Hulton Dagblad
DÏRDE BLAD
Doadsrdaa 8 October 1913
Binnenland
groot deol van don Inboedel is verlo
ren. Verzekering dekt de schade,
Gisterenmorgen zijn te Ritisuma-
geest vijf woningen afgebrand, toebe-
hoorende aan G. Bosma en de wed.
J. van Tuinen en mede bewoond door
A, v. d. Beek. De inboedels waren
niet verzekerd, de woningen laag. De
oorzaak van den brand is onbekend.
WETHOUDERSCRISIS TE
ALBLASSERDAM.
In de gisterenavond gehouden ver
gadering van den gemeenteraad is
tot wethouder gekozen de heer A. M.
Vroege, die deze benoeming heeft
aangenomen, zoo meldt de N. R. Ct.
RAADSVERKIEZING TE GRO
NINGEN.
Bij de gisteren gehouden herstem
ming voor de verkiezing van een lid
van den gemeenteraad voor district
III vacature-Havinga, S. D. A. P)
werden uitgebracht 1669 stemmen.
Gekozen werd de heer dr. G. NijhoTf,
districtsschoolopziener, vrïjz., mc-t
914 stemmen, de heer L. de Jong, S.
D. A, P., kreeg 755 stemmen, zoo
meldt de N. R. Ct.
ONGELUKKEN.
Gisterenmiddag omstreeks 5 uur
kwam het 21/2-jarig jongetje van Jan
Jans te Radewijk met zijn kleertjes
in aanraking met de in weraing zijn
de dorschmachine van den landbou
wer Gerrit Jan Hegink aldaar, tenge
volge waarvan het kind onmiddellijk
werd gedood en geheel verminkt, zoo
meldt de Zw. Ct.
Pers-OvoracM
VRIJHANDEL.
De Van dag tot dag schrijver van 't
Algemeen Handelsblad schrijft over
den Vrijhandel en 't nieuwe tarief der
Vereenigde Staten.
Hij schrijft:
Maar terwijl de debatten in liet
Congres ons geen nieuwe drogrede
nen hebben doen hooren, zijn wij
daarentegen verrijkt door een even
bondige als scherp omlijnde omschrij
ving van wat de essontieele beginse
len zijn van vrijhandel.
President Wilson sprak de volgen
de gouden woorden
„Wij moeten afschaffen alles wat
ook maar in de verte gelijkt op pri
vilegie of op eenige soort van kunst
matige bevoordeeling, en wij moeten
onze mannen van zaken en voort
brengers den prikkel doen ondervin
den van de voortdurende noodzakelijk
heid om degelijk, zuinig en onderne
mend te zijn, meesters te zijn door
meerderheid, getoond over mededin
gers en door betere arbeiders en han
delaars te zijn dan wie ook in de we
reld.
„Ter zijde gelaten de rechten gehe
ven van artikelen welke wij niet
voortbrengen en waarschijnlijk niet
kunnen voortbrengen, en de recuten
geheven van weeldo-artikelen, alleen
ter wille van de inkomst, welke zij
de Slaat geven, moet voortaan het
doel der Inkomende rechten, welke
wij heffen, zijn mededinging te wek
ken en Amerikaarisch vernuft te
scherpen door strijd met het vernuft
van de overige wereld." 4
Dit is mooi gezegd. Ik die in vrij
handel geloof, gelijk ik in frissche
levenslucht geloof, onderschrijf
dankbaar de machtige woorden. Ik
vind dat de Orde der wereld versterkt
wordt nu de Groote Republiek de
kracht van vrijheid zoo openlijk er
kent, en zich gereed maakt om wat
ze gelooft in praktijk te brengen.
Koloniën
GEWOND IN ATJEH.
Wij ontkenen nog aan de Jav. Ct.
dat in Atjeh de onder-luitenant Kiepe
stb. no. 60388, zwaar gewond werd» De
dader was onbekend.
VAN DEN SARIKAT ISLAM.
Van «eenige plaatsen komt het be
richt van het aftreden van het be
stuur der betrokken afdeeling van
den Sarikat Islam. Zoo b.v. to Tjitjoo-
roeg, vanwaar indertijd gemeld werd,
dat het daar in den omtrek niet rus
tig was. Aan het „Bat. Nbl." werd nu
van duar bericht, dat 31 bestuursle
den af Heden, ze hebben begrepen, dat
ze op den verkeerden weg waren en
onze Regeering geen staat in den
staat kan dulden.
Ook te Djokj'a is eeiï nieuw bestuur
in de plaats van het oude gekomen.
Als vice-voorzilter trad daar b.v. op
dokter Wahidin, vice-voorzilter van
het hoofdbestuur van BoeÜi Oefomö.
Wat de zending van troepen naar
Madioen betreft, blijkt, dat die geen
verband hield met liet optreden van
den Sarikat Islam. Er is een pest-
geval voorgekomen in <le oude gevan
genis, welke daarom voor ontsmet
ting golieel moest worden ontruimd.
Er is toen een militaire wacht aange
vraagd, om een wakend oogje te hou
den op de gevangenen.
De Sarikat Islam, die te Madioen
SOOO leden telt. heeft den regent al
daar tot eerevoor/.itter der afdeeling
benoemd en denkt er niet aan, op
stootjes te verwekken. Men is doende
een fonds hijeen te krijgen voor eene
Kartinischool aldaar.
BRANDEN.
Uit Semaramg werd aan het Bal»
Nbl. bericht:
„Heden brak brand uit in de houtr
stapelplaats der Ned.-Ind. Houtaan-
kap Mij. en in de opslagloodsen van
de Cultuurmaatscliappij der Vorsten
landen.
Veel djatihout verbrandde.
De schade wordt geschat een paar
ton te bedragen.
Vermoed wordt dat de brand' door
kwaadwilligen is aangestoken.
Er is weinig verzekerd.
Twee derde gedeelten van den hout-
voorraad verbrandden."
Uit Cheribon werd gemeld: „Er
woedde een brand op Passer Tjile-
moes. 14 huizen werden in de asch ge
legd. Heden heeft het vuur de dessa
Karanganjar aangetast; reeds 20 in
landsche huizen werden een prooi
der vlammen."
HET GEVAAR VAIN VREES.
We lezen in Het Vaderland:
Nu de berichten over de inlandsche
beweging op Java ook hier ongegron
de vrees beginnen te wekken voor het
geen ons in Indië te wachten staat, is
het goed ook eens te hooren, wat een
'bezadigd Indisch blad, de Loc., naar
onze moening zeer terecht zegt
over do jammerlijke ongerustheid,
die daar onder de Europeesche bevol
king heerscht en over de pers, die vrij
algemeen die ongerustheid aanwak
kert.
Er valt wéinig aan te verheLpen en
er is veel te verklaren. Het meeren-
deol dor Europeanen staat verre van
de inlandsche samenleving en heeft
geleerd, er aanspraak op te maken,
dat het daar steeds rustig zij. Nu er
een© inlandsche beweging is ont
staan, waaromtrent te vele bladen
met groote toewijding de 'kwaadzin-
nlgste voorstellingen hebben doen
doordringen en elke rimpeling aan
het anders zoo rustige oppervlak der
inlandsche maatschappij als een ge
vaar voor de Europeesche veiligheid
signaleerden, is er een gevoel van on
gerustheid ontstaan, een ontzenuwend
besef van getalsminderheid en als ui
ting hiervan een wrevel, een verbit
terdheid jegeïis die inlandsche bewe
ging. Tegen die stemming is rgu-
menteeren doelloos. Het baat niet. of
er op gewezen wordt dat, al moge er
hier en daar verschijnselen van on
rust zich hebben voorgedaan, van een
vijandige stemming tegen de Euro
peanen of tegen het Nederlandsche
gezag bij de massa nimmer is geble
ken. Geen enkelen Europeaan werd
nog, als gevolg van de Inlandsche be
weging, een haar gekrenkt.
Maar men. wil niet beter weten, ge-
looit de ellendigste praatjes, is ont
vankelijk voor de zotste geruchten,
ziet in elk relletje, zonder poging tot
verklaren, zonder ook maar aan de
mogelijkheid te denken dat er voor
onrust reden kan zijn, een aainslag op
de Europeesche veiligheid en nu is het
zoover gekomen, dat de periodiek te-
rugkeerende onzin van een algemoe-
nen. Europeanen-moord als zware
ernst is aanvaard en algemeen gaan
de Europeanen zich wapenen. Onze
correspondent to Bondowoso weet
zelfs te vertellen, dat daar Europee
sche dames vergift gereed houden om
den zelfmoord te verkiezen boven des
inlanders kris!!!! (Hu, het is om van
te rillen.)
Symptomen voor een gegronde vrees
zijn er niet aan te wijzen, maar ook
hiermee komt men niet verder, want,
niet waar, dat is liet juist: he; wordt
alles ln iie» verborgene voorbereid, het
is „de stilie kracht".
Het gevaarlijke van die vrees voor
denkbeeldige gevaren is, dat die ze
nuwachtige angst ook bij de inlan
ders do gedachte welft, dat er bij de
Europeanen wat broeit togen hen; en
zoo werd aan de Loc. uit Kediri ge
seind, dat daar ook de inlandsche be
volking in vreeze leeft, omdat men
haar verzekerde, dat er troepen zul
len komen om de inlanders dood te
schieten. Dat wordt het gevolg van de
schandelijke Het zere i. Naar allo zij
den vrees voor alle zijden.
Dit is de geschiedenis der panieken,
die zich in. Indiö om de zooveel Jaren
herhaalt.
De berichten over het gebeurde in
Toeban hebben nu ook weer getoond
hoe onbeduidende, hoewel natuurlijk
betreurenswaardige relletjes worden
opgeblazen tot verschijnselen van
ernstig verzet tegen het gezag en
plannen tot uitroeiing van de Euro
peanen.
Zeer terecht zegt de Loc. hiervan:
En dan vindon wij ook, dat de pers
in deze dagen een andere taak heeft,
dan deze stemming aan te wakkeren,
haar in het gevlij te komen en de Eu
ropeanen steeds verder to brengen
van de inlandsche bevolking en de
tegen haar ontstane vijandige stem
ming met de kwaadste middelen te
voeden.
Wij willen niet ontkennen, dat het op
dozo wijze op ernstige gebeurtenissen
moet uitloopen en het is, alsof men
het er op toelegt, de regeering tot ge
weld van wapenen te drijven. En hier
van zou het ernstigste zijn te vreezen,
indien er zonder wezenlijke aanlei
ding toe zou worden overgegaan.
Voor het oogenbük 3taat vast, dat
niets is voorgevallen wat een ,.er op
los schieten" zou kunnen rechtvaar
digen en overigens vinden wij gerust
stelling in de wetenschap, dat de re-
geerlng tegen alle gebeurlijkheden is
voorbereid.
Het grootste gevaar, dat thans Java
bedreigt en waartegen de regeering
niet waken kan, is de onzinnige en niet
van moed getuigende vrees der Euro
peanen, die tot allerhande excessen
aanleiding kan geven.
Stadsnieuws
DIEFSTAL SCHILDERIJ.
Voor de Rechtbank alhier zal op 16
October an. worden behandeld de
zaak tegen den heer B., te Amster
dam, beklaagd van diefstal van een
schilderij in het Frans Hals-museum
'.alhier.
Men herinnert zich, dat een stukje
van geringe waarde werd vermist en
elders in het Museum teruggevonden.
Als verdediger zal optreden Mr.
Muller' Massis, advocaat te Haarlem.
.SCHOTEN.
Onafhankelijkheidsfeesten.
Voor do Paul Krugerstraatversie-
ring heeft zich een voorloopig comité
gevormd, bestaande uit de heeren:
P. Boxs, G. Brander, H. Poen, C. W.
Regenboog en A. H. van Leeuwen.
lieden, Donderdagavond, te half
negen, zal er een vergadering plaats
hebben voor de bewoners van boven
genoemde straat in het café van der
heer A. H. van Leeuwen, tot bespro
king der voorloopige plannen.
Naar Indiö.
Bij res. van den Minister van Kolo
niën is gesteld ter beschikking van
den Gouverneur-Generaal van Neder-
landsch-Indië H. J. D. Veen, Haarlem,
om te worden aangesteld tot admi
nistratief ambtenaar voor de Buiten
bezittingen.
INVALIDITEITSWET.
Men schrijft ons
Door vele ouden van dagen, die
meenen aanspraak op ouderdoms
rente te kunnen maken, is reeds door
bemiddeling van de t.ussclienpersonen
©ene aanvrage bij de Route-Commis
sie ingediend.
Reeds ongeveer 500 aanvragen, alle
van personen, die op 3 December a.s.
den leeftijd van 70 jaren zullen heb
ben bereikt, zijn tot heden bij de Com
missie ingekomen.
Voor zoover op deze verzoeken gun
stig zal worden beschikt, kunnen be
langhebbenden voor het eerst op 9
December a.s. de hun toegekende
rente in ontvangst nemen.
Op de aanvragen, welke nog zoo
tijdig bij do Commissi^ zulten inko
men. dat zij met haar advies vóór 15
November a.s. aan het bestuur der
Rijksverzekeringsbank zullen kunnen
worden doorgezonden, zal het moge
lijk zijn, nog vóór 3 December ©ene
beslissing te nemen. Op aanvragen,
welke echter nó. 15 November bij do
Rijksverzekeringsbank inkomen, zal
niet vóór 3 December eene beschik
king genomen kunnen worden.
Daarom wordt aan allo 70-jarigen,
die meenen voor eene rente in de ter
men te vallen, aangeraden zich
voor zoover zij dit nog niet hebben
gedaan ten spoedigste te wenden
tol een der tusschenpersonen.
Ook zij, die eerst na 3 December as.
den leeftijd van 70 jaren zullen berei
ken. kunnen aanspraak op rente doen
gelden, wanneer zij in het tijdvak van
tien jaren, dat onmiddellijk vooraf
gaat aan de vervuiling van het 70ste
jaar, te zamen gedurende tenminste
156 weken in loondienst arbeid heb
ben verricht binnen het Rijk en tegen
loon van niet meer dan 1200 per
jaar.
Deze rente gaat in op het tijdstip,
waarop de leeftijd van 70 jaar is be
reikt en aan niet eerder worden aan
gevraagd dan 2 maanden te voren.
Voor de invulling van de aanvraag
formulieren ter bekoming van deze
rente zijn dezelfde personen werk
zaam als voor de verzoeken om rente
van hen, die thans reeds 70 jaren oud
zijn.
Belanghebbenden worden dus ook
verwezen naar deze personen, het zijn
de heeren J. P. J. van. Rijn, Tempe
liersstraat 51, C. Sorgdrager, Nieuwe
Gracht No. 3, A. Nagtzaam, Langen-
dijkslraat 25, F. Storm, Bureau Raad
van Beroep (Ongevallen- en Invalidi
teitswet), Spaarne No. 92 rood, en E.
A. van üiJaer-beek, Pieter Kiessiraat
No. 29 rood.
In deze courant en op afzonderlijke,
gratis afgegeven, lijsten hebben wij
reeds vermeld, voor welke districten
elk der genoemden zitting heeft.
SPOOR- EN '1RAMWEGPERSONEEL
Verschenen is het jaarverslag over
1912 van de Nederlandsche Vereeni-
ging van spoor- en tramwegpersoneel.
Er blijkt uit dat het ledental van Jan.
1912 lot 1 Januari 1913 ternggeloopen
is van 2701 tot 2150. Als reden daar
van wordt opgegeven geschillen ln do
organisatie, en de tegenwerking van
sommige tramdirecties, die personeel -
vereeniginge-n oprichten met aan hol
lidmaatschap verbondeu emolumen
ten. Op het oogenbük dat het jaar
verslag wordt geschreven is het leden-
tel weer aangegroeid tol ruim 2600 en
is de personeelvereeniging van het
Ilaagsche trampersoneel weer ont
bonden. Vermeld wordt nog dat het
H. S. M--persor.ee! sinds 1903 nimmer
zoo sterk in de vereeniging vertegen
woordigd was als thans. Ten slotte
wordt nog een woord van dank ge
bracht aan hen, die zich beijverden
om het ledental in den taats ten tijd
zoo sterk te doen stijgen, en opgewekt
om 1913'te rnalten tót eon vruchtbaar
jaar,
J u b i 1 e a.
Onder veel blijken van belangstel
ling herdachten Woensdag H. v. Leeu
wen en F. Keizer, ploegbazen in de
afd. locomotiefbankwerkerij aan de
Centrale Werkplaats der 11. IJ. S. M.
den dag waarop zij voor 25 jaar bij
de maatschappij in dienst traden.
Door opzichter Crainer werd den ju
bilarissen namens de maatschappij
enveloppe met inhoud en diploma
aangeboden.
Drankbereiders.
De afdeeling Haarlem van den Alg.
Ned. Bond van arbeiders(sters) in de
Drankindusirie „Ons aller belang"
hield een openbare vergadering ter
bespreking van de conferentie, weike
deze week zal worden gehouden door
den Patroonsbond en bovengenoemd©
afdeeling, tot het eventueel aangaan
van een collectief-contract.
Door den heer G. Kruit, van Rotter
dam. hoofdbestuurder, werden de ver
schillende artikelen besproken
Zoo zal voor eiken 21-jarigen arbei
der een loon worden verzocht van
f 12.50 per week. des zomers 11 uur
daags, des wiuiers zai de arbeidsdag
9 uur bedragen.
Voor arbeid op Zondagen zal 50 pCt.
oxtra boven hel 1/60 gedeelte worden
gevraagd.- Er zal verder worden ver
zocht om voor huwelijk of onder
trouw van den werknemer één dag
met behoud van loon toe te staan.
Bij ziekte zal worden gevraagd ge
durende 13 weken 2/3 van het loon
uit te kecien, e\ eueeiis bij ongeval.
Ten slotte wordt beoogd de instel
ling van een scheidsgerecht, met voor
beide partijen bindende uitspraak. In
hét scheidsgerecht zou worden be
noemd oen vertegenwoordiger van
den Patroonshond en een van de ge-
zellenorganisatie en deze beiden be
noemen een voorzitter.
Bij uitsluiting of staking bij ande
ren patroons zal door beide partijen
daaraan niet worden deelgenomen.
GeheelonthouD i ng.
Woensdagavond vergaderde de af
deeling Haarlem der Ned. Ver. t©<
afschaffing van Alcoholhoudend*
dranken in „Het Blauwe Kruis" aan
de Oude Groenmarkt.
Door den heer M. A. Reinalda, wer
den als voorzitter, alvorens hij de ver
gadering opende, eenige waardeeren-
de woorden gewijd aan de veie werk
zaamheden die een groot aantal te
ilen zich hadden getroost, voor do
viering van het 70-jarig bestaan, wol-
ke vergadering zeer goed geslaagd
mag heeten.
Ook hooit deze vergadering niet na
gelaten propaganda te maken voor de
geheelonthouding, want reeds 40 le
den hebben zich dezen maand reeds
opgegeven, benevens 21 adspi ran de
den't geen een aanwinst beteekent
van 61 nieuwe leden, die nu tevens
werden verwelkomd.
Na voorlezing der notulen deelde
de voorzitte: nog mede dat de afd.
vertegenwoordigd was geweest bij do
conferentie welke heeft jilaats gevon
den te Beverwijk met de afdeelingen
uit den omtrek, ter bespreking van de
eveintueele oprichting van de Federa
tie Kennemorl and.
Door den heer S, J. Vester, pen
ningmeester, werd daarna het gespe
cificeerd verslag uitgebracht van den
gehouden feestavond; welk versla#
ónder dankbetuiging werd goedge
keurd.
Na breedvoerige bespreking werd
nog besloten dat de afdeeling Ha.vr-
lem zich niet zal aansluiten bij een
eventueel op te richten Federatie
Kennemerland.
Do winterpropaganda kwam daar
na ter sprake, en dooi- verschillend©
leden werden eenige onderwerpen ge
noemd, waarover in den aanstaan
den winter kan worden vergaderd,
o.a. The.;- en Cursusavonden, op wel
ke laatste avonden dan door een of
ander ter zake kundige een ondor-
werp zal worden behandeld.
De verschillende voorstellen zullen
door het bestuur n rider worden be
sproken, en de volgende vergadering
zal met definitieve voorstellen wor
den gekomen.
Bij de verkiezingen werd de heer
M. A. Reinalda bij acclamatie herbe
noemd als afgevaardigde der afd. in
het centraal comité van draitkbestrij-
dende voreenigingen.
Tot voorzitter van de adspirontaf-
deeling werd eveneens he-benoemd
de lieer S. J. Vester, terv. ijl de heer
Grootos werd gesteld in de vacature
als 2don secretarie, welke functie
evenwel voortaan zal worden waar
genomen door den hoer M. I-I. Groe-
nendaa.l. welke thans de functie van.
2en pennigmeeeler heeft, eii dus do
heeren Grootes als 2e perm, en Grue-
neridaal als 2e secretaris.
De periodieke bestuursverkiezing
voor 't afdeelingsbestuur komt daarna
aan de orde orde. Aftrcdeuden waren
moj. G. Kuik, comm.-penhingrn. en
de heeren G. Pli. Buhnnunn, le secre
taris, en M H. Groenendaal 2e voor
zitter. Moj Kuik en de lieer Groenen-
daal stelden zich weer beschikbaar,
zooclat tenslotte gekozen werden mej.
Kuik, en de heeren Swart en M. II.
Groenendaal, die allen de benoeming
aanvaardden.
Door den voorzitter werd een woord
van dank gebracht aan den afgetre
den secretaris, den heer G. Ph. Bühr-
mann, waarmede de vergadering in
stemde.
Na nog eenige besprekingen bij de
rondvraag, werd de vergadering go.
sloten,
BUITENLANDSCH VERLOF.
Door den Minister van Oorlog is
aan den milicien S. Dekker van het
10e Reg. Inf. alhier vergunning ver
leend tol verblijf in Noord Amerika
tot 1 Januari 1915.
Vermst,
J. H. C. had in 't verkooplokaal aan
de Nassaulaan een trap gekocht.
Toen hij' deze later wilde meene
men, was de trap al verdwenen.
HET TUINFEEST OP IIET LOO.
Het jaarlijksche tuinfeest op Het
coo had ditmaal veel vari zijn gewono
karakter verloren. Eigenlijk mocht
het thans geen tuinfeest genoemd
worden, daar het geheel binnen do
muren van het koninklijk paleis
plaats vond. De bekwame handen van
den chef-bloemist en zijn helpers had
den evenwel de groote .middenzaal en
aangrenzende zalen in wintertuinen
herschapen, waar, onder de tonen
der stafmuziek uit Arnhem, de onge-
yeer 400 genoodigden ruimte genoeg
voor beweging vonden.
Het Koninklijk Echtpaar onderhield
zich met verschillende militaire en ci
viele autoriteiten, van wie velen van
hunne dames waren vergezeld, en liet
zich velen voorstellen. Aan een drie
tal buffetten, waarvan twee in de
groote eetzaal en een in de midden
zaal waren geplaatst, vonden de gas
ten verfrisschingen te kust en te keur.
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij Koninklijk besluit is benoemd
tot kantonrechter te Rotterdam, mr,
E. S. Hollander, thans advocaat- pro
cureur en kantoiirechter-plaatsver-
vanger aldaar.
Is benoemd tot kantenrechter-
plaatsvervangor in het kaïïton Haar
lemmermeer, Th. C. C. Ninaber, bur
gemeester der gemeente Leimuiden.
Is hei lid van de Staatscommissie
voor de herziening van het Indisch
privaat- en strafrecht, mr. W. C.
Veenstra, benoemd tot voorzitter dier
commissie.
Is aan mr. H. P. van Berkum, op
yerzoek, eervol ontslag verleend als
hoofdcommies bij hot Departement
van Landbouw, en is met ingang van
1 November als zoodanig benoemd
mr. J. Ort. thans idem ter gemeenle-
I secretarie van Utrecht.
Is met ingang van 16 November be
noemd tot directeur van het postkan
toor te Arnhem, T. J. Montijn, thans
idem te Dordrecht.
Is P. J. Huibers, tijdelijk hoofdop
zichter van den provincialen water
staat van Zuid-Holland, benoemd tot
ridder 5n de Orde van Oranje-Nassau,
Is aan kwartiermeester F. H. Jille-
ba en dé roeiers lste klasse C. F. de
Smit, R. Pot, H. Mominaas en J. Be-
suijen, allen behooremie tot het loods
wezen in het 6cto district, vergunning
.verleend tot het aannemen, aan den
eerstgenoemde van het Burgerlijk
Kruis 2de klasse en aan de overigen
van de medaille der lste klasse voor
daad van moed en zelfopoffering van
België,
Is aan W. C. Metzolaar, op ver
zoek, met ingang van 1 Januari, eer
vol ontslag verleend als hoofding.
voor de gevangenissen en rechtsge-
i bouwen bij het Departement van Jus-
j titie, onder dankbetuiging voor d©
door hem aan den lande bewezen
diensten.
Zijn met ingang van 14 October be
noemd bij don generalen stuf, tot lui
tenant-kolonel, majoor D. G. van der
.Voort Maarschalk, van dien staf,
chef van den staf in de Nienwe Hol-
laridsche Waterlinie bij dé artillerie:
bij den staf van het wapen, tot luite
nant-kolonel, majoor J. A. de Bruyn,
van dien staf, toegevoegd aan den
Inspecteur der bereden artillerie bij
het lste reg. veld-art.. lot luitenant-
kolonel, majoor A. L. Hesta, van het
korps.
Is met ingang van 1 November in
j zijn rang overgeplaatst bij het regi
ment grenadiers, do lsle-luitenunt-
kwartiermeester S. 1J. Visser, van het
I lGde regiment infanterie.,
DROOGLEGGING-ZUL
DERZEE.
In het Noord-Iiollandsche visschers-
öorp Huizen, wordt een actie op touw
gezet, tegen de regeeringsplaiineu,
I inzake de drooglegging der Zuiritr-
.zee zoo meldt de Tel,
BRANDEN,
De N. R. Ct. meldt:
Dinsdagavond is de bliksem gcsla-
l gen in de boerderij van den landbou
wer de Bruin te Beers (N.-Br.). De
boerderij is geifeel afgc-brand en een
Van Kunst en Kunstenaars
LXXI.
De vorige week is voor het eerst aan
het reusachtig uitgebreide Victoria
and Albert Museum in Londen een
ambtenaar opgetreden, over wiens
aanwezigheid men zich niet alleen niet
verwondert, doch eer geneigd is zich
te verbazen over het feit, dat hij er
niet eerder geweest is. Ik bedoel den
„officieeten gids" die sinds 1 October
voor de bezoekers van het vroegere
Kensington-museum, op bepaalde,
i wettelijk geregelde uren beschikbaar
is, om tegen geringe vergoeding aan
het bureau van het museum, hunne
schreden te richten en over den in
houd der verzamelingen zaakkundi-
gen uitleg te geven. Het is een weten
schappelijk onderlegd ambtenaar aan
den staf van het museum verbonden
en tot wiens werkkring dit officieel
gidsschap gebracht is. Na tijdige aan
vraag houdt deze kunstgeleerde voor
gezelschappen die hol museum onder
kundige leiding willen bezoeken, con-
I ferenties over onderdooien der opgo
I hoopte schatten of wel leidt kleinere
groepjes rend door den doolhof die
een wereldmuseum als dit, insluit.
Mén heeft vroeger hij de National
Galery reed3 niet een dergelijk ambte
naar de proef genomen en het aanstel
len van een collega bij het Victoria
and Albertmuseum is een bewijs voor
het welslagen er van.
Het ia wel haast ondoodig op hel,
groote nut dier jonge instelling to wij-
zeil. En, nog eens, men verbaast zich
er over dat het opdragen van dit spe
ciale werk aan éen der leden van een
museumsbestuur niet algemeen ge
bruikelijk reeds is. Wel zijn aan som
mige Duitsche musea de jongere leden
van den staf gemeenlijk belast met
het rondvoeren en inlichten van weet
gierige bezoekers, doch zoo heerlijk
eenvoudig en aanlokkelijk als de Lon-
denaars 't thans hebben, kende ik het
nergens/ Immers, de gewone bezoeker
van een museum, de belangstellende
leek, denkt er niet aan zich bij den
directeur om inlichting of voorlich
ting aan te melden. In de musea der
Theemsstod hangt thans bij den in
gang het tarief (één of twee shillin-
gen) waartegen en de uren waarop
men zich van uitstekend getrainde
hulp bij het zien van zooveel zaken,
voorzien kan. Dit besluit opent een
perspectief voor eon nieuwe positie in
het wereldje der kunst-vaklieden en
wat de hoofdzaak is en liet meest
toe te juichen brengt volk en mu
seum meer tot elkaar.
En dit is hroodnoodig. Schoolklas
sen, werklieden- en andere clubs, par
ticuliere gezelschappen zullen van.
den gids gebruik makend hun bezoek
vruchtbaar zien woiden voor de ont
wikkeling .van hun kunstzin van hun
begrip en hun waardeering voor de
geestelijke waarden die de Staat in
dingen van schoonheid heeft opge
hoopt» En met het begrip zal ook bun
genegenheid voor die schatten toene
men. zoodat ze méér dan tot nu toe
inderdaad „gemeengoed" worden. Ik
weet zeer wel dat er voor een deba
tingclub stof tot redeneeren in over
vloed is, zoo ge de vraag opwerpt, of
kunst wel inderdaad tot gemeengoed
te maken i3, doch wie èn do kunst èn
de gemeenschap lief heeft, verheugt
zich over iedere toenadering, an over
iedere bevordering daarvan van over
heidswege.
Dit officieel ingesteld gids-instituut
met zijn prettig eenvoudige en zake
lijke regeling lijkt mij, voor de groote
musea vooral, zoo navolg©nswaard.
Thans is bij ons nog het particuliere
initiatief in dezen werkzaam, Zonder
eenige controle over 's mans 'be
kwaamheid of kennismateriaal kan,
's zomers vooral, onder den peristyle
van ons Rijksmuseum, of op de hoog
ste der drie stoeptreden, zich als
„gids" iemand vestigen, die, als zoo
danig misschien in het late avonduur
uitnemend voldoet, wanneer het er
om gaat zijn nieuwsgierige klanten
do geheimen van donkerst Amster
dam le ontsluieren, doch wiens capa
citeiten hem niet veroorloven met ge
lijke gemeenzaamheid NeerLauds
hoogste kunstbezit den vreemdeling
to ontdekken. Hij, en zijne concurren
ten, want waar vestiging en bedrijf
geheel vrij zijn, worden meerdere be-
cefenuren aangetroffen preiuovee-
ren zich zelf tot voorlichters, on beve
len, door geen tarief gebonden, per
soonlijk hunne diensten aan. Zij heb
ben, door een veelvuldig bezoek/zich
den weg door 's Rijks gebouwen eigen
gemaakt, kennen den koristen weg
naar de Nachtwacht en vandaar naar
de avondschool van Gerard Dou, ren
nen vandaar naar de Slag bij Water
loo (Wotterloe zeggen ze als de kudde
uit Angelsaksen bestaat) van Piene-
inann, vinden onderweg nog juist ge
legenheid de grootste 'namen uit ons
Nederlandse!) Schildersboek met den
wijsvinger te beroeren en staan in
minder dan geen tijd weer onder de
peristyle waar zij een bevriend ver
voermiddel aan een vrachtje helpen,
zoo zij er tenminste niet in geslaagd
zijn, zich, voor verdere voorlichting,
ook op andor dan mu&eumgebied,
ïueer duurzaam verdienstelijk te ma
ken.
En nu mogen er „kudden" zijn die
geeai 'betere voorlichting verdienen,
voor de be ter-wil fend en zou toch eeüi
gemakkelijk te verkrijgen, matig te
lionoreeren en gegarandeerd deugde-
lijko voorlichting verkieslijk geweest
zijn. En dat deze soort voorlichting
ook voor eigen gebruik, voor den Hol-
landschen bezoeker, gewaardeerd en
benut zou worden: het Londensche
voorbeeld teert het.
Dat in het algemeen gesproken de
meeniug veld wint dat musea, als in
strumenten van volksopvoeding, ook
zoo gemakkelijk mogelijk binnen het
bereik van de grootst mogelijke hoe
veelheid burgers gebracht dienen te
worden, is een feit waarover men
zich niet dan. verheugen kan en waar
van ook ten onzent dezer dagen het
bewijs geleverd werd. Bij ininisteriee-
le besohikking.is namelijk voor eenige
woken vastgesteld, dat 's Rijks pren
tenkabinet in het Rijksmuseum voort
aan ook op eenige avonden in de week
voor belangstellenden toegankelijk
zal zijn. Een aanzienlijke schrede
voorwaarts. Wel. zijn nog eenige for
maliteiten aan dat bezoek verbon
den, doch de mogelijkheid is gescha
pen en hoe meer van die geboden ge
legenheid zal worden gebruikt ge
maakt, des te eerder zullen de forma
liteiten verminderen. Nu heeft men
nog slechts even per briefkaartje zi5n
bezoek aan te kondigen en op ie geven
wat men bij voorkeur wenscht ie zien,
waarna de zeer welwillende leiding
van het kabinet zorgt dat men vindt
wat men zoekt. Alleen eenige groote
porto feu i 11e w er ken. zijn voor dat
avondbezoek niet beschikbaar. In de
lijn van den gestorven directeur E. W.
Moes wordt blijkbaar door de nieuwe
directie op niet genoeg te waardeeren
wijze doorgewerkt, Diens streven om
tiet door hem bestuurde kabinet op
gezonde wijze populair te maken,
vindt voortzetting ten gerieve van de
in prentkunst belangstellenden. Ook
de door hem ingestelde driemaande-
lijltsch afwisselende tentoonstellingen
in de vitrine-zaul van het kabinet zijn
op gelukkige wijze voortgezet. Zoo
vindt men thans (ook sinds eenige wa
ken) daar eon zeer uitgebreide collec
tie gegraveerde boekmerken (ex-librik)
waarop ik.wellicht nog gelegenheid
vind uitvoeriger terug te komen. Dat
er wisselwerking ontstaat en ook van
do zijde van het publiek voor het ka
binet belangstelling getoond wordt,
bewijst cruder coear een mooie schen
king van moderne hollnodsche en
fransche prentkunst, door dr. A. Pit
aan het Prentenkabinet gedaan.
En nu we toch weer over prenten te
spreken -kwamen is hel van pas de be
langstelling te memoreeren, die in
den laatst&xj tijd weer \/oor de aloude
houtsneetechniek aau den dag gelogd
wordt. Onder de leerlingen der Ilaar-
lemsche Kunstnijverheidsschool zijn
er, van wie ik mooie talentproeven
zag. Ik wil gaarne in deze notities
vast den naam van Jan Schutter boe
ken. die met anderen, den invloed on
dergaan heeft van hot enthousiasme
dat zijn docenten voor dit mooie pro
cédé koesteren. En een beetje ver
der van huis wil ik gaarne de aan
dacht van mijn lezers vestigen op
een modernen houtsnee-kunstenaar,
met wiens werk in reproductie
Ikzelf ook eerst dezer dagen kennis
maakte toen ik de Se ptember-af te ve
ring van het Engelsche tijd schrift the
Studio doorbladerde. Bij een aardig
bijschriftje, worden daarin gekleurde
houtsneden getoond vaa Ernilo A.
Verpilleux, die mij begeerig maakten
de origineelen eens te zien. Zouden
wij, als de Mode nu eens haar onver
mijdelijke lmlp ging verkenen, mis-
schien na de herleving van do ets
techniek eene herleving van de hout
gravure tegemoet gaan? Onmogelijk
is dit niet, waar de strakke vaste
werkwijze dezer kunstsoort Wél in
overeenstemming schijnt met de gees-
lesstrooming van heden.
7. Oct. 1913, J. IL DE BOIS»
