IS
Mm. G. v. i. 1111,
Ateliers ïoer rsparatiii
denker eigen die zijn. onderwerp door
en door kent, en wien de verklaring
van een maatschappelijk verschijnsel
geen moeilijkheden baart, vertelde
l)r. Scbcurer.
De beweging, welke do laatste tij
den is waar te nemen onder do Oos-
tersche bevolking in Indië vooral o>p
Java, vindt zijn oorzaak in een me
degaan' met de algemeen© volksbe
weging in het Oosten. Wij zien die
beweging niet alleen beperkt tot Ja
va» doch wij vinden die opleving
overal in Japan, China, Voor- en
Achter-Indië. Nu is het zeer merk
waardige van dio beweging, dat de
bevolking zidh onbewust Jtot voort
stuwen in een bepaalde richting.
Wat Java zelf aangaat, kan worden
vastgesteld, dat do Westersch© cul
tuur meer en meer de inlundsche be
volking heeft beïnvloed. Het Javaan
se he volk gaat meer behoefte aan ont
wikkeling gevoelen en daaraan moet
worden toegevoegd dat indien die
neiging sterker wordt, en do ontwik
keling van het Javaansch© volk blijft
groeien, dat er dan onherroepelijk op
sociaal gebied iets anders moet gaan
gebeuren. De maatschappelijke posi
tie van den Javaan moet wel degelijk
als dan wijziging ondergaan. De in
lander is, en een ieder die ge rui men
tijd iu zijn onmiddellijke nabijheid
ibeeft geleefd, weet dit, in zijn gan-
sche wezen diep religieus aangelegd.
Al 'bet doen en laten van den inlan
der wordt beheci'scht. door religieuze
overwegingen, Wij zien dan ook het
eerste optreden zich bewegen in een.
zuiver religieuze en geest es-richting.
Wij merkten immers niet het eerst de
Sarekat Islam op, dooli de Boedi-oe-
tamo. Dat was de meer abstracte be
weging. Deze beweging kenmerkte
zich in hoofdzaak door den wen sob
om de bevolking kennis en weten
schap bij te brengen. Men wen soil te
de oprichting van scholen voor den
inlander en zijn begeerte om zich ver
der te ontwikkelen kenmerkte zich
vooral door zaken als het oprichten
van onderwijs-inrichtingen, leesge
zelschappen en andere instellingen,
welke de verstandelijke en geestelijke
ontwikkeling van het volk bevorderen
kunnen. Deze.beweging is 4 £i 5 jaar
geleden begonnen. Dat was het be
gin. Zij beeft steeds grooteren in
vloed gehad op de gedachtegang van
vooral de meer gegoeden in de Ja-
vaarrsche wereld en zij bleef dus in
hare werking ook meer beperkt tot
die klasse, omdat die mindere de la
gere klasse, die niet in haar geheel
zooveel voelde voor de wetenschap
pelijke ontwikkeling er als vanzelf
builen bleef staan. Toch sprak uit
die beweging duidelijk de bogeerte
van het Javaansche volk in zijn hoof
de orn zich los .te rukken van de knel
lende banden, waarin zijne ontwikke
ling zat. Zij wcnschten llollandsch-
Javuansche scholen, meer kennis
voor hun kinderen, met leeile ©ogen
zagen zij, dat de Chineezen scholen
kregen en zij niet. 1-Iet werd een alge
meene beweging waarvan de leuze
was, op welke wijze kunnen wij me
dewerken tot geestelijke opheffing
van ons volk. Na deze Boedi oetamo
beweging, die nog bestaat en nog zijn
invloed uitoefent, zien wij langza
merhand ontslaan de behoefte aan
maatschappelijke verbetering en bet
spreekt van zelf, dat waar de maat
schappelijke toestanden en de maat
schappelijke verbeteringen ter sprake
'komen, ideze ziich tnltet ajLlden; bteof
bepalen tot de kring der hoofden,
maar dat de beweging het gansche
volk iii zich zou gaan sluiten.
PENSIOENRAAD VOOR
GEM.-AMJ3TENAREN.
Bij Kon. besluit zijn, met ingang
>an 1 October, benoemd: lot leden
•an den Pensioenraad voor de ge
meente-ambtenaren, mr. Th. li. de
Meester, dr. J. Coert, mr. J. A. Loclf,
jlir, mr. S. Laman Trip, resp. lid on
voorz. en leden van den Pensioenraad
voor burg. ambt. en van den Mil. Pen
sioenraad, en mr. L. A. Bybau, secr. v.
de gem. Delft, en tot voorzitter van
den Pensioenraad voor dc gcinecme-
ainbtenaren mr. Th. H. de Meester,
voorz, van den Pensioenraad voor
burg. ambt. en van den Mil. Pensioen-
raad' (St.-Ct.)
BEGBAFENIS Mr. F. S. K. J. GRAAF
VAN RANDWIJCK.
Onder veel belangstelling, moral
uic do hof- en hoogere ambtenaars
kringen, is te 's-Gravenhagc Donder
dagmiddag op Oud-Eik en Duinen het
stoffelijk, overschot van mr. F. S. K.
J. graaf van Randvvijck, oud secret,j
ris-generaal aan het departement
van financiën en oud-ceremoniemees
ter van H. M. de Koningin, ter narde
besteld.
Achter den rouwwagen, waaraan
kransen met lovende bloemen, gezon
den door 11. M. de Koningin, 11. M.
de Koningin-Moedor en Z. K. 11. den
Prins bevestigd waren, ging een 1 of-
rijtuig met den vertegenwoordiger
van IJ. M. do Koningin, baron
Snoucluvert van Schauburg, ceremo
niemeester.
Üp de begraafplaats sloten Z. K.
I-I. ile Prins, in do groot-uniform van
vioe-admiraal, met zijn adjudant lui
tenant ter zee Bijl do Vroe, en de
vertegenwoordiger van 11. M. de Ko
ningin-Moeder. kamerheer .1 hr. Van
Tets, in hnrgerkleeding, zich achter
de baar aan.
Ai vorens do droeve 9tnet graf
waarts ging, betuigde Z. IC. II. den
zoon van den ontslapene, mr. J, C,
Graaf van Raniwijck, burgemeester
van Amersfoort, zijn deelneming in
het droevig verlies.
Aan de groeve werd op uitdrukke
lijk verlangen van den overledene
niet gesproken. Dr. Vun Gheel Gilde-
moe-ster. die in het sterfhuis een lijk
dienst had-geleid, deed een kort go-
bed.
Daarna verzocht mr. Van Rand
vvijck mede namens zijn mpeder den
vertegenwoordiger der Koningin aan
de Koningin zijn dank over te bren
gen voor de grootc nor, zijn ontsla
pen vader bewezen. Den Prins be
tuigde hij zijn erkentelijkheid, dat
deze in persoon de teraardebestelling
had willen bijwonen, aldus een groot
bewijs gevende van zijn deelnoming.
Ten stol,?; dankte hij de aanwezigen
voor de bewezen laatste eer.
DE LANDBOUWTENTOON
STELLING TE 's-GRAVENlIAGE.
Vrijdagmiddag is te 's-Gravenhoge
de internationale landbouwtcntoon
stelling geopend.
Kort voor de komst der Koningin
cn don Prins kwamen de afgetreden
minister Talma on de nieuwe minis
ter mr. Treub.
De door de buiten het tentoonstel
lingsterrein wachtende menigte aan
geheven juichkreten kondigden reeds
van verre de vorstolijke bezoekers
aan, waarop de stafmuzick der hu
zaren liet Wilhelmus inzette, onder
de tonen waarvan Koningin en Prins
met groot gevolg arriveerden.
If. M. werd de koninklijke tribune,
waarop dc Nassaustandaard was ge-
hcscluii, binnengeleid door den 2e-
voorzitler jhr. mr. Ruys de Beeren-
brouck, terwijl achter de vorstelijke
pensonen plaats namen de leden van
het gevolg en die van. het hoofdbe
stuur der Kon. Ned. Landbouw verec-
niging.
Jhr. Mr. G. L. M. II. Ruys de Bee-
renbrouck, tweede-voorzitter van de
Kon. Ned. Landbouwvereenlging, ver
welkomde de Koningin en den Prins.
De nieuwe Minister van Landbouw,
Nijverheid cn Handel, de heer mr.
Treub, hield een rede, waarin hij zot-
de, dat het hem bijzonder aangenaam
was het hooge ambt, waartoe hij door
hel; vertrouwen van de Koningin
werd geroepen, als het ware te kun
nen inwijden met bij de opening de
zer tentoonstelling uiting te geven
aan de gevoelens der Regeering.
Hierna hield hij een rede over do
ontwikkeling van den landbouw.
De Prins hield daarop de volgende
openingsrede
„Met genoegen voldoe ik aan het
verzoek Can den tweeden voorzitter
van de Kon. Ned, Landbouwvereeni-
ging om deze Nationale en Interna
tionale Landbouwtentoonstelling te
openen. Daarbij wil ik, zeer in het
kort, even stil staan bij een overeen
komstige. gebeurtenis, nu ongeveer 29
jaar geleden.
In het jaar 1884 werd te Amsterdam
een Internationale Landbeuwtentoon
stelling gehouden. De tijden waren
toen niet gunstig voor het landbouw
bedrijf en bovendien blee'k het daar
bij, dat Nederland, van ouds beroemd
op landbouwgebied, niet in alle op
zichten meer vooraan stond, maar
integendeel enkele andere Europee-
sclie staten als zijn meerdere moest
erkennen. Thans, en ik constateer dat
met groot genoegen, zijn de tijden
veel veranderd. De landbouw in ons
vaderland verkeert op dit oogenbtik
in een tijdperk van grooten opbloei.
Op het gebied van den. akkerbouw,
de rundveeteelt cn do zuivelbereiding
nemen'wij wederom een eerste plaats
iu 'cn talrijk zijn de reisgezelschap
pen, die uit den vreemde naar hier
komen óm te zien wat Nederland op
landbouwgebied voor leerrijks ople
vert. Die gxoote opbloei en vooruit
gang hebben wij te danken aan een
aantal factoren, waarvan ik als de
belangrijkste wensch te noemen de
landbouwwetenschap, het voorbeeld
en de stuwende kracht van enkele
voormannen, dc- samenwerking onder
de landbouwers en de conlvOlc, die
wij als eerlijke producenten, voor
meerdere van onze uitvoerartikelen
in het leven geroepen hebben,
Deze tentoonstelling zal u doen
zien, hoe door genoemde factoren eon
vooruitgang op alle onderdeden tol
stond is gekomen en hoe bijna overal
op stelselmatige wijze naar nog groo-
tere verbetering wordt gestreefd. Mo
ge deze tentoonstelling er in geslaagd
zijn zulks duidelijk aan het licht te
doen komen en moge zij cr toe bijdra
gen dat rationeele uitoefening van 't
landbouwbedrijf in steeds grooter
kring en tot welvaart van ons gehee-
le land, ingang vindt. Met dien
wensch, M. 11., verklaar ik deze Na
tionale en Internationale Landbouw
tentoonstelling voor geopend.
Na de openingsrede van den Prins
weerklonken luide hoera's. Daarna
werden dr. Lotsy uit Haarlem en de
'groote Fninsche kweeker Vilmorln
aan de Koningin en den Prins voor
gesteld.
Dadelijk nadat de Prins de tentoon
stelling voor geopend had verklaard,
ving in den ring vóór de Koninklijke
loge het Nationaal Historisch Land-
bouwlecsl aan. Een prachtig begin,
d'ie mooie kleurige optocht van pro
vinciale oogstwagens, zooals deze m
de verschillende provinciën vóór hon
derd jaren werden gebezigd.
De mooie wagens, beladen met de
voortbrengselen van het land en om
stuwd door zingende boeren en boer
innetjes in hun eigenaardig© klee-
derdracht waren inderdaad een lust
om te aanschouwen.
No den rondgang werden de wagens
midden op 't veld tegenover de Kon,
Loge opgesteld, waarna op een
in frissche kleuren geschilderd plan
kier voor de loge een 24-tal kinderen
uit de elf provinciën een boerendans
rondom een versierden Meiboom uit
voerden, en dit wel op zulk een aar
dige, bevallige wijze, dat het een waar
genot was om dat jonge volkje daar
zoo vroolijk te zien rondhuppelen.
Nauwelijks was de dans ten einde
en trok het jonge volkje zingende af,
of krachtig klonk over het terrein hel
Wilhelmus van Nassouwe, aangehe
ven door een gemengd koor onder lei
ding van den heer Arnold Spoel. Op
verdienstelijke wijze zong dit koor
oolc nog eenige andere liedcre-n.
Dc Koningin en de Prins, die zich
reeds gedurende dc uitvoering van
den boerendans in. hunne'loge hadden
onderhouden met deu heer J. Jurriaau
Kok, voorzitter van de commissie voor
het Nationaal Historisch Landbouw-
fcest, verlieten na den zang hun pa
viljoen en begaven zich in den ring
om het jonge boerenvolkje toe 4e spre
ken en hunne schilderachtige pakjes
eensvan wat meer naderbij te be
kijken.
Nadat onder applaus van het tal
rijke publick, dat den ring in dub
bele rijen omzoomde, de optocht het
veld had verlaten, deden de Koningin
en de Prins, begeleid door verschil- j
lende hoofdbestuursleden van, do
non. Ned. Landbouwvereeniging,
waarbij zich o.a. ook haddon aange
sloten dc hoeren mr. Treub en Tal ma,
een rondwandeling door «enige ten
toonstellingsgebouwen, o.a. het
Staatszorg-paviljoen, het hoofdge
bouw en het zuivelgebouw.
AUDIËNTIES.
Te beginnen 6 Sept. zullen audiën
ties gehouden worden c-Ucen Zaterdag
te 1 uur bij den Min. van Binnenl.
Zaken en te half twee Jiij den Min. van
Justitie. Te beginnen 12 Sopt, eiken
Vrijdag to 1 uur bij den Min. van Ko
louicn en le halflwèe bij den Min, van
Waterstaat,
INGEZONDF-N MEDEDEELINGEN
3D Cts. per regel.
©ops@S5èr©3
717
A'cBam. T©S©f. 176
VICT@&IA-WATÊ&
QEERLAGIMSTEIN.
Natuurlijk Mineraalwater,
geeft vermengd met limonade-
of andere siropen een heer
lijke drank.
INGEZONDEN
Van ingezonden stukken, geplaatst of
niot geplaatst, wordt de kopie den inzender
niet, toruggegevon.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de
Redactie zich niet aansprakelijk.
VOOR VROUWEN EN OOK VOOR
MANNEN.
Op den eersten zittingsdag na dien
van de opening der Staten-Generaal,
zal er te s-Gravenhage door vrou
wen, we hopen door zeer vele, ceno
betooging worden g'ehouden.
Vrouwen zullen dan ernstig en zwij
gend staan op het Binnenhof of in
den omtrek daarvan, met de leuze:
„Wij vragen grondwettelijke gelijk
stelling voor man en vrouw". De le
den van de Tweede Kamer zullen
voorbijgaan en ze zullen in elk geval
één oogenblik moeten denken aan
hunne vrouwelijke landgenoot en, die
.toch ook Nederlanders zijn, als zij.
Zij zullen er één oogenblik aan
moeten denken, en mogelijk er
eenige gewetensknaging over gevoe
len, dat zij heentrekken naar liet
Binnenhof om te beraadslagen .over
het wel en wee van het Nederlaml-
schc volk, terwijl ze daartoe van
de grootste, van de vrouwelijke helft,
geen opdracht hebben. Ze zullen er
één oogenblik over moeten denken,
of ze dit inderdaad met hun geweien
overeen kunnen brengen, als ze niet
het vaste voornemen hebben eene
Grondwetsherziening tot stand te
brengen, waarbij ook aan de vrou
wen ten volle recht wordt gedaan.
Waarschijnlijk zelfs zul hunne be
langstelling langer duren, dan éón
oogenblik; er zal gesproken worden
ovêr den ernstigen stoet van zwij
gende vrouwen en heigeen ze willen,
over wat ze bedoelen met „grondwet
telijke gelijkstelling". Kiesrecht? Of
nog meer? Dan zullen er onder de
ernsügsten zijn, die eens nagaan,
wat de vrouw nog meer van Grond-
wetsherzioning kan te wachten heb
ben en ze zuilen denken aan: Art. 5
der Grondwet: „Ieder Nederlander is
lot elke landsbediening benoembaar.
Dus ook vrouwen? Nauurlïjk, want in
Art, 80 en de andere artikelen, die
op kiesrecht betrekking hebben
worrlt immers telkens gezegd „man-,
nclijke ingezetenen, tevens Neder
landers". Als de vrouwen"-niet tot de
Nederlanders gerekend werden, zou
deze toevoeging overbodig zijn. Maar
is de vrouw dan tol elke landsbedie
ning benoembaar op dezelfde voor
waarden als de man, d. w. z. als ze
de bekwaamheid er toe bezit? Neen,
zullen ze denken, want enltele jaren
geleden maakten we een wet, waar
bij vrouwen niet benoembaar werden
verklaard tot burgemeester en tot ge
meente-secretaris; we laten toe dat
er op willekeurige wijze wordt omge
sprongen met de vrouwen bij dc „po-s
tcrijen". Nu eens mogen zo commies
worden, in beperkt getal (niet het
vergelijkend examen beslist, maar
het man- of vrouwzijn), dan weer
niot. De beloogsters zullen dus wil
len dal in art. 5 duidelijk wordt uit
gesproken, dat vrouwen, zoowel als
mannen, benoembaar zijn, tot elke
landsbediening.
En hoe staal; liet met het recht op
arbeid? Zijn de rechten van do vol
wassen vrouw, daaromtrent bij do
Grondwet gewaarborgd? Wij hebben
toch als regel haar bij de gewone wet
als onmondig le beschouwen en tiaar
recht op arbeid le beperken, niet al
leen in het algemeen belang, maar
in haar belang volgens onze opvat
ting. De heeren zullen misschien eens
even denken aan zeker rapport in
zake Grondwetsherziening van do
Ver. v. Vrouwenkiesrecht, gedateerd
Maart 190G, on hoe daar duidelijk de
wensch der vrouwen ook op dat punt
is uiteengezet.
En dat is het voornaamste doei
van de betooging: de Leden van do
Tweede Kamer aan het nadenken te
brengen, over wat ze aan de vrouw
schuldig zijn, als ze de Grondwet
gaan herzien; onder de aandacht te
brengen, dat ze geen rust zullen ver
krijgen, als dc vrouwen in zake kies
recht niet gelijkgesteld worden met
de mannen, ais ze geen deugdelijke
waarborgen voor hare burgerrechten
verzekerd vinden in de Grondwet.
Met halve maatregelen is geen be
lediging te verkrijgen; er moet zijn,
volledig recht 1
Want al zou de Grondwetsherzie
ning, waarnaar met verlangen wordt
uitgezien, al kiesrecht brengen aan
de vrouw, dan zou ze toch alle deze
onbillijkheden door hare kiezers en
afgevaardigden niet kunnen laten
wegnemen, zc zou er zelfs geen po
ging toe kunnen doen, omdat dc ge
wone wetgever daarin belemmerd
zou worden" door de Grond.wet,.
Eu die zal dan stellig in do eerste
25 jaren niet moer worden herzien.
Ook zullen in gedachten vele van
do afgevaardigden der mannehkie-
zers (niet van het Nederlandsche
volk) zich verplaatsen naar de over
zijde van het Kanaal om te geden
ken, wat daar geschiedt door vrou
wen, die het vertrouwen in de regee
ring en in hunne mannelijke landge-
noóten verloren hebben en die niet
meer zwijgend1 en waardig betoogen,
zooals de stoet, die zij daar juist ge
passeerd zijn.
Ziet, mannen en vrouwen, die dit
leest: gij allen zijt er mede aanspra
kelijk voor. opdat de wanhoop zich
in ons land niet meester maakt van
haar, die jaren en jaren geduldig be
toogden en vroegen om recht, opdat
zij niet'komen tot afkeurenswaardige
daden als hare zusteren in Engeland.
Wanneer gij, vrouwen, daar weini
gen laat slaan om voor u allen op te
komen, dan hebt gij liet recht niet
om later te zeggen, als ook hier de
suffragette-beweging dreigt: „I-leer,
ik dank U, dat ik niet ben gelijk
deze", want door uwe lauwheid hebt
gij baar daartoe gebracht,!
Wanneer gij, mannen, niet al uwe
krachten' aanwendt om uwe vrou
wen en dochters aan te sporen om
mee le gaan betoogen naar Den
Haag. dan slaat gij schuldig, als de
waardige on ernstige botoogslors
van het heden veranderen in heftige,
opstandige vrouwen.
Met droefheid zien wij, vrouwen,
den loop van zaken in Engeland aan.
We gevoelen deernis met haai', die
dikwijls de meest betreurenswaardi
ge daden verrichten maar we ge
voelen, hoe ze er toe gedreven en ge
dwongen worden en we veroordeelen
haar dus niet.
Maar wol veroordeelen we dc kort
zichtigheid van de Engelsehe Wetge
vende Macht, die niet bereid was tij
dig aan billijke eischen. gehoor te ge
in.
En eveneens zullen we onze wet
gevers veroordeelen, als ze ons ver
trouwen in hun gezond verstand en
hun rechtvaardigheidsgevoel bescha
men en ons geen recht doen ln d<-
naaste toekomst,
Vrouwen en mannon I De tijd is
ernstig. Luistert naar onze waar
schuwing en doet wat het naast voor
de hand' ligt: Zorgt dat er duizenden
vrouwen in Den Haag zijn op den
eersten zittingsdag na dien van de
opening der Staten-Generaal I
Vrouwen, zendt uw bericht van
doeuoming aan mej. II, V-erwey Mé-
jan, Wouwermanstraat 37 Amster
dam.
Nadere inlichtingen zullen u tijdig
bereiken.
A. W. L, VERSLÜYS-POELMAN
Geachte Redactie!
Verzoeke beleefd een klein plaatsje
in uw blad.
Verleden week in uw blad gelezen
holteen de het verzoek van bewoners
van (teil Sc hot er weg aan den Gemeen
teraad van Schoten, om maatregelen
te treffen legen het. opwaaien van
stof langs dien weg, dacht ik: wan-
r zal daar ©ens veraiid'Oring in
komen. Als liet mooi weer is en ie
dereen ra.riien en deuren openzet voor
frissche lucht,, kunnen wij alles slui
ten voor de verschrikkelijke stofwol
ken die opstuiven. Wat telken zomer
liet geval was, is nu nog verergerd,
nu de 'hoornen voor de huizen zijn
weggenomen, om plaats to maken
voor de tram, die den gaosche.il dag
voor de huizen iheensnort Worden de
rails nog eens schoongemaakt, dan
wordt het vuil op zij gelegd,, om weer
te kunnen opwaaien. Nog erger wordt
hot'door de automobielen die voorbij
stuiven, en waarvan de inzittend cm
niet omkijken, naar wat een ver
schrikking ze veroorzaken.
Ziet men nog eens een onkelen keer
eon sproeiwagen, dan komt dio nooit
verder dan de Kleveirlaan. Dat ds nu
weg naar de liglial door slof wol
ken) de erge!© vijand der tuberculose,
waar zooveel tegen gedaan wordt, en
tegen gedaan moet worden; maar
waarbij de voor de band. liggende
grootste nadoelen vaak vergoten wor
den. Niot geschiedt dat in betere
stadskwartieren, singels en buitenwe
gen, waar d© wegen steeds vochtig
gehouden wordeiV en waar de bewo
ners der villa's, hun ramen en deu
ren kunnen openen voor frissche
lucht. Wo zullen hopendat het. ver
zoek niot vergeeföch mag zijn, en dat
er in het algemeen oolc wat moor de
aandacht geschonken wordt aan die
stof wegen, waar minder vermoigen-
den wonen. Het zou toch wel overeen
gekomen kunnen worden, dat de ge
meente Haarlem hot gedeelte Schot&r-
weg tot Juliauaparic, waar do tram
rijdt on de huizen vlak aan den weg
staan, ook besproeide", daar eon kant
(hot kerkhof)" tooiv ook Iiaarlem's
grond ds; en wijl Haarlem toch ook
wel van de mindervcrmogeiiden een
forensen belasting wit trekken. Hot
zijn menschen, die wegens woning
nood in I-Iaarlom gemondzanlet zijn in
aangrenzende gemeenten te wonen,
ver van bvin werk en niet voor bun
pleizter of de goedkoopte.
Verder zou het wel wenscheTljik zijn
dat, nu or tegenwoordig zooveel go-
daan wordt, voor do gezondheid van
'den meuBcli (het bestrijden, van ziek
ten, de bepalingen dat huizen frisch
on ruim gehouwd moeten wordende
vaoan ti eko lorui es,, do hors tel Lin.gsoor-
den die overal verrijzen, de bepaling
dat kleed en óver dag niol geklopt mo
gen worden, enz. euv.) er oollt eens op
gelet werd, als ©en automobiel voor
bij snort, (want rijden kan mom het
vaak niet noemen) dat deze een hee-
len weg onder staf zet, en milliocnen
bacillen rondzaai/t. Het woesto dn
onbezonnen rijden van vele automo
bilisten doet dan ook menig wande
laar cn wielrijder een verweiiscbing
slaken, eb cte Jnoofdbuitenwegon niij'-
den. Ook is er gevaar, vooral bij
smalle wagen en bocliten, waar soms
zonder dat oen signaal gegeven wordt,-
maar raak gereden wordt, en men
zich. por fiets vaak in ©en hache
lijke positie bevindt (iels waar iedere
wielrijder dio veel op buitenwegen
verkeert vah nice kan praten) en
waarbij zeer vaak ongein leken gebeu
ren.
U beleefd dankend voor de plaats
ruimte,
G. L.
Uit de Omstreken
HAARLEMMERMEER.
Vergadering van den Gemeenteraad
op Donderdag 28 Augustus '1913.
VoorzitterMr. A. Stol), Burge
meester.
Afwezig niet kennisgeving wegens
ongesteldheid dc lieer Los.
1. De notulen van de vergaderingen
van den Raad van 31 Juli en '14 Au
gustus 1.1. worden onveranderd vast
gesteld cn goedgekeurd.
2. Ingekomen stukken.
B. en "VV. bieden den Rand aan een
ontwerp-hegrooting voor 1914.
De Voorzitter stelt voor. deze te la
ten" drukken en ze in handen te stel
len van dc financieel© commissie om
advies.
Aldus wordt besloten.
Een adres van de onderwijzeressen
dei' openbare lagere scholen in cleze
gemeente, waarin zij verzoeken om
'vergoeding voor het handwerk-nnder-
wijs, dat zij verplicht zijn te geven.
Voornamelijk steunen zij hun verzoek
daarop, dat zij in het bezit van één
akte méér.moeten zijn dan hun man
nelijke collega's, alsmede dat zij (er
week ook twee urn* langer dienst moe
ten doen.
Dit adres, dat voorzien is van een
memorie van toelichting, wordt te
vens gesteund door een adres van
at'haesie van de hoofden van scholen,
die het verzoek der onderwijzeressen,
waarmede zij in kennis waren ge
steld, alleszins billijk vinden en steu
nen
Wordt in handen van B. en W. ge
steld om advies, j
Aan do navolgend© personen wordt
voorgesteld ontheffing te v or Iconen
Van ïiuh aanslag in den hoofdei ijken
omslag over 1913, wegens vertrek uit
de gemeente, namelijk aan L. L. Duij-
venstein voor 7/12P. Bakker voor
6/12 D. Wagensvold voor 7/12W.
Linthout voor 5/12 C. Gentenaar
voor 5/12; J. van 't Hooft voor 8/12
J. van Willigen voor 5/12 J. Griek-
spoor voor 6/12 M. van Broctefode
voor 11/12, en B. Versteeg voor 10/12
gedeelte van hunnen aanslag.
Goedgekeurd,
Vervolgens wordt nog door den
Voorzitter medegedeeld, dat. in.g-:*-
volgc oen verzoek, door den heer O ver
meer gedaan in een dor vorige verga
deringen, inzake vrij© geneeskundig©
hulp aan een zekere categorie van
personen, door hem een onderzoek is
ingesteld, doch dat thans moeilijk
eenige verandering kan worden aan
gebracht. Dit komt ovenwol opnieuw
aan de ord© wanneer zal worden be
handeld de verordening voor het Bur
gerlijk Armbestuur, ingevolge de
nieuwe Armenwet.
Voor kennisgeving aangenomen.
3. Voorstel tot verkoop van een ge
deelte gemeentelijk bouwterrein te
Hoofddorp.
B. en W. stellen voor, aan D. Bruijn
te Haarlem te verknopen oen gedeelte
gemeentelijk bouwterrein op bel uit
breidingsplan, tot het bouwen van 4
blokken van twee woningen, in het
zelfde genre als die door hem reeds
daar gebouwd zijn. Hoowol eerst de
bedoeling van liern was, vier wonin
gen aan één blok te bouwen, is dit nu
veranderd, volgens den wensch van
den Raad, in bovengenoemd plan.
Aan hem zal daarvoor worden ver
kocht een stuk grond, brood 46 en diep
39 Meter, tegon een prijs van 80 cent
per M2.
Dit voorstel wordt zonder hoofde
lijke stemming goedgekeurd.
4. Adres van de weduwe II. Rinck
om pensioen,
In dit, adres doet adressante uitko
men, dat haar overleden echtgenoot
34 jaar iang de gemeente ais opzich
ter heeft, gediend, waarom zij ver
zoekt, dat cl© Raad haar eenig pen
sioen wil toekennen.
Nadat B. en AV. gebleken is, dal
adressant© niet vn.lt, onder de pas
aa ii gen om© n Tl ij ksnensioen wetten,
stelt dit College v>or, linnr een pen
sioen van f 350 per jaar te vorleenen,
gedurende de eerste drie jaren, en
daarna dit bedrag te brengen op /300,
een en ander tot, wsderopzoggiugs toe.
Doheer Evelein dient hierop
©en amendement, in, na eene korte
toelichting, behelzend© om in plaats
van drie te lezen vijf jaar.
Dit, amendement' werd .verworpen
met 0 tegen 10 stemmen, waarna 'het
voorstel van B, en AAL zonder hoofde
lijk© stemming wordt aangenomen.
5. Voorstel inzake marktdagen.
Dit, voorstel wordt zonder eenige
verandering, zooals hel. ontwerp
reeds in dit blad Is medegedeeld, aan
genomen.
De verordening regelend© 't markt
wezen, het toezicht en de go-edc orde
op de markten, wordt daarna artikels
gewijs behandeld en onderging' wei
nig verandering. Enkele 'redactiewij
zigingen en bijvoegingen worden
goedgekeurd en. daarna d© geheel©
verordening zonder stemming aange
nomen.
D© heei O vermeer wil hierbij
ter sprak© brengen het heffen van
ma'rktgelden, hetgeen door licm al
leszins billijk wordt geacht, nied© in
navolging van andere gemeenten.
Hierover ontstaat ©en uitgebreid©
discussie, waarbij d© heeren Evelein,
Kooy en anderen hun stem er teg©n
meenden te moeten verheffen, terwijl
anderzijds de heeren Kistemakor en
Knaap hot idee van den hoer Over-
nioer krachtig steunden.
Ten slotte zal dit hij de behande
ling van do begrooting nader onder
do ocgen worden gezien.
6 Vaststelling van hestek en voor
waarden voor de aanbesteding van
de levering van grint voor do dorps-
wogen en schoolterreinen.
Zooals clit door B. en W. is ont
worpen, wordt het zonde/- oenige y61'-
andering door den Raad goedge
keurd.
7. Voorstel tot wijziging van de ver
ordening betreffende den burgerlij
ken sland.
Aan deze wijziging willen B. en AV.
torens een besluit verbinden, om 100
uit te trekken voor bolooriing van de
drie ambtenaren belast met het vol
trekken van huwelijken, welk© on
derling, naar gelang de huwelijken
die door hen zijn gesloten, zal worden
verdeeld.
Nn eenige discussie, welke hoofdza
kelijk liep over het uitgetrokken b©.
drag, wordt zoowel d© gewijzigd© ver
ordening, die artikelsgewijs werd be-
'handeld, als bovenvermeld ontwerj»-
hoshiit zonder hoofdelijke stemming
aangenomen.
8. Voorstel iol het, p-even van straat
namen.
Dit voorstel wordt na uitvoerig©
toelichting door den Voorzitter en ©en
kleine opmerking door het lid Van
Zijverdcn aangenomen. Oolc de Ver
ordening op de straatnamen, de huis
nummers en het lievolkingsreglster,
wordt nu artikelsgewijs te zijn be
handeld in haar geheel zonder ingrij
pende veranderingen vastgesteld, zoo-
els doze door B. en W. was ontwor
pen.
9. Voor-stel nieuwe wijkverdeeling.
Deze wijk verdoel in g, zooals di©
door B. on W is voorgesteld, is reeds
gemeld in dit blad vah Maandag LI.
Bij do behandeling onderging het
geen voorgesteld was de navolgende
vevandoringen
Bij de voorgesteld© benaming van
verschillende gedeelten van den Ring
dijk worden deze vastgesteld als volgt:
De LynrJenvcg zal worden genaamd
Lyrici erbij k en de Kagerdijk zal wor
den genaamd lluigsloterdijk. Bij d©
voorgestelde benaming van soniriiigo
verspreid liggende rijwegen en voet
paden zal de Elsbroekerlaan worden
genaamd Middelweg. Tevens komen
bier nog een drietal wegen bij, die in
hel ontwerp-beshiit verzuimd waren
iu te voegen, namelijk de Keizerswcg,
lcoponde van den Sloterweg tot aan
den Hoofdweg, evenwijdig met den
ringdijk in het Noordelijk gedeelte:
de Ilnnonpoel Toepende van den Ben-
nebroekervveg evenwijdig met den
ringdijk in de richting van 'de Cru-
tfuius, en tenslotte de Dr. Heyetoah,
1 oopende van Abhenes naar den ring-
diik, thans genaamd. I-Iuigsloterdijk.
Voorgesteld© benaming der buurt
schap bij Halfweg en van de wegen
aldaar. Hot buurtschap zal voortaan
genaamd worden Zwanenburg.
De voorgestelde wegen ondergaan
deze verandering:
De Beukenlaan wordt Essenlaan en
de Essenlaan wordt Beukenlaan, ter
wijl de. Elzenlaan wordt herdoopt in»
Olmenlaon.
Bovendien komt er nog een laan
hij. welk© zal worden genaamd AVilli-
gnilaah.
Voorgestelde wegnamen to Nieuw-
Vennep de voorgestelde naam van
lagerstraat wordt herdoopt in Rust-
©ordsfi'uat. Overigens, geen verande
ring ven hetgeen is voorgesteld door
B. en AAL
Tenslotio de voorgestelde namen
van wegen te Hoofddorp. Dezé onder
gaan nogal een aanmerkelijk© ver
andering: dc Timmerlaan wordt Fort-
wag, de Stationslaan wordt Stations
weg, de Notarislaan wordt Mauógo-
Jiian, de Bakkerslaan wordt Pmk-
taan, de Doktersl'aan wordt Nieuwe
Weg, de Smidslaan wordt Dravers-
laan ©n cle Sehilderslaan wordt Mod
derpad.
Aldus gewijzigd wordt de voorge
stelde nieuwe wijkverdeeling aange
nomen niet de stemmen van de heeren
Evelein en Verkuyl tegon, die hun
tegenstemmen motiveeren als alleen
tegen den laatst,voorgestelden straat
naam te Hoofddorp.
Rond v ra a g.
De heer Over meer vraagt, of de
toegangsweg tot het station te Nïeuw-
A'ennep heter verlicht kan worden
door bijplaatsing van een paar lanta
rens.
De V o o r i. i 11 e r zegt, dat dien
aangaande reeds plannen in behan
deling zijn bij B. en AAL, zoodat met
den wensch van den heer Overnieer
rekening zal worden gehouden.
De beer Van R e e u w i j k' be
spreekt cle verlichting van de brug
over do-ringvaart hij Nieuwe Wete-
ain e.
De V o o r z i tie r zegt een onder
zoek toe en zal trachten daarin ver
betering te krijgen.
Alvorens de vergadering te sluiten
verzoekt, de Voorzitter dén
raadsleden even op te staan om een
er.kel woord te richten tot den heer
E ijken, ,en hij maakt zich sterk dat
ihij spreekt uit aller na,am. De lieer
Eijken, sinds 3 September' 1907 lid
van den Raad, heeft in dien tijd niet
veel gesproken, doch wel veel belang
stelling beloond ïn de zaken-der go
meent© en zelden de vergaderingen
verzuimd. Met liet oog op zijn gevor
derden leeftijd cn gezondheid besloot
iliij vrijwillig heen te gaan. Enkele
weken bestond de angstige vree-ze, dat
ons het genoegen ontzegd zou wor
den afscheid te ne-nien en daarom
doet het ons bijzonder genoegen, dat
hij er nog is en deze vergadering heeft
kunnen bijwonen. Nu ge afscheid
neemt als lid van den Raad wen-
scberi wij u te bedanken voor alles
wat u gedaan hebt om de belangen
-der genieente to bevorderen. En nu
zou men oogenschijnlijk zeggen, dat
een eenvoudig man als gij geen groo
te rol als zoodanig hebt, gespeeld,
doch (kin wil ilc de aandacht vestigen
op Jïet. feit, dat meermalen gewichtige
besluiten zijn genomen met één stem
meerderheid en deze stem kan van u
geweest zijn.
We nemen afscheid omdat ge ons
gaal veriaten en we vvenschen u nog
enkele gelukkig© levensjaren toe. Gij
gaat van ons als van uw vrienden eri
we bevelen do belangen der gomeenlo
in uw verdere lielangstelling aan. Ge
leunt overtuigd zijn van onz© verdere
vriendschap
AVij zeggen u dank voor wat g© ge
daan hebt en hopen dat ge ons niet
zult vergeten, doch'niet dankbaarheid
en vreugde zult denken aan den tijd,
dien ge hier doorbracht in deze zaal.
(Instemming).
De heer E ij k e n bracht hierop
diep geroerd zijn dank uit aan den
Voorzitter voor diens hartelijke woor
den en danjete de wethouders en d«
leden van den Raad voor de prettige
samenwerking en de betoonde vriend
schap. (Instemming).
Dc langdurige zitting wordt daarna
gesloten.
