Haiti's Bus
DERDE BLAD
Zaterdag SO Augustus 1913
ftJlaiSdienat maar Ned.
Oost Indië.
De verzending van brieven enz.
beeft deze week plaats als volgt:
Over Marseille, Dinsdag 2 Sept.
(Laatste baslichting 6 uur 15 min.
's avonds).
Tenzij op verlangen der afzenders
wordt met deze gelegenheid geen cor
respondentie verzonden voor Atjeb
en Onderhoorigheden, Sumatra s Oost
kust, Polembang, Riouw, Bangka,
Billitou en Borneo.
Over Napels, Woensdag 3 Sept.
(Laatste buslichting 12 a 15 ra. na
middag).
Over Brindisi, Vrijdag 5 Sept.
(Luatste busliohting 12 u. 30 m. na
middag
Met deze gelegenheid wordt alleen
verzonden correspondentie voor At-
Jeh en Onderhoorigheden en Suma
tra's Oostkust.
Over Marseille Zaterdag 6 Söptemb.
(Laatste buslictiling 6 uur 40 min.
'a morgens).
Sumatra's Westkust en Benkoelen
alleen op verlangen der afzenders,
overigens correspondentie voor geheel
N -O. Indië.
Over Rotterdam, met de zoogen.
Zeepost, Zaterdag 6 September.
il.natste bu'slicliting 2.35 's mor
gens).
Het port van met deze gelegenheid
verzonden brieven bedraagt 5 oeut
per 20 gram, dat der briefkaarten
2 1/2 cent per stuk, en dal van druk
werk één cent per 50 gram
Om nog met deze mail te kunnen
worden verzoudeD moeten postpak
ketten Vrijdag vóór 9 u. 3D m. des
avonds ten postkantore bezorgd zijn.
(Atjeb, Sumatra's Oostkust, enz.
wordt met deze gelegenheid met ver
zonden],
NAAR SURINAME.
Vrijdag 5 September. Laa.tsle bus-
lichting 7.45 's avonds.
Wij doen uitdrukkelijk opmerken,
dal bedoeld wordt de buslichting aan
t Hooldpostkantoor in de Zijlstraat.
Buitenlandsch Overzicht
D© Baïkamvutkaam
Turk ij'e en B u 1 gar ij e.
Naar de N. 11." Ct.' meldt, verneemt
de Temps:
Volgens telegrammen uit Bulgarije
te .Weeuen ontvangen, dankt Bulga
rije er niet aar. om nu reeds met Tur
kije rechtstrééksche onderhandelingen
over Adrianopel a an te knoopen. Het;
zou er de voorkeur aan geven, door
bemiddeling van een groole mogend
heid met Turkije te onderhandelen,
om den grondslag van zijn standpunt,
hetwelk het verdrag van Londen
vormt, niet te verliezen.
Als de onderhandelingen eenmaal
begonnen zijn, zouden ze mogelijk
rechtstreeks fxsschen Sofia en Kon-
stantinöpel kunnen worden voortge
zet.
Oe Porie spreekt tegen, dat het le
ger van Adrianopel nog afdeelingen
ten Westen van de Marilsa heeft
staan, alsmede dat er ooit een afdee-
ling naar Kirdzjali gezonden is.
S echts naar Ortakeui is een afdeeling
vertrokken, die nu naar Koetsjoeka-
wnk is gegaan, werwaarts de bevol
king var. die plaats hen verzocht te
komen, omdat ze de wraak der Bul
garen vreesde. Die afdeeling is thans
te Adrianopel terug.
Detroónv "an'Albanië.
Aan de „Temps" wordt uit Berlijn
geseind, dat Duitscbland geen candi
daat voor den troon van Albanië zal
stellen, maar den candidaat dien
Oosteni'i jk-IIongarije en Italië aange
wezen wenschen te zien, zal steunen.
Kroning van koning Con
st a n t ij n.
De „Südslavische Korrespondenz"
verneemt uit Grieksnhe bron, dat do
kroning van koning Conetantijn in
Mei 1914 zal plaats hebben. Die plech
tigheid wordt nog belangrijker door
bet feit, dat zij zal worden gevierd
volgens de gewoonten van het Byzan-
tijnsehe Rijk.
De Koning zal worden gekroond
met de kroon en behangen met den
pui-peren mantel der Byzantijnsehe
keizers, die thans nog op den Mont
Athos worden bewaard, en die mot
groote plechtigheid naar Athene zul
len Worden gebracht.
Allerlei
D e Vereenigde Staten en
Mexico.
Donderdagmorgen kwamen de bo
richten, die een breuk tusschen de re
geeringen der Vereenigde Sta ten en
die van Mexico aankondigden. Don
derdagmiddag echter kwamen -1 reeds
telegrammen, die meldden, dat de of-
ficieuse Amerikaansehe onderhande
laar Lind, die zich reeds te Vera Cruz
bevond, was teruggeroepen naar de
hoofdstad Mexico. De ommekeer is dus
wel snel gegaan.
Als reden voor de terugroeping van
Lind wordt opgegeven, dat men plot
seling te Mexico ontdekte dal gene
raal Huerta, als provisioneel president
volgens de constitutie niet aan den
strijd om het presidentschap mocht
deelnemen, zich dus niet bij de aan
staande verkiezing candidaat mag
stellen. Dat hij dit niet zou doen was
wed zoo wat de voornaamste eisch
van de Vereenigde Staten eu de zoo
plotselinge ontdekking van de Mexi j
caansche x-egeering opent dus de mo-j
gelijkheid dat men het nu wel met
elkaar eens zal kunnen worden.
Tegenover de bedreigingen van de
Unie om wapen invoer in Mexico vun
beide partijen onmogelijk te maken
en om alle Amerikanen uit Mexico
zich te doen terugtrekken, is dus de
Mexicaansche regeering gezwicht.
Want dot men nu eensklaps na weken
lange besprekingen en nadat op grond
van de nationale waardigheid en
zelfstandigheid een terugt rekken van
Huerta was geweigerd, zon hebben
bemerkt dat de constitutie zelf voor-
schrijft, wal men den Amerikanen
wilde weigeren, is natuurlijk slechts
een doekje voor het bloaden. Trou-
wens, de eerbied voor de constitutie
schijnt bij Huerta niet zoo groot, dat
hij zich alleen door zulk een bepaling
zou latexv weerhouden, om zijn tijde
lijk presidentschap met een blijvend
te verwisselen.
Hoe dit echter zij, de nieuwe hou
ding der Mexicaansche xegeering geeft
kans op een minnelijke regeling dor
bestaande moeilijkheden en de tele
grammen van Vrijdagnacht uit Was
hington gaven dan ook den indruk,
dat op zulk een regeling wordt gere
kend. Echter zijn wexler telegrammen
ontvangen, die deze weer tegenspre
ken,
liet is nu in deze nieuwe phase van
hot conflict en na. de uitvoerige tele
grammen onnoodig" thans op de
quaestie dieper in Le gaan. De gebeur
tenissen gaan blijkbaar zoo snel, dat
beschouwingen op grond dor immers
direct weer veranderende berichten
gevaarlijk zijn
Het betoog van den Mexicaanschen
minister G.nn.boa, die uiteenzette dat
Mexico een inmenging in zijn binnen-
landsche. aangelegenheden niet kon
toelaten, wilde het niet voor
immer zijn zelfstandigheid opgeven,
heeft bij bezadigde Amerikanen wel
indruk gemaakt.
Berichten per koerier ontvangen
zesgen, dat de Mexicaansche onstan-
dclingen tusschen 17 Juli en 28 Juli
drieduizend mau verloren, en naar
Durango terugtrokken. De bondstroe-1
pen verloren vijfhonderd man.
De revolutie in China.
De Cliineesc-he minister-president
Shxung-Sji Ling, heeft den vertegen
woordiger van (le „Ostasiatisehe
Lloyü" een onderhoud toegestaan, en
verklaarde (naar de Tel. meldt) dat
de regeering besloten heeft, vijf tot
zes groote militaire districten te schep
pen, waarbij telkens drie of vier pro
vincies samen een district zullen vor
men. Deze militaire districten zouden
onmiddellijk onder het ministerie van
Oorlog reSsorteeren.
De tutua 'zouden woi'den afgeschaft,
en het burgerlijk bestuur der provin
cies zou in handen van een gouver
neur worden gesteld, terwijl do pro
vincies zelve als zoodanig blijven be
staan. Het plan om regeerings-distric-
ten te scheppen, die onmiddellijk on
der Peking zouden ressorteeren, heeft
men laten varen. Naar de px'emier
voorts verklaarde, houdt hij zich
thans- bezig met het vraagstuk be
treffende do regeling der financiën.Hij
vexnvacht bepaald, dat de provincies,
zoodra de orde is hersteld, weder x-e-
gelmatig zullexi bijdragen in de kos
ten der centrale regeering.
Omtrent de Belgische leening was
hem officieel niets bekend; hij be
schouwt do afsluiting eener dei-gelij
ke leening dan ook voor onwaar
schijnlijk, daar de ovex-eenkomst met
liet vijf mogei dheden syndicaat het
uitgeven van andere bons vóór 15 Fe-
bx-uari 1914 niet toelaat.
Binnenland
DE KABINETSWISSELING.
Het Koninklijk Besluit, waarbij
eervol ontslag is verleend aan de le
den van het ministerie-Heemskerk,
en de leden van het kabinet-Cort van
der Linden tot minister worden be
noemd, luidt, zooals het is opgeno
men in de Staatscourant van gister
avond, als volgt:
I-let heeft II. M. de Koningin be
haagd, bij besluit van 29 Aug. 1913
no. 1, met ing. van 29 Aug. 1913
le. op het daartoe door hem ge
daan verzoek, den lieer mr. Th.
Heemskerk eervol ontslag te verleo-
nen als Minister van Binnenlandsche
Zaken, onder eervolle ontheffing van
het beheer van het Dep. van Justitie,
ad int., met dankbetuiging voor de
vele en gewichtige diénsten door hem
aan II. M. en aan d.en lande bewezen;
2o. te benoemen tot Minister va;x
Binnenlan-dsche Zaken den lieer mr.
P. W. A, Cort van der Linden, oud-
Minister van Justitie, lid \an den
Raad van State;
alsmede, bij besluit van 29 Aug.
1913 no. 2:
10. met ingang van 29 Aug. 1913, op
het daartoe door hen gedaan ver
zoek, een eervol ontslag te verleenen
aan de heeren:
jhr. mr. R. de Marees van Swinde-
ren, als Minister van Bu'tenlandsche
Zaken:
mr. M. J. C. Kolkman, als Minister
van Financiën;
11. Colijn, als Minister van Oorlog,
onder eervolle ontheffing van het be
heer van het Dep. van Marine, ad
int.;
mr. L. H. W. Regout, als Minister
van Waterstaat;
A. S. Talma, als Minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel;
J. H. de Waal Malefijt, als Minister
van Koloniën;
met dankbetuiging voor de vele en
gewichtige diensten door hen .aan TL
M. en aan den lande bewezen
2o. met ing. van 29 Aug. 1913 te be
noemen
tot Minister van Justitie, den heer
mr. B. Ort, advocaat-generaal bij den
Iloogen Raad der Nederlanden;
tot Minister van Marine, den kapi
tein ter zee J. J. Raiabonuet;
tot Minister van Financiën, den
heer A. E. J. Bertiing, directeur der
registratie en domeinen
tot Minister van Ooriog, den gep.
kolonel der artillerie N. Bosboom, gc-
neraal-majoor-titulair
lot Minister van Waterstaat, den
heer dr. C. Lely, oud-Minister van
Waterstaat, lid van de Eerste Kamer
der Staten-Geueraal
tot Minister van Landbouw, Nij
verheid en Handel, den heer mr. M-
W. F. Treub, lid van de Tweede Ka
mer der Sta ten-Generaal
tot Minister van Koloniën, den heer
mr. Th. B. Pleyte, voorzitter van den
Raad voor de Scheepvaart
3o. tijdens de ontstentenis van een
Minister van Buïtenlandsche Zaken
het beheer van het Dep. van Buiten-
londsclie Zaken, met ing. van 29 Au-
gustus 1913, ad int., op fce dragen "aan
II. M.'s Minister van Blnnenlandsche
Zaken, den heer mr, P. W. A. Cort
van der Linden
4o. met ingang van een later te be
palen dag te benoemen tot Minister
van Bui ten landsche Zaken, den heer
Jhr. dr. J. Loudon, Hr. M.'s buitenge
woon gezant en gevolmachtigd Minis
ter te Washington.
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij konink. besluit is benoemd tot
gewoon hoog!eeraar in de faculteit
der wis- en natuurkunde aan de Ilijks-
univ. le Groningen, om onderwijs te
geven in elem. wiskunde, analytische,
beschrijvende en hoogere meetkunde,
dr. J. A. Barrau, lioogl. aan de Teclin,
lloogeschool, met toekenning van ge
lijkt. eervol ontslag uit laatstgen. be
trekking.
Js aan A. M. Brouns. op verzoek,
met ing. van 1 Nov., eervol ontslag
verleend als burgem. der gem. Stein.
WEDER EEN INBRAAK TE
AMSTERDAM.
Wederom hebben inbrekers een be
zoek gebracht aan een tijdelijk onbe
woond huis. Donderdagavond weid
nl. ontdekt, dat dieven huisgehouden
hadden in perceel Weesperzijde <10,
bewoond door den heer J. A. van
Dongen, bandelaar in granen en fou-
rage, die met zijn familiie tijdelijk te
Zandvoort vertoeft. Kasten bleken
opengebroken te zijn, en op de vloe
ren vond men ledige étuis. De dieyen
zijn vermoedelijk met behulp van een
volschen sleutel binnengekomen.
Wat er vermist wordt, kon nog niet
worden opgegeven, daar de familie
nog te Zandvoort vertoeft.
DE INBRAAK OP DE NICOLAAS
WITSENKADE.
Onmiddellijk na het bekend wor
den van 'de bijzonderheden van de
inbraak bij den heer Ilymans, op de
Nicolaas Witsenkade, te Amsterdam,
uitte de politie het vermoeden, dat de
buit wel in het water zou geworpen
worden, daar deze in hoofdzaak be
stond uit namaak-zilver. Dit vermoe
den is thans bewaarheid. Donder-,
dagmiddag hebben rechercheurs uit
een sloot aan de Ilustenburgerstraat
bij de Van der Helststraat, een tascli
opgevischt, waarin zich de geheele
buit van de inbraak op de Wisenka-
de bleek te bevinden.
PENSIOENBFGFLING VOOR HET
PERSONEEL DER S.S. EN DER
IL IJ. S. M.
Ingediend is een wetsontwerp hou
dende machtiging tot het aangaan
van overeenkomsten met de Maat
schappij tot Exploitatie van Staats
spoorwegen en met de Hollandsche
IJzeren Spoorweg-Maatschappij, in
zake de pensioenregeling voor haar
personeel.
Dit wetsontwerp strekt om eene be
langrijke verbetering te brengen in de
regeling der penSoenen voor de na
gelaten betrekkingen van het perso
neel van beiob Maatschappijen.
Terwijl volgens de tot dusver gel
dende bepalingen alle nagelaten bo-
trekk'ingeu te zamen een pensioen
ontvangen ten Ixedrage van 5/120 van
de gemiddelde bezoldiging door den
overleden deelgenoot in de' laatste
vijf jaar genoten, vermeerderd met
1/120 voor elk dienstjaar door dien
deelgenoot volbracht, zal voorlaan
het pensioen der weduwe ten minste
15/80 dier gemiddelde bezoldiging be-
drergert, vermeerderd met 1/80 voor e>lk
dienstjaar boven de tién. Het aldus
berekende weduwe-pensioen zal voorts
worden verhoogd met 1/5 van het pen-
sioeiisbedrag voor elk kind beneden
de achttien jaren, met dien verstan
de. dat door die verhooging het we
duwe-pensioen ten hoogste zal kunnen
worden verdubbeld.
Do hierbij voor deze pensioenen go-
stelde nieuwe maxima, te weten voor
het weduwen.pensïoen 49/160 der ge
middelde bezoldiging en f 735, zijn
gelijk aan de maxima welke thans
voor de pensioenen van de weduwen
en wezen van burgerlijke Rijksamb
tenaren gelder.
Bepaald is dat in de gevallen waar
in de tot dusver geldende berekening
tot een hooger pensioensbedrag zou
leiden, die berekening ook in het ver
volg zal worden toegepast.
Tot dekking van de lasten zal van
de deelgenooten der fondsen 1 pCt.
hunner bezoldiging.meer als doorlon-
penile korting worden gevorderd. Bo
vendien zullen nieuwe deelgenooten
voortaan in de fondsen moeten Stor
ten eene afloopende korting ten be
drage van het verschil tusschen de
bezoldiging, waarop zij worden aan
gesteld en f 400, met dien verstande
dat deze afloopende korting slechte
voor de helft zal worden geheven van
de nieuwe deelgenooten, wier
vangsbezoldJging niet meer dan f G00
bedraagt.
Een eventueel© vergrooting van de
tekorten der fondsen, welke uit de
voorgestelde nieuwe regeling zal voort
vloeien, zal door de maatschappijen
en den Staat, en wel elk voor de helft,
worden gedragen. De contante waar
de van het ongedekt blijvende deel der
lasten zou volgens de berekening van
den adviseur der Mij. tot Ex.pl. xan
Staatsspoorwegen op ongeveer
f2 600.000 zijn te ramen, waarvan de
Staat dus de helft voor zijn rekening
zou nemen.
FEESTDRUKTE EN ZAK
KENROLLERIJ.
Bij de Haagsche politie zijn niet
minder dan acht gevallen van zak
kenrollerij aangegeven door perso
nen, aan wie in de drukte van Don
derdag tijdens de opening van het
Vredespaleis, en des avonds, horloge
of portemonnaie werd ontrold. Onder
hen was een onderwijzer, die op deze
wijze zijn geheele maandsalaris
moest missen. Minder ongelukkig was
een heer, die het kostbare horloge
met ketting, dat hij gewoonlijk
draagt, den feestdag had vervangen
door een nikkelen horloge met phan-
tasieketting, welke voorzorg een ge
lukje bij een ongelukje mag heeten,
nu horloge en ketting hem werden
ontrold.
HET VREDESPALEIS.
Vrijdagmiddag te half twee uur ls
de marmeren buste van Koning Ed
ward VII van Engeland, als vredes
vorst, door de „Peace Society" te
Londen aangeboden aan het bestuur
der Carnegie-stichtmg ter plaatsing In
het Vredespaleis, onthuld.
De Engelsche gezant bij ons I-lof,
Sir Alan Johnstone, had zich bereid
verklaard, deze buste te onthullen en
hield een rede waarin hij op de be-
teekenis van den persoon van den
overleden Engelschen koning wees.
Vervolgens snrak de heer 'Francis
Win. Fox. president der .Peace So
ciety" to Londen, een rede uit.
De heer Van Karnebeek aanvaard
de daarna het geschenk namens de
Carnegie-stichting.
Ook nog eenige andere personen
voerden 't woord.
Bij de overdracht was ook aanwe
zig de lieer J. A. G. van der Steur,
architect van 't Vredespaleis.
Te vier uur had iu het Vredespaleis
een nieuwe onthulJingsplechtigheicl
plaats de aanbieding vau het borst
beeld van Sir Randal Cremer doof
de „International Arbitration Lea
gue" te Londen aan het bestuur der
Carnegie-slichÜrig.
De heer Carnegie bad zich bereid
verklaard, de onthullingsrede te hou
den.
van het slot sprak de heer Carne
gie
Slechts enkele woorden van hulde
over dezen Heiligen Tempel des Vre-
des, die onder zoo gunstige voorteeke-
nen gisteren door Hare geëerbiedigde
Majesteit dé Koningin is geopend en
die op mevrouw Carnegie en op mij
zelf een indruk heeft gemaakt verre
boven onze verwachtingen.
Toen wij de plaats onzer bestem
ming naderden, klonken tonen van
een hemelsche muziek ons tegen van
het groote. heerlijke orgel, dat ons in
hoogere sferen voerde.
De eene verrassing volgde op de an
dere toen we onzen rondgang deden
door het Paleis. Geen enkele aan
merking was te maken, alles was vol
maakt, het was in één woord een ju
weel.
bat blijft het en zal het steeds in
onze gedachten blijven. Wij wenschen
den voorzitter, den heer Van Karne
beek. en zijn sfaf, die met hem saam-
gewerkt heeft, geluk en in het bij
zonder richten wij een gelukwensch
tot de bouwmeesters van dit kleinood,
dat zijn heilige roepingvrede te
brengen over de wereld, waardig is.
Ook audere personen voerden nog
't woord, o.a. de heer Evans, een een-
voudlg werkman, voorzitter van de I.
A. L., die een rede hield over Randal
Cremer, die hij een der nobelste figu
ren van de vredesbeweging noemde.
Ook sprak nog Thomas Burt, de
nestor van 't Engelscho Lagerhuis.
Nog is gisteren aan het bestuur def
Carnegie-stichting aangeboden ter
plaatsing in het Vredespaleis een
schilderij „De Vrede", een beroemd
kunstwerk van William Strutt, en ge
titeld „Een klein kind zal hen gelei
den".
Het is het geschenk van de Engel
sche vredesvrienden.
De zetel en de bureaux van het Hof
van Arbitrage gaan 1 September van
het lokaal aan de Prinsegracht te
's-Gravenhage over in het Vredespa
leis aan den Scheveningschen Weg.
De heer Van der Steur blijft voorloo-
pig als architect aan het Vredespa
leis verbonden.
In 't gebouw „Concordia" te 's-Gra
venhage, had de Haagsche afdeeling
van den Bond „Vrede door Recht"
een bijeenkomst georganiseerd, ter
eere van Sir Wm. Randal Cremer.
Doel van de bijeenkomst was om de
beteekenis van het werk van Randal
Cremer voor de vredesbeweging in 't
licht te stellen.
Verschillende sprekers voerden het
woord, waaronder ook eenige Engel-
schen.
Vrijdagmiddag was er voor autori
teiten gelegenheid 't Vredespaleis to
bezichtigen. Daarvan is een zeer druk
gebruik gemaakt.
De Koninkl. Militaire Kapel gaf een
muziekuitvoering.
Pers-Overzicht
HET NIEUWE MINISTERIE.
De Nieuwe Rott. Courant
schrijft:
Een Kabinet treedt op, dat beslist
vrijzinnig is en als zoodanig erkend
zal willen worden. Het is geen zaken
kabinet met vrijzinnige mannen,
maar een kabinet van eigen huize.
De namen van verschillende der mi
nisters laten daaromtrent geen twij
fel. Het moge dan geen concentratie
kabinet zijn in engen zin, aan het
concentratie-program gebonden, zijn
geest zal die van de concentratie na.
bij komen.
Ons welkomstwoord kan daarom
hartelijk zijn. Overigens...."blijft ook
vcor ons afwachten de boodschap.
Van hel ministerieel program is im
mers nog slechts bioksgewijs een en
ander bekend. Het schijnt, dat daar
op de grondwetsheiziening en, ho
pen wij, het algemeen kiesrecht in
een voorloopig kiesreglement een
voorname plaats zullen innemen.
Deza oorgenomen grondwetsnerzie-
ning geeft klaarblijkelijk ook de re
den aan, waarom de kabinetsforma
teur do portefeuille van Binnenland-
sche Zaken voor zich zelf heeft behou
den. hoewel men hem eer aan Justitie
of Financiën zou hebben mogen ver
wachten. Blijkbaar heeft de heer Van
dei- Linden aun de grondwetsherzie
ning op het ministerieel© program
zoo groote Leteezenis gehecht, dat hij
gemeend heeft, de verantwoordelijk
heid voor <iie hervorming zelf in do
eerste plaato te rnoeteu dragen. Uf het
juist gezien is?
Wij hadden ons een ander staats
raad als (ie aangewezen man, om do
grondwetsherziening te leiden, ge
dacht. 1-Iet kabinet zou door dié keuzo
in aanzien, kracht en voortvarend
heid hebben gewonnen, en de kans
op welslagen, in ieder geval op spoe
dig welslagen, van de grondwetsher
ziening ware vergroot.
Dan had mr. Cort van der Linden
zelf zich kunnen geven aan de zorgen
van een ander, op dit oogenblik wel
het moeilijkste, zij het misschien niet
liet dankbaarste, departement, dat nu
althans wat parlementaire erva
ring betreft een weinig stiefmoeder
lijk bedeeld is het ministerie van Fi
nancien. Het kabinet-Heemskerk
heeft zijn minister Kolkman gehad,
en wij vreezen, dat de heer Bertiing
een zwaren dobber aan de aanvaar
ding van diens desolaten boedel zal
hebben. Voor belangrijke reeds be
staande verplichte uitgaven ontbreekt
de (lekkingnieuwe eischen zullen
aan de schatkist gesteld worden. Het
is een doornig struikgewas, waar de
Haarlemmer Halletjes
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJ E.
Vacantie is een tijdperk van rust,
waarin geschokte zenuwen en ver
moeide spieren gelegenheid hebben te
herstellen en na afloop waarvan de
mensch met vernieuwde kracht cn
frischheid weer aan den arbeid gaat.
Nu ik dezen volzin heb neergeschre
ven lijk; hij me zóó mooi toe,, dat ik
liet auteursrecht daarop ernstig ver
klaar te reserveeren tegen betaling
van tien gulden per keer zal ik verlof
geven, den volzin af te drukken in
Nederlandschp en buïtenlandsche
standaardwerken, 't Is alleen maar
jammer, dat de volzin niet waar te.
Dal over die geschokte zenuwen en
vermoeide spieven zou er nog mee
door kunnen, als we in onze vacantie
werkelijk ook rust namen, maar dat
lijkt er niet naar: integendeel, we
rennen Europa door als wc een groo
te. Nederland door aio we een kleine
en maken veel te inspannende uitstap
jes in de omstreken, als we heelómaal
geen portemonnaie hebben. Maar vol-
komen onjuist is. het slot van den
volzin over drt met vernieuwde kracht
en frischheid weer aan den arbeid
gaan.
Nooit ben ik ongeschikter om weer
aan mijn werk te beginnen, dan aan
't einde van mijn vacantie. Vrienden
en kennissen hebben me diezelfde
ondervinding, wat hun persoon be
treft, toevertrouwd, zooals ilc die nu
Bub rota aun de lezers mededeel.
Mochten we in onze jeugd vernemen,,
dat door de'wet van dc inertie of
traagheid voorwerpen, die in rust
zijn, daarin willen blijven, met den
mensch (althans met menigcu
mensch) schijnt het niet anders ge
stelek Natuurlijk zonder ik Wouter
uit. Die gaat, hoe vreemd het ook
klinken moog, elk jaar een zomerreis
je doen, gewoonlijk naar Abkou of
Breukelenin geen geval komt hij
over de grenzen, want dat Franschcn
en Duitschers' Fransch en Duitsch
spreken, neemt hij hun persoonlijk
kwalijk „waarom," zegt hij, .spreken
zo geen HoUandscli, zooals ik én an
dere fatsoenlijke menschen! Al die
vreemde tulen zijn. maar aanstellerij
en geurmakerij. Is het ergens voor
noodig om je mond te verdraaien cn
je tong in een knoop te leggen oyi te
zeggen„Comment vous portez
vous?" of: „Wie geht es IhnenV" als
je eenvoudig en duidelijk vragen
kunt: „hoe maak je '17"
Maar ik -dwaal af, want ik wou zeg
gen dat Wouter, als hij uit Abkou of
Breukelen terugkomt, altijd zegt„ik
voel me zóó opgewekt en uitgerust, Je
kunt het niet gelooven," aan welke
verzekering evenwel daarom geen
waarde mag gehecht worden, omdat
hij nooit iets uitvoert noch uitgevoerd
heeft, derhalve niet vermoeid raakt
cn ten slotte dus ook niet uitgerust
kan wezen.
Eens heb ik iemand gesproken, die
bij 't onderwijs was en openhartig
zei„hoe langer mijn vacantie duurt,
hoe moeilijker kan ik weer aan mijn
werk gaan. En zoo denken we er ulle-
inaal over, mensch en dier, behal
ve
„Behalve?"
„Behalve de tijgers in Artis. Geef
mij maar vacantie, inplaats van een
troep lastige jongens aan wie ik ge
leerdheid moet stampen in hun weer
spannige hoofden. Eerst als ik, net
als die tijgers, achter de ruiten van
mijn kamer voortdurend loop heen
en weer te sluipen, m-oel ik noodza
kelijk weer aan mijn werk. -Eerder
niet. Maar ik zeg je, Fidelio, dat kan
wel een jaar of wat duren. Je weet
niet, met hoe weinig bezigheid een
mensch toe kan."
Van deze laatste verklaring ben Ik
geschrikt en toen ilc uit zijn huis weg
was.heb ik loopen soezen over de ver
houding van de waarde van den ar
beid en de beteekenis van vacantie.
Alsof het spel zoo sprak vond ik thuis
in een tijdschrift een artikel, waarin
betoogd werd, dat geest en lichaam
van den mensch het best onderhou
den worden door dagelijksche inspan
ning. Zou dan de oplossing van het
geval niet wezen, dat de mensch he
laas niet instaat is te begrijpen wat
goed voor hem is en daarom aan de
©looping van de rust de voorkeur
geeft boven de opbouwing van den
arbeid?
't Mag wezen hoe hel wil, maar op
dit oogenblik ben ik nog maar alleen
in staat, om te schrijven over dingen,
die met vacantie in verband staan.
Over vervoermiddelen, tram, spoor
en boot en wat ik in den vacaniielljd
mocht opmerken, dat daaraan ont
brak. Dus-niet -over de vereeuiging
Koninginnedag, hoewel die mc-t haar
tentoonstelling van de tractatie aan
de jeugd en de prijzen voor volksspc
len een eigenaardige reclame maakt.
Een jaar of wat geleden zeiden de
menschen wel eens, dat ze geen iid
van de vereeiyiging wilden Wórden,
omdat de feesten soms voor 't groote
publiek zoo weinig toegankelijk wa
ren nu wordt, o.a. door het. festival-
op de Groote Markt en het rondtrek
ken van een muziekkorps, meer op
dén openbaren weg gefeest, met het
gevolg natuurlijk, dat honderden
naar het kantoor van de firma Em-
rile en Bixxger stroomen om zich als
lid op te geven, zoodat de heer Din
ger, de ijverige penningmeester van
de vereeniging, mij verzekerd heeft,
dal hij geen oogenblik tijd meer over
heelt om zich te wijden aan de licht-,
steen- en hóek-drukkerij, aan de Etno
grafie, dactylografie, stenographic,
iconographie, geographie, monogra
phic en zeven en dertig andere onder
deden van de graphisehe kunst, om
dat hij maar niets anders te doen
had. dan nieuwe leden vau de veree
niging Koninginnedag inschrijven,
die tegen elkaar opboden voor een
hooger contributie. „Ik een gulden!"
zei A. „Ik een daalder," verklaarde
B. „Ik twee gulden," riep C. Daarop
verhoogde A. tol vier en C. tot zes en
B. weer tot tien gulden, anderen kwa
men er bij en verhoogden op hun
beurt, zoodat de heer Binger bij het
hooren van die hooge bedragen, ont
zet uitriep„heeren,heeren, ik prijs
uw vaderlandsliefde, maar daarom
hoeft u zich niet te ruïneeren I" Die
er bij waren, stortten tranen van aan
doening, er moeten nu nog, in weer
wil van de warmte, heele plassen in
de gang van 't kantoor liggen I
Hier moet ik even rusten, want zoo-
als in. de vorige regels heb ik nog
nooit gejokt, beter gezegd gefanta
seerd. De pruttelende ingezetenen van
voorheen laten den heer Binger rustig
aan zijn grafische kunst en melden
zich voor het lidmaatschap evenmin
als vroeger aan.
Maar daar ik, zooals ik zei, op dit
oogenblik alleen- nog over vacantieza-
ken schrijven kan, keer ik tot mijiï
opmerkingen over tram, boot en
spoor terug, drie onmisbare elemen
ten voor den bloei van eén gemeente.
Jammer maar dat de onze zoo klein
is, zóó klein, dat de monumenten, die
wij Haarlemmers stichten, altijd bul
ten Iiaaïlern terecht komen. De bank
voor de Geneslet staat in Bloeinen-
daal, en al kon dat misschien kwalijk
anders, omdat hij daar gewoond en
gewerkt heeft, dat het Hildebrand-
monuinent verrijst op Heemsteedsch
grondgebied is jammer, omdat er in
Haarlem zooveel herinneringen aan
de Camera Obscux-a bestaan. Maar ik
zie het hoofdschudden van Dr. Sche
pers, dien ik als de vader van deze
gedenkteeken-planxxen een monumen
taal man zou willen noemen, en hoor
hem zeggen „gij kleinhegrexisde, wai
doet hel er toe, of Hildebraiid-staat op
Haarlemsclxen of Heemsteedschen
grond; zijn beteekenis als schrijver
vau de Camera Obscura giixg immers
ver over zulke denkbeeldige grenzen
Uit!"
Hij heeft gelijk, driewerf gelijk en
ik buk dus voor zijn woord, al vind
ik het wat jammer dat het monu
ment op die plaats van zelf wel de
herinnering zal moéten opwekken
aan den nijdigen Nurks, terwijl er
zooveel sympathieker figuren in de
Caincra voorkomen. Want vlak bij,
waar nu het huis van dokter van
Linden Tol staat, zijn de tooneeltje3
met Nurks afgespeeld in het oude
„Wapen van Amsterdam"; daar Leeft
hij smalend gesproken over de gul-
taarspeelsters en de zangeres met
haar „Fleuve du Tage", daar heeft
de aankomende kellner, wien hij
vroeg of hij de rok van zijn vader
droeg, geantwoord: „ik heb geen va
der meer." Daar is de nagedachtenis
van Nurks blijven hangen als een
schrik en ontsteltenis voor bezadig
de lieden. Laat hij, de zure, de wran
ge, op hel monument niet op den
voorgrond komen, zooals de heer van.
Linden Tol ook niet^op den voorge
vel, maar op den zijgevel van zijn
huis, een voorstelling uit het ver-
maarde verhaal „Nurks in den Haar
lemmerhout" heeft laten maken. De
lezer moet die op zijn Zondagswan
deling maar eens gaan bekijken.
Intusschen ben ik alweer afge
dwaald, daar ik immers alleen ver
vacaniiezaken als tram, boot en spolor
schrijven kan! En ziedaar mijn
plaatsruimte besteed, zoodat ik aau
xiiijn 'onderwerp niet eens meer toe
komen kan.
Is dat misschien een bewijs, dat
hier d« leer sterker wa3 dan dc na
tuur cn dal ik, weemoedig terugden
kend'aan de vacantie die voorbijging,
toch al weer midden in het werk en
de geschiedenis van den dag ben ko
men te slaan?
F1DELIQ,
