over in 1912 en 1913 gebeurde ontvang
sten wegens vroegere diensten van
f 24440 en f 39006, komt op de begroo
ting voor 1914 voor f wat zooveel
be toekent als nihil, terwijl in de toe
lichting nog staat, dat de dienst 1912
op de gewone middelen eon nadeelig
saldo aanwijst van ruim i 4675.
De raming van de inkomsten van
gemeente-eigendommen is nagenoeg
gelijlc aan die van 1913, hoewel onge
veer f 1600 meer aan huur en f 5300
meer aan erfpacht zal worden ont
vangen. De belastingen zullen echter
1 66000 meer opbrengen, waarvan
f 27000 aan inkomstenbelasting, f 1700
aan opcenten op de Rijksbelastingen,
f 10.000 aan belasting op het verwisse
len van privaattan nen en het ledigen
van beerputten, f 25000 aan brug-,
kaai-, haven- en sluisgelden, enz.,
I 1500 aan begrafenisrechten en f 1400
aan schoolgelden.
Wat de uitgaven aangaat, zullen de
kosten van algemeen bestuur f 1700
meer vragen, terwijl het onderhond
der gemeente-eigendommen ongeveer
i 6000 lager is geraamd. Daarentegen
zullen de plaatselijke gezond'heidspo-
lilie f 13700 en hel onderwijs f 11.300
meer kosten dan in 1913. Ongeveer
•f 4700 meent men te kunnen bezuini
gen op subsidiën en bijdragen aan in
stellingen met het armwezen verband
houdende. De renten en aflossingen
zullen f 5500 lager zijn en aan pensi
oenen en wachtgelden wordt f 2000 be
spaard Daarentegen is de post On
voorziene Uitgaven van f 16400 op
f 34900 gebracht, omdat men daaruit
wil betalen de meerdere kosten aan
salarieering van ambtenaren, leera
ren en onderwijzers, waartoe het rap
port der salaris-commissie, hetwelk'
elk oogenblik kan verschijnen, aan
leiding zal geven.
105 JAAR.
iN'aar de „Grondwet" verneemt, is
in het R. K. gasthuis Charitas te
Steenbergen overleden, de oudste in
woner dier gemeente Antonius de
Möoij, weduwnaar van Dymphna
Geers; tot het laatste genoot hij eene
goede gezondheid en was slechts drie
dagen ziek. Het gezichtsvermogen was
totaal weg.
Hij werd te Steenbergen geboren 6
Januari 1808.
DE VEREENIGING VOOR STAAT
HUISHOUDKUNDE EN STATIS
TIEK.
vergaderde Zaterdag tc Leiden, om
der voorzitterschap van prof. dr. D.
P. D. Fabius, uit Amsterdam.
Het ledental steeg van 718 tot 731.
60 leden waren ter vergadering
aanwezig.
2500 werd geschonken aan het in
ternationaal bureau voor statistiek,
dat dezer dagen te Weenen is opge
richt.
Tot leden van bet bestuur in de
plaats van mr, D. P. D. Fabius en
mr J. Kruseman werden met bijna
algemeene stemmen benoemd mr. P.
J. M. Aalberse en F. W. Wibaut. Tot
plaats dor volgende vergadering
werd Rotterdam aangewezen.
Aan de orde kwamen de praead-
viezen over het onderwerp- Welke be-
hoo'rt'de algemeene grondslag te rijn
der loonbepaling? uitgebracht dooi
de heeren J. D. J.' Aengenent, mr.* S.
van Houten en F. M. Wibaut.
De heer Aengenent geeft dit ant
woord:
Het arbeidsloon behoort te bevat
ten het aequivalent van de waarde
der diensten, die de arbeider pres
teert. Deze waarde wordt uitgedrukt
door de algemeene schatting, welke
steunt op verschillende objectieve
factoren; doch die waarde is min
stens zoo groot, dat het aequivalent
den arbeider in staat stelt om met
een gemiddeld gezin behoorlijk te le
ven.
Mr. van Houtenvat zijn conclusie
aldus samen:
De vraag opvattende in den rui
men zin, hoe en in welke richting
■wetenschap, moraal en staatskunst
op.de loonbepaling behooren te wer
ken, is mijn antwoord:
le. De gelegenheden tot toonenden
arbeid behooren te worden ontwik
keld door bevordering van beleidvol
gebruik der werkkrachten en aan
trekking van kapitaal;
2e. De ontwikkeling der loonende
arbeidsgelegenheden wijst tevens de
grens aan der wenschelijke bevol
kingsvermeerdering. De aanwas der
bevolking kan niet sneller gaan, zon
der het aanbod van werkkrachten
overmatig te vermeerderen en mits
dien de loonen en den levensstan
daard te doen dalen;
3e. Als diepere achtergrond van el-
ken algemeen-en grondslag der loon
bepaling zijn mitsdien de zeden ten
opzichte van gezinsvorming en ge
zinsvermeerdering in het door het
bestuur gevraagde onderzoek te be
trekken, als de voorname 'oorzaak,
tevens de meer beperkte der verhou
ding tusschen immigratie en emigra
tie van. het aanbod van werkkrach
ten;
4e. Vraag en aanbod van -verlt-
rraehten, in vrijheid concurreerende,
behooren algemeene grondslag der
loonbepaling te zijn; de behoeften
van den arbeider kunnen een rtinï-
mum aanwijzen, maar moeten overi
gens buiten aanmerking blijven;
5e. De arbeider heeft, evenals een
ieder, de tering naar de nering le
zetten; geen vrijewerkgever kan en
mag loon naar behoefte verschaffen
en van den rechtvaardigen regel
„loon naar werk" afwijken.
De heer Wibaut concludeert aldus:
Een algemeene grondslag in den
zin van een algemeen aanvaardbare
der loonsbepaling is er niet.
De grondslag van vraag en aan
bod of van loon naar geleverde® ar
beid is enkel voor de kapitalisten te
aanvaarden.
De theorie van het zoogenaamde
rechtvaardige loon staat feitelijk op
denzelfden kapitalistische» grondslag
als de theorie van loon naar gelever-
den arbeid, is slechte- een correctief
op de allerergste uitwasschen van de
kapitalistische wet van vraag en
Éf&nbod, doch tast het kapitalisme in
zijn wezen niet aan.
Loon naar behoefte kan in het ka
pitalisme slechts beteekenen, loon
voldoende voor dal deel der behoef
ten van de arbeidende arbeiders wel
ker voOTziening ook in het belang
van de kapitalistische voortbrenging
wordt geacht.
De eenige grondslag van loonbepa
ling voor de arbeidersklasse is, in het
kapitalisme, de strijd. De strijd niet
alle wapenen, die de vakvereeni-
gitjgsorganisaüe en de politieke orga
nisatie der arbeidersklasse verstrekt.
De eenige voor de arbeidersklasse
doeltreffende loonpolitiek is een die
het kapitalisme verzwakt. De meest
aangewezene anti-kapitalistische
loonpolitiek is die van het wettelijk
minimum-loon.
Aan de gedachtenwisseling namen
verschillende personen deel.
De sprekers werden beantwoord
door de iieeren Van Houten en Wi
baut. De heer Aengenent was ver
hinderd tegenwoordig le zijn.
ONGELUKKEN.
Te Tilburg is op het Lerre'in dér
centrale werkplaats der Staatsspoor
wegen de bankwerker Rijnen bij het
range eren tusschen d-e buffers dood
gedrukt.
De Tel. meldt:
Op de kermis te Sint-Maartensdijk
(eiland Tholen' zijn Zaterdagmiddag
een jongen en zijn meisje van groote
hoogte uit een luchtschommel geval
len, waarbij de jongen een gapende
wonde aan den hals kreeg en het
meisje bewusteloos bleef liggen.
VOOR DEN VREDE.
Het Subcomité voor den Vrede, be-
hoorende tot de afdeeling Maatschap
pelijk werk van de tentoonstelling
„De Vrouw 1813—1913", hield in Den
Haag zijn laatste vergadering.
De presidente mevr. De Jong van
Beelc en DonkKluyver deed eenige
mededeelingen omtrent de resultaten,
welke èn uit een oogpunt van propa
ganda èif udt een financieel oogpunt
bevredigend konden worden ge
noemd. Op de petitie van miss Eck
stein had men een 7 k 8000 handteeke-
ningen gekregen.
EEN REDDER.
Men schrijft uit Den Helder
't Was Zaterdag 25 jaar geleden,
dat Adrianus IJsbrand Kuiper door
het bestuur van de Noord- en Zuid-
Hollandsche Reddingmaatschappij
benoemd werd tot schipper van de
reddingsvlot to Huisduinen. Ia al die
jaren gebeurde het ontelbare malen,
dat aan Onrust aan den Razenden
Bol, aan.de Noorder- en de Zuider-
haaks schepen van allerlei nationali
teit op deze gevaarlijke zandbanken
werden gedreven, en dat Kuiper dan
met zijn stoutmoedige redders in een
heftigen strijd met de branding zich
wijdden aan hot 'redden van honder
den schepelingen. Schipper -Kuiper
werd beloond met twee zilveren me
dailles één van rle Italiaansche re
geering en één van de Noord- en Zuid-
Holl. Reddingmaalschappij, en een
bronzen medaille v.Vi Kéhiug Willem1
m.
Kuiper's jubileum ging niet geheel
onopgemerkt voorbij. Talrijke geluk-
wénschen'ontving hij, terwijl hem des
"avonds door een plaatselijke muziek-
vereeniging oen serenade werd 'ge
bracht.
Pers-OvofzicM
VRIJE UITOEFENING DER GE
NEESKUNST OF ARTSEN
MONOPOLIE
Het adres, aan de Regeering gezon-
den door mr. S. van Houten, jhr. mr.
R. O. van I-lolthe tot Echten en prof.
Mr. J. A. van Hamel, wordt in „Mo-
léschotr besproken door dr. Ch. Bles.
De heer Bles is met dit verzoek
schrift niet ingenomen liij staat er
zelfs verbaasd over. Dat de artsen
een monopolie zouden hebben, noemt
de-schrijver „onzin". „Toen ik ge-!
neeskundige wenschte te worden,
bleek mij dat de Staat dit niet toe
stond, tenzij ik mét goed gevolg een
reeks examens aflegde. Geniet ik, nu
ik aan die eische.n voldaan heb, een
onbeperkt monopolie? Kan niet ieder
•normaal mensch aan die zelfde
eisehen voldoen Genieten dé bezit
ters van een akte M. O. in den waren
zin het onbeperkt monopolie tot het
geven van middelbaar onderwijs?"
Het verzoekschrift spreekt van
„alle daarbuiten Ji-ggonué onderzoe
kingen, behandelingen, méthoden,
door de medische wetenschap niet er
kend, of waarmede zij zich niet in
laat, of die huiten haar gebied lig
gen...."
Wat de hoeren hiermede bedoelen
blijal eerst later in de toelichting,
waarin we lezen, dat zij niet weten,
dal magnetisme, hypnotisme, water
geneeskunde, heilgymnastiek, mas
sage, orthopaedie, door artsen wou
den toegepast. Zij weten niet, dat wij
eiken dag middelen voorschrijven,
die niet in de pharmacopee staan. Zij
weten niet, dat wij ons inlaten met,
en dat er congressen gehouden wór
den over physische en diaeteiische
therapie (natuurgeneeswijze).
En met al die onkunde betoogen do
hêere.n dart dat„het in theorie on
juist.is ie meenen, dat de speciale
beroepskennis van den medicus af
doend en uitsluitend in de" 'behoefte
aan middelen en methoden van gene
zing voorziet".... Ai deze methoden
liggen' bulten -het vakgebied van den
medicus
Na nog te hebben betoogd, dat het
een dwaasheid is te roeenen, dat de
leeken over andere, ,en nog wel be
tere, middelen en geneesmethoden
zouden kunnen beschikken, dan de
artsen vari alle landen te zamen, zegt
de heer Bles
Niet alleen voor de zieken, maar
ook voor de artsen zou vrije uitoefe
ning der geneeskuns-t noodlottig zijn.
Niet voor iemand, dio reeds een posi
tie verworven heeft, die reeds naam
gemankt heeftniet voor een specia
list, die consultatieve praktijk uit
oefent niet voor geneeskundige amb
tenaren, maar wel voor de jongere
artsen en daarmede ook voor den
arisen stand.
Stadsnieuws
ONDERWIJZERS VERGADERING-
De schoolopziener in het arrondisse
ment Haarlem, de heer Mr. J. F. M.
Ste-rck. heeft de onderwijzers in zijn
arrondissement ullgenoodigd tot een
bijeenkomst op Donderdag 16 October
a.s. in het Brongebouw.
Na opening wordt vérslag uitge
bracht over de bibliotheek (Sophia-
plein) en houdt de heer W. Kraak,
leeraar paedagqgick enz. aan de On
der w ijzerskweekschool een lezing over
„Het Nederlandsch Schoolmuseum",
©ia de pauze geven de leerlingen
van den heer J. Ota, muziekleeraar
aan de kweekschool voor jongens al
hier, een muziekuitvoering.
Ten slotte houdt dr. J. H. Ho'.wcrda
van Leiden een voordracht met licht
beelden over „Nederlands vroegste ge
schiedenis".
STUKKEN VAN DEN RAAD.
Ter aanvulling van een bericht in
ons vorig nummer zij gemeld, dat de
voordracht waarop als no. 1 Dr. H.
Brongersma staat en als No. 2 Mr. W.
F. C. C. Pynacker Hordijk, is ier
voorziening in de vacature in de Com
missie van toezicht, op het Middelbaar
Onderwijs, vacature-W. A van Vlo
ten,
Hekjes uit 4e Rechtszaal.
Nog een mishandeling.
De Aalsmeerder Van der Jacht, een
zwakke man van middelbaren leef
tijd, is door een jeugdig dorpsgenoot
mishandeld,
De jongeman had voor Van der
Jacht gewerkt. Voor f 17.50 heeft hij
het maaien van een weg aangenomen
■Dit werk viel niet mee, maar Van.der
Jacht zei hem toen: Maakt 't af, dan
zal ik je er wel wat bij gevén.
Van der Jacht gaf toen f 20.
Later eischte de jongeling nog 4
gulden en toen Van der Jacht dit niet
wou geven, heeft li ij hem mishandeld.
Om nog meer klappen te ontloopen
heeft v. d. Jacht den jongeling nog
f 2 50 gegeven.
Do jongo dorper stond nu voor de
rechters beschuldigd van mishande
ling.
De eisc-Ü luidde 14 dagen gevange
nisstraf.
Oplichting.
Een jongeling kwam bij den winke
lier Kan, hier ter sfedi% vragen om
drie costuums op zicht, te mogen heb
ben. De winkelier kende dén. jongeling
en gaf het gevraagde mêe, denkend,
dat komt wel in orde.
Maar het kwam niet in orde. Da
jonge man nam de costuums mee
naar Duitschland eri verkocht daar de
hem toevertrouwde goederen.
Do costuums hadden een waarde
van 60 gulden.
In Duitschland is het den jongeling
niet naar wenech gegaan. Z'n geld
was spoedig op- en hij moest weer
naar Haarlem terugkeer©®,
N u stond hij- voor de rechters.
Hij beweerde, dat hij het voorne
men had de costuums later te betalen.
Oplichting was niet zijn voornemen.
De rechercheur van Halst zei even
wel, dat de ouders van den jongen al
veel verdriet van hem gehad hebben.
Nu dacht de jongen zeker: m'n ouders
zullen ook deze pakken wel betalen.
Maar de jongen is nu 21 jaar en nu
bedanken de ouders er langer voor.
Hét O. M. eischte tegen den jonge
ling 3 wéken gevangenisstraf.
E e n d i f j e.
Een jeugdige schippersknecht heeft
te Alkemade een kruiwagen gestolen
ten nadeel© van een inwoner van Ou
de Wetering.
I-Iet O. M. wilde dezen diefstal
straffen met een week gevangenis
straf.
't Diefje statut, weinig goed bekend.
II ij beweerde uit armoede gehandeld
tc hébben.
De president informeerde hoeveel
de jongen thans verdient. Er is dus.
kans dat hij ditmaal met een hoéta er
afkomt.
Een r ij wiel verduisterd.
Een Amsterdaniseho jongeling
huurde to Haarlem bij den fietsen
handelaar Perry een fiets. Hij wilde
in de Haarlemmermeer werk zoeken.
Maar hij vond geen werk en heeft in
de Haarlemmermeer de fiets voor
7 1/2 gulden verkocht.
President: Dat mocht je niet doen.
Beklaagde: Ik heb er niet zoo Óver
•nt gedacht.
•'t O M, eischte 2 maanden gevange
nisstraf,
E e n v e. c h t p a r t ij t j e
Twee jongens, uit Haalemmermeer
hadden ruzie. De een heeft den ander
een pak slaag gegeven. Het was zelfs
zóó erg, dat de mishandelde een lee-
1 ijk 'blau. woog opliep en z'n nieuw
jak geheel bedorven was. De genees-
kundige behandeling van de oogwon-
,de duurde wel vier weken. De slag >g
vermoedelijk met. eert boksbeugel toe
gebracht.
De een stond- ïiu als beklaagde- voor
de rechters, dé ander werd als getui
ge gehoord.
De eisch tegen den jongen die mis
handeld heeft, luidde een maand ge
vangenisstraf.
Beklaagde: Kan hot niet met een
geldboete?
President: Ja, maar Je hebt dien
jongen schandalig toegetakeld,
NEDERLAND ÉN ORANJE.
De, anti-revolutionaire kiesvereeni-
ging Nederland en Oranje, houdt de-
zpr dagen een ledenvergadering.
De agénïda Vé'rmeMl o.a'.": Bestuurs
verkiezing wegens bedanken van den
"heer D. A. C.v. d. Hoor®. „Waarom
zijn wij tegen lijkverbranding", inlei
der; mr. A. Bruch,
VEREENIGING VOOR WIJS
BEGEERTE.
Voor de Vereeniging voor Wijsbe
geerte te Amsterdam zal dr. A. H. de
Haring een cursus geven over Von
Hartuiann's stelsel.
Rubriek toot Vragen
Gcabouneerden hebben het voorrecht,
Vragen op verschillend gebied, mits voor
beantwoording vatbaar, in te renden bij do
Redactie van Hsurlom's Dagblad, Groote
Boutstraat 63.
Allo antwoorden worden geheel kosteloos
gogevea on zoo spoedig mogelijk.
Aan vragen, die niet volledig n&om en
woonplaat» van den inzender vermelden
wordt geen aandacht geschonken.
VRAAG. Ik ben in de gemeente
Heemstede in de bódrijfs- en andere
inkomsten aangeslagen voor ƒ4.67.
Ik verdien in de 7 dagen f 12.60 en
heb mijn uniform vrij. Kunt u mij
ook zeggen of dat Wél goed is en, zoo
neeii; tegen welk inkomen ben ik dan
aangeslagen?
ANTWOORD. U is aangeslagen
naar een inkomen van ƒ8.50.
VRAAG. Ik ben in Februari ge
trouwd. Moet ik da® meteen al belas
ting betalen In September kreeg ik
den bolastingbrief thuis. Naar welk
inkomen is 7.68 personcele belasting
te Zandvoort berekend
ANTWOORD. De personeele be
lasting wordt niet naar het inkomen
geregeld, maar naar de huur, die
men verwoont.
Koloniën
EEN AUTHENTIEKE VERKLA
RING NOPENS DE SAREKAT
ISLAM.
De „Nieuwe Courant" is in de gele
genheid gestold het nieronder volgen-
do nótariüele stuk openbaar te ma
ken.
Verklaring.
Heden, Dinsdag, den achtsten Juli
negentienhonderd en dertien, versche
nen voor mij, Benjamin ter Kuile,
notaris te Soerabaja, in tegenwoor
digheid van de na te noemen mij be
kende getuigen
I. Raden Oemar Said Tjokroamino-
to, hoofdredacteur van de Malelsche
courant „Oetoesan Hindia"
II. Raden Tjolcrosoedarmo, particu
lier, en
III. Raden Hadiwidjojo, particulier,
allen wonende le Soerubaja en aan
mij, nutaris, bekend.
welke comparanten verklaarden
dat zij behooren tol de oprichters
der vereeniging „Sarekat-Lslam"
dat,, wanneer aan deze vereeniging
rechtspersoonlijkheid zoude Zijti ver
leend, de eerste comparant zoude zijii
opgetreden als vice-president van het
Centraal Bestuur, de tweede compa
rant als commissaris van dat Cen
traal.Bestuur en d-e derde comparant
als president van het Bestuur voor
Oost-Java
dat zij als zoodanig reeds voor de
Sarekat-Lslam zijn werkzaam geweest
en daardoor met zeer veel Inlanders,
die zich als leden der Vereeniging heb
ben opgegeven, in aanraking zijn ge
weest
dat zij, comparanten, dus kunnen
worden beschouwd op de hoogte te
zijn van de wordingsgeschiedenis van
de Sarekat Islam;
dat zij hierbij uitdrukkelijk als hun
stellige meening te kennen geven
A. dat de wordingsgeschiedenis van
de vereeniging Sarekat Islam niets ve
maken heeft met wat herhaaldelijk in
de Indische dagbladen beweerd
wordt, als zou van overheidswege ee
nige pressie worden uitgeoefend op
het overgaan van Mohammedanen tot
der. Christelijken Godsdienst
B. dat zij in hunne omgeving ook
niet bespeurd hebben, dat do juist
bedoelde pogingen (zoo die gedaan
zijn) eenige ontstemming onder de In
landers hébben teweeggebracht;
G. dat de Inlanders niet belemmerd
worden in de uitoefening hunner
Mohammedaan-fiche godsdionstplicn
-ten en uit den aard der zaak daarin
ook niet belemmerd willen worden,
doch dat als vast en zelcer kan wor
den aangenomen, dat de vereeniging
Sarekat Islam niet is opgericht als
een bolwerk tegen den Cchristelij-
ken Godsdienst of tegen eiken ande
ren godsdienst, welke die ook zij;
D. dat de bezieling van de zaak
een ga use h andere is en wel voona
melijk het verkrijgen door samen
werking', - van betere economische
verhoudingen, zoodat "Javanen, Ma-
dirreezen, Socndaneezen en Maleiers
ieder naar vermogen medewerkende
tot den voorspoed, die in de laatste
jaren niet in Indie te miskennen
valt, ook daarvan meer voordeel zul
len kunnen trekken;
E. dat de volken in het Oosten in
de laatste jaren overal zijn vooruitge
gaan, waardoor ook 'xi groot gedeel
te der Bilanders op Java zijn ont
waakt en begrepen wordt, dat alleen
door samenwerking (allen door een
band verbonden) resultaton voor Gen
vooruitgang kunnen worden ver
wacht;
F. dat de vereeniging het woord
Islam in haren naam hoeft opgeno
men, omdat de oprichters begrepen,
•dat dit het meest pakken'd zoude zijn
en daardoor „de nóodlge band" ver
kregen werd, terwijl ook naast de be
vordering van de materieele belan
gen -der inlanders, de vereeniging be
oogt -de bevordering van liet Gods
dienstig leven onder dé Mahoineda-
danen-Inlanders, zonder dat een vij
andige houding tegenover andere
Godsdiensten behoeft te worden aan
genomen.
De N. Ct, teokenl hierbij aan
Geheel in overeenstemming met
de reods lang bekende statuten der S.
I., bevat het bovenstaand document
niets nieuws, omtrent het program
dier pai'tij. Wel verdient het de aan
dacht als een recente en ernstige her
haling barer bedoelingen door enkele
harer voormannen, on om de stelli
ge verklaring, dat zij evenmin zélf
religieus fanatisme beoogt, als de ui
ting of bedoeling daarvan bij de re
geering tegen de bevolking aan
neemt.
EEN MOORD "OM 12 GULDEN.
Bi Besoéki op de suikerfabriek
WringinAnom vermoordde een in
lander laaghartig een koelte om oen
bedrag van twaalf gulden.
Do moordenaar heeft 'hot lijk in do
rivier geworpen.
RATTENPEST.
De rattenpest heerscht te Soerabaja
schrikbarend. In sommige wijken we
melt het van pestratten. Zelfs Sm de
bovenstad zijn pestraften gevonden,
evenals in do Chlneescho kamp en
kantoren.
Hot Soor. Hbld. dringt op krachtig
ingrijpen, gelijk in 1911, aan.
TER DOOD VEROORDEELD.
Do Sum. Post schrijft:
Naar wij vernemen, zal over .vier
dage® binnen de muren der strafge
vangenis te Bindjoy een Chineesch
contractant van de onderneming
Tandjong Langlcat worden ter dood
gebracht wegens moord op den hoofd -
tandil dier onderneming.
liet misdrijf werd door hem op 12
Sept. van het vorig jaar in een ta-
baksschuur van bedoelde onderne
ming met oen speciaal daartoe gesle
pen mes gepleegd.
Eonigen tijd daarna moest hij voor
dit feit voor den Landraad terecht
staan en deze veroordeelde hem tot de
straf des doods welIc vonnis thans
door den raad van justitie, alhier, be
krachtigd ia
Op een gratie-verzoek, dat door hern
op 31 Juli jl. aan den gouverneur-
generaal gezonden werd, is bij be
sluit van 28 Augustus J.l* afwijzend
beschikt.
Morgen zal nu den gevonnisde dit
alles ter térmisse worden gebracht,
waarna volgens voorschrift drie et
malen'later het doodvonnis voltrokken
zal worden.
EEN SLACHTOFFER VAN 'T
SPECULEEREN.
Ee® medewerker van da .Tavabode
schrijft een stuk over den ontrouwen
hoofdkassier va® de Neder)andsch-
Jndische Escompto Mij., die na een
zeer belangrijk bedrag verduisterd t©
hebben, de vlucht nam én te Hong
kong is gearresteerd.
Die hoofdkaasier, een gewezen ser
geant-majoor en ridder der M. W. O.
had na het verlaten van den militai
ren dienst een betrekking gekregen;
toen men iliem wilde overhalen om
het gouvernement te bestelen heeft
hij echter die Intrekking verlaten, hij
was eerlijk en wilde eerlijk bi ij reu
ook tegenover het gouvernement.
Daarna is hij bij de Escompto geko
men, en opgeklommen tot de verant
woordelijke betrekking van hoofdkas
sier. Ook hier genoot hij door zijn on
kreukbare eerlijkheid het grootste ver
trouwen. Eerlijk i3 hij gebleven, tot
dat de zucht tot speculceren hern te
pakken kreeg; hij verloor, paste bij,
zijn middelen raakten op, de niet meer
jonge ma®, wien tot nu toe de toe
komst zonder zong had toegelachen
begon angst voor de toekomst tc krij
gen. Hij speculeerde door en vergreep
zich aan de hem toevertrouwde gel
den... Een slachtoffer meer van het
dobbelen op de beurs!
Letteren en Kunst
DE HEER HENRI BRONDGEEST
heeft zich, naar de „N. R. Ct." ver
neemt, aan Speenhoff's Klein Toon oei
verbonden als regisseur en acteur. i
TOONEELSPELERSGRIEVEN.
In een hoofdartikel schrijft 't Alg.
Handelsblad o.a.:
„Dio grieve® e® klachten hebben
altijd bijzonder weinig-indruk op ons
gemaakt. Onze overtuiging is dat de
Nederlandsche kunstcritici zoo eerlijk
mogelijk trachten het-publiek gced in
te lichte® en de waarheid te geven
zooals zij die zien. En Wij gelooven
tevens dat de tooneelrec-ensenten het
beat voor hun taak geschikt zijn. wan
neef zij, zooals thans hel geval is,
gèkoze® worden uit journalisten met
goéden smaak en ontwikkeling, dio
liefdé voor tooneelkunst gevoelen. Zij
behooren tot hot publiek en moeten
als zoodanig tot het publiek spreken.
Neemt men e&n vakman en dan na
tuurlijk niet een brekebeen, dié elke
autoriteit om als deskundig criticus
te schrijve® mist, dan is de eerste mo
gelijkheid dat men een te technisch
verslag krijgt, dat het gezichtspunt
va® het publiek niet begrepen wordt.
En een tweede mogelijkheid is dat.
een fout, die soms juist de knapste,
meest ontwikkelde critici eigen is,
grooter wordt. Wij bedoelen de fout
öm de eisehen te hoog te stellen. Hij,
die de allerhoogste, rle allerbeste
kunst heeft leeren genieten, is ge
nodigd daarmede alle andere kunst te
vergelijke® eai te zegegnslecht, min
derwaardig. Maar die min der mooie
kunst is toch ook kunst, het zijn
slechts uitverkorenen die hel beste
kunne® gaan zien of bezitten. Het
staat een kunstverslaggevcr vrij, het
is zijn plicht, de menschéii mede te
deélen of de prae-staties van een tg
kunstenaar met liet beste, dat gege
ven kan worden, te vergelijken is.
Maar het staat hem n'iet vrij menschen
af fe schrikken, de eenige kunst te
gaan zien die voor hen bereikbaar of
genietbaar is, wijl die kunst niet hét
allerhoogste geeft. Maar een derde
e® dit is het ernstigste bezwaar
zou zijn, dat zulk een kunstenaar te
eenzijdig zou zijn, om als criticus op
be treden. Groote kunstenaars zijn
zelden eclectici en dat moet een criti
cus zeer zeker zijn".:
Verder:
„Hoo weinig indrukwekkend die bo-
tooging van Zaterdag ook geweest
moge zijn, toch gelooven wij dat die
lamstenaa.rs goed doen aldus hun
grieven e&ns te luchten.
De onjuistheid en leegheid van vele
grieven blijkt reeds zoodra men ze
openlijk yjyl gaa® uitspreken en de
openbaarmaking va® wat overblijft
kan slechts strekken om het gevoel
va® groote; verantwoordelijkheid, dat
elk goed criticus gevoelt, te verster.
ken".
TOCH DOORGEGAAN.
Er heerscht© in den Frascatl-
Schouwburg Maandagavond oenigé
spanning: zou er gespeeld worde®,
of niet? De muziek speelde, alsof er
niets aan de'lmnd was; en kwart, over
acht begon het doek •'•eeibelovend té
golven. Eve® daarna zag men ee®
veelzeggend geschminkt gelaat doof
het doek kijken en vervolgens ging
het voetlicht aan en het spel kon be
ginne®....
Doordat men Maandag niet precies
wist, of de voc retelling wel dan niet
zou 'doorgaan was er niet zoo'n bij
zonder talrijk publiek, dat zich met
de klucht „De Vrouw van don Presi
dent" vermaakte. Door de acteurs en'
actrices werxl met veel entrain ge
spoeld.
Men verneemt in tusschen, dat hel
geschil tusschen directie en artiste®
nogniet opgelost is. Maandagavond
is men opgetreden, om gevolg te ge
ven aan de sommatie va® den deux*"
waarder. Want anders zou 't con
tract verbroken zijn geweest.
Gemengd Nieuws
EEN VROUWELIJKE KAMER
VAN KOOPHANDEL.
Te Cleveland in Ohio is een Kamet
van Koophandel van vrouwen opge
richt, -die zich de bevordering van de
commercieele en economische belan
gen der vrouwen zal ten doel stellen.
Het is de bedoeling een eigen gebouw
te stichten, waar de in zaken werk
zame vrouwen elkaar zullen kunne®
ontmoeten. De Kamer van Koophan
del blijkt dus meer te zullen zijn een
vereeniging van vrouwen die in han
del ort bedrijf werkzaam zijn.
DE ZEVENVOUDIGE MOORD TE.
BAS-BRlACé.
Marcel Redureau, de 15-jarige moor
denaar van het gezin Mabit, blijft zich'
nog steeds even kalm toonén. in dö
gevangenis te Nantes, Hij schijnt niet
bét minste berouw te gevoelen en den
omvang zijner misdaad nauwelijks lei'
beseffen. Ilij slaapt en eet voortref
felijk.
D© rechter van instructie beeft thans
zoo meldt de Tel. als drijfveer
der afschuwelijke daad, wraak moeten
aannemen, daar alle andere 'beweeg
redenen niet steekhoudend zijn geble
ken. Men had reeds aan diefstal ge
dacht, daar Mabit een paar dage®
voor den moord 2000 francs had ont
vangen, afkomstig van de® verkoop
van zijn wijn. Dat geld is echter on
aangeroerd teruggevonden. Bleef
slechts over: wraakneming wegen9
een standje.
Dé allerzwaarste straf, dié tegen
den zevenvoudigen moordenaar ge-
ëischt ka® wórden, bedraagt20 ja-
x-en gevangenisstraf. Op de misdaad
van'Redureau zijn nl. de artt. 66 en
67 van het Fransche strafwetboek van
toepassing, aldus luidend:
Art. 66. Indien een beklaagde, jon
ger dan 16 jaren is, en indien is vast
gesteld, dat hij iilef met voorbedacht
te® rade heeft gehandeld, -dan word<
hij vrijgesproken, maar worde, naai
gelang der omstandigheden, in han
den zijner ouders gesteld, of naar een
verbeterhuis gezonden, teneinde daar
te worden opgeleid en gedetineerd ge
durende een tijdsverloop, hetwelk niet
langer zal duren dan tot zijn 20c jaar.,
Art. 67. Indien, integendeel, de be-
klaagde met voorbedachten rade heeft
gehandeld, dan worde onderscheid ge
maakt volgens de straf, die.hem treft.
Indien deze de doodstraf is, of die va®
levenslangen dwangarbeid, dan wordt
hij veroordeeld tot ee® straf van 10 tot
20 jaar gevangenisstra fcl oor te bren
gen in ee® verbeterhuis. Indien op hem
de slrar van tijrielijken dwangarbeid;
of. celstraf va® toepassing zou zijn,
'dan wordt hij veroordeeld, onx in een
verbeterhuis te worden opgesloten
voor een duur, ten .minste gelijk aan
het derde, en ten hoogste gelijk aan
de. helft van den tijd, w.aarvoor hij
veroordeeld had kruinen worden (in
dien hij 16 jaar of ouder was nl.).
MIJNONGELUK.
Uil Limoges wordt geseind: In d©
groeve. MarciJlat bij Joucheres is oen
dynamietpatroon te vroeg gespron
gen. Twee mijnwerkers werden ge
dood; ©en ploegbaas werd zwaar ge
wond. De lijken waren gruwelijk ver
minkt.
SPOORWEGONGELUK
Voor het station te Dunaburg is een
snel trein uit Kief mei een losse loco
motief in botsing gekomen. Veertien
menschen werden gedood, zeventien
zwaar, elf licht gewond.
'AARDBEVINGEN IN ITAiLIë.
Zooals wij reeds met een enkel
woord mededeelden, zijn, Zaterdag
avond op verschillende plaatsen in
Zuid-Italië hevigeaardschokken ge
voeld, die liier en daar aanleiding ga
ven tot ernstige pani - -> Te Napels
"werden in alleriiaast processies geor-'
ganiseerd en trok hét voJk biddende
en weeuendo door de straten.
Te Capiva wilden de gevangenen uit
breken, zoodat troepen ontboden moes
ten worden. Te Campobassa werden in
het gedrang een aantal menschen. ge-
kwetst.- In dio plaats werden ook oen
aantal gebouwen, o.a. het raadhuis,
de kazerne en de gevangenis zwaar
beschadigd.
Ook op andere plaatséa wend meer
of minder belangrijke schade aange
richt en liepen verschillende personen'
kwetsuren en wonden op, van do©de-
lij ke ongevallen is echter niets verno
men.
