asii's Iagbub
DERDE BLAD
Zaterdag 11 October 1913
MaiBdfi©iriiafl iresiéar Ned.
©oat Indiö.
Be verzending van brieven enz.
beeft deze week plaats als volgt:
Over Marseille, Dinsdag 14 October.
(Laatste buslichting 6 uur 15 min.
'b avonds).
Tenzij op verlangen der afzenders
.wordt met deze gelegenheid geen cor
respondentie verzonden voor Atjah
en Onderhoorig'heden, Sumatra's Oost
kust, Palembang, Riouw, Bangka,
Billiton en Borneo.
Over Napels, Woensdag 15 October.
(Laatste buslLChting 12 u, 15 m. na
middag).
Over Brindisi, Vrijdag 17 October.
(Laatste busliehting 12 u. 30 m. na
middag).
Met deze gelegenheid wordt alleen
verzonden correspondentie voor At-
jeh en Ondebhoorigheden en Suma
tra's Oostkust.
Over Marseille Zaterdag 18 October.
(Laatste buslichting 6 uur 40 min.
?6 morgens).
Sumatra's Westkust en Benkoelen
alleen op verlangen der afzenders,
overigens correspondentie voor geheel
N.-Ö.-Indië.
Over Rotterdam, "met de zoogen.
Zeepost, Zaterdag 18 October.
(Laatste busliclitlng 2.35 's mor
gens).
- Het port van met deze gelegenheid
verzo7iden brieven bedraagt 5 cent
per 20 gram, da,t der briefkaarten
2 1/2 cent per stuk, en dat van druk
werk één cent per 50 gram.
Om nog met deze mail te kunnen
•worden verzonden moeten postpak
ketten Vrijdag vóór 9 u. 30 m. des
avonds ten postkantore bezorgd zijn.
(Atjeh, Sumatra's Oostkust, enz.
wordt met deze gelegenheid niet ver-
mden).
NAAR SURINAME.
Vrijdag 17 October. Laatste bus-
lichting 7.45 's avonds,
Wij doen uitdrukkelijk opmerken,
Öat bedoeld wordt de buslichting aan
't Hoofdpostkantoor in de Zijlstraat.
OM ONS HEEN
No. 1821
De Dolomitenstrassel
Neen, aan het Nederlandsche be
grip van een straat kan de weg dooi
de 1'ot.sgroepen der Dolomiten niet
beantwoorden, de weg die stijgt en
weer daalt, op zijn hoogste punt klimt
tot 2300 meter, waarvoor men zeven
jaar, van 1902 tot 1909, noodig had
om hem aan te leggen en die Oos
tenrijk en Italië verbindt.
Waarom die rotsen de Dolomiten
worden genoemd? Omdat een Fran
sche natuuronderzoeker, Dolomier, zë
voor het eerst uitvoerig beschreef en
de aandacht op dit prachtige, berg
land vestigde. Want mooi is het, in
zijn woestheid en in zijn schoonheid.
Dreigend rijzen de ingesneden rotsen
ornhoog, maar wondermooi is ook de
schat van bloemen die cr groeit en
soms dc bergen als met een kleed van
felle kleur overdekt.
Onze reis zou gaan van Toblacli
«aar Karersee, van Karersee naar
Bozen en van Bozen naar Innsprück.
We zouden dus Italië niet betreden,
maar in Tirol blijven. Toch, toen we
op den prachtiger! morgen per auto
uit Toblach vertrokken hebben we wel
een en ander van het schoon Italië ge
zien en wel van zijn grimmigen kant.
Vestingen en prikkeldraad, oefenende
.soldaten, dat alles herinnert er aan,
dat Italië wel een vérkeersweg in tijd
van vrede met zijn buurman wil,
maar hem in tijd van oorlog niet on
gehinderd van dezen kant zal laten
aanrukken. Op een oogenblik gaat de
kromming -ran den weg «it het ge
zicht verdwenen is. Juist overleggen
we, of 'het niet beter is, te wachten
wanneer onze chauffeur zelf daarvan
de noodzakelijkheid betoogt. Zijn
koelwater raakt op, groote wolken
stoom elaan naar buiten, als geen wa
ter wordt bijgevuld loopt aanstonds
de motor heet en kunnen we niet ver
der.
Schijnbaar zijn 'we in een droge
omgeving, maar de chauffeur speurt
op vijftig pas afstands een stroompje
en gaat daaruit water putten met een
leeren emmertje. Wanneer we veilig
voorwaarts kunnen gaan verschijnt
ook de tweede auto om den hoek, di
soortgelijke ervaringen heeft gehad.
Dan gaat het gezamenlijk naar
omhoog. Het oponthoud .is vergeten,
de vraag of deze wagens wel de rechte
klimmers zijn voor dezen moeilijken
weg, raakt op den achtergrond
het genot van den bergtocht in
heerlijke lucht, 't Is een oneindige
wisseling van landschap, hu eens
gaat het over een vlakken bodem,
dan langs een steile helling omhoog,
een andermaal dalen we voorzichtig.
Onze zwarte Italiaan -houdt voortdu
rend de beide handen aan 't stuur
wiel en kijkt strak voor zich uit,
want de weg is niet overal breed en
een verkeerde beweging zendt ons
zonder fout in een diepen afgrond,
waaruit stellig niemand onzer levend
terugkeeren zou.
De motor doet zijn best, ronkt
inspanning, rolt ons tegen de hellin
gen opde tweede wagen is weer
achter gebleven. Toch komen ze hei
den kort na elkaar aan het hótel Fal-
zarego, dicht bij dePasshöhe, het
hoogste punt van den weg. En met
de vroolijke eetlust, die de ijle berg
lucht geeft, wordt eer bewezen aan
het bescheiden menu.
Helaas, als 't tot vertrekken komt,
is de eöiie auto niet van de plaats te
krijgen. De Italiaansche chauffeur
gooit met driftige bewegingen den mo
tor open, duwt en schuift, hamert
timmert, maar van afrijden is voor
eerst geen sprake. We wandelen maar
vooruit en bekijken het gedenkteeke.li
op het hoogste, punt, dalen dan al
naar een klein hotel dat den nlank-
v oil én naam Marmolata draagt- en
vinden daar de opvarenden van de
tweede auto, die gewacht hebben.
En hier, in de eenvoudige zaal, doet
zich een van die gezellige afwisselin
gen voor, die het reizen zoo genoeg
lijk maken. Daar zit, mot zijn reisge
zelschap, een jonge Duitscher, liede-
renzanger van beroep, met zijn gui
taar. 1-Iij laat zicb. niet smeeken om
een lied, wij beantwoorden de be
leefdheid met een paar Nederlandsche
liederen en haast is de droeve oor
zaak van het heele oponthoud vergo
ten, wanneey onze tekort schietende
auto van Falzarego komt aangereden.
Een afscheidsgroet aan den zanger
en we gaan weer verder, weliswaar
met het vage besef, dat Karerseehotel,
waar de naoht zou worden doorge
bracht, vanavond niet meer zal wor
den bereikt. Er is te veel tijd verlo
ren.
Nog altijd is de natuur om ons heen
wondermooi en vol van afwisseling,
maar op haar fraaist doet zij zich
niet meer voor. Het is gaan regenen.
De Italiaan, met zijn wagen voorop,
rijdt zwijgend voort, altijd de oogen
vooruit op den komenden weg. Een
vertrouwbaar bestuurder is hij
kor, scherpe bochten neemt hij voor
zichtig, maar signalen geven doet hij
weinig of niet. Is het beneden zijn
waardigheid of behoort het hier niet
tot de gewoonten? Dat laatste is
waarschijnlijk, want de talrijke au
to's die we ontmoeten, doen het even
min, zoodat onze medereiziger naast
den bestuurder zich af en toe ge
noopt ziet, het signaal met den mond
na te maken. Dan grijpt de man on
verschillig naar den hoorn en geeft
het seinals het niet meer noo
dig is.
De voorspoed van de eerste uren
beeft ons nu verlaten. Telkens bij 't
veranderen van versnelling is er een
gedwongen haltde chauffeur vloekt
Buitenlandsch Overzicht
weg dwars door een v-esting heenals
er geschil is sluit Italië met zware j stil tusschen zijn zware knevels. I-Iet
deuren eenvoudig den weg af en veegt - blijkt duidelijk dat we Karersee on
trem, als 't moet, schoon van naderen- mogelijk kunnen halen, want de
de vijanden uit de batterijen, die als avond valt en het is niet geraden do-
zo hellingen en scherpe dalingen te
rijden op het licht van de lantarens
der auto's alleen, want van andere
verlichting op den bergweg is geen
een arendsnest, bijna onzichtbaar
voor 't oog, boven in de rotsen zijn op
gesteld.
Maar vandaag zijn al die ijselijkhe
den. in rust. yroolijk snorren onze
auto's over don tot Cortina vlakken
weg. Het dorpje met zijn weiluiden
den naam is een middelpunt van toe
ristenverkeer. Menschen uit alle oor
den van de wereld wandelen er heen
en weer in de typische hoofdstraat,
lcoopen er de aardige souvenirs en on
uitputtelijke photo's of prentkaarten
en drinken er, bij 't rusten, een glas
Nog een half uur en we komen aan
een groot hotel. Zeventig bedden,
maar goen énkel voor ons. Alles is
bezet, De eigenaar, vol betuiging van
leedwezen, verwijst ons naar een
tweede hótel, tien minuten verder,
en ja, daar kunnen we opgenomen
worden. Het is niet te zeggen, met
welk innig genot we ons warmen aan
van den inheemschen wijn. Zoo ge-de lustig brandende kachel, die op
zellig is het er, dat we haast verge- deze hoogte ook in Augustus geen
ten te vertrekken, maar eindelijk j weelde is. En het avondmaal, dat
slaat het klokje van gehoorzaamheid ;-l ons hier op den Pordoj-pas, op
onze chauffeur, donkere Italiaan met2300 M. voorgezet wordt, is na den
woesten kop, maar brave, goedmoedi- beelen dag in de bergen een ware
ge kerel, roept zijn kameraad en we tractatie.
rijden Cortina uit. Al dadelijk gaat de Straits slapen allen in de eenvoudi-
weg omhoog, de motoren hebben ge kamers, waarin de koude berg-
zwaar werk, het duurt niet lang, of lucfit door het half geopende raam
we hebben den tweeden auto zoover [binnendringt, een zoeten slaap,
achter ons gelaten, dat hij achter esn I j. c. P.
Po
De. Turksche demobili
satie.,
Men verzekert to Konstantinopel
dat de demobilisatie dezer dagen zal
beginnen. De havenmeester kreeg 'ast
alle Turksche transportschepen tegen
dien datum ter beschikking te hou
den voor het opperbevel, om de troe
pen terug te holen.
De belichten over het uitvaren van
de Turksche vloot door de Dardonel-
len zijn onjuist. De vloot ligt in den
Gouden Hoorn tot het ondergaan van
dé noodige herstellingen.
Volgens andere berichten is de
Turksche demobilisatie al begonnen,
Griekenlanden B u 1 g a r ij e.
De Grieksch-Bulgaarsche militaire
commissie voor de grensregeling
heeft haar arbeid volbracht. Alle ge
schilpunten zijn opgelost.
U i t A 1 b a n i 8.
Do Deensche oorlogscorrespondent
v. Lessen deelt 'bijzonderheden mede
over den toestand in Zuid-Albanië.
Hij kwam dezer dagen te Janina aan.
Hij beschrijft de stemming der bevol
king in de betwiste streken van noor
delijk Epirus als zeer bewogen. De
bevolking is geestdriftig voor Grie
kenland en overal, zelfs in do kleinste
dorpen, vindt men Grieksche vlaggen
en banieren met de opschriften: „Léve
Hellas!", ..Leve dc koning der Helle
nen!" of Vereeniging met Grieken
land of de dood!"
De journalist is van oordeel, dat de
internationale commissi© voor de
grensregeling bezwaarlijk haar ar
beid in vrede zal kunnen verrichten,
indien zij niet aan de verlangens van
het volk toegeeft. Er is een corps
Grieksche vrijwilligers gevormd, het,
I-Ieilige Legioen", waarbij ook offi
cieren en onderofficieren van het le
per zich hebben aangesloten. De
Grieksche regeering verschafte het.
corps wapens en munitie.
De correspondent acht den toestand
in Albanië zeer ernstig en vreest dat
buitenlandsch© inmenging noodig zal
zijn.
De Ierscbe qaasstle.
In het stadium, waarin de Home
Rule-geschiedenis op dit oogenblik
verkeert, is met belangstelling uitge
zien naar de rede, die door den Ad
miraliteits-Lord, Minister Winston
Oburchill, voor zijn kiezers te Dun
de© zou gehouden worden.
Wat" zou deze invloedrijke minister
te zeggenhebben over de bedreigin
gen van Sir Edward Carson, diens,
luitenants en diens troepen in liet
noordelijk gedeelte van Ierland?
Bet antwoord op die vraag heeft-
Winston Churchill duidelijk genoeg
ga-geven.
Twee feiten kunnen met zekerheid
geboekstaafd: lo. dat het Kabinet
want'er is geen twijfel mogelijk of do
minister sprak uit naam van ai zijn
collega's zich niet door geschreeuw
ea dreigen met oproor zal laten bang
maken en zal terugkrabbelen; 2o. dat
er moge-li ikheid bestaat dat met de ge
voelens der voor I-Icvm© Ruk zoo be-
i in noord-oostelijk Ulster re
kening zal worden gehouden bijal
dien deze slechts langs den kalmen
weg van overleg willen handelen.
Men weet, dat do Unionistisch©
pea's den laatsten tijd altijd n ank warn j
met de bewering, dat een Parlements- j
ontbinding noodig zou zijn vóór Homo
Rule door de Kroon bekrachtigd zal
warden, opdat het, kiezersvolk zou
kunnen oordeelen. Minister Churchill
heeft duidelijk genoeg gemaakt, dat
daarvan geen sprake kan
wezen.
Hij heeft er nog eens de aandacht
op gevestigd dot de unionisten tot
driemaal toe, zelf tweemaal in één
jaar, gelegenheid hebben gehad de
kiezers te overtuigen, da,t het huidige
bewind verdwijnen moe9t, omdat'het
anders zeker mét een Home Ru'.e-voor-
stel zou komen en dat de kiezers drie
maal te kennen gaven daarvoor n iet
bevreesd te zijn.
„Wij zijn voornemens", dus sprak
de minister „in Ierland tot. stand te
cloen komen een Iersch Parlement,
ondergeschikt aan het Rijks-parle
ment, met een verantwoordelijk. Uit
voerend Bewind voor het beheer dér
zuiver Iersche quaesties.
Wij achten ons zei ven volkomen ge
rechtigd dit te doen en het te doen
thans zonder verwijl, gedurende liet
bestaan van liet huidige Lagerhuis,
en wij achten ons mede gerechtigd
voor dat doel te gebruiken de Parlia
ment Act, dat inderdaad een dea
voornaamste en duidelijkste redenen,
was, waarom die Wet werd tot stand
gebracht".
En dun verder: „Binnen de twee
komende jaren, dius vóór de Hoane-
Ruie-wet ten volle kan werken, vóór
het Iersche Pariement eeuige wét tot
stand zal hebben gebracht, moet er
een algemeen© verkiezing plaats heb
ben".
Dat alles is duidelijk genoeg: aan
Parlementson/tbüiding nog vóór de
wet zal zijn bekrachtigd, wordt .niet
voldaan,
Niet dat de Regeering de beteeke-
nis van den toestand in Ulster thans
onderschat. De heer Churchill heeft
gezegd dat de regeering wel degelijk
rekening houdt met het vwzet der Ul
ster-bevolking tegen Home Rule en
hij neemt zelfs gaarne aan dat Sir
Edward Carson in zijn verzet en han
delen oprecht is, maar wat nu in Ul
ster gebeurt is daarom niet minder
gevaarlijk. De politiek thans daar ge
volgd, prikkelt de hartstochten, is ge
vaarlijk omdat z'j haat aanwakkert
en aanleiding kan geven tot ernstige
gebeurtenissen. Doch geen Regeering
mag zich door dergelijke bedreiging
laten weerhouden van te doen het
geen zij recht en plicht acht, ear des
noods zou het haar plicht kunnen zijn
daden van geweld krachtig te keeren.
Maar dl zeide minister Churchill
dus de l>eteekenis der Ulster-bewe
ging niet te onderschatten, hij geloof
de toch niet dat het onmogelijk be
hoeft te zijn langs vreedzarnen weg
tot een oplossing van hert, moeilijk
vra.ags!,uk te komen; hij was over
tuigd, dat zelfs de heer Redmond en
zijn Partij Irerfeld zouden zijn alles te
doen om tot een zoodanige oplossing
mede te werken.
De Minister heeft nl. gezegd dat de
Homo Rule Bill zeker voor wijziging
vatbaar zou wezen en onder de Par
liament Act. ingrijpende wijzigingen
zeer zeker mogelijk zijn.
„Maar", voegde Winston Churchill
daaraan toe, „er moet overeenstem
ming wezen. Slechts één weg is er
waai' langs het de moeite waard zou
wezen of zelfs mogelijk, een maatre
gel te wijzigen waarvan zóó veel af
hangt, en die is eenvoudig de weg
van goeden wil. Slechts één dine kan
een Iersche partij schadeloos stellen
voor het ernstig verlies van de kracht
der wet, welke zou voortvloeien uit
een, zelfs tijdelijk, gemis van verte
genwoordiging van Noord-Oost Ul
ster, namelijk een eerlijke verklaring
van beide politieke partijen in dit
la.nd,, dat zij d© regeringswijziging
in Ierland zullen voortzetten en die
in den loop der jaren, zullen brengen
tot een afdoend en blijvend einde".
De Minister wees op Zuid. Afrika,
waar twee partijen, die nog maar
kort te voren "gewikkeld warén in
bloedigen strijd, samenwerkten, oude
grieven ter zijde stelden en een Unie
vormden, die eeuwen zal bestaan
dat achtte hij ook mogelijk in Ier
land.
Frankrijk, Spanje en Engeland
Naar aanleiding van het bezoek van
president Pointaré is het volgend
communiqué (in overleg met de Spaan
sche ministers Roman on ei en Lopez
Mdnoz en den Franschen minister
Pichon) vastgeste'd. De besprekingen
tusschen dc ministers, 1 ooper.de over
alle. .quaesties van politieken, econo-
mischen en commercieel,en aard, waar
bij Spanje en Frankrijk belang heb
ben eindigden met d© vaststelling, dat
volkomen overeenstemming bestaat
tusschen de opvattingen van de ver
tegenwoordigers van bedde landen.
Hun politiek in Afrika en Europa, ge
grond op de beginselen in de over
eenkomst van 1904, 1907 en 1912,
werkt meer en meer gevoelens van
toenadering en hartelijke vriendschap
in overeenstemming met de belangen,
verlangens en behoeften van beide
volken. Dec.e beginselen zullen natuur
lijk toepassing vinden zoowel in de
algemeen© politiek van de regeerin
gen te Parijs en Madrid, als bij de be
handeling der speciale quaesties die
met liet in Marokko begonnen werk
samenhangen.
Vrijdag had bij Carthagena de
vlootschouw plants, waaraan Spaan
sche en Fransche oorlogsschepen
deelnamen, alsook een Engelsch
schip.
Aan het déjeuner -hield president
Pcvinoaré een toespraak, waarin hij
d©n koning dank bracht voor den in
druk dien hij medeneemt van zijn be
zoek aan Madrid, Toledo en Cartha
gena,
D© president herdacht de schitteren
de geschiedenis van Spanje, de rcem
en kracht van liet Spanje van heden,
d© krijgshaftige houding van het
schoon© Spaansche leger.
„Het verheugt me. hier te Cartha
gena. de daope-re officieren en beman
ning van de Snaansche vloot te mo
gen begroeten Re ben zeer getroffen
door de vriendelijkheid van koning
George van Engeland, die de „Invin
cible" naar Carthagena zond, want
de Fransche officieren en bemannin
gen zijn heden zeer verheugd zich te
kunnen verbroederen met de Spaan-
soh© en Engelsche kameraden in de
Middellandsche Zee. welker golven
onze beide landen bospoe'en, waar
onze beschavingen zich het best kun
nen vereenigen en waar de gemeen
schappelijke belangen liggen van
Frankrijk en Spanje, wier vreedzaam
samengaan belangrijke voordeelen zal
hebben".
Poincaré- dronk op den koning, op
't Spaansche leger en de Spaansche
vloot en op de edelmoedige natie, die
op onvergetelijke wijze gastvrijheid
bood aan den eersten magistraat van
Frankrijk.
De koning betuigde zijn dank en
voegde hieraan toe, dat het geen ver
overing is. maar beschaving en vrede,
waaraan de soldaten en zeelieden van
Spanje, evenals hun Fransche wapen
broeders, zich wijden aan de overzijde
van de zeeëngte op Afnkaansohen bo
dem, zoo vaak gedrenkt met hun
bloed. Deze arbeid in Afrika zal steeds
nauwer do banden die beide volken
vereenagen aanhalen, en de toenade
ring inniger maken.
Ook de koning bracht koning Geor
ge denk voor de zending van. de „In
vincible". De koning dronk ten slotte
op den pr<jsiden,t, het Fransche leger,
de Fransche vloot en de groote na
burige on bevriende natie.
Te drie uur nam de koning harte
lijk afscheid van den president. Een
half uur later vertrok het Fransclie
eskader.
king kwam op toen Tsjen eenige dn-
gen geleden allerlei pogingen deed
j era bij de plechtigheid toch vooral
een plaatsje in do nabijheid van den
president te krijgen.
zen Archipel naar Atjeh gezonden
worden, ten einde daar aa7i den Ga-
joe-weg of andere groote wprken ten
arbeid te worden gestold.
De vermoorde genie-officier ïs 'n
zeer bekende figuur in 't Atjehscho
en was er zoowel onder militairen als
Binnenland
Uit J apan.
Dé oud-minister-president prins burgers bij-zonder bemind,
Katsoera, (drie keer bekleedde''hij die" [IeiaZenkiiccht was van
functie) is te Tokio overleden. Onder bl°ede geboortig uil een
zijn p7'emierschap kwam 't verband J, lunchen. Na eerst Lu t
met Engeland tot stand. moeder and aan een der universiteb
ten te hebben gestudeerd, is de heer
Heinzcnkiiecht om verschillende rede
nen nog vóór beëindiging zijner stu
diën als gewoon koloniaal naar ons
T7F pftotntfat i/idië gegaan, waar hij door zijn.bij-
T,-. PDo I DIEFSTAL. zonder© bekwaamheden spoedig ou-
Bij de familie van den geschorsten wanenhrnedro* nrrtuu
posthouder te Castricum, die eenigen
tijd in preventieve hechtenis te Alk- „.Yt "W™
maar heeft doorgebracht, verdacht ien f1 s'cii door zijn sta-
z,ch den inhoud V. ,800. te heb- ^„teTSiu "opt"''weritSf'
is, JsnsLruustt -e
naar Uitgeest verzonden, werd (zoo- ver]r0reil en nil T.^ .ifif
als we reeds meldden) de telegrofi- d tot kapUein.m™ai.,
sche mededeeling ontvangen uit wordc.r benoemd Ate daadwerkelijk
IS» «daSi/ur v d„ de „Alkmearsche ÏSaS1«FTCT "&UJ
Courant" had een onderhoud met den S ia'rl1 l
nu van alle verdenking gezuiverden f.eft hii f eL f" 7
nosthmifW d™ hepr T T7p« waaraan "ebIt hlJ ln Atjeh doorgebracht en als
w)f hef volgende Iniienen'; j 2™*, Vf? T
I De heer Res had van den beginne de ciliele wïen iihet Atielrtbo
«r sïwssMK132S
nier, die zich dadelijk had gewend L Sno^g dY siheeif Gajoe wïï
lot den particulieren recherchedienst to, ,tandggelia®lle„ heel wmKS
der Nederlandsche Maatschappij tot
Algemcene Dienstverrichting, direc-
teur Emil Lüning Jr., Wijnstraat, j
ren - en moeilijkheden zijn door den
verslagen© overwonnen.
r>„t7,>,.,7.nTv, n- in - t>„B„tt uri j Ai" steun zal daar in 't Atjehscha
Rotterdam. De heer Van Btst had dan oo]s wej bijzonder gemist worden,
?i r h nnlp powpnH fnf rlpn ëirectpiir yn -
zich ook gewend tot den directeur ge
neraal der posterijen en telegrafie,
jhr. Alting von Geusau, die verlof
gaf tot het instellen van een onder
zoek.
De heer Res deelde mede, dat dit
onderzoek, dat tijdens zijn verblijf te
Alkmaar geschiedde, moest worden
opgeheven op last van den directeur-
generaal., daar het last meebracht
voor de ambtenaren. De heer Res had,
wanfc zoo één die streek daar keiid
en er veel van 't werkvolk door
streng doch rechtvaardig optreden
kon gedaan krijgen, was T voorzeker
de joviale kapitein Heinzenknccht,
DOODSLAG OP EEN ASSISTENT
GESTRAFT.
Men leest in de Deli Ci.;
Op deoi 2en Februari j.l. waa de as-
zoo vertelde hij ons o.m., gehoord, datsistent C. S. G. Gray, een jonge man
een commies der posterijen, die ge-J van 23 jaar, in gesprek met dén 30-
durende veertien dagen het kantoor jarigen Javaanschen mandoor Saijam,
Castricum verving, bezoek bad gehad onderneming Tandjong W
van iemand, die zich voor rechter.
uitgaf, maar inderdaad rechercheur ®au ,a"'1Toe" mandoer hem
was. De „rechter" kreeg verschillen- j daarbij te dicht naderde, duwdo <le
de inlichtingen. j boer Gray hem met de hand eenigszins
Het gestaakte detective-onderzoek is terug. Saijam Eet niets merkenmaar
echter na de vrijlating van den heer teen do assistent zich Omdraaide en
Res op verzoek van mr. dr. Jan van zjch kalm verwijderde, gïrig hij, even
Best weer toegestaan. Woensdag 1 rustig, hem achterna, en in koelen
October is een detective te Ccslricum I M d d wj
geweest en het onderzoek is geheel
opnieuw begonnen. Noch de heer Res, I k«mM*nboog diep liet hchaom m
noch de detective had verdenking op j va," Gray.
een bepaald, persoon. Ic>en de assistent den stoot voelde,
Donderdagavond zes uur ontving de i draaide hij zich om en greep don man
heer Res uit Utrecht het volgende te- doer vast. Een worsteling ontstond,
legram: „Gefeliciteerd, dief gevat, waarbij hert mes den dader onthiel.
Particuliere recherche." I Een aantal koelies snelde toe, om den
Om half zeven belde mr. Van Bestw r?.., j.
uit Eindhoven Uitgeest op het tete-omi® ie °^tzetlJ-n- Eca !aa! dc-1-
graaf kantoor Castricum was intus- 0,1 6en koe droegen hem naar huis,
van waar hij voorzichtig naar het
hospitaal werd overgebracht. Een ope
ratie kon evenwel niet meer helpen, dé
ongelukkige stierf den volgenden dag.
De Landraad berechtte deze zaak.
De beklaagde ontkende niet, docli
vertelde, dat anderen den assistent
hadden vastgehouden, toen hij den
stoelt toebraohL Maar de indrn'ki, dien
hij maakte, was buitengemeen ongiin-
echen gesloten en de zwager
den heer Res, te Uitgeest woonachtig,
kreeg bevestiging van de bovenge
noemde tijding niet de mededeeling,
dat de gearresteerde dader van den
diefstal was J. Koppenol, kantoorbe
diende op het postkantoor te Uit
geest. „Ik was kapot om den man,"
voegde de heer Res aan. deze mede
deeling toe.
J. Koppenol, de 19-jarige kantoor
bediende bovenbedoeld, is Vrijdag als stig en alle inlandsche getuigen "leg
milicien naar Utrecht gegaan en daar den verklaringen tegen hem af. Zijn
bij de eeniiingedeeld.!. reputmio Ircuwcuc
De heer Res nad aan de mogelijk- 1
heid», dat K. de dader zou kunnen
zijn, nooit gedacht, want op het
oogenblik, dat de diefstal in hefpost-
lokaaltje moet zijn geschied, was deze
buiten dienst. Waarschijnlijk heeft
hij het slechte slot van dit lokaaltje
opengemaakt en vlug in het kwartier,
dat de postzak onbeheerd lag, den
diefstal gepleegd. De postzakken van
Castricum waren oud en, naar de
heer Res gehoord heeft, waren vóór
den diefstal reeds nieuwe juten zak
ken, voor Castricum bestemd, aan 't
kantoor Uitgeest aangekomen, doch
deze zijn door Koppenol achtergehou
den, daar het openscheuren van een
ouden zak veel vlugger gaat. Toen de
heer Res 7 Aug. naar het palei.
as niet vlekke
loos en ook zijn ganscho voorkomen
pleitte tegen hem.
Onverschilligheid sprak uit zijn .ge
heel© optreden, uit den grijnslach om
zijn mond), uit de woorden, die hij
sprak.
De Landraad veroordeelde hem tot
de strengst© straf die opgelegd kon
worden: twinitig jaar dwangarbeid in
den ketting.
Letteren en Kunst
JUBILEUM AUG. VAN DEN HOECK.
Dinsdag 28 October wordt in den
Stadsschouwburg te Amsterdam door
justitie te Alkmaar moest, was terde Ned. Opera opgevoerd Faust, van
zijner vervanging aangewezenGcmnod, waarin door Aug. van den
Koppenol. Hij kwam wat laat 'smor- Hceck de rol van Valen lijn zal ver-
Allariel
De' Oostenrijksche
marine.
In een schrijven van de marine-af
deel iorg van het ministerie van oorlog
aan de „Nêüé Freie Presse" wordt
gezegd, dat volgens de besluiten in
de laatst gehouden zittingen van den
ministerraad, de directie der marine
in de aanstaande bijeenkomst der de
legaties geen credietaanv ra
gen voornieuw ©na.inbouw
zal doen. De ontwerp'-begroóting
van marine -zal naast de credieten
van de uitgaven gedaan tijdens d.e
crisis op den Balkan slechts de ge
wone credieten aanvragen en de ter
mijnen voor de schepen tot welker
bouw reeds besloten is.
De inhuldiging' van Yoean-Sji-Kai
als president der 7'epubliek had Vrij
dag te Peking plaats; incidenten kwa
men niet voor.
Toch broeide er iets.
Tsjen, de chef van de bereden poli
tie te Peking-, is Woensdag gearres
teerd. Bij een huiszoeking werden
schuldbekëntertisseu gevonden en
toen bek»7ide Tsjen, dat hij door zui
delijke i-ebellen was omgekocht), om
een poging tot vermoording van
Yoea7i-Sji-Kui te doen. De verden-
gens, was naar de Haarle7nsche ker
mis geweest. Koppenol bleef twee da
gen en -dronk zijn kopje thee bij de
vrouw va7i den heer Res, die naast
het kantoor woontl Vrijdag, alvorens
naar Utrecht -te vertrekken, was hij
nog afscheid komen nemen
„Stel jo ee7is voor," had juffrouw
Res, in wie we eve77 een van geluk
stralende huismoeder en gelukkige
moeder van zes kinderen mochten
begroeten, tegen haar man gezegd,
„dat Koppenol gedurende de twee da
gen, dat hij het kantoor verving, om
zijn geweten te 07illasten, het geld-
zakje op het kantoor had verstopt...;!
wat zijn we nog aan een groot ge
vaar ontsnapt."
GENDARMERIE IN ALBANIë.
De minister van oorlog heeft, naar
dé N. R, Ct meldt, aan de korpsen
van het leger opgave gevraagd van de
namen dar hoofdofficieren die ge-
schi'krt geacht worden en genegen
vuig worden.
Dien avond wordt tiet feit herdacht
dat Van don Hoeck 25 jaren geleden
zij7i tooneelloopbaan aanving. Een
breede feestcommissie heeft zich ge
vormd, ten ©inde den jubilaris een
huldeblijk aaiï te bieden.
Leger en Vloot
DRAADLOOZE TELF.GRAPHIE
VOOR HET VELDLEGER.
Ten behoeve van hot veldleger zal
371 1914 worden overgegaan lot het
aanschaffen van een station voor
d7madlooze totegrafie.
De kosten wórden geschat op pl.m.
f 24.000. zoo meldt de Avp.
Pers-Overzicht
DE ZAANDAMSCHE
CIRCULAIRE.
op nader vast-te stelten voorwaardenEe 7Y,0Alcs'\ch001llC^ or,to'an] der
afd. Amsterdam \an don Bond van
do toestemden In Albarmc te gaan Ned. Onderwijzers, echriift-
verkennen met het oog op do organi-
satie van de gendarmerie daar te lan
de. Aan den uit te zenden officier zal
uit dén aard der zaak tevens hot voor
uitzicht worden geopend, later van ge
noemd korps deel uit te maken.
Koloniën
EEN MOORD.
Men seint uit Koeta Radja aan de
,,Su7n. Post", dat de feapitein-maga- nooit
zijnmeester der genie J. C. Heinzeti En
knecht tc Kroeëng Seumpo door een te
,Tocii is de toekomst ons, ondanks
alles.
Ze hebben 't geweten onze voorman
nen, die jaar in jaar uit hun plicht
hebben gedaan, in 't besef, dat het ko
men moest. Maar velen onzer hebben
zich afgevraagd, of wel ooit de U'este
atmosfeer, waarin we zoo veel jaren
hebben gezucht, zou zijn te openen
voor het licht van eei7 nieuwen tijd.
Velen hebben ongeloovig geglim
lacht, hebben ongeduldig gezegd:
't zal, 't zal, maar 't komt
o ver!"
i, plotseling is als een belof-
zekere, een tastbare tce-
ketti77gjo77gen werd vermoord. komst, als een stuk realiteit, waar-
De redactie van de „Sum. Post" tee- mee we elkaar opgewonden hebben
kent hierbij aan: geluk gewenscht als een stuk van de
Voorzoover uit dit telegram valt groote gebeurtenis, waarop 't wachten
op te maken kan dit geval 7iiet gere- is, in ons midden neergevallen het
kend worden tot de specifiek Atjeh- schrijven, door Burgemeester en Wet-
sche moorden, aangezien hierbij een houders van Zaandam tot do afdee-
kettiiigjongeh de dader was en ket- ling Zaandam van onzen bond ge;
tinfr-sanners uit. alle déélén van on- richt.
