HMKLEITS ÖflBBLSD
DERDE BLAD
Zaterdag 20 September 1913
Maildienst naar Ned.
Oost Indiö.
De verzending van brieven enz.
beeft deze week plaats als volgt:
Over Genua, Woensdag 24 Sept.
(Laatste baaHdb'ting 3 u. 25 min. 's-
porgens).
Voorloopige verzending reeds den
forigen dag, vóórmiddags 11 u. 15 m.
Over Brindisi, Vrijdag 26 Sept.
(Laatste buslichting 12 u. 30 '8 nam.)
Behalve correspondentie voor Atjeh
en Onderhoorigheden, Sumatra's
Oostkust, Palembang, Ilioaw, Bonka,
Bllliton en Borneo, alleen die, welke
.van een desbetreffende aanwijzing
is voorzien.
Over Amsterdam, met de zoogen.
Zeepost, Zaterdag 27 Sept. (Laat
ste buslichting 3 u. 25 m. 's morgens).
Het port van met deze gelegenheid
te zenden brieven bedraagt 5 cent per
20 gram, dat der briefkaarten 2 1/2 ct,
per stuk, en dat van drukwerk één
cent per 50 gram.
Om nog met deze gelegenheid te
kunnen worden verzonden, moeten
postpakketten Vrijdag vóór 0.30 'i av.
ten postkantore zijn bezorgd,
NAAR SURLNAME.
Dinsdag 23 September. Laatste bus-
lichting 2.35 's morgens.
Vrijdag 26 September. Laatste bus
lichting 7.45 's avonds.
Vrijdag 26 September (zoogenaam
de Zeepost). Laatste buslichting 3.25
's morgens. Om nog met deze gele
genheid te kunnen worden verzonden
moeten postpakketten daags te vorep
ten postkantore bezorgd worden. Het
port van brieven, briefkaarten eü
drukwerk is gelijk aan dat voor Ned.-
Oost-Indië.
Wij doen uitdrukkelijk opmerken,
dat bedoeld wordt de buslichting aan
't Hoofdpostkantoor in de Zijlstraat
Buitenlandse!) Overzicht
Do Saikanvulkaari
De Albaneeschexegee-
r i n g.
Volgens berichten uit Albanië heb
ben de burgemeester en de Grieksche
metropoliet te Durazzo telegrafisch
aan de consuls van Oostenrijk-Honga-
rijo en Italic een zelfde verzoek als
Essad pasja gedaan, om het Albanee
sche kabinet geheel te wijzigen en
den regeerïngüetel te vestigen te Du
razzo.
De Weensche bladen wijzen er op
hoe zeer men in Oostonrijk-Hongarije
de Balkan crisis moe is. Slechts en
kele bladen verklaren met voldoening,
dat het vredesverdrag een duurzamen
vrede waarborgt, althans voor eenige
jaren.
De geheele pers bijna toont intus-
schen onrust in verband met den nieu
wen stand van zaken in Albanië. Es
sad pasja wordt geacht in staat te
zijn ernstige en langdurige troebelen
uit le lokken, waardoor de toekomst
onzeker wordt.
De ,,.\:eue Freie Pres se" merkt op,
dat hetgeen in Albanic geschiedt, in
geen geval to Rome en Weenen met
onverschilligheid zal worden gevolgd.
De overbrenging van den rogeerings-
zetel van Valona naar Durazzo toch
zou groot gevaar opleveren, dat de
regeering gemakkelijk onder den in
vloed zou komen van Servië en Mon
tenegro.
Dit verlongen is vreemd, daar de
verplaatsing van het politieke cen
trum naar het Noorden den Griekschen
ïnVloeTl nog zou doen toenemen en hel
bestuur van hot land nog moeilijker
zou maken.
Oproerige beweging in
N ov i b a z a r.
De Servische regeering heeft zich
door de invallen van Arnauten ge
noodzaakt gezien wederom troepen te
zenden naar Novïbazar, waar een
roerig© beweging heerscht. Deze
naar het heet, gericht tegen Servië en
Montenegro.
Grensquaesties Servië
en Montenegro.
Naar verzekerd wordt, zullen de on
derhandelingen tusschen Servie en
Montenegro spoedig hervat worden.
Koning Constantijn
van Griekenland is heden uit Enge
land naar Frankrijk vertrokken. 11 ij
wordt door president Poincaré ont
vangen.
Allerlei
Oostenrijk, Hongarije en
Rusland.
De Oostenri-ksche bladen bespreken
den internationalen toestand, naar
aanleiding van pogingen om een toe
nadering tussclien Oosten lijk-llonga-
rije en Rusland tot stand te brongen.
De ..Neue freie Prosse" bevat de me-
dedeelingen van een hooggeplaatst
Russisch diplomaat, die een verbete
ring dei- betrekkingen tusschen Oos
tenrijk Hongarije en Rusland moge
lijk acht, zoo de gerechtvaardigde
Russische belangen daarbij worden
gewaarborgd.
Het blad bespreekt, deze uiting en
ziet slechts twee gevallen, waarin Rus
sische en Oostenrijkscho belangen
in botsing komen.
In de Dardanellen-quaestie staat
Oostenrijk achter Engeland, in de
Kléin-Aziatische achter Duitschland.
Feitelijk tegenstrijdige belangen tus
schen Rusland en Oostenrijk bestaan
niet cn op rneer dan een punt bestaat
in Oostenrijk een wensch tot toenade
ring, vooral wijl de Russische littera
tuur, de Russische danskunst en het
Russische tooneel in Oostenrijk zeer
woiden gewaardeerd.
Toenadering acht het blad niet al
leen weuschelijk, maar ook mogelijk.
Maar in officïeele Oostenrijksche
kringen vraagt men zich af, waarom
de openbare meening in Rusland tij
dens de Balkancrisis zulk een fana
tieken haat tegen Oostenrijk toonde.
In Weenen wenscht men met alle na
burige staten, ook met Rusland, op
goeden voet te staan, maar men be
grijp!. niet, waarom Rusland, in
plaats die goede bedoeling op hoogen
prijs te stellen en aan te wakkeren,
zulk een vijandige houding aannam
Dit wordt toegeschreven aan do Pan-
slavistïsche, of liever nog Panrussi
sche bedoelingen.
Een rede van den F ran
se hen minister Bart hou.
In de rede, die minister-president
Bart hou te Bordeaux hield bij de ont
hulling van het standbeeld voor de
in 1S7071 gesneuvelden, verklaarde
hij, dat men nooit moet schromen
treurige dagen in de herinnering te
rug te roepen. De schande steekt niet
in de nederlaag, wanneer men slechts
behoorlijk en ten volle zijn plicht
heeft gedaan, maar wel in misdadige
onverschilligheid, die leiden moet tot
noodlottige slagen. Slechts door eer.
stelselmatige en nauwgezette voorbe
reiding van de legermacht kan hot
succes worden verzekerd De vredelie
vende gevoelens van de republiek,
welker oprechtheid zoo dikw ijls is ge
bleken, zijn niet onvereenigbaar mot
den plicht om sterk en gereed te zijn.
Het land zal al hei mogelijke doen tot
behoud van den vrede, maai- is ook
gereed voor een oorlog, wanneer deze
nocdig mocht zijn ter verdediging
van de belangen of de eer van he;
land.
Naar aanleiding van 't artikel van
minister Pichon over de Fransch-
Spaanselié betrekkingen verklaarde
graaf Romanonés, de Spaansclie mi
nister-president, aan een correspon
dent van de New-York Herald te Pa
rijs o.m. het volgende:
„Frankrijk en Spanje worden door
dezelfde motieven geleid om samen te
gaan en gemeenschappelijk te hande
len. Er bestaat niet alleen een weder
zijdsche sympathie tusschen beide vol
keren, maar zij woiden ook vereenigd
door hun gemeenschappelijke belan-
gen en dit alles natuurlijk zonder af
breuk te doen aan de vriendschap, die
de beide lauden met andere naties on
derhouden.
De S o c. de m. p a rt ij d a g to
Jena.
De soc. dem. pj rlijdag zette Vrijdag
de bespreking over de belastingen en
over do goedkeuring van de weerbij
drage door de Rijksdagfractio voort.
Südekum Wees er op. dat de fractie
moest beletten, dat de kosten voor de
legerwetten aan de niet-bezittend
klassen werden opgelegd. Wij kunnen
ons niet, vooral nu wij een zoo gree-
te .partij en een zoo sterke Rijksdag
fractie zijn geworden, plaatsen o;
het standpunt der negatie, en moetc
positief willen medewerken tra .Ti
tend zooveel mogelijk voordeel vck
de arbeiders er uit te slaan.
Rosa Luxemburg verklaarde, dat c-
fractïe beslist de grondstellingen de:
partij geschonden heeft. De Neder
landsclio partijgenooten hadden c.
Duitscho Rijksdagfraotïe ten voor
beeld moeten zijn; die hebben de aan
bieding, met do liberalen een minis
terie te vormen, afgewezen, om me
de pariijgrondstollingen te schenden
De partijdag heeft r.a een levendi
debat (met 336 tegen 140 stemma-
een motie aai genomen, waarin de
houding van de Rijksdagfractie bij de
behandeling van de Feejeibelastir.-
werd goedgekeurd en principieel werd
aangenomen, dat de fractie de begroe
ting en voorstellen tot invoering van
belastingen moet verwerpen, wanneer
daarvan althans geen ongunstiger toe
standen voor de arbeidersklasse he'
gevolg zouden zijn.
Het standbeeld van
S t o 1 y p in.
Vrijdag werd te Kief het standbeeld
van Stoiypin onthuld in tegenwoor
digheid van alle ministers, de familie
Stoiypin, vele afgevaardigden en
waardigheidsbekleders.
Vorst Kotsjocbey legde een krans
neder namens den Tsaar, minister
president Kokowzef namens het kabi
net en president Rcdsjanko voor de
Doe ma.
Kokowzef hield een korte toespraak,
waarna een deputatie Galicische boe
ren aan den voet \an het gedenktee-
ken een doornenkroon nederlegden
met het opschrift: „Het onderdrukte
Rusland aan den grooien Russischen
patriot".
De valse lie Castro in V e n e-
z u e la.
Do „New-York Times" publiceert
naar we in de Tel. lezen) een zeer
merkwaardig, doch hoogst onwaar
schijnlijk klinkend verhaal over de
jongste in Venezuela ten gunste van ex
president Castro op touw gezette re-
voiutae. Volgens genoemd" blad zou
Castro Europa nooit verlaten hebben
en de revolutie slechts een intrige van
president Gomez geweest zijn.
De Vcnezolaansche constitutie be
paalt, dat een president niet tweemaal
gekozen kan worden, terwijl volgens'
een aiq&re bepaling het Congres bij I
het uitbreken eener revolutie een uic-
tator benoeme i kan. Nu naderde het -
presidentschap van Gomez haar ein
de, maar deze gevoelde weinig lust
om zich in het particuliere leven te
rug te trekker, en hij besloot derhalve
Castro in Venezuela „een inval te la
ten doen'.
Op Curasao wonen sedert eenige ja
ren een 800 vurige aanhangers van!
Castro, die slechts op een teeken van
den ex-president wachtten om hun lo
ven voor hem te wagen. Tijdens de
presidentieelc verkiezingen in de Ver-
eenigdc Staten bevond de Amerikaan-
scne gezant in Venezuela zich te Was
hington, zoodat Gomez gedurende
©enigen tijd geheel de handen vrij
had. Hij maakte dan ook van de gun
stige gelegenheid gebruik en zond
naar de volgelingen van Castro op Cu
rasao een met den naam van den ex-
president onderteekend telegram,
waarin zij naar Coro geroepen
werden, om zich aan zijn zijdo te
scharen. Ook in Curasao werd dit be
richt verspreid en verwekte daar een
geweldige opwinding. Gornez nam zelf
hel opperbevel over de regeeringslroe-
pen cp zich ©u toen de revolutionnai-
ren te Core aankwamen, werden zij
overrompeld en gevangen genomen.
De noodige proclamaties werden uit
gevaardigd en Gomez word tot dicta
tor benoemd. Thans zit hij weer voor
vier jaar op den presideniieelen zetel.
De Ver.-ezolaansche oorlogsschepen
moeten gedurende do „revolutie'
langs de geheele kust slechts met los
kruit geschoten hebben, waardoor
evenwel toch den indruk verwekt werd
dat een werkelijke opstand uitgebro
ken was.
Tot zoover liet wonderlijk verhaal
van de „New-York Times".
Binnenland
PRINS HENDRIK TE GENT.
Prins Hendrik bezoclit Donderdag
ochtend de tentoonstelling van Oud-
Viaamsche kunst en begaf zich ver
volgens naar het gebouw voor de tex-
Tei-nijverheid, waar hij werd ontvan-
ren door een hoer Feyerick, die hem
i.vee prachtige zakdoekjes van fijne
'.ant voor Koningin \A ilhelmina en
u'inses Juliana aanbood.
Onder geleide van nir. Stuart cn
schepen Jean de Hemptinne bezocht
lij vervolgens het gebouw van de dia
mantindustrie, de ofdeeling voor
vrouwenarbeid, de Engelsche en
vransche afdeelingen, het Porzisch©
paviljoen, de Duitsche afdeel ing, de
gebouwen van Congo en Canada en
'iet paviljoen voor waterstaat en
^oschheheer.
De prins gebruikte te één uur het
•.weed© ontbijt op hol kasteel Terlei
,j j den heer De Hemptinne, commis
saris-generaal van de Belgische re
geering, en bezichtigde daarna het
stadhuis, de bezienswaardigheden van
de stad en het kasteel Orjodonck,
waar hij ontvangen werd door gTaaf
t Kint de Itoodenbeke, vice-president
van den Senaat.
's Avonds zat de prins aan aan een
diner, aangeboden door mr. Th.
Stuart, commissaris-generaal van de
Nederi&ndsche regeering en mevr.
Stuart.
Prins Hendrik der Nederlanden be
zocht Vrijdagochtend de tuinbouw
inrichtingen, evenals het begijnenhof
en de Mont St. Amnnd. Om 12 u. 2
min, vertrok de Prins per spoor naar
Ant weipen, bij zijn vertrek uitgeleide
gedaan door mr. Stuart, Van Weede,
Jean Dchemptmne, commissaris ge
neraal der Belgische regeering van
de tentoonstelling, den gouverneur
Kerkhove Dexaerde en den schepen
Beweert.
Prins Hendrik heeft, voor hij uit
België vertrok aan den gouverneur
van Oost-Vlaanderen een telegram ge
zonden, waarin hij ontkentelijkheid
betuigt voor de gastvrijheid, hem
verleend door den gouverneur en waar
hij zijn voldoening uitspreekt over
zijn verblijf te Gent.
EERSTE-KA MER VERKIEZING
OVERIJSEL.
Bij koninklijk besluit is machti
ging verleend aan den Commissaris!
der Koningin in de provincie Over-'
ijssel tot het bijeenroepen van de Sta
ten dier proviaicie in buitengewone
zitting op Dinsdag 7 October 1913, ten
©inde alsdan aan de orde le stellen
de verkiezing van een lid van de Eer-
ste-Kamer dor Staten Generaal, ter
voorziening in de vacature, ontstaan
door het door den don beer mr. C. A.
II. Barge genomen ontslag als lid van
die Kamer.
UNIE-LIBERALE KAMERCLUB.
De „Nieuwe Ct." verneemt, dat mr.
Th. II. de Meester den heer 1L Goe
man Borgesius zal opvolgen als lei
der van de laterale Unie-club.
EERSTE HULP BIJ ONGE
LUKKEN.
De eerewedstrijd van den onlangs op
Entos gehouden wedstrijd in het ver
kenen van eerste hulp bij ongeluk
ken zal plaats hebben op Zondag 28
September in Den Haag.
De mededingende groepen zijn: I.
Personeel der Haagrsche Brandweer;
II. Roode Kruis Transportcolonne,
Haarlem I, en III Vereeniging E. H.
B. 0. „Fijenoord I".
De uitgeloofde prijzen beslaan uit:
zilveren lauwerkrans, geschonken
door de Staatscommissie, samenge
steld voor het inrichten van cursus
sen in het vcrleenen van E. H. B. O.
bij bedrijfsongevallen: verbandkistje,
geschonken door den heerUtermöhlen,
en een zilveren medaille, geschonken
door.het E N.T.O.S.-bestuur.
VALSCH BANKBILJET.
Bij den heer K. Smeraan te liooge-
veen is deze week een valsch bank
biljet van f 40 in betaling genomen.
Het is goed gemaakt, alleen is de on-
derteekening niet van den president
maar van den „fabrikant".
Een ingezetene van Hoogeveen, die
het biljet in betaling heeft gegeven, is
tn arrest genomen, omdat hij bij het
wisselen een valschen naam heeft op
gegeven.
BELOON ING.
De Duitsche Keizer heeft als blijk
van waardeering voor de hulp, op 14
December van het vorige jaar bewezen
aan do bemanning van den Duitschen
zeelichter Minnie, die in nood verkeer
de, aan don gewezen gezagvoerder
van het Hollandsch stoomschip Aric
Srtieffor, kapitein Simon Hendrik
Schol, een gouden horloge met 's Kei
zers naamcijfer, den gewezen stuur
man van hetzelfde stoomschip, Daniël
Smit. een zeekijker met opdracht als
mede aan den matroos Mons Olai
Monseïi en diens zoon Godfried Alex
ander Monsen een geschenk in gele
toegekend,
DE SPOORWEGDIEFSTALLEN.
Eenige dagen geleden vermeldden
wij zoo schrijft de Tel. de arres
tatie van een aantal personen, be
trokken bij de diefstallen, welke dc
laatste maanden in de goederenwa
gens aan het Centraalstation te Am
sterdam plaats vonden.
Nog steeds is de recherche bezig
niet het opsporen der vermiste goede
ren. Meer en meer blijkt, dat de dief
stallen op buitengewoon grooteschaal
worden gepleegd, en dat een ontzet
tend groot aantal personen bij deze
zaak betrokken zijn.
Behalve aan de beroeps opkoopers
deed de dievenbende haar buit van dc
hand aan ieder, die baars inziens
daarvoor in aanmerking kwam.
Wisselwachters, spoorwegarbeiders
en anderen geëmployeerden werden
kleedingstukken, levensmiddelen eri
wat dies meer zij voor een appel e:i
een ei aangeboden. De fijnste laars
jes, de keurigste blouses gingen voor
een spotprijsje van de hand.
De spoorwegmaatschappijen hebben
de recherche een opgave verstrekt van
de namen der firma's, die gedurende
de laatste maanden bij haar geklaagd
hebben over *t vermissen van goede
ren. Uit die lijst blijkt, dat de bende
niet kieskeurig was, doch alles greep
wat voor de hand lag. Duizenden ei-
garen werden o.a. gestolen, voorts
kleedingstukken, levensmiddelen en
luxe dingen.
Waarschijnlijk zal het geruimen
tijd duren eer het onderzoek in dezo
Onze Lachlioek
BILLIJK VERWIJT.
Vrouw (die eeiie door haar man ge
schreven novelle leest). Jij moest ja
schamen, Bertusdie wildvreemde
dames in jo verhaal laat je in de
kosibaarste gewaden gekleed gaan,
en je eigen vrouw moet zoo dood
eenvoudig rondloopea
KINDERLIJKE LOGICA".
Veelbelovend zoontje. Pa, kan de
meester me straffen voor dingen, die
ik niet gedaan heb
Vader. Weineen, domme jongen.
Zoontje. Dan maak ik mijn huis
werk niet.
gens college gaf en u met zoovele ex
tra-uren verveelde, waren uitingen
an denzelfden zin. Ik weet hoe ge
heel andere wijze van werken don in
Delft gc-woonte is, u in de industrie
te wachten staat en hoe groot de vol
doening is om door flink werken wat
tot stand te brengen.
Ik ben nog op een leeftijd, waarop
terugkeer in de industrie voor mij
mogelijk is. Behoeft het nu nog toe
lichting dat ik de uïtnoodiging aan
vaardde om op te treden als directeur
van de Staatsmijn, de meestbeloveu-
de industrie, die ik in Nederland ken?
Er is nog een reden, die mij liet
ertrek van de T. H. gemakkelijk
maakt en het kan zijn nut hebben, die
hier openlijk mede te deelen.
Reeds in mijn intreerede had ik tr
op gewezen, dat door de ontwikkeling
der sterkteleer, altijd en thans meer
dan ooit beproevingslaboratoria noo-
dig zijn. Sedert heb ik door enkele no
ta's de regecring op de wensch e i ij k-
heid daarvan gewezen, en een klein
bedrag aangevraagd om zelf ook op
dit gebied enkele proeven te kunnen
nemen en voor de ontwikkeling niet
enkel op publicaties van buitenland-
sche collega's te moeten bouwen.
De aangevraagde gelden telden in
■ergelijking van wat dc regecring
'oor gebouwen en hulpmiddelen voor
andere vakken aan de T. II. beschik
baar telt, om zoo te zeggen niet.
Door gedeeltelijke inwilliging der
gelden, gelijkstaande met verbod der
onderzoekingen, gaf de Regeering le
kennen, dat zii het onnoodig vond Bij
aanvraag tot deelneming aan een bui-
tenlandscbe excursie werd eens ge
antwoord dat zulks voor een hoog
leeraar in de toegepaste wiskunde en
mechanica niet noodig was."
OM EEN BEETJE TABAK!
Donderdagavond omstreeks 9 uur
werd een bierbrouwer op het Vree
burg te Utrecht door een persoon aan
gesproken, die hem om ten pruim 'a-
bak vroeg.
Toen de bierbrouwer antwoordde,
dat hij geen tabak had, stak de vra
ger hem plotseling mei een mes in da
borst. Op liet politiebureau werd do
getroffene voorloopig verbonden en
daarna per ziekenwagen naar do
Rijksklinieken vervoerd zoo uicldr
de Tel.
TWEEDE KAMER.
zaak, waarvoor tal van getuigen zul-j ST AATSBEGHOuTING OOR 1911
Jen worden opgeroepen, tot een goed
orden opgeroepen, "tot een goed
einde is gebracht,
T BEDANKEN DOOR EEN
HOOGLEER A AR.
In verband met het besluit van prof.
F. K. Th. van Iterson om zijn ambt
van hoogleeraar aan dc Technische
Hoogeschool te verwisselen met dat
van directeur der Staatsmijnen heeft
het bestuur van het gezelschap
„Lceghwatcr" zich tot hem gewend
om hem onder blijken van waardee
ring voor het onderwijs door hem
gegeven alsnog te bewegen terug te
komen op dit besluit.
Prof. van Iterson heeft daarop een
•vrij uitvoerig antwoord gezonden,
waaraan het volgende is ontleend i
„Na een 11- a 14-jarige veelzijdige
praktijk in het ingenieursberoep, als
liet ware daarin gevormd en opge
groeid, valt het mij steeds moeilijker
mij in de Delftsche omgeving, die zoo
het tegendeel van het induslriec-Ie le
ven biedt, op mijn plaats te gevoelen.
Wat u wellicht voor excntriciteit
hieldt, dat ik mij zoo uoode schikte
in de vroegtijdige beëindiging der col
leges, dat ik op corps dies des rnor-
Marine.
In verband niet den korten tijd van
voorbereiding tusschen liet opticien
van den Minister van Marine en de
indiening van deze begrooting wor
den (blijkens de Memorie van toe
lichting) slechts de noodige gelden
aangevraagd voor de voortzetting
van den bouw en voor voltooiing der
schepen en vaartuigen, welke reeds
in aanbouw zijn.
Mitsdien moet bij deze begroot ing
gerekend worden op de volgende be
dragen voor aanbouw of aanschaffing
van drijvend materieel:
afbouw van drie pamserbootcn 1911
f 30 000;
id. onderzcebootcu VI en VII (1913)
651.120
2de termijn 8 torpedobootcn (1913)
ƒ2.039.316
afbouw 2de depótschip voor onder
zeebooten ƒ58 040;
totaalƒ2.778.476.
Voor nieuwen aanbouw wordt dus
Sn totaal aangevraagd ruim 27 3:4
ton.
De uitgaven voor nieuwen aan-
bouw en die in onmiddellijk verband
Haarlemmer Halletjes
EEN ZATERDAGAVONDPRAATJE.
Hupstra, Hopma, neef Wouter en
ik zelf troffen elkaar aan op een en
de/,elfde plaats en we keken alle vier
zuur. Ik zag, dat zij zuur keken en
Wouter zag het van mijen zei bet
ook. Dat is 't verschil tusschen Wou
ter en vele andere menschenzij zien
alle van elkaar minder aardige din
gen, maar Wouter zegt ze boven
dien.
Het is wat overbodig om te vra
gen, waar die ontmoeting van onze
zure gezichten plaats had. Natuurlijk
niet bij den bakker, want daar kijk
je hongerig en ook niet bij den dok
ter, want daar kijk je lijdend, zelfs
niet in het koffiehuis, want daar kijk
je dorstig ei><evemnin in de bioscoop,
want daar kun je mekaar riiet zien
de eenige plaats, waar iedereen zuur
kijkt is het kantoor van den ontvan
ger van de belastingen.
Een goeie Nederlander, zoo'n ras
echte, wiens wieg bij een dijk, of in
een polder, of bij een duin heeft ge
staan, klaagt altijd over belastingen.
Wanneer hij pas zijn belasting be
taald heeft, praat hij er eerst recht
over. Wouter had den mond vol var,
allerlei menschen, die dc belasting
ontduiken, hoewel ik weet, dat hij
zelf met allerlei spitsvondige redenee
ringen tot een heel laag cijfer weet te
komen, bovendien plaagde hij Hup
stra, die koopman is, door te zeggen
„In ons land is de koophandel veel
te weinig belast, die menschen ver
dienen geld als water. En van wie?
Van ons allemaal. Daarom moesten ze
dubbel zooveel betalen als wii."
Waarop Hupstra, die een buiten-
landsch agentuur in touw heeft, ant
woordde, dat hij van Wouters klan-
disie zeker niet rijk zou worden.
„Minstens twee kluw per jaar, elk
van vijftien centen," zei Wouter, „dat
is voor zes millioen Nederlanders één
millioen achtmaal honderdduizend
gulden; daarvan twintig procent
winst is driehonderdzestigduizend gul
dendaarvan af vijfduizend gulden
algemeene kosten. Reken zelf maar
uit. Miliionnair ben je, van mijn twee
kluw per jaar."
„Renteniers moesten meer betalen
dan andere menschen," zei Hopma,
die Hupstra te hulp wou komen.
„Verkeerd ingezien, zooals gewoon
lijk," antwoordde Wouter. „Er zijn op
de wereld geen nuttiger mensch\n,
dan renteniers. De Russische Czaar
wil bijvoorbeeld een spoor aanleggen.
Hij vraagt aan Europa„wie wil mij
daarvoor geld geven?" Ik en anderen
antwoorden „tot uw dienst, mijnheer
de Czaar, daar heeft u van ons dui
zend, of tweeduizend of vijfduizend
roebel 1" „Wel bedankt," zegt hij
dan weer, „hier heeft u van mij een
schuldbekentenis" en stuurt je eeu
papier waarvan je de helft niet kunt
lezen. Goed van vertrouwen als je
bent neem je dat aan en bergt het
weg en
„Knipt de coupons op z'n tijd," viel
Hopma in.
„En hebt een Russischen spoorweg
helpen stichten. Veertien dagen later
wil een petroleum-maatschappij geld
hebben, om nieuwe putten te boren.
„Best," zeggen ik en andere rente
niers, „hier, mijnheer Petroleum,
hebt u geld. Boort u daar nu maar
putten van. hoor." En dat doen ze en
dan ben je blij, want
„Want je maakt groote dividen
den," zei Ilopma.
„Want je 6telt de menschen weer in
staat om petroleum te branden. Als
wij renteniers er niet waren liep er
geen enkele spoorwagen in Rus
land en zaten alle menschen 's avonds
in pikdonker."
„Met je welnemenbegon ik,
maar hij liet me niet eens aan 't woord
komen. „Fldelio," zei hij, „wees jij
verstandig en hou je mond. Wie het
meest moesten betalen dat zijn de
mensohen die met inkt omgaan en
ons iedere week opnieuw hun geschrijf
durven voorzetten. Dat is meer dan
een vrijmoedigheid, dat is een mis
daad en die behoorde te worden go-
straft met boete in den vorm van een
drievoudige belasting. Durf jij in een
slapeloozen nacht, in een helder oo-
genblik (aangenomen dat je zoo'n mo
ment wel eens beleeft) optellen, hoe
veel onjuistheden en Rauwigheden
jij in ai die jaren geschreven hebt?
En jij, vriend," ging hij voort, vlak
voor den neus van Hopma, die ont
steld achteruit week, „jij, die een vas
te betrekking hebt met een vast sala
ris en een vast pensioen, jij behoorde
vast het dubbele te betalen van ieder
ander. Ik groet de heeren!" En hij
stapte op de tram, die juist stilstand
en groette ons ironisch uit de verte.
„Wel, heb ik van mijn leven I" zei
den we alle drie in koor en staarden
hem wezenloos na.
Toen we, ieder op eigen gelegenheid,
naar huis wandelden, waren we ze
ker jegens Wouter van wraakplannen
vervuld. Maar dat is al zoo vaak ge
beurd en nauwelijks ontmoet je den
brutalen kerel weer, of hij weet met
zijn scherpe tong toch weer de baas
te blijven. Ik zal met Hupstra en Hop
ma toch eens overwegen, of we niet
iemand kunnen huren, al is 't maar
voor een uur, die Wouter al die grof
heden namens ons eens betaald zet.
Aanbiedingen worden alvast onder
het motto „Wraak" ingewacht aan 't
bureau van dit blad, maar alleen bij
zonder brutale 'reflectanten kunnen
in aanmerking komen.
Toen mijn eerste boosheid voorbij
was, dacht ik aan den tegenzin van
alle menschen, zonder uitzondering,
in het betalen van belasting Wat
mocht daarvan toch wel de reden we
zen? Als een bliksemstraal in een don
keren nacht schoot mij de gedachte
door het hoofd, dat de keus van de
dingen waarop de belasting geheven
wordt, niet deugt. Je moet beiasting
betalen van je inkomen, dat je te
klein vindt, omdat het zoo moeilijk
is, er mee rond te komen; je betaalt
belasting van je huurwaarde en je
huis is vochtig en de huisheer wil niet
laten behangenje betaalt belasting
voor je meubelen en de stoelen wor
den zoo wrak, maar geld om nieuwe
te koopen is er op dit oogenblik niet,
en je betaalt belasting van 't bedrijf,
maar de zaken gaan miserabel. Daar
om hebben de menschen een hekel
aan belasting betalen. Er moeten an
dere dingen belast worden, dingen
waar de menschen op gesteld zijn,
waar ze wat voor over hebben.
Welnu, medeburgers, medemen-
schenwaar hebben wij van harte
graag wat voor over? Laat ons vijf
minuten nadenken.
Ik weet het antwoord al en gij ook,
maar het hardop zeggen is moeilijk
laai ons het elkaar toefluisteren we
hebben vooral geld over tot bevredi
ging van onze ijdelheid
Maar dan is ook de belasting van
de toekomst gevonden.
De artikelen van de ijdelheid zullen
we belasten.
Als ik soms met een hoogen hoed
uitga heb ik een gevoel van deftigheid
over me. Die hooge hoed moet dus
belast.
Je zit in de tram, tegenover je zit
een heer met een prachtigen ring aan
zijn vinger, die hij een beetje in ae
zon laat flonkeren, quasi bij toeval
zoo'n ring moet belast.
In den winter gaat een dame over
6traat met een prachtigen bontman
tel aan die mantel moet belast.
Denkt u, dat die heer zijn ring, die
dame haar mantel en ik mijn hoogen
hoed niet meer gebruiken zullen,
omdat ze belast zijn? Neen, daar
voor zijn wij te ijdel. Ik zou zeggen:
juist omdat ze belast worden, zijn
we er nog meer op gesteld om zc, voor
iedereen zichtbaar, te drogen.
Er worden in de laatste jaren po
gingen gedaan om kunstmatig dia
manten te maken! Ik begrijp niet
waarom, want zoodra ze die bij groo
te hoeveelheden maken hebben ze
geen waarde meer en wil niemand ze
meer dragen, want juweelen dragen
de menschen omdat ze duur en dus
zeldzaam zijnl
Wandelstokken wil ik ook belasten,
dito met zilveren knop hooger, idem
met gouden knop het hoogst. Da-
meslasschen, groote dameshoeden,
fijne knoopschoenen voor heeren, al
lerlei japonnen van fluweel en zijde
en satijn, een naam op je huis, een
hek voor je tuin met vergulde pun
ten, echte rashonden, alles moet
voortaan belast-worden. Als we neg
in den tijd van de opgedraaide kne-
veis leefden, hief ik ook daar belas
ting van. Nu moeten de baardeloozen
er aan gelooven. „U permitteert tl de
weelde geen baard te dragen, daar
voor betaalt u belasting."
Enkele dingen zijn hier maar ge
noemd, er zijn er natuurlijk nog vee)
meer.
Bovendien heeft dezo belasting het
groote voordeel, dat ze zoo gemakke
lijk kan worden geïnd. Alles wat we
doen uit ijdelheid en tot versiering
van onze persoon laten wc graag
zien. Anders zou er geen plezier aan
wezen. De controleurs van de belas
tingen behoeven dus maar op straat
te loopen, zien een belastbaar artikel,
spreken den drager of de draagsler
aan.
„Heeft u daarvoor belasting be
taald? Ja? Mag ik dan even de qui-
tantie zien? Neen? Dan is T vijf gul
den. Mag ik u verzoeken?"
En de zaak wordt even afgerekend.
Ontduiking komt niet meer voor.
De sommen die ontvangen zulten
worden, loopen in de millioenen. Allo
gemeenten zijn dadelijk uit hun li-
nancieelen nood.
Maar één schaduwzijde is er: ik zei
namelijk dien ellendige» Wouter niet
kunnen laten betalen, want de kerel
draagt voor geen cent ijdelheid aaD
t lijf.
FIDELIO,
