zóó zelfs, dat men voor
zijn leven vreest.
Op het Meppelerdiep, tusschen da
Nieuwesluis en den Zomerdijk, is ze
kere G. Dekker uit een boot te watei
geraakt en verdronken.
Pers-Overzicht
DE CONCENTRATIE.
Hel „Y'aderland" noemt het schrij
ven aan de Nieuwe Vrijzinnige kies-
verccriiging ,,'s-Gra vennage". hou
dende liet verzoek een algemeene
vergadering dier vereeniging te wil
len latschrijven. opdat deze zich
kunne uitspreken over de houding,
door de concentratie aangenomen,
in zake de hangende crisis en om, zoo
mogelijk, nog eenigen invloed tên
goede te kunnen uitoefenen, ontijdig
en niet doordacht.
Ontijdig, omdat het, hangende de
crisis, niet tactisch is vragen op te
werpen, die zullen moeten leiden tot
dissentie on den invloed zullen ver-
Haarlemmer Halletjes
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE.
Jules Verne, die toekomstdingen be
schreef die waarheid werden, H. G.
Wells, die den Oorlog in de Lucht en
liet Reu zen voedsel voorspelde din
gen, die ons misschien te wachten
slaan zij hebben hun navolger ge
vonden;
Gisteravond kwam deze bij mij. Het
was onze veelbeschreven en -bespro
ken neet: Wouter.
Jou (zei die) ik weet een mooi
onderwerpje voor je, nu je vader er
niet is, en je bovendien in den kom
kommertijd zit en met de zeeslang aau
't tobben bent....
Dat laatste is onwaar! Geen en
kel blad heelt dezen zomer de zeeslang
le pas gebracht.
Nu ja, omdat jullie nu een crisis
hadden om over te schrijven, en een
socialistencongres, en Troelstra op
liet Loo, en zoo....
Ik protesteer namens de pers to
gen dergelijke uitlatingen!
Protesteer jij maar. 't Laat ree
koud. Weet jij, da's wat anders, dat
de Raad van Vel sen weer uren en
ureu achtereen vergaderd heeft, dat
do Raad van Scholen 't inclusief een
paar uurtjes geheime zitting van half
licht tot halftwanlf heeft uitgehouden,
it dat de Haarlemsche Raad na vier
6ii driekwart uur vergaderen midden
ln 't elfde punt van een agenda van
vijf-en-twintig punten bleef steken...?
Ik heb er iets van gemerkt.
Zool En wordt het nu niet te
erg? Is het niet hoog tijd, dat aan dit
al-les een eind komt? Niewaar waar
moet het heen? Als nu, iu den stillen
aeeslangtijd (houd-je-kalm!) de Scho-
tensohe raad al vier uur- op één avond
noodig hooft, waar rnoet het dan
heen?
Dan gaan 'we 's nachts door-ver
gaderen.
Jawel. En dan krijg je, in navol
ging van den Staal-nacht, zeker de
aanduidingen van beroemde vergade
ringen met den naam van den hoofd
spreker. De Van Schie-nacht, en de
Wolfl-nacht, en de Box-nacht...
Neen, dat doen we niet!
Afgesproken.
Spaar je flauwe aardigheden -Ik
heb een idéé, en om 't uit t© voeren ls
alleen maai' eon uitvinder noodig...
Da's niet veel.
Ne©, dat is zeker niet veel, want
die uitvinder hoeft geen genie te zijn.
Hij moet alleen maar 't talent heb
ben om een bestaande uitvinding, zon
der er iets heel-kostbaars van te ma
ken, te pcrfectïonneeren.
Ilij moet de telefoon zóó zien te ina-
kou, dat die het geluid van de stem
op volle kracht overbrengt. Dan ben
je klaart
Zoo, in hoeverre?
Snap je dat niet? Dan zal ik het
je eens precies uitleggen, en je zult
zien, dat als de nieuwe uitvinding er
komt, er geen nieuwe raadszaal meer
hoeft gebouwd te worden, waar ze nu
zoo over roepen.
Luister maar eens even.
We nemen dan aan, niewaar, dat
de telefoon het stemgeluid op volle
kracht overbrengt. Nu, dan laat do
gemeente eenvoudig evenveel parti
culiere telefonen aanleggen als er
raadsleden zijn, van hun huizen naar
de raadkamer op het stadhuis. In die
kamer is een half-cirkelvormige tafel
geplaatst, en daar tegenover zitten
de burgemeester', de secretaris, de
cominics-rcdacteur en d© overzicht
schrijvers eu verslaggevers van do
dagbladen. Die laatsten hoeven er
trouwens niet te wezen, als ze een
particuliere telefoon naar hun bureau
hebben. Maar die moet hun blad dan
laten aanleggen. De kosten van san
leg voor de raadsleden-telefonen be
zwaren de gemeentekas niet.
lloe is dal mogelijk?
Die komen.in de plaats van den
posl j.prosontiegelden", die vervalt
omdat alle leden steeds absent zijn.
Nu, de vergadering begint'dus.
De burgemeester komt binnen, met
den secretaris en den commies redac
teur, gaat zitten en zegt: Bode, bel
de heoreu even op.
De bode snelt naar de telefoontoe
stellen op de tafel, belt achtereenvol
gens alle heeren op en vraagt overal:
U spreekt met de gemeente! Is me
neer thuis? Voor de raadszitting, ziet
u. 't Is tijd om te beginnen!
Als alle leden opgebeld zijn, en ge
bleken is, dat er vier of laat ik zeg
gen vijf absent zijn, wordt dat zooals
altijd genoteerd. De voorzitter opent
met den bekc-nden hamerslag de zit
ting, de ingekomen stukken worden
voorgelezen, en de burgemeester zegt
tegen den halven cirkel telefoontoe
stellen:
Mijne heeren, aam de orde is
punt 1 der agenda. Ik open de beraad
slagingen. Wenscht een der leden het
woord?
't Schelletje van het toestel, waar
op de naam van het lid X staat, rin
kelt."
I-Iet woord is aan meneer X. Mag
ik eerst even aan meneer IJ. wagen,
bm zijn dochter te verzoeken nilt tij
dens do raadszitting piano te spelen,
on althans daarmee te wachten tol de
stemmingen? Dan zuileD do heeren. ér
zeker ohogen prijs op stellen! (een on-
vorsta&n gebrom komt uit gansch de
rij van toestellen).
Meneer X vangt zijn rede aan, en
wordt beantwoord door meneer Z.,
wiens toestel met het wapen dei' ge
meente versierd is.
Waarom?
Die is wethouder. Maar midden in
do rede van meneer Z. klinkt uit een
ander toestel de stem van meneer Q.
Bode (zegt de burgemeester) hang
eens even de hoorn op de haak van
toestel Q. Er mag niet geïnterrum
peerd worden!
Enfin, te.- slotte wordt er gestemd,
en zoo gaat het bij de behandeling
van allo punten Heel eenvoudig!
Jawel, 't is een mooi idée. Maar
als ik 't goed begrijp, moeten alle
huisgenoot en van alle leden op die
manie* de lieele raadszitting hijwo
nen ?Dat wil dan zeggen: ze moeten
't allemaal aanhooren?
Natuurlijk. En daar zit 'm juist
de kneep. Wacht maar even. Eerst ge-
beurt er nog wat anders. Tijdens de
behandeling van punt 10 klinkt een
langdurig geschel uit toestel. R.
De pers noteert: de familie R. komt
ter vergadering.
Maar even later helt heftig toestel
S., en een stem klinkt: Burgemees
ter; dat gaat zoo niet langer. Onze
jongste kan niet slapen, 't Is hier zoo
gehoorig. Mijn man kan niet langer
vergaderen!
Best, mevrouw 1 zegt de bur
gemeester waardig. - Bode, hang den
hoorn op toestel S. (gesmoord gelach
klinkt uit de andere toestellen); de
verslaggevers i.oteeren: mevrouw en
d© heer S. veriater, de vergadering).
Stel nu b.v., dat het slecht gaat,
en dat om zes uur men nog tien pun
ten to behandelen heeft. Dan móet de
zitting onmiddellijk gesloten worden.
Hos zoo?
Omdat allo families trek krijgen
in hun middagmaal. M ant die stillen
niet zooals de man en vader, hun
honger door de beliortiging der ge-
uieeuLobclar-gen.
Er klinken dus herhaaldelijk inter
rupties, en d© burgemeester moet wel
zoggen;
Mijne heeren, er wordt ten uwent
naar ik merk, zóó naar den dlsch
verlangd, dat het onbescheiden zou
zqu langer te blijven praten. Ik sluit
dus deze vergadering. Bode, hang alle
hoorns opl
Enfin Jan, je begrijpt bet nu al
voldoende.. Laat ik je nu eens even
het lijstje van voordeclen opsommen:
le. er behoeven geen raadszalen
moer gebouwd te worden;
2e. de debatten worden bekort door
de aanwezigheid der respectieve be
tere helften;
3e de laatsten wonen steeds de zit
tingen bij, en krijgen dus een onge
zochte gelegenheid om de „mondig
heid voor het vrouwenkiesrecht" te
verwerven;
4e. als een der leden een punt der
agenda niet interesseert, of een dis
cussie hem verveelt, hangt hij maar
even thuis het toestel op 1);
5e. de commissievergaderingen en
de vergaderii gen van B. en W. kun-
ook op deze manier gehouden wor
den;
6e. het maatschappelijk inzicht der
leden wordt vergroot door den rui
men blik in het gezinsleven, dien zij
noodzakelijk moeten verkrijgen...
Enzoovoortc. Maar j'e bent nu zeker
wel overtuigd?
Dat weet ik nog zoo niet....
Maar ik wel. En de uitvinding
zal komen en uitgevoerd worden!
Want is 't ook niet zoo gegaan met de
onderzeescho booten, met de aeropla-
Niet? Ilob je nog bezyreren
Dan groet ik jel
Toon stapte neef Wouter weg.
JAN FIDELIO.
1) Tegen deze mogelijkheid heb ik
ten sterkste geprotesteerd.
